21.03.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Tuesday, March 20, 2012 at 6:08pm ·

 
IAEA အဖြဲ႕ၫႊန္ၾကားေရးမႉးႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴေအဂ်င္စီကို ေျမာက္ကိုရီးယားကဖိတ္ၾကား
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကေန IAEA အဖြဲ႕ႀကီးကိုဖိတ္ၾကားတဲ့စာကို မတ္လ ၁၆ရက္ေန႔က ရရွိခဲ့တယ္လို႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရအမ်ိဳးသမီးက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေသးစိပ္အခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဘာမွ မဆုံးျဖတ္ရေသးဘူးလို႔ သူကဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္တို႔နဲ႔ သေဘာတူညီမႈေတြ ၿပိဳကြဲသြား တဲ့အခါ IAEAအဖြဲ႕မွ စစ္ေဆးေရးမႉးေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားက လြန္ခဲ့တဲ့၁၀ႏွစ္က ႏွင္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ ေျမာက္ကိုရီးယားက ႏ်ဴကလီးယား မျပန္႔ပြားေရးစာခ်ဳပ္ကေန ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ႏွစ္အတန္ၾကာေတာ့ စစ္ေဆးေရးမႉးေတြ ျပန္ဝင္ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတေခါက္ IAEAကိုဘယ္ေလာက္က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလ့လာခြင့္ျပဳမယ္ဆိုတာ မရွင္းလင္းေသးသလို အရင္အေခါက္ေတြကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ေနရာေတြဝင္ဖို႔ ကန္႔သတ္ခံရတယ္လို႔ ဗီယင္နာၿမိဳ႕ကေန ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ Bethany Bellကသတင္းေပးပို႔ပါတယ္။

SSA နဲ႔ အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တို႔ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူခဲ့ၾကRCSS/SSA ရဲ႕ မိုင္းေယာင္းစခန္းကို အစိုးရတပ္ ဝင္သိမ္း
ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ/ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း (RCSS/SSA) ရဲ႕ ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း မိုင္းေယာင္းၿမိဳ႕နယ္က တပ္စခန္း တခုကို ျမန္မာ အစိုးရ စစ္တပ္က တနဂၤေႏြေန႔က ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီး သိမ္းပိုက္လိုက္တယ္လို႔သိရပါတယ္။
ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း မိုင္းေယာင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ အေျခစိုက္ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္းရဲ႕ တပ္ရင္းအမွတ္ ၁၀၈ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္ ေျချမန္ တပ္ရင္း (ခမရ) ၅၇၃ တို႔ဟာ တနဂၤေႏြေန႔ မနက္ပိုင္း ၇ နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာ မိုင္းေယာင္းၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ၾကားက လြယ္လန္႔ဖွာ႔ဟင္ခ်ိဳေတာင္ အနီးမွာ ပစ္ခတ္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္က သူတို႔ရဲ႕ တပ္စခန္းကို အင္အား အလုံးအရင္းနဲ႔ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္လာရာကေန အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္မႈ ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ပစ္ခတ္မႈ နာရီဝက္ေက်ာ္ ၾကာလာတဲ့အခ်ိန္မွာ SSAဘက္က အရင္ ေနာက္ဆုတ္ေပးလိုက္ရေၾကာင္း အဲဒီေဒသမွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ SSA တပ္မႉးႀကီးတစ္ေယာက္က ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီအတိုင္း ဆက္ျဖစ္သြားမယ္ဆိုရင္ ရွမ္းျပည္တခုလုံးမွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ SSA အေနနဲ႔ တျခားေနရာမွာ ထိထိ ေရာက္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာသြားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ စေနေန႔တုန္းကလဲ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ ခမရ ၅၇၃ နဲ႔ပဲ တစ္ႀကိမ္ ပစ္ခတ္မႈ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးၿပီလို႔ အဲဒီ တပ္မႉးႀကီးက ေျပာပါတယ္။
ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္းဟာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ပဏာမအဆင့္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သူတို႔ၾကားမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့အခ်ိန္ကေန အခုခ်ိန္ထိ ၃ လတာ ကာလအတြင္း တိုက္ပြဲငယ္ေပါင္း ၁၃ ႀကိမ္ထက္မနည္း ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ၾကားကပဲ အခုလို တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနေသးဟာ ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္က စစ္အင္အားေတြ ျဖည့္တင္းတယ္၊ SSA တပ္စခန္းရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ လႈပ္ရွားၿပီး တိုက္ခိုက္လို႔ ျဖစ္တာလို႔ SSA ေတာင္ပိုင္း ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္မႉး စိုင္းေလာဝ္ဆိုင္က ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
ဒီလုပ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရက တပ္မေတာ္အေပၚ ထိေရာက္စြာ မႀကီးၾကပ္ ႏိုင္တာေၾကာင့္လား ဆိုၿပီး SSA ဘက္က သံသယ ရွိလာတယ္လို႔ ဗိုလ္မႉးစိုင္းေလာဝ္ဆိုင္က ေျပာပါတယ္။
အစိုးရကသာ အမွန္တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားတယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ လုပ္ထားတဲ့ သေဘာတူခ်က္အတိုင္း ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္သြားေစခ်င္ေၾကာင္း၊ အဲဒီလို မဟုတ္ပဲ သူတို႔ တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ေနမယ္၊ သူတို႔တပ္ဖြဲ႕ လႈပ္ရွားတဲ့ နယ္ေျမေတြမွာ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ေနအုံးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ဟာ အလဟႆ ျဖစ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗိုလ္မႉးစိုင္းေလာဝ္ဆိုင္က ေျပာပါတယ္။

ေဟာင္ေကာင္ေလဆိပ္ ေျပးလမ္းသစ္ ေဆာက္မယ္
ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္ဟာ ကမၻာမွာ အလုပ္ အမ်ားဆုံး ေလဆိပ္ ေတြထဲက တခုပါ
ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္ မွာ ႀကီးမား လွတဲ့ ေလယာဥ္ ေျပးလမ္း သစ္ႀကီး တခု တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္း အတြက္ ေဟာင္ေကာင္ အစိုးရက ေထာက္ခံ အတည္ျပဳ လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အျငင္း ပြားဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီေလယာဥ္ ေျပးလမ္း တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္း အတြက္ ေဒၚလာ ၁၇ ဘီလီယံ အကုန္အက်ခံ တည္ေဆာက္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒါဟာ ေဟာင္ေကာင္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ ဘူးသမၽွ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္း ေတြထဲမွာ ကုန္က်မႈ အမ်ားဆုံးေသာ စီမံကိန္း ျဖစ္လာ ပါလိမ့္မယ္။
အေၾကာင္း ကေတာ့ ဒီေျပးလမ္း ေနရာ အမ်ားစုဟာ ပင္လယ္ ဖက္မွာ တည္ရွိ ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္း ကို အေကာင္အထည္ေဖၚ တည္ေဆာက္ ႏိုင္ဖို႔ အခ်ိန္ ၁၀ ႏွစ္ ယူရ ပါလိမ့္မယ္။
သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ေတြ ကေတာ့ ပင္လယ္ ၾကမ္းျပင္ ပ်က္စီးမွာနဲ႔ ေဒသတြင္း က တ႐ုတ္ လင္းပိုင္ျဖဴ ေတြ ေသဆုံး ကုန္မွာကို စိုးရိမ္ ေနၾက ပါတယ္။
ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္ ကေန တႏွစ္ကို ခရီးသည္ သန္း ၅၀ ေက်ာ္ သြားလာ ေနတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ကုန္တင္ ေလယာဥ္ေတြ ဆိုက္ေရာက္ ပ်ံသန္းမႈ ကလည္း တမၻာ့ တျခား ေနရာ ေတြထက္ ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္မွာ ပိုမ်ား ပါတယ္။                    

သမၼတ ဆာကိုးဇီးက မဲဆြယ္စည္း႐ုံးမႈေတြ ဆိုင္းငံ့ထားလိုက္သမၼတဉီးသိန္းစိန္ရဲ႕ ပထမဆုံးဗီယက္နမ္ခရီး
သမၼတဉီးသိန္းစိန္ ၃ႏိုင္ငံ ခရီးစထြက္
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ဒီကေန႔မွာ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံကို အလည္အပတ္ ေရာက္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးကေတာ့ အစိုးရခ်င္းေရာ ျပည္သူေတြခ်င္းၾကားမွာပါ အလြန္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနတရပ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကထဲက ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဟႏြိဳင္း အမ်ိဳးသား တကၠသိုလ္ စီးပြားေရး ေကာလိပ္က အႀကီးတန္း သုေတသီ ေဒါက္တာ လီ ဒန္ ဒန္းန္ကေျပာပါတယ္။
ျမန္မာေတြက ဗီယက္နမ္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အားက်တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအေနနဲ႔ ဗီယက္နမ္ဆီကေန ဘာအေတြ႕အႀကဳံေတြ သင္ခန္းစာေတြ ရယူႏိုင္မလဲ။ ေဒါက္တာလီကေတာ့ အေကာင္းအဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးလုံး ျမင္ေအာင္ၾကည့္လို႔ ယူႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းထဲကို ထိုးဝင္တာ ဗီယက္နမ္က ျမန္မာထက္ ေစာခဲ့တယ္၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး WTO အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဗီယက္နမ္ရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးေရး နည္းပညာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ အင္တာနက္နဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ပုဂၢလိကစီးပြားေရး ခ်ဲ႕ထြင္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ တိုးရ လာေအာင္ စြဲေဆာင္ႏိုင္မႈ စတဲ့ အေတြ႕အႀကဳံေတြ ဖလွယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တခု ကေတာ့ ဗီယက္နမ္ စီးပြားေရး အသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ဖို႔ကို အလြန္စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ ဗီယက္နမ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အက်ိဳးရွိေစဖို႔ ကုန္သြယ္ေရးတိုးျမႇင့္ၿပီး အျပန္အလွန္ ကုန္စည္ေတြ တင္ပို႔ၾကဖို႔လည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာက သဘာဝရင္းျမစ္ေတြ အလြန္ေပါႂကြယ္ဝတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္တာမို႔ ႏွစ္ဘက္စလုံး အက်ိဳးရွိေအာင္ ကုမၸဏီေတြပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ၾကဖို႔ ကိုလည္း ဗီယက္နမ္ကုမၸဏီေတြက စိတ္ဝင္စားၾကတယ္လို႔ သူကဘီဘီစီကိုေျပာပါတယ္။
ျမန္မာသမၼတ တေယာက္အေနနဲ႔ ဗီယက္နမ္ကို ပထမဆုံးလာေရာက္တဲ့ ဒီခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီးဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးအတြက္ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ ပိုမို ခိုင္မာေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး အတြက္ စာမ်က္ႏွာသစ္ ဖြင့္လိုက္တာပဲလို႔ သူ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ေမၽွာ္လင့္ ယုံၾကည္ ပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္ကေန ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ပိုနီးကပ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ ေရးကို ျဖစ္ေစလိမ့္မယ့္လို႔ ဒီကေန႔ စတင္မယ့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ခရီးစဥ္အေပၚ ဟႏြိဳင္း အမ်ိဳသား တကၠသိုလ္ စီးပြားေရး ေကာလိပ္က ေဒါက္တာ လီ ဒန္ ဒန္းန္က သုံးသပ္ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

ျပင္သစ္မွာ တိုက္ခိုက္မႈ ၃ခု ဆက္ႏြယ္ေန
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Toulouse ၿမိဳ႕က ဂ်ဴးစာသင္ ေက်ာင္း တခုမွာ ဆရာတဦးနဲ႔ ကေလး၃ဦးကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခဲ့သူ ေသနတ္သမားကို ရဲေတြက အႀကီးအက်ယ္ ေျခရာခံ ရွာေဖြေန ၾကပါတယ္။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္တုန္းက အဲဒီ ေဒသမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ခိုက္မႈ ႏွစ္ခုနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ေနတယ္လို႔ ရဲေတြက ယူဆေနပါတယ္။
အဲဒီ တိုက္ခိုက္မႈေတြအတြင္း ေျမာက္အာဖရိကႏြယ္ဖြား စစ္သား ၃ဦး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ ဆာကိုးဇီးက ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ေဒသမွာ အဆင့္အျမင့္ဆုံး အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၲရာယ္ သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး သမၼတ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ စည္း႐ုံးမႈေတြကို ယာယီ ဆိုင္းငံ့ထားလိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။
ေသနတ္သမားရဲ႕လက္ခ်က္နဲ႔ ေသဆုံးသြားသူေတြအတြက္ ဝမ္းနည္း ပူေဆြးေနၾကသူေတြ အဲဒီ စာသင္ေက်ာင္းမွာ မေန႔ညက တညလုံး ဖေယာင္းတိုင္ထြန္း ဝတ္ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
အခု ေသဆုံးသြားတဲ့ သူေတြ အားလုံးဟာ အစၥေရးနဲ႔ ျပင္သစ္ ပူးတြဲ ႏိုင္ငံသား ခံယူထားသူေတြ ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းေတြကို အစၥေရးႏိုင္ငံမွာ ျမႇဳပ္ႏွံမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အစၥေရး ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဌာနက ေျပာပါတယ္။
ဒီသတ္ျဖတ္ တိုက္ခိုက္မႈအေပၚ အစၥေရးနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ႈတ္ခ် ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ စက္ဆုပ္႐ြံရွာဖြယ္ ေကာင္းလွေအာင္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို သတ္ျဖတ္မႈႀကီး တခု ျဖစ္တယ္လို႔ အစၥေရး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘန္ညာမင္ နက္တာညာဟု က ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ အစိုးရကလည္း ဒီသတ္ျဖတ္မႈဟာ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ မရွိတဲ့ အေၾကာင္းမဲ့သက္သက္ အၾကမ္းဖက္မႈ လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး အျပင္းထန္ဆုံး အသုံးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ႐ႈတ္ခ် ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
ကမၻာ့ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ား ကြန္ဂရက္စ္ အဖြဲ႕ ဥကၠဌ ကလည္း ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ က်ိဳးေၾကာင္း မျပႏိုင္တဲ့ ေအာ့ႏွလုံးနာစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ဆိုး႐ြားတဲ့လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖၚၫႊန္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

ကာဘလာၿမိဳ႕ ေပါက္ကြဲမႈကေတာ့ အျပင္းထန္ ဆုံး ျဖစ္ၿပီး လူ ၁၃ ဦးေသအီရတ္ႏိုင္ငံတလႊား ဗုံးေပါက္ကြဲမႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္
အီရတ္ႏိုင္ငံတလႊား ဗုံးေပါက္ကြဲမႈေတြ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ေၾကာင့္ လူေပါင္း ၄၅ ေက်ာ္ေသဆုံးသြားၿပီး ရာနဲ႔ခ်ီ ဒဏ္ရာရရွိသြား ပါတယ္။
ရွီယာ မြတ္ဆလင္တို႔ အထြဋ္အျမတ္ထားရာ ကာဘလာၿမိဳ႕က ေပါက္ကြဲမႈကေတာ့ အျပင္းထန္ဆုံးေသာ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕မွာ ကားဗုံးႏွစ္လုံး ေပါက္ကြဲခဲ့တာျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၁၃ ဦး ေသဆုံးသြားတယ္လို႔ အရာရွိေတြက ေျပာ ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေျမာက္ဘက္ ကီကြက္ ၿမိဳ႕ကိုလည္း ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘဂၢဒက္ မွာေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန အနီးမွာ ေပါက္ကြဲမႈ တခု ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
ကီကြတ္ၿမိဳ႕ ေစ်းဆိုင္ ပိုင္ရွင္တဦးကေတာ့ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြမွာ လိုအပ္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြအတြက္ ဘယ္သူ႕မွာ တာဝန္ရွိတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္ ေျပာတာကေတာ့ ေရွ႕အပတ္ထဲမွာ အာရတ္ႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို အီရတ္အစိုးရက လက္ခံက်င္းပဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတာ ျဖစ္လို႔ အစိုးရအေပၚ ယုံၾကည္မႈ ပ်က္ျပား ေစေအာင္ ရည္႐ြယ္ လုပ္ေဆာင္တာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ထြက္ေပၚတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပုသိမ္သူရွပ္ေျပးေရယာဥ္ ငပုေတာမွာ ႏွစ္ျမဳပ္
 ဧရာဝတီေဒသဟာ ေရလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေရေၾကာင္း ခရီးသြားလာမႈကို အဓိကထား
ပုသိမ္နဲ႔ သရက္ေတာေျပးဆြဲေနတဲ့ ပုသိမ္သူ အမည္ရွိတဲ့ ရွပ္ေျပးေရယာဥ္ဟာ ငပုေတာ တဘက္ကမ္းမွာ အဂၤါေန႔ ညေနပိုင္းက နစ္ျမဳပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ခရီးသည္ ၄၀ နီးပါးကို ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၃၀ ေက်ာ္ ကေတာ့ ေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အဂၤါေန႔ ညေန ၃ နာရီ ဝန္းက်င္က ပုသိမ္သူ သေဘၤာလိုင္းက သေဘၤာတစီးဟာ ငပုေတာၿမိဳ႕ တဘက္ကမ္း ကန္ဆိပ္႐ြာမွာ ကုန္တင္ကုန္ခ် လုပ္ၿပီးအထြက္ တိမ္းေမွာက္ၿပီး နစ္ျမဳပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခရီးသည္လက္မွတ္ေတြကို ေရာင္း ခ်ရာမွာလည္း စာရင္းအတိအက် မရွိတဲ့အတြက္ သေဘၤာေပၚမွာ ခရီးသည္ဘယ္ႏွစ္ဦး ပါတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အတိအက် မသိႏိုင္ေၾကာင္း ငပုေတာ ေဒသခံ တေယာက္က ရွင္းျပပါတယ္။
အခုေတာ့ သေဘၤာနစ္တဲ့ ေနရာကို ၿမိဳ႕ခံ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ ေတြ သြားေရာက္ကူညီေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သေဘၤာနစ္ရတဲ့ ျဖစ္စဥ္အေသးစိပ္ကို သိႏိုင္ဖို႔ ဘီဘီစီက ငပုေတာ ရဲစခန္းကို ဆက္သြယ္ ၾကည့္ရာမွာ အမ်ိဳးသမီးေလးေယာက္နဲ႔ အမ်ိဳးသား ၁ ေယာက္ ေဆး႐ုံ ေရာက္လာေၾကာင္းနဲ႔ အေသးစိပ္ အခ်က္ အလက္ မသိရေသးေၾကာင္း ငပုေတာ ရဲစခန္းက တာ၀န္က် ရဲအရာရွိက ေျဖၾကားပါတယ္။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကလည္း အခုလို ရွပ္ေျပး သေဘၤာတစီးနစ္ခဲ့လို႔ လူ ၆၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ေသး တယ္လို႔ ေဒသခံေတြအေျပာအရ သိရပါတယ္။

ကခ်င္ ဒုကၡသည္မ်ားကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေၾကာင္း စြပ္စြဲ
စစ္မက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ကခ်င္လူမ်ိဳး ျပည္သူေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ိဳးစုံနဲ႔ ကပ္ဒုကၡေတြခံစားေနရတယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ Human Right Watch က ေရးသားတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတာေတြကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္မက္ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ကာလ တေလ်ာက္မွာ သာမန္ကခ်င္ျပည္သူေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ က်ဴးလြန္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုခံစားၾကရတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အစီရင္ခံစာမွာ သူတို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အထဲမွာ ဉပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ အမ်ိဳးသမီးႀကီးငယ္ေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္မႈေတြ ပါဝင္သလို ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ အခက္အခဲေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ အလြန္ဆိုးဝါးတဲ့ ျပစ္မႈေတြက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲမႈ မ်ိဳးစုံပါဝင္ ေနတဲ့ အတြက္ အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြ အတြက္ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕မွာ ဘယ္လို သက္ေသ အ ေထာက္အထားေတြရွိသလဲ။ သူတို႔ ဒီအစီရင္ခံစာကို ဘယ္လို ျပဳစုခဲ့သလဲလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႔အဖြဲ႕အေနနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွာတေခါက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ မွာ တေခါက္ ႏွစ္ေခါက္သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၁၁၂ ေယာက္ကို ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းၿပီးမွာ ဒီအစီရင္ခံစာကို ျပဳစုခဲ့တာပါလို႔ HRW ဘန္ေကာက္႐ုံးက Phill Robertson က ေျပာပါတယ္။
သူတို႔အဖြဲ႕အေနနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ကိုယ္တိုင္ ႀကဳံေတြ႕ခံစားခဲ့ရသူေတြ ယုံၾကည္အားထားေလာက္တဲ့ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြကို ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီသက္ေသေတြထဲမွာ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္တာ ကို ကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ ႀကဳံေတြ႕သူလည္း ပါသလို ကိုယ္တိုင္ အဓမၼ အျပဳက်င့္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ေယာက္လည္း ပါဝင္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုမွာေတာ့ စစ္တပ္ကဖမ္းဆီးၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္တာကို အတူအဖမ္းခံရၿပီး ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတြ႕ရတဲ့ ကခ်င္လူငယ္တေယာက္က ျပန္ေျပာျပတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
သူ႕အေျပာအရ ဖမ္းမိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဝတ္အစားခၽြတ္ၿပီးသူတို႔ေရွ႕မွာ မတ္တပ္ရပ္ခိုင္းတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ရင္သားလည္ပင္းစတဲ့ေနရာေတြကို စစ္သားေတြက ကိုင္တြယ္ၿပီးေနာက္ ဒါးနဲ႔ေထာက္ၿပီးသူတို႔ေရွ႕မွာတင္ အဓမၼ ျပဳက်င့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾကယ္သုံးပြင့္တပ္ အရာရွိ ဗိုလ္ႀကီးတေယာက္လည္း ပါဝင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ အ မ်ိဳးသမီး ၁၈ ေယာက္ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရေၾကာင္းစြပ္စြဲခ်က္ရွိၿပီး အဲဒီအထဲက ေလးေယာက္က အသတ္ခံရေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့ အခ်က္ရယ္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ကထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ အမ်ိဳးသမီး ၃၇ ေယာက္ အဓမၼ ျပဳက်င့္ခံရၿပီး အဲဒီအထဲက ၁၃ ေယာက္ အသတ္ခံရေၾကာင္းေရးသားထားတာကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားတဲ့ အထဲမွာ အစိုးစစ္တပ္တြင္မက ကခ်င္ စစ္တပ္ဘက္ကလည္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိတယ္လို႔ စြပ္စြဲထားပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ေတာ့ အစိုးရစစ္တပ္ေရာ ကခ်င္စစ္တပ္ေရာ ႏွစ္ဘက္စလုံးဟာ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳေနသလို အရပ္သား စစ္သားမခြဲျခားဘဲ ထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ ေနရာမွာ မိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး အသုံးျပဳတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္လို႔ သူကဆိုၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ ျပဳဖို႔ ကို စစ္တပ္ဖက္ကိုေရာ ေကအိုင္ေအကိုပါ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကခ်င္လူမ်ိဳးဒုကၡသည္ေတြရွိရာကို အစိုးရက သြားေရာက္ကူညီခြင့္ မေပးတာကိုလည္း သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကို ဒီဇင္ဘာလတုန္းက တခါဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳတာက လြဲၿပီး က်န္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြအားလုံးကို ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရွိရာသြားေရာက္ခြင့္မေပးဘူးလို႔ သူကဆိုပါတယ္။
ဒုကၡသည္အားလုံးေပါင္း ၇ ေသာင္းခြဲေလာက္ရွိတယ္လို႔ သူခန္႔မွန္းပါတယ္တဲ့။ အဲဒီ အထဲမွာ တေသာင္းေက်ာ္ဟာ တ႐ုတ္နယ္စပ္က ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ရွိၿပီး ၄ ေသာင္းခြဲေလာက္က ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသအတြင္းမွာ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ ကခ်င္ ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသ ထဲမွာ ရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ အဆိုးဝါးဆုံးျဖစ္ၿပီး အစားအစာ အ မိုးအကာ ေစာင္နဲ႔ အေႏြးထည္ အပါအဝင္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏိုင္ေရး အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ အကူအညီေတြလိုအပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီ အကူအညီေတြ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ကူညီေရး အဖြဲ႕ အစည္းေတြကို ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳဖို႔ လည္း အဲဒီ အစီရင္ခံစာမွာ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အာဆီယံကို ဖိတ္ေခၚ
အာဆီယံတႏိုင္ငံခ်င္း ဆီကေန ပါလီမန္အမတ္ ႏွစ္ဦးနဲ႔ သတင္းသမား ၃ ဦး လာခြင့္ရမယ္
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဧၿပီလ ၁ ရက္ က်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ႏိုင္ငံျခားကေန လာေရာက္ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အတြက္ ျမန္မာ အစိုးရက ပထမဆုံး အႀကိမ္ အျဖစ္ ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား အသင္း အာဆီယံ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ တခုခ်င္းဆီကေန ပါလီမန္ အမတ္ ႏွစ္ဦးက်ဆီနဲ႔ အတူ သတင္းသမား ၃ ဦး တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည္ဖို႔ အတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ေခၚလိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ အာဆီယံအဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖို႔က အခုလို ဖိတ္တာဟာ ေကာင္းမြန္ ေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့လည္း အခုေလာက္နဲ႔ လုံေလာက္မႈ မရွိေသးဘူးလို႔ မဲဆႏၵနယ္ အကုန္လုံးမွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပါတီရဲ႕ နာယက ဦးတင္ဦးက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
နယ္ေတြဆင္းၿပီး မဲဆႏၵရွင္ေတြ အသိပညာေပးေရးနဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အသိ ပညာေတြ ေပးေနတဲ့ HRDB လူ႕အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရး ကြန္ရက္က ဦးေမာင္ေမာင္ေလးကလည္း အာဆီယံတင္မကပဲ တျခားႏိုင္ငံေတြကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖိတ္ၾကားသင့္တယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အစိုးရ သစ္အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို သတိထား လုပ္ေဆာင္ေနရာမွာ အခုလို ဖိတ္ၾကားမႈဟာ ထူးျခား ထင္ရွားလွတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ ျဖစ္တယ္ လို႔ အကဲခတ္ ေတြက ဆိုပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ လစ္လပ္ ေနတဲ့ အမတ္ ေနရာ ၄၈ ေနရာအတြက္ NLD အပါအဝင္ တျခားပါတီ အမ်ားအျပား ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ေမာင္းသူမဲ့ယာဥ္နဲ႔ တိုက္ခိုက္မႈရပ္ပစ္ဖို႔ ပါကစၥတန္ေတာင္းဆို
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)

• အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ေျမာက္အတၱလန္တိတ္ စာခ်ဳပ္အဖဲြ႔ (NATO) တုိ႔နဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ တာဝန္ယူထားတဲ့ ပါကစၥတန္ လႊတ္ေတာ္ေရးရာ ေကာ္မီတီ တရပ္က အေမရိကန္ရဲ႕ ေမာင္းသူမဲ့ အေဝးထိန္း ဒုံးေလယာဥ္ေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေတြ အဆုံးသတ္ဖုိ႔နဲ႔ (NATO) က နယ္္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ပါကစၥတန္ တပ္ဖဲြ႔ဝင္ ၂၄ ေယာက္ မႏွစ္က ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အတြက္ အေမရိကန္က ေတာင္းပန္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။

ပါကစၥတန္ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ ပူးတဲြအစည္းအေဝးပဲြ အဂၤါေန႔က က်င္းပခ်ိန္မွာ ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ Mian  Raza Rabbani က ေၾကညာခ်က္ကုိ ဖတ္ျပခဲ့တာပါ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ျပန္လည္ သုံးသပ္သြားဖုိ႔နဲ႔ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံထဲမွာ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ ရပ္တန္႔ဖုိ႔လည္း ေၾကညာခ်က္မွာ ေတာင္းဆုိသြားပါတယ္။
အေဝးထိန္း ဒုံးေလယာဥ္ေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ တန္ဘုိးရွိတဲ့ အသက္၊ အုိးအိမ္ေတြ ဆုံး႐ႈံးရသလုိ ေဒသခံလူထုကုိ အစြန္းေရာက္ စိတ္ဓာတ္ေတြ ျဖစ္ေစၿပီး အၾကမ္းဖက္ဝါဒနဲ႔ အေမရိကန္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြ ႀကီးထြားေစတာေၾကာင့္ အက်ဳိးမရွိဘူးလုိ႔လည္း ေကာ္မီတီဥကၠ႒က ေျပာသြားခဲ့တာပါ။
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Joe Lieberman ကေတာ့ ဒုံးေလယာဥ္ေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈဟာ အေမရိကန္ လုံၿခံဳေရးအတြက္ အေရးႀကီးတာမုိ႔ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ မသင့္ဘူးလုိ႔ ေျပာဆုိလုိက္သလုိ အထက္လႊတ္ေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး ေကာ္မီတီဥကၠ႒ ဒီမုိကရက္ပါတီ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Dianne Feinstein ကလည္း အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္ သမားေတြကုိ အျမစ္ျဖဳတ္ဖုိ႔ ပါကစၥတန္က အျပင္းအထန္ ႀကိဳးပမ္းတာမ်ဳိး မရွိတဲ့အတြက္ အသုံးျပဳဖုိ႔ လုိအပ္ေနတုန္းပဲလုိ႔ တုံ႔ျပန္ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျမန္မာအစိုးရတပ္ လူ႔အခြင့္အေရး ဆက္ခ်ိဳးေဖာက္
By ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

ဓာတ္ပံု Reuters
ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ဆက္က်ဴးလြန္ေနၿပီး လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့ေတြ မေရာက္ႏုိင္ေအာင္လည္း ပိတ္ဆို႔ တားဆီးေနတယ္လို႔ Human Rights Watch လို႔ ေခၚတဲ့ လူ႔႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳက FCCT ႏုိင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားအသင္းမွာ အဂၤါေန႔ လုပ္တ့ဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း HRW တာ၀န္ရွိသူေတြက အဲဒီလို ေျပာလိုက္တာပါ။ အျပည့္အစံုကုိ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဘန္ေကာက္ကေန သတင္းပို႔ထားပါတယ္။
လူမသိေသးတဲ့ ေဘးဒုကၡမ်ားလို႔ ဆိုရမယ့္ Untold Miseries လို႔ အမည္ေပးထားတ့ဲ စာမ်က္ႏွာ ၈၃ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ခံစာ အသစ္တခုကို HRW အဖြဲ႔က အဂၤါေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
ျမန္မာအစိုးရက ေဖာ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ဆီေတာ့ မေရာက္ေသးဘူးလုိ႔ HRW က ဆိုၿပီး ကခ်င္လူမ်ဳိးစုလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ KIA နဲ႔ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ HRW က ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္လိုက္တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစံုတရာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနႏုိင္ေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္က မတရားျပဳမူလုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္လို လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ကိုလိုနီေခတ္လြန္ ေနာက္ပိုင္းကတည္းက ျဖစ္ေနခဲ့တာေတြနဲ႔ အတူတူ ဆက္ျဖစ္ေနဆဲပါပဲလို႔ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။
“ဒီကေန႔အစီရင္ခံစာမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာထားတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ဟာ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ ဆိုးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ က်ဴးလြန္ေနတုန္းပဲ ဆိုတာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာမရွိဘဲ ျပည္တြင္းမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရသူေတြအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္ အပံ့ေတြကို ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္က ဆက္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ၊ တားဆီး ပိတ္ဆို႔ထားဆဲပါပဲ။” လို႔ Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။
အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ၾကားကပဲ ျမန္မာအစိုးရက လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ကို အလြယ္တကူပဲ ခပ္ျမန္ျမန္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာကိုလည္း HRW က ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။
HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အခုအစီရင္ခံစာကို ကခ်င္အေရးလုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ ျပဳစုခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီေဒသမွာ ေဘးဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိး ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ၾကရတဲ့ ကာယကံရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတာေတြကို လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ၊ အခင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြအပါအ၀င္ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ဟာ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ အျပစ္မဲ့ ရြာသူရြာသားေတြကို ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္တာ၊ တရားလက္လြတ္ ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းတာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္တာ၊ မုဒိန္းက်င့္တာ၊ ေဒသခံေတြကို အထမ္းသမား ေပၚတာေတြအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္စုေဆာင္းၿပီး စစ္တပ္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူခုိင္းတာ၊ ရြာေတြကို မီး႐ိႈ႕ ဖ်က္ဆီးတာ စတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ တိုက္ပြဲေတြစျဖစ္ကတည္းကဆိုရင္ သူတို႔သိထားသေလာက္ အရပ္သား ၇၅,၀၀၀ ေလာက္ဟာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကရၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေရာ၊ KIA အဖြဲ႔ေရာဟာ ကေလးစစ္သားေတြကို စုေဆာင္း အသံုးျပဳေနဆဲ၊ လူေတြ ေသေက် ဒဏ္ရာရေစတဲ့ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းဗံုးေတြကို အသံုးျပဳေနဆဲပဲလို႔လည္း HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ ေလ့က်င့္ေရး၊ သုေတသနနဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္စည္း႐ံုးေရး ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရွိသူ Matthew Smith က ေျပာပါတယ္။
“ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးဟာ လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ မုိင္းဗံုးေတြကို အေျမာက္အမ်ား အသံုးျပဳေနၾကသလို ကေလးစစ္သားေတြကိုလည္း ႏွစ္ဘက္စလံုးက အသံုးျပဳေနပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ထိငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ေတြကို စစ္သားအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္ စုေဆာင္းအသံုးျပဳေနၿပီး KIA အဖြဲ႔က အဲဒီလို အတင္းအက်ပ္စုေဆာင္းေနတုန္းပဲလားဆိုတာ အတည္မျပဳႏုိင္ေပမဲ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ လူငယ္ေတြကို စစ္သားအျဖစ္လက္ခံေနတုန္းပဲ ဆိုတာကေတာ့ အေထာက္အထားေတြရွိပါတယ္။” လို႔ Matthew Smith က ေျပာပါတယ္။
ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး ဒုတိယတာ၀န္ခံ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂ်ိမ္းမ္စ္လြန္းေဒါင္ကေတာ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ေအာက္ကေလးေတြကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းတာမရွိဘဲ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ေတြကိုသာ စစ္သင္တန္းေပးေနတယ္လို႔႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
"လက္နက္ကိုင္ေနတဲ့သူေတြက ၄၅ႏွစ္အထက္ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔က တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ရွိတဲ့ လူငယ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ကာ လြန္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြတုန္းကေတာ့ ရွိရင္ ရွိမွာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔တိုင္းမွာ အဲဒါေတြကေတာ့ အေျခအေနအရ သံုးတဲ့ေနရာ ရွိရင္ရွိမယ္။ ေျပာေနၾကတယ္၊ ဗမာ့တပ္မေတာ္မွာလည္းပဲ ဒီေန႔ ၇ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေျပာတာေပါ့။ လက္ေတြ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဒါေတြက သြားၾကည့္ျပီးေတာ့မွ အဲဒါ သက္ေသသာဓက ျပႏိုင္မယ္၊ မွန္ကန္တယ္၊ ဒီေန႔ထက္ထိလည္း ရွိပါေသးတယ္ဆိုာ ရွိရမွာေပါ့ေနာ္။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အသက္ ၁၈ႏွစ္အေပၚမွာသာ သင္တန္းေပးေနပါတယ္။”
ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးအေနနဲ႔ အရပ္သားေတြနဲ႔ အရပ္သားပိုင္ပစၥည္းေတြ ထိခုိက္ပ်က္စီးမႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ေလးစားလိုက္နာပါလို႔ ျမန္မာအစိုးရကိုေရာ KIO အဖြဲ႔ကိုပါ HRW က အၾကံေပး တိုက္တြန္းထားပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ဖဒိုမန္းျငိမ္းေမာင္ အထူးဧည့္သည္အျဖစ္ ေနျပည္ေတာ္ ေရာက္
By ေအးေအးမာ

• ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးရဲ႕ ဗဟုိေကာ္မီတီ၀င္ဦးမန္းျငိမ္းေမာင္ကို ေနျပည္ေတာ္ကို ေခၚေဆာင္ျပိး မီးရထား၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ေတြဆံုေနျပီျဖစ္ေႀကာင္း၊ မႀကာခင္မွာ နယ္စပ္ကို ျပန္ပို႔ေဆာင္ေပးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဆက္သြယ္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ကတဆင့္ အေႀကာင္းႀကားခဲ့တယ္လုိ႔ ကရင္အမ်ိဳးသားအစညး္အရံုးက VOA ကို ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းအေျခစိုက္ ဗီအိုေအ သတင္းေထာက္ မေအးေအးမာက သတင္း ေပးပို႔ထားပါတယ္။

ေထာင္ဒဏ္ တသက္တက်ြန္းက်ျပီး၊ တပတ္မႀကာခင္္မွာပဲ သမတဦးသိနး္စိန္ရဲ့ အမိန္႔နဲ႔ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ေကအန္ယူေခါင္းေဆာင္ ဦးမန္းျငိမ္းေမာင္ကုိ မတ္လ၁၉ရက္ေန႔ကပဲ ျမန္မာအစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြက ေနျပည္ေတာ္ကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ေႀကာင္း ေကအန္ယူရဲ႕ ဦးေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္ ဦးေစာေဒးဗစ္ေထာက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ဆီ တိုက္ရိုက္အေၾကာင္းၾကားတာကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ကို လႊတ္လိုက္ျပီ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ခုေလာေလာဆယ္ ေနျပည္ေတာ္မွာ အထူးဧည့္သည္ အေနနဲ႔ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္းဆီကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ၀န္ၾကီးဦးေအာင္မင္းက ျပန္လာပို႔ေပးမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ တျခား ဘာမွေထြေထြထူးထူး မသိရေသးဘူး။ သိသေလာက္ဆိုရင္ မေန႔က မနက္က သူ႔အမႈကိစၥအကူအညီေပးခဲ့တဲ့ ဦးခ်စ္ကိုကို ဖုန္းနဲ႔ ဖဒိုမန္းျငိမ္းေမာင္နဲ႔ တိုက္ရိုက္စကားေျပာခြင့္ရတယ္။”
ဦးမန္းျငိမ္းေမာင္နဲ႔ စကားေျပာဆိုခြင့္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔အေနနဲ႔ သူလြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးပမ္းတဲ့မိတ္ေဆြေတြကို သတိရေႀကာင္းေတြ ေျပာျပခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုိပါတယ္။
သူကေတာ့ အေျခေနေကာင္းတယ္၊ သူ႔က်န္းမာေရးလည္း ေကာင္းတယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ အားလံုးအဆင္ေျပတယ္၊ ဒီက မိသားစုေတြရယ္၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ မိတ္ေဆြေတြရယ္ကို သတိရေၾကာင္း တဆင့္စကားပါးေပးဖို႔ ေျပာပါတယ္။
ဦးမန္းျငိမ္းေမာင္ကို အခုလို ျပန္လႊတ္ေပးျခင္းဟာ ေကအန္ယူ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရႀကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲႏိိုင္ေရးအတြက္ ယံုႀကည္မူတည္ေဆာက္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုသာ ျဖစ္ေႀကာင္းေတြကိုလည္း ေျပာသြားပါတယ္။