မတားဆီးႏုုိင္ေသးေသာ ခုုခံအားက်ေရာဂါ ႏွင့္ အနာဂါတ္အလားအလာ

by Nyan Lin on Monday, May 16, 2011 at 2:19pm

စာေရးသူ၏ မွတ္ခ်က္
အိပ္ခ်္အုုိင္ဗီြ ပုုိး ကူးစက္ခံထားရေသာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးေႀကာင့္ ဤေဆာင္းပါးကုုိ္ ေရးရန္ ဆႏၵျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ သူငယ္ခ်င္းသည္ ေဆးဘက္ဆုုိင္ရာ အထူးကုုဆရာဝန္ တစ္ဦးျဖစ္ ေသာ္လည္း အသက္ ၂၆ႏွစ္ ဆရာဝန္ျဖစ္ျပီး မႀကာမီတြင္ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီပုုိး ကုုိ ရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ အသက္ (၁၂)ခန္႔ အရြယ္ လူပ်ဳိေဖၚဝင္ခ်ိန္မွ စတင္ကာ လိင္တူကုုိသာ စိတ္ဝင္စား ခဲ့သည္ ဟုု ဆုုိသည္။ သူ၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားကုုိ အေျချပဳျပီး ျမန္မာစာဖတ္သူမ်ား မသိေသးေသာ အခ်က္မ်ား ဆက္လက္ ေပၚထြက္ေနသည္ဟုု ယူဆသျဖင့္ ဤေဆာင္းပါးတြင္ တတ္ႏုုိင္သမ်ွ လုုိအပ္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ထည့္သြင္းျဖည့္စြက္ ထားပါသည္။



”အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ” ေတြႏွင့္ ရင္ေလးစရာ ျမန္မာျပည္

အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီအေႀကာင္း စဥ္းစားတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္ေရွ႕ေရးအတြက္ ရင္မေအးစရာ ကိစၥေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ႀကာ က်န္းမာေရးလုုပ္ငန္းေတြ လုုပ္ေနတဲ့ ေအဇက္ဂ်ီ အႀကီးအကဲ Dr. Frank Smithuis က ျမန္မာႏုုိင္ငံရဲ႕ လိင္လုုပ္သား အနည္းဆုုံး ၂၃% ခန္႔မွာ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီပုုိး ရွိေနတယ္လုုိ႕ လြန္ခဲ့ေသာ ၄ႏွစ္ခန္႕က ထုုတ္ေဖၚေျပာႀကားခဲ့ပါတယ္။  အဲဒီသတင္း ထြက္ေပၚလာျပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ  ေရာဂါပုုိးကူးစက္ခံထားရသူ (၂၄၀၀၀၀) ခန္႕ ရွိတယ္လုုိ႕ ျမန္မာစစ္အစုုိးရက တရားဝင္ ေႀကျငာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ ေရာဂါပုုိး ကူးစက္ခံထားရတဲ့ အေရအတြက္ဟာ အဲဒီထက္ မ်ားတယ္လုုိ႕  Dr. Frank Smithuis  ကပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကြ်န္မကုုိယ္တုုိင္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားမွ စတင္ျပီး ရန္ကုုန္မွာ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗီြေႀကာင့္ အသက္ဆုုံးရေသာ ေက်ာင္းေနဖက္၊ အေပါင္းအသင္း၊ လုုပ္ေဖၚကုုိင္ဖက္၊ မိတ္ေဆြမ်ားကုုိ စတင္ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ ဒီေရာဂါ ရျပီး ေသဆုုံးသြားသူမ်ားထဲမွာ အသိပညာ ရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္ မ်ားစြာ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ေႀကာင့္ေသသူ ေျမာက္မ်ားစြာ ဟုုိစဥ္ကတည္းက ရွိခဲ့မွာပါ။ ေရာဂါပုုိးကုုိ နာမည္မတပ္ႏုုိင္ခဲ့လုုိ႕္၊ စစ္ေဆးႏုုိင္ျခင္း မရွိခဲ့လုုိ႕ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီမွန္း မသိခဲ့ႀကတာပါ။

ပထမဦးဆုုံး ေအအုုိင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ကူးစက္ခဲ့သူမ်ား
ဒီေရာဂါ ဘယ္အခ်ိန္က ဘယ္လုုိ စျဖစ္လာတာ၊ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ေသတယ္ ဆုုိတာေတြကုုိ အတိအက် ဘယ္သူမွ မသိႀကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၈၀ ခုုႏွစ္ေနာက္ပုုိင္းေလာက္က စျပီး အမည္မေဖၚႏုုိင္တဲ့ ေရာဂါဆန္းႀကီးအေႀကာင္းကုုိ အေမရိကန္ေတြ စတင္ႀကားသိခဲ့ႀကရပါ တယ္။ ၁၉၈၀ ခုုႏွစ္ အေစာပုုိင္း ကာလမ်ားမွာ နယူးေယာက္ျမဳိ႕ နဲ႕ ကာလီဖုုိးနီးယားမွာ ရွိတဲ့ လိင္တူဆက္ဆံသူ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဟာ လူႀကီးေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ကုုရခက္တဲ့ Kaposi's Sarcoma (KS) လုုိ႕ ေခၚတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါတစ္မ်ဳိးကုုိ စတင္ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ေဆးရုုံ၊ ေဆးခန္း၊ ဆရာဝန္မ်ားအႀကား ဒီကိစၥဟာ အေျဖရွာရ ခက္တဲ့၊ စုုိးရိမ္စရာ ကိစၥႀကီးတစ္ခုု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါဟာ လိင္တူဆက္ဆံသူမ်ားအႀကား တုုိက္တုုိက္ဆုုိင္ဆုုိင္ တျပဳိင္နက္တည္းမွာ ျဖစ္လာ တာဆုုိေတာ့ ဘာမွန္းေသေသခ်ာခ်ာ မသိႀကေပမဲ့ ဒီေရာဂါဟာ လိင္ဆက္ဆံရာက ကူးတာျဖစ္ႏုုိင္တယ္လုုိ႕ အားလုုံးက တညီတညြတ္တည္း တြက္ ခဲ့ႀကပါတယ္။
ဒီေရာဂါကုုိ တကမာၻလုုံးက စတင္သိရွိခဲ့ရတာေတာ့ အဲဒီတုုန္းက နာမည္ႀကီး ေဟာလီးဝုုဒ္ မင္းသားႀကီး ”ေရာ့ခ္ဟတ္ဆန္” ေႀကာင့္ပါ။ သူ႔မွာ ေရာဂါျဖစ္လာေတာ့ တကမာၻလုုံး လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္ကုုန္ပါတယ္။ ”ေရာ့ခ္ဟတ္ဆန္” မွာ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီပုုိး ရွိေနေႀကာင္းကုုိ ၁၉၈၄ ခုုႏွစ္ ဇြန္လမွာ တရားဝင္ အေျဖထြက္လာပါတယ္။
၁၉၈၅ခုုႏွစ္မွာေတာ့ ဟတ္ဆန္ နဲ႕  သိတ္ခင္တဲ့ မင္းသမီး ”ေဒါရစ္စ္ေဒး” က ရုုပ္ျမင္သံႀကား အစီအစဥ္ တစ္ခုုကုုိ စျပီးပြဲဦးထုုတ္ေတာ့ ေဒါရစ္ေဒးက ဟတ္ဆန္ကုုိ ဖိတ္လုုိက္ပါတယ္။ ”ေဒါရစ္စ္ေဒး” ကုုိ ကူတဲ့အေနနဲ႕ ဟတ္ဆန္ စင္ေပၚတက္ေရာက္ျပီး စကားေျပာတဲ့အခါ ပိန္ခ်ဳံးျပီး လူရုုပ္ေပ်ာက္ေနတဲ့ သူ႕ကုုိ ေဒါရစ္ေဒး အပါအဝင္ ပရိသတ္အားလုုံးက ပြဲစဥ္တစ္ေလ်ွာက္လုုံး အံ့ႀသထိတ္လန္႔စြာနဲ႔ စုုိက္ႀကည့္ေနခဲ့ရတယ္လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။

ေဆးေပၚထြက္လာျခင္း
အနာသိျပီးတဲ့ေနာက္ပုုိင္း ေဆးရွိေအာင္ လုုပ္ႀကပါတယ္။ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗီြပုုိးကုုိ ေသသြားေအာင္ မသတ္ႏုုိင္ေပမဲ့၊ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး မထုုတ္ႏုုိင္ေပမဲ့ ခႏၶာကုုိယ္ခုုခံအားကုုိ က်ဆင္းမသြားေအာင္ ထိ္န္းထားႏုုိင္မဲ့ ေဆးမ်ားကုုိ ၁၉၉၅ ပါတ္ဝန္းက်င္ ေလာက္မွာ စတင္ထုုတ္လုုပ္ခဲ့ပါတယ္။  ဒီေဆးကုုိ သုုံးျခင္းျဖင့္ အနည္းဆုုံး အႏွစ္ ၂၀ခန္႕ ဆက္လက္ အသက္ရွင္ႏုုိင္တယ္လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။
ေဆးေတြဟာ အမ်ဴိးအစားစုုံလွျပီး ေဘးထြက္အာနိသင္ ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေဘးထြက္ အာနိသင္ နည္းပါးေသာ ေဆးမ်ားကုုိ တဆင့္ထက္ တဆင့္ တုုိးျမွင့္ ထုုတ္လုုပ္ခဲ့ႀက ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုုိ ပထမဦးစြာ စတင္ ဝင္ေရာက္တဲ့ ေဆးကေတာ့ ”ေအဇက္တီ” လုုိ႕ မွတ္မိပါ တယ္။ ခုုခံအားက်ေရာဂါ မျဖစ္ေစရန္ သုုံးတဲ့ ”ေအဇက္တီ” ဟာ ခုုခံအားက် ေရာဂါျဖစ္လာ ေစတယ္လုုိ႕ အေထာက္အထားမ်ား ထြက္ေပၚလာလုုိ႕  တခ်ဳိ႕ႏုုိင္ငံေတြမွာ ေဆးကုုမၺဏီကုုိ တရားစြဲတဲ့အတြက္ အမႈေတြေတာင္ ျဖစ္ယူရပါတယ္။
အခုုေနာက္ပုုိင္းမွာ ဆက္တုုိက္ ထြက္ေနတဲ့ ေဆးေတြက မ်ားေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ေစ်းေပါေလေလ၊ ေဘးထြက္အာနိသင္အက်ဳိးဆက္မွာ ပုုိမုုိ အႏာၱရာယ္ ႀကီးမားေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြြီေႀကာင့္ ခုုခံအားက် ေရာဂါ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ကြ်န္မရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း ကေတာ့ ေဆးနဲ႕ပါတ္သက္တဲ့ သူရဲ႕ အေတြ႕အႀကဳံကုုိ ခုုလုုိရင္ဖြင့္ပါတယ္။ ”ခုုခံအားက်ေဆးေတြက ေစ်းသိတ္ႀကီးတယ္။ အာရွတုုိက္မွာ ေစ်းေပါေပါနဲ႕ ျဖန္႕တဲ့ ေဆးေတြရွိတာကုုိ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေဆးေတြက ေက်ာက္ကပ္ကုုိ အရမ္းထိတာ။ ငါေတာ့မေသာက္ရဲဘူး။ တကယ္ေကာင္းတဲ့ ေဆးကေတာ့ တစ္လကုုိ အနည္းဆုုံး ေဒၚလာ ၄၀၀ ေလာက္ အနည္းဆုုံးရွိတယ္။ အခုု ငါေသာက္ေနတာ အဲလုုိ ေဆးမ်ဳိးေပါ့” လုုိ႕ ေျပာပါတယ္။
ေဆးေႀကာင့္ ပုုိးကုုိ ရွာမေတြ႕ေတာ့ျခင္း
သုုေတသနပညာရွင္မ်ားက ေဆးေတြကုုိ ပူးတြဲသုုံးျပီး ပုုိးကုုိ ႏွိမ္နင္းတဲ့ နည္းကုုိလည္း စမ္းသပ္ အသုုံးျပဳလ်ွက္ ရွိပါတယ္။ ႏွစ္မ်ဳိးတြဲေသာက္တာက တမ်ဳိးတည္းေသာက္တာထက္ ပုုိမုုိထိေရာက္တယ္ လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ saquinavir ဆုုိတဲ့ ေဆးႏွင့္ ritonavir ၊ တုုိ႔ကုုိ ပူးတြဲသုုံးရင္ ေသႏုုိင္တဲ့အထိ ေဘးထြက္ အာနိသင္မ်ား ရွိတယ္လုုိ႕ တရားဝင္သတင္းထုုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ေဆးေသာက္ထားသူရဲ႕ ေသြးထဲမွာ ေရာဂါပုုိး ကုုိ ရွာေဖြရခက္ခဲလာေႀကာင္း သူငယ္ခ်င္းကပဲ ဆက္လက္ ရွင္းျပပါတယ္။  ” ေဆးေသာက္ျပီး တစ္ႏွစ္ေလာက္ႀကာတဲ့အခါ ကုုိယ္ခံအားေတြ ျပန္တက္လာတယ္။ ေသြးထဲမွာ ရွိတဲ့ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ဗုုိင္းရပ္စ္ပုုိးကုုိလည္း စစ္ေဆးတဲ့ စက္က ရွာမေတြ႕ေတာ့ဘူး။ ခုုဆုုိရင္ ေသြးစစ္တုုိင္း ပုုိးရွာမေတြ႕တာ ၁ႏွစ္ေက်ာ္သြားျပီ”
”ဒီလုုိဆုုိရင္ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ မရွိေတာ့တာလား” ဟုု ကြ်န္မက ေမးေသာအခါ ”မဟုုတ္ဘူး၊ ဗုုိင္းရပ္စ္ပုုိးက ခဏအိပ္ေပ်ာ္သြားတဲ့ သေဘာပဲ” ဟုု ေျဖသည္။
သူငယ္ခ်င္းဟာ လိင္တူခ်င္းဆက္ဆံရာမွ ေရာဂါ ရရွိလာခဲ့တာပါ။ သူ႕ကုုိ ေရာဂါကူးစက္ေစခဲ့သူ လူငယ္ကလည္း အရင္္လိင္တူဆက္ဆံဖက္တစ္ဦးထံမွ ရခဲ့တာလုုိ႕ ေျပာပါတယ္။ သူ႕ခ်စ္သူေကာင္ေလးကုုိ ေလ်ွာ့တြက္ခဲ့မိေႀကာင္းကုုိလည္း ခုုလုုိရွင္းျပပါတယ္။
”သူက ရုုပ္ကလည္း အရမ္းေခ်ာ၊ အေနအထုုိင္လည္း သိတ္သန္႕၊ ေနာက္ျပီး အသက္က (၁၉) ႏွစ္ ပဲ ရွိေသးေတာ့ ပုုိးရွိလိမ့္မယ္လုုိ႕ ေမ်ွာ္လင့္မထားမိဘူး။ အရင္တေယာက္နဲ႕ ျပတ္ျပီးတဲ့ေနာက္ တခါမ်ွ ေသြးစစ္ျခင္း မရွိပဲ ငါနဲ႕ အိပ္ျပီးေတာ့မွ အရင္တစ္ေယာက္က သူ႔မွာ ေရာဂါရွိေနေႀကာင္း အေႀကာင္း လွမ္းႀကားခဲ့့တာ” လိ႕ု  ေျပာပါတယ္။
” ေရာဂါပုုိးရွိေနတာကုုိ ေစာေစာစီးစီး မသိခဲ့ေတာ့ ဘာမွ မလုုပ္ႏုုိင္ေသးခင္ ငါ့မ်က္လုုံးထဲကုုိ ပုုိးဝင္တယ္။ ဝင္တဲ့ ပုုိးက ေက်ာက္ေရာဂါရဲ႕ မ်ဳိးစိတ္တစ္ခုုပဲ။ ကုုလုုိ႕မရေတာ ့ဘူး။ အခုုဆုုိရင္ ငါ့မ်က္လုုံးက ေဆးအျမဲထည့္ေနရတယ္” လုုိ႔ သူငယ္ခ်င္းက ေျပာျပရွာပါတယ္။

လိင္တူဆက္ဆံသူမ်ားႏွင့္ လိင္ကြဲခ်စ္သူအေယာင္ေဆာင္မ်ား
ကမာၻမွာ ဒီကေန႕အထိ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီေႀကာင့္ ေသဆုုံးရသူ ခန္႕မွန္းေျခ လူ(၂၅)သန္းခန္႕ ရွိသြားပါျပီ။ အခုုေနာက္ပုုိင္း တခ်ဳိ႕ ဖြံ႔ျဖဳိးဆဲ ႏုုိင္ငံမ်ားမွာ အိ္ပ္ခ်္အုုိင္ဗီ ျဖစ္ပြားႏႈန္းကုုိ အေတာ္အတန္ ေလ်ွာ့ခ်ႏုုိင္ခဲ့ေပမဲ့လည္း ႀသစေႀတးလ် မွာေတာ့ ၁၉၉၉-၂၀၀၉  ခုုႏွစ္အတြင္း အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြြီ ျဖစ္ပြားသူ ၅၀% ခန္႕တုုိးျမွင့္လာ တယ္လုုိ႕ ေျပာပါတယ္။ ႀသစေႀတးလ် နဲ႕ အေမရိကန္ႏုုိင္ငံ၏ တရားဝင္စာရင္း ဇယားမ်ားကုုိ ႀကည့္လ်ွင္ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ကူးစက္ခံရသူ အမ်ားစုုမွာ လိင္တူဆက္ဆံသူ အမ်ားစုု ျဖစ္ေႀကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္။
ခက္တာက လိင္တူဆက္ဆံသူ တခ်ဳိ႕ဟာ ဇနီးမယား၊ သားသမီးမ်ားနဲ႕ သူလုုိ ကုုိယ္လုုိ လူတန္းစားေတြပါ။ ပါတ္ဝန္းက်င္ လူမႈအသုုိင္းအဝုုိင္းေႀကာင့္ လူျမင္ေကာင္းေအာင္၊ ပုုံမွန္ဘဝအေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ ေနေနႀကသူေတြပါ။ အဲသလုုိ တင့္တယ္တဲ့ဘဝမ်ဳိးမွာ ေနႏုုိင္ေအာင္ မိန္းမေတြကုုိ လက္ထပ္ယူခဲ့သူမ်ားထဲဝယ္ မင္းသားႀကီး ”ေရာ့ခ္ဟတ္ဆန္” ကုုိယ္တုုိင္လည္း ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဟတ္ဆန္ရဲ႕ ကိစၥမွာ ဇနီးျဖစ္သူက ဟတ္ဆန္ ေယာက်ၤားတစ္ေယာက္နဲ႕ ေဖါက္ျပန္ေနတာကုုိ ပ်ားရည္ဆမ္းခရီးထြက္ခ်ိန္မွာပဲ သိသြားလုုိ႕  လင္မယားအႀကီးက်ယ္ စကားမ်ားခဲ့ႀကပါတယ္။ လက္ထပ္ျပီး ၃ႏွစ္ခန္႕ အႀကာမွာေတာ့ တရားဝင္ ကြာရွင္း ျပတ္ဆဲခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိ စာရင္းေကာက္ယူခ်က္အရ အေမရိကတုုိက္မွာ အိမ္ေထာင္ဇနီးမယား ရွိလ်ွက္ လိင္တူဆက္ဆံသူ အမ်ဳိးသားမ်ား မွာ ၃၀% ခန္႕ ရွိေနတယ္ လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။ အာရွတုုိက္မွာေတာ့ လိင္တူေရာ၊ လိင္ကြဲေရာ ႏွစ္မ်ဳိးစလုုံး ဆက္ဆံတဲ့ အမ်ဳိးသားမ်ား၊ နဲ႕ လိင္တူဆက္ဆံသူ အမ်ဳိးသားမ်ားမွာ ၃၀% ခန္႕ဟာ ေရာဂါပုုိး သယ္ေဆာင္ထားပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ ၂၀၀၈ခုုႏွစ္အတြင္း လူ (၅၆၃၀၀)ေက်ာ္ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ကူးစက္ခဲ့ျပီး ၅၃% က လိင္တူနဲ႕ လိင္ကြဲ ႏွစ္မ်ဳိးစလုုံး ဆက္ဆံသူ အမ်ဳိးသားမ်ား၊ ႏွင့္ လိင္တူဆက္ဆံသူ အမ်ဳိးသားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ လူမဲဦးေရ က လူျဖဴဦးေရရဲ႕ ၇ဆ ရွိတယ္လုုိ႕  စာရင္းထုုတ္ျပန္ပါတယ္။

ပုုိးရွိလ်က္ႏွင့္ အကာအကြယ္မသုုံးပဲ လိင္ဆက္ဆံလ်ွင္ေထာင္ဒါဏ္
လက္ရွိ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ ဖြံ႔ျဖဳိးျပီးႏုုိင္ငံေတြမွာ ေရာဂါပုုိးကူးစက္ျခင္းကုုိ ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႕  အကာအကြယ္ မရွိ လိင္ဆက္ဆံသူေတြကုုိ အစုုိးရက ေထာင္ဒါဏ္ (၇)ႏွစ္အထိ သတ္မွတ္လုုိက္တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီဥပေဒေႀကာင့္ လူတခ်ဳိ႕ က အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ရွိေနတာကုုိ သက္ဆုုိင္ရာကုုိ သတင္းမပုုိ႔ခဲ့ရင္ ေရာဂါကူးစက္မႈကုုိ မထိမ္းခ်ဳပ္ႏုုိင္ေတာ့ပဲ ျဖစ္လာမွာကုုိ ပူပင္ေနရေႀကာင္း လူထုုႀကားထဲမွာ အျငင္းပြားလ်ွက္ ရွိပါတယ္။ အိပ္ခ်္အုုိင္ဗြီ ကုုိယ့္ထံေရာက္မလာေအာင္ ဘယ္သူ႔မွာ တာဝန္ရွိသလဲ။ မိမိနဲ႕ မိမိ မိသားစုုကုုိ ေရာဂါပုုိးေရာက္မလာေအာင္ ကာကြယ္ဘုုိ႕ကေတာ့ လူတုုိင္းရဲ႕ တာဝန္ပါပဲ။ ဒီေခတ္ထဲမွာ ဘယ္သူ႕ကုုိမွ ယုုံလုုိ႕မရေတာ့ဘူးဆုုိတာ အားလုုံး စဥ္းစားျပီး ျဖစ္ႀကမွာပါ။

ရည္ညႊန္းကုုိးကား
1. http://www.avert.org/origin-aids-hiv.htm
2. The interview with AZG
3. Biography of Rock Hudson (http://en.wikipedia.org/wiki/Rock_Hudson)
4. http://www.reuters.com/article/idUSTRE64G2GX20100517