"စာေပအႏုပညာ သေဘာတရား "

Waynaythu Lay created the doc:

ေရွးအစဥ္လာေပါင္းမ်ားစြားကပင္ စာေပႏွင့္ပတ္သက္၍ လူတို႔၏အသိဥာဏ္ထြန္းကားခဲ့ႀကသည္။
က်မ္းစာ၊ၿပဇာတ္၊၀တၱဳ၊ပံုၿပင္ႏွင့္ကဗ်ာတို႔သည္ ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္ေအာင္ ယေန႔ထိတည္တန္ခိုင္ၿမဲခဲ့
ႀကသည္။စာတိုေပစမ်ားစြာကပင္ စာေကာင္းေပမြန္မ်ားၿဖစ္ေပၚလာသည္ကိုႀကည့္ရူၿခင္းအားၿဖင့္
လူတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈအသြယ္သြယ္ကို လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ယူႀကသည္မွာ ေႏွာင္တစ္ေခတ္ထိရွိေနမည့္
အမွန္တရားတည္း။

စာေပသမိုင္းေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္၀ါဒေပါင္းမ်ားစြာ ၿဖစ္ထြန္းခဲ့သည္။စာေပႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အယူအဆမ်ားစြာ သည္လည္း လူတို႔၏ ေကာင္းေမြဆိုးေမြ အဆင့္ဆင့္ကို ၿဖစ္ေပၚေၿပာင္းလဲ ေပးခဲ့သည္။ က်ဴခ်ပ္၊ ေပမြန္၊ အုတ္ခြက္စာ၊ေက်ာက္စာစသည္တို႔သည္ စာေပ၏ ႀကီးမားလွေသာ ဂုဏ္သတၱိကို ေဖာ္ႀကဴးၿပေနသည္။ စာေပႏွင္ပတ္သက္ၿပီး မိမိ၏ယံုႀကည္ခ်က္အတြက္ အဆိပ္ခြက္ကိုပင္ ေသာက္ခဲ့ရေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ႀကိဳးစင္ တတ္သြားသူမ်ား၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံေနရသူမ်ားသည္ ကမာၻတည္သေရြ႕ ရွိေနသည္၊ ရွိလည္းရွိေန အံုးမည္။

စာေရးၿခင္းသည္ လြယ္ကူေကာင္းလြယ္ကူေပလိမ့္မယ့္၊စာေပ ဖန္တီးမႈအတတ္ပညာပါလာလွ်င္ စာေရးၿခင္း ေလာက္မလြယ္ကူေတာ့ပါ။ ထို႔ေႀကာင့္လည္း စာေရးနည္းသင္တန္းဆိုတာေတြ (လိုအပ္ခ်က္အရ) ေပၚေပါက္လာရသည္။ စာေပဖန္တီးရာတြင္ သဘာ၀က်သည့္အေရးအသား(Novel)ႏွင့္ သဘာ၀မက်သည့္ အေရးအသား(Story)ဆို၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ သဘာ၀က်သည့္အေရးအသား(Novel) ဆိုသည္မွာလူ႕သဘာ၀ကို မွန္ကန္တိက်ေအာင္ ေဖာ္ၿပရေသာအမ်ိဳးအစားၿဖစ္သည္၊ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္ေကာင္းေစရန္ဆို၍ေရးခ်င္ သလိုေရးနိဳင္သည့္ ပံုစံမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ဇာတ္လမ္းမည္မွ်ေကာင္းေစကာမႈ သဘာ၀မက်ေသာ အၿဖစ္ပ်က္တစ ္ခု ပါသည္ဟုဆိုလွ်င္ (Novel)အဂၤါႏွင့္မညီဟုဆိုကာ (Story) အဆင့္အတန္းသို႔ေလွ်ာဆင္းရသည္။ အေနာက္ နိဳင္ငံမ်ားတြင္ novel အေၿမာက္အၿမား ႀကိဳးစားေရးသားလ်က္ရွိေသာ္လည္း ၿမန္မာနိဳင္ငံတြင္မႈ၀တၱဳေရးဆရာ အမ်ားစုမွာ story အဆင့္အတန္းမွ်ေလာက္သာ အမ်ားအားၿဖင့္ေရးႀကသည္။ ၿမန္မာစာေပတြင္ အဆိုပါ၀တၱဳ ႏွစ္မ်ိဳးကို ခြဲၿခားေခၚေ၀ၚသည့္ ေ၀ါဟာရအတည္တက် မရွိေသးပါ။

သဘာ၀မက်သည့္ပံုစံစာေပ(Story) မ်ားကိုလည္း အထင္မေသးအပ္ပါ။ထိုစာေပမ်ားႏွင့္ ေအာင္ၿမင္ေနႀက ေသာစာေရးသူမ်ားလည္းရွိသည္။ထိုစာမ်ဳိးသည္လည္း လိုအပ္သည္။အေပ်ာ္ဖတ္၊အၿပင္းေၿပေစရန္ဖတ္၍ ရနိဳင္သည္။အဘယ္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုသို႔ေသာ၀တၱဳမ်ဴိးတြင္ ဘ၀အဓိပၸာယ္ကို ေဆာင္ေသာေလးနက္ သည့္ ယထာဘူတတရားမပါရွိေခ်။ၿဖစ္နိဳင္ေသာ ယုတၱိတန္မႈမွ်ႏွင့္ လူ႕ဘ၀ေပၚယံသဘာ၀ကိုသာ ဖတ္ ေကာင္းေအာင္ ေဖာ္ၿပႀကသည္။
Novel ေခၚ သဘာ၀က်သည့္ ၀တၱိဳမ်ိဳးကား လူေသေသာ္လည္း နာမည္မေသ။ကမာၻတည္သေရြ႕ ေလးေလး စားစားဖတ္ရႈရမည့္၀တၱိဳမ်ဳိး ၿဖစ္သည္။သာဓကအားၿဖင့္ ေဒါ့စတာယက္စကီး(Fyodor Dostoevsky)၏ ကာရာမာေဇာ့ ညီအစ္ကိုမ်ား (The Brothers Karamazov)၊ေတာ္လစတြိဳင္း(Leo Tolstoy)၏ စစ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး (War and Peace) ၀တၱဳ စသည္ၿဖင့္ရွိႀကသည္။ေမာ္ဒန္၊ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ စာေရးသူမ်ား၏ ေၿပာစကားမ်ားအရ
 ကာရာမာေဇာ့ ညီအစ္ကိုမ်ား(The Brothers Karamazov) စာအုပ္သည္ လူ႕သေဘာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆံုးေသာ ၀တၱဳလို႔ ဆိုရမည္။

အထက္ကဆိုခဲ့ေသာ အရာမ်ားသည္ စာေပႏွင့္ စပ္လ်င္းေသာ သေဘာတရားအနည္းငယ္ေလာက္သာ
အၿမည္းေပးၿခင္း ၿဖစ္သည္။ဖန္တီးမႈအတတ္ပညာ(အႏုပညာ)ဆိုသည္မွာ ဘယ္သူမွ တိတိက်က်အဓိပၸာယ္ (ယခုထိ)ေဖာ္လို႔ မရေသးပါ။ ေရွးေခတ္ဘိုးေတာ္ႀကီး ပေလတိုညႊန္းခဲ့တာက ပံုတူကူးၿခင္းတို႔ စသည္ၿဖင့္ တတ္နိဳင္သေလာက္ ရွင္းၿပခဲ့သည္။ ဒီလိုနဲ႔ ႀကားထဲမွာၿဖစ္လာလိုက္တာ `အႏုပညာသည္ၿပည္သူအ တြက္´၊`အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္´

အဲဒီကမွ ယေန႔ေၿပာေၿပာေနတဲ့ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ဆိုတာႀကီးအထိပါပဲ။ခံစားလို႔ ရတယ္ဆိုရင္ အႏုပညာေၿမွာက္ သည္။ (အဓိပၸာယ္ ပိုေလးနက္သြားသည္) ယခုတကၠသိုလ္၌ ပို႔ခ်ခ်က္အမ်ားစုသည္ စရိုက္ေသ၊စရိုက္ရွင္ ဆိုတာႀကီးထဲကကို မထြက္နိဳင္ေသးဖူး။ က်န္ခဲ့ၿပီ အရာရာနဲ႔ကို။ စာေပႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ သုတ၊ရသ ဆိုတာလည္း ခ်န္ထားခဲ့လို႔ မရဘူး။ၿမန္မာၿပည္မွာက သုတစာေပ အမ်ားဆံုးထြက္ရွိတယ္။ ရသစာေပ ဖတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ၿဖင့္ ဂႏၱ၀င္ေခတ္ဆီၿပန္သြားရမလို ၿဖစ္ေနၿပီ။အေရးႀကီးတယ္လို႔ဆိုနိဳင္တဲ့ ကဗ်ာ၊ ကဗ်ာဟူသည္အဘယ္နည္း။(What is Poetry?) ကဗ်ာႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္လည္း ေၿပာစရာေတြ အမ်ားၿပား ရွိတယ္။ ေၿပာလို႔ကုန္သြားတယ္ ဆိုတာမ်ဳိးမရွိနိဳင္ဘူးလို႔ စာေရးသူ ထင္ၿမင္မိတယ္။ (ကဗ်ာဆိုသည္မွာ အရာရာတိုင္းၿဖစ္သည္။ကဗ်ာသည္ မဖြင့္ဆိုနိဳင္ေသာ အရာကိုလည္းဖြင့္ဆိုနိဳင္သည္။ အကန္႔သတ္မရွိသည္ ကိုလည္း ေဖာ္ၿပနိဳင္သည္။မေၿပာၿပနိဳင္ေလာက္ေအာင္ၿဖစ္ေသာအရာကိုလည္း စကားေၿပာနိုင္သည္။ အသူတရာေခ်ာက္ကို ေဖါက္ထြင္းနိဳင္သည္။ အဆုံးအစမရွိသည္ကိုလည္းတိုင္းတာနိဳင္သည္။) (Poetry is verything:it can define the indefinable;it can embrace the illimitable; it can speak the eineffable;it can penetrate the abyss;it can measure efernity.)(GABRIELE D' ANNUNZIO)။

ကဗ်ာသည္ စာဖတ္သူ၏ စိတ္ကိုနိုးႀကားေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေသာ ရသဆိုင္ရာ စာေပတစ္မ်ဳိးၿဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ကဗ်ာဖန္တီးသူ၏ စိတ္ၿဖစ္စဥ္ကို ၿပင္ပေလာကအမူအရာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရာမွ ခံစားမႈ၊ စိတ္လွဳပ္ရွားမႈ အေႀကာင္းခံ၍ ၿဖစ္လာသည္။ကဗ်ာဖန္တီးသူ၏ ခံစားမႈ အသိၿဖင့္ ေရးဖြဲ႔အပ္ေသာ စာေပ တစ္မ်ိဳး ၿဖစ္သည္။ ကဗ်ာရွည္ (ကဗ်ာ၀တၱဳ) ဆိုတာလည္းရွိေသးတယ္။ကဗ်ာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စာဖတ္သူ တို႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သလို ခံစားနိဳင္သည္။စာေပအႏုပညာကို ေလးစားတန္ဖိုးထားနိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား
ၿဖစ္ပါေစ။ အလိမၼာ စာမွာရွိ ဆိုသလို႔ ဆိုးတာလည္း စာမွာရွိသည္။စာဖတ္အားနည္းသူမ်ားအေနၿဖင့္ မည့္သည့္စာအုပ္ဖတ္ရမလဲဆိုၿပီး ေတြးပူမေနပါႏွင့္ ကိုယ္နွင့္အနီးဆံုးမွာရွိတဲ့ စာေပကိုဖတ္ပါ၊စာစံုဖတ္ပါ။
တၿဖည္းၿဖည္းၿခင္း ကိုယ္ဘာဖတ္ရမလဲဆိုတာ သိလာပါလိမ့္မယ္။စာဖတ္ၿခင္းသည္ မိမိကိုယ္ကိုကိုယ္ ၿပည္၀ေစ၏..။

ေ၀းေနသူေလး
September 9.2011
(2:30 AM)