ငလ်င္လႈပ္မည့္ အလားအလာ

Earthquake Hazard of Myanmar

by Lu Cifer on Thursday, September 29, 2011 at 9:46pm

 

ယခုတစ္ေလာ ငလ်င္လႈပ္ေတာ့မည္ဟူေသာ ေကာလဟလမ်ားၾကားရသည္။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္း ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္မ်ားကလည္း ေမးၾကသျဖင့္ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးလိုက္ပါသည္။     ၂၀၀၄ ဒီဇဘၤာလ ၂၆ ရက္က ဆူမၾတား(အင္ဒိုနီးရွား)အရပ္တြင္ ငလ်င္ၾကီးလႈပ္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ဒုတိယေျမာက္ အၾကီးဆံုး ငလ်င္ျဖစ္ပါသည္။

ကမၻာလည္ပါတ္မႈကိုပင္ ထိခိုက္ေစေသာ ငလ်င္ျဖစ္သည္။ထိုငလ်င္အရွိန္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ တိုင္းျပည္ကပင္ ခံစားသိရသည္။ ထိုစဥ္က ကၽြန္ေတာ္သည္ ရန္ကုန္နည္းပညာတကၠသိုလ္ ဆရာမ်ားေဆာင္ ေအာက္ထပ္တြင္ မိတ္ေဆြဆရာမ်ားႏွင့္ စကားလက္ဆံုက်ေနသျဖင့္ ထိုငလ်င္ကို အေသအခ်ာ သိလိုက္သည္။ လူ၊ သစ္ပင္၊ အေဆာက္အဦမ်ား ၁ မိနစ္ခန္႕ ယိမ္းထိုး လႈပ္ရွားေနၾကသည္။


စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕ လႈပ္သည္ဟု ေအာက္ေမ့လိုက္သည္။ ေနာက္မွ အလြန္ေ၀းေသာ ဆူမၾတားကလႈပ္မွန္း သိရသည္။ လႈပ္သည္ေနရာက အာေခ်းျပည္နယ္ ဆူမၾတား ကမ္းလြန္၊ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ကီလိုမီတာ ၁၄၀၀ ခန္႕ေ၀းသည္။ သို႕ေသာ္ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္မ်ားက ေျမာက္ဖက္သို႕ ဆက္၍ဆက္၍ ေပၚခဲ့ရာ ျမန္မာနယ္နိမိတ္မွ ကိုကိုးကၽြန္းနား အထိပင္ ေရာက္ခဲ့သည္။ ပမာဏ၇.၃ ရွိေသာ ငလ်င္ ၂ ခု လႈပ္သျဖင့္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚျမိဳ႕မ်ား အေတာ္ခံလိုက္ရသည္။ ကိုကိုးကၽြန္း၊ လပြတၱာျမိဳ႕မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားႏွင့္ အေဆာက္အဦအခ်ိဳ႕ ထိခိုက္သြားသည္။ ျမန္မာကမ္းရိုးတန္း ဆူနာမီလိႈင္း ရိုက္သျဖင့္ ေသဆံုး၊ ေပ်ာက္ဆံု၊ ပ်က္ဆီးမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

     ထိုစဥ္ကလည္း ဆူမၾတားငလ်င္ၾကီး၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္မ်ား ေျမာက္ဖက္သို႕ဆက္၍ဆက္၍ လာမႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ငလ်င္မ်ား ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ျဖစ္ဖြယ္ရာရွိသည္ဟု ယူဆခ်က္မ်ား ေကာလဟလမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ အေျခအေနသည္ စိုးရိမ္စရာလည္းျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အနားယူသြားေသာ ပို႔ေဆာင္ေရး ဒုတိယ၀န္ၾကီး ဦးေဖသန္းက ရန္ကုန္ျမိဳ႕ မိုးေလ၀သညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ ငလ်င္ေကာ္မီတီ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘူမိေဗဒဌာန၊ ရန္ကုန္ နည္းပညာတကၠသိုလ္ အင္ဂ်င္နီယာ ဘူမိေဗဒဌာန၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာအသင္းႏွင့္ အျခား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ဖိတ္ေခၚ၍ ၂၀၀၄ ဒီဇဘၤာ ၂၅ တြင္ နွီးေႏွာပြဲတစ္ခု က်င္းပခဲ့သည္။

ဤသို႕က်င္းပျခင္းသည္ ဒုတိယေျမာက္ ျဖစ္သည္။ ပထမအၾကိမ္မွာ ၂၀၀၃ စက္တဘၤာလ ၂၂ ရက္ ေတာင္တြင္းၾကီးငလ်င္ လႈပ္ခဲ့စဥ္က ျဖစ္သည္။ ၀န္ၾကီး၏ ေမးခြန္းမွာ တစ္ခုတည္းသာ ျဖစ္သည္။ ဆူမၾတား၏အရွိန္ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ငလ်င္ၾကီး တစ္ခု လႈပ္ႏိုင္မလႈပ္ႏိုင္၊ ဒါပဲျဖစ္သည္။ ပညာရွင္မ်ား၏အျမင္တြင္ တစ္သေဘာတည္းသာ ျဖစ္သည္။

ဆူမၾတား ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ျပည္တြင္း၌ ငလ်င္မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျပည္တြင္းရွိ ဘူမိေဗဒ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္သာ လႈပ္ပါလိမ့္မည္။ တိုက္ဆိုင္စြာပင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း နမ့္စမ္ျမိဳ႕အနီးတြင္ ပမာဏ ၅.၈ ရွိေသာ ငလ်င္လတ္တစ္ခု လႈပ္ခဲ့ျပီး ေနာက္ဆက္တြဲငလ်င္ အၾကိမ္ ၃၀၀ ခန္႕ျဖစ္ခဲ့သည္။ အေသအေပ်ာက္ မရွိေသာ္လည္း အေဆာက္အဦအခ်ိဳ႕ ငလ်င္အရွိန္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ထိုငလ်င္သည္ ဆူမၾတား၏ ေနာက္ဆက္တြဲဟု ယူဆရန္ မသင့္ပါ။

ငလ်င္လႈပ္ျခင္း

၁။ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း အေၾကာင္းကို ေျပာရလွ်င္ ေက်ာက္မ်ားကြဲပ်က္ျခင္း ယႏၱရား အေျခခံက စခ်င္ပါသည္။ ေက်ာက္တံုးနမူနာ တစ္ခုကို စမ္းသပ္ခန္းတြင္ ဖိေခ်ၾကည့္သည္ဟု ျမင္ေစခ်င္သည္။ ဖိအား အလြန္မ်ားလာေသာအခါ ေက်ာက္တံုး၏ ခံႏိုင္ရည္ နည္းလာျပီး အက္လာပါသည္။ အက္သံဟု ဆိုရေသာ အသံတစ္မ်ိဳးလည္း ေပၚပါသည္။ အမွန္ေတာ့ ၎အသံသည္ ၾကိမ္ႏႈန္းမ်ားေသာ တုန္ခါမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အက္ကြဲျခင္း ျဖစ္ခါနီးတြင္ တုန္ခါမႈရွိေၾကာင္း ေျပာလိုရင္းျဖစ္သည္။။ ထို႕ေနာက္ အားတိုး၍ ဖိေသာအခါ ေပါက္ကြဲသံႏွင့္အတူ ေက်ာက္သည္ အစိတ္စိတ္ ကြဲေၾကသြားသည္။

ယင္းေပါက္ကြဲမႈသည္ စြမ္းအင္ ထုတ္လႊတ္မႈပင္ ျဖစ္သည္။ ဤအျခင္းအရာသည္ ေက်ာက္တံုး နမူနာေလးတစ္ခုကို စမ္းသပ္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ဤအတိုင္း ကမာၻေျမကိုဖြဲ႕စည္းေသာ ေက်ာက္စိုင္ ထုထည္ၾကီးကို ျမင္ၾကည့္၍ ရႏိုင္ပါသည္။ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းဟူသည္ ေက်ာက္လႊာထု ကြဲပ်က္စဥ္ စြမ္းအင္ ထုတ္လႊတ္မႈသာ ျဖစ္သည္။

ထိုစြမ္းအင္သည္ ေျမျပင္အနီး ေရာက္ေသာအခါ လိႈင္းအသြင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ လႈပ္ရွားသျဖင့္ ေျမလႈပ္ျခင္း၊ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းသေဘာကို သိရသည္။ အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ငလ်င္လႈပ္ရန္ ေက်ာက္လႊာအက္ေၾကာင္း (ျပတ္ေရြ႕)၊ ထိုအက္ေၾကာင္းကို ျဖစ္ေစေသာ ယႏၱရားတို႕ လိုအပ္သည္။ ယႏၱရားသည္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ သေဘာတရား ျဖစ္သည္။ ျပတ္ေရြ႕သည္ ေဒသတြင္း သေဘာျဖစ္သည္။ ျပတ္ေရြ႕၏ အရြယ္အစားၾကီးလွ်င္ ၾကီးသလို ထိုျပတ္ေရြ႕၌ ငလ်င္လႈပ္ခဲ့လွ်င္ အရြယ္အစားၾကီးေသာ ငလ်င္မ်ား လႈပ္တတ္သည္။

ငလ်င္လႈပ္ႏိုင္သည့္ အၾကိမ္ အေရအတြက္သည္ ထိုျပတ္ေရြ႕တစ္ေလ်ာက္ ဖိစီးအား က်ေရာက္သည့္ ပမာဏ၊ လားရာႏွင့္ ျပတ္ေရြ႕မ်က္ႏွာျပင္၏ ေခ်ာမြတ္မႈ၊ ၾကမ္းတမ္းမႈ စသည္တို႕ႏွင့္ ဆက္စပ္ေပသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္း ဤအျခင္းအရာ ရွိပါသလား ေမးလွ်င္ ရွိပါသည္ဟု ေျဖရပါမည္။

တက္တိုးနစ္

၂။ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေျမထုခ်ပ္ ကြဲအက္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္စဥ္တြင္ အိႏၵိယေျမထုခ်ပ္၊ ျမန္မာေျမထုခ်ပ္ဟူ၍ ေျမထုခ်ပ္ ၂ ခုလည္းပါ၀င္သည္။ ဘူမိေဗဒဆရာတို႕အဆို အိႏၵိယေျမထုခ်ပ္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္သန္းေပါင္း (၅၀)မွစ၍ ေျမာက္ဖက္သို႕ ဦးတည္ေရြ႕ရာ ေျမာက္ဖက္ရွိ ယူေရးယွေျမထုခ်ပ္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္တိုးမိကာ ေအာက္ဖက္သို႔ စိုက္၀င္လွ်က္ရွိသည္။

ပံု (၁) တြင္ ျပထားသည္။


ထို ထိစပ္ရာအနားစြန္းသည္ ယူးရုပ္မွ ျမန္မာေျမာက္ဖက္အထိ အယ့္ပ္ႏွင့္ ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းမ်ား အတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္းပင္ အေရွ႕ဖက္ရွိ ျမန္မာေျမထုခ်ပ္ ေအာက္သို႕ပါ စိုက္၀င္ တြန္းတိုက္ ေနသျဖင့္ ယင္းအရွိန္ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာနယ္နိမိတ္အတြင္း ေတာင္တန္းၾကီးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ခ်င္းေတာင္၊ နာဂေတာင္၊ ရခိုင္ေတာင္တန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ထိစပ္ဇံုသည္ ဘဂၤလားပင္ေအာ္အတြင္း (ဘဂၤလားထိစပ္ေၾကာင္း) မွစ၍ ေတာင္ဖက္သို႕ ဆက္သြားရာ ကိုကိုးကၽြန္း၊ အန္ဒမန္ကၽြန္းမ်ား အေနာက္ဖက္မွ ျဖတ္ျပီး ၂၀၀၄ ငလ်င္ၾကီး လႈပ္ခဲ့သည္ ဆူမၾတား၊ ထိုမွ အင္ဒိုနီးရွား ေတာင္ဖက္ ကမ္းလြန္အထိ ျဖစ္သည္။

ပံု (၂) တြင္ ၾကည့္ပါ။


ယင္း အိႏၵိယေျမထုခ်ပ္ လႈပ္ရွားမႈသည္ တိဗက္၊ ယူနန္ႏွင့္ ျမန္မာနယ္နိမိတ္အတြင္း ငလ်င္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းတရား တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေက်ာက္လႊာထုအတြင္း ဖိအားတိုးေအာင္ အိႏၵိယေျမထုခ်ပ္ လႈပ္ရွားမႈက တြန္းအားေပးသည္။ ျပတ္ေရြ႕မ်ားသည္ အေနာက္ဖက္ ေတာင္တန္းမ်ား၌ ရွိသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ျမန္မာအေနာက္ျခမ္း၌ ငလ်င္အလြန္လႈပ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပိုင္းတြင္ ပင္လယ္၀မွ ေျမာက္ဖက္စြန္းအထိ ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွည္ေသာ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕ဆိုတာ ရွိပါသည္။

ပံု (၃)တြင္ ရႈပါ။


ဤျပတ္ေရြ႕သည္ အိႏၵိယေျမထုခ်ပ္ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ျဖစ္ေပၚလာရသည္ဟု ဘူမိေဗဒ ဆရာတို႕က ဆိုၾကသည္။ ေရြ႕လ်ားမႈ အစဥ္ရွိသည္။ တစ္ႏွစ္ပွ်မ္းမွ် ၂၀ စင္တီမီတာႏႈန္းခန္႔ ေရြ႕သည္။ ေတာင္ဖက္မွ စ၍ ေရတြက္လွ်င္ ပဲခူး၊ ျဖဴး၊ ေတာင္ငူ၊ ပ်ဥ္းမနား၊ ေနျပည္ေတာ္၊ ၀မ္းတြင္း၊ စစ္ကိုင္း၊ ၀န္းသို စသည့္ျမိဳ႕မ်ားသည္ ဤျပတ္ေရြ႕ၾကီး အေပၚ၌ ရွိေနၾကသည္။ အျခားျမိဳ႕မ်ားသည္ အနီး၀န္းက်င္၌ရွိၾကသည္။ အတိတ္က ဤျပတ္ေရြ႕တစ္ေလ်ာက္ ငလ်င္ၾကီးမ်ား လႈပ္ခဲ့သည္။ ေရွ႕၌လည္း လႈပ္ရွား အလားအလာရွိသည္။

၁၉၃၀ ပဲခူးငလ်င္ႏွင့္ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕
Intensity of earthquake ငလ်င္ႏွင့္ ျပင္းအား

၁၉၃၀ ေမလ (၅) ရက္ေန႕ ညဦးပုိင္း (၈ နာရီ ၁၅ မိနစ္ ၂၇ စကၠန္႕)* တြင္ ပဲခူးျမိဳ႕အနီးကိုဗဟိုျပဳ၍ ငလ်င္ၾကီးတစ္ခု လႈပ္ခဲ့သည္။ ပဲခူးျမိဳ႕ပ်က္သည္ဟု သိရသည္။ ဗဟိုခ်က္ျပင္းအား ရိုဆီဖိုရယ္အတန္း (၉) ရွိသည္ဟု ေကာ္ဂ်င္ဘေရာင္းႏွင့္အဖြဲ႕ (၁၉၃၂) ကျပခဲ့သည္။ အာဘီ (၁၉၈၁) က ငလ်င္လိႈင္းပမာဏ (၇.၃) ရွိသည္ဟုဆိုသည္။ ေျမေပၚဗဟိုခ်က္ကို (ေျမာက္ ၁၇ ဒီဂရီႏွင့္ အေရွ႕ ၉၆.၅) ဟုဆိုသျဖင့္ ယခု ခရမ္းျမိဳ႕နယ္ ဇီးျဖဴကုန္းရြာ၀န္းက်င္၌က်သည္။ ငလ်င္အရွိန္ကို ေျမာက္ဖက္မိုးမိတ္၊ အေနာက္ဖက္ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ အေရွ႕ဖက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ဖက္ ျမိတ္နယ္တစ္ခြင္လံုးခံစားရသည္။

နယ္ေျမအ၀န္းအားျဖင့္ ဧရိယာကီလိုမီတာ ၅၇၀၀၀၀ ခန္႕ဟု မွန္းဆၾကသည္။
ပဲခူးႏွင့္ သံုးခြအၾကားသည္ အပ်က္ဆံုးျဖစ္သည္။ ပဲခူးသည္ စကၠန္႕ပိုင္းအတြင္း၌ပင္ ျမိဳ႕၏အစိပ္အပိုင္းအေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးသြားသည္။ ခ်က္ခ်င္းပင္ မီးထေလာင္ကၽြမ္းျပီး လူ ၅၀၀ခန္႕အထိေသဆံုးသြားသည္။ ကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳသူအေျပာအရ ငလ်င္သည္ ၂ ဆင့္ျဖစ္သည္။ ပထမတစ္ခ်က္က ဆတ္ကနဲတုန္သြားျပီး ၃၊၄ စကၠန္႕အတြင္းမွာ ဒုတိယအျပင္းစားၾကီးလႈပ္သြားျခင္းျဖစ္သည္။ လႈပ္ခ်ိန္ စကၠန္႕ ၃၀ ပင္ မၾကာတတ္ပါ။ လူအမ်ားေျမျပင္ေပၚ၀ပ္ေနၾကရသည္။

တင္းနစ္ကြင္းေျမျပင္လိႈင္းထေနသည္ကို ျမင္ၾကရသည္။ ရထားဘူတာက နာရီသည္ ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ၈း၁၈း၃၀ တြင္ရပ္ေနသည္။ ေတာ္လဲသံၾကီးျမည္ဟီးသည္ကို ၾကားၾကရသည္။
အုန္းႏွဲရြာကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳျပန္ေျပာခ်က္အရ ေျမျပင္သည္ ထက္ေအာက္ေဘး လိမ့္ေနသည္။ ပင္လယ္တြင္ လိႈင္းၾကက္ခြပ္ရိုက္သကဲ့သို႕ပင္ျဖစ္သည္။ ခရမ္း၌လႈပ္ခ်ိန္ တစ္မိနစ္ခန္႕ဟု ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ေလျပင္းက်သည့္အသံမ်ိဳးလည္းမည္သည္။ သံုးခြတြင္ အေရွ႕အေနာက္လားရာအတိုင္းလႈပ္သည္။

လူအမ်ားေျမျပင္တြင္၀ပ္ေနၾကရသည္။ ေလးလံေသာဘီရိုၾကီးမ်ားလဲျပိဳၾကသည္။ ေတာ္လဲသံၾကားရသည္။
ေျမျပင္သည္အၾကီးအက်ယ္ကြဲပ်က္ကုန္သည္။ သဲေရမ်ားပန္းထြက္ၾကသည္။ ေရတြင္းမ်ားပိတ္ဆို႕ကုန္သည္။ သံုးခြတြင္ ကန္ ၅ကန္အနက္ ၄ ကန္မွာ သဲႏွင့္ေရပန္းထြက္ျပီးေနာက္ခန္းသြားသည္။

ပဲခူးျမိဳ႕တြင္း၌လည္း ေျမျပင္ကြဲထြက္ျပီး ေရႏွင့္သဲမ်ားပန္းထြက္သည္။ ျမစ္ကမ္းပါးျပိဳက်သည္။ အက္ကြဲေၾကာင္းတစ္ေလ်ာက္ေျမမ်ားေလ်ာထြက္ကာ တိုင္းမင္းၾကီးရံုးကုန္းေပၚသို႕၁ ေပခန္႕ထိုးတင္ေနသည္။ အက္ေၾကာင္းကတစ္ေျဖာင့္တည္းဆက္သြားျပီး သနပ္ပင္လမ္းဆံုနားတြင္ ၂ ေပခန္႕ က်ယ္ကာ ပိုနက္သြားသည္။ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ပိုင္း၌ ေျမျပင္ျမင့္တက္ကာ ေခ်ာင္းေျမာင္းငယ္မ်ားပိတ္ဆို႕သျဖင့္ ေရလွ်ံသည္။ ကုန္းရိုးအေနာက္ျခမ္း၌လည္း ေျမျပင္ကြဲအက္သည္။ ၃၂၀မီတာခန္႕အထိတိုင္း၍ရသည္။

ပဲခူးပ်က္စီးမႈအမ်ားစုသည္ ေျမကၽြံက်မႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
အုန္းႏွဲတစ္၀ိုက္တြင္လည္းေျမကြဲ သဲပြက္မႈမ်ားရွိသည္။ အုန္းႏွဲ သံုးခြလမ္း ဆိုးဆိုးရြားရြားပ်က္သည္။ တံတားတိုင္မ်ားေရြ႕၊ ကၽြံ၊ ျပဳတ္က်ကုန္သည္။ လမ္းသည္ လိမ္ဖ်ဲထားသကဲ့သို႕ျဖစ္သည္။ အစိပ္အစိပ္လွီးထားသကဲ့သို႕လည္းရွိသည္။ သံုးခြျမိဳ႕တြင္း ဂ၀ံလမ္း ေဒါင္လိုက္၊ ကန္႕လန္႕ျဖတ္၊ ၾကက္ေျခခတ္ကြဲရာမ်ားအျပည့္ျဖစ္ေနသည္။ ဘူတာေအာက္ခင္းကြဲသည္။

နံရံမ်ားျပဳတ္ထြက္သည္။ တံတားေအာက္ေျခနစ္၀င္၊ယိုင္နဲ႕၊ ျပဳတ္က်သည္။ တာ၀တြင္ ရြာႏွင့္ဘူတာဆက္လမ္း ၂ မိုင္ေက်ာ္ ပ်က္စီးျပီး အခ်ိဳ႕အပိုင္းမ်ား ေအာက္သို႕နစ္၀င္သြားသည္။ ခရမ္းတြင္လည္း ၂ ေပခြဲက်ယ္ ၆ ေပခန္႕နက္ေသာ အက္ေၾကာင္းၾကီးမ်ားျဖစ္လာျပီး ေရမ်ားပန္းထြက္သည္။ ေျမ၊ သဲမ်ားပန္းထြက္သည့္ပမာဏသည္ ဆည္အေသးတစ္ခုဖို႕၍ရေလာက္သည္။ ထိုနည္းတူစြာ ေက်ာက္တန္းတြင္လည္း ေျမျပင္ကြဲသည္။

သံလ်င္-ေက်ာက္တန္းလမ္းပိုင္းတြင္ သဲမ်ားပန္းထြက္သည္မွာ ၅၀ ေပပတ္လည္ခန္႕က်ယ္သည္။ သဲပန္းမႈသည္ သံုးခြမွ ပင္လယ္စပ္ထိ ေတာက္ေလ်ာက္ျဖစ္သည္။ ပန္းေရ၌ပါေသာ ဆားသည္ ေလႏွင့္ဓါတ္ျပဳသျဖင့္ ေျမျပင္တြင္ ေဖြးေဖြးလႈပ္ေနသည္။

ပဲခူးျမစ္နားတြင္ အက္ေၾကာင္းၾကီး ၃၊ ၄ ခုခန္႕၊ အေသး ၄၊ ၅ခုခန္႕ ျဖစ္ျပီး ထိုအက္ေၾကာင္းမ်ားမွ ၂ နာရီခန္႕ၾကာေအာင္ေရပန္းထြက္ကာ ၁ ေပ မွ ၃ ေပခန္႕အထူရွိေသာ သဲပံုမ်ားအတန္းလိုက္မႈတ္ထုတ္ထားသည္။

ေရႊေမာေဓါေစတီေတာ္သည္ ႏွစ္ၾကိမ္ခန္႕ယိမ္းႏြဲ႕ျပီးေနာက္ ျပတ္တဲလုျဖစ္ေနေသာ အေျခမွ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ ေစာင္းတန္းမ်ားေပၚသို႕ က်သျဖင့္ေသဆံုးမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ ေျမာက္ဖက္ေတာင္ငူအထြက္ ေစ်းပ်က္သည္။

အေဆာက္အဦအမ်ားအျပားျပိဳသည္။ ေၾကးသြန္းဘုရားၾကီးအေတာ္ပ်က္သည္။ ခရမ္းတြင္ ေဆးရံုတစ္ျခမ္းျပိဳက်သည္။ အုတ္အေဆာက္အဦမ်ားပ်က္သည္။ သံုးခြတြင္လည္း အုတ္အေဆာက္အဦ ၈ လံုးပ်က္သည္။

ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းတြင္ ဆိုက္ကပ္ထားေသာ ေလွမ်ား ေရထဲတြင္ တစ္ၾကိမ္ ႏွစ္ၾကီမ္ခန္႕ နိမ့္လိုက္ျမင့္လိုက္ျဖစ္သြားသည္။ ေရနက္မွ သေဘၤာအခ်ိဳ႕တုန္ခါမႈကိုခံရေၾကာင္းသိရသည္။ ဤေဖၚျပခ်က္မ်ားသည္ ငလ်င္အရွိန္အလြန္ျပင္းေၾကင္းေဖၚျပခ်က္ျဖစ္သျဖင့္ ထိုစဥ္က ရိုဆီေဖၚရယ္အတန္း (၉)ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။

ရိုဆီဖိုရယ္အတန္း (၈) ခံရေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ရြာ၊ ပန္းေတာ၊ ေက်ာပင္၊ ရြာသစ္ရြာမ်ားမွသည္ ေက်ာက္တန္းအေရွ႕ရြာမ်ားအထိေရာက္သည္၊ ေတာ္လဲသံၾကားရသည္။ က၀တြင္ လႈပ္ခ်ိန္ တစ္မိနစ္ခန္႕ၾကာသည္။ တာ၀အေနာက္ ၂မိုင္ ဘူတာရံုတြင္ စားပြဲတင္ပစၥည္းမ်ား၊ နံရံကပ္ဘီရိုငယ္မ်ား ျပဳတ္က်လဲျပိဳသည္။ ကမာစဲ၊ ရစ္ကန္တြႈ္ အပ်က္မရွိ၊ သို႕ေသာ္ ပစၥည္းမ်ားျပဳတ္က် လဲျပိဳက်သည္။ ထံုးၾကီးရြာဘူတာ နာရီရပ္သြားသည္၊ ကားၾကီးတိုးတိုက္မိသကဲ့သို႕ခံစားၾကရသည္။ မီးအိမ္မ်ားျပဳတ္က်သည္။ ဘုရားၾကီး၌ သစ္ပင္လဲက်သံမ်ိဳး၊

မိုးျခိမ္းသံမ်ိဳးၾကားရခံစားၾကရသည္။ ဘူတာရံုအနည္းငယ္ေစာင္းသြားသည္။ ရပ္ထားသည့္ ရထားတြဲအနည္းငယ္ေရြ႕သြားသည္။ တာေဘာင္အက္သည္။
ေက်ာက္ေတာ္ေဆးရံု၀င္းတြင္ ေျမကြဲသည္။ အခ်ို႕အိမ္မ်ား အပိုင္းလိုက္ျပိဳက်သည္။ အမ်ားအျပားထိခိုက္သည္။

မင္းေက်ာင္းေစတီထီးေတာ္ ေစာင္းသည္။ ပန္းေတာမွ ေက်ာက္တန္းအေရွ႕ရြာမ်ားအထိ ေျမျပင္လိပ္ေလ်ာကုန္သည္ သဲပြက္သည္။ အိမ္နံရံမ်ား ျပဳတ္ထြက္သည္။ က၀ေျမာက္ဖက္ ျမစ္ကမ္းနဖူးကြဲသည္။ အုတ္အိမ္မ်ားျပိဳသည္။ ေစတီထီးေစာင္းသြားသည္။ က၀ ထံုးၾကီးလမ္း၌ ကန့္လန္႔အက္ေၾကာင္းမ်ားေပၚသည္။ ပဲခူးျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းနဖူးတြင္ အက္ေၾကာင္းမ်ားေပၚသည္။ တစ္ေပ တစ္ေပခြဲခန္႕ရွိ ပြက္ထားသည္ သဲပံုေလးမ်ားေတြ႕ရသည္။ သံုးခြေတာင္ဖက္ လယ္ကြင္းမ်ား၌လည္း အလားတူ သဲပံုမ်ား ေတြ႕ရသည္။

ရန္ကုန္တြင္ အုတ္အေဆာက္အဦမ်ားျပိဳသျဖင့္ လူ၅၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးသည္။ ေျမင္ျပင္ေပၚတြင္ မရပ္နိုင္ လူအမ်ား၀ပ္ေနၾကရသည္။ မီးထေလာင္သည္။ ေရပိုက္မ်ားျပဳတ္ထြက္သည္။ လႈပ္ခ်ိန္တစ္မိနစ္ေလ်ာ့ေလ်ာ့ရွိသည္။
အထက္ ေဖၚျပပါ ေနရာမ်ားကို ပံုတြင္ ျပထားသည္။



ထို ၁၉၃၀ ပဲခူးငလ်င္၏ ျပင္းထန္အားကို ေကာ္ဂ်င္ဘေရာင္းႏွင့္အဖြဲ႕က ပံု (၁)တြင္ျပထားသည့္အတိုင္း ရိုဆီဖိုရယ္အတန္းမ်ားျဖင့္ ေဖၚျပခဲ့သည္။



ပံု (၁) ၁၉၃၀ ပဲခူးငလ်င္၏ျပင္းထန္အားျပပံု (Brown, 1932)။

ပံု(၁) ၌ ခံစားရေသာအက်ယ္အ၀န္းကို ဘန္ေကာက္အထိထည့္သြင္းထားသည္။ သို႕ေသာ္ ျပင္းထန္အားအတန္းကိုမူ ေဖၚျပမထားေပ။ ပဲခူးႏွင့္ရန္ကုန္နယ္၌ ရိုဆီဖိုရယ္အတန္း ၆ မွ ၉ အထိ ရွိေၾကာင္းေဖၚျပထားသည္။ လက္ရွိႏိုင္ငံတကာတြင္ အားလံုး အကၽြန္းတ၀င္ရွိၾကေသာ မြမ္းမံမာကယ္လီအတန္းႏွင့္ ျပန္လည္ေဖၚျပလိုက္ပါသည္။ ပံု(၂) တြင္ၾကည့္ပါ။



ပံု (၂) ၁၉၃၀ ပဲခူးငလ်င္၏ျပင္းထန္အားကို မြမ္းမံမာကယ္လီအတန္းျဖင့္ ျပထားသည္။
Figure (2) Intensity of Bago Earthquake in MMI.

ငလ်င္ျပင္းထန္အားအတန္းခြဲျခားပံုသည္ အေျခခံအားျဖင့္ လူတို႕သိရွိခံစားရမႈ၊ ေျမျပင္ႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္အေပၚသက္ေရာက္မႈ၊ လူေနအေဆာက္အဦမ်ားပ်က္စီးမႈတို႕ အေပၚအေျခခံ၍တြက္ခ်က္သည္။ ပံု(၂)သည္ ဧရာ၀တီတိုင္းဖက္က အခ်က္အလက္မ်ားကိုပါထည့္သြင္းစီစစ္ခဲ့ပါသည္။ မွတ္တမ္းအရေတာ့ ေကာ့ဂ်င္ဘေရာင္း(၁၉၃၂) အတိုင္းသာျဖစ္သည္။ မွတ္တမ္းတြင္ ဘန္ေကာက္၌ထိခိုက္ေၾကာင္း ပါသည္။ ခုႏွစ္လႊာရွိတိုက္တစ္လံုး အက္ေၾကာင္းမ်ားေပၚလာျပီး နံရံကပ္ပလာစတာမ်ားကြာက်ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။ မြမ္းမံမာကယ္လီအတန္း ၅-၆ ခန္႕ျဖစ္သည္။ ေနရာအကြက္အကြင္းအရ အလွမ္းေ၀းေသာ ထိုအရပ္သည္ ငလ်င္အားေလ်ာ့၍ ခံရမည္သာတည္း။ မွန္းထားသည္ထက္ ပို၍ျပင္းေသာ ငလ်င္အရွိန္ခံရျခင္းမွာ ဘန္ေကာက္၏ ဘူမိေဗဒဖြဲ႕စည္းပံုေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႕အျပင္ ပုံ(၂)တြင္ ရန္ကုန္သည္ အတန္း ၇၊ ၈၊ ၉ အဆင့္အလိုက္ခံရေၾကာင္းေတြ႕ႏိုင္သည္။

ငလ်င္ဇစ္ျမစ္
ထိုစဥ္က ငလ်င္၏အရင္းခံအေၾကာင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာမရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါ။ ပါေမာကၡ ခ်စ္ဗာ၏စာတြင္ ေနာက္ဆက္တြဲငလ်င္ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းႏွင့္ ဧရာ၀တီအထက္ပိုင္းတစ္ေလ်ာက္ရွိ ငလ်င္ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုေထာက္ျပကာ ရွမ္းကုန္းျမင့္၏ အေျခတစ္ေလ်ာက္တြင္ "Line of Weakness" တစ္ခုရွိသည္ဟုေဖၚျပသည္။ ေနာက္ပိုင္းဆရာမ်ားက ျပတ္ေရြ႕တစ္ခုဟု ေထာက္ျပၾကသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘူမိေဗဒဌာနမွ ပါေမာကၡေဒးကလည္း ေကာင္းကင္ဓါတ္ပံုမ်ားမွတစ္ဆင့္ ပဲခူးရိုးမအေျခတြင္ ျပတ္ေရြ႕တစ္ခုရွိျပီး ႏွင္းဆီဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။ ထုိအမည္ မတြင္က်ယ္ပါ။ ေဒါက္တာ၀င္းေဆြ (၁၉၈၀) ကသာလွ်င္ ျပတ္ေရြ႕အမည္၊ အရြယ္အစားႏွင့္ အမ်ိဳးအစားတို႕ကို ေဖၚထုတ္ဆက္စပ္သျဖင့္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ဟု သိၾကရသည္။

၁၉၃၀ ပဲခူးငလ်င္သည္ ထို စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕၏ေတာင္ဖက္အဆစ္တစ္ခု လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပဲခူးအဆစ္ Bago Segment ဟုေခၚလွ်င္ သင့္မည္ထင္သည္။ မွတ္တမ္းအရ ေနာက္ဆက္တြဲငလ်င္မ်ား ထိုအနီးတစ္၀ိုက္တြင္ လႏွင့္ခ်ီ၍လႈပ္ေနခဲ့သည္။ ေျမာက္ဖက္အစြန္သည္ ဖဒိုေတာင္ဖက္မွ ေတာင္ဖက္ပင္လယ္၀အထိျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္း ၁၂၀ ကီလိုမီတာအရွည္ရွိသည္။ ထိုမွ်ေလာက္အရွည္ရွိေသာ ျပတ္ေရြ႕လႈပ္ရွားမႈသည္ ငလ်င္ပမာဏ (၇) ထက္ပိုႏိုင္ေၾကာင္း ကို ကမၻာ့အျခားအရပ္မ်ား၏ ငလ်င္မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္၍ေျပာႏိုင္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဘီ (၁၉၈၁)၏ တြက္ခ်က္မႈျဖစ္ေသာ ပမာဏ (၇.၁) ႏွင့္ အလြန္နီးစပ္ေပသည္။ အျခားမွတ္တမ္းမ်ားက (၇.၃)ဟု ဆိုၾကသည္။

ငလ်င္အလားအလာ
စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕၏ေတာင္ဖက္ဆံုးအဆစ္လို႕ဆိုရမည့္ ဤပဲခူးပိုင္းသည္ ၁၉၃၀ ငလ်င္ၾကီးေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ယ်န႕အခ်ိန္အထိ ႏွစ္ေပါင္း (၈၀)အတြင္း အင္အားအေတာ္အသင့္ရွိေသာ ငလ်င္ပင္မလႈပ္ခဲ့ပါ။ ဤအခ်က္သည္ အလြန္စိုးရိမ္စရာေကာင္းလွသည္။

ငလ်င္ၾကီးတစ္ခုအတြက္ အားယူသလားဟုပင္ဆိုရမေလာက္ျဖစ္သည္။ ျပတ္ေရြ႕ျပင္တစ္ေလ်ာက္ ေျမတြင္းဖိအားမ်ားးစုေ၀းေနခ်ိန္ၾကာေလ အင္အားၾကီးမားေသာ ငလ်င္ၾကီးျဖစ္ရန္ ပို၍ေသခ်ာေလဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ငလ်င္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုအား ခန္႕မွန္းရန္မလြယ္ကူေပ။ ထိုသို႕မလြယ္သည္အၾကားကပင္ သခ်ၤာေဗဒႏွင့္ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ပါေသးသည္။ Poisson's process ဆိုလွ်င္ သခ်ၤာအတြက္ႏွင့္ နီးသူမ်ား နားလည္ႏုိင္ပါသည္။ အခ်ိန္ကာလအရလည္း ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္၊ ေနရာအရလည္း ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ဆိုသည္မ်ားကို ဤနည္းႏွင့္ တြက္ခ်က္ခန္႕မွန္းၾကပါသည္။(ရန္ကုန္ျမိဳ႕နားက ငလ်င္မ်ားအေၾကာင္းတြင္ရႈ) ကို အေျခတည္၍ တြက္ေသာအခါ ပ်မ္းမွ် ကာလပိုင္း ၆၁ ႏွစ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ ႏွင့္အလြန္တြင္ ငလ်င္ၾကီးတစ္ခု ျဖစ္ရန္ ၉၀ ရာႏႈန္း ေက်ာ္ရွိသည္။

ပံု(၃)တြင္ ငလ်င္ျဖစ္ခဲ့ေသာႏွစ္အပိုင္းအျခားအလိုက္ အၾကိမ္အေရအတြက္ကိုျပထားျပီး ပံု (၄) တြင္ Poisson's Probability Graph ကို ျပထားပါသည္။


ပံု(၃) Frequency of significant historical earthquakes in Yangon-Bago Area


ပံု (၄) Cumulative probability for an earthquake in the Bago Segment
ဆိုသည္မွာ ယခုမွစ၍ အခ်ိန္မေရြးပဲဟု ဆိုယံုသာ။ သို႕ေသာ္ အင္အားဘယ္ေလာက္ရွိႏိုင္ပါသလဲေမးလွ်င္ မသိပါ။
အင္အားပမာဏကို အၾကမ္းစားခန္႔မွန္းၾကည္ခ်င္ပါေသးသည္။ ဤတြက္ခ်က္မႈအတြက္ ၁၉၆၄မွ ၂၀၀၆ထိ စက္တိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို အေျခခံထားပါသည္။ ယင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ရယူလိုပါက http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqarchives/epic/ တြင္ရယူႏိုင္ပါသည္။ တြက္ခ်က္ပံုနညိ္းစံနစ္မွာ Gutenberg-Richter ဆက္သြယ္ခ်က္အတိုင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕တြက္ယူေသာအခါ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ ပဲခူးဆစ္၌ျဖစ္ႏိုင္ေသာငလ်င္အင္အားပမာဏႏွင့္ တစ္ႏွစ္ပ်မ္းမွ်ျဖစ္ၾကိမ္တို႕ကို ဤအတိုင္းရရွိသည္။

တစ္ႏွစ္ပ်မ္းမွ်ျဖစ္ၾကိမ္ = 0.1358exp(-0.526) x အင္အားပမာဏ

အလြယ္ျမင္သာရန္ ပံု (၅)တြင္ ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။


ပံု (၅) Recurrence rate of the Sagaing Fault (Bago Segment)

ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘူမိေဗဒ တည္ေဆာက္ပံုတြင္ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕သည္ အရးပါလွသည္။
ေျမာက္မွ ေတာင္သို႕ ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွည္ကာ ေျမာက္ဖက္ ပူတာအိုအရပ္မွ ေတာင္ဖက္ မုတၱမပင္လယ္အထိ ေျဖာင့္တန္းေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္တည့္တည့္မွ ျဖတ္ထားသည္။ ျမိဳ႕ၾကီးအမ်ားစုသည္ ဤျပတ္ေရြ႕တစ္ေလ်ာက္၌ ရွိၾကသည္။ ေဒါက္တာ၀င္းေဆြ (ယခု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘူမိသိပၸံအသင္း ဥကၠဌ)က ၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ စစ္ကိုုင္းျပတ္ေရြ႕ကို အမည္ေပး ေလ့လာတင္ျပခဲ့သည္။ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ စစ္ကိုင္းေတာင္တန္း တစ္ေလ်ာက္ကို ျဖတ္သြားေသာေၾကာင့္ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕ဟု ေခၚသည္။ ဤျပတ္ေရြ႕ကို အတန္ငယ္ ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ အဆစ္အပိုင္းမ်ား ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အပိုင္းတစ္ပိုင္းလွ်င္ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ မွ ၂၀၀ ခန္႕ရွိေသာ ျပတ္ေရြ႕အဆစ္ပိုင္းမ်ား (၇) ခု (၈)ခုခန္႕ရွိသည္။ ထိုအထဲမွ စစ္ကိုင္း-စဥ့္ကူ အပိုင္း အေၾကာင္း (သို႕) စစ္ကိုင္း-တေကာင္းအပိုင္းကို ေျပာပါမည္။

     စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕သည္ ငလ်င္ အေတာ္လႈပ္သည္။ သို႕ေသာ္ အတိတ္က လူအေနမ်ားေသာ ေဒသမ်ားသာ ငလ်င္ဒဏ္ ခံရျပီး မွတ္တမ္းရွိခဲ့သည္။ ထိုအထဲတြင္ အင္း၀ႏွင့္ ပဲခူး ျမိဳ႕ေတာ္ ၂ ခုသည္ အဓိက ျဖစ္သည္။ အတိတ္က ျမိဳ႕ေတာ္ အင္း၀သည္ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ပ်က္ခဲ့ရဘူးသည္။ ၁၈၃၉ တြင္ ငလ်င္ၾကီး လႈပ္သျဖင့္ ျမိဳ႕ပ်က္လုနီးပါျဖစ္သြားသည္။


မင္းကြန္းပုထိုးေတာ္ၾကီး (ပံု- ၁)ေဆာက္လက္စ၌ပင္ ပ်က္စီးသြားသည္။

လက္လွမ္းမီသေလာက္ မွတ္တမ္းမွ ေဖၚျပရလွ်င္ အင္း၀အရပ္၌ ၁၄၂၉၊ ၁၄၆၇၊ ၁၅၀၁၊ ၁၆၀၂၊ ၁၆၉၆၊ ၁၇၇၁၊ ၁၇၇၆၊ ၁၈၃၀ ႏွင့္ ၁၈၃၉ ႏွစ္မ်ားျဖစ္သည္။ စစ္မက္ ျဖစ္ပြါးခ်ိန္မ်ားႏွင့္ အျခား အရပ္တစ္ပါး၌ ျမိဳ႕ျပ ထြန္းကားခ်ိန္မ်ား၌ မွတ္တမ္းမ်ား မရ။ ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ အတိတ္က ငလ်င္ၾကီးမ်ား မွတ္တမ္းရွိရာ အရပ္မ်ားကို ေဖၚျပပါဦးမည္။ ပံု-၂ တြင္ ၾကည့္ပါေလ။


ပံု-၂

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္က၊ အတိအက် ဆိုရလွ်င္ ၁၉၅၆ ဇူလိုင္လ ၁၆ ရက္ေန႕က စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ေျမာက္ဖက္ တစ္ေနရာကို ဗဟိုျပဳ၍ ပမာဏ (၇) ရွိေသာ ငလ်င္ၾကီး လႈပ္ခဲ့သည္။

စစ္ကိုင္းငလ်င္ဟု လူသိမ်ားသည္။ ဆရာေတာ္ ေရႊကိုင္းသား ထိုငလ်င္ျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ပ်က္စီး ခံစားရပံုကို အေတာ္ျပည့္ျပည့္စံုစံု မွတ္တမ္း တင္ထားခဲ့သည္။ ဘုရားေစတီပုထိုးမ်ား၊ အေဆာက္အဦမ်ား အလြန္ပင္ ပ်က္စီးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က မႏၱေလးတြင္လည္း ထိခိုက္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ စစ္ကိုင္းအပ်က္မ်ားျပီး မွတ္တမ္း၌လည္း စစ္ကိုင္းငလ်င္ဟုသာ ဆိုသျဖင့္ မႏၱေလးကို ေမ့ေလ်ာ့သြားၾကသည္။

     ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ျပီးေနာက္ မႏၱေလးသည္ အလြန္ၾကီးေသာ ျမိဳ႕ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျမိဳ႕ျပက်ယ္လွ်င္၊ လူေနအိမ္ေျခ မ်ားလာလွ်င္ သဘာ၀ေဘး ျဖစ္ေသာအခါ ထိခိုက္ခံရမႈ ပိုမ်ားလာႏိုင္သည္။ ထိုစစ္ကိုင္းငလ်င္သည္ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕၏ စစ္ကိုင္း-စဥ္ကူးအပိုင္း လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

တစ္ႏွစ္ပွ်မ္းမွ် ၂ စင္တီမီတာ ေရြ႕ႏႈန္းရွိေသာ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ၏ မည္သည့္ အဆစ္အပိုင္းမဆို အခ်ိန္မေရြး လႈပ္ရွားႏိုင္သည္။ ၁၉၅၆ မွေရတြက္လွ်င္ ၅၄ ႏွစ္ ကြာဟခ်က္ ရွိေနေသာ ထိုဒဏ္ရာေဟာင္း အခ်ိန္မေရြး ျပန္စႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးလိုက္ပါသည္။။

     ၁၉၅၆တုန္းက စစ္ကိုင္းဟုသာ ဆိုသျဖင့္ အျခားအရပ္မ်ားႏွင့္ မဆိုင္ဟု မမွတ္လိုက္ပါႏွင့္။ ထိုငလ်င္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ငလ်င္ျပင္းအားမ်ား သက္ေရာက္ရာကို ခန္႕မွန္းတြက္ခ်က္၍ တင္ျပလိုက္ပါသည္။ ပံု-၃ တြင္ ရႈပါေလ။



ထိုသို႕ဆိုလွ်င္ စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြ႕ ခြထိုင္ထားေသာ စစ္ကိုင္းသာမက အနီးရွိ မႏၱေလးျမိဳ႕သည္ ျပင္ထားမာကယ္လီ အတန္း ၅ မွ ၉ အထိ ခံရႏိုင္ရွိပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။


စစ္ကိုင္းျပတ္ေရြပံု

Credited to-
Ko Tint Lwin Swe
5/24/2010 08:02:00 PM
http://tintlwinswe.blogspot.com/2010/05/blog-post.html