Peace and Conflict Resolution (1)

• Posted by Share on ၾသဂုတ္ 11, 2012 at 11:14pm
• View Blog

(1) Organizational Culture
(၁) အစုအဖြဲ႕ရွိ ေတြးျမင္ခံယူပံုဓေလ့

တရားမွ်တမႈကင္းမဲ့ျခင္း၊ အျမတ္ထုတ္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္း႐ုိင္းျပျခင္းတုိ႔သည္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေနအထားမ်ားထဲ၌ အခုိင္အမာ ထည့္သြင္းထားၿပီးသား (Institutionalized Exploitation) ျဖစ္ေနတတ္သည္။

ထုိသုိ႔ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံု စနစ္ေအာက္မွ လူမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ မမွ်တမႈမ်ား ႐ုိင္းစုိင္းမႈမ်ားကုိ သာမန္ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္ဟုသာ သေဘာထားသည္။ မိမိ၏အေျခအေန အေျပာအဆုိ အျပဳအမူ အလုပ္အကုိင္ကုိ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ရန္ ဖြဲ႕စည္းပံုစနစ္က တြန္းအားမေပးေသာအခါ ထုိလူအဖြဲ႕အစည္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈ ကင္းမဲ့ေလသည္။

မိမိတုိ႔သာလွ်င္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္သူ ဟူေသာ ခံယူခ်က္ (Internalized Sense of Superiority) မ်ိဳးကုိ အလုိအေလွ်ာက္ ခံယူထားတတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစုအဖြဲ႕မ်ားလည္း ရွိေနတတ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကျဖစ္ေစ၊ မိမိပါဝင္ေသာ အစုအဖြဲ႕ဝင္အမ်ားစု၏ ခံယူခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ ဝါဒသြတ္သြင္းထားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ ရရွိဝင္ေရာက္ေနတတ္ေသာ စိတ္ထားမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထုိ ခံယူခ်က္ျဖင့္ တျခားအဖြဲ႕အစည္း လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ခြဲျခား ဆက္ဆံေသာအခါ မိမိတုိ႔အဖြဲ႕ကသာလွ်င္ အက်ိဳးအျမတ္ႏွင့္ ေဝစုအမ်ားစုကုိ ရယူေသာအခါ ပဋိပကၡမ်ား စတင္လာရေတာ့သည္။

အစုအဖြဲ႕၏ ေတြးျမင္ခံယူပံု ဓေလ့စ႐ုိက္ (Organizational Culture) ေျပာင္းလဲေရးသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

(2) Dominant Narrative
(၂) ေနရာယူ လႊမ္းမုိးထားေသာ ဇာတ္ေၾကာင္း

အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားႏွင့္ မီဒီယာသမားမ်ားသည္ တစ္ဖက္သတ္ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္တုိင္ သြတ္သြင္းေျပာဆုိေနၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းကုိ အဖ်က္သမားမ်ား၊ သူပုန္မ်ား၊ ေသာင္းက်န္းသူမ်ားဟု တစိုက္မတ္မတ္ ပံုေဖာ္လာသည္။ အျခားတစ္ဖက္မွလည္း ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ားကုိ ပိတ္ပင္၍ မိမိဇာတ္ေၾကာင္းကိုသာ တစ္ဖက္သတ္ ဇာတ္စံု ခင္းျပသည္။

အျခားတစ္ဖက္မွ ဇာတ္ေၾကာင္းကုိ မၾကားရေသာအခါ ထုိတစ္ဖက္၏ ခံစားမႈမ်ား၊ ဆင္ျခင္ေတြးေတာရန္မ်ား၊ တူညီေသာ ပူပန္မႈမ်ား၊ ဦးတည္ခ်က္မ်ားႏွင့္ သူတုိ႔လမ္းစဥ္ကုိ သိရန္ အခြင့္အေရးမရေတာ့ေပ။ ထုိအခါ ထိုမွားယြင္းတင္ျပေသာ တစ္ဖက္သတ္မီဒီယာေအာက္မွ ျပည္သူမ်ားသည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးနားလည္ရန္ ခက္ခဲလာခဲ့ေတာ့သည္။

ေရရွည္ေျပလည္မႈအတြက္ အစုိးရမ်ားသည္ သတင္းမ်ား၊ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ လြတ္လပ္စြာ စီးေမ်ာခြင့္ေပးရန္ လုိအပ္သည္။ အကန္႔အသတ္အတြင္း စီးေဘာင္အတြင္းတြင္ ျပည္သူတုိ႔၏ ေအာက္ေျခသိမ္းဇာတ္လမ္းကုိ ၾကားနာခြင့္ ဖလွယ္ခြင့္ျပဳမွသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လမ္းစကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မည္။

(3) Dehumanization
(၃) လူသားအျဖစ္မွ ေလ်ာ့က်သြားျခင္း

အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္တြင္ မိမိႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား လူမဟုတ္ေသာ ပုဆိန္႐ုိးမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းျခင္း၊ သစၥာေဖာက္ အျဖစ္တံဆိပ္ကပ္ျခင္း၊ ႐ုိင္းစုိင္းယုတ္ညံ့ေသာ စာ၊ ကာတြန္း၊ စကား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈံ႕ခ်ျခင္းစသည္သည္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ဖန္မ်ားေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ထံ ကူးစက္လာသည္။

ၾကမ္းတမ္းေသာ ရန္လုိေသာ ယုတ္ညံ့ေသာ လႈံ႕ေဆာ္မႈကုိ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေတြ႕ေနရေသာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ၾကမ္းတမ္းေသာ ရန္လုိေသာ ယုတ္ညံ့ေသာ ဓေလ့စ႐ုိက္ဆီသုိ႔ တျဖည္းျဖည္း ကူးေျပာင္းသြားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိပတ္ဝန္းက်င္တြင္ လည္ပတ္ေနေသာ ထုိယႏၲရားမ်ားကုိ သတိထားမိရန္ လုိသည္။ အဖ်က္သမားမ်ား ရွိသည္။ အဖ်က္သမားမ်ားကုိ ႏွိမ္နင္းရမည္ စသျဖင့္ ထာဝရ သတိေပးခံေနရေသာ လူသားမ်ားသည္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားလာကာ ယဥ္ေက်းမႈလည္း က်႐ႈံးလာပါေတာ့သည္။ ထုိအခါ ပဋိပကၡေဆာင္ေသာ လူမႈဝန္းက်င္က ပုိမုိက်ယ္ျပန္လာသည္။