ပုဂံ စိန္ၿပာၾကီးနွင့္ က်ိန္စာ သင့္သူမ်ား

The Express Times

စိန္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ အမာေက်ာ္ဆံုး ေက်ာက္မ်က္ရတနာ တစ္မ်ိဳး ၿဖစ္ပါသည္။ ဥေရာပါတိုက္၌ အလယ္ေခတ္က စိန္ကို ေယရွဴခရစ္ေတာ္၏ နိမိတ္ပံုအၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေပသည္။

ၿမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ေရွးေခတ္ေဟာင္းကာလကပင္ စိန္ကို နွစ္သက္ၿမတ္နိုး တန္ဖိုးထားခဲ့ ၾကေၾကာင္း ေစတီဘုရားမ်ားတြင္ ထီးေတာ္တင္ေသာ အခါ ထိပ္ဆံုး၌ စိန္ဖူးေတာ္ကို ကိန္း၀ပ္ေစပါသည္။
ၿမန္မာနိုင္ငံ၏ အထြဋ္အအၿမတ္ တန္ခိုးၾကီး ဘုရားၿဖစ္ေသာ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီး၏ စိန္ဖူးေတာ္မွာ အၿမင့္ ၁ေပ ၁၀လက္မ အ၀န္း ၃၁.၄လက္မ ရွိၿပီး ၿမွဳပ္နွံထားေသာ စိန္လံုးေရ ၄၃၅၁ရွိ၏။ ရတီေပါင္း ၂၀၀၀ ရွိပါသည္။ အၿခား ေက်ာက္မ်က္ ၉၃လံုး လည္း ၿမွဳပ္နွံပူေဇာ္ ထားေသာ္လည္း စိန္ဖူးေတာ္ဟူ၍သာ အမည္ ပညတ္ခဲ့ေလသည္။ စိန္ဖူးေတာ္၏ ထိပ္တြင္ စိန္ၾကီး တစ္လံုး စြပ္တင္ထား၏ ၈၃ ရတီ ရွိသည္ဟု ဆို၏။
စိန္အစစ္သည္ ၾကည္လင္၀င္းပေနၿပီး ေရာင္ၿပန္ဟပ္မႈ အေကာင္းဆံုး ေက်ာက္ၿမတ္လည္း ၿဖစ္ပါသည္။ စိန္ကို ေသြးေသာ သူ၏ ကႊ်မ္းက်င္မႈအေပၚ လိုက္ၿပီး စိန္၏ တန္ဖိုးမွာ ေၿပာင္းပါေသးသည္။ ေရာင္ၿပန္ဟပ္မႈ အေပၚ မူတည္ၿပီး အလင္းေရာင္ေအာက္တြင္ တဖ်ပ္ဖ်ပ္ ရြန္းလက္ေတာက္ပ ေနတတ္ပါသည္။

စိန္မွာလည္း အေရာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါသည္။ ခဲသားအေရာင္၊ ၀ါေသြးအေရာင္၊ ၀င့္ေနေသာ အေရာင္၊ ညိုေရာင္သန္းေသာ အေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ အသီးသီးရွိတတ္သလို အရွားဆံုး စိန္အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ အနီေရာင္စိန္ ပန္းေရာင္စိန္ နွင့္ အၿပာရင့္ေရာင္ စိန္ တို႕ၿဖစ္ပါသည္။ အၿပာေရာင္စိန္ ကို တခ်ိဳ႕က နီလာ နွင့္ မွားတတ္ၾကသည္။
ၿမန္မာနိုင္ငံတြင္ အၿပာေရာင္စိန္ (စိန္ၿပာၾကီး) နွင့္ ပတ္သတ္၍ ကမာၻေက်ာ္ခဲ့ေသာ ၿဖစ္ရပ္တစ္ခု ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ထုိအၿဖစ္အပ်က္ကား ပုဂံ အာနႏၵာဘုရား မုခ္၀ရွိ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္၏ သင္းက်စ္ေတာ္တြင္ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားေသာ စိန္ၿပာၾကီးကို ခုိးယူသြားရာ လက္၀ယ္ရရွိသူမ်ား ကိုယ္စီ ကိုယ္င က်ိန္စာသင့္သည့္ အလား ေဘး အႏၻရာယ္ အသြယ္သြယ္ၿဖင့္ စိန္ၿပာၾကီး၏ ေနာက္ေၾကာင္း သမိုင္းမွာ ထူးၿခားစိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။
ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ ၿပင္သစ္ေက်ာက္ကုန္သည္ၾကီး တစ္ဦးၿဖစ္ၿပီး အိႏၵိယနိုင္ငံသို႕ မၾကာခဏ ေရာက္ရွိကာ မိုင္ဆိုးမဟာရာဇာ ေစာ္ဘြားၾကီး၏ အကူအညီၿဖင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ အေရာင္းအ၀ယ္ ၿပဳလုပ္ေနသူၿဖစ္သည္။ မိုင္းဆိုး မဟာရာဇာေစာ္ဘြားၾကီးမွာ အလြန္ခ်မ္းသာ ၾကြယ္၀သူၿဖစ္သည္။ ကမာၻေပၚရွိ အေကာင္းဆံုး အဖိုးအထိုက္တန္ဆံုး ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားကို စုေဆာင္းသူ အၿဖစ္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေလသည္။
ပံုမွာ ပါတဲ့ စိန္ၿပာကေတာ့ ၿမန္မာနိုင္ငံက က်ိန္စာသင့္ စိန္ၿပာၾကီးပါ။
တေန႕ေသာအခါ ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ မိုင္းဆိုးမဟာရာဇာ ေစာ္ဘြားၾကီးနွင့္ ေတြ႕ဆံုရာ ေစာ္ဘြားၾကီး၏ ဘဏၰာတိုက္မွ အရည္အေသြးအလြန္ေကာင္းေသာ နန္းစဥ္ စိန္ၾကီးကိုေတြ႕ရလွ်င္ ၿပင္သစ္ကုန္သည္ ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ တအံတၾသၿဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုစိန္ၿပာၾကီးသည္ ကမာၻေပၚတြင္ တစ္လံုးမွ်သာ ရွိမည္ထင္ေၾကာင္း ခ်ီးက်ဴးရာ ေစာ္ဘြားၾကီးက မိမိ၏ စိန္ၿပာၾကီးသည္ ကဗ်ာ မဖြဲ႕ ေလာက္ေသးပါ ၿမန္မာၿပည္ ပုဂံၿပည္ ဘုရားတြင္ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားေသာ စိန္ၿပာၾကီး၏ ေၿခဖ်ားကိုပင္ မမွီေသးေၾကာင္း ၿပန္ေၿပာခဲ့ေလသည္။
ေက်ာက္ကုန္သည္ၾကီး ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ စိန္ေကာင္းေက်ာက္ေကာင္း သတင္းၾကားလွ်င္ မေနနိုင္မထိုင္နိုင္ ၿဖစ္ကာ ၿမန္မာၿပည္ရွိ စိန္ၿပာၾကီးကို ၾကည့္ရွဳလိုေသာ ဆႏၵၿပင္းၿပလာသည္။ ထိုစိန္ၿပာၾကီးကို ၾကည့္ရွဳလိုေသာ ဆႏၵေၾကာင့္ ၿမန္မာနိုင္ငံသို႕ စြန္႕စားလာခဲ့ေလသည္။ ၿမန္မာဘုရင္အား လက္ေဆာင္ပဏၰာမ်ား ဆက္သကာ ကမာၻေပၚတြင္ အတုမရွိေသာ စိန္ၿပာၾကီးတစ္လံုး ၿမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရွိသည္ဟု မိုင္းဆိုး မဟာရာဇာ ေစာ္ဘြားၾကီးထံမွ သတင္းၾကားရသၿဖင့္ ထိုစိန္ၿပာၾကီးကို ၾကည့္ရွဳေလ့လာလိုေသာ စိတ္ဆႏၵေၾကာင့္ ၿမန္မာၿပည္သို႕ စြန္႕စြန္႕စားစား လာခဲ့ေၾကာင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။
ထိုအခါ ၿမန္မာဘုရင္က ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယား ကို ပုဂံ သို႕ပို႕ေပးၿပီး အာနႏၵာဘုရားမုခ္၀ ရွိ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္၏ သင္းက်စ္ေတာ္တြက္ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားသည့္ စိန္ၿပာၾကီးကို ၿပသရန္ ေဂါပက အဖြဲ႕အား ေလ်ာက္ထား အေၾကာင္းၾကားလိုက္ေလသည္။
ေဂါပက အဖြဲ႕၀င္ ဆရာေတာ္မ်ားက ဗုဒၶၿမတ္စြာ ရုပ္ပြားေတာ္၏ သင္းက်စ္ေတာ္တြင္ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားသည့္ စိန္ၿပာၾကီးသာမက အၿခားေစတီ ပုထိုးတြင္ တပ္ဆင္ ပူေဇာ္ထားေသာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားကိုပါ လိုက္လံ ၿပသခဲ့သည္။ စိန္ၿပာၾကီးကို ၿမင္ေသာအခါ ၿပင္သစ္ကုန္သည္ ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားမွာ ထိန္းမနိုင္ သိမ္းမရ ေလာဘရမၼက္ေဇာေတြ ဖိစီးလာသည့္ အေလွ်ာက္ စိန္ၿပာၾကီးကို ရယူနိုင္ေရးအတြက္ အၾကံထုတ္ေနခဲ့သည္။
ေနာက္ဆံုး ရဟန္ေတာ္မ်ားနွင့္ လက္ပြန္းတတီး ေနနိုင္မွသာလွ်င္ လြယ္ကူမည္ကို သိရွိခဲ့၏ ထို႕ေၾကာင့္ ေဂါပက အဖြဲ႕၀င္ မ်ားအား ပရိယာယ္ၾကြယ္ေသာ စကားမ်ားၿဖင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။ သူ၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္မွာ `မိမိသည္ ဗုဒၶဘာသာနိုင္ငံသို႕ ယခု တစ္ၾကိမ္သာ ေရာက္ဖူးေသာ္လည္း ဗုဒၶၿမတ္စြာ၏ တရား ဓမၼမ်ား ၾကားနာရေသာ အခါ စိတ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရခဲ့ေၾကာင္း မိမိကိုယ္တိုင္ အရွင္ေကာင္း အရွင္ၿမတ္မ်ားကဲ့ သို႕ပင္ သာသနာ့ ေဘာင္သို႕၀င္ၿပီး ရဟန္းၿပဳလိုေၾကာင္း´ အယံုသြင္းေသာ စကားမ်ား ဆိုခဲ့၏။
သူ၏ စကားကို ၾကားရေသာ ေဂါပက အဖြဲ႕၀င္ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ မ်ားစြာ ပီတိၿဖစ္လ်က္ ရဟန္း သိကၡာမ်ားကို သင္ၾကားေပးၿပီး ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားကို ေခါင္းရိတ္၍ ရဟန္းေဘာင္သို႕ သြတ္သြင္းေပးေတာ္မူခဲ့၏။ မၾကာမီ ကာလအတြင္း၌ပင္ ၿပင္သစ္ေက်ာက္ကုန္သည္ တၿဖစ္လဲ ရဟန္း ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ အၿခားရဟန္းေတာ္ နွစ္ပါးနွင့္အတူ အလွည့္က် ေဂါပက အဖြဲ႕၀င္ အၿဖစ္ တာ၀န္ထမ္းရြက္ခြင့္ရခဲ့သည္။
တေန႕ေသာ ညဥ့္သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြက္ အၾကံသမားရဟန္း ဂ်ိဳးဇက္တဗားနီးယားသည္ အၿခားေဂါပက အဖြဲ႕၀င္ ရဟန္းနွစ္ပါးနွင့္အတူ ေစာင့္ၾကပ္ေနၾကရာမွ သူအေဖာ္ ရဟန္းနွစ္ပါးအား အလစ္တြက္ တုတ္နွင့္ ကပၸိၿပီး ပါးစပ္ကို အ၀တ္ဆို႕ လက္ၿပန္ၾကိဳးတုတ္ထားခဲ့သည္။ စိန္ၿပာၾကီးကိုလည္း ဗုဒၶၿမတ္စြာ ရုပ္ပြားေတာ္၏ သင္းက်စ္ေတာ္မွ ၿဖဳတ္၍ ခိုးယူ ထြက္ေၿပးသြားေလေတာ့သည္။
ၿပင္သစ္ ေက်ာက္ကုန္သည္ ပုဂံဘုရားမွ ခိုးယူလာေသာ စိန္ၿပာၾကီးကို ၿပင္သစ္နိုင္ငံ၌ ေရာင္းခ်ရန္ ၾကိဳးစားေသာ္လည္း ၀ယ္ယူနိုင္သာ ေပၚမလာ.. ထိုအခါ Antwerp ၿမိဳ႕သို႕ သြားၿပီး ပန္းတိမ္ဆရာ တစ္ဦးမွ တဆင့္ အေရာင္းအ၀ယ္ၿပဳလုပ္ရန္ၾကိဳးစားၿပန္ရာ ပန္းတိမ္ဆရာက `စိန္ၿပာၾကီးမွာ ရတီ တစ္ရာေက်ာ္ (တစ္ေအာင္စနီးပါး) ရွိၿပီး အေရာင္အေသြးမွာလည္း ၿပိဳင္ဘက္ ကင္းေအာင္ ေတာက္ေၿပာင္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ တစ္ေနရာ၌ အနာကေလး ပါေန၍ ထိုအပိုင္းကို ဖဲ့ထုတ္ၿပီး ၿပန္ေသြးလိုက္လွ်င္ ပို၍ အေရာင္လက္လာမည့္ အၿပင္ ေစ်းလည္း ပို၌ ေကာင္းေကာင္းရမည္ ၿဖစ္ေၾကာင္း´ အၾကံေပးသၿဖင့္ ပန္းတိမ္ဆရာၾကီးထံ အပ္နွံထားခဲ့ၿပီး အိႏၵိယၿပည္သို႕ တေခါက္ၿပန္သြားရာ လမ္းခရီးတြက္ က်ားကိုက္ခံရ၍ ေက်ာက္ကုန္သည္ၾကီး ဇတ္သိမ္းသြားခဲ့သည္။
စိန္ၿပာၾကီးမွာမႈ ဇတ္မသိမ္းနိုင္ေသးဘဲ ပန္းတိမ္ဆရာၾကီး အနာပါေသာ အပိုင္းကို ဖဲ့ထုတ္ၿပီး နွစ္ပိုင္းကို ၿပန္ေသြးကာ ပိုင္ရွင္ၿဖစ္ေသာ ဂ်ိဳးဇတ္တဗားနီးယား ၿပန္အလာယူကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနဆဲ ပန္းတိမ္ဆရာၾကိး၏ တပည့္တစ္ဦး က ပန္းတိမ္ဆရာၾကီးကို သတ္ကာ စိန္ၿပာၾကီးကို ခိုးယူကာ ထြက္ေၿပးခဲ့ၿပန္သည္။ သို႕ရာတြင္ လမ္းခရီး၌ ၀ိုင္းရိုက္ခံရၿပီး စိန္ၿပာၾကီး ခရီးစဥ္မွာလည္း ဇတ္ၿမဳွပ္သြားခဲ့ေလသည္။
ၿပင္သစ္ ေက်ာက္ကုန္သည္ Joseph Tavernier
တိမ္ၿမွဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနေသာ စိန္ၿပာၾကီးဇတ္လမ္းမွာ ၿပင္သစ္နိုင္ငံ ၁၆ဆက္ေၿမာက္ လူ၀ီဘုရင္ထံတြင္ ထူးၿခားစြာ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ လူ၀ီဘုရင္ၾကီး ခ်စ္ၿမတ္နိုးေသာ သူမိဘုရားၾကီး၏ သရဖူတြင္ တပ္ဆင္ေပးခဲ့သည္။ နန္းစဥ္ရတနာ စာရင္း၀င္ၿပန္ခဲ့သည္။ မိဖုရားၾကိီးမွာ အလြန္ေခ်ာေမာသည့္ အမ်ိဳးသမီးၿဖစ္၍ စိန္ၿပာၾကီး နွင့္ ပနံရလွေပသည္။ သို႕ေသာ္ မၾကာမီ၌ ဘုရင္နွင့္ မိဖုရား တိုးအား ဒုကၡ လွလွၾကီးေပးေလေတာ့သည္။
လူ၀ီ ၁၆ ဘုရင္ၾကီး
ျပင္သစ္ဘုရင္ေဟာင္း လူ၀ီ ၁၆ (ေခၚ ) လူ၀ီေအာ္ဂတ္စတီရဲ႕ မိဖုရား
မာရီယာအင္တြမ္နက္ (Marie Antoinette- ၁၇၅၅-၁၇၉၃ )
ဘုရင္အား ဆန္႕က်င္ေသာ ၿပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးၾကီး ေပၚေပါက္လာရာ လူ၀ီ ၁၆ ဘုရင္ နန္းခ်ခံခဲ့ရပါသည္။ ၁၇၈၂ ခုနစ္တြင္ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ဖြဲစည္းၿပီး အေၿခခံဥပေဒအသစ္ကို ဒုတိယ အၾကိမ္ေၿမာက္ ေရးဆြဲကာ ဘုရင္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း သမၼတ နိုင္ငံ တည္ေထာင္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ လူ၀ီ (၁၆) ဘုရင္ ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္မူ႔ နဲ႔ ၁၇၉၃ ခုႏွစ္မွာ ၿပည္သူ႔ ေ႔ရွေမွာက္မွာ ေခါင္းၿဖတ္သတ္ခံခဲ႔ ရသလုိ၊ မာရီယာအင္တြမ္နက္ဟာလည္း ၁၇၉၃ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္မူ႔ နဲ႔ဘဲ ကြပ္ၿမစ္ၿခင္းခံခဲ႔ ရတယ္။
စိန္ၿပာၾကီး တပ္ဆင္ထားေသာ သရဖူနွင့္တကြ နန္းတြင္းပစၥည္းမ်ားကို ၿပတိုက္တြင္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ရာ နွစ္ကာလာ ၾကာၿမင့္စြာ ၿပတိုက္အတြင္း ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ၿပီး ေနာက္ ၿပင္သစ္နိုင္ငံတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေၿပာင္းလဲ ေနရာတြင္ ၿပတိုင္ ေဖာက္ထြင့္ခံခဲ့ရသည္။ ေဖာက္ထြင္းခံရေသာ ပစၥည္းမ်ားတြင္ စိန္ၿပာၾကီး တပ္ဆင္ထားေသာ သရဖူလည္း ပါသြားခဲ့သည္။ ဤသို႕ၿဖင့္ စိန္ၿပာၾကီး ဇတ္ထုတ္ ငုတ္သြားခဲ့ၿပန္သည္။
ၿပင္သစ္နိုင္ငံ ၿပတိုက္တြက္ ေပ်ာက္သြားသည့္ စိန္ၿပာၾကီးသည္ အဂၤလန္နိုင္ငံ စိန္ကုန္သည္ `ေဖာက္´ ဆိုသူက ၀ယ္ယူခဲ့ရာ သူ၏ သားက ခိုးယူ၍ မၾကာမီ၌ပင္ သားၿဖစ္သူ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသသြားသည္။ `ေဖာက္´၏ သားမေသခင္ ဖရန္စစ္ဆိုသူအား ေငြအနည္းငယ္နွင့္ ေရာင္းခဲ့ေလသည္ ဖရန္စစ္က တဆင့္ ဒယ္နီယယ္အယ္လ္ဆင္အား ၿပန္ေရာင္းခဲ့ရာ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ဒင္နီယယ္က ဖရန္စစ္ကို သြားေတြ႕ရာ အိပ္ယာထဲတြက္ ေသဆံုးေနေၾကာင္း ၿမင္လိုက္ရေပသည္။ ဒင္နီယယ္သည္ ၁၈၃၀ၿပည့္နွစ္ထိ စိန္ၾကီးကို သိမ္းဆည္းထားၿပီး မစၥတာ ဆာဟင္နရီေသာမတ္စ္ ဟုပ္ကို စတာလင္ေပါင္ ၁၈၀၀၀ နွင့္ ေရာင္းလိုက္၏။
သန္းၾကြယ္ သူေဠး မစၥတာဟုပ္ (Hope)က စိန္ၿပာၾကီးကို ဇနီးၿဖစ္သူအတြက္ လည္ဆြဲလုပ္၍ ေမြးေန႕ လက္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ မစၥတာဟုပ္သည္ က်ိန္စာသင့္သည္ကို အယူအစြဲကို အယံုအၾကည္မရွိဟု ဆိုကာ တန္ဖိုးၾကီးေပး၍ ၀ယ္ကာ စိန္ၿပာၾကီးကို `ဟုပ္´ ဟု အမည္ေပး ကင္ပြန္းတပ္ကာ ဇနီးၿဖစ္သူအား ဆင္ယင္ေပးခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ေသာ္လည္း သူတို႕၏ တစ္ဦးတည္းေသာ သားမွာ ေမာ္ေတာ္ကား တိုက္မႈၿဖစ္ပြားကာ ေသဆံုးခဲ့၏ သန္းၾကြယ္ သူေဠးၾကီး မစၥတာ ဟုပ္မွာလည္း အလားတူပင္ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈၿဖင့္ပင္ အနိစၥေရာက္ခဲ့ရေပသည္။ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာမႈမ်ားမွာလည္း ပ်က္စီးဆံုးပါးၿပီး စိတ္မခ်မ္းေၿမ႕ဖြယ္ရာ ၿဖစ္ရပ္မ်ားနွင့္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရေလသည္။
၁၉၀၈ ခုနွစ္ ပထမ ကမာၻစစ္ၾကီး မၿဖစ္ပြားမီ နွစ္အနည္းငယ္ခန္႕ အလိုတြင္ စိန္ၿပာၾကီး၏ သတင္းက ထြက္လာၿပန္ပါသည္။ စိန္ကုန္သည္ ကိုေလာ့ဆိုသူက ရုရွားဘုရင္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ မင္းသားၾကီး ကနီေတာစကီးအား စိန္ၿပာၾကီး သို႕မဟုတ္ ဟုပ္ စိန္ၾကီးကို ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။
စိန္ကုန္သည္ ကိုေလာ့ဆိုသူက ရုရွားဘုရင္မ်ိဳးႏြယ္၀င္မင္းသားၾကီး ကနီေတာ့စကီးအား စိန္ၿပာၾကီး သို႕မဟုတ္ ဟုပ္စိန္ၾကိးကို ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။သို႕ရာတြင္ မင္းသားၾကီးထံတြင္ ေက်ာက္တန္ဖိုး အၿပည့္အ၀ မရရွိခဲ့သည့္ အၿပင္ သူကိုယ္တိုင္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသသြားခဲ့ေလသည္။
မင္းသားၾကီး ကနီေတာ့စကီး က သူခ်စ္ၾကိဳက္ေနေသာ ကေခ်သည္မ ေလာ္ဒီကို လက္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ ကေခ်သည္ မေလး ကေလာ္နီမွာ ၿပင္သစ္မွာ နာမည္ေက်ာ္ အနုပညာရွင္တစ္ဦး ၿဖစ္သည္။
သို႕ေသာ္ ကေခ်သည္မေလးသည္ မင္းသားၾကီး၏ ခ်စ္သက္လက္ေဆာင္ စိန္ၿပာရင္ထိုးကို လက္ခံရရွိၿပီး မၾကာမီပင္ သူမသည္ ဇတ္ခံုေပၚ၌ ေၿခာက္လံုးၿပဴး ေသနတ္ၿဖင့္ လုပ္ၾကံသတ္ၿဖတ္ခံခဲ့ရရွာေပသည္။ ကံတူ အက်ိဴးေပးလို႕ ဆိုရမလား ကေခ်သည္မေလး ေသဆံုးၿပီး ၂ရက္ အၾကာတြင္ စိန္ၿပာၾကီးကို ၀ယ္ေပးခဲ့သူ မင္းသားၾကီး ကနီေလာ့စကီး မွာ ပဲရစ္လမ္းတစ္လမ္းေပၚ၀ယ္ အမည္မသိလူ တေယာက္ လုပ္ၾကံ သတ္ၿဖတ္ခံခဲ့ရၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့ရရွာၿပန္ၿပီ။ ထိုေနာက္မၾကာမီ ကာလာ အတြင္း၌ ေဗာ္ရွီဗစ္ ေတာ္လွန္ေရး ၿဖစ္ေပၚလာကာ သက္ဦး ဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားခဲ့ ၿပန္ေလသည္။
အစအန ေပ်ာက္ေနခဲ့ေသာ စိန္ၿပာၾကီးမွာ ဂရိရတနာ ကုန္သည္ၾကီး တစ္ဦးက တူရကီ ဘုရင္ စူလတန္ အက္ဗဒူဟာမစ္ကို ေရာင္းခ်ခဲ့ရာ စိန္ၿပာၾကီး က်ိန္စာသတင္းမ်ား ၿပန္လည္ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထုိစိန္ၿပာၾကီးကို ေရာင္းခ်ခဲ့သည့္ ကုန္သည္ လင္မယား နွစ္ေယာက္သည္ ၿမင္းရထား ေမွာက္၍ ေသဆံုးသြားသလို ဘုရင္ စူလတန္မွာလည္း သြက္သြက္ ခါရူးသြားခဲ့ေၾကာင္း သိခဲ့ရေလသည္။ စူလတန္၏ သား ေတာ္နီေမးဆစ္က စိန္ၿပာၾကီး ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းကာ နန္းတက္လာခဲ့သည္။ သို႕ရာတြက္ ပုန္ကန္မႈ ၿဖစ္ပြားၿပီး အသတ္ခံခဲ့ရေပသည္။
၁၉၁၁ခုႏွစ္
အေမရိကန္ စိန္ကုန္သည္ၾကီး တစ္ဦးထံမွ ဂုဏ္သေရရွိ မစၥစ္ကလင္း က စိန္ၿပာၾကီးကို ပထမဆံုး အၾကိမ္ ၀ယ္ယူ ၀တ္ဆင္ခဲ့သည္။ သူမ၀ယ္ခဲ့ေသာ စိန္ၿပာၾကီးမွာ စတာလင္ေပါင္ ၅၂၀၀၀ ေပးရသည္။ ထိုစိန္ၾကီးကို ၀ယ္ယူၿပီးေနာက္ သားငယ္ ဗင္ဆင္မက္ကလင္းမွာ ေမာ္ေတာ္ကားၾကိတ္၍ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသသြား၏။
စိန္ဆြဲၾကိဳး ၀တ္ဆင္ထားေသာ မစၥစ္ကလင္း ႏွင့္ သားငယ္ေလး
ထို႕ေနာက္တြင္ စိန္ကုန္သည္ၾကီးမ်ားက ဟုပ္ စိန္ၿပာၾကီး သို႕မဟုတ္ ပုဂံမွ စိန္ၿပာၾကီး ကို က်ိန္စာသင့္ေသာ စိန္ၾကီး အၿဖစ္ လက္ခံယံုၾကည္လာၾကပါသည္။
Eastman Kodak Company ဆိုလွ်င္ တကမာၻလံုးသိၾကပါတယ္။ ထို ကုမၸဏီ ပိုင္ရွင္ၾကီးမွာ George Eastman ေဂ်ာ့အီးစမင္း ဆိုသူၿဖစ္ၿပီး လူတိုင္း လြယ္ကူစြာ ဓါတ္ပံုရိုက္ကူးနိုင္သည့္ ဖလင္လိပ္ နွင့္ ရုပ္ရွင္ ဖလင္မ်ားကိုလည္း ဦးစြာ ထုတ္လုပခဲ့သူ ၿဖစ္၍ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကြယ္၀ ခ်မ္းသာေသာ သူေဠးၾကီး ၿဖစ္လာခဲ့သည္။ ကိုဒက္ ကင္မရာမ်ား စတင္ တည္ထြင္ခဲ့သူလည္း ၿဖစ္ပါသည္။
ေဂ်ာ့အီးစမင္း သည္ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ၾကီး မၿဖစ္ပြားမီ ၁၉၂၉ ခုနစ္ေလာက္တြက္ ကမာၻစိန္ၿပာၾကီး သို႕မဟုတ္ ဟုပ္ စိန္ၿပာၾကီး ကို အေမရိကန္ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ေစ်းကြက္မွ အၿမင့္ဆံုးေစ်းေပးၿပီး ၀ယ္ယူလိုက္သည္။ ထိုစိန္ၿပာၾကီးကို ၀ယ္ယူၿပီးေနာက္ သူေဠးၾကီးသည္ ေလာကၾကီးကို ၿငီးေငြ႕လာပံုရ၏ သူတစ္ဦးတည္းပိုင္ အီးစမင္း ကိုဒတ္ ကုမၸဏီကို တစ္ကမာၻလံုးရွိ သူ၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနွင့္ ၿပည္သူမ်ား အား အစုရွယ္ယာမ်ား ခြဲေ၀ေပးၿပီး အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ အၿဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။ ေဆးရံုမ်ားသို႕ ေငြသန္းနွင့္ခ်ီ၍ လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။
George Eastman တည္ထြင္တဲ့ ကင္မရာ
၁၉၃၁ခုနွစ္တြင္ တစ္ကမာၻလံုး ဆိုင္ရာ ဓါတ္ပံုၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပထမဆုရသူကို ေဒၚလာ ၃၀၀၀၀ေက်ာ္ (ထိုေခတ္ၿမန္မာ ေငြ တန္ဖို႕ ၁သိန္းခန္႕) နွင့္ ေရႊစင္ဆု ခ်ီဳၿမင့္ခဲ့သည္။ တစ္ကမာၻလံုးရွိ ၿပိဳင္ပြဲ ၀င္သူမ်ား အတြက္ ဆုေပါင္း ေထာင္နွင့္ခ်ီ၍ ခ်ီးၿမွင့္ခဲ့ေပသည္။ ၿမန္မာၿပည္မွ မႏ ၱေလးနန္းၿမိဳရိုးႏွင့္ နွစ္သိမ့္ဆု တဆု ရရွိခဲ့ဖူးသည္။
ယင္းဆု ခ်ီးၿမွင့္ၿပီး မၾကာမီတင္ George Eastman သည္ သူကိုယ္သူ သတ္ေသသြားခဲ့သည္။ သူ၏ ေသတမ္းစာတြင္ သူလုပ္ခ်င္တာေတြ သူလုပ္ၿပီးၿပီ ၿဖစ္၍ လူၿပည္တြင္ ဆက္မေနလိုေတာ့.. ဟု ဆိုလိုေသာ ေသတမ္းစာေရးထားခဲ့သည္။
ဤသို႕ၿဖင့္ ပုဂံ စိန္ၿပာၾကီး သို႕မဟုတ္ ဟုပ္စိန္ၿပာၾကီး သည္ ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားကို ခိုက္ေစသည့္အတြက္ ေနာက္ဆံုး ပိုင္ရွင္ၿဖစ္ေသာ ဟယ္ရီ၀င္စတန္ မွာ ကိုစိန္ၾကီးအား ၁၉၄၉ ခုနွစ္အတြင္းတြင္ စမစ္ဆိုနီယန္ ၿပတိုက္ဆို႕ လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။