ဒီမိုကေရစီ ေလ့လာေရးစာစဥ္ အခန္း(၃) အပိုင္း(၁)

 နိုင္ငံေတာ္္္ဆိုသည္မွာ

        ျပီးခဲ့ေသာအခန္း၌ နိုင္ငံေရးနွင့္ပတ္သက္၍ အရစၥတိုတယ္နွင့္ မာခီယာဗယ္လီတို႔၏ ရႈျမင္သံုးသပ္ခ်က္ နွစ္ရပ္အၾကား တည္ရွိေသာ ၀ိေရာဓိအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ နိုင္ငံေရးဟူသည္ အရာမ်ားစြာတို႔ လြန္ထိုး ယွက္ႏြယ္လ်က္ရွိျပီး အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးထြက္နိုင္ေသာ သေဘာတရားျဖစ္ပါသည္။ ဤအခန္းတြင္ “နိုင္ငံေရး” ကဲ့သို႔ အလားတူခက္ခဲေသာ သေဘာတရား တစ္ရပ္ျဖစ္သည့္ “နိုုင္ငံေတာ္” နွင့္ ပတ္သက္ေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ တစ္ခုသို႔မဟုတ္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္တစ္ခုကို ၾကိဳးပမ္းေဖာ္ထုတ္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤတြင္ “နိုု္င္ငံေရး” ၏ အဓိကအာရံုစူးစိုက္ ရာသည္ “နိုင္ငံေတာ္” ျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို ကၽြန္ု႔ပ္တို႔ အဆိုင္းမတြ ေျပာဆိုနိုင္ပါသည္။

သို႔ေသာ္ နိုင္ငံေတာ္နွင့္ တစ္နည္းတစ္ဖံု ပတ္သက္မႈမရွိသည့္ နိုုင္ငံေရးအေၾကာင္းကို စိတ္ကူးျဖင့္ ပံုေဖာ္ရန္ ဆိုသည္မွာမူ ကၽြန္ုပ္တို႔အတြက္ခက္ခဲလွပါသည္။ နိုု္င္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ားနွင့္ မနုႆေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက ရံဖန္ရံခါ ဆိုတတ္ၾကသည္မွာ ရိုးစင္း၍ ေရွးက်ေသာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ “နိုင္ငံမဲ့” မ်ားျဖစ္သည္ ဟူ၍ပင္။ ဤသို႔ ေျပာဆိုၾကျခင္းမွာ ထိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတို႔သည္ အရြယ္ပမာဏ ေသးငယ္ သည့္အျပင္ ဖြဲ႕စည္းပုံ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိေသာ ဌာနမ်ား မတည္ရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္မည့္ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေဆြမ်ိဳးအုပ္စုမ်ားကို အေဖ၊ အဖိုး သို႔မဟုတ္ အုပ္စုအတြင္းမွ အသက္အၾကီးဆံုးေယာက္်ား (ရံဖန္ရံခါ မိန္းမ) တို႔က ဦးေဆာင္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ ေဖာ္ျပပါ ေက်ာက္ေခတ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း မ်ိဳးထက္ တတိယကမၻာနိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ၊ နိုင္ငံတစ္နို္င္ငံအျဖစ္ တည္ရွိေနၾကသည့္ ေခတ္သစ္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားအေၾကာင္းကိုသာ အဓိက စိတ္၀င္စားပါသည္။

          “နို္င္ငံေတာ္” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ဂုဏ္မဲ့ (ၾကားေန) ေ၀ါဟာရတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းဆိုရ ေသာ္ စိတ္ခံစားမႈရႈေထာင့္မွ သံုးသပ္ခ်က္အရ ေကာင္းေသာ နိုင္ငံေတာ္မ်ားနွင့္ ဆိုးေသာ နိုင္ငံေတာ္မ်ားဟူ၍ တည္ရွိနိုင္ပါသည္။ ဂ်ာမနီနို္င္ငံကို ၁၉၃၃ ခုနွစ္မွ ၁၉၇၅ ခုနွစ္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ နာဇီအစိုးရ၊ ကေမၻာဒီးယား နိုင္ငံကို ၁၉၇၅ ခုနွစ္မွ ၁၉၇၈ ခုနွစ္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ခမာနီတို႔၏ “ဒီမိုကရက္တစ္ ကမ္းပူးခ်ား” အစိုးရနွင့္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍  ျမန္မာနိုငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့ေသာ န၀တ စစ္အစိုးရ စသည္တို႔ အားလံုးသည္ နိုုင္ငံေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ဆြစ္ဇာလန္နိုင္ငံ အစိုးရ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သမၼတနိုင္ငံ၊ ပဥၥမေျမာက္ ျပင္သစ္သမၼတနိုင္ငံ၊ ျဗီးတိန္နိုင္ငံ၏ စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင့္အစုိးရနွင့္ အိႏၵိယသမၼတနိုင္ငံ တို႔သည္လည္း နိုု္ငံေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္တို႔သည္လည္း လူသားတို႔ကဲ့သို႔ပင္ အေကာင္းနွင့္ အဆိုး ေပါင္းစပ္၍ တည္ရွိၾကပါသည္။

          ၁၉၃၀ ျပည့္လြန္နွစ္မ်ားအတြင္းက နိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးသည္ နိုင္ငံေတာ္နွင့္ပတ္သက္ေသာ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္ ၁၄၅ မ်ိဳးကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း မ်ားျပားလွ ေသာ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေပၚထြက္ခဲ့သည္ကို သံသယရွိဖြယ္မလိုပါ။ နိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ေဒးဗစ္အီစတန္ (David Easton) က “နုိင္ငံေတာ္ဟူသည့္ စကားရပ္ေလာက္ လူသားတို႔အခ်င္းခ်င္း သေဘာ ထား မတိုက္ဆိုင္ဘဲ အျငင္းပြားခဲ့ရေသာစကားရပ္မ်ိဳး ရွိနိုင္ခဲလွသည္” ဟု ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ Easton. The political system: an inquiry into the state of political science- p 107)။ အနက္အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ ခ်က္ တစ္ရပ္ကို ရနို္င္ရန္ ဆိုသည့္ကိစၥမွာ လြယ္ကူေသာအရာ မဟုတ္ပါ။ နိုင္ငံေတာ္ကို နားလည္ရန္ၾကိဳးပမ္း ျခင္းမွာ စင္စစ္ အိႏၵိယပံုျပင္လာ မ်က္မျမင္ပုဏၰားေျခာက္ေယာက္ ဆင္စမ္းၾကသကဲ့သို႔ အျမီးကို စမ္းမိသူက ၾကိဳး၊ နားရြက္ကိုစမ္းမိသူက ယပ္ေတာင္၊ နွာေမာင္းကိုစမ္းမိသူက ေျမြ စသည္ျဖင့္ ဆင္ကိုအမ်ိဳးမ်ိဳး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆိုၾကသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနပါသည္။

          မည္သည့္ေခတ္သစ္ နိုင္ငံမ်ားတြင္မဆို၊ နိုု္င္ငံေတာ္တစ္ရပ္၌ ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ ဂုဏ္အဂၤါ ရပ္မ်ား ပါ၀င္ပါသည္။

(၁) လူပုဂၢိဳလ္မ်ား။  ။ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ား၊ ရဲ၀န္ထမ္းမ်ားနွင့္ စစ္၀န္ထမ္းမ်ား စသည္အားျဖင့္။

(၂) ဌာနမ်ား။  ။ ပင္ရင္းဥပေဒအရျဖစ္ေစ၊ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ဥပေဒမွအတည္ျပဳထားေသာ အျခားဥပေဒမ်ားအရ ျဖစ္ေစ၊ က႑နွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား သတ္မွတ္ေပးခံထားရသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား၊ ဥပမာ-ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမ်ား၊ စစ္တပ္မ်ား စသည္အားျဖင့္။

(၃) အရင္းအျမစ္ပစၥည္းမ်ား။  ။ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္အတြင္း အာဏာကို ထိန္းသိမ္းထားနိုင္ရန္အတြက္ နိုင္ငံေတာ္က လိုအပ္ေသာ အရင္းအျမစ္ပစၥည္း ပစၥယမ်ား၊ ဥပမာ-အခြန္အတုပ္၊ ေျမ၊ အေဆာက္အဦးနွင့္ အရြယ္ပမာဏ ၾကီးမားေသာ လုပ္သားအင္အား စသည္အားျဖင့္။

          “နိုင္ငံေတာ္” ၏ သေဘာသဘာ၀ကို ေလ့လာရန္အတြက္ ပထမအခန္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည့္ ရွင္းလင္းလြယ္ကူေသာ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္ကို ျပန္ေကာက္ရမည္ဆိုလွ်င္ “နိုင္ငံေတာ္” ဟူသည္ ဌာနတစ္ ရပ္ျဖစ္၍ -

(၁)     လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ျပိဳင္ဖက္ကင္းစြာ ပိုင္ဆိုင္ျပီး၊ (ပံုမွန္အားျဖင့္) တိတိ က်က် သတ္မွတ္ထားေသာ နယ္နိမိတ္အတြင္း၌ တည္ရွိသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ နိုင္ငံေတာ္သည္ သတ္မွတ္ထား ေသာ ပိုင္နက္တစ္ခုတြင္ ေနထိုင္သည့္ သတ္မွတ္ထားေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းျဖစ္ သည္။

(၂)     သေဘာတရားေရးရာအရျဖစ္ေစ၊ အုပ္စုသေဘာအရျဖစ္ေစ၊ တူညီေသာလူမႈေရး ဦးတည္ခ်က္အရ ျဖစ္ေစ၊ သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရးအရျဖစ္ေစ ၄င္းတို႔၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ခြင့္ကို တရား၀င္ေၾကာင္း ထုတ္ ေဖာ္ေၾကညာေလ့ရွိသည္။ နိုင္ငံေတာ္သည္ အာဏာရွိရံုမွ်သာမက တရား၀င္ အုပ္ခ်ဳပ္စီရင္ပိုင္ခြင့္ ပါရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာေလ့ရွိသည္။

          ေဖာ္ျပပါ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္၏ ပထမပိုင္းမွ စတင္ေဆြးေႏြးပါမည္။ ျပဳိင္ဖက္မဲ့ေသာ “အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ” ဆိုသည္မွာ မည္သည့္အရာကို ဆိုလိုပါသနည္း။ ဤသည္မွာ ရႈတ္ေထြးေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါ သည္။ (ကၽြန္ု႔ပ္တို႔ စိတ္၀င္စားစြာ ေလ့လာလိုေသာ) လူမႈအဖြဲ႕အစည္းတိုင္းသည္ နိုင္ငံေတာ္တစ္ရပ္ကို ပိုင္ဆိုင္ ၍ ယင္းတို႔၌ အျခားေသာ လူမ်ားအေပၚတြင္ ၾသဇာအာဏာ ရွိၾကသူတို႔ ပါ၀င္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္-မိဘမ်ား က သားသမီးအေပၚ၊ အလုပ္ရွင္က အလုပ္သမားအေပၚ၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား က ယံုၾကည္သက္၀င္ သူတို႔အေပၚ ကာယအစြမ္းၾကီးသူမ်ားက ကာယစြမ္းအား ခ်ဳိ႕တဲ့သူမ်ားအေပၚ၊ ဥာဏစြမ္းအား ၾကီးသူမ်ားက ဥာဏစြမ္းအား နည္းသူတို႔အေပၚ စသည္အားျဖင့္ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ ရွိၾကပါသည္။ အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းတြင္ အားၾကီးသူတို႔က အားနည္းသူတို႔အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္တတ္ေသာ သာဓကမ်ား မေရတြက္နုိင္ေအာင္ ရွိေနပါသည္။ တဖန္ အျခားဥပမာတစ္ခုအေနျဖင့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းတိုင္းလိုလို၌ လင္ေယာက္်ားတို႔သည္ ဇနီးမယားတို႔အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိေသာ္လည္း တခါတရံ တကယ့္အေျခအေနသည္ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ အေရးၾကီး ေသာကိစၥတပ္ရပ္မွာ ၊ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္ သာမန္လူသားတို႔ က်င့္သံုးေလ့ရွိေသာ ၾသဇာအာဏာနွင့္ နိုင္ငံေတာ္ တစ္ရပ္က က်င့္သံုးေနသာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တို႔ မည္သို႔မည္ပံု ကြာျခားၾကသည္ဆိုေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။

          အေျဖမွာ နိုင္ငံေတာ္တစ္ရပ္ထံတြင္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအတြင္းရွိ အျခားေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား သို႔မဟုတ္ ဌာနမ်ားက  ပိုင္ဆိုမႈမရွိသည့္ အာဏာနွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္စီရင္ပိုင္ခြင့္ တို႔အားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္သည့္ သီးသန္႔ ုလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ရွိေနျခင္းပင္တည္း။ ယင္းလုပ္ငန္းေဆာင္တာ မ်ားအနက္-

(၁)     ဥပေဒျပဳသူမ်ား သို႔မဟုတ္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အားျဖင့့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းထုတ္ျပန္ျခင္း။

(၂)     နိုု္င္ငံေတာ္က တည္ေထာင္၍ စံမံခန္႔ခြဲေသာ တရားရံုးတို႔အားျဖင့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားနွင့္ တရားမမႈမ်ားကို တရားစီရင္ျခင္း။

(၃)     နိုင္ငံေတာ္၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို ဘ႑ာေရးအားျဖင့္ ပ့ံပိုးရန္အလို႔ငွာ နိုင္ငံသားတို႔ထံမွ အခြန္ အတုပ္ေကာက္ခံျခင္း။

(၄)     တရားရံုး၊ ပုလိပ္အဖြ႔ဲ သို႔မဟုတ္ အျခားနည္းလမ္း တရပ္ရပ္တို႔အားျဖင့္ ျပည္တြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊

(၅)     လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တည္ေထာင္ထိန္းသိမ္းျခင္းအားျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္အား ျပည္ပရန္မွကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊

(၆)     အျခားနိုင္ငံတို႔နွင့္ သံတမန္ေရးရာ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း။

(၇)     နုိင္ငံေတာ္အခ်ဳိ႕က ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ကေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိေသာ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ မ်ားျဖစ္သည့္ လူထုပညာေရး၊ လူထုက်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရးစီမံကိန္း၊ (ဆိုရွယ္လစ္နိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔) နိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ဘာသာကို ဦးေဆာင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အေထာက္အပံ့ေပးျခင္း (ဥပမာ-စစ္ၾကိဳေခတ္ ဂ်ပန္နိုင္ငံတြင္ ဘုရင္က နိုင္ငံေတာ္ဘာသာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူအျဖစ္ တည္ရွိခဲ့ ျခင္းနွင့္ အီရန္ အစၥလမ္မစ္ သမတနိုင္ငံတြင္ အစၥလမ္ဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ထားရွိျခင္း)၊ ယဥ္ေက်းမႈနွင္ ပတ္သက္သည္တို႔ကို ေထာက္အပ့ံေပးျခင္း ( နိုင္ငံေတာ္က ကဇာတ္ရံုၾကီးမ်ား၊ တီး၀ိုင္းၾကီးမ်ား နွင့္ အနုပညာရွင္တို႔အား အေထာက္အပံ့ေပးျခင္း စသည္ျဖင့္) စီးပြားေရလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအတြက္ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ခ်မွတ္ေပးျခင္း၊ နိုင္ငံျခားနွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ျခင္း၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ပါ၀င္ၾကပါသည္။

 

ဆက္လက္ေဖၚျပသြားပါမည္။
ABSDF မွထုတ္ေ၀ေသာ ဒီမိုကေရစီ ေလ့လာေရးစာစဥ္မွ ကူးယူေဖၚျပပါသည္။