ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ အပိုင္း (၃) Rohingyar Crisis Part (3)

by Nyein Chan Aye on Saturday, August 18, 2012 at 5:34am 

အျခား ဆက္စပ္ေနေသာ အေၾကာင္းအရာ အေျခအေနမ်ား (Other Related Matters) 

လူမ်ိဳး၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇ နဲ႕ ရာဇဝတ္မႈ (Race, Genetic and Crime)

ဒီေခါင္းစဥ္ ထည့္ ေရး ရျခင္းဟာ လတ္တေလာ ရခိုင္ေဒသ မတည္ၿငိမ္မႈ ျဖစ္စဥ္ အစျဖစ္တဲ့ ေဒသခံ အမ်ိဳးသမီးငယ္တေယာက္ကို သားမယားျပဳက်င့္၊ လူသတ္၊ ပစၥည္းယူ ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ၿပီးစ အခ်ိန္မွာ အဲဒီ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႕ စြပ္စြဲခံခဲ့ရတဲ့ လူမ်ိဳးကြဲ/ဘာသာျခား လူတစု နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး စာေရးသူ အြန္လိုင္း မွာ ဖတ္ရႈလိုက္ရဖူးတဲ့ “ကိုယ့္အိမ္လည္း လာေနေသးတယ္၊

အိမ္ရွင္ကိုလည္း ေစာ္ကား တဲ့ လူမ်ိဳး နဲ႕ ဒီလို အက်င့္ စရိုက္ဆိုးေတြ ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးအႏြယ္ ေတြကို ဘာအတြက္မွ လက္သင့္ခံစရာ မလိုဘူး” ဆိုတဲ့ မွတ္ခ်က္ စကားေၾကာင့္ပါ။

မွတ္ခ်က္ျပဳသူဟာ ဘယ္သူဆိုတာ အခု နာမည္ မေဖာ္ဘဲနဲ႕ သူရဲ႕ ပင္ကိုယ္အရည္အေသြး၊ ဝါသနာ နဲ႕ ဆက္စပ္တဲ့ အလုပ္အကိုင္ကို ေဖာ္ျပရင္ကို လူအမ်ား ရိပ္မိႏိုင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မွတ္ခ်က္ျပဳသူကို ပုဂၢိဳလ္ေရး ေဝဖန္ ရံႈ႕ခ် အျပစ္တင္လိုစိတ္မရွိဘဲ သူေထာက္ျပတဲ့ အခ်က္ကိုသာ ဒီမွာ ရွင္းလိုတဲ့ အတြက္ ေယဘုယ် သေဘာအေနနဲ႕ သူဟာ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ လူအမ်ားအၾကား တိုင္းသိျပည္သိ ထင္ရွားတဲ့ (အြန္လိုင္း ထင္ရွားတာ မဟုတ္ပါ) ေခတ္ပညာတတ္ အမ်ိဳးသမီးတဦး ျဖစ္ပါတယ္လို႕ပဲ ဆိုပါရေစ။ အထက္ပါ မွတ္ခ်က္ျပဳခ်ိန္မွာ အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီးႀကီးဟာ အမ်ိဳးသမီးခ်င္းကိုယ္ခ်င္းစာ စိတ္နဲ႕ ဒီလို မွတ္ခ်က္မ်ိဳးျပဳမိတယ္ဆိုတာ ယံုမွား သံသယလည္း မရွိပါ။ စာေရးသူကိုယ္တိုင္လည္း အထက္ပါ ရာဇဝတ္မႈ သတင္းကို ၾကားရေတာ့ ဝမ္းနည္းစိတ္ပ်က္ ယူက်ံဳးမရ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီလို အျဖစ္အပ်က္ဟာ စိတ္ခံစားမႈ တခုတည္းအရ လူသိရွင္ၾကား ျပန္လည္ မွတ္ခ်က္ျပဳလို႕ ရတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ဦးေႏွာက္မွာ ရွိတဲ့ အသိဥာဏ္နဲ႕ ဆင္ျခင္ၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္ ေဝဖန္ မွတ္ခ်က္ျပဳမွ ျဖစ္မွာမို႕ပါ။ အေၾကာင္းက ကမၻာ မွာ ႏိုင္ငံတကာက လူမ်ိဳးစု ေတြ နဲ႕ ရာဇဝတ္မႈ ဆက္ႏြယ္မႈကို သိပၸံနည္းက် သုေတသနလုပ္ စာရင္း ေတြ ထုတ္ျပန္ေလ့လာၾကေပမယ့္ လူမ်ိဳး နဲ႕ ရာဇဝတ္မႈ ရဲ႕ ခိုင္မာတဲ့ ဆက္ႏြယ္မႈကို သက္ေသ သာဓက ေကာင္းေကာင္းျပစရာ မရွိတဲ့ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လူမ်ိဳး တမ်ိဳးကေတာ့ျဖင့္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေျခ ပိုရွိတယ္လို႕ တသမတ္တည္း ဧကံ ေကာက္ခ်က္စြဲလို႕မရလို႕ပါ။ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူ လူတဦးခ်င္း ကို ေလ့လာရာမွာလည္း ဒီလူဟာ မ်ိဳးရိုးဗီဇ ေၾကာင့္ ဒီလိုရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တာပါလို႕ မုခ် ေျပာလို႕ မရဘဲ သူ႕ရဲ႕ ပညာ အေျခခံ၊ ဘဝျဖတ္သန္းခဲ့မႈ မိသားစု ေနာက္ခံ အေျခအေန နဲ႕ ေနထိုင္ ႀကီးျပင္း ခဲ့ရာ ပတ္ဝန္းက်င္ စတာေတြက ပို အဓိက က် တာ ေတြ႕ရလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုေတြ လိုက္မွာလည္း ဒီလို တသေဘာတည္းျဖစ္တဲ့ အဲဒီ လူမ်ိဳးစု ေနထိုင္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ၊ ပညာရည္ ျမင့္မားမႈ၊ လူမႈ စီးပြား အေျခအေနေတြကသာ ရာဇဝတ္ျဖစ္ႏႈန္းနဲ႕ ပိုဆက္စပ္ ႏွီးႏြယ္ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္းရွာ လို႕ ရလို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုေတာ့ကာ အထက္ပါ ရာဇဝတ္မႈ ျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ သူေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္ေစအံုးေတာ့ ဒါဟာ သူတို႕ လူမ်ိဳးအလိုက္ သေဘာလို႕ ယူဆလို႕ မရဘဲ လူတဦးခ်င္းသေဘာနဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ အပါအဝင္ အစစ အရာရာ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင္လို႕သာ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အရင္ တႏွစ္က ေက်ာက္ပန္းေတာင္း မွာ ဂ်ပန္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ကို မုဒိမ္းက်င့္ လူသတ္ခဲ့တဲ့ (ကို) မင္းသိုက္ ဟာ ျမန္မာ လူမ်ိဳး နဲ႕ ဗမာႏိုင္ငံ တခုလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳတဲ့ သေဘာပါပဲ။ စာေရးသူ တဦးတည္း အျမင္ နဲ႕ သက္ေသ အေထာက္အထား ထပ္ျပရရင္လည္း ဗမာျပည္ က ႏွစ္စဥ္ ရာဇဝတ္ျဖစ္ပြားတဲ့ ႏႈန္းနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ နဲ႕ မ်ိဳးႏြယ္ တူ (သို႕) ဘာသာတူ အျခား အိမ္နီးခ်င္း နဲ႕ ကမၻာ့ အႏွံ႕အျပား ႏိုင္ငံေတြက ရာဇဝတ္ ျဖစ္ပြား ႏႈန္းေတြကိုသာ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ၾကပါလို႕ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ၊ ပညာအရည္အခ်င္း ျမင့္မားမႈ၊ လူမႈ၊ စီးပြား အခ်က္ေတြ ေၾကာင့္သာ ရာဇဝတ္ျဖစ္ႏႈန္း အနည္း/အမ်ား က သက္ဆိုင္တယ္ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ႏိုင္မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးတခ်က္ ေထာက္ျပ လိုတာကေတာ့ ရာဇဝတ္မႈ သေဘာေတြမွာ လူမ်ိဳး၊ မ်ိဳးရိုး၊ ဗီဇ နဲ႕ တိုက္ရိုက္ ပတ္သက္တဲ့ အမ်ိဳးအစား သတ္သတ္မွတ္မွတ္ခြဲျခားလို႕ မရေပမယ့္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္ ကြဲျပားမႈကို အေျခခံ တဲ့ အစြဲေတြ၊ မုန္းတီးမူေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတဲ့ အမုန္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ (Hate Crime) ကေတာ့ ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထရွိတဲ့ အေၾကာင္း၊ သိပၸံနည္းက် ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ သတ္မွတ္ထားႏိုင္ေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္ ေဒသ မြတ္ဆလင္ အေျခခ်မႈ(Muslim Settlement in Arakan State)

ဒီေခါင္းစဥ္ ထည့္ေရးရျခင္းက (၈၈) မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား  တေယာက္ သူရဲ႕ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာ မွာ သူတို႕ အဖြဲ႕ရဲ႕ ရခိုင္ေဒသ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ မွတ္တမ္းဓာတ္ပံုေတြ တင္ထားတဲ့ အထဲက ေတြ႕မိတယ္ ဓာတ္ပံု တပံုေၾကာင့္ပါ။ အဲဓာတ္ပံုမွာ စစ္ေတြ ေဒသအတြင္း စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ အရင္ ကုလား မုန္႕ မ်ိဳးစံု လုပ္ေပးေနတဲ့ မြတ္ဆလင္ ေတြ ခု ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ရလို႕ မုန္႕လုပ္မယ့္သူ မရွိေတာ့အတြက္ ေဒသခံ ရခိုင္ လူမႈေရးလုပ္ငန္း အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေဒသခံ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကို မုန္႕မ်ိဳးစံု လုပ္နည္း သင္တန္း ေပးမယ္ လို႕ ေၾကာ္ျငာထားတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ ဓာတ္ပံု ပါ။

ေဒသခံ ရခိုင္ လူမ်ိဳးေတြထဲက အေျခခံလူတန္းစားေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အေရးေတြ ရဖုိ႕၊ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ပညာေတြ တတ္ကၽြမ္းဖို႕ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ နဲ႕ ေဒသခံ အစိုးရက ႀကိဳးစားေဖာ္ေဆာင္ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အဲ့ေဒသေတြမွာ ရာစုႏွစ္ေတြခ်ီ အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ ဗမာႏိုင္ငံသား မြတ္ဆလင္ ေတြမွာလည္း ဒီအခြင့္အေရးမ်ိဳး ခံစား ရရွိရပါမယ္။ တဘက္ကို ထမင္းအိုးတည္ေပးဖို႕ႀကိဳးစားခ်င္လို႕ အျခားတဘက္ကို ထမင္းအိုးခြဲတာမ်ိဳး မျဖစ္ရေအာင္ သတိျပဳ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။

ဆိုခဲ့တဲ့ ဓာတ္ပံု က စာေရးသူ ကို အေတြးေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တဲ့အတြက္ မြတ္ဆလင္ ေတြ ရခိုင္ ေဒသ မွာ လာေရာက္ အေျခခ်ျဖစ္ပံု သမိုင္းအခ်က္အလက္ေတြထဲက အားလံုးလက္ခံႏိုင္မယ့္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာနည္း အခ်က္တခ်ိဳ႕ကို ခ်ျပပါမယ္။

ရခိုင္/ျမန္မာ သမိုင္း ပညာရွင္ မ်ားလည္း လက္ခံႏိုင္တဲ့ သေဘာအရဆိုရရင္ ရခိုင္ေဒသမွ မြတ္ဆလင္ ေတြကို ေလးမ်ိဳး ခြဲႏိုင္ပါတယ္။

(၁) အခု အျငင္းပြားဖြယ္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္တေကာင္း ဘဂၤါလီ အဆက္ ေမယူနယ္ျခားေဒသအေျခစိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာက မြတ္ဆလင္ အုပ္စုတစု ျဖစ္ပါတယ္။

(စကားခ်ပ္ - စာေရးသူ လက္လွမ္းမီ နားလည္ သေလာက္ အခု ရခိုင္/ျမန္မာ သမိုင္း ပညာရွင္ မ်ား ရိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥ အျငင္းပြားေနတာဟာ လူမ်ိဳးနာမည္ နဲ႕ ဌာေနတိုင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူးဆိုတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေပဒ အရ တရားဝင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိသူေတြ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ျခင္း၊ ေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရျခင္းကို ျငင္းေနၾကတာ၊ ကန္႕ကြက္ေနၾက မဟုတ္ဘူးလို႕ နားလည္ထားပါတယ္။)

 (၂) ရခိုင္ ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ (King Narameikhla) (၁၄၀၄-၁၄၃၄ CE) က ျမန္မာ (ဗမာ) ဘုရင္လက္ေအာင္က်ေရာက္ေနတဲ့ ရခိုင္ႏိုင္ငံကို  ဘင္ေဂါလ္ နယ္ ဘဂၤါလီ ဆူလတန္ ဘုရင္ (Sultanate of Bengal) အကူအညီ နဲ႕ (၁၄၃၀ CE) မွာ ျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ၿပီး ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ ေျမာက္ဦး မင္းဆက္ (၁၄၃၀-၁၇၈၄ CE) ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့လို ျပန္လည္ မထူေထာင္ႏိုင္ေသးခင္ (၂၄) ႏွစ္ၾကာ ဘင္ေဂါလ္ နယ္ ဆူလတန္ ဘုရင္ ဆီမွာ အေဝးေရာက္ ခုိလံႈ (Exile) ေနခဲ့ရပါတယ္။ ဆူလတန္ အကူအညီ နဲ႕ ရခိုင္နန္းဆက္ ျပန္ထူေထာင္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရခိုင္ႏိုင္ငံဟာ ဘင္ေဂါလ္ နယ္ ဆူလတန္ ဘုရင္ လက္ေအာင္ခံ မိတ္ေဆြ ပ႑ာ ႏိုင္ငံ အျဖစ္ဆက္တည္ရွိေနခဲ့ရတဲ့အတြက္ ရခိုင္ဘုရင္ေတြဟာ ဗုဒၶ ဘာသာကိုးကြယ္ေပမယ့္ အစၥလာမ္မစ္ ဘြဲ႕  ေတြခံယူၾကၿပီး ဘင္ေဂါလ္ နယ္သံုး အစၥလာမ္မစ္ ဒဂၤါးေတြကိုလည္း ေငြေၾကးအေနနဲ႕ တရားဝင္ သံုးစြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလို အေနအထားဟာ ဘင္ေဂါလ္ နယ္ ဆူလတန္ ၾသဇာခံ လက္ေအာင္က လံုးဝလြတ္ေျမာက္တဲ့ (၁၅၃၁ CE) အထိလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္ပိုင္းလည္း အစဥ္အလာအရ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ ရခိုင္ဘုရင္ေတြဟာ  အစၥလာမ္မစ္ ဘြဲ႕  နာမည္ ခံယူတာေတြ ဆက္ရွိေနပါေသးတယ္။ ေျမာက္ဦးေခတ္မွာ မင္းေစာမြန္ ရခိုင္ကို ျပန္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႕ အတူပါလာခဲ့တဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြဟာ ဘုရင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ အစဥ္အဆက္ ေနရာေကာင္း အမ်ားအျပား ရလာခဲ့ၾကပါတယ္။

ဆိုခဲ့တဲ့ ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ စတင္တည္ေထာင္သူ မင္းေစာမြန္ ရခိုင္ ကို ျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ရာမွာ ပါဝင္ အမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့တဲ့ မြတ္ဆလင္စစ္သည္ေတြရဲ႕ အဆက္ မြတ္ဆလင္ အုပ္စု က ခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ဒုတိယ အမ်ိဳးအစား တမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕က လက္ရွိ ရမ္းျဗဲ ကၽြန္း(Ramree Island) မွာ အဓိက ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ရခိုင္ မ်ိဳးႏြယ္ အုပ္စု ထဲမွာလည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခံရ ၿပီး ဌာေန တိုင္းရင္းသားလည္း အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီးျဖစ္တဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြပါ။

[ စကားခ်ပ္ - အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ ကမန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ သမိုင္းကို (ညႊန္း-၈) တြင္ ဆက္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။]

(၃) ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ ေျမာက္ဦး မင္းဆက္ (၁၄၃၀-၁၇၈၄ CE) အတြင္းမွာပါ လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ မြတ္ဆလင္ အုပ္စု -- သူတို႕က လက္ရွိ ေျမာက္ဦး နဲ႕ ေက်ာက္ေတာ္ မွာ အမ်ားစု ေနထိုင္ေနၾကပါတယ္။

(၄) ျမန္မာ (ဗမာ) ဘုရင္ ရခိုင္ႏိုင္ငံကို ေနာက္ထပ္ နယ္ခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္ခဲ့တဲ့ (၁၇၈၅ CE) မွာ အတူပါလာတဲ့ ဗမာဘုရင္ သစၥာေတာ္ခံ စစ္သည္ေတြ ျဖစ္တဲ့ အဲ့ေခတ္ ျမန္မာ (ဗမာ) ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေျမဒူး နယ္က မြတ္ဆလင္ အုပ္စုတစု -- သူတို႕က အခု စစ္ေတြ ခရိုင္ (Sandoway District) မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ၾကပါတယ္။

တလင္တမယား စနစ္ (Monogamy)

ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို အခု လူအမ်ား ေျပာၾကရင္ မယား အမ်ားႀကီး ယူတဲ့ ကိစၥ ပါလာတတ္တဲ့ အတြက္ ဒီေခါင္းစဥ္ကို ထည့္ေရးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Monogamy နဲ႕ သူနဲ႕ ဆက္စပ္တဲ့ Polygamy သေဘာမွာ ေဆြးေႏြးစရာ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သီးသန္႕ေဆာင္းပါး အေနနဲ႕ ေရးမွသာ ျပည့္စံု ႏိုင္မွာပါ။ ေအာက္မွာ တင္ျပ ထားတာက အက်ဥ္းခ်ံဳးပါ။

တလင္တမယားစနစ္ မဟုတ္ၾကတဲ့ (Polygamy) သေဘာဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ၊ မြတ္စလင္ေတြ ခ်ည္းပဲ အစဥ္အဆက္ က်င့္သံုးခဲ့တာ မဟုတ္ပါ။ ကမၻာ့ အဝွမ္းက ေရွးေဟာင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္း (လူမ်ိဳး/ဘာသာစံု) အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Polygamy ရဲ႕ ပံုစံႏွစ္မ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ Polygyny (မယားၿပိဳင္) နဲ႕ Polyandry (လင္ၿပိဳင္) သေဘာ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ မြတ္ဆလင္ ကမၻာက လက္ရွိ ေခတ္သစ္မွာပါ ေရွးရိုးစြဲတဲ့ အေလ့အထေတြကို က်င့္သံုးဆဲျဖစ္ေနေတာ့ Polygamy ထဲက Polygyny (မယားၿပိဳင္) ကို လူမႈ ထံုးတမ္း အရ နဲ႕ တရားဥပေဒ အရ အမ်ားစု လက္ခံထားၾကပါတယ္။ လက္ခံျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္တိုင္း လိုက္က်င့္သံုးတာ မဟုတ္ပါ။ ေယဘုယ် သေဘာအေနနဲ႕ မြတ္ဆလင္ ကမၻာမွာ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈေတြရဲ႕ (၁-၃ %) ရာခိုင္ႏႈန္း မွ်ကသာ မယားၿပိဳင္ယူထားတဲ့ အိမ္ေထာင္ေရး (Polygamous Marriages) ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစု ရွိတဲ့ တူရကီ၊ တူနီးရွား၊ အဇာဘိုင္ဂ်န္၊ ေဘာ့စနီးယား-ဟာဇီဂိုးဗီးနား ႏိုင္ငံေတြမွာ ဆို တရားဥပေဒ အရ တလင္တမယား စနစ္ သာ က်င့္သံုးၿပီး Polygamy ကို တားျမစ္ထားပါတယ္။ ဘာသာေရး ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြ လႊမ္းမိုးမႈကင္းတဲ့ ဆီကူလာ အာရပ္ တိုင္းျပည္ တခု ျဖစ္တဲ့ လယ္ဘႏြန္ ဆိုလည္း အလားတူပါပဲ။

တလင္တမယား စနစ္ (Monogamy) တရားဥပေဒ သေဘာ အရ မျဖစ္တာ၊ တနည္းအားျဖင့္ Polygamy ကို ဥပေဒ အရ ခြင့္ျပဳထားတာကလည္း မြတ္ဆလင္ ႏိုင္ငံေတြ ခ်ည္းပဲလည္း မဟုတ္ပါ။ ဥပမာ ဆို စာေရးသူ တို႕ ဗမာျပည္မွာလည္း Polyandry (လင္ၿပိဳင္) ထားမႈကိုသာ တရားဥပေဒ အရ ကန္႕သတ္ထားၿပီး Polygyny (မယားၿပိဳင္) ထားမႈကို ဥပေဒ အရ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ (စကားခ်ပ္ - ဗမာ့ လူအဖြဲ႕အစည္းမွာ လူမႈထံုးတမ္း အရေတာ့ Polygamy (မယားၿပိဳင္/လင္ၿပိဳင္) ကို ရံႈ႕ခ်ပါတယ္။)

ဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ နဲ႕ Polygamy ကို တြဲစဥ္းစားဖို႕ထက္ တိုင္းျပည္မွာ အားလံုးတေျပးညီ ျဖစ္ေအာင္၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး အျပည့္အဝရေအာင္ Polygyny (မယားၿပိဳင္) တရားဥပေဒ အရ ယူထားႏိုင္မႈ ကို ျပင္ဖို႕ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကို ေထာက္ျပၿပီး ဥပေဒျပ႒ာန္းေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ႏိုင္ရင္ တပါတည္း ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ဘယ္ဘာသာဝင္မဆို ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ တရား ဥပေဒ အတိုင္း လိုက္နာ က်င့္ၾကံ ရမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ Polygyny (မယားၿပိဳင္) ယူထားႏိုင္မႈက ပေပ်ာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ဒီမိုကရက္တစ္ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီလို ဥပေဒ သေဘာနဲ႕ တားျမစ္ထားတာပါပဲ။ တပါတည္း မိမိ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ၊ အထူးသျဖင့္ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္းမွာ တလင္တမယား စနစ္ (Monogamy) ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ေတြ ကို ပညာေပး ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆက္စပ္တဲ့ ကိစၥတခုျဖစ္တဲ့ အသက္အရြယ္မျပည့္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ လက္ထက္မႈ (Child Marriage) ဟာလည္း Polygamy လိုပဲ ေရွးေဟာင္းေခတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအားလံုး နဲ႕ လက္ရွိေခတ္ ေရွးရိုးစြဲ လူ႕အသိုင္းအဝန္းေတြမွာ ရွင္သန္ေနတဲ့ ဓေလ့ တခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ကမၻာနဲ႕ အဝွမ္း မွာ လက္ထပ္ႏိုင္တဲ့ အသက္ ကန္႕သတ္ခ်က္ တရားဥပေဒ ထုတ္ျပန္ၿပီး ကန္႕သတ္ ထားပါတယ္။ ဒီလို တရားဝင္ အိမ္ေထာင္ျပဳႏိုင္တဲ့ အသက္ (Legal Marriage Age) နဲ႕ လိင္ ဆက္ဆံ ႏိုင္တဲ့ အသက္ (Legal Sex Age) ကို ဗမာျပည္မွာလည္း သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းၿပီးျဖစ္တဲ့ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ မလိုတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။

ကေလးေမြးဖြားမႈႏႈန္း (Birth Rate)

ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အၾကား ကေလးေမြးဖြားႏႈန္းျမင့္မားေနမႈကိုလည္း လူေတြေျပာေလ့ရွိလို႕ ဒီေခါင္းစဥ္ကို ထည့္ေရးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

မွန္ပါတယ္..။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘာသာေရး နဲ႕ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ေရွးရိုးစြဲ အယူအဆအရ ေခတ္မီ ပဋိသေႏ ၶ တားဆီးေရး မွာ အားနည္းၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြ ယံုၾကည္တဲ့ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ႏႈတ္ကပါတ္ေတာ္ အရ စီရင္ ေရးသားခဲ့တယ္လို႕ဆိုတဲ့ ကုရ္အာန္က်မ္းမွာ ပဋိသေႏ ၶတားျခင္း (Contraception) ဟာ အျပစ္ (Sin) ျဖစ္တယ္လို႕ တိတိက်က် ဆိုထားတာမရွိပါ။ အျခားဘာသာ အယူဝါဒေတြမွာလည္း ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထ ရွိတဲ့ ဘာသာတရား အဆံုးအမ ကို အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူ က်င့္သံုးပံုေတြမွာ ေရွးရိုးစြဲ နဲ႕ ေခတ္မီ သူေတြအၾကား ဝိဝါဒကြဲေနတဲ့ သေဘာသာျဖစ္ပါတယ္။

ေယဘုယ် သေဘာ အေနနဲ႕ ကမၻာ အႏွံ႕က မြတ္ဆလင္ ႏိုင္ငံေတြဟာ သူတို႕ အမ်ားစု အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံတဲ့ အစၥလာမ္ အယူအဆ ပညာရွင္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္း သေဘာထားထုတ္ေဖာ္ လမ္းညႊန္ခ်က္အရ ေခတ္မီ ပဋိသေႏ ၶတားျခင္း နည္းလမ္းမ်ားကို အခ်က္ (၃) ခ်က္ ကန္႕သတ္ၿပီး ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။  ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြဟာလည္း ျဖစ္သင့္တဲ့သေဘာေတြျဖစ္တဲ့ (၁) ပဋိသေႏ ၶတားျခင္းဟာ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္စလံုးရဲ႕ သေဘာ ဆႏၵ ျဖစ္ရမယ္။ (၂) ပဋိသေႏ ၶတားတဲ့ နည္းလမ္းေၾကာင့္ တသက္လံုး မ်ိဳးမပြားႏိုင္ ျမံဳသြာတာမ်ိဳး မျဖစ္ေစရဘူး။ (၃) ပဋိသေႏ ၶ တားဆီးျခင္းေၾကာင့္ လူ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို အသက္ အႏၱရာယ္ ထိ ခိုက္မႈ မရွိေစရဘူး၊.. ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

အရင္ ေခတ္ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ တရားမဝင္ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို တရားဝင္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ မေပးဘဲ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ နည္းဟာ လူသားရဲ႕ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္ရာ ေရာက္ၿပီ ္လူသားျဖစ္တည္မႈကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ရာဇဝတ္မႈပုဒ္မ အႀကီးႀကီးနဲ႕ နာမည္ဆိုးတာသာ အဖတ္တင္ခဲ့ၿပီး တကယ္ သူတို႕ရဲ႕ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သလားဆိုတာလည္း ထိေရာက္ေအာင္ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ သူတို႕ ေနေနတဲ့ ေဒသ ဗမာျပည္ထဲမွာ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္၊ မီးဖြားခြင့္ မရေတာ့ ခိုးၿပီး လက္ထပ္ေပါင္းသင္း၊ ကိုယ္ဝန္ရတဲ့အခ်ိန္ အာဏာပိုင္ေတြသိေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ ထြက္ေျပး၊ ဟုိက ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ဆက္ေနထိုင္၊ ကေလးေမြးရင္းနဲ႕ လူဦးေရ က မ်ားလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ မိမိႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္တဲ့ အတြက္ တခ်ိန္မဟုတ္ တခ်ိန္ ျပန္လက္ခံရမွာသာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ဆံုး မိမိ ႏိုင္ငံမွာပဲ လူဦးေရးမတန္တဆ တိုးပြားလာတာသာ အဖတ္တင္က်န္ရစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အျခား ကမၻာ့အႏွံ႕အျပားက ဆင္းရဲတဲ့ မြတ္ဆလင္ တိုင္းျပည္ေတြမွာ က်င့္သံုးတဲ့ လူ႕သိကၡာ လူ႕က်င့္ဝတ္နဲ႕အညီ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ေတြျဖစ္တဲ့ ေခတ္မီတဲ့ သားဆက္ျခား ပညာေပးေရး၊ လိင္ ပညာေပးေရး ေတြကို ေဖာ္ဆာင္၊ ပဋိသေႏ ၶတားဆီးေရး နည္းနာ ေတြကို သင္ၾကားျပသ ပညာေပးရင္းနဲ႕ ဘာသာေရးအရလည္း တရားဝင္ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ အေၾကာင္း ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြ လုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္းကို ထိန္းႏိုင္ပါတယ္။

ဗမာႏိုင္ငံသား မြတ္ဆလင္ မ်ား (Burmese-Muslim)

ယခု ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူမ်ိဳး/ဘာသာ မတူသူ အုပ္စုေတြ အၾကား တိုးပြားေနတဲ့ သံသယ ေတြ အမုန္းေတြကို ပေပ်ာက္ဖို႕က လက္ရွိ ဗမာျပည္မွာေနထိုင္ေနတဲ့ ဗမာႏိုင္ငံသား မြတ္ဆလင္ မ်ားရဲ႕ တုန္႕ျပန္ေဆာင္ရြက္ပံု နဲ႕ ခံယူခ်က္ မွန္ဖို႕လည္း လုိပါတယ္။ ေရွးဘိုးဘြားအဆက္က ဘယ္လူမ်ိဳးက ဆင္းသက္လာခဲ့ပေစ လက္ရွိ ဗမာႏိုင္ငံသား အေနနဲ႕ ေနထိုင္ေနတဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ား (ရိုဟင္ဂ်ာ၊ အျခား ရိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္တဲ့ အိႏၵိယ၊ အာဖဂန္၊ အာရပ္၊ ပါရွန္ အႏြယ္အားလံုး) ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕  အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ ကို မိမိကိုယ္၊ စိတ္၊ ႏွလံုး မွာ တိုးပြားရွင္သန္ေအာင္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳးသားေရးဟာ  အမ်ိဳး/ဘာသာ/သာသနာ ဆိုတဲ့ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ လူမ်ိဳးစြဲ၊ ဘာသာစြဲ အေပၚမွာ အေျခမခံဘဲ က်ယ္ျပန္႕တ့ဲ ႏိုင္ငံသား အားလံုး၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာ အားလံုး၊ တိုင္းရင္းသား အားလံုး သေဘာေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္၊ တိုင္းျပည္ ခ်စ္စိတ္ အေပၚ အေျခခံ ျမင္ႏိုင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီလို ျမင္ႏိုင္ဖို႕၊ ဒီလို အားလံုးကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၊ တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံ/တိုင္းျပည္ ခ်စ္စိတ္ ေရးသေဘာကို ျမန္မာ အပါအဝင္ အျခား တိုင္းရင္းသားအားလံုးနဲ႕ ဗမာႏိုင္ငံသား၊ ဗမာႏိုင္ငံဖြား တရုပ္ေတြမွာလည္း ျမင္ႏိုင္၊ ခံယူက်င့္ၾကံႏိုင္ဖို႕ လိုပါတယ္။

ေနာက္တခုက ဗမာ-မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္းအေနနဲ႕ အျခား မြတ္ဆလင္ မဟုတ္သူေတြၾကားမွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ အထင္ျမင္လြဲမွား သံသယ ရွိေနမႈေတြ၊ မသိနားမလည္လို႕ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ နဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အစၥလာမ္ ဝါဒ ကို ေရာေထြး အထင္မွား၊ အျမင္မွားျဖစ္ကာ အစၥလာမ္ အေၾကာက္ ေရာဂါ (Islamophobia) ဝင္ေနသူမ်ားကို အျပစ္လို႕ တထစ္ခ် မသတ္မွတ္၊ မျမင္ဘဲ အစၥလာမ္ ဘာသာ နဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ မပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းကို ရွင္းျပတဲ့ ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ အေျခခံ ဗဟုသုတ၊ အျမင္ ဖလွယ္ပြဲေတြ၊ ကို အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရဖို႕ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ ႕တိုင္ပင္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က အစၥလာမ္ ဘာသာေရး သင္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ ေရွးရိုးစြဲ လူတစု နဲ႕ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕က  ျပင္းထန္တဲ့ ေရွးရိုးစြဲ အယူဝါဒ ေတြ မသင္ၾကားႏိုင္ေစဖို႕၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ တိုးပြားေစတဲ့ သေဘာေတြ မေဟာေျပာႏိုင္ေစဖို႕ကိုလည္း ဗမာ-မြတ္ဆလင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ အပါအဝင္ ဘာသာေပါင္းစံု ပါဝင္တဲ့ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဘာသာေရး သင္တန္းေက်ာင္းေတြကို ေလ့လာဖို႕ ဖိတ္ေခၚၿပီး ေခတ္မီ လြတ္လပ္၊ မွ်တ၊ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းေတြနဲ႕ အညီ စစ္မွန္တဲ့ ဘာသာေရး စာေပ သက္သက္ သင္ၾကားေနတာသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစၥလာမ္ သာသနာ ကို အဓမၼ သေဘာနဲ႕ ျဖန္႕ျဖဴးဖို႕ (Islamisation) သင္ၾကားေပေနတာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေရွးရိုးစြဲ ျပင္းထန္တဲ့ သေဘာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒတရားေတြ လံႈ႕ေဆာ္ေနတာ မဟုတ္ေၾကာင္း သက္သက္ျပဳႏိုင္ဖုိ႕လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာလည္း စာေရးသူ ေထာက္ျပသလို သက္ဆိုင္ရာ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္း (Muslim Community) နဲ႕ အစိုးရ၊ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဘာသာစြဲျပင္းထန္မႈေတြနည္းေအာင္၊ ဘာသာေရး အမည္ခံ အစြန္းေရာက္၊ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ဝင္ေရာက္ စိမ့္ဝင္ လႈပ္ရွားခြင့္မရေအာင္ ကာကြယ္တာဆီး ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အထက္မွာ တင္ျပခဲ့တာေတြဟာ စာေရးသူ ေလ့လာ သံုးသပ္မိတဲ့ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ရခိုင္ေဒသ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈေတြရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းရင္းတခုျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ နဲ႕ ဆက္စပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚ စာေရးသူ တဦးတည္းရဲ႕ အျမင္၊ သေဘာထား နဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုး (Conclusion)

နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ စာေရးသူတို႕ရဲ႕ ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေမွာင္ထုဖံုးလႊမ္းေနတဲ့ အေနအထား အခ်ိန္ကေန အလင္းကို ခုမွ စ ဝင္လာတာနဲ႕ သေဘာတရားခ်င္း တူေနပါတယ္။ အလင္းကို ဝင္ခါစ အခ်ိန္မွာ မ်က္စိေတြ က်ိန္းႏိုင္ပါတယ္။ အလင္းဒဏ္က လူအမ်ားစုရဲ႕ အျမင္ေတြကို စူးရွ ထိခိုက္ စိတ္ကသိကေအာင့္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အရာရာဟာ အရိုးစြဲ ေနသားတက် ျဖစ္ေနတဲ့ သမာရိုးက် စိတ္၊ စဥ္းစားပံု၊ အေတြးအေခၚ ေတြ နဲ႕ အံမဝင္ခြင္ မက် ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနကို မလိုလားအပ္တဲ့ သေဘာ အေနနဲ႕ မရႈျမင္ဘဲ အက်ိဳးသင့္၊ အေၾကာင္းသင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္ၿပီး လက္ခံသင့္တဲ့ အရာေတြကို လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႕အတူ လက္ခံႏိုင္ဖို႕ ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာစိုးေၾကာက္လွ ပါတယ္” ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ ခံစားခ်က္ကိုလည္း နားလည္လက္ခံႏိုင္ေပမယ့္ ေခတ္သစ္ ကမၻာရဲ႕ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေနေတြနဲ႕ အလိုက္သင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ႏိုင္စြမ္း မရွိဘဲ ႀကိဳတင္ ေကာက္ခ်က္၊ အစြဲ၊ မယံုၾကည္မႈ၊ သံသယ၊ ရန္ၿငိိဳး၊ အမုန္း၊ စစ္ပြဲ ေတြ နဲ႕သာ ဒီလို အေျခအေနသစ္နဲ႕ သေဘာေတြကို တုန္႕ျပန္ခဲ့ၾကရင္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေပ်ာက္ဆံုးမႈက ပိုလို႕ အေရးႀကီးပါတယ္ လို႕ပဲ ဆိုပါရေစ ခင္ဗ်ာ။

လူရဲ႕ အေပၚယံ အေရျပား အေရာင္ အေသြးနဲ႕ သြင္ျပင္ ကြဲျပား ျခားနားမႈေတြ နဲ႕ ေနာက္ခံ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ လူမႈ႕ အလႊာ ကို မၾကည့္ဘဲ လူတဦးခ်င္းရဲ႕ အက်င့္စာရိတၱ နဲ႕ အရည္အခ်င္းရွိမႈကိုသာ  အဓိက စဥ္းစားျပီး ရႈျမင္ဆင္ျခင္သံုးသပ္ ေနရာေပးတတ္တဲ့ လြတ္လပ္၊ မွ်တ၊ ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ အနာဂတ္ ဗမာျပည္ရဲ႕ ရခိုင္ ရိုးမ၊ ပဲခူး ရိုးမ၊ ရွမ္းရိုးမ ေတာင္တန္းႀကီးေတြရဲ႕ၾကား ဧရာဝတီ ျမစ္ကမ္းပါးမွာ လူအမ်ားစု ျမန္မာမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ရခိုင္ အပါအဝင္ အျခား လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား နဲ႕ လူမ်ိဳးကြဲ ႏိုင္ငံသား တရုတ္၊ အိႏၵိယ အႏြယ္ေတြရဲ႕ သားသမီးေတြဟာ လူမ်ိဳး/ဘာသာ မခြဲ ေသြးစည္းခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈ ညီအကို၊ ေမာင္ႏွမ အရင္း စိတ္ဓာတ္ ေကာက္ပဲသီးႏွံကို အရင္းတည္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညစာကို အတူတကြ ခ်ိဳၿမိန္စြာ သံုးေဆာင္ႏိုင္ခြင့္ အျမန္ဆံုး ရပါေစလို႕ ဆႏၵျပဳလိုက္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေအး

၁၈ ၊ ၾသဂုတ္ ၊ ၂၀၁၂

ရည္ညႊန္း။         ။

1. ၿငိမ္းခ်မ္းေအး၊ “ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ဆင္ျခင္စရာ”http://moemaka.com/?p=24166
2. ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)၊ “ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ႏွင့္ အမ်ိဳးသား ဂုဏ္သိကၡာ”၊ ေခတ္ေမာင္း စာေစာင္၊ အတြဲ (၁)၊ အမွတ္ (၃)၊ ဇူလိုင္လ ၁၇ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္။
3. ့ဘီဘီစီ ျမန္မာ့အေရး ကမာၻ႕အေရးေဆြးေႏြးခန္း၊ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္။
4. The Universal Declaration of Human Rights: http://www.un.org/en/documents/udhr/
5. International Covenant on Civil and Political Rights: http://www2.ohchr.org/english/law/ccpr.htm
6. International Covenant on the Rights of the Child: http://www2.ohchr.org/english/law/crc.htm
7. Rohingya refugees return to Burma: http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/221775.stm
8. ေမာင္ဆႏၵ(လယ္ေ၀း)၊ ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စု သမိုင္း၊ ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္စာေပတိုက္၊ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ။

ကိုးကား။           ။

• Dr. Francis Buchanan-Hamilton, M.D., “A Comparative Vocabulary of Some of the Languages Spoken in the Burma Empire”, Asiatic Researches 5 (1799), Page 219-240.  Republished: University of London (UL), School of Oriental and African Studies (SOAS) Bulletin of Burma Research, Vol. 1, No., 1, Spring 2003.
• Leider, Jacques P: "Interview: History Behind Arakan State Conflict", by The Irrawaddy, July 9, 2012.
• Dr. Aye Kyaw: “An Historian Looks at Rohingya”, by The Irrawaddy, October 7, 2009.
• Yegar, Moshe, “Between integration and secession: The Muslim communities of the Southern Philippines, Southern Thailand, and Western Burma / Myanmar”, Lanham, MD: Lexington Books, p. 23-24, 2002, ISBN: 0739103563.
• Dr. Aye Chan, The Development of a Muslim Enclave in Arakan (Rakhine) State of Burma (Myanmar), University of London (UL), School of Oriental and African Studies (SOAS) Bulletin of Burma Research, Vol. 3, No., 2, Autumn 2005.
• The New Encyclopedia of Islam (2002), AltaMira Press, ISBN 0-7591-0189-2
• Burma Press Summary, 1996, May, From the Rangoon “The New Light of Myanmar”, Compiled for the Burma  Studies Group by Hugh C. MacDougall, Published by the Center for East Asian and Pacific Studdies, University of Illinois.
• Burma’ Citizenship Law, 1982: http://www.unhcr.org/refworld/docid/3ae6b4f71b.html
• ျမန္မာ့စြဲစံုက်မ္း၊ အတြဲ (၉)၊ အပိုင္း (က)၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၆၄၊ ပဌမအႀကိမ္၊ စာမ်က္ႏွာ (၈၉)။

(ဘေလာ့မ်ား ၊ ဖိုရမ္မ်ားတြင္ ျပန္လည္ ေဖာ္ျပလိုပါက အစ အဆံုး ေဆာင္းပါး တပုဒ္လံုး အပိုင္း (၁+၂ + ၃) ေဖာ္ျပႏိုင္မွသာ ခြင့္ျပဳပါတယ္။ ေခါင္းစဥ္ တခ်ိဳ႕တည္းကြက္ ေဖာ္ျပပါက စာေရးသူ ရဲ႕ ဆိုလိုရင္း တင္ျပခ်က္ကို စာဖတ္သူ ပံုေဖာ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ ေခါင္းစဥ္ တခ်ိဳ႕တည္းကြက္ ေဖာ္ျပျခင္းကို လံုးဝ ခြင့္မျပဳပါ။)

ဓာတ္ပံု - ကာတြန္းဆရာႀကီး ဦးေဖသိန္း ရဲ႕ “’ဒီက ဒို႕ဘယ္သြားၾကမလဲ” စာအုပ္ မွ ယူသည္။ (အီးဘြတ္ခ္ ကို Burmese Classic အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာက ျပန္လည္ မွ်ေဝသည္။)

ေဆြးေႏြးတင္ျပသူ - ၿငိမ္းခ်မ္းေအး