ဒီမိုကေရစီအတြက္ ရုန္းကန္ၾက - အမွတ္စဥ္ (၇) မ်ိဳးသန္႕

by Myo Thant on Saturday, March 24, 2012 at 6:41pm ·

ဒီမိုကေရစီကို ယံုၾကည္လ်င္ ေရြးေကာက္ပဲြကို ေၾကာက္၍ မရပါဘူး။ ပံုမွန္က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပဲြတို႕ကို ျဖတ္သန္း ရပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုဒါ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ အာဏာကို လဲြေျပာင္းေပးရေသာ (သို႕မဟုတ္) အာဏာကို လဲြေျပာင္း ရယူေသာ စနစ္တရပ္ျဖစ္လို႕ သိကၡာရွိတယ္။ လူႀကီးလူေကာင္း ပီတ တယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

မိမိရာထူး သက္တမ္းကုန္သြားလို႕ (ဒါမွမဟုတ္) ျပည္သူေတြက မိမိကို ထပ္မံ၍ မေရြးေကာက္ေတာ့ပဲ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ရႈံးသြားခဲ့လ်င္၊ မိမိက ေရြးေကာက္ပဲြခံရေသာ သူကို ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴျဖင့္ လုပ္ငန္းေတြနဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို လဲြအပ္ေပးရပါတယ္။

အကယ္၍ မိမိကို ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္လာလို႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္လာမယ္၊ သမၼတျဖစ္လာမယ္၊ ဒါဟာ ရာထူး အာဏာယူ ယံု သက္သက္မွ် မကပါဘူး၊ တာ၀န္၀တၱရားေတြပါ ကပ္ပါလာဒါျဖစ္လို႕ ထို႕တာ၀န္ကို သက္တမ္း ကာလ အတြင္းမွာ ျပည္သူ႕အႀကိဳက္နဲ႕ အက်ိဳးတို႕အတြက္ ေက်ျပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ရပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြသည္ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ကံၾကမၼာ၊ ျပည္သူ၏ ဘ၀ေတြအတြက္ အဆံုးအျဖတ္ေပးဒါျဖစ္လို႕ အင္မတန္ အေရးႀကီးေသာ ႏိုင္ငံေရးတာ၀န္တရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ၏ အေျခခံမူေတြကို  ခိုင္မာလာေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးျခင္းျဖစ္ေနလို႕ ပို၍ေတာင္ အေရးႀကီးေနပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီစနစ္အတြက္ ယႏၱရားတရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ (၁၇) ရာစုေလာက္ ကတည္းက ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ ပံုမွန္က်င္းပလာခဲ့ၾကပါတယ္။

ဥပေဒျပဳလြတ္ေတာ္ေနရာမ်ားအတြက္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေနရာမ်ားအတြက္၊ တရားရုံးမ်ားအတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား ကို ေတြ႕ရွိ ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ေဒသႏၱရနဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာအစိုးရ ရုံးမ်ားအတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို က်င္းပၿပီး အစိုးရ တာ၀န္မ်ားကို ေပးအပ္ဒါတို႕ ရယူၾကဒါတို႕ကို ေတြ႕ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ႏိုင္ငံေရးတြင္မွာသာမက လူမႈေရး၊ ပုဂၢလိကနဲ႕ အျခား စီးပြားေရးအသင္းအဖဲြ႕မ်ားအတြင္း မွာေတာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕က်င္းပေနၾကပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီစနစ္အတြက္ ဒီလို ေရြးေကာက္ပဲြနည္းလမ္းေတြျဖင့္ လက္ေတြ႕အသံုးျပဳလာမူေတြက ေအသင္ေခတ္မွာလို မ်ိဳးနဲ႕ေတာ့ မတူညီေပ။

ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပျခင္းျဖင့္ ျပည္သူ႕ဆႏၵကို တိုက္ရိုက္ ခံယူမႈတရပ္ျဖစ္၍၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အေရးကိစၥ အႀကီး အငယ္ အေပၚအေျခခံလ်က္ သက္ဆိုင္ပတ္သတ္ေသာ လူအမ်ားစု၏ ဆႏၵကို ေတာင္းခံဒါမ်ိဳး လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ေနာက္ခံသမိုင္း

ေရြးေကာက္ပဲြေတြ က်င္းပၾကသည့္ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လ်င္ ေရွ႕ေဟာင္းဂရိနဲ႕ ေရွ႕ေဟာင္းေရာမေခတ္၊ ေအဒီ (၅) ရာစုမွ (၁၅) ရာစုအတြင္းေတြမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ခရစ္ယာန္ဧကရာဇ္ေတြနဲ႕ ပုပ္ရဟန္းမင္းေတြကို ေရြးေကာက္ပဲြျဖင့္ တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကဒါကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေအဒီ (၉၂၀)ေလာက္တြင္ ေရွ႕ေဟာင္း အိႏၵိယ၏ ေနရာေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ဒီလို ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ေတြ႕ရွိရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြလို မ်ိဳးကိုေတာ့ (၁၇) ရာစု အစေလာက္မွာ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖင့္ ေျမာက္အေမရိကနဲ႕ ဥပေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ စတင္ က်င္းပလာၾကဒါကို ေတြ႕ရွိရမွာပါ။

ေရြးေကာက္ပဲြတရပ္၏ ထူးျခားေသာ အဂၤါရပ္မ်ား

(က) မဲဆႏၵေပးျခင္း

ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ဘယ္သူေတြက မဲေပးၾကမည္နည္း၊ ဆိုေသာေမးခြန္း၏ အေျဖက သိပ္ကို အေရးႀကီး ပါတယ္။ ျပည္သူေတြက မဲေပးတယ္ဆိုဒါက ေယပူယ်ေျပာလိုက္ ဒါပါ။ မဲဆႏၵရွင္ဆိုဒါတိုင္ လူတိုင္းကို ဆိုလိုဒါမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး၊ ဥပမာေျပာရလ်င္ စိတ္မႏွံေသာ သူမ်ားကို မဲေပးႏိုင္မႈအား ကန္႕သတ္ထားဒါမ်ိဳး၊ မဲေပးႏိုင္ေသာ အသက္အရြယ္ကုိ အနည္းဆံုး အသက္ မည္မွ်ရွိမည္ အသက္(၁၈)ႏွစ္လာ၊ (၂၀)လာဆိုဒါမ်ိဳး သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါဟာ မဲဆႏၵရွင္တေယာက္၏ အရည္အခ်င္းသက္မွတ္မႈ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

သမိုင္းေၾကာင္းအရျပန္ၾကည့္လ်င္ ေအသင္ေခတ္က မဲဆႏၵရွင္ဆိုဒါ ေယာက်ာၤးေတြကိုသာ ဆိုလိုဒါပါ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားနဲ႕ကၽြန္မ်ား မဲေပးခြင့္မရွိပါဘူး။ မူလအေမရိကန္အေျခခံဥပေဒမွာဆိုလ်င္ မဲဆႏၵရွင္ဆိုဒါ လူျဖဴလူမ်ိဳးဓနရွင္မ်ားသာျဖစ္ၿပီး၊ တျခားဘယ္သူကမွ မဲေပးခြင့္မရွိေပ။ သမိုင္းေၾကာင္းမွာ မဲေပးခြင့္ မရွိသူေတြက မဲေပးခြင့္ ရရွိေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာဒါကို ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မဲေပးပိုင္ခြင့္ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတြ႕ ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္မွာ ဆိုလ်င္ အရပ္သားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈေတြေတာင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရာဇာ၀တ္သားမ်ား၊ လူနည္းစုမ်ားနဲ႕ ဆင္ရဲသားပစၥည္မဲ့မ်ားလည္း မဲေပးခြင့္မ်ားကို ပိတ္ပင္ထားဒါေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ မဲဆႏၵရွင္ဆိုသည္မွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံသားတိုင္ ရွိရမယ့္ အခြင့္အေရးတရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ဆိုလ်င္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူက ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ မဲလာ မထည့္ပါက ဒဏ္ေၾကးေငြ (အနည္းငယ္) ေပးေဆာင္ရဒါမ်ိဳးေတာင္ရွိပါတယ္။

(ခ) ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအမည္စာရင္းတင္သြင္းျခင္း

ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္မွီ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေရးပါတီအတြင္းမွာ အရင္ဆံုး ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၾကၿပီး၊ ပါတီကိုယ္စားျပဳ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို မဲဆႏၵနယ္ေျမအလို္က္ အဆံုးသတ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္စာရင္းမ်ားကို တင္သြင္းေၾကညာၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီေက်ာေထာက္ေနာက္ခံမရွိပဲ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ မိမိ၀င္ၿပိဳင္လိုေသာ မဲဆႏၵနယ္ေျမေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ဆီ အမည္စာရင္းသြင္ၿပီး၊ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက အရည္အခ်င္းျပည့္မီွသူ မွန္သမွ် ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ တသီးပုဂၢလအျဖစ္ (သို႕မဟုတ္) ပါတီကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ မိမိ၏အမည္စာရင္းကို ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါ၀င္အေရြးခံရန္အမည္စာရင္းကို သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ တင္သြင္ၿပီးလ်င္ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြ သိရွိေအာင္ ေၾကညာၾကပါတယ္။ မဲေပးသူေတြက သူတို႕ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ သူမည္သူကို မဆို လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ႏိုင္ရပါမယ္။

 ၂၀၁၂ မတ္လ(၆)ရက္ေန႕မွာ က်င့္ပေသာ အိႏိၵကႏိုင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါတီကိုယ္လွယ္မ်ားေရွ႕ေမွာက္တြင္ မဲရည္တြက္ေနၾကပံု။ http://www.newstimes.com/news/article/State-election-routs-cripple-India-s-ruling-party-3384006.php#photo-2585316

(ဂ) မဲပံုစံစနစ္

ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး မဲမ်ားကို ရည္တြက္မႈ ပံုစံစနစ္ေတြဟာ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာျပဌာန္းခ်က္မ်ားနဲ႕ မဲေပးျခင္းျဖင့္ ျပည္သူေတြ၏ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား အဆင့္အထိ ျဖစ္လာေစပါတယ္။ မဲမ်ားကို ျပည္သူလူထုအေရွ႕ေမွာက္မွာ ရည္တြက္မႈ(ဒါမွမဟုတ္) ျပည္သူအမ်ားျမင္ေတြ႕ႏိုင္ေအာင္ မီဒီယာေတြကို သတင္းယူခြင့္၊ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားက စိစစ္ေလ့လာသံုးသပ္ခြင့္ စသည့္တို႕ ရွိေနရပါတယ္။

ပြင့္လင္းမႈနဲ႕ တာ၀န္ခံမႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ၏ အမွတ္သကၤတမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။မဲေပးပံုစနစ္ေတြက ယေန႕ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ မဲေပးမႈပံုစံနဲ႕ရည္တြက္မႈ နည္းစနစ္မ်ား ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာ၍ လြတ္လပ္တရား မွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြျဖစ္လာေစေရးအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျဖစ္လာပါတယ္။ထို႕ေၾကာင့္ လူေတြ၏ စိုးရိမ္းမႈမ်ား ေလွ်ာ့နည္းလာပါတယ္။

(ဃ) အခ်ိန္ဇယား

ဒီမိုကေရစီ၏ သဘာ၀က မိမိ၏ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြကို တာ၀န္ယူေပးရဒါျဖစ္လို႕ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြ၏ ဆႏၵကို ပံုမွန္ ျပန္လည္းေတာင္းခံရပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခံဥပေဒတြင္ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္အခါတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြကုိ က်င္းပရမယ္ဟု တိက်စြာေဖၚျပထားၾကပါတယ္။ အေမရိကမွာဆိုလ်င္ ပံုမွန္ (၃)ႏွစ္ ႏွင့္ (၆)ႏွစ္ တႀကိမ္ ျပည္နယ္တိုင္းလိုလိုမွာ က်င္းပၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ေတာ့ (၂)ႏွစ္ တႀကိမ္က်င္းပၾကတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြအခ်ိန္ဇယားေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံအလိုက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနပါတယ္။ အိုင္ယာလန္မွာဆိုလ်င္ သမၼတကို (၇)ႏွစ္ တႀကိမ္ က်င္းပၾကဒါကိုေတြ႕ရွိရမွာပါ။ ရုရွားနဲ႕ဖင္လန္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ (၆)ႏွစ္ တႀကိမ္ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြကို က်င္းပၾကပါတယ္။ ျပင္သစ္သမၼတေရြးေကာက္ပဲြဆိုလ်င္ေတာ့ (၅)ႏွစ္ တခါက်င္းပၿပီး၊ အေမရိကန္ၾကေတာ့ (၄)ႏွစ္တခါ က်င္းပၾကပါတယ္။

ယခုလို ေရြးေကာက္ပဲြအခ်ိန္ေတြကို သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ မွ်တမႈနဲ႕ မွန္းဆမႈေတြကို တြက္ဆ၍ ရႏို္င္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္မႈေတြအတြက္ေတာ့ အခ်ိန္ပို ယူလို႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါလီမန္စနစ္အတြက္ေတာ့ ပါလီမန္ကို ဖ်က္သိမ္းမႈတို႕၊ ေရြးေကာက္ပဲြအခ်ိန္ကို သတ္မွတ္မႈတို႕ကို ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒီေနရာတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြအခ်ိန္သတ္မွတ္ၿပီးကာမွ ျပႆနာမ်ားျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ (ဥပမာ-စစ္ပဲြေတြ၊ သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္ေတြမ်ိဳး) အဂၤလန္ပါလီမန္စနစ္က်င့္သံုးေသာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အမ်ားဆံုးေရြးေကာက္ပဲြအခ်ိန္ကို သတ္မွတ္ထားၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႕(အစိုးရ)က ေရြးေကာက္ပဲြကို ဘယ္အခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ မဲေပးရမယ္ကို ေၾကညာေပးပါတယ္။  

လက္ေတြ႕မွာေတာ့၊ အကယ္၍ ပါလီမန္ထဲမွာ အစိုးရကို အယံုအၾကည္မရွိေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္းျခင္းမရွိပါ အာဏာရ ထားသူအတြက္ ေနာက္ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ အခ်ိန္ယူျပင္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုတြက္ဆခ်က္ေတြက မတူညီေသာ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႕မတူညီေသာ အေျခအေနထဲမွာျဖစ္ေနပါတယ္။ အျမင္အယူအဆေတြရယ္၊ အမ်ားစုအတြင္း ရွိေနေသာ အေျခအေနေတြရယ္ ၎တို႕ အေပၚမွာသာ အေျခတည္ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြကို တေန႕တည္း တခ်ိန္တည္းက်င္းပၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ႀကိိဳတင္မဲကိုေတာ့၊ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ မိမိမဲကို မိမိကိုယ္တိုင္လာေရာက္ မေပးႏိုင္သူေတြအတြက္ ႀကိဳတင္မဲေပးႏိုင္ေသာရက္ကို တေန႕ (သို႕မဟုတ္) လိုအပ္သလို ရက္မ်ားကို အစဥ္အလိုက္ သတ္မွတ္ေပးၿပီးေတာ့၊ ျပဳလုပ္တတ္ၾကပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပမည့္အခ်ိန္နဲ႕ ေနရာမွာ မရွိႏိုင္ေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအေနျဖင့္ မိမိ၏ မဲျပားကို စာတိုက္မွျဖစ္ေစ၊ လူကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ မဲရုံရွိရာသို႕ တရားေရးဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်က္ (သို႕မဟုတ္) ေရြးေကာက္ပဲြ အမ်ိဳး အစားေပၚမူတည္၍ ႀကိဳတင္မဲ ေပးၾကပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ပံုမွန္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ႏိုင္ငံသား မဲဆႏၵရွင္တိုင္က မိမိ၏ အသဲၾကားက မဲတျပားကို ေပးႏိုင္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ႀကိဳတင္မဲေပးတယ္ဆိုဒါက မဲေပးခြင့္ရွိသူမ်ား သတ္မွတ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပေသာေန႕မွာ မဲရံုဆီ လာေရာက္ၿပီး၊ မဲ မေပးႏိုင္သူ မ်ားကို ဆိုလိုဒါပါ။  ဥပမာ- မဲရုံအလုပ္သမားမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ မဲဆြယ္စည္းရုံးေရး လုပ္ေနသူမ်ား၊ က်န္မားေရးေၾကာင့္ေဆးရံုတက္ရမည့္သူမ်ား၊ ျပည္ပတြင္ အလုပ္ လုပ္ေနသူမ်ားနဲ႕ အျခားေသာ အေၾကာင္း မ်ားေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပခ်ိန္တြင္ မိမိ မဲေပးရမယ့္ မဲရံု၏ ေနရာ အနီးတ၀ိုက္မွာ မရွိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၀ မတ္လ(၇)ရက္ေန႕မွာ က်င္းပေသာ အီရတ္ႏိုင္ငံ၏ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ လံုၿခံဳေရးရဲက မဲလာေပးေသာသူတို႕ကို စစ္ေဆးေနပံု http://www.emirates247.com/eb247/news/region/under-threat-iraqis-vote-in-crucial-election-2010-03-07-1.64963

ေနာက္ၿပီး၊ မိမိမဲသြားထည့္ရမည့္မဲရံုဆီကို သြားေရာက္ မဲ မထည့္ႏိုင္သူမ်ားသည္ က်န္မားေရးခ်ိဳ႕တဲ့ေနသူမ်ား၊ ခရီးသြားရမည့္သူမ်ား၊ မိမိမဲရံုဆီသို႕ သြားေရာက္၍ မဲသြား မထည့္ခ်င္သူမ်ားသည္ မိမိနဲ႕ မဲရံု၏ လံုၿခံဳအတြက္ စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ (ဥပမာ- အီရတ္ႏိုင္ငံ ဆဒန္ဟူစိန္ၿပိဳတ္က်အၿပီး၊ ပထမဦးဆံုးက်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲလာထည့္သူဦးရည္က လြန္စြာမ်ားျပားေနၿပီး၊ ေစာင့္ဆိုင္းရတာ ၾကာလြန္၍ အၾကမ္းဖက္ ဗံုးခဲြတိုက္ခိုက္ခံရမွာ စိုးေသာေၾကာင့္ မဲရုံကို မလာခ်င္ျခင္း။) တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြ ဆိုလ်င္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိမွ႕ ႀကိဳတင္မဲေပး၍ ရပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဥေရာပမွာေတာ့ ယခုလိုႀကိဳတင္မဲကို မဲေပးသူမ်ားက သိတာေသာ ဦးရည္ရွိေနဒါကိုေတြ႕ရွိႏိုင္ ပါတယ္။

(င) မဲဆြယ္စည္းရုံးျခင္း

ေရြးေကာက္ပဲြနီးလာဒါနဲ႕အမွ် ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားဟာ မိမိပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္လိုေသာ မဲဆႏၵနယ္ေျမေတြမွာ မိမိပါတီ၏ မူ၀ါဒနဲ႕ေရွ႕ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုေၾကညာဒါတို႕၊ ရွင္းလင္းေျပာၾကားဒါတို႕ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ မိမိေတာက္ခံေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတို႕အတြက္ မဲဆြယ္စည္းရံုးေပးဒါေတြလည္း ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။

ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအၾကား မူ၀ါဒလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ အျပန္အလွန္ျငင္းခုန္ၾကဒါတို႕ကို မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ (ဒါမွမဟုတ္) မီဒီယာမွ တဆင့္ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါမွသာ ၎သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြက ေလ့လာမွတ္တားၿပီး၊ မိမိမဲေပးလိုသူဟာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးျဖစ္သင့္သည္ကို စဥ္းစားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။  

စည္းရံုးေတာက္ခံ အားေပးေသာသူေတြသည္ စနစ္တက်ဖဲြ႕စည္းထားဒါ ရွိသလို၊ တစ္ခ်ိဳ႕က မိမိတစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ စုေပါင္းၿပီး၊ အုပ္စုလိုက္ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ စည္းရံုးေရးေတြကို ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ေတြကလည္း သူတို႕ေလ့လာေတြ႕ရွိသမွ်ကို နည္းစနစ္ေတြကို သံုးၿပီး၊ ႀကိဳတင္ ေဟာကိန္း ထုတ္ဒါတို႕ကို ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ 

ခက္ခဲေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား

ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမရွိ၊ အားနည္းမႈ႕ေတြကို ေတြ႕ရွိရမွာပါ။ အဲဒီထဲမွ တူညီေသာ ျပႆနာ တရပ္က တရားမွ်တမႈေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ိဳးျဖစ္ မလာတဲ့ ကိစၥပါ။ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ လာေစေရးကို ပ်က္ျပားေစဒါက လက္ရွိအာဏာရတဲ့ အစိုးရထဲက ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး (သို႕မဟုတ္) တစ္စုက တရားလက္မဲ့ေဆာင္ရြက္ေနခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ 

အာဏာရွင္ေတြက မတရားအာဏာကို မိမိကိုယ္က်ိဳးအတြက္ မိမိအာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ ရဲအဖဲြ႕ေတြကို အသံုးခ် ဒါေတြ၊ မာရွယ္ေလာသံုးဒါေတြ၊ စင္စာ ျဖတ္ေတာက္ဒါေတြ၊ လြတ္လပ္ေသာ ၾကားေနသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ မ်ိဳးကို ခြင့္မျပဳဒါေတြ၊ လႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္ဒါေတြတို႕ကို ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး၊ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႕အတြင္းမွ လူတစုက လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကို ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ၿပီး၊ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈ အာဏာကို ပ်က္ျပားေစၿပီး၊ ၎ေရြးေကာက္ပဲြေတြအတြက္ ျပည္သူ႕ဆႏၵ အစစ္အမွန္ကို ေပၚလြင္ ရမည့္ ေရြးေကာက္ပဲြရလာဒ္မ်ိဳးအစား၊ အာဏာရွင္ေတြအလိုက် ျဖစ္လာေအာင္ အာဏာကို အလဲြသံုးစားျပဳေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရမဟုတ္ေသာ အင္အားစုေတြကလည္း တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြျဖစ္လာဖို႕ကို အေႏွာက္အယွက္ေပးႏိုင္ ပါတယ္။ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ (သို႕မဟုတ္) ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအထိ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ေၾကာက္ေအာင္ ေျခာက္လွန္႕ဒါေတြ၊ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာသူကို မဲမေပးႏိုင္ေအာင္ (သို႕မဟုတ္) မဲရည္တြက္မႈေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မျဖစ္လာေစပဲ၊ အာဏာရွင္၏ အလိုက်ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳလုပ္တတ္ပါတယ္။

တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္လာဖို႕က ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးက အေရးႀကီးေသာ လုပ္ငန္းတရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျပႆနာတိုင္းက လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေပၚလာေစေရးကို ႀကီးမားစြာ အဟန္႕အတားျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

ပြင့္လင္းေသာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအျငင္းအခုန္ရွိမႈ (သို႕မဟုတ္) မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူေတြကို လံုေလာက္ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား မရွိျခင္းေတြက မိမိမဲေပးၿပီး ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကီးမားေသာ စိန္႕ေခၚမႈ႕ႀကီး တရပ္အျဖစ္ ျဖစ္ေနေစပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားနဲ႕ ပတ္ေသာ၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႕ ပတ္သတ္ေသာ အေၾကာင္းအရာကိစၥေတြကို ေလ့လာႏိုင္ေရး မရွိပါက လြတ္လပ္ေသာ သတင္း မီဒီယာမ်ားမရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

အေၾကာင္းက သတင္းမီဒီယာေရးရာ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ေသခ်ာစြာမရွိျခင္း၊ အစိုးရက (သို႕မဟုတ္) ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြက မီဒီယာေတြကို ခ်ဳပ္ကုိင္ထားျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (ဒါမွမဟုတ္) ပံုမွန္သတင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သတင္းေတြရရွိႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းထားေသာ မူ၀ါဒမ်ိဳးမရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္တို႕ကို အစိုးရက ကန္႕သတ္ထားဒါေတြ၊ အစိုးရအလိုက်ေသာ ကိစၥမ်ားကိုသာ သိခြင့္ရွိေနဒါေတြ၊ အစိုးရ၏ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီေရးအတြက္ပဲလုပ္ေနရဒါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ထို႕ေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ားကလည္း အစိုးရနဲ႕ အာဏာရ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအတြက္ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီေပးေသာ မီဒီယာေတြအျဖစ္ သို႕ ေရာက္ မသြားေစေရးက ပိုၿပီး အေရးႀကီးေနပါတယ္။ သတင္းအမွန္၊ အခ်က္အလက္အမွန္ေတြကို ျပည္သူေတြ သိရွိေအာင္ ထုတ္လုပ္ တင္ျပေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မတရားေသာ ဥပေဒမ်ား

အာဏာကို အလဲြသံုး မတရားလက္၀ါးႀကီးအုပ္ၿပီး၊ အမ်ိဳးမ်ိဴးေသာ ဥပေဒေတြျဖင့္ အတိုက္အခံ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို ကန္႕သတ္ထားဒါေတြ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ေန ဒါေတြ၊ ေရြးေကာက္ပဲြ ပံုစံေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ဒါေတြ၊ စသည့္တို႕ျဖင့္ ျပည္သူေတြကို အႏိုင္က်င့္ကာ အာဏာရွင္ေတြက သူတို႕၏ ကိုယ္ေလာင္းမ်ားကို အႏိုင္ရရွိေရးအတြက္ အဓမၼေဆာင္ရြက္ေနတတ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြမဲဆြယ္မႈတြင္ စြက္ဖက္မႈမ်ား

အာဏာရွိသူေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္မႈေတြကို ပိတ္ပင္ျခင္း၊ ရာဇာ၀တ္နဲ႕ၿငိစြန္းေအာင္လုပ္ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္မႈဆိုင္ေသာ ရုံးခ်ဳပ္တို႕ကို ပိတ္ပစ္ဒါေတြ၊ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္ေနေသာသူမ်ားကို အေႏွာက္အယွက္ျပဳ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ထိုးႀကိတ္ဒါေတြ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ စသည့္တို႕ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္မႈေတြကို ေႏွာက္ယွက္ဟန္႕တားမ်ားလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။

ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိပဲ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲေပးပံုစနစ္ကိုေျပာင္းလဲပစ္ျခင္း

မဲေပးပံု စနစ္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိပဲ ေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ မဲရံုတြင္ မဲေပးရာတြင္ မဲဆႏၵျပည္သူေတြအတြက္ ရႈပ္ေထြးမႈနဲ႕ လဲြလဲြမွားမွားမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစတတ္ပါတယ္။ မဲထည့္မႈပံုစနစ္ကို ေျပာင္းလဲျခင္း၊ မဲတမဲကို မဲေပါင္းမ်ားစြာျဖစ္ေအာင္ျပဳ လုပ္ျခင္း၊ တရားမ၀င္ မဲျပားမ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္း၊ျဖည့္စြက္ျခင္းတို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တရားမွ်တေသာ မဲေပးမႈကို ပ်က္စီးေစျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလာဒ္ကိုေျပာင္းလဲပစ္ျခင္း၊ မဲစာရင္းမ်ားကို မရိုးမသားေသာနည္းတို႕ျဖင့္ ခိုးယူျခင္း၊ မဲဆႏၵရွင္ေနထိုင္ေသာ လိပ္စာအတိုင္း စာရင္းကို မထားရွိျခင္း၊ မဲစာရင္းမ်ားကို လိမ္ညာစြာေျပာဆိုတင္ျပျခင္းနဲ႕ အင္အားသံုးျခင္း၊ (သို႕မဟုတ္) ကိုယ္အမူအရာ၊ ႏုတ္အမူအရာတို႕ျဖင့္ မဲရုံေတြမွာ ျပဳမူျခင္း စသည္တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို တရားမွ်တေရးအတြက္ တရားဥပေဒေတြ၊ နည္းပညာေတြနဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုမႈအေပၚအေျခခံထားေသာေၾကာင့္ အကယ္၍ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ ရလာဒ္အေပၚ မေၾကနပ္ပါက သက္ဆိုင္ရာကို တိုင္ၾကားၿပီး၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရအေရးဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပႆနာမ်ားရွိလာပါက ေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ နည္းစနစ္ေတြသည္ ခိုင္မာစြာ တည္ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ လုပ္ရေသာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကေတာ့ ျပႆနာေပါင္းစံုရွိေနတတ္ၿပီး၊ အတိုက္အခံေတြကို အာဏာရအစိုးရ ပါတီေတြက အၿမဲအႏိုင္က်င့္တတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုမႈ မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္းကူးေျပာင္းေရးကာလမ်ားတြင္ စိန္႕ေခၚမႈေပါင္းစံု ရွိေနတတ္ပါတယ္။

မည္သို႕ပင္ ဆိုေစကာမူ၊ ဒီမိုကေရစီတည္ရွိေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို အစဥ္တစ္စိုက္ ျဖတ္သန္းရာမွျဖစ္လို႕ ဒီမိုကေရစီကို အာမခံႏိုင္ေသာ တရားဥပေဒနဲ႕ ျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုမႈသည္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနပါတယ္။