ေခါင္းေလာင္းတစ္လံုးဟာ ဘာေၾကာင့္ အသံမျမည္တာလဲ

Thar Wa's photo.

ေခါင္းေလာင္းတစ္လံုးဟာ ဘာေၾကာင့္ အသံမျမည္တာလဲ
အထက္ပါ ေမးခြန္းကိုေျဖေပးသူကေတာ့ မႏၲေလးတမၸဝတီ ေၾကးသြန္းရပ္မွ ျပဴေခတ္သမိုင္း သုေတသီ၊ ျမန္မာမႈ ပညာရွင္၊ လက္ရွိ ေၾကးသြန္းလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေနသူ ဆရာႀကီး တမၸဝတီဦးဝင္းေမာင္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေၾကးသြန္းပညာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာမွ မႏၲေလးတမၸဝတီရပ္၊ တမၸဝတီရပ္မွာမွ ဦးဝင္းေမာင္အပါအဝင္ ေၾကးသြန္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူ မိသားစု သံုးစု၊ ဆရာႀကီးသံုးဦးသာ က်န္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီဆရာႀကီး သံုးဦးသာ မရွိလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေၾကးသြန္းပညာ တိမ္ေကာ သြားႏိုင္ပါၿပီ။
ဒါေတြထားလို႔ မူလ ေမးခြန္းျဖစ္တဲ့ ေခါင္းေလာင္းတစ္လံုးဟာ ဘာေၾကာင့္ အသံမျမည္တာလဲ ဆိုတာကို ဆရာဦးဝင္းေမာင္က ဒီလိုေျဖပါတယ္။
" ေခါင္းေလာင္း တစ္လံုးကို သြန္းလုပ္တဲ့အခါ မို ( mould ) ထဲကို ေၾကးရည္ေတြ ေလာင္းထည့္တဲ့အခ်ိန္ သတ္မွတ္ခ်ိန္ အတြင္း အလ်င္မီေအာင္ ေလာင္းထည့္ရပါတယ္။ ပထမေလာင္းထည့္လိုက္တဲ့ ေၾကးရည္ေတြ ေအးၿပီး မခဲမီ၊ ေနာက္ေၾကးရည္ေတြကို အခ်ိန္ကိုက္ ေလာင္းထည့္ရပါတယ္။ ေရွ႔ ေၾကးရည္ေတြ ေအးၿပီး ခဲ သြားခဲ့ရင္ ေနာက္ေလာင္းထည့္တဲ့ ေၾကးရည္နဲ႔ အတြင္းထဲမွာ မဆက္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို မဆက္ေတာ့တဲ့အခါ အတြင္းမွာအက္ေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေလာင္းက အသံမျမည္ေတာ့ ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေခါင္းေလာင္းသြန္းၿပီး သြားတဲ့အခါမွာ စိတ္ခ်ရတဲ့ အခ်ိန္တစ္ခုေရာက္မွ မိုလုပ္စဥ္ မံထားတဲ့ ရႊံေတြကို ခြာရပါတယ္။ အညီအမွ် မေအးမီ ခြာလိုက္ရင္ ခြာလိုက္တဲ့ ေနရာက ေအးၿပီး အပူ အေအးမွ်ပဲ အက္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေခါင္းေလာင္း အသံမျမည္ေတာ့ပါဘူး။ "
အဲဒီလို ေခါင္းေလာင္းသြန္းတဲ့ အထာမွ မသိပဲ ရုရွားက ဇာကိုလိုကိုး (Tsar Kolokol) ေခါင္းေလာင္းႀကီးဟာ တစ္ခ်ိန္က အရွင္းလင္း အၾကည္ျမဆုံးေသာ သံစဥ္ထြက္ ေခါင္းေလာင္းႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္ လို႔ မွားယြင္းေရးေန ေျပာေနၾကတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ wiki က ေခါင္းေလာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေခါင္းစဥ္ အခ်ိဳ႔ေအာက္မွာ ေရာေပါ့။
အက်ဥ္းဆံုး ခ်ံဳးေျပာရရင္ ဇာကိုလိုကိုး ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို Ivanovsky Square မွာ ေျမက်င္းအႀကီးႀကီး တူးၿပီး 1734 မွာ ေခါင္းေလာင္း စသြန္းတယ္။
1735 ၾသဂုတ္လမွာ ခဏရပ္နားၿပီး ေနာက္သံုးလ အၾကာ ႏိုဝင္ဘာမွာ ထပ္သြန္းတယ္။
အလွအပ အခ်ယ္အလွယ္လုပ္ေနလို႔ မၿပီးေသးခင္ 1737 မွာ သစ္သားေထာက္တုိင္ႀကီးေတြအထိ မီးေလာင္တယ္။
ေရေတြနဲ႔ ဝိုင္းပက္လို႔ အပူအေအး မမွ်တပဲ အခုျမင္ေနရတဲ့ ၁၁တန္ေက်ာ္ေလးတဲ့ အပဲ့ႀကီး ပဲ့ထြက္သြားတယ္။
ေနာင္ ႏွစ္တရာေက်ာ္ 1836 က်မွ တြင္းထဲက ထုတ္ႏိုင္ၿပီး ေအာက္ခံခံုေပၚ တင္ႏိုင္တယ္။
(မိုက ရႊံ႔ေလး ခြာလိုက္ရင္ေတာင္ ခြာတဲ့ေနရာက ေအးၿပီး အက္၊ အသံမထြက္ႏိုင္တာ အႀကိမ္ႀကိမ္ သြန္းရတဲ့ ဒီဟာႀကီး ဘယ္တုန္းကမွ အသံမထြက္တာ ထင္ရွားၿပီ။)
တကယ္မရွိတဲ့ ေကာဠဟလ ထဲက အႀကီးဆံုးဆိုတဲ့ ေခါင္းေလာင္းကိုလည္း မေတြ႔၊ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ အထိ ခ်ိတ္ဆြဲႏိုင္တဲ့ ေခါင္းေလာင္းေလာင္းေတြထဲမွာ အသံျမည္တဲ့ အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးကို မနာလိုတဲ့သူေတြက အြန္လိုင္းေပၚမွာ ဇာကိုလိုကိုးကို တစ္ခ်ိန္က အသံသာဆံုး သံစံုေခါင္းေလာင္း လုပ္ပစ္ၾကတာ တခ်ိဳ႔လည္း ယံုကုန္ၾကပါတယ္။
ေခါင္းေလာင္းသြန္းတဲ့အခ်ိန္မွာ အထက္ကေျပာသလို တစ္စံုတစ္ရာမွားယြင္းလို႔ အသံမထြက္တာကို ဇာတာခြင္မွ မျပႏိုင္၊ မူလ ဘယ္အခ်ိန္သြန္းတယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိပဲ မိေခ်ာင္းနကၡတ္မိလို႔ အသံမျမည္ဘူးဆို ေလွ်ာက္ရႊီးတာလည္း ယံုၾကတာပဲ။
တမၸဝတီဦးဝင္းေမာင္ႀကီးကို မေမးမီက ေၾကးသြန္းရပ္ထဲက လူေတြကလြဲရင္ အျခားသူေတြက ေခါင္းေလာင္းဘာေၾကာင့္ အသံမထြက္လဲဆိုတာ သိမွ မသိ တာကိုး။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့ ဇာကိုလိုကိုးဟာ ဘယ္တုန္းကမွ အသံမျမည္သလို၊ ေခါင္းေလာင္း တစ္လံုး အသံမျမည္တာ မိေခ်ာင္း နကၡတ္ မိတာ၊ မိေခ်ာင္းမွာ လွ်ာမရွိလို႔ အသံမျမည္တာ မဟုတ္ပဲ ေျပာခဲ့သလို သြန္းတဲ့အလုပ္ လံုးဝ မၿပီးခင္မွာ အမွားတစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ခဲ့လို႔ အသံမျမည္တာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
(စာၾကြင္း။ ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးသြန္းၿပီးေတာ့ ပန္းတဥ္းဝန္က ေခါင္းေလာင္းသြန္း လုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္သူ အားလံုးကို ေထာင္ထဲ ပိတ္ထည့္ထားလိုက္တာ။ တစ္ေယာက္ေယာက္က လက္ကျမင္းၿပီး ရႊံ႔ေလးသြားခြာရင္ အက္ၿပီး အသံမထြက္ေတာ့မွာစိုးလို႔။ သတ္မွတ္ခ်ိန္ေရာက္လို႔ ျပန္လည္း လႊတ္ေပးေရာ သားမယားထံ ဘယ္သူမွ အိမ္မျပန္ပဲ ေခါင္းေလာင္းႀကီးရွိရာသြား တီးၾကည့္ထိုးၾကည့္နဲ႔ ဝမ္းသာအားရ ေအာင္ပြဲ ခံခဲ့ၾကတယ္တဲ့ ခင္ဗ်ာ)
က်မ္းကိုး။ ။ တမၸဝတီဦးဝင္းေမာင္၏ ေခါင္းေလာင္းသြန္းပညာ ေဟာေျပာခ်က္၊ ဇာကိုလိုကိုး အတြက္ Moscow Local Time၊ အရွင္ပ႑ိတာနႏၵရဲ႔ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီး တကယ္ရွိမရွိနဲ႔၊ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီး သမိုင္း တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဓာတ္ပံုကို Happy Angel ထံကယူလို႔ ဓာတ္ပံုအတြက္ သူ႔ကို ေက်းဇူးတင္တယ္။

 (ကိုသာဝ)