ျမဴခိုးၾကားက သူပုန္႔ေရဒီယို

by Mizzima မဇၩိမ on Wednesday, September 21, 2011 at 6:56pm

သီယာ ေဖာ့ဘ္ (Thea Forbes) | ဗုဒၶဟူးေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၄ နာရီ ၄၈ မိနစ္

စိုင္းဆန္က ရွမ္းေတာင္တန္းမ်ားအၾကား ဆိုင္းေနသည့္ ျမဴခိုးၾကားထဲမွ ဗြက္ထူထူ လူသြားလမ္းကေလးကို ျဖတ္၍ တဲ ကေလးတခုဆီသို႔ တက္လာသည္။ ဤတဲငယ္ကေလးတြင္ပင္ ‘တိုင္း’ လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယို (Tai Freedom Radio) အသံလႊင့္ စက္ပစၥည္းမ်ား ထားရွိထားသည့္ ေနရာျဖစ္သည္။

လိြဳင္တိုင္းလန္းရွိ ဤေတာ္လွန္ေရး ေရဒီယိုအသံလႊင့္ဌာနဆီမွ အသံက မည္မွ်ၾကာေအာင္ အိပ္ေပ်ာ္ေနမည္ မွန္း မသိရသည့္ အေျခအေနမွ ေနာက္ဆံုး စက္တင္ဘာလဆန္းပိုင္းတြင္ ျပန္၍ၾကားလာခဲ့ရသည္။
သည့္မတိုင္မီက ၃-လ ေက်ာ္ၾကာ တိတ္ဆိတ္ရပ္နားေနခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေတာင္ကုန္းေပၚရွိ ေရဒီယို အသံ လႊင့္ တာဝါတိုင္က ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတြင္ မိုးသက္ေလျပင္းက်၍ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရၿပီး ရွမ္းေတာ္လွန္ေရး စစ္သားမ်ားက မၾကာေသးမီက ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီးစီးခဲ့ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ မိုးရာသီ အတြင္းျဖစ္သည့္ အတြက္ မိုးၾကီးျခင္း၊ လမ္းမ်ား ရႊ႔ံႏြံေပါက္ ပ်က္စီးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျပင္ဆင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား  ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာေနခဲ့ရေသးသည္။

‘တိုင္း’ လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုက ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ေနၾကသည့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္သဖြယ္ ျဖစ္သည္။ ၎ေရဒီယိုက ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ (SSA) ၏ ႏိုင္ငံေရးလက္တံ ျဖစ္သည့္၊ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ေကာင္စီ (RCSS) ၏ အသံလည္း ျဖစ္သည္။

အခ်ိန္က စက္တင္ဘာလ အေစာပိုင္းျဖစ္ၿပီး အဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းေနသည့္ မိုးေရ၊ ခပ္နိမ့္နိမ့္ဆိုင္း၍ ေဝ့ဝဲေနသည့္ ျမဴတိမ္မ်ားက
ေတာင္ေပၚရွိ သက္ရွိလူမ်ားကို ျမဴတိမ္မ်ားအတြင္း ပိတ္ေလွာင္ဖံုးကြယ္ ထားသကဲ့သို႔ ရွိေနေစသည္။


စိုင္းဆန္က ျမဴၾကားထဲျဖတ္၍ လိြဳင္တိုင္းလန္း (Loi Taleng) ရွိ ေရဒီယိုအသံလႊင့္ဌာနသို႔ ေလွ်ာက္သြားေနစဥ္။ (ဓာတ္ပံု Thea Forbes/Mizzima)

‘တိုင္း’ လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုကို ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ အသံလႊင့္ဝန္ထမ္း ၁ဝ ဦးေက်ာ္ျဖင့္ လည္ပတ္ေနသည္။ တိုက္ပြဲသတင္းမ်ား၊ SSA တပ္ဖြဲ႔၏ ဌာနခ်ဳပ္စခန္း လိြဳင္တိုင္းလန္း ဝန္းက်င္ရွိ ျပည္သူမ်ား၏ လက္ရွိ အေျခအေနမ်ားကို တင္ျပေပးေနသည္။

ထို႔အျပင္ ၎ေရဒီယိုက RCSS ေကာင္စီ၏ ျမင့္ျမတ္သည့္ ဦးတည္ခ်က္ အေျခခံစံ ၄ ခ်က္ႏွင့္ မူဝါဒ ၆ ရပ္ကိုလည္း ရွမ္းျပည္နယ္ေန ျပည္သူမ်ား သိရွိႏိုင္ရန္ ရွမ္း (ထိုင္းယိုင္) ဘာသာစကားျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ေပးေနသည္။ ၎ေရဒီယိုက RCSS ေကာ္မီတီ၏ လြတ္ေျမာက္ေရး ေႂကြးေၾကာ္သံကို အားျဖည့္ေပးေနသည့္ ဗဟိုဌာနဟု ဆိုရင္လည္း ရႏိုင္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေမးစရာ ရွိေနသည္ ၎ေရဒီယိုက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေရး အတြက္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိရန္ သက္သက္သာေလာ။ သို႔မဟုတ္ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား အတြက္သာ တင္ျပေပးေနသည့္ ရွမ္းသတင္းဌာနေလာ။ စိုင္းဆန္ အေျပာအရ ဆိုလွ်င္ေတာ့ ၂-ခု စလံုး မွန္သည္။ စိုင္းဆန္က အသက္ ၂၇-ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး၊ ၎သတင္းဌာနတြင္ ၃-ႏွစ္ေက်ာ္ တာဝန္ထမ္းေနခဲ့သည့္ တာဝန္ ခံတဦးလည္း ျဖစ္သည္။

"တိုင္း လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ျပည္သူေတြအတြက္ သတင္းမွန္ေတြ ရဖို႔ပဲ။ ဒါမွပဲ သူတို႔ အေျခအေနမွန္ကို သိႏိုင္ၾကမယ္" ဟု သူက ေျပာသည္။ "(နအဖ) ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ စစ္အစိုးရက ဒီလူေတြ ဗဟုသုတမရႏိုင္ဖို႔ မ်က္စိ၊ နားေတြ ပိတ္ထားခ်င္ၾကတယ္။ (နအဖ) က တိုင္းရင္းသား ေတြကို ဗဟုသုတရွိေနတာ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိတာမ်ဳိး မျမင္လိုၾကဘူး" ဟု ဆက္ေျပာသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီး၍ (နအဖ) ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ စိုင္းဆန္ကမူ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရတြင္လည္း ယခင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကသာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲဟု ယံုၾကည္ေနသည္။ ေနာက္ကြယ္ ကန္႔လန္႔ကာေနာက္မွ ခ်ဳပ္ကိုင္ ၾကိဳးဆြဲေနသည္ဟု ယူဆသည္။

"က်ေနာ္တို႔က ျပည္သူေတြကို က်ေနာ္တို႔ မူဝါဒေတြ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ (နအဖ) အေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ ဘာေတြ လုပ္ေနသလဲဆိုတာ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ ဘယ္ဒါ အမွန္၊ ဘယ္ဒါအမွားဆိုတာ သိေစခ်င္တယ္" ဟု သူက
ေျပာသည္။

၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ အလယ္ပိုင္း ေက်းရြာတခုမွေန၍ စိုင္းဆန္က RCSS ေကာ္မီတီ၏ သတင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေရးဌာနထံ ပူးေပါင္းခဲ့သည္။ စိုင္းဆန္က RCSS ၏ ဆက္သြယ္ေရးဌာနတြင္ တာဝန္မယူရမီတြင္၊ SSA ၏ စစ္သားအျဖစ္ သင္တန္း ၈-လခန္႔ တက္ခဲ့ရေသးသည္။

လွ်ဳိ႕ဝွက္ ထုတ္လႊင့္ေနသည့္ ေရဒီယို အသံလႊင့္ဌာနငယ္မ်ားက ကာလၾကာရွည္စြာ ကပင္ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္မ်ား အတြက္ အထူးအေရးပါေနခဲ့သည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ အာနက္စတို ေခ် ေဂြဗားရားက တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ [သူပုန္႔ေရဒီယို] “Radio Rebelde” (ယခုတိုင္လည္း  ဆက္လက္ ထုတ္လႊင့္ေနဆဲ ျဖစ္သည္) က က်ဴးဘား ေတာ္လွန္ေရး ကာလတြင္ ဖီဒဲ ကက္စ ထ႐ို၏ ေတာ္လွန္ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို က်ဴးဘားျပည္သူမ်ားထံ ခ်ျပခဲ့ၿပီး၊ ေလလိႈင္းမွေန၍ အေရးၾကီးသည့္ ဗ်ဴဟာ မ်ား၊ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားလည္း ထုတ္လႊင့္ေပး ႏုိင္ခဲ့ေသးသည္။

နည္းဗ်ဴဟာဆိုင္ရာ ထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ားက အျခားသာမာန္ အစီအစဥ္မ်ားကဲ့သို႔ပင္ လူၾကိဳက္မ်ားၿပီး၊ ေဒသခံ က်ဴးဘားျပည္သူမ်ားကိုလည္း ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ပို၍နီး စပ္ေစခဲ့သည္။ ယခု လိြဳင္တလန္းတြင္မူ အသံလႊင့္လုပ္ငန္းက တနည္းတဖံုေတာ့ ျခားနားခ်က္ ရွိေနသည္။ အကယ္၍ ရွမ္းျပည္သူမ်ားက သူပုန္ေရဒီယို နားေထာင္စဥ္ ဖမ္းမိမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာအစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားဖက္က ဆိုးရြားျပင္းထန္သည့္ တုံ႔ျပန္မႈဆိုးက်ဳိးကို ခံစားရ လိမ့္မည္။

စိုင္းဆန္အေျပာအရ လိြဳင္တလန္းေဒသဝန္းက်င္ ၅ဝ ကီလိုမီတာအတြင္း သူတို႔ေရဒီယို အသံလႊင့္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ သိပ္မက်ယ္ျပန္႔ေသးဟု ဆိုႏိုင္သည္။ မဇၥ်ိမသတင္းဌာနသို႔ သတင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ဌာနက ေျပာၾကားရာတြင္ လာမည့္ေအာက္တိုဘာလတြင္ တိုင္ လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုကို အင္တာနက္မွ တဆင့္လည္း ထုတ္လႊင့္ရန္ စီစဥ္ေနၿပီဟု ဆိုသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပင္ပတြင္ ေနထိုင္ေနၾကသည့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား ပရိသတ္ပိုမို ရရွိလာေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အင္တာနက္ မဆက္ႏိုင္ၾကသည့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္မူ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈ နည္းေနႏိုင္ပါေသးသည္။

RCSS ေကာ္မီတီ၏ သတင္းမ်ားကို ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ေပးေနျခင္းသည္ ျမန္မာဗဟိုအစိုးရက လူအမ်ား အသိသုတရရွိေရးကို လက္ဝါးၾကီးအုပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ကိစၥအေပၚ တနည္းတဖံုျဖင့္ တိုက္ပြဲဝင္ေနျခင္းဟု စိုင္းဆန္က ယူဆ သည္။  ထို႔အျပင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ မတူကြဲျပားသည့္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားအၾကား ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈကို ပိုမိုခိုင္မာလာေစ ၿပီး၊ အာရွေဒသတလႊား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္ၾကသည့္ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ားအၾကားလည္း ပို၍ ခ်ိတ္ဆက္မိေစမည္ဟု ဆိုသည္။

ရွမ္းျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး ေတာင္းဆိုခ်က္အျပင္ RCSS ၏ အျခားေသာ မူဝါဒတခုမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားအၾကား ညီၫြတ္မႈ ရွိေစေရးႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရး ရွိေစေရးပင္ ျဖစ္ၿပီး၊ ၎သေဘာထားမ်ားကိုလည္း စိုင္းဆန္က ထုတ္လႊင့္ေပးရသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ မတူကြဲျပားသည့္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စု ၁၅-ခု အနည္းဆံုး တည္ရွိေနသည္။

"က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြက တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယမွာလည္း ေနထိုင္ေနၾကတယ္။ သန္းနဲ႔ခ်ီ ရွိမယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေၾကာင္းကို မသိၾကဘူး။ တျခားေဒသေတြမွာလည္း သူတို႔ယဥ္ေက်းမႈ အေၾကာင္းကို မသိၾကဘူး" ဟု သူက ေျပာျပသည္။ "က်ေနာ္တို႔ ေရဒီယိုေပၚကေန ထုတ္လႊင့္ေပးေတာ့ ပိုၿပီးညီညြတ္မႈရေစတယ္။ ပိုခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈ ရေစတယ္။ ေရဒီယိုက သိပ္ၿပီး အစြမ္းထက္တယ္" ဟု ဆိုသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ေနထိုင္ၾကသူမ်ားအဖို႔ ျမန္မာအစိုးရပိုင္ သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ေရဒီယိုထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ားသာ ရရွိေနၾက ေသာေၾကာင့္ သူတို႔၏ လူမ်ဳိးဝိေသသလကၡဏာမ်ား ဆံုး႐ႈံးေပ်ာက္ဆံုးလာၾကရေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။  သူတို႔ တိုင္း လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုက RCSS ၏ မူဝါဒမ်ားအျပင္၊ ရွမ္းသမိုင္းေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အစီ အစဥ္မ်ားကိုလည္း သိရွိႏိုင္ရန္ တင္ဆက္ထုတ္လႊင့္ ေပးေနေသးသည္။

တိုင္း လြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုမွတဆင့္ RCSS မူဝါဒမ်ား ထုတ္လႊင့္ေပးေနျခင္းမွာ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ားအၾကား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ ရရွိေစေရးအတြက္ အထူးအေရးပါသည္ဟု သူကေျပာသည္။

သူရြာတြင္ ကေလးဘဝရွိစဥ္က ေရဒီယိုနားေထာင္သည္ဆိုသည္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ထုတ္လႊင့္သည္မ်ားကိုသာ နားေထာင္ခဲ့ရေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပသည္။ သူက တိုင္းလြတ္ေျမာက္ေရး ေရဒီယိုမွတဆင့္ ရွမ္းလူမ်ဳိးတို႔၏ ဇာတိပုည ဝိေသသ လကၡဏာကို ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေစရန္ ေဆာင္ရြက္လိုသည္ဟု ဆိုသည္။

"က်ေနာ္ ဒီအလုပ္မ်ဳိး အရင္ထဲက လုပ္ခ်င္ေနတာ။ က်ေနာ့္အသည္းႏွလံုးထဲကပါ စိတ္ပါတာ။ အရင္ က်ေနာ္ငယ္ငယ္ တုန္းက ေရဒီယိုထဲမွာ ရွမ္းအသံမၾကားခဲ့ရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္က တကယ္လုပ္ခ်င္တာ" ဟု ဆိုသည္။

ဤေရဒီယိုက RCSS အဖြဲ႔၏ ျပယုဂ္အသံလည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရက တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဝိေသသလကၡဏာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ ၾကိဳးစားေနသည္ဟု သူတို႔ျမင္ထားသည္ႏွင့္အညီ ျပန္လည္တြန္းလွန္ႏိုင္ရန္ တိုက္ပြဲဝင္ေနျခင္း ျဖစ္သလို၊ ဤသို႔ ၾကိဳးပမ္းျခင္းက သူတို႔၏ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို ေဖာ္ေဆာင္ ေနျခင္းလည္း ျဖစ္သည္ဟု ျမင္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ဤသို႔ေျပာဆိုခ်က္မ်ားက ရွမ္းျပည္သူတို႔၏ အသည္းႏွလံုးထဲထိ ေရာက္မည္ဟု ယူဆထားၿပီး၊ ရွမ္းျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္လာၾကမည္ဟုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

သူတို႔အတြက္ ခံစားခ်က္မ်ားက ျမင့္မားေနသလို၊ မေက်နပ္မႈမ်ားလည္း ျပည့္လွ်ံေနသည္။ လြိဳင္တလန္းရွိ ရွမ္းစစ္သား အခ်ဳိ႕က သူတို႔ကို "သူပုန္" ဟု ေခၚသည္ကို မၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကေပ။ အေၾကာင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈျပင္ပတြင္ ရပ္တည္ေနသည့္ သူတို႔၏ အေနအထားကို တရားမဝင္ဟု အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္ ေစေသာေၾကာင့္ဟု RCSS ဟု ႏိုင္ငံျခား  ေရးဌာန အတြင္းေရးမႉးက မဇၥ်ိမသတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔အမည္ကို ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳရန္လည္း မဇၥ်ိမသို႔ ေျပာခဲ့ေသးသည္။

"က်ေနာ့္ကို 'သူပုန္' လို႔ေခၚတာ မၾကိဳက္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က 'ေတာ္လွန္ေရး' လို႔ ေခၚတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာက ပိုေကာင္းတယ္" ဟု သူက ေျပာသည္။ "က်ေနာ္တို႔မွာ ႏိုင္ငံရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အာဏာမဲ့ေနရတာ။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္း ျပည္ကို ျပန္သိမ္းပိုက္ဖို႔ အာဏာအင္အား မရွိဘဲ ျဖစ္ေနၾကတာ။ အခုေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ (နအဖ) က က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားတယ္ ... က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံရတဲ့အထိ ျပန္တိုက္ပြဲဝင္ၾကရမွာ။ ဒါမွပဲ က်ေနာ္တို႔ အမိ ေျမကို ျပန္ရႏိုင္မယ္။ က်ေနာ္တို႔က ျပန္ေခါင္းေဆာင္ရမွာ။ က်ေနာ္တို႔ဘာသာ ဦးေဆာင္ၾကရမွာ။ တျခားလူေတြက ဦးေဆာင္ၾကရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါက က်ေနာ္တို႔အခြင့္အေရး၊ က်ေနာ္တို႔ေျမ ျဖစ္လို႔ပဲ" ဟု သူက ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။

၂ဝ၁ဝ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ အျငင္းထြက္ဖြယ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ရွမ္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ စစ္တပ္ အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားလည္း ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္တပ္က SSA (N) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေျမာက္) ႏွင့္ သေဘာတူညီထားသည့္ ၂၂-ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို မတ္လ ၁၃-ရက္ေန႔တြင္ ျပန္လည္ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ၿပီး၊ သူတို႔၏ ဒုတိယ အၾကီးဆံုးစခန္း နမ္း ေလာင္ (Nam Lao) ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကသည္။


ရွမ္းေျပာက္က်ားသူပုန္မ်ား လိြဳင္တိုင္းလန္းရွိ ေတာထဲတြင္ သြားလာေနၾကပံု (ဓာတ္ပံု Thea Forbes/Mizzima)

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ယခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ (SSA-N) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေျမာက္) က (SSA-S) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေတာင္ပိုင္း) ႏွင့္ ျပန္လည္ ပူးေပါင္း၍ တခုတည္းေသာ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSA) ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။

စစ္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚလာသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေဒသခံ အရပ္သားျပည္သူမ်ားအဖို႔ အထူး ဒုကၡေရာက္ ၾကရသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္က ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေျမာက္) (SSA-N) ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသအတြင္းသို႔ တမင္တကာ ထိုးစစ္ဆင္လာခဲ့ သည္။ ၎ထိုးစစ္က မေတာ္တဆ ၾကံဳၾကိဳက္ရပံုမ်ဳိးမဟုတ္။ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးတည္ေဆာက္မည့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာမွ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ သြယ္တန္းမည့္ ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ေရနံပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းလမ္းေၾကာင္း က်ေရာက္ရာေဒသျဖစ္သည့္အတြက္ ဤကိစၥေၾကာင့္ပင္ ထိုးစစ္ဆင္လာျခင္း ျဖစ္သည္
ဟုလည္း ယူဆစရာ ရွိေနသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ SSA တပ္မ်ား ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေျမာက္ပိုင္း) နယ္ေျမအတြင္း တိုက္ပြဲမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ခ်ိန္မွ စ၍ ေက်းရြာလူထု ၃ဝ,ဝဝဝ ခန္႔ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ၾကရၿပီး ျဖစ္သည္။ [၎သတင္းကို မဇၥ်ိမ သတင္းဌာနက ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။]

ရွမ္းအမ်ဳိးသမီးအေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူမ်ား ကြန္ရက္အဖြဲ႔ ႏွင့္ ရွမ္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားက ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ တြင္ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္၍ ရွမ္းဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ ကူညီ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳပါရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသးသည္။ ၎အဖြဲ႔ ၂-ခုလံုးက ျမန္မာစစ္တပ္အေနျဖင့္ မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားေနသည့္ ရွမ္းျပည္ထိုးစစ္မ်ား အတြင္း မုဒိမ္းမႈကို က်ဴးလြန္ေနၾကေၾကာင္းလည္း စြပ္စြဲထားသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္က အျခားလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိး ေဖာက္မႈမ်ား အေနျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲတြင္ အရပ္သားျပည္သူမ်ားကို လက္နက္ၾကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ အဓမၼအလုပ္ခိုင္း ေစျခင္းႏွင့္ အတင္းအက်ပ္ ေရႊ႔ေျပာင္းေနရာခ်ထားမႈမ်ား၊ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးမႈ၊ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ၊ အရပ္သားေပၚတာမ်ား ကို "လူသာဒိုင္းကာ" အျဖစ္ အသံုးခ်မႈမ်ား၊ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ စစ္ပြဲ၊ ပဋိပကၡႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအေၾကာင္းကို အမွန္အတိုင္း သူ ၾကိဳးပမ္းထုတ္လႊင့္သြားမည္ဟု စိုင္းဆန္က ေျပာသည္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးတို႔၏ ဇာတိမ်ဳိးခ်စ္စိတ္အေပၚ အေျခတည္၍ ညီၫြတ္ေရး တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္ရန္လည္း သူက လုပ္ေဆာင္လိုေသးသည္။

စက္တင္ဘာလဆန္းပိုင္းတြင္ ေရဒီယို လႊင့္တိုင္ကို ျပန္လည္ထူေထာင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္၍ လွ်ဳိ႕ဝွက္အသံလႊင့္ လုပ္ငန္းမ်ား လည္း ျပန္၍ စတင္ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ စိုင္းဆန္၏ အသံလည္း ေလလိႈင္းေပၚ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။

စိုင္းဆန္ မွာ နာမည္ရင္းမဟုတ္ပါ။
Thea Forbes ေရးသားသည့္ Guerrilla radio in the mist ကိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။