အာရပ္ေႏြဦး သင္ခန္းစာ
(ေရးသူ-ေထာမတ္ အယ္(လ) ဖရီးမင္း )
by Lu Maw on Saturday, September 10, 2011 at 2:06pm
သုိ႕- သမၼတ ဟူက်င္ေတာင္
မွ - နုိင္ငံေတာ္ လုံျခဳံေရး၀န္ၾကီးဌာန
အေၾကာင္းအရာ အာရပ္ေႏြဦး
ခ်စ္ခင္ေလးစားအပ္ပါေသာ သမၼတ 'ဟူ' ခင္ဗ်ား
အာရပ္ေႏြဦးနဲ႔ပတ္သတ္တဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ အေဆြေတာ္သမၼတၾကီးက ေတာင္းဆုိခဲ႔တာမုိ႔၊ ဒီစာကုိေရးလုိက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္လုိ႕ ရသေလာက္ ေျပာရရင္၊ အာရပ္ကမာၻက ေတာ္လွန္ေရးေတြထဲမွာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအတြက္၊ အေရးၾကီးတဲ႕ သင္ခန္းစာတခ်ဳိ႔ ရွိေနတယ္လုိ႔ သေဘာရပါတယ္။ နုိင္ငံတကာမီဒီယာထက္မွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ႔၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈၾကီးက စဥ္းစားဆင္ျခင္ဖြယ္ရာ အခ်က္နွစ္ခ်က္ကုိ လွစ္ျပလုိက္သလုိရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္ကေတာ႔၊ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေရာက္ရွီေနတဲ႕၂၁ ရာစုမွာ ေတာ္လွန္လွန္ေရးေတြ ဘယ္နည္းဘယ္ပုံ ေပၚထြက္လာသလဲဆုိတဲ႕အေၾကာင္းပါ။ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါလိမ္႔မယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ႔၊ အဲ႔ဒီေတာ္လွန္ေရးေတြ ဘာေၾကာင္႔အုံၾကြေပါက္ကြဲ လာရပါသလဲဆုိတဲ႕ ဆန္းစစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သတ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြ ေခါင္းစားခဲ႔ရတာၾကာျပီမုိ႔ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္လုိ႔ေတာ႔ျဖင္႔ ဆုိနူိင္မယ္မဟုတ္ပါဘူး။
ဟုတ္ပါျပီ။ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္ေတြကပဲ စလုိက္ၾကရေအာင္ပါ။ ၂၀၀၀ ျပည္႔နွစ္တ၀ုိက္ေလာက္ကစျပီး၊ ကမာၻၾကီးဟာ သိပ္ကုိျမင္႔မားတဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးအဆင္႔တခုကုိ၊ ေရာက္ရွိခဲ႔ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါရဲ႕ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႕ ကမာၻလုံးစီးပြားေရးကစားကြင္းၾကီးဟာ ျပားသေလာက္ ျပန္႔သေလာက္နီးပါး ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ၾကီးကုိ ပုံသြင္းေပးလုိက္တာကေတာ႔ တစ္ကုိယ္ေရသုံးကြန္ပ်ဴတာေတြ၊ ဖုိက္ဘာေအာ႔(ပ)တစ္ ေကဘယ္၊ အင္တာနက္နဲ႕ ၀က္(ဘ)ဆာဗာေတြရဲ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႔စီး၀င္မႈလုိ႔ ဆုိနူိင္ပါလိမ္႕မယ္။ ဒီပလက္ေဖာင္းၾကီးကပဲ ေဘာ္စတြန္နဲ႔ ေပက်င္း ဒါမွမဟုတ္ ဒက္ထရဳြိက္နဲ႕ ဒမတ္စကတ္တုိ႔ကုိ အိမ္နီးခ်င္းေတြျဖစ္လာေအာင္ ဆြဲစုလုိက္တာပါ။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ လူသန္းေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ကုိ၊ ကမာၻလုံးအတုိငး္အတာ စကား၀ုိင္းၾကီးထဲ ဆြဲသြင္းလုိက္နူိင္ခဲ႔ပါတယ္။
တဆက္တည္းေျပာရရင္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တေတြက အေမရိကန္စိးပြားေရးက်ဆင္းမႈမွာ အာရုံေရာက္ေနတုန္း၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကမာၻၾကီးကေတာ႔ သာမာန္ဆက္စပ္မႈကေန ဟုိက္ပါ ဆက္စပ္မႈ အေနအထားကုိ၊ ေရာက္ရွိလုိ႔သြားခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအေနအထားသစ္က ေဘာ႔စတြန္၊ ေပက်င္းနဲ႔ အခုဆုိရင္ အတြင္းမြန္ဂုိလီးယားက ဘာတူကုိေတာင္ ခ်ိတ္ဆက္ပစ္လုိက္ပါျပီ။ ဒီလုိ ပုိနက္ရႈိင္းတဲ႔ ဆက္သြယ္ထုိးေဖါက္မႈၾကီးကုိ ပုံေဖာ္ေပးလုိက္တာကေတာ႔ ပုိစမတ္က်လာတဲ႕ ဆဲ(လ)ဖုန္းေတြ ၊ ပုိေခတ္မွီလာတဲ႕ ၀ါယာလက္(စ) ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ လူမႈေရးနက္၀ပ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဆက္သြယ္ေရး ပလက္ေဖာင္းၾကီးဟာ၊ သိပ္ကုိေစ်းခ်ဳိျပီး မုိဘုိင္းလဲျဖစ္တာမုိ႔၊ ပုိေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ႔ေဒသေတြက ေနာက္ထပ္လူေပါင္းသန္း ၂၀၀၀ ကုိကမာၻလုံးစကား၀ုိင္းၾကီးထဲ ဆြဲသြင္းလုိက္နူိင္ခဲ႔ပါတယ္။
သမၼတၾကီးစိတ္၀င္စားတဲ႕ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းနဲ႕ ပတ္သတ္တာကုိေျပာရရင္၊ ဒီပလက္ေဖာင္းသစ္ၾကီးကပဲ ဒက္ထရြဳိက္၊ ဒမတ္စကတ္နဲ႔ ဒါရာအာတုိ႔ကုိ ခ်ိတ္ဆက္လုိက္တဲ႔အေၾကာင္းပါ။ ' ဒါရာအာ ' ဆုိတာက ဆီရီးယားနယ္စပ္က ျမဳိ႕ေလးတျမဳိ႕ေလ။ ဆီးရီးယားလူထုအုံၾကြမႈစခဲ႕တဲ႔ ျမဳိ႔ေလးပါ။ ေဒသခံ ဒါရာအာျမဳိ႕သားေတြကပဲ၊ ဗြီဒီယုိ၊ တြစ္တာ၊ ေဖ႔(စ)ဘြက္(ခ)တုိ႕ကုိ သုံးျပီး သူတုိ႔ကုိရင္ဆုိင္ခဲ႕ရတဲ႕ ရက္ဆက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ ေသာင္းထုိက္က ၾကားေစခဲ႕ပါတယ္။
သမၼတၾကီးခင္ဗ်ာ။ ဒီေနရာမွာကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တဲ႕ အဓိကအခ်က္ကေတာ႔၊ ဟုိက္ပါဆက္သြယ္မႈ အေျခအေနေရာက္ေနျပီျဖစ္တဲ႕ ဒီေန႔ ကမာၻၾကီးမွာ၊ ' ေဒသ 'ဆုိတဲ႕ အကန္႕အသတ္ေတြဘယ္လုိမွ မရွိနူိင္ေတာ႔တဲ႕ အေၾကာင္းပါ။ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားအက်ဆုံး၊ တစ္ေထာင္႔တစ္ေနရာကျဖစ္ေစဦး၊ အရာအားလုံးဟာ ဂလုိဘယ္ပလက္ေဖာင္းၾကီးေပၚ ခ်က္ခ်င္းစီး၀င္လာျပီး၊ ကမာၻေျမအႏွံ ပ်ံ႕နွံနူိင္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္(ပ)ေတာ႔ရယ္၊ အင္တာနက္ရယ္၊ 'ရွာစက္ ' (search engine) ရယ္ ေပါင္းျပီး ၊ ၀က္(ဘ)စာမ်က္နွာဖြဲ႕ နူိင္ျပီမုိ႔ ဘယ္သူမဆုိ ၊ သူစိတ္၀င္စားတဲ႕ ဘယ္အေၾကာင္းအရာကုိမဆုိ ရွာနူိင္ေဖြနူိင္ေလ႕လာနူိင္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ ဆဲ(လ)ဖုန္းရယ္၊ အင္တာနက္ရယ္ ေပါင္းျပီး ဘယ္သူမဆုိ သူစိတ္၀င္စားတဲ႕၊ သူ႔ကုိစိတ္၀င္စားတဲ႕သူေတြနဲ႕ ေတြ႔နူိင္၊ ဆုံနူိင္၊ သိကၽြမ္းနုိင္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႕အခ်င္းခ်င္း နာၾကည္းခ်က္ေတြ မွ်ေ၀ၾက၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နူိင္ၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အာရပ္္က လူသန္ၾကီးေတြ၊ အစုိးရပုိင္ တီဗြီနဲ႕ ေရဒီယုိကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး၊ လူထုကုိ သတင္းေမွာင္ခ်ထားခဲ႕ၾကတဲ႕ ေန႔ရက္မ်ဳိးေတြ၊ ေခတ္ကုန္သြားပါျပီ။ ဆီးရီးယားမွာ ဆုိရင္လည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ကြန္ရက္ေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ဖုိ႔ လြယ္ခ်င္လြယ္ေပမယ္႔၊ ဆဲ(လ)ဖုန္းကြန္ရက္ေတြကုိေတာ႔ မျဖတ္ေတာက္နူိင္ေတာ႔ပါဘူး။
သမၼတၾကီးပဲ စဥ္းစားၾကည္႔ပါ။ ဆီးရီးယားဆုိရင္ CNN လုိ၊ BBC လုိ၊ နုိင္ငံျခားနတ္၀ပ္အားလုံးကုိ ပိတ္ထားခဲ႔တာမုိ႕လား။ ဒါေပမယ္႔ သမၼတၾကီးအေနနဲ႕ ' ယူက်ဴ(ပ) ' ကုိ ၀င္ျပီး ' ဒါရာအာ ' လုိ႕သာ ရုိက္ထည္႔လုိက္၊ ဆီးရီးယားအာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ရက္ရက္စက္စက္ ျဖဳိခြဲမႈေတြကုိ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္ရပါလိမ္႕မယ္။ ဆီးရီးယားေတြကုိယ္တုိင္ ဆဲ(လ)ဖုန္းေတြ ၊ သယ္လြယ္ဖြက္လြယ္ကင္မရာေတြနဲ႔ ရုိက္ယူျပီး ယူက်ဴ(ပ)တုိ႔ ၊ Sham New Network တုိ႔မွာ တင္လုိက္တဲ႕ အလတ္ဆက္ဆုံး သတင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဆိတ္ကြယ္ရာ ဘာမွမရွိေတာ႔တဲ႕ေခတ္ၾကီး ျဖစ္ေနပါျပီ သမၼတၾကီးခင္ဗ်ား။
အာရပ္ေႏြဦးမွာ ေတ႔ြလုိက္ရတဲ႕ ဒုတိယတူရူခ်က္ကေတာ႔ ၊ ' ကာ(လ)ဆန္ဥပေဒသ ' ရဲ႕ သရုပ္သကန္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ' ကာ(လ)ဆန္ဥပေဒသ ' ဆုိတာ၊ ဆီလီကြန္ဗဲလီးက ၊ SRI အင္တာေနရွင္နယ္ရဲ႕ စီးအီးအုိ ကားတစ္ ကာ(လ)ဆန္ ေဖာ္ထုတ္လုိက္တဲ႕ သေဘာထားအျမင္ကုိ ေျပာတာပါ။ သူကအခုလုိ ဆုိပါတယ္။
' လူအေျမာက္အမ်ား အတြက္ ပညာေရးအခြင္႔အလမ္းေတြ ရွိလာတဲ႔၊ တီထြင္ဖန္တီးမႈအတြက္ လုိအပ္တဲ႔ ကိရိယာတန္ဆာပလာ နည္းနာေတြ ခ်ဳိခ်ဳိျခမ္းျခမ္းရနူိင္ျပီလည္းျဖစ္တဲ႕ ဒီေန႔ကမာၻၾကီးမွာ ၊ အသစ္တီထြင္မႈေတြဟာ အရင္ကလုိအထက္ကေန ေအာက္ကုိ လာတာမ်ဳိးမဟုတ္ေတာ႔ဘူး ။ ေအာက္ကေန အထက္ကုိ လာတာျဖစ္လာတယ္။ အခုလုိ ေအာက္ကအထက္ဆန္တဲ႕ တီထြင္မႈေတြဟာ ကေသာင္းကနင္း နူိင္ခ်င္နူိင္မယ္ ၊ ဒါေပမယ္႕ စမတ္က်တယ္ ။ သမာရုိးက် အထက္ကေန ေအာက္ကုိ လာတာေတြကေတာ႕ ၊ စမတ္က်ေကာင္းက်မယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ထုံတယ္ ၊ အတယ္ ၊ မစြံဘူး .... ' ။
ေျပာရရင္ ကာ(လ)ဆန္ ဥပေဒသ ဆုိတာ ကာ(လ)ဆန္ရဲ႕ ဒီစကားပါပဲ ။
သူ႕စကားထဲမွာ ၊ ဒီေန႔ အသစ္တီထြင္မႈေတြရဲ႕ ခ်စ္စရာအကြက္တစ္ကြက္ ပါလာတယ္လုိ႕ ၊ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္ ။ တီထြင္မႈေတြရဲ႕ လားရာဟာ အထက္ကုိ မဟုတ္ဘဲ ၊ ေအာက္ကုိ ဦးတည္လာတာပါ ။ လူထုနဲ႔ ပုိနီးလာတဲ႕ သေဘာေပါ႔ ။ ဒါကလည္း သူ႕အေၾကာင္းနဲ႕သူ ရွိပါလိမ္႔မယ္ ။ လူေတြအားလုံး စုေပါင္းလုိက္ရင္ တစ္ဦးခ်င္း ၊ တစ္ေယာက္ခ်င္းထက္ ပုိစမတ္က်လာတယ္မုိ႔လား ။ ျပီးေတာ႔ ဒီေန႔လူထုမွာက အသစ္တီထြင္ဖုိ႔ ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႕ ၊ ကရိယာတန္ဆာပလာနဲ႕ နည္းနာေတြ အျပည္႔ရွိေနျပီေလ။
အီဂ်စ္က မူဘာရက္အစုိးရဆုိရင္ ၊ မျငိမ္မသက္မႈေတြကုိ စီမံခန္႕ခြဲတဲ႕ ေနရာမွာ ၊ ေနွးေကြးေလးလံတယ္ ။ ဆြ႔ံအထုံထုိင္းရာလည္း ေရာက္တယ္ ။ ' တာရီရာ ' ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကေတာ႕ စမတ္က်ပါရဲ႕ ။ ဒါေပမယ္႕ ဗရုတ္သုတ္ခ နုိင္လွတယ္ ။ ေခါင္းေဆာင္မႈ မရွိဘူး ။ ဒါေေၾကာင္႕ (ကုမၸဏီေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၊ တုိင္းျပည္ေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ) ဒီေန႔ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ႕ အခန္းက႑မွာ ၊ မိမိသက္ဆုိင္ရာလူထု စိတ္ဓါတ္ျမွင္႔တင္ေပးဖုိ႔ ၊ လုပ္ပုိင္ခြင္႕ေတြနွင္းအပ္ဖုိ႔ ၊ စြမ္းေဆာင္နူိင္ေစဖုိ႕ ျပီးေတာ႕ ေအာက္က အထက္ကုိလာတဲ႕ အသစ္တီထြင္မႈေတြကုိ ေပါင္းစပ္သုံးသပ္ စိစစ္ေပးဖုိ႔ ....။ ဒါေတြအက်ဳံး၀င္ လာပါတယ္ ။ ဒီလုိလုပ္နူိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ေအာက္ေျခကုိ လြတ္လပ္မႈ ပုိေပးဖုိ႕ေတာ႕ လုိလိမ္႕မယ္။ ကၽြန္ေတာ္႔ ဆုိလုိခ်က္ကုိ သမၼတၾကီး သိမွာပါ။
ဒါေပမဲ႕ ဒီကိစၥက တကၡနုိိုလိုဂ်ီနဲ႕ဆုိင္တာ သက္သက္ေတာ႕လည္း မဟုတ္ေပဘူးခင္ဗ် ။ ရုရွားသမုိင္းဆရာ လီယြန္အာရြန္ မွတ္ခ်က္ျပဳသလုိ ၊ အာရပ္ အုံၾကြမႈနဲ႕ ရုရားရဲ႕ ၁၉၉၁ ဒီမုိကရက္တစ္ေတာ္လွန္ေရးတုိ႕မွာ ေသာ႕ခ်က္က်တဲ႕ တူညီခ်က္တခု ရွိပါတယ္ ။ ဒီအေရးအခင္းၾကီးႏွစ္ခုလုံးဟာ လြပ္လပ္မႈသက္သက္နဲ႕တင္ ဆုိင္တာမဟုတ္ပါဘူး ။ ရိကၡာကိစၥ သက္သက္လည္း မဟုတ္ဘူး ။ ေျပာၾကစတမ္းဆုိရင္ ဂုဏ္သိကၡာကိစၥပါ ။ ကုိယ္႔ၾကမၼာကုိ ဖန္တီးလုိတဲ႕ ၊ နူိင္ငံသားတစ္ေယာက္လုိ အေလးထားဆက္ဆံခံလုိတဲ႕ ၊ လူထုရဲ႕ နက္ရွိင္းတဲ႕ဆႏၵေတြက ထြက္ေပၚလာတာျဖစ္ပါတယ္ ။ နူိင္ငံသားအခြင္႔အေရးတုိ႔ ၊ နူိင္ငံသားတာ၀န္တုိ႔ဆုိတာ လူတစုက စိတ္ထင္သလုိ ၊ ေပးခ်င္တုိင္းေပး ၊ ယူခ်င္တုိင္း ယူလုိ႕မွ မရတာကလား.....။
' ေတာ္လွန္ေရးေတြကုိ ဘယ္အရာက ေဆာင္ၾကဥ္းေပးလုိက္တာပါလဲ ' ။
ဂ်ီဒီပီ အတက္အက် မဟုတ္တာ ေသခ်ာတယ္လုိ႕ ၊ အာရြန္က ေျပာပါတယ္ ။ ' ဂုဏ္သိကၡာ ရွာပုံေတာ္ ' လုိ႕ သူကပဲ အေျဖေပးတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕တေတြကေတာ႔ လူေတြရဲ႕ ဂ်ီဒီပီရွာပုံေတာ္ကုိ ပုံၾကီးခ်ဲ႕ ေလ႕ရွိတက္ၾကတယ္။ ဂုဏ္သိကၡာ ရွာပုံေတာ္ကုိေတာ႔ ေလွ်ာ႔တြက္ခဲ႔တာမ်ားတယ္ ။ တူနီးရွားေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ ေၾကြးေၾကာ္သံကုိၾကည္႕......။ ' ေပါင္မုန္႔အရင္ ၊ ဂုဏ္သိကၡာအရင္ေပး....' တဲ႕။
အာရြန္ရဲ႕အဆုိအရဆုိရင္ ဖ်ဴး(စ)ၾကိဳးကုိ မီးကူးေစတဲ႕ မီးပြားေတြဟာ ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွာပုံေတာ္သာ အျမဲျဖစ္ေလ႔ရွိပါတယ္ ။ ဒီေန႔ေခတ္ တကၡနုိလုိဂ်ီကလည္း မီးေလာင္ျပီဆုိရင္ ျငိွမ္းဖုိ႕တယ္ခက္ေစသကုိး ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြ အေလးထား စဥ္းစားၾကရမယ္႕ ကိစၥေတြလုိ႔ ျမင္ပါတယ္ ၊ သမၼတၾကီးခင္ဗ်ား ။
တရုတ္ေတြ လူေနမႈျမင္႔လာေအာင္ ေဆာင္က်ဥ္းေပးနူိင္ခဲ႕တဲ႕အတြက္ ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဂုဏ္ယူသင္႔တာ မွန္ပါတယ္ ။ တရုတ္လူုထု အမ်ားစုကလည္း ဒါကုိ တန္ဖုိးထားၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာတစ္ခုတည္းေသာ လုိအပ္ခ်က္ေတာ႔မဟုတ္ဘူးေလ ။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဒီထက္ အေရးၾကီးတာေတြ ရွိေကာင္းရွိလာနုိင္ေသးတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္ ဘာေျပာခ်င္တယ္ဆုိတာ သမၼတၾကီး ေကာင္းေကာင္း သိမွာပါ ။
ေက်ာ္၀င္းစာညႊန္း - Advice for China
By Thomas L. Friedman
၀န္ခံခ်က္ - Wave မဂၢဇင္း JULY. 2011 မွ
0 comments:
Post a Comment