ကမၻာ႔ႏို္င္ငံမ်ားရဲ႕ အနာဂတ္ ပညာေရး ျပႆနာမ်ား
|
6:18 AM |
No မွတ္ခ်က္ |
Wednesday, 25 May 2011 09:24 ၀င္႔ထန္း
ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းစနစ္က ပညာေရးက႑တြင္ ရင္းႏွီးျမွႈပ္ႏွံမွႈေတြ အျပိဳင္ ပံုေအာ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အခြင္႔အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးသည္။ အထူးသျဖင္႔ ေစ်းကြက္ ထြန္းသစ္စ တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ မ်ဳိးဆက္သစ္ က်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းႏွင္႔ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ရင္းျမစ္ေတြ အမ်ားအျပား ရရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။
သို႔ႏွင္႔တိုင္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းႏွင္႔ ဆက္စပ္ေနေသာ အရာရာတိုင္းတြင္ အဆိုးဘက္ျခမ္းလည္း ရွိေနသည္။ မတည္ျငိမ္ေသာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ပညာတတ္လူငယ္မ်ားက အေနာက္ေစ်းကြက္မ်ားရွိ မ်ဳိးမ်ဳိးျမတ္ျမတ္ရတဲ႔ အလုပ္မ်ားဆီ ေျပာင္းေရႊ႕ဖိုု႕ ၾကိဳးစားလာၾကသည္။ ထိုဖြံျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွႈ နာတာရွည္ျပႆနာက သက္ဆိုင္ရာ အစိုးမ်ားရဲ႕ ပညာေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈကို စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ႔ေစသည္။ သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္းဆိုသလို အေနာက္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားမွ ဦးေႏွာက္ေကာင္းေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူ သိမ္းယူသြားတတ္ၾကသည္။
တစ္ဘက္တြင္လည္း ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ အခ်ဳိ႕ရဲ႕ အစိုးရေတြက ေရရွည္ လူထုအကိ်ဳးအတြက္ ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ မရွိ။ ပညာေရးလုပ္ငန္း တခြင္တျပင္လံုးအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖို႔ ပ်က္ကြက္ျခင္းမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈကို ဆြဲခ်ထားျခင္း၊ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ လံုျခံဳေရးကို လ်စ္လ်ဴရွႈျခင္း ျဖစ္သည္။ ပညာေရးသည္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ပံုမွန္တိုးတက္ဖို႔ႏွင္႔ ေရရွည္ႏိုင္ငံေရး တည္ျငိမ္ဖို႔အတြက္ အဓိက အသက္ ျဖစ္သည္။
ယခု ကမၻာ႔ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ရဲ႕ အနာဂတ္ ပညာေရး ျပႆနာအခ်ဳိ႕ကို ဖိုးကပ္စ္ လုပ္ၾကည့္ပါမည္။
ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ား
မၾကာမီႏွစ္မ်ားအတြင္း ထုိေဒသရွိ အစိုးရမ်ားသည္ ေငြေၾကး၊ အခ်ိန္၊ ရင္းျမစ္တို႔ကို ပညာေရးအတြက္ ပံုေအာ သံုးစြဲလာၾကသည္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယ၊ ဒူဘိုင္း၊ အဘူဒါဘီ တို႔တြင္ အေျခခံအေဆာက္အံုမ်ား (infrastructure) တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပင္ကိုယ္ဇ ရွိသူမ်ားကို မက္ေလာက္ေအာင္ေပးျပီး ေခၚယူျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အကယ္ဒမစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားႏွင္႔ ပါတနာဖြဲ႔ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ထုိေဒသအတြက္ တကယ္႔အေရးပါေသာ အေျပာင္းအလဲက ငယ္ရြယ္တဲ႔ အမ်ဳိးသမီးထုထံမွ လာမည္ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားမွာ မတူးမေဖာ္ရေသးေသာ ရင္းျမစ္ၾကီး ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ျခင္းက တိုင္းျပည္အတြက္ အခြင္႔အလမ္း ျဖစ္လာမည္။
တစ္ခ်ိန္ထဲတြင္ ခ်မ္းသာေသာ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံ UAE ႏွင္႔ ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈနိမ္႔ အဂ်မန္၊ ရွာဂ်ာ၊ ရက္စ္အယ္လ္ခိုင္မာ ေစာ္ဘြားႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ကြာဟခ်က္မွာ ၾကီးမားလြန္းေနသည္။ လူ႔မလိုင္ ေစာ္ဘြားမ်ားက လူမွႈ႔လစ္ဘရယ္လိုက္ေဇးရွင္း ေပၚထြန္းဖို႔ႏွင္႔ ပညာေရးအဆင္႔အတန္းတိုးတက္ဖို႔ကို အေၾကာက္အကန္ ျငင္းဆန္ ထားတုန္းပင္ ျဖစ္သည္။
ေျမာက္အာဖရိက
ေျမာက္အာဖရိက အစိုးရမူ၀ါဒေတြကို ၾကည့္ရင္ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းၾကီးေတြရဲ႕ အစြဲအလမ္းမ်ားႏွင္႔ အယူ၀ါဒမ်ားကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ထားတာ ေတြ႔ရမည္။ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းၾကီးမ်ားက သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို အျမဲပံုသြင္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခ်င္သည္။ အမ်ဳိးသားေရး ဇာတိမာန္ႏွင္႔ ဆိုရွယ္လစ္မူမ်ားကို အေၾကာင္းျပျပီး အေနာက္စတိုင္ သင္ၾကားမွႈမွန္သမွ် ျငင္းပယ္္ၾကသည္။ ပညာေရးအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖို႔မွာ ေဆြးေႏြးရ အခက္ဆံုးျပႆနာ ျဖစ္ေနတတ္သည္။
ဥပမာ အီဂ်စ္ကို ၾကည့္ႏိုင္သည္။ အီဂ်စ္တြင္ ျမိဳ႔ျပေန ဆင္းရဲသားလူငယ္မ်ားႏွင္႔ လူူလတ္တန္စားမ်ားမွာ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမွႈအေပၚ တစ္ေန႔တျခား စိတ္ပ်က္လာၾကသည္။ ပင္ကိုယ္ ဇရွိသူ လူငယ္မ်ား ႏိုင္ငံျခား ထြက္ခြာမွႈ မ်ားျပားလာျခင္းက မခိုင္မာေသာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ရင္ေလးစရာျဖစ္သည္။
ဆဘ္ဆာဟာရ အာဖရိက
ဆဘ္ဆာဟာရ အာဖရိကေဒသတြင္ အစဥ္လာအားျဖင္႔ ေတာ္ေသာေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အစိုးရေဘာ္ဒါမ်ားတြင္ တက္ေရာက္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း အာဖရိက စီးပြားေရး တိုးတက္လာမွႈနဲ႔အတူ ပညာေရးအဆင္႔အတန္း ေကာင္းမြန္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရေတြဘက္က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္စြမ္း မရွိေသး။
ထိုကြက္လပ္ကို ျဖည့္ဖို႔အတြက္ အခြင္႔ေရးေခ်ာင္းေနတဲ႔ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ားက ေနရာ ၀င္ယူလာၾကသည္။
အစိုးရေဘာ္ဒါမ်ားတြင္ ေငြေၾကး၊ လူမ်ဳိးစု ခြဲျခားဆက္္ဆံမွႈမ်ားမရွိ အားလံုးကို ေရာေႏွာထားေသာ္လည္း၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြက လူ႔မလိုင္ဘ၀င္စိတ္္ႏွင္႔ မ်ဳိးႏြယ္စုစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္လြန္းတဲ႔ အာဖရိကမ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ေမြးထုတ္ေပးေနသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားက တိုင္းရင္းသားျပႆနာႏွင္႔ မ်ဳိးႏြယ္စု ပဋိပကၡမ်ား ျမင္႔မားလာဖို႔ လက္ယက္ေခၚေနသလို ျဖစ္သည္။
အိႏၵိယႏွင္႔ ဘရာဇီး
ထိုႏိုင္ငံၾကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံတြင္ တူညီေသာ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားရွိေနသည္။ ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္ ပညာေရး အသံုးစရိတ္ ညံ့ဖ်င္အားနည္းမွႈကို ေက်ာ္လႊားဖို႔အတြက္ ပုဂၢလိက ပညာေရးက႑တြင္ ႏိုင္ငံျခားမွ တိုက္္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမွုဳပ္ႏွံမွႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ ေပးလာၾကသည္။
ထိုမဟာဗ်ဴဟာတြင္ ဘရာဇီးက ပိုေအာင္ျမင္ဖို႔ ရွိေနသည္။ အေၾကာင္းမွာ ဘရာဇီးက အႏၵိယလို ယဥ္ေက်းမွႈေထြျပားမွႈ မရွိ။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္က ျပည္နယ္မ်ားအၾကား တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုမွ ဩဇာသက္ေရာက္သည္။
အိႏၵိယမွာက ဘာသာစကား ႏွစ္ဒါဇင္ေက်ာ္္ ေျပာသူကပင္ တစ္သန္းခန္႔ ရိွသည္။ ဘရာဇီးတြင္ ေလယဥ္တည္ေဆာက္သူ Embraer ကိုယ္တိုင္ တည္ေထာင္ထားတဲ႔ အဆင္႔ျမင္႔ သိပၸံႏွင္႔ နည္းပညာ ေက်ာင္းမ်ားလို ေနာက္ထပ္ေက်ာင္းမ်ား ေဒသတစ္ခုလံုးမွာ မွႈိလိုေပါက္လာဖို႔ ရွိေနသည္။
အိႏၵိယတြင္ ခ်ာတာေက်ာင္းမ်ားက အထူးစီးပြားေရးဇံုၾကီးသဖြယ္ ျဖစ္လာေနသည္။ တစ္စံုတရာ ထိေရာက္မွႈ ရွိေပမဲ႔၊ ဘာသာစကားအမ်ဳိးမ်ဳိး ယဥ္ေက်ုးမွႈအဖံုဖံုရွိေနတဲ႔ ျပည္နယ္ေတြအထိ ေအာင္ျမင္ ျပန္႔ႏွံသြားဖို႔က မလြယ္လွေသးပါ။
ရုရွား
ရုရွားအစိုးရက ေက်ာင္းပညာေရးစနစ္ကို အၾကီးအက်ယ္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ သမိုင္းႏွင္႔ လူမွႈသိပၸံ ဘာသာရပ္ ျပဌာန္းစာအုပ္မ်ားထဲ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္လာသည္။
ေက်ာင္းသားေတြကို အဆင္႔ျမင္႔ စစ္ေရး ထရိန္နင္မ်ား ေပးဖို႔ ၾကိဳးစားသည္။ ယဥ္ေက်းမွႈႏွင္႔ အေျခခံ သိပၸံက႑အတြက္ သံုးစြဲမွႈက ယခင္အတုိင္း ညံ့ဖ်င္း ေနတုန္းပင္။ လူဦးေရႏွင္႔ ေမြးဖြားႏွႈန္းမွာ ျပႆနာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနသည္။ ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရ တိုးတက္မွႈႏွႈန္းမွာ ၀.၅ ရာခိုင္ႏွႈန္းသာရွိျပီး၊ စစ္ပြဲႏွင္႔ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမွႈလည္း မရွိေသာေၾကာင္႔ သက္ၾကီးျပႆနာက ေရရွည္အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။
တရုတ္
တရုတ္တြင္ လူမွႈဖြံ႔ျဖိဳးေရးျပႆနာ အမ်ားၾကီးရွိသည္။ တရုတ္ ပညာေရးစနစ္က ျပည္တြင္းတြင္ ျပိဳင္ဆိုင္မွႈ လူမွႈဖိအားေတြ ပိုျဖစ္လာေနသည္။ အစိုးရက စာမတတ္တဲ႔ ေက်းလက္ လူဦးေရမ်ားစြာ အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္လာျပီး ေအာင္ျမင္မွႈမ်ား ရွိလာသည္။ ဘြဲ႔ရလူငယ္အေရအတြက္ မ်ားျပားလာသည္။
ျပႆနာက လူမွႈတည္ျငိမ္မွႈကို ဆက္ထိန္းထားဖို႔အတြက္ ၄င္းဘြဲ႔ရမ်ားကို အလုပ္အကိုင္သစ္ ရွာေဖြေပးဖို႔ လိုအပ္ေနသည္။ စက္မွႈ လုပ္ငန္းေတြကလည္း လုပ္အားကိုသာ အဓိက အားျပဳထားေသာေၾကာင္႔၊ ဘြဲ႕ရ ၂၀ ရာခုိင္ႏွႈနး္ေက်ာ္မွာ အလုပ္လက္မဲ႔မ်ား ျဖစ္ေနသည္။
တရုတ္ပညာေရးစနစ္တြင္ အလြတ္္က်က္ႏွင္႔ အထက္ေအာက္ပံုစံ သင္ၾကားမွႈကို မစြန္႔ရက္ႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ တရုတ္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ ရိုက္သြင္းဖို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မဟာဗ်ဴဟာက်က် ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ရွိရွိသမွ် အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကိုလည္း ပါတီအေပၚ သစၥာခံဖို႔ အတင္းလုပ္ေနသည္။
သို႔ေသာ္ ေဟာင္ေကာင္ ရွန္ဟိုင္း စတဲ႔ ျမိဳ႕ၾကီးတို႔မွ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင္႔ ျပည္ေတာ္ျပန္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ေရွ႕လာမယ္႔ႏွစ္မ်ားတြင္ ျပည္မအစိုးရကို စိန္ေခၚမည့္ ပဋိပကၡမီးစမ်ား ျဖစ္မည္။
အေနာက္ဥေရာပ
ျပီးခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အေနာက္ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒႏွင္႔ အမ်ဳိးသား တန္ဖိုးမ်ား အေလးေပးသင္ၾကားမွႈကို သိသိသာသာ ေလ်ာ႔ခ်လာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အေရွ႕ဥေရာပႏွင္႔ မူဆလင္ကမၻာမွ လူအမ်ာ းေရႊ႕ေျပာင္းစီး၀င္လာမွႈ၊ စီးပြားေရးထိုးက်မွႈတို႔ေၾကာင္႔၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာေပါင္းစံုႏွင္႔ လံုးျခာလုိက္လာသည္။
အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ အခ်ဳိ႔ေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ဆန္ သည့္ အစိုးရမ်ားက အမ်ဳိးသားေရး၀ိသသမ်ား ေရွ႕တန္းျပန္တင္ လာမွႈေၾကာင္႔ ျပည္တြင္း လူမွႈေရးတင္းမာမွႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။ အစိုးရမ်ားရဲ႕ ပညာေရး အသံုးစရိတ္ ေလ်ာ႔ခ်မွႈမ်ားေၾကာင္႔ သုေတသနႏွင္႔ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္က်သြားမွာ စုိးရမ္ရသည္။
ရည္ညႊန္း။ Education and forecasting the future by Ian Bremmer
၀င္႔ထန္း
သို႔ႏွင္႔တိုင္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းႏွင္႔ ဆက္စပ္ေနေသာ အရာရာတိုင္းတြင္ အဆိုးဘက္ျခမ္းလည္း ရွိေနသည္။ မတည္ျငိမ္ေသာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ပညာတတ္လူငယ္မ်ားက အေနာက္ေစ်းကြက္မ်ားရွိ မ်ဳိးမ်ဳိးျမတ္ျမတ္ရတဲ႔ အလုပ္မ်ားဆီ ေျပာင္းေရႊ႕ဖိုု႕ ၾကိဳးစားလာၾကသည္။ ထိုဖြံျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွႈ နာတာရွည္ျပႆနာက သက္ဆိုင္ရာ အစိုးမ်ားရဲ႕ ပညာေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈကို စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ႔ေစသည္။ သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္းဆိုသလို အေနာက္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားမွ ဦးေႏွာက္ေကာင္းေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူ သိမ္းယူသြားတတ္ၾကသည္။
တစ္ဘက္တြင္လည္း ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ အခ်ဳိ႕ရဲ႕ အစိုးရေတြက ေရရွည္ လူထုအကိ်ဳးအတြက္ ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ မရွိ။ ပညာေရးလုပ္ငန္း တခြင္တျပင္လံုးအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖို႔ ပ်က္ကြက္ျခင္းမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈကို ဆြဲခ်ထားျခင္း၊ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ လံုျခံဳေရးကို လ်စ္လ်ဴရွႈျခင္း ျဖစ္သည္။ ပညာေရးသည္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ပံုမွန္တိုးတက္ဖို႔ႏွင္႔ ေရရွည္ႏိုင္ငံေရး တည္ျငိမ္ဖို႔အတြက္ အဓိက အသက္ ျဖစ္သည္။
ယခု ကမၻာ႔ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ရဲ႕ အနာဂတ္ ပညာေရး ျပႆနာအခ်ဳိ႕ကို ဖိုးကပ္စ္ လုပ္ၾကည့္ပါမည္။
ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ား
မၾကာမီႏွစ္မ်ားအတြင္း ထုိေဒသရွိ အစိုးရမ်ားသည္ ေငြေၾကး၊ အခ်ိန္၊ ရင္းျမစ္တို႔ကို ပညာေရးအတြက္ ပံုေအာ သံုးစြဲလာၾကသည္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယ၊ ဒူဘိုင္း၊ အဘူဒါဘီ တို႔တြင္ အေျခခံအေဆာက္အံုမ်ား (infrastructure) တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပင္ကိုယ္ဇ ရွိသူမ်ားကို မက္ေလာက္ေအာင္ေပးျပီး ေခၚယူျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အကယ္ဒမစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားႏွင္႔ ပါတနာဖြဲ႔ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ထုိေဒသအတြက္ တကယ္႔အေရးပါေသာ အေျပာင္းအလဲက ငယ္ရြယ္တဲ႔ အမ်ဳိးသမီးထုထံမွ လာမည္ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားမွာ မတူးမေဖာ္ရေသးေသာ ရင္းျမစ္ၾကီး ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ျခင္းက တိုင္းျပည္အတြက္ အခြင္႔အလမ္း ျဖစ္လာမည္။
တစ္ခ်ိန္ထဲတြင္ ခ်မ္းသာေသာ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံ UAE ႏွင္႔ ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈနိမ္႔ အဂ်မန္၊ ရွာဂ်ာ၊ ရက္စ္အယ္လ္ခိုင္မာ ေစာ္ဘြားႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ကြာဟခ်က္မွာ ၾကီးမားလြန္းေနသည္။ လူ႔မလိုင္ ေစာ္ဘြားမ်ားက လူမွႈ႔လစ္ဘရယ္လိုက္ေဇးရွင္း ေပၚထြန္းဖို႔ႏွင္႔ ပညာေရးအဆင္႔အတန္းတိုးတက္ဖို႔ကို အေၾကာက္အကန္ ျငင္းဆန္ ထားတုန္းပင္ ျဖစ္သည္။
ေျမာက္အာဖရိက
ေျမာက္အာဖရိက အစိုးရမူ၀ါဒေတြကို ၾကည့္ရင္ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းၾကီးေတြရဲ႕ အစြဲအလမ္းမ်ားႏွင္႔ အယူ၀ါဒမ်ားကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ထားတာ ေတြ႔ရမည္။ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းၾကီးမ်ားက သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို အျမဲပံုသြင္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခ်င္သည္။ အမ်ဳိးသားေရး ဇာတိမာန္ႏွင္႔ ဆိုရွယ္လစ္မူမ်ားကို အေၾကာင္းျပျပီး အေနာက္စတိုင္ သင္ၾကားမွႈမွန္သမွ် ျငင္းပယ္္ၾကသည္။ ပညာေရးအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖို႔မွာ ေဆြးေႏြးရ အခက္ဆံုးျပႆနာ ျဖစ္ေနတတ္သည္။
ဥပမာ အီဂ်စ္ကို ၾကည့္ႏိုင္သည္။ အီဂ်စ္တြင္ ျမိဳ႔ျပေန ဆင္းရဲသားလူငယ္မ်ားႏွင္႔ လူူလတ္တန္စားမ်ားမွာ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမွႈအေပၚ တစ္ေန႔တျခား စိတ္ပ်က္လာၾကသည္။ ပင္ကိုယ္ ဇရွိသူ လူငယ္မ်ား ႏိုင္ငံျခား ထြက္ခြာမွႈ မ်ားျပားလာျခင္းက မခိုင္မာေသာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ရင္ေလးစရာျဖစ္သည္။
ဆဘ္ဆာဟာရ အာဖရိက
ဆဘ္ဆာဟာရ အာဖရိကေဒသတြင္ အစဥ္လာအားျဖင္႔ ေတာ္ေသာေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အစိုးရေဘာ္ဒါမ်ားတြင္ တက္ေရာက္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း အာဖရိက စီးပြားေရး တိုးတက္လာမွႈနဲ႔အတူ ပညာေရးအဆင္႔အတန္း ေကာင္းမြန္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရေတြဘက္က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္စြမ္း မရွိေသး။
ထိုကြက္လပ္ကို ျဖည့္ဖို႔အတြက္ အခြင္႔ေရးေခ်ာင္းေနတဲ႔ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ားက ေနရာ ၀င္ယူလာၾကသည္။
အစိုးရေဘာ္ဒါမ်ားတြင္ ေငြေၾကး၊ လူမ်ဳိးစု ခြဲျခားဆက္္ဆံမွႈမ်ားမရွိ အားလံုးကို ေရာေႏွာထားေသာ္လည္း၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြက လူ႔မလိုင္ဘ၀င္စိတ္္ႏွင္႔ မ်ဳိးႏြယ္စုစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္လြန္းတဲ႔ အာဖရိကမ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ေမြးထုတ္ေပးေနသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားက တိုင္းရင္းသားျပႆနာႏွင္႔ မ်ဳိးႏြယ္စု ပဋိပကၡမ်ား ျမင္႔မားလာဖို႔ လက္ယက္ေခၚေနသလို ျဖစ္သည္။
အိႏၵိယႏွင္႔ ဘရာဇီး
ထိုႏိုင္ငံၾကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံတြင္ တူညီေသာ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားရွိေနသည္။ ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္ ပညာေရး အသံုးစရိတ္ ညံ့ဖ်င္အားနည္းမွႈကို ေက်ာ္လႊားဖို႔အတြက္ ပုဂၢလိက ပညာေရးက႑တြင္ ႏိုင္ငံျခားမွ တိုက္္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမွုဳပ္ႏွံမွႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ ေပးလာၾကသည္။
ထိုမဟာဗ်ဴဟာတြင္ ဘရာဇီးက ပိုေအာင္ျမင္ဖို႔ ရွိေနသည္။ အေၾကာင္းမွာ ဘရာဇီးက အႏၵိယလို ယဥ္ေက်းမွႈေထြျပားမွႈ မရွိ။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္က ျပည္နယ္မ်ားအၾကား တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုမွ ဩဇာသက္ေရာက္သည္။
အိႏၵိယမွာက ဘာသာစကား ႏွစ္ဒါဇင္ေက်ာ္္ ေျပာသူကပင္ တစ္သန္းခန္႔ ရိွသည္။ ဘရာဇီးတြင္ ေလယဥ္တည္ေဆာက္သူ Embraer ကိုယ္တိုင္ တည္ေထာင္ထားတဲ႔ အဆင္႔ျမင္႔ သိပၸံႏွင္႔ နည္းပညာ ေက်ာင္းမ်ားလို ေနာက္ထပ္ေက်ာင္းမ်ား ေဒသတစ္ခုလံုးမွာ မွႈိလိုေပါက္လာဖို႔ ရွိေနသည္။
အိႏၵိယတြင္ ခ်ာတာေက်ာင္းမ်ားက အထူးစီးပြားေရးဇံုၾကီးသဖြယ္ ျဖစ္လာေနသည္။ တစ္စံုတရာ ထိေရာက္မွႈ ရွိေပမဲ႔၊ ဘာသာစကားအမ်ဳိးမ်ဳိး ယဥ္ေက်ုးမွႈအဖံုဖံုရွိေနတဲ႔ ျပည္နယ္ေတြအထိ ေအာင္ျမင္ ျပန္႔ႏွံသြားဖို႔က မလြယ္လွေသးပါ။
ရုရွား
ရုရွားအစိုးရက ေက်ာင္းပညာေရးစနစ္ကို အၾကီးအက်ယ္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ သမိုင္းႏွင္႔ လူမွႈသိပၸံ ဘာသာရပ္ ျပဌာန္းစာအုပ္မ်ားထဲ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္လာသည္။
ေက်ာင္းသားေတြကို အဆင္႔ျမင္႔ စစ္ေရး ထရိန္နင္မ်ား ေပးဖို႔ ၾကိဳးစားသည္။ ယဥ္ေက်းမွႈႏွင္႔ အေျခခံ သိပၸံက႑အတြက္ သံုးစြဲမွႈက ယခင္အတုိင္း ညံ့ဖ်င္း ေနတုန္းပင္။ လူဦးေရႏွင္႔ ေမြးဖြားႏွႈန္းမွာ ျပႆနာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနသည္။ ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရ တိုးတက္မွႈႏွႈန္းမွာ ၀.၅ ရာခိုင္ႏွႈန္းသာရွိျပီး၊ စစ္ပြဲႏွင္႔ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမွႈလည္း မရွိေသာေၾကာင္႔ သက္ၾကီးျပႆနာက ေရရွည္အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။
တရုတ္
တရုတ္တြင္ လူမွႈဖြံ႔ျဖိဳးေရးျပႆနာ အမ်ားၾကီးရွိသည္။ တရုတ္ ပညာေရးစနစ္က ျပည္တြင္းတြင္ ျပိဳင္ဆိုင္မွႈ လူမွႈဖိအားေတြ ပိုျဖစ္လာေနသည္။ အစိုးရက စာမတတ္တဲ႔ ေက်းလက္ လူဦးေရမ်ားစြာ အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္လာျပီး ေအာင္ျမင္မွႈမ်ား ရွိလာသည္။ ဘြဲ႔ရလူငယ္အေရအတြက္ မ်ားျပားလာသည္။
ျပႆနာက လူမွႈတည္ျငိမ္မွႈကို ဆက္ထိန္းထားဖို႔အတြက္ ၄င္းဘြဲ႔ရမ်ားကို အလုပ္အကိုင္သစ္ ရွာေဖြေပးဖို႔ လိုအပ္ေနသည္။ စက္မွႈ လုပ္ငန္းေတြကလည္း လုပ္အားကိုသာ အဓိက အားျပဳထားေသာေၾကာင္႔၊ ဘြဲ႕ရ ၂၀ ရာခုိင္ႏွႈနး္ေက်ာ္မွာ အလုပ္လက္မဲ႔မ်ား ျဖစ္ေနသည္။
တရုတ္ပညာေရးစနစ္တြင္ အလြတ္္က်က္ႏွင္႔ အထက္ေအာက္ပံုစံ သင္ၾကားမွႈကို မစြန္႔ရက္ႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ တရုတ္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ ရိုက္သြင္းဖို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မဟာဗ်ဴဟာက်က် ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ရွိရွိသမွ် အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကိုလည္း ပါတီအေပၚ သစၥာခံဖို႔ အတင္းလုပ္ေနသည္။
သို႔ေသာ္ ေဟာင္ေကာင္ ရွန္ဟိုင္း စတဲ႔ ျမိဳ႕ၾကီးတို႔မွ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင္႔ ျပည္ေတာ္ျပန္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ေရွ႕လာမယ္႔ႏွစ္မ်ားတြင္ ျပည္မအစိုးရကို စိန္ေခၚမည့္ ပဋိပကၡမီးစမ်ား ျဖစ္မည္။
အေနာက္ဥေရာပ
ျပီးခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အေနာက္ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒႏွင္႔ အမ်ဳိးသား တန္ဖိုးမ်ား အေလးေပးသင္ၾကားမွႈကို သိသိသာသာ ေလ်ာ႔ခ်လာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အေရွ႕ဥေရာပႏွင္႔ မူဆလင္ကမၻာမွ လူအမ်ာ းေရႊ႕ေျပာင္းစီး၀င္လာမွႈ၊ စီးပြားေရးထိုးက်မွႈတို႔ေၾကာင္႔၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာေပါင္းစံုႏွင္႔ လံုးျခာလုိက္လာသည္။
အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ အခ်ဳိ႔ေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ဆန္ သည့္ အစိုးရမ်ားက အမ်ဳိးသားေရး၀ိသသမ်ား ေရွ႕တန္းျပန္တင္ လာမွႈေၾကာင္႔ ျပည္တြင္း လူမွႈေရးတင္းမာမွႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။ အစိုးရမ်ားရဲ႕ ပညာေရး အသံုးစရိတ္ ေလ်ာ႔ခ်မွႈမ်ားေၾကာင္႔ သုေတသနႏွင္႔ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္က်သြားမွာ စုိးရမ္ရသည္။
ရည္ညႊန္း။ Education and forecasting the future by Ian Bremmer
၀င္႔ထန္း
0 comments:
Post a Comment