02.08.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Wednesday, August 1, 2012 at 4:37pm ·

ကမၻာ့ဘဏ္က ေဒၚလာ သန္း ၈၀ ေက်ာ္ ေထာက္ပံ့

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အသိအမွတ္ျပဳ အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ကမၻာ့ဘဏ္ ကေနၿပီးေတာ့ ေဒၚလာ သန္း ၈၀ ေက်ာ္ ေထာက္ပံ့သြားမယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကိုေတာ့ ကမၻာ့ဘဏ္ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဒီကေန႔ပဲ ေျပာလုိက္ပါတယ္။

ဒီေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ကမၻာ့ဘဏ္ ဌာေန ႐ံုးဖြင့္ လွစ္ပဲြမွာ ကမၻာ့ဘဏ္ ဒု ဥကၠ႒ ပဲန္မလာ ေကာက္စ္ ကေနၿပီးေတာ့ အခုလုိ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုရဲေက်ာ္ေအာင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကမာၻ႔ဘဏ္ကေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေသးစားနဲ႔ အလတ္စား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကို အဓိက ကူညီ ေထာက္ပ့ံေပးသြားမယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ ဒု ဥကၠ႒ မစၥစ္ ပင္မလာ ေကာ့စ္ က ေျပာပါတယ္။ ျမန္ မာႏိုင္ငံဟာ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဆင္းရဲႏြမ္း ပါးတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြကို တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးခ်င္တာေတြေၾကာင့္ ကမၻာ့ဘဏ္ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကူညီေပးခ်င္တာျဖစ္တယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ ဒု ဥကၠ႒ မစၥစ္ ပင္မလာ ေကာ့စ္ က ေျပာပါတယ္။

သူ ေျပာသြားတာကေတာ့ -“ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီေဒသေတြထဲက အဆင္းရဲဆံုး ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ကလည္း မ်ားျပားလြန္းလွပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္ အုပ္စုဟာ တျခား မိတ္ဘက္ေတြနဲ႔အတူ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြနဲ႔ ခုခံႏိုင္စြမ္း မရွိသူေတြရဲ႕ ဘဝ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ ဖို႔ အတြက္ အစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေထာက္အကူေပးဖို႔ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္” လို႔ ေျပာသြားတာပါ။

ကမၻာ့ဘဏ္ ဒုဥကၠ႒နဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔နဲ႔ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပံ့ပိုးေပးမယ့္ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ေျပာၾကားျဖစ္တယ္လို႔ မစၥစ္ ပင္မလာ ေကာ့စ္ က ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။

ကမၻာ့ဘဏ္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကူညီပ့ံပိုးမႈေတြ ျပဳလုပ္ရာမွာ အစိုးရကေနၿပီး ျပည္သူေတြ အတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးတဲ့ က႑ေတြမွာ နည္းပညာနဲ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြ၊ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ေအာင္လည္း ကူညီေပးသြားမယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ဒု ဥကၠ႒ ကေျပာပါတယ္။

“အစိုးရကေပးတဲ့ ျပည္သူေတြကို ေပးတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီဖို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ကေန နည္းပညာ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ၊ ကမၻာ့အဆင့္မီ ကၽြမ္းက်င္မႈ စီစဥ္ေပးတာေတြ ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘဏ္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ အတိမ္အနက္ကို သိရွိႏိုင္ဖို႔၊ ဘ႑ာေရး စံနစ္ကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီး ေခတ္မီေအာင္ ျပဳျပင္ဖို႔၊ စီးပြားေရးပတ္ဝန္းက်င္ကို ျမႇင့္တင္ဖို႔- စတာေတြကိုလည္း စီးပြားေရး သုေတသနျပဳလုပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒီက႑ေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ အစိုးရအေနနဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေငြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ဆဲြေဆာင္ဖို႔ ကုန္သြယ္မႈကို တုိးခ်ဲ႕ဖို႔၊ ႏိုင္ငံရဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ စီမံဖို႔ေတြ လူထုအလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမိုရရွိေအာင္ ကမၻာ့ဘဏ္က ကူညီ ပံ့ပိုးတာေတြ ျဖစ္တယ္” - လို႔ ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

ကမၻာ့ဘဏ္က ေပးအပ္လာတဲ့ အကူအညီေတြ အေပၚမွာလည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းမႈေတြရွိဖို႔ လိုတယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ အုပ္စုရဲ႕ international finance group မွ မစၥတာ ကာရင္ ဖင္ကယ္စတန္ က ေျပာခဲ့ပါေသး တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အသံုးခ်ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းမွာ ကမၻာ့ဘဏ္ ႐ံုးခြဲ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ေရးေတြလည္း ႀကိဳးစားေနၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အေမရကန္ေဒၚလာ ၈၅ သန္းကို ေပးအပ္သြားဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ ဒီကေန႔ ကမၻာ့ဘဏ္က ျပဳလုပ္ တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲရဲ႕ သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္ ၂၄ ႏွစ္ ၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အလွမ္းေ၀းကြာေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ကူညီ ေထာက္ ပံ့ေရးေတြနဲ႔ ျပန္လည္ ထိေတြ႔လာတဲ့ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေကာင္းမြန္လာၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အျပာင္းအလဲေတြကိုလည္း ဒီထက္ ပိုၿပီး ပိုမို ျပဳ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ တြန္းအားေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအာင္ကိုကို ဗီြအိုေအကို အခု လိုေျပာပါတယ္။

“ကမၻာ့ဘဏ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အပိုင္းေရာ၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အပိုင္းေရာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ ေရးထားတယ္ေလ။ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စံနစ္ ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ - တေျပးညီ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္တဲ့ စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းျဖစ္ေပၚလာဖို႔ အဲဒါကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ အသင္း၀င္အျဖစ္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက စတင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ကမၻာ့ ဘဏ္ အေပၚမွာ ေႂကြးက်န္ ေဒၚလာ ၃၉၇ သန္း တင္ရွိေနတာေၾကာင့္ ၁၉၈၇ က စၿပီး ေခ်းေငြအသစ္ေတြ ထုတ္ေခ်းတာေတြ မျပဳလုပ္ေတာ့ဘဲ ကမၻာ့ဘဏ္ အသင္း၀င္အျဖစ္ ဆက္လက္ထားရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ပဲခူး ေတာင္ငူမွာ ေရေတြႀကီး

ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္ေတြနဲ႔ ေတာင္ငူမွာ မိုးအဆက္မျပတ္ ႐ြာေနလို႔ ေရႀကီးေနၿပီး ဝမ္းေရာဂါနဲ႔ အျခား ေရာဂါေတြလဲ စိုးရိမ္ ေနရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္မွာ ေရႀကီးတာ ဆယ္ရက္ေလာက္ ရွိပါၿပီ။

ၿမိဳ႕သစ္နဲ႔ ဇိုင္းဂႏိုင္း ေတာင္ပိုင္း၊ မဇင္း စတဲ့ ရပ္ကြက္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေရျမဳပ္ ေနပါတယ္။

စိုးရိမ္ေရမွတ္ကို ေရာက္ေနၿပီး မိုးဆက္႐ြာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

မိုးေရထဲ သြားလာ ေနရလို႔ ကေလးေတြ ဓာတ္လိုက္ ေသတာေတြ ရွိတယ္လို႔ ပဲခူးၿမိဳ႕ခံက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ေတာင္ငူ ၿမိဳ႕နယ္ ၾကက္လၽွာစြန္း ၉ ရပ္ကြက္၊ မိုးေကာင္း ရပ္ကြက္ စတဲ့ ရပ္ကြက္ ေတြမွာလဲ အိမ္ေျခ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေရျမဳပ္ခဲ့ပါတယ္။

မိုးႀကီးတာရယ္၊ ဆြာဆည္ ပသီဆည္ နဲ႔ ေသာက္ေရခပ္ ဆည္ေတြကို ေဒသခံေတြ အသိမေပးဘဲ ေရလႊတ္ခ်ခဲ့ တာေတြေၾကာင့္ ေရပိုႀကီး သြားတာ ျဖစ္တယ္။

ကာလဝမ္း၊ ငွက္ဖ်ား၊ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေရာဂါေတြ ျဖစ္ ေနတာေၾကာင့္ စိုးရိမ္ေနၿပီး ေႁမြအႏၲရာယ္ ကိုလဲ ေၾကာက္ေနရ ပါတယ္။

ေရျမဳပ္ေနတဲ့ အိမ္ေတြက မိသားစုေတြ စင့္ထိုးၿပီး ေနတာ ရွိသလို ကုန္းျမင့္ရာ အသိအိမ္ ေတြမွာ ေျပာင္းေနၾကတယ္။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကားလမ္း ေဘးမွာ လူစု ေနၾကၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္း မရွိ၊ အစား အေသာက္ ေကၽြးမယ့္သူ မရွိေသးလို႔ ကေလးေတြ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ ဒုကၡေရာက္ ေနၾကၿပီး ပရဟိတ အဖြဲ႕ေတြကို ေမၽွာ္လင့္ ေနၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

သန္းဆုရွင္ရဲ႕ ေျခတု လက္ေဆာင္

ေပ်ာ္႐ႊင္မႈ မၽွေဝသူ ဇနီးေမာင္ႏွံ

ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ ေျခတဖက္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အ႐ြယ္ ကေလးငယ္ ကီရန္ မက္စ္ဝဲလ္ ကို သန္းဆုရွင္ ဇနီးေမာင္ႏွံက စက္ေျခတု ဝယ္ယူ လႉဒါန္းမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကီရန္ မက္စ္ဝဲလ္ဟာ ရွားရွားပါးပါး ကင္ဆာ ေရာဂါ တမ်ိဳးေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္ လတုန္းက ေျခတဖက္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရပါတယ္။

သူဟာ အသက္ ၁၃ ႏွစ္သာ ရွိေသးၿပီး လန္ဒန္ အိုလံပစ္ပြဲအတြက္ ဇြန္လတုန္းက မီး႐ႉးတိုင္ သယ္ယူရာမွာ ပါဝင္ခဲ့လို႔ သူ႕ကို လူအမ်ားက ျမင္ေတြ႕ခဲ့ၾက ရပါတယ္။

သူ႕ေရာဂါမ်ိဳးဟာ တကမၻာလုံးမွာ တႏွစ္အတြင္း ကေလးငယ္ ၃၀ ေလာက္သာ ျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ ေရာဂါမ်ိဳးမို႔ သူဟာ ကံမေကာင္းလို႔သာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ၿပီး ေျခတဖက္ ဆုံးခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။

ေကာလင္း ဝီရာ နဲ႔ ခရစ္စ္ ဝီရာတို႔ဟာ ထီေပါက္ၿပီး ေပါင္ ၁၆၁ သန္း ဆုေငြရခဲ့ပါတယ္။

ဒီေလာက္မ်ားျပားတဲ့ ဆုေငြဟာ သူ႕တို႔ ေမာင္ႏွံရဲ႕ ဘဝကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစခဲ့သလို ဆယ္ေက်ာ္သက္ ကီရန္ ရဲ႕ ဘဝကိုပါ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစပါတယ္။

ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူငယ္ ကီရန္ မက္စ္ဝဲလ္ဟာ အိုလံပစ္ မီး႐ႉးတိုင္ သယ္ယူလာစဥ္မွာ ေျခတဖက္ ဆုံး႐ႈံးထားသူ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေျခတုတပ္ထားတဲ့ ဖက္ ယိုင္လဲသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္ကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ျမင္ခဲ့ရတဲ့ ဝီရာ ဇနီးေမာင္ႏွံဟာ ကီရန္ကို စက္ေျခတု ဝယ္ယူလႉဒါန္းဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ လႉဒါန္းမယ့္ စက္ေျခတုဟာ လူ႕ႂကြက္သား၊ လူ႕အာ႐ုံေၾကာ၊ လူ႕ေျခသလုံး႐ိုးေတြပုံစံအတိုင္း တီထြင္ တပ္ဆင္ထားၿပီး၊ လူ႕ေျခေထာက္နီးပါး သြားလာလႈပ္ရွား ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကီရန္ကို ေျခတု လႉဒါန္းမယ့္ အေၾကာင္း သတင္းကို ၾကားရေတာ့ ကီရန္ဟာ ဝမ္းသာလြန္းလို႔ ေအာ္ၿပီး ထေတာင္ကတယ္လို႔ သူ႕မိခင္ နိကလပ္စ္ ကေျပာပါတယ္။

ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ အကူအညီ စေတာ့မယ္

ကမၻာ့ဘဏ္ အေရွ႕အာရွ၊ ပစိဖိတ္ေဒသ ဆိုင္ရာ ဒုဥကၠဌ ပန္မလာ ေကာက္ခ္စ္

ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂၅ ႏွစ္ၾကာ အကူအညီျဖတ္ေတာက္ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ၿပီးေနာက္ အခုအခါမွာ အကူ အညီ ျပန္လည္ ေပးအပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၿပီလို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ ဘက္က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ အေရွ႕ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ ေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဥကၠဌ ပန္မလာ ေကာက္ခ္စ္က ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ ကူညီေငြ ေဒၚလာ ၈၅ သန္းကို ကမၻာ့ဘဏ္က ကူညီဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေႂကြးေဟာင္း ေဒၚလာ သန္း ၄၀၀ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျဖရွင္းႏိုင္ေရး အတြက္လည္း ကူညီေဆာင္႐ြက္ေပးသြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေထာက္ခံတဲ့ အေနနဲ႔ အကူအညီေပးသြားမွာ ျဖစ္သလို ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ႐ုံးခြဲသစ္ကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြင့္လွစ္ သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကမၻာ့ဘဏ္ဟာ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားတယ္လို႔ ဆိုၿပီး အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ျပန္လည္ ဆက္သြယ္ေဆာင္႐ြက္ လိုက္တဲ့ အတြက္ အေရွ႕အာရွရဲ႕ အဆင္းရဲဆုံးလူေတြကို ထိေတြ႕ ကူညီခြင့္ ရသြားမယ္ လို႔ သူတို႔ ယုံၾကည္ေၾကာင္းလည္း ကမၻာ့ ဘဏ္ အုပ္စုရဲ႕ ဥကၠဌ ဂ်င္မ္ေယာင္ ကင္ ကေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့ဘဏ္ကို ေပးစရာရွိတဲ့ အေႂကြး ေဒၚလာ ၃၉၇ သန္း အေႂကြးကို ဆပ္ၿပီးရင္ IDA ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ အတိုးမဲ့ ေခ်းေငြကိုလည္း ရလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

HRW စြပ္စြဲခ်က္ သမၼတ ေျပာခြင့္ရ တုံ႔ျပန္

 

တဖက္သက္ သက္ေသမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဦးကိုကိုလႈိင္က ေျပာပါတယ္

ရခိုင္ေဒသ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာလုံၿခဳံေရးေတြက အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မပ်ံ႕ႏွံ႔ ေအာင္ မတားဆီးခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ HRW ရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ကို ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အႀကံေပး တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးကိုကိုလႈိင္က ျငင္းဆိုသြားပါတယ္။

အစိုးရအေနနဲ႔ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာတာ၊ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕တာနဲ႔ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြဝင္ၿပီး ေျဖရွင္းေပးတာေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆုံးနဲ႔ အျမန္ဆုံး ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့ တယ္လို႔ ဦးကိုကိုလႈိင္ က ေျပာပါတယ္။

လုံၿခဳံေရးက တားဆီးလို႔ရတဲ့ ဟာေတြကို ရပ္ၾကည့္ေနတာေတြ ရွိတယ္လို႔ စြပ္စြဲတဲ့အေပၚကိုေတာ့ သူကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ခဲ့တာ မဟုတ္သလို၊ သက္ေသေတြကို အေသအခ်ာ ေမးျမန္း ခြင့္လည္း ရတာ မဟုတ္လို႔ ျပန္ေျဖရွင္းဖို႔ မလြယ္ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မစၥတာ နမ္ဘီယားေရာ၊ မစၥတာ ကင္တားနားေရာ ဒီနယ္ေျမေတြကို ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ အစိုးရအဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းေနတယ္လို႔ ဦးကိုကိုလႈိင္က ေျပာပါတယ္။

လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ က အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ တခ်ိဳ႕ သက္ေသေတြက မမွန္တာေတြ ရွိသလို၊ တဖက္သတ္ သက္ေသမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဦးကိုကိုလႈိင္က ေျပာပါတယ္၊ အလြန္အကၽြံ စြပ္စြဲမႈေတြလည္း မ်ားေၾကာင္းသူက ဆိုပါတယ္။

လုံၿခဳံေရးရဲ႕ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ တေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ေတာ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတာေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာကို နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးက ထုတ္ျပန္ရွင္းလင္းၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူ က ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊တျခားႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူျပႆနာေတြ ရွိေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိစၥ ကိုမွ ဘာလို႔ အခုလို လုပ္ခ်င္တာလဲလို႔ သူ က ေမးခြန္း ျပန္ထုတ္ လို ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္သြားပါတယ္။ 

ရခိုင္က အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အစိုးရက မတားဆီးခဲ့ဆိုၿပီး စြပ္စြဲခံရ

 

ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ မႈေတြကို ႀကိဳတင္ တားဆီးႏိုင္ခဲ့ရဲ႕သားနဲ႔ မတားဆီးခဲ့ဘူးလို႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch (HRW) က သူ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ စြပ္စြဲ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး အဓမၼသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ကိစၥအၿပီး တင္းမာမႈေတြ ျပင္းထန္လာခ်ိန္မွာ အရွိန္ေလ်ာ့သြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ရွိခဲ့တယ္၊ ေနာက္ၿပီး မြတ္ဆလင္ ၁၀ ဦး အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥမွာ ႀကိဳတင္ တားဆီးမယ္ဆို တားဆီးလို႔ ရပါတယ္လို႔ HRW ရဲ႕ အာရွဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဒါ႐ိုက္တာ မစၥတာ ေဖးလ္ ေရာ္ဘတ္ဆန္က ေျပာပါတယ္။

''ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ စျဖစ္ေတာ့လည္း လုံၿခဳံေရးေတြကို အခ်ိန္မီ မေတြ႕ရပါဘူး။ ျပႆနာေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ႏွစ္ဘက္လူေတြက တဘက္နဲ႔ တဘက္ မီး႐ႈိ႕တာ၊ တိုက္ခိုက္ ၾကတာ၊ ႐ိုက္သတ္ၾကတာေတြ ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း တားဆီးႏိုင္ ခဲ့ရဲ႕သားနဲ႔ လုံၿခဳံေရးေတြက ရပ္ၾကည့္ ေနတာမ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့တယ္''လို႔ သူ ေျပာပါတယ္။

စာမ်က္ႏွာ ၅၆ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ခံစာမွာ လုံၿခဳံေရးတပ္ေတြရဲ႕ ပစ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္ ေသေၾက ဒဏ္ရာရမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။

''စစ္တပ္က ေနာက္ပိုင္း အေရးေပၚ ေၾကျငာ ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာလည္း ပစ္ခတ္ ႏွိမ္နင္းတာေတြ ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္ဆလင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဦးတည္ၿပီး တိုက္ခိုက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တယ္'' လို႔ မစၥတာ ေရာ္ဘတ္ဆန္က ေျပာပါတယ္။

ဒီ အစီရင္ခံစာအတြက္ လူ ၅၇ ဦးကို ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး အဲဒီထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း စစ္ေတြနဲ႔ တျခားေနရာေတြက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေတြက လူေတြ၊ ပုန္းေအာင္း ေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ ထြက္ေျပးလာ သူေတြ လည္း ပါဝင္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာ ရခိုင္က အေျခအေနေတြကို ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္ၿပီလို႔ ဆိုေပမယ့္လည္း လူအေျမာက္ အမ်ား ဖမ္းဆီးမႈေတြ ဆက္လုပ္တာ ၊ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ကန္႔သတ္ ခံရတာ စတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက ဆက္ရွိေနတယ္လို႔ မစၥတာ ေရာ္ဘတ္ဆန္က ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕တခု ဖြဲ႕ၿပီး ေဆာင္႐ြက္ေစဖို႔၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ NGO ပရဟိတအဖြဲ႕ေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက ေနရာေတြကို သြားၿပီး အကူအညီေတြ ေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ေပးဖို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို တိုက္တြန္း တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ကိုလည္း ျမန္မာျပည္မွာ အၿမဲတမ္း ႐ုံးစိုက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔ နဲ႔ အဲဒီလို လုပ္ေဆာင္ရင္ အနာဂတ္မွာ ျပႆနာ တစ္ခုခုျဖစ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း စစ္ေဆး စုံစမ္းႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ေရာ္ဘတ္ဆန္က အႀကံျပဳထားပါတယ္။

ျမန္မာ့ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အဆိုးဘက္ ဦးတည္မွာ စိုးရိမ္

ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပတုိ႔လုိ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့လာတဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြလည္း ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္တဲ့ အေျခအေနေတြ ေပၚေပါက္လာမွာကုိ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္တာေတြလည္း ရွိေနၾကတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Scott Stearns သတင္းေပးပုိ႔ ထားတာကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြရဲ႔ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြနဲ႔အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျပည္ပက လုပ္ငန္းေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖုိ႔ အခက္ႀကံဳေနခဲ့ရေပမဲ့ အခုအခါ အေရးယူမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးလာတာနဲ႔အမွ် ၀င္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ စုိင္းျပင္းလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဧရာမလုပ္ငန္းႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ Google, Coca-Cola, General Motors စတဲ့ ကုမၸဏီေတြပါ ပါ၀င္လာၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အလုပ္သမား အခြင့္အေရးေတြ၊ လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေနေတြ အားမေကာင္းလွေသးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြေၾကာင့္ အေကာင္းထက္ အဆုိးဘက္ကုိ ဦးတည္မွာကုိ စုိးရိမ္ေနသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ကေလးငယ္မ်ား အေရးေပၚ ရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (UNICEF) ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဌာေန ကုိယ္စားလွယ္ Ramesh Shrestha ကေတာ့ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးေတြအေပၚ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ ႏုိင္တဲ့ အႏၱရာယ္ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အစုိးရက ေျပာေနသလုိ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ဖြင့္ေပးလာမယ္ဆုိရင္ ေနရာတုိင္းမွာ တံခါးေတြ ပြင့္လာမယ္ ဆုိတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ မထိန္းႏုိင္ေသးဘဲ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ရွိ အေျခအေနေတြ ဟာလည္း ပုိၿပီး ေလ်ာ့ရဲရဲ ျဖစ္လာႏုိင္တာပါ။ လူေတြက လုပ္ခ်င္တာ လုပ္လာႏုိင္တဲ့ သေဘာပါ။ ဥပေဒနဲ႔ ညီတာေရာ၊ မညီတာေရာ အကုန္ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။”

အစုိးရ လက္ေအာက္ခံ မဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ World Vision ရဲ႕ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး မူ၀ါဒေရးရာ အႀကီးတန္း အႀကံေပး အရာရွိ Jesse Eaves ကေတာ့ အေကာင္းဘက္ကုိ ဦးတည္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းလာတာကသာ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ တုိင္းျပည္မ်ဳိးေတြမွာ ကုိယ့္ရဲ႕နယ္စပ္ေဒသမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ေနတယ္၊ လူထုက ဘာေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ ဆုိတာေတြကုိ အေသအခ်ာၾကည့္ၿပီး လုိအပ္သလုိ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း လာတာေတြကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။”

World Vision အေနနဲ႔ကေတာ့ အထူးသျဖင့္ လူေမွာင္ခုိကူးမႈေတြ၊ ကေလးေတြအေပၚ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္တာေတြလုိ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုိယ္ေတြ႔ ႀကံဳခဲ့ရသူေတြနဲ႔ လက္တဲြၿပီး အမ်ားက အာ႐ုံစုိက္လာေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

“ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုိင္တြယ္လာတာေတြ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆဲြထုတ္ၿပီး၊ ျမင္သာထင္သာျဖစ္ေအာင္ လုပ္လာတာေတြကုိ ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ပဲ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ အံ့ၾသေလာက္စရာပါ။ အႀကီးမား ဆုံး ျပႆနာလုိ႔ က်ေနာ္ ယူဆတာကေတာ့ လူေတြက သူတုိ႔ ေတြ႔ျမင္ေနရတဲ့ ကိစၥက ဘာမွန္းမသိဘဲ ျဖစ္ေနၾကတာပါ၊ ဒါက သာမန္ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္ ကိစၥ၊ တေလွ်ာက္လုံး လုပ္လာတဲ့ ကိစၥပဲလုိ႔ ျမင္ေကာင္းျမင္ၾကတဲ့ ကိစၥပါ။”

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္္စု Brookings တကၠသုိလ္က စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူ Lex Rieffel ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ လူမႈဖူလုံေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြဟာ စိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။

“သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြဟာ လူ႔အရင္းအျမစ္ေတြ မွာ စုိက္ထုတ္မႈေတြ နည္းပါးတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ အေတြ႔အႀကံဳေတြအရ ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ လူ႔အရင္းအျမစ္အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြက ေရရွည္မွာ ျပန္ၿပီး အက်ဳိး ခံစားရတတ္ပါတယ္။”

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဌာနရဲ႕ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ Nick Baird ကေတာ့ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအေပၚ ႀကီးႀကီးမားမား အက်ဳိးျပဳႏုိင္မယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။

“ဒါက စီးပြားေရး သက္သက္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ပြင့္လင္းၿပီး ထင္သာျမင္သာရွိရွိနဲ႔ တာ၀န္သိတဲ့ စီးပြားေရး ပုံစံမွာ အတူလက္တဲြ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ တုိင္းျပည္ တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”

ၿဗိတိန္ကုန္သြယ္ေရး႐ုံး အႀကီးအကဲလုိပဲ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ျဖစ္လာတဲ့ Derek Mitchell ကလည္း ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြက ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး တာ၀န္ခံမႈေတြ ပုိရွိလာႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာဆုိထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။