မဃေဒဝလကၤာက်မ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၂)
|
12:57 AM |
No မွတ္ခ်က္ |
(ပိုဒ္ ၂၀၀)။ ပညာျပည့္ဝ၊ ႏွလုံးလွေသာ္၊ ကိစၥၾကီး ငယ္၊ ေဆာက္သဖြယ္လွ်င္၊ က်ဥ္း က်ယ္ ထြင္းေဖာက္၊ ျဖတ္ေတာက္လိုရာ၊ ၿပီးႏိုင္စြာ၏။
(ပိုဒ္ ၂၀၂)။ မေစြ မေစာင္း၊ မွန္လမ္းေၾကာင္းျဖင့္၊ ထိန္းေက်ာင္းသတိ၊ ေစာင္းၾကိဳးညွိသို႔၊ ေစာင့္ဘိပညာ၊ မလစ္ရာဘူး၊ မင္းမွာ ကပ္ေန၊ လူေမႊေယာက်္ာ၊ မင္းေစမ်ားတို႔၊ လွ်ပ္ဝါးသမႈ၊ ေပါက္လြတ္ျပဳက၊ ျပည္သူ႔မီးဖြား၊ ဟူတုံျငား၏၊ ျပည္သားျပည္သူ၊ ကၽြတ္ကၽြတ္ဆူေအာင္၊ ေလာင္ပူ မခ်မ္း၊ စိတ္ဝမ္းမသာ၊ ျဖစ္တတ္စြာ၏။
(ပိုဒ္ ၂၀၄)။ မာန္ျပင္း ေဝကာ၊ လြန္တင္းမာ၍၊ ပညာမရႈ၊ ကဲမျပဳႏွင့္၊ ရာဟုစက္အိမ္၊ နဝင္းၾကိမ္လ်က္၊ မိုးတိမ္ဆီးႏွင္း၊ အုပ္မိလွ်င္းကား၊ ေနမင္း လမင္း၊ ေလးကၽြန္းဝင္းလည္း၊ မလင္းႏိုင္ရာ၊ ညွိဳးၾကစြာ၏။
(ပိုဒ္ ၂၁၂)။ လူတို႔ကိစၥ၊ လူ႔ေလာကႏႈိက္၊ ျပဳသမွ်မ်ိဳး၊ ျပစ္ အက်ိဳးတို႔၊ ေကာင္းဆိုး အတိ၊ ျမဲမယွိဘူး၊ ေလာကီ့ထုံးစံ၊ ေလာကဓံကား၊ မၾကံလည္းျဖစ္၊ ၾကံလည္းနစ္၏၊ စင္စစ္မွတ္သား၊ မယုံမွားႏွင့္၊ ေယာက်္ားတကာ၊ အားထုပ္ရာသည့္၊ ၾကီးစြာလုံ႔လ၊ ဝါယာမမူ၊ မခ်ေကာင္းေခ်၊ မလြတ္ေစႏွင့္၊ မေသမခ်င္း၊ ျပဳအပ္ႏွင္း၏၊ မယြင္းမွန္လွ၊ ဤေလာကႏိႈက္၊ လုံ႔လမမူ၊ နတ္မကူဘူး၊ လူလည္းလုံ႔လ၊ နတ္လည္းမ၏။
(ပိုဒ္ ၂၂၁)။ မိမိကိုယ္ကို၊ ၾကီးပြားလိုက၊ အတိုမျပဳ၊ အရွည္ရႈေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၃၆)။ ေရွးရႈေမတၱာ၊ ကရုဏာႏွင့္၊ နာနာက်င္က်င္၊ အျပစ္ျမင္တိုင္း၊ ဝမ္းတြင္မသို၊ ဟုတ္တိုင္းဆို၍၊ က်ိဳးလိုစိတ္က၊ ဆုံးမတတ္သူ၊ ဆရာဟူေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၅)။ ကံဟုမူလ၊ သမၺဳဒၶတို႔၊ ေဟာျပသည္မွာ၊ အရင္းသာရွင့္၊ ဥစၥာေဘာဂ၊ ဇီဝိတႏွင့္၊ သုခပြားရန္၊ ဤလူ႔ဌာန္ႏိႈက္၊ ဥာဏ္ ဝီရိယ၊ ပေယာဂတည့္၊ ကာလ ေဒသ၊ ပုဂၢလကို၊ ႏိႈင္ဆအပ္တုံ၊ ကံကိုယုံ၍၊ မီးပုံအတြင္း၊ မဆင္းထိုက္စြာ၊ က်ားရဲရာလည္း၊ ၾကမၼာအေၾကာင္း၊ မရုိးေကာင္းရွင့္၊ သူေဟာင္းေရွးက၊ ဆိုကုန္ၾက၏။ လုံ႔လမထူ၊ ဥာဏ္မကူဘဲ၊ အယူတေခ်ာင္း၊ ကံတေၾကာင္းမွ်၊ မေကာင္းလည္းကံ၊ ေကာင္းလဲကံဟု၊ ကံကိုခ်ည္းသာ၊ မကိုးရာဘူး၊ ပညာဥာဏ္ျဖင့္၊ သင့္ မသင့္ကို၊ အခြင့္ရႈ၍၊ အျပဳလုံ႔လ၊ ယွိအပ္စြတည္း၊ တငါ့လက္တြင္း၊ ေရာက္လွ်င္းတုံျငား၊ သုံးေကာင္ ငါးကို၊ မွတ္သားဝမ္းထဲ၊ နည္းယူစြဲေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၆)။ ယြင္းေဘာက္သမၼာ၊ ယူမိစၦာႏွင့္၊ ပညာမဲ့သူ၊ လူဟူသမွ်၊ လူ႔ဗာလတို႔၊ မိဘ ဆရာ၊ ဆုံးမပါလည္း၊ တမာသို႔ ခါး၊ နားႏိႈက္မသာ၊ မလိုက္နာဘဲ၊ လုိရာေျမွာက္ျငား၊ သူ႔စကားသာ၊ ပ်ားသို႔ခ်ိဳၿပီး၊ နားမၿငီးဘူး၊ ေဘးၾကီးေရာက္မွ၊ မိမယ္တ၍၊ ထိုဗာလဆိုး၊ လူမိုက္မ်ိဳးတို႔၊ ကိုးရာမထင္၊ မိုးမျမင္ခဲ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၉)။ ပေယာဂစက္၊ ပ်က္သည္သူအား၊ လူကိုထား၍၊ ဘုရားေသာ္မွ၊ ကယ္မရဘူး။
(ပိုဒ္ ၂၅၀)။ ပညာယွိျမတ္၊ ေဗာဓိသတ္တို႔၊ နကၡတ္ယွဥ္ရာ၊ အခါဖင့္ေႏွး၊ ေန႔မေရႊးဘူး၊အေရးလက္ေရာက္၊ မ်က္ေမွာက္က်ိဳးထင္၊ ရျခင္းပင္သာ၊ ဤလွ်င္သင့္ျမတ္၊ ေကာင္းနကၡတ္တည့္၊ အမွတ္မေသြ၊ မလြန္ေစႏွင့္။
(ပိုဒ္၂၅၄)။ ဓနမူကား၊ နည္းျငားပေစ၊ တြင္းထြက္ရသို႔၊ ဗိုလ္ေျခအားလုံး၊ ေသာက္သုံးခ်မ္းသာ၊ ၿပီးတတ္စြာရွင့္၊ သဒၶါမေရွး၊ မေပးမလွဴ၊ မုန္းေဆးဟူ၏၊ ေပးလွဴတတ္ေသာ္၊ ခ်စ္ေဆးေက်ာ္တည့္၊ လူ႔ေဘာ္ဌာန၊ဤေလာကႏိႈက္၊ စိတ္ကၾကည္စြာ၊ ေစတနာႏွင့္၊ သဒၶါဝမ္းတြင္း၊ ေပးကမ္းျခင္းကား၊ ရျခင္းထက္သာ၊ ဝမ္းေျမာက္စြာသည္၊ မဂၤလာလြန္ျမတ္၊ ျဖစ္သတတ္ရွင့္။
(ပိုဒ္ ၂၅၅)။ အေလာင္းတို႔ႏွယ္၊ ေမတၱာၾကြယ္၍၊ ကယ္ဆယ္တတ္ျငား၊ သူတို႔အားလည္း၊ ျပစ္မွာ ဘယ္ခါ၊ မျပဳရာဘူး၊ ျပဳပါတတ္သူ၊ လူ မဟူဘူး၊ လူတြင္ယုတ္မာ၊ မုိက္ဆုံးစြာတည့္၊ ပညာ မယွဥ္၊ အကတညဳ၊ လူ႔ပါပိယ၊ ဟူသမွ်ကား၊ မိဘကိုလ်က္၊ ေက်းဇူးဖ်က္၍၊ အပ်က္ကိုသာ၊ ျပဳတတ္စြာခဲ့၊ မိစၦာယြင္းခြ၊ ထိုဗာလကို၊ သားလွ လိမၼာ၊ ကြင္းေသြခြါေလာ့၊ ဒုရာဇီဝ၊ ဒုစာရႏွင့္၊ သီလငါးပါး၊ လူ႔တရားကို၊ ပယ္ယွား မၾကိဳက္၊ ထိုသူမိုက္လည္း၊ လူႏိႈက္ လူရာ၊ မဝင္စြာတည့္။
(ပိုဒ္ ၂၅၆)။ လူ႔ျပည္ဘဝ၊ လူ႔ေလာကႏိႈက္၊ ထၾကြေရးရာ၊ လိမၼာစြာႏွင့္၊ ေဘြရွာရျငား၊ ဥစၥာမ်ားကို၊ ပ်က္ျပားမေပ်ာက္၊ ယြင္းမေထာက္ေအာင္၊ ေစာက္ေရွာက္ႏိုင္ထ၊ သီလ သဒၶါ၊ ပညာယွိေပါင္း၊ မိတ္ေကာင္းအျမဲ၊ မွီဝဲေပါင္းေဖာ္၊ မေမာ္ မၾကြား၊ ပလႊား မဝါ၊ မွ်ကာသက္ေမြး၊ က်င့္ေရး စတု၊ ဤေလးခုတို႔၊ ယခု ဒိ႒၊ ပစၥကၡႏိႈက္၊ ဟိတခ်မ္းသာ၊ ပြားေၾကာင္းလာ၏၊ သဒၶါ သီလ၊ စာဂ ပညာ၊ ဤေလးျဖာမူ၊ ေနာင္လာ သုခ၊ ရအ့ံ အေၾကာင္း၊ မွန္တုံေရွာင္းဟု၊ ဂုဏ္ေပါင္းထြတ္တင္၊ သုံးလူ႔ရွင္တို႔၊ မိန္႔က်င္မုခ်၊ ေဟာကုန္ၾက၏။ ဒိ႒ တမလြန္၊ က်ိဳးႏွစ္တန္ကို၊ အမွန္မုခ်၊ မျမင္ကလွ်င္၊ အႏၶစကၡဳ၊ လူဟုမည္ကာ၊ ပညာမ်က္စိ၊ မယွိျဖစ္ဆန္း၊ ႏွစ္ဘက္ကန္းတည့္၊ လူမွန္းသိရုံ၊ ကံမယုံပဲ၊ မစုံမလင္၊ မ်က္ေမွာက္တြင္သာ၊ အျမင္ဒိ႒၊ တဘက္လွကား၊ ဧက စကၡဳ၊ ႏွစ္စုအက်ိဳး၊ စုံျပည့္ျဖိဳးေအာင္၊ ထိုးထိုးထြင္းထြင္း၊ ျမင္တတ္လွ်င္းမူ၊ ထိုသသူကို၊ လူတြင္ ပ႑ိ၊ မည္ယွိေခၚျပဳ၊ ဒြိ စကၡဳတည့္၊ ေမာင္ပုေရႊစင္၊ ဘသက္တင္လည္း၊ အျမင္မ်က္စိ၊ ႏွစ္ဘက္ရွိေအာင္၊ သတိသမၼာ၊ မကင္းကြာဘဲ၊ ပညာဝမ္းတြင္၊ အၿမဲထင္၍။ ။ ဆင္ျခင္ တိတ္ေတြး စာနာတည္း။
(ပိုဒ္ ၂၆၀)။ မိစၦာ ေမာဟ၊ ေမွာင့္နယ္က်လ်က္၊ ခ်ိဳ႕ကတထူး၊ ကံစုန္းျပဴးႏွင့္၊ ဉာဏ္ရူးမြဲေတ၊ လူရႈပ္ေတြလည္း၊ ကေဝနတ္ေမာ္၊ ရူးေဆးေဘာ္၍၊ အေၾကာ္တျငာ၊ ငါဆရာဟု၊ ပညာေယာင္ဝါး၊ ျမင္းမိုရ္ဖ်ားက၊ သိၾကားကိုမွ်၊ အေနရေအာင္၊ ေခၚခ်ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဟူတုံေရွာင္း၏၊ ေဆးေကာင္းစြမ္းအန္၊ မႏၱန္သတၱိ၊ သိဒၶိၿပီးေယာင္၊ ဟန္ေဆာင္ဝါၾကြား၊ ေထာင္ပလႊားလ်က္၊ စိတ္ကား ဣႏၵာ၊ ႏႈတ္ ဝိဇၨာတည့္၊ ကုိယ္မွာ ဖြတ္လား၊ ေခါင္းစုတ္ဘြားႏွင့္၊ ေခါင္းပါး မြဲျပာ၊ ဆင္းရဲစြာ၏၊ သမၼာဝါယာ၊ သမၼာသကၤပ္၊ မစပ္တရား၊ ေကာင္းၾကံယွားတိုင္း၊ ၾကိဳးစား ပမ္းစား၊ လူဝိုးဝါးတို႔၊ မပြားပညာ၊ ခ်ည္းႏွီးသာတည့္၊ ထင္ရာမွန္းလ်က္၊ မ်က္ကန္း လမ္းသြား၊ ျပဳတုံျငားလည္း၊ မွန္ မွားမသိ၊ က်ိဳးမယွိရွင့္၊ ဝိစိကိစၦာ၊ မ်ားရုံသာျဖင့္၊ အဝိဇၨာတုံး၊ ျမင္းမိုရ္ဖုံးသို႔၊ လုံးလုံး မသိ၊ ေမာဟဘိ၏။Posted by ဘုန္းဉာဏ္ at 9:57 PM 0 comments Links to this post
မဃေဒဝလကၤာက်မ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)
မဃေဒဝမလကၤာက်မ္းသည္ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ စာေပလက္ရာမ်ားအနက္ အေက်ာ္ၾကားဆုံး က်မ္းျဖစ္သည္။ က်မ္းနာမည္ အျပည့္အစုံမွာ "မဟာသုတကာရီ မဃေဒဝလကၤာသစ္" ျဖစ္သည္။ ဤလကၤာသစ္ကို ငယ္ရြယ္စဥ္ ပညာသင္ၾကားစဥ္အခ်ိန္ကပင္ အထူးၾကည္ညိုခဲ့ရသည့္ ေနမိဇာတ္ေတာ္လာ မဃေဒဝမင္း၏ အ႒ဳပၸတၱိကုိ အက်ယ္ခ်ဲ႕၍ လကၤာျဖင့္ ေဝေဝဆာဆာ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤလကၤာသစ္ ပထမစာမူကို ၁၂၆၉ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ရတနာဒီပံစာပုံႏွိပ္တိုက္က ပထမဆုံးပုံႏွိပ္သည္။ ဒုတိယစာမူကိုမူ ၁၂၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္ၾကီးမ႑ိဳင္ ပိဋကတ္ပုံႏွိပ္တိုက္က ပုံႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ီခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ စာမူကို ၁၂၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ထပ္မံ ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ခဲ့သည္။ ယင္းမူသည္ တတိယမူျဖစ္လာသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေရႊေရးေဆာင္တိုက္ တုိက္အုပ္ဆရာေတာ္ ဦးစႏၵိမာ ၾကီးၾကပ္၍ ေပထက္အကၡရာတင္ခဲ့သည္။ ၁၂၈၁ ခု နတ္ေတာ္လဆန္း (၁၃) ရက္ေန႔ (၃) နာရီ အခ်ိန္တြင္ ၿပီးဆုံေၾကာင္း ယင္း တတိယစာမူကိုပင္ ပုံႏွိပ္ထားေၾကာင္း စာအုပ္၏ နိဒါန္းတြင္ မာန္လည္စာေပ ေစာက္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔က ပုံႏွိပ္မွတ္တမ္းအျဖစ္ တင္ျပထားသည္။ ယခု စာေရးသူ ေကာက္ႏႈတ္ရာတြင္ သုံးသည့္စာအုပ္သည္လည္း မာန္လည္စာေပ ေစာက္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အ႒မအၾကိမ္ေျမာက္ ရုိက္ႏွိပ္ထုပ္ေဝခဲ့သည့္ စာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။
က်မ္းျပဳဆရာေတာ္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၀၃ (ခရစ္ ၁၈၄၂) တြင္ မန္လည္ၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ မိဘႏွစ္ပါးမွာ ၿမိဳ႕စာေရးၾကီး ဦးတင္ႏွင့္ ဇနီး ေဒၚေျဖတို႔ ျဖစ္သည္။ ၁၂၈၂ ခု (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၂၀)၊ သက္ေတာ္ (၇၉)၊ ဝါေတာ္ (၅၉) တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ပိဋကတ္ကို ႏိုင္နင္းတတ္ကၽြမ္းရုံမွ် မက ဘဂၤလီ၊ နာဂရီ၊ ဆင္ဟလ (သီရိလကၤာ ဘာသာစကား) စသည့္ ဘာသႏၱရတို႔ကို တတ္ကၽြမ္းေတာ္မူသည္။ ထို႔ျပင္ ဇာတ္ နိပါတ၊ ရာဇဝင္၊ ေဗဒင္က်မ္း၊ ေဆးက်မ္း၊ ဓာတ္က်မ္း၊ နကၡတ္က်မ္းမ်ားကို တဖက္ကမ္းခတ္ တတ္ေျမာက္ေတာ္မူေၾကာင္း "မဃေဒဝလကၤာက်မ္း" ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ၾကည့္ပါက သိႏိုင္သည္။
ဆရာေတာ္သည္ "အထက္ မန္လည္၊ ေအာက္ လယ္တီ" ဟု ေမာ္ကြန္းထိုးရေလာက္ေအာင္ပင္ ေက်ာ္ၾကားေတာ္မူပါသည္။ ပတၱျမားေရႊဂူကို ဝက္မ်ားက ညြန္လူး ပြတ္တိုက္ေသာ္လည္း မညစ္သည့္အျပင္ ပိုမို၍ အေရာင္ထြက္ေၾကာင္း ငါးရာငါးဆယ္ ဇာတ္ေတာ္လာ (၂၈၅) ဇာတ္ေျမာက္ "မဏိသုကရ" ဇာတ္ကိုယူ၍ ေရးဖြဲ႕ခဲ့ေသာ "ပတၱျမား ေရႊဂူ" ေလးဆစ္ကဗ်ာကို လက္ရွိ နဝမတန္း ျမန္မာကဗ်ာ လက္ေရြးစင္တြင္ ထည့္သြင္းထားရာ ဆရာေတာ္ကို ခုေခတ္လူငယ္မ်ားလည္း သိၾကပါသည္။
မဃေဒဝလကၤာသစ္က်မ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္လွ ဆရာ ဦးေက်ာ္လြင္ (သ၊ စ၊ အ ဓမၼာစရိယ၊ မဟာဝိဇၨာ) က "ဆရာေတာ္ေခၚခံရတိုင္း ဆရာေတာ္ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ ဆရာေတာ္ျဖစ္ခ်င္ရင္ မဃေဒဝက်မ္းကို ေက်ေနေအာင္ ေလ့လာထားပါ" လုိ႔ ျမန္မာစာပို႔ခ်ရင္း ေျပာခဲ့သည္ကို (ကိုယ္မေလ့လာမိေသာ္လည္း) သတိရမိသည္။ နိကာယ္ငါးရပ္ ပိဋကတသုံးပုံအျပင္ ဂႏၳႏၱရက်မ္းမ်ားစြာတုိ႔မွ အဆီအႏွစ္တို႔ကို ထုပ္ၿပီး သိပ္သည္ က်စ္လစ္စြာ ထည့္သြင္းထားေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ ဆရာေျပာျခင္းျဖစ္မည္ဟု ထင္ပါသည္။
ဤစာအုပ္ကို အပိုင္း (၆) ပိုင္းျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ထိုအပိုင္းမ်ားမွ ဒုတိယပိုင္း (၅) သံေဝဂါကာရအခမ္း ႏွင့္ တတိယပိုင္း (၃) ပုေတၱာဝါဒခမ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ထားပါသည္။ ယင္းတို႔မွ တဖန္ သံေဝဂါကာရအခန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားကို အမွတ္ (၁) ပို႔စ္အျဖစ္ တင္လိုက္ပါသည္။
ရွင္းလင္းျမင္သာသည့္ ဥပမာ၊ ေတာက္ေျပာင္သည့္ စကားလုံး၊ ေခ်ာေမာသည့္ အထုံးအဖြဲ႔၊ ေလးနက္သည့္ အဓိပၸါယ္ စသည္တို႔ျဖင့္ ျပည့္လ်မ္းေနသည့္ ဆရာေတာ္ၾကီး၏ လကၤာမ်ားကို ဖတ္ရႈကာ ႏွစ္သက္ သေဘာက်မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
ဖတ္ရႈ ဆင္ျခင္ အသိဉာဏ္ဝင္ႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆႏၵမြန္ျဖင့္
ဘုန္းဉာဏ္
(ပိုဒ္ ၂၀၂)။ မေစြ မေစာင္း၊ မွန္လမ္းေၾကာင္းျဖင့္၊ ထိန္းေက်ာင္းသတိ၊ ေစာင္းၾကိဳးညွိသို႔၊ ေစာင့္ဘိပညာ၊ မလစ္ရာဘူး၊ မင္းမွာ ကပ္ေန၊ လူေမႊေယာက်္ာ၊ မင္းေစမ်ားတို႔၊ လွ်ပ္ဝါးသမႈ၊ ေပါက္လြတ္ျပဳက၊ ျပည္သူ႔မီးဖြား၊ ဟူတုံျငား၏၊ ျပည္သားျပည္သူ၊ ကၽြတ္ကၽြတ္ဆူေအာင္၊ ေလာင္ပူ မခ်မ္း၊ စိတ္ဝမ္းမသာ၊ ျဖစ္တတ္စြာ၏။
(ပိုဒ္ ၂၀၄)။ မာန္ျပင္း ေဝကာ၊ လြန္တင္းမာ၍၊ ပညာမရႈ၊ ကဲမျပဳႏွင့္၊ ရာဟုစက္အိမ္၊ နဝင္းၾကိမ္လ်က္၊ မိုးတိမ္ဆီးႏွင္း၊ အုပ္မိလွ်င္းကား၊ ေနမင္း လမင္း၊ ေလးကၽြန္းဝင္းလည္း၊ မလင္းႏိုင္ရာ၊ ညွိဳးၾကစြာ၏။
(ပိုဒ္ ၂၁၂)။ လူတို႔ကိစၥ၊ လူ႔ေလာကႏႈိက္၊ ျပဳသမွ်မ်ိဳး၊ ျပစ္ အက်ိဳးတို႔၊ ေကာင္းဆိုး အတိ၊ ျမဲမယွိဘူး၊ ေလာကီ့ထုံးစံ၊ ေလာကဓံကား၊ မၾကံလည္းျဖစ္၊ ၾကံလည္းနစ္၏၊ စင္စစ္မွတ္သား၊ မယုံမွားႏွင့္၊ ေယာက်္ားတကာ၊ အားထုပ္ရာသည့္၊ ၾကီးစြာလုံ႔လ၊ ဝါယာမမူ၊ မခ်ေကာင္းေခ်၊ မလြတ္ေစႏွင့္၊ မေသမခ်င္း၊ ျပဳအပ္ႏွင္း၏၊ မယြင္းမွန္လွ၊ ဤေလာကႏိႈက္၊ လုံ႔လမမူ၊ နတ္မကူဘူး၊ လူလည္းလုံ႔လ၊ နတ္လည္းမ၏။
(ပိုဒ္ ၂၂၁)။ မိမိကိုယ္ကို၊ ၾကီးပြားလိုက၊ အတိုမျပဳ၊ အရွည္ရႈေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၃၆)။ ေရွးရႈေမတၱာ၊ ကရုဏာႏွင့္၊ နာနာက်င္က်င္၊ အျပစ္ျမင္တိုင္း၊ ဝမ္းတြင္မသို၊ ဟုတ္တိုင္းဆို၍၊ က်ိဳးလိုစိတ္က၊ ဆုံးမတတ္သူ၊ ဆရာဟူေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၅)။ ကံဟုမူလ၊ သမၺဳဒၶတို႔၊ ေဟာျပသည္မွာ၊ အရင္းသာရွင့္၊ ဥစၥာေဘာဂ၊ ဇီဝိတႏွင့္၊ သုခပြားရန္၊ ဤလူ႔ဌာန္ႏိႈက္၊ ဥာဏ္ ဝီရိယ၊ ပေယာဂတည့္၊ ကာလ ေဒသ၊ ပုဂၢလကို၊ ႏိႈင္ဆအပ္တုံ၊ ကံကိုယုံ၍၊ မီးပုံအတြင္း၊ မဆင္းထိုက္စြာ၊ က်ားရဲရာလည္း၊ ၾကမၼာအေၾကာင္း၊ မရုိးေကာင္းရွင့္၊ သူေဟာင္းေရွးက၊ ဆိုကုန္ၾက၏။ လုံ႔လမထူ၊ ဥာဏ္မကူဘဲ၊ အယူတေခ်ာင္း၊ ကံတေၾကာင္းမွ်၊ မေကာင္းလည္းကံ၊ ေကာင္းလဲကံဟု၊ ကံကိုခ်ည္းသာ၊ မကိုးရာဘူး၊ ပညာဥာဏ္ျဖင့္၊ သင့္ မသင့္ကို၊ အခြင့္ရႈ၍၊ အျပဳလုံ႔လ၊ ယွိအပ္စြတည္း၊ တငါ့လက္တြင္း၊ ေရာက္လွ်င္းတုံျငား၊ သုံးေကာင္ ငါးကို၊ မွတ္သားဝမ္းထဲ၊ နည္းယူစြဲေလာ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၆)။ ယြင္းေဘာက္သမၼာ၊ ယူမိစၦာႏွင့္၊ ပညာမဲ့သူ၊ လူဟူသမွ်၊ လူ႔ဗာလတို႔၊ မိဘ ဆရာ၊ ဆုံးမပါလည္း၊ တမာသို႔ ခါး၊ နားႏိႈက္မသာ၊ မလိုက္နာဘဲ၊ လုိရာေျမွာက္ျငား၊ သူ႔စကားသာ၊ ပ်ားသို႔ခ်ိဳၿပီး၊ နားမၿငီးဘူး၊ ေဘးၾကီးေရာက္မွ၊ မိမယ္တ၍၊ ထိုဗာလဆိုး၊ လူမိုက္မ်ိဳးတို႔၊ ကိုးရာမထင္၊ မိုးမျမင္ခဲ့။
(ပိုဒ္ ၂၄၉)။ ပေယာဂစက္၊ ပ်က္သည္သူအား၊ လူကိုထား၍၊ ဘုရားေသာ္မွ၊ ကယ္မရဘူး။
(ပိုဒ္ ၂၅၀)။ ပညာယွိျမတ္၊ ေဗာဓိသတ္တို႔၊ နကၡတ္ယွဥ္ရာ၊ အခါဖင့္ေႏွး၊ ေန႔မေရႊးဘူး၊အေရးလက္ေရာက္၊ မ်က္ေမွာက္က်ိဳးထင္၊ ရျခင္းပင္သာ၊ ဤလွ်င္သင့္ျမတ္၊ ေကာင္းနကၡတ္တည့္၊ အမွတ္မေသြ၊ မလြန္ေစႏွင့္။
(ပိုဒ္၂၅၄)။ ဓနမူကား၊ နည္းျငားပေစ၊ တြင္းထြက္ရသို႔၊ ဗိုလ္ေျခအားလုံး၊ ေသာက္သုံးခ်မ္းသာ၊ ၿပီးတတ္စြာရွင့္၊ သဒၶါမေရွး၊ မေပးမလွဴ၊ မုန္းေဆးဟူ၏၊ ေပးလွဴတတ္ေသာ္၊ ခ်စ္ေဆးေက်ာ္တည့္၊ လူ႔ေဘာ္ဌာန၊ဤေလာကႏိႈက္၊ စိတ္ကၾကည္စြာ၊ ေစတနာႏွင့္၊ သဒၶါဝမ္းတြင္း၊ ေပးကမ္းျခင္းကား၊ ရျခင္းထက္သာ၊ ဝမ္းေျမာက္စြာသည္၊ မဂၤလာလြန္ျမတ္၊ ျဖစ္သတတ္ရွင့္။
(ပိုဒ္ ၂၅၅)။ အေလာင္းတို႔ႏွယ္၊ ေမတၱာၾကြယ္၍၊ ကယ္ဆယ္တတ္ျငား၊ သူတို႔အားလည္း၊ ျပစ္မွာ ဘယ္ခါ၊ မျပဳရာဘူး၊ ျပဳပါတတ္သူ၊ လူ မဟူဘူး၊ လူတြင္ယုတ္မာ၊ မုိက္ဆုံးစြာတည့္၊ ပညာ မယွဥ္၊ အကတညဳ၊ လူ႔ပါပိယ၊ ဟူသမွ်ကား၊ မိဘကိုလ်က္၊ ေက်းဇူးဖ်က္၍၊ အပ်က္ကိုသာ၊ ျပဳတတ္စြာခဲ့၊ မိစၦာယြင္းခြ၊ ထိုဗာလကို၊ သားလွ လိမၼာ၊ ကြင္းေသြခြါေလာ့၊ ဒုရာဇီဝ၊ ဒုစာရႏွင့္၊ သီလငါးပါး၊ လူ႔တရားကို၊ ပယ္ယွား မၾကိဳက္၊ ထိုသူမိုက္လည္း၊ လူႏိႈက္ လူရာ၊ မဝင္စြာတည့္။
(ပိုဒ္ ၂၅၆)။ လူ႔ျပည္ဘဝ၊ လူ႔ေလာကႏိႈက္၊ ထၾကြေရးရာ၊ လိမၼာစြာႏွင့္၊ ေဘြရွာရျငား၊ ဥစၥာမ်ားကို၊ ပ်က္ျပားမေပ်ာက္၊ ယြင္းမေထာက္ေအာင္၊ ေစာက္ေရွာက္ႏိုင္ထ၊ သီလ သဒၶါ၊ ပညာယွိေပါင္း၊ မိတ္ေကာင္းအျမဲ၊ မွီဝဲေပါင္းေဖာ္၊ မေမာ္ မၾကြား၊ ပလႊား မဝါ၊ မွ်ကာသက္ေမြး၊ က်င့္ေရး စတု၊ ဤေလးခုတို႔၊ ယခု ဒိ႒၊ ပစၥကၡႏိႈက္၊ ဟိတခ်မ္းသာ၊ ပြားေၾကာင္းလာ၏၊ သဒၶါ သီလ၊ စာဂ ပညာ၊ ဤေလးျဖာမူ၊ ေနာင္လာ သုခ၊ ရအ့ံ အေၾကာင္း၊ မွန္တုံေရွာင္းဟု၊ ဂုဏ္ေပါင္းထြတ္တင္၊ သုံးလူ႔ရွင္တို႔၊ မိန္႔က်င္မုခ်၊ ေဟာကုန္ၾက၏။ ဒိ႒ တမလြန္၊ က်ိဳးႏွစ္တန္ကို၊ အမွန္မုခ်၊ မျမင္ကလွ်င္၊ အႏၶစကၡဳ၊ လူဟုမည္ကာ၊ ပညာမ်က္စိ၊ မယွိျဖစ္ဆန္း၊ ႏွစ္ဘက္ကန္းတည့္၊ လူမွန္းသိရုံ၊ ကံမယုံပဲ၊ မစုံမလင္၊ မ်က္ေမွာက္တြင္သာ၊ အျမင္ဒိ႒၊ တဘက္လွကား၊ ဧက စကၡဳ၊ ႏွစ္စုအက်ိဳး၊ စုံျပည့္ျဖိဳးေအာင္၊ ထိုးထိုးထြင္းထြင္း၊ ျမင္တတ္လွ်င္းမူ၊ ထိုသသူကို၊ လူတြင္ ပ႑ိ၊ မည္ယွိေခၚျပဳ၊ ဒြိ စကၡဳတည့္၊ ေမာင္ပုေရႊစင္၊ ဘသက္တင္လည္း၊ အျမင္မ်က္စိ၊ ႏွစ္ဘက္ရွိေအာင္၊ သတိသမၼာ၊ မကင္းကြာဘဲ၊ ပညာဝမ္းတြင္၊ အၿမဲထင္၍။ ။ ဆင္ျခင္ တိတ္ေတြး စာနာတည္း။
(ပိုဒ္ ၂၆၀)။ မိစၦာ ေမာဟ၊ ေမွာင့္နယ္က်လ်က္၊ ခ်ိဳ႕ကတထူး၊ ကံစုန္းျပဴးႏွင့္၊ ဉာဏ္ရူးမြဲေတ၊ လူရႈပ္ေတြလည္း၊ ကေဝနတ္ေမာ္၊ ရူးေဆးေဘာ္၍၊ အေၾကာ္တျငာ၊ ငါဆရာဟု၊ ပညာေယာင္ဝါး၊ ျမင္းမိုရ္ဖ်ားက၊ သိၾကားကိုမွ်၊ အေနရေအာင္၊ ေခၚခ်ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဟူတုံေရွာင္း၏၊ ေဆးေကာင္းစြမ္းအန္၊ မႏၱန္သတၱိ၊ သိဒၶိၿပီးေယာင္၊ ဟန္ေဆာင္ဝါၾကြား၊ ေထာင္ပလႊားလ်က္၊ စိတ္ကား ဣႏၵာ၊ ႏႈတ္ ဝိဇၨာတည့္၊ ကုိယ္မွာ ဖြတ္လား၊ ေခါင္းစုတ္ဘြားႏွင့္၊ ေခါင္းပါး မြဲျပာ၊ ဆင္းရဲစြာ၏၊ သမၼာဝါယာ၊ သမၼာသကၤပ္၊ မစပ္တရား၊ ေကာင္းၾကံယွားတိုင္း၊ ၾကိဳးစား ပမ္းစား၊ လူဝိုးဝါးတို႔၊ မပြားပညာ၊ ခ်ည္းႏွီးသာတည့္၊ ထင္ရာမွန္းလ်က္၊ မ်က္ကန္း လမ္းသြား၊ ျပဳတုံျငားလည္း၊ မွန္ မွားမသိ၊ က်ိဳးမယွိရွင့္၊ ဝိစိကိစၦာ၊ မ်ားရုံသာျဖင့္၊ အဝိဇၨာတုံး၊ ျမင္းမိုရ္ဖုံးသို႔၊ လုံးလုံး မသိ၊ ေမာဟဘိ၏။Posted by ဘုန္းဉာဏ္ at 9:57 PM 0 comments Links to this post
မဃေဒဝလကၤာက်မ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)
မဃေဒဝမလကၤာက်မ္းသည္ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ စာေပလက္ရာမ်ားအနက္ အေက်ာ္ၾကားဆုံး က်မ္းျဖစ္သည္။ က်မ္းနာမည္ အျပည့္အစုံမွာ "မဟာသုတကာရီ မဃေဒဝလကၤာသစ္" ျဖစ္သည္။ ဤလကၤာသစ္ကို ငယ္ရြယ္စဥ္ ပညာသင္ၾကားစဥ္အခ်ိန္ကပင္ အထူးၾကည္ညိုခဲ့ရသည့္ ေနမိဇာတ္ေတာ္လာ မဃေဒဝမင္း၏ အ႒ဳပၸတၱိကုိ အက်ယ္ခ်ဲ႕၍ လကၤာျဖင့္ ေဝေဝဆာဆာ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤလကၤာသစ္ ပထမစာမူကို ၁၂၆၉ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ရတနာဒီပံစာပုံႏွိပ္တိုက္က ပထမဆုံးပုံႏွိပ္သည္။ ဒုတိယစာမူကိုမူ ၁၂၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္ၾကီးမ႑ိဳင္ ပိဋကတ္ပုံႏွိပ္တိုက္က ပုံႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ီခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ စာမူကို ၁၂၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ထပ္မံ ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ခဲ့သည္။ ယင္းမူသည္ တတိယမူျဖစ္လာသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေရႊေရးေဆာင္တိုက္ တုိက္အုပ္ဆရာေတာ္ ဦးစႏၵိမာ ၾကီးၾကပ္၍ ေပထက္အကၡရာတင္ခဲ့သည္။ ၁၂၈၁ ခု နတ္ေတာ္လဆန္း (၁၃) ရက္ေန႔ (၃) နာရီ အခ်ိန္တြင္ ၿပီးဆုံေၾကာင္း ယင္း တတိယစာမူကိုပင္ ပုံႏွိပ္ထားေၾကာင္း စာအုပ္၏ နိဒါန္းတြင္ မာန္လည္စာေပ ေစာက္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔က ပုံႏွိပ္မွတ္တမ္းအျဖစ္ တင္ျပထားသည္။ ယခု စာေရးသူ ေကာက္ႏႈတ္ရာတြင္ သုံးသည့္စာအုပ္သည္လည္း မာန္လည္စာေပ ေစာက္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အ႒မအၾကိမ္ေျမာက္ ရုိက္ႏွိပ္ထုပ္ေဝခဲ့သည့္ စာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။
က်မ္းျပဳဆရာေတာ္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၀၃ (ခရစ္ ၁၈၄၂) တြင္ မန္လည္ၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ မိဘႏွစ္ပါးမွာ ၿမိဳ႕စာေရးၾကီး ဦးတင္ႏွင့္ ဇနီး ေဒၚေျဖတို႔ ျဖစ္သည္။ ၁၂၈၂ ခု (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၂၀)၊ သက္ေတာ္ (၇၉)၊ ဝါေတာ္ (၅၉) တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ပိဋကတ္ကို ႏိုင္နင္းတတ္ကၽြမ္းရုံမွ် မက ဘဂၤလီ၊ နာဂရီ၊ ဆင္ဟလ (သီရိလကၤာ ဘာသာစကား) စသည့္ ဘာသႏၱရတို႔ကို တတ္ကၽြမ္းေတာ္မူသည္။ ထို႔ျပင္ ဇာတ္ နိပါတ၊ ရာဇဝင္၊ ေဗဒင္က်မ္း၊ ေဆးက်မ္း၊ ဓာတ္က်မ္း၊ နကၡတ္က်မ္းမ်ားကို တဖက္ကမ္းခတ္ တတ္ေျမာက္ေတာ္မူေၾကာင္း "မဃေဒဝလကၤာက်မ္း" ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ၾကည့္ပါက သိႏိုင္သည္။
ဆရာေတာ္သည္ "အထက္ မန္လည္၊ ေအာက္ လယ္တီ" ဟု ေမာ္ကြန္းထိုးရေလာက္ေအာင္ပင္ ေက်ာ္ၾကားေတာ္မူပါသည္။ ပတၱျမားေရႊဂူကို ဝက္မ်ားက ညြန္လူး ပြတ္တိုက္ေသာ္လည္း မညစ္သည့္အျပင္ ပိုမို၍ အေရာင္ထြက္ေၾကာင္း ငါးရာငါးဆယ္ ဇာတ္ေတာ္လာ (၂၈၅) ဇာတ္ေျမာက္ "မဏိသုကရ" ဇာတ္ကိုယူ၍ ေရးဖြဲ႕ခဲ့ေသာ "ပတၱျမား ေရႊဂူ" ေလးဆစ္ကဗ်ာကို လက္ရွိ နဝမတန္း ျမန္မာကဗ်ာ လက္ေရြးစင္တြင္ ထည့္သြင္းထားရာ ဆရာေတာ္ကို ခုေခတ္လူငယ္မ်ားလည္း သိၾကပါသည္။
မဃေဒဝလကၤာသစ္က်မ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္လွ ဆရာ ဦးေက်ာ္လြင္ (သ၊ စ၊ အ ဓမၼာစရိယ၊ မဟာဝိဇၨာ) က "ဆရာေတာ္ေခၚခံရတိုင္း ဆရာေတာ္ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ ဆရာေတာ္ျဖစ္ခ်င္ရင္ မဃေဒဝက်မ္းကို ေက်ေနေအာင္ ေလ့လာထားပါ" လုိ႔ ျမန္မာစာပို႔ခ်ရင္း ေျပာခဲ့သည္ကို (ကိုယ္မေလ့လာမိေသာ္လည္း) သတိရမိသည္။ နိကာယ္ငါးရပ္ ပိဋကတသုံးပုံအျပင္ ဂႏၳႏၱရက်မ္းမ်ားစြာတုိ႔မွ အဆီအႏွစ္တို႔ကို ထုပ္ၿပီး သိပ္သည္ က်စ္လစ္စြာ ထည့္သြင္းထားေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ ဆရာေျပာျခင္းျဖစ္မည္ဟု ထင္ပါသည္။
ဤစာအုပ္ကို အပိုင္း (၆) ပိုင္းျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ထိုအပိုင္းမ်ားမွ ဒုတိယပိုင္း (၅) သံေဝဂါကာရအခမ္း ႏွင့္ တတိယပိုင္း (၃) ပုေတၱာဝါဒခမ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ထားပါသည္။ ယင္းတို႔မွ တဖန္ သံေဝဂါကာရအခန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားကို အမွတ္ (၁) ပို႔စ္အျဖစ္ တင္လိုက္ပါသည္။
ရွင္းလင္းျမင္သာသည့္ ဥပမာ၊ ေတာက္ေျပာင္သည့္ စကားလုံး၊ ေခ်ာေမာသည့္ အထုံးအဖြဲ႔၊ ေလးနက္သည့္ အဓိပၸါယ္ စသည္တို႔ျဖင့္ ျပည့္လ်မ္းေနသည့္ ဆရာေတာ္ၾကီး၏ လကၤာမ်ားကို ဖတ္ရႈကာ ႏွစ္သက္ သေဘာက်မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
ဖတ္ရႈ ဆင္ျခင္ အသိဉာဏ္ဝင္ႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆႏၵမြန္ျဖင့္
ဘုန္းဉာဏ္
0 comments:
Post a Comment