21.08.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Monday, August 20, 2012 at 7:06pm ·

ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ေျပာင္းလဲမႈ ေအာင္ျမင္ရင္ တဦးခ်င္းဝင္ေငြတိုးလာႏိုင္

ေအဒီဘီရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ တကယ္လို႔သာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ မၾကာခင္မွာ အလယ္အလတ္ ဝင္ေငြရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

သေဘာကေတာ့ လတ္တေလာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕တဦးခ်င္းဝင္ေငြဟာ ႏွစ္စဥ္ပၽွမ္းမၽွ ၈၅၆ ေဒၚလာ သာရွိၿပီး ေဒသတြင္း အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံ ေတြ စာရင္းထဲကေန၊ ေအဒီဘီရဲ႕အနိမ့္ဆုံး ဝင္ေငြသတ္မွတ္ခ်က္ ၁၀၂၅ ေဒၚလာအထက္ကို ေရာက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုလိုတာပါ။

ေအဒီဘီရဲ႕ အေရွ႕အာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသ ဆိုင္ရာဒုတိယဥကၠဌ Stephen Groff က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း စီးပြားေရးမွာအာရွရဲ႕ၾကယ္တပြင့္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြကိုပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္းဆက္လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္အလ်င္အျမန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ေနတဲ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြလိုဘဲစီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာႏွစ္စဥ္ ၇ နဲ႔ ၈ ရာႏႈန္းၾကားမွာေရာက္လာႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြဆီကေန အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ယူၿပီး ပထမအေနနဲ႔ တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႔ စီးပြားေရး Macro Economic ကိုတည္ၿငိမ္ေအာင္ထိမ္းရမွာ ျဖစ္သလို ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈနည္းေအာင္လုပ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေရရွည္အလုပ္ျဖစ္မယ့္ ဘတ္ဂ်က္ကို ဆြဲဖို႔လိုၿပီး လူသား ရင္းျမစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္လည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရမွာျဖစ္သလို ပညာေရးက်န္းမာေရးနဲ႔လူမႈအေထာက္အကူျပဳလုပ္ငန္းေတြလုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အေျခခံအေဆာက္အဦျဖစ္တဲ့ လၽွပ္စစ္မီးနဲ႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေတြကို ေက်း႐ြာလူထုဆီ အထိေရာက္ေအာင္လုပ္ၿပီး ေစ်းကြက္ ကိုသူတို႔လက္လွမ္းမီႏိုင္ေအာင္လုပ္ေပးရပါမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လာ ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေနာက္ႏိုင္ငံဖက္က ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြ ေလၽွာ႔ေပးလာၿပီး ကမၻာ့ဘဏ္နဲ႔ ေအဒီဘီအာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ တို႔ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို အကူအညီေတြ ျပန္ေပးလာတာျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ကို ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာသုံးဆတိုးဖို႔ေဆာင္႐ြက္သြားမယ္လို႔ ကတိေပးထားပါတယ္။

ဆိုမာလီႏိုင္ငံမွာ ပါလီမန္သစ္စ

ဆိုမာလီ ပါလီမန္သစ္ အစ

ဆိုမာလီႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က အစိုးရကို ဖယ္ရွားခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ပထမဆုံအႀကိမ္ ပါလီမန္အသစ္ကို အခု စတင္က်င္းပေနပါၿပီ။

ဆိုမာလီႏိုင္ငံေရးဝါရင့္ပုဂၢိဳလ္ေတြက စိစစ္ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ပါလီမန္အမတ္ေတြ ဒီကေန႔ပါလီမန္မွာ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ပါလီမန္အသစ္ကေန ပါလီမန္ဥကၠဌ ကို ေ႐ြးခ်ယ္မွာ ျဖစ္ၿပီး ပါလီမန္ဥကၠဌဟာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ နဲ႔အတူ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကုန္ဆုံးမယ့္ သမၼတ ရွိတ္ရွရိဖ္ ရွိတ္အာမက္ဆီကေန အာဏာကို လႊဲေျပာင္းယူမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုပါလီမန္အစည္းအေဝးကို လုံၿခဳံေရးေၾကာင့္ မိုဂါဒစ္႐ႈးေလဆိပ္က ေနရာတေနရာမွာ က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။

အာႀကီး ကပၸတိန္ ဗင္ပါစီ မန္ခ်က္ကို ေရာက္လာ

မႏွစ္က ေဘာလုံးရာသီမွာ အာဆင္နယ္ အတြက္ ဂိုးအမ်ားဆုံး သြင္းေပးခဲ့တဲ့ ကပၸတိန္ ေရာ္ဘင္ ဗင္ပါစီဟာ မေန႔ညက မန္ခ်က္စတာ ယူႏိုက္ တစ္ ကစားသမား ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။

အသက္ ၂၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ ဗင္ပါစီကို မန္ခ်က္က ေပါင္ စတာလင္ ၂၄ သန္းနဲ႔ ေလးႏွစ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္လိုက္ပါ တယ္။

ဗင္ပါစီဟာ မႏွစ္က ပီအက္ဖေအရဲ႕ အေကာင္းဆုံး ေဘာလုံးသမားဆု ရခဲ့ေပမယ့္ ယူ႐ို ၂၀၁၂ မွာ ေဟာ္လန္ အသင္းအတြက္ ကစားတုန္းကေတာ့ ေျခမေပၚခဲ့ပါဘူး။

တခါ မႏွစ္က ပရဲမီးယားလိဂ္ ေဘာလုံးရာသီမွာ ကစားေနရင္း ႐ုတ္တရက္ ႏွလုံးရပ္ၿပီး ေဆး႐ုံ ပို႔လိုက္ရတဲ့ ေဘာ္လတြန္ ဝမ္းဒါးရား အသင္းက Fabrice Muamba ဟာ အသက္ ႏွစ္ဆယ့္ေလးႏွစ္ အ႐ြယ္မွာ ေဘာ္လုံး ေလာကက အနားယူလိုက္ရပါတယ္။

ေဘာ္လတြန္နဲ႔ ေတာ္တင္ဟမ္တို႔ ကစားေနတုန္းမွာ မူအမ္ဘာဟာ ႐ုတ္တရက္ ႏွလုံးရပ္ၿပီး လဲက်သြားပါတယ္။

တနာရီေက်ာ္ၾကာ ႏွလုံးရပ္သြားေပမယ့္ အေရးေပၚ သူနာျပဳေတြနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ ႀကိဳးစားမႈနဲ႔ သူ႕ကို ေသမင္းလက္က ျပန္ဆြဲေခၚႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ သူဟာ တျဖည္းျဖည္း နလံျပန္ထ လာေပမယ့္ ေဘာလုံး ကစားႏိုင္ေလာက္တဲ့ထိ ႀကံ႕ခိုင္မႈ မရေတာ့တဲ့ အတြက္ ေၾကးစား ေဘာလုံး ေလာကကေန လုံးဝ အနားယူလိုက္ရပါတယ္။

မေန႔က ႏိုင္ငံတကာ ေျခစမ္းပြဲမွာေတာ့ အဂၤလန္က အီတလီကို ေနာက္က ျပန္လိုက္ၿပီး ႏွစ္ဂိုး တဂိုးနဲ႔ အႏိုင္ ရသြားပါတယ္။

ဘိုရွီလိုင္ဇနီးကို လူသတ္မႈနဲ႔ ဆိုင္းငံ့ ေသဒဏ္ေပး

ဂူကိုင္လိုင္က ၿဗိတိသၽွ စီးပြားေရး သမား ေနးေဟးဝုဒ္ကို အဆိပ္ခတ္ ခဲ့တယ္ဆိုတာ ဝန္ခံခဲ့

ၿဗိတိသၽွ စီးပြားေရး သမား တဦးကို သတ္မႈနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၾသဇာအရွိဆုံး ႏိုင္ငံေရး သမားတဦးျဖစ္တဲ့ ဘိုရွီလိုင္ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ ဂူကိုင္လိုင္ ကို ဆိုင္းငံ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးလိုက္ပါတယ္။

အခုလို လူသတ္မႈမွာ ဇနီးျဖစ္သူ ဂူကိုင္လိုင္ရဲ႕ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈ ေၾကာင့္ ခင္ပြန္းသည္ ဘိုရွီလိုင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာကို ထိခိုက္ေစခဲ့ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မႈ အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အာဏာရ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီတြင္း အကြဲအၿပဲေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို ေပၚထြက္ လာေစခဲ့ ပါတယ္။

ဒီလို ေသဒဏ္ စီရင္တာကို အမ်ားစုကေတာ့ မေက်နပ္ၾက ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ကလဲ ဂူကိုင္လႈိင္ရဲ႕ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေၾကာင့္ က်န္းမာေရး အေၾကာင္းျပ ခ်က္နဲ႔ လြတ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုေနၾက ပါတယ္။

ဒီလို ဆိုင္းငံ့ ေသဒဏ္ ေတြကို တ႐ုတ္ျပည္မွာ ေထာင္ တသက္တကၽြန္း ေျပာင္းေပးေလ့ ရွိပါတယ္။

ဂူကိုင္လိုင္ရဲ႕ လက္ေထာက္ Zhang Xiaojun ကိုေတာ့ လူသတ္မႈမွာ ကူညီမႈနဲ႔ ေထာင္ ၉ ႏွစ္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

စီရင္ခ်က္ခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂူကိုင္လိုင္က ဒီစီရင္ခ်က္ဟာ မၽွတၿပီး ဥပေဒ၊ အမွန္တရားနဲ႔ အသက္ကို အထူး ေလးစားေၾကာင္း ျပတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ တရားခြင္မွာ တုံျပန္ ေျပာၾကားခဲတာကို ကို တ႐ုတ္ အစိုးရ ႐ုပ္သံက ျပသ ခဲ့ပါတယ္။

ၾသဂုတ္ လ ၉ ရက္ေန႔ က တံခါးပိတ္ စစ္ေဆးတဲ့ တရားခြင္မွာ မစၥဂူက ၿဗိတိသၽွစီးပြားေရးသမား မစၥတာ ေဟးဝုဒ္ကို ခ်ဳံက်င့္ၿမိဳ႕ ဟိုတယ္ တခုမွာ လက္ေထာက္ တေယာက္ အကူအညီနဲ႔ အဆိပ္ခတ္ သတ္ခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ခံခဲ့တယ္လို႔ တ႐ုတ္ အစိုးရ သတင္းဌာနက ဆိုပါတယ္။

မစၥတာ ေဟးဝုဒ္က ေျမ အေရာင္းအဝယ္ ကိစၥ အျငင္းပြားမႈမွာ သူ႕သားကို ၿခိမ္းေျခာက္ ခဲ့လို႔ သူ စိတ္ထိခိုက္ ေျခာက္ျခားခဲ့ ရတယ္လို႔ မစၥဂူက ထြက္ဆိုေၾကာင္း သိရပါတယ္။

မစၥတာ ေဟးဝဒ္က မစၥဂူရဲ႕သားကို ၿခိမ္းေျခာက္တာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တရား႐ုံးက ယုံၾကည္ ေပမယ့္ တကယ္တမ္း အေႏွာင့္အယွက္ ေပးခဲ့တယ္လို႔ မယူဆဘူးလို႔ ႐ုံးေတာ္ ေျပာခြင့္ရ တန္ယီဂန္က စီရင္ခ်က္ ဖတ္ၾကား ၿပီးေနာက္ ေျပာၾကားပါတယ္။

မစၥဂူမွာ စိတ္ပိုင္း အဆင္မေျပတာ ရွိေနတာ ေတြ႕ရတယ္ လို႔လဲ သူက ဆိုပါတယ္။

ဒီအမႈကို ေသခ်ာ စစ္ေဆးဖို႔ ၿဗိတိန္က ေတာင္းဆို ေပမယ့္ ရလဒ္ကေတာ့ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္ ေတြနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္လို႔ ၿဗိတိသၽွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကင္မ႐ြန္းရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္က ဆိုပါတယ္။

ဒီ စီရင္ခ်က္ကို ေသဆုံးသူ မိသားစု ကလဲ ေလးစားေၾကာင္း မိသားစုရဲ႕ ေရွ႕ေနက ေျပာပါတယ္။

ေသဒဏ္ကို ၂ ႏွစ္ ဆိုင္းငံ့ ထားတဲ့ အတြင္း ေထာင္ ထဲမွာ မစၥဂူ ေနာက္ထပ္ ျပစ္မႈ မက်ဴးလြန္ဘူး ဆိုရင္ ေထာင္တသက္ ေျပာင္းလဲ ခ်မွတ္ ႏိုင္ၿပီး ေကာင္းမြန္စြာ ေနထိုင္မယ္ ဆိုရင္ ထပ္ ေလၽွာ႔ ေပးသြား ႏိုင္တယ္လို႔ တ႐ုတ္ ဥပေဒ ကၽြမ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ ေဒၚနယ္ ကလပ္က ေရးပါတယ္။

ဒီ အမႈ သက္ေသ အေထာက္အထား ေတြကို ဖုံးကြယ္ ထားမႈနဲ႔ ခ်ဳံက်င့္က ရဲ အရာရွိႀကီး ၄ ဦးကိုလဲ ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္က ၅ ႏွစ္က ၁၁ ႏွစ္ထိ ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်လိုက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဘိုရွီလိုင္ရဲ႕ လက္ေထာက္ ရဲ ဌာန အႀကီးအကဲ Wang Lijun အေမရိကန္ ေကာင္စစ္ဝန္ ႐ုံးကို ထြက္ေျပးၿပီး ဒီလူသတ္မႈ သတင္းေပးခဲ့တာကေန ဒီအမႈ လမ္းစ ေပၚလာခဲ့တာပါ။

ဒီ လက္ေထာက္ကိုလဲ ခုထိ စစ္ေဆး ေနဆဲလို႔ တ႐ုတ္ အစိုးရက ဆိုပါတယ္။

ဇနီးသည္ အမႈကို စစုံစမ္း ေနကထဲက မစၥတာ ဘို အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္းမွာ ေပၚမလာေတာ့ ပါဘူး။

သူ႕ကို ဒီႏွစ္ကုန္မွာ အနားယူမယ့္ ပါတီ ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ို လူႀကီး ၇ ေယာက္ ေနရာ ဝင္မယ့္ တေယာက္လို႔ အစက မွန္းထား ၾက တာပါ။

မစၥတာဘိုကို ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီက ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မယ္ မသိရ ေသးေပမယ့္ သူ ရာထူးက ဖယ္ရွား ခံရၿပီး စည္းကမ္း ေဖာက္မႈနဲ႔ စုံစမ္း စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

စာေပစိစစ္ေရးမွာ ထုတ္/တင္စနစ္ ေျပာင္းလဲ က်င့္သုံး

တင္ထုတ္၊ ထုတ္တင္ စနစ္ မရွိေတာ့တဲ့ အတြက္ စာေပလြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဝႏိုင္ေတာ့မယ္

သတင္းဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္းေတြ အေနနဲ႔ စိစစ္ေရးကို ႀကိဳတင္ တင္ျပ စိစစ္မႈ ခံယူစရာ မလိုပဲ ထုတ္ေဝၿပီးမွ ျပန္တင္ရတဲ့ ထုတ္/တင္ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲ က်င့္သုံးေတာ့မယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ကေန တနလၤာေန႔က ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာေပစိစစ္နဲ႔ မွတ္ပုံတင္ ဌာန ဒုတိယ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးတင့္ေဆြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ သတင္းစာ ဆရာေတြကို ေခၚယူ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

အခု ထပ္တိုးခ်ဲ႕ ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ ထုတ္/တင္စနစ္ေအာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဘာသာေရး စာေပေတြ ပါဝင္ေၾကာင္း ဦးတင့္ေဆြက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ဒီဘာသာရပ္ႏွစ္ခုေအာက္မွာ အက်ဳံးဝင္တဲ့ ဂ်ာနယ္ ၈၆ ေစာင္နဲ႔ မဂၢဇင္း ၅၅ ေစာင္ အျပင္ ျပကၡဒိန္၊ ပို႔စကတ္၊ သဝဏ္လႊာ ၊ ေတးသီခ်င္း နဲ႔ သံ႐ုံး စာေပ တို႔ ႀကိဳတင္စရာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက အဆင့္ ၅ ဆင့္ ခ်ၿပီး စိစစ္မႈေတြကို ေလ်ာ့ေပါ့ေပးေနရာမွာ အခုေနာက္ဆုံးအဆင့္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လိုက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးတင့္ေဆြက ေျပာပါတယ္။

အခုလို အေျပာင္းအလဲလုပ္တာဟာ အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးေနာက္ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက စိစစ္ေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒ ႏွစ္ခု အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ တစ္ခုက မီဒီယာ ဥပေဒ ေပၚေပါက္ေရး နဲ႔ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ မီဒီယာ ဥပေဒ မေပၚေပါက္ခင္ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ သဟဇာတ ျဖစ္ေစမယ့္ မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ေရး ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

သတိနဲ႔ ႀကိဳဆိုၾက

The Voice ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာ ခ်ဳပ္ ကိုေက်ာ္မင္းေဆြက အခုအေျပာင္းအလဲကို ႀကိဳဆိုရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ထုတ္/တင္ စနစ္မွာ ဘယ္လို ပုံစံ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္ ဆိုတာ မသိရ ေသးတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ့ဓနနဲ႔ Open News ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးသီဟေစာကေတာ့ အခု ထုတ္/တင္ စနစ္ေၾကာင့္ မီဒီယာသမားေတြအတြက္ တာဝန္ပိုႀကီးလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာနယ္တိုက္ေတြမွာ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ ၊ ဥပေဒဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြ၊ ဥပေဒ အႀကံေပးေတြ ပိုလိုလာမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

မၾကာခင္က ဖြဲ႕စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာ ဆရာအသင္း နာယက ဦးဖိုးေသာၾကာ ကလည္း အခု အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ အရင္က သုံးႀကိမ္ ႀကိဳတင္ရတဲ့ ဒုကၡ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ မီဒီယာသမားေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြ က်န္ေနေသးေၾကာင္း၊ ေနာက္ၿပီး ၁၉၆၂ ပုံႏွိပ္ ဥပေဒကလည္း ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ပိုမို လြတ္လပ္လာၿပီလို႔ စိတ္ခ်လက္ခ် မေျပာႏိုင္ေသးေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

အာဖဂန္က အေျခအေနေတြ အိုဘားမား စိုးရိမ္

အာဖဂန္ နစၥတန္ မွာ မၾကာေသးခင္ ကာလေတြ အတြင္းက အာဖဂန္ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ ေတြရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႔ ေနတိုး စစ္သားေတြ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အလြန္ စိုးရိမ္ မိတဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား ကေျပာလိုက္ ပါတယ္။

ဒါကေတာ့ ဒီလို တိုက္ခိုက္ ေနမႈ ေတြကို ရပ္တန္႔ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ စစ္ဘက္ ထိတ္တန္း အရာရွိႀကီး တဦး ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မာတင္ ဒမ္ဆီက ေနတိုး တပ္မႉးေတြ နဲ႔ အာဖဂန္ အရာရွိ ေတြကို ေတြ႕ဆုံၿပီး တေနကုန္ ေဆြးေႏြး ခဲ့အၿပီးမွာ မစၥတာ အိုဘားမားက အခုလို ေျပာၾကား လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနတိုး တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ပူးတြဲ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ရမယ့္ အာဖဂန္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ေတြကို စိစစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ မႈေတြ လုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္လည္း တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ ေနမႈေတြ ဆက္ျဖစ္ ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံး ျဖစ္ရပ္ တခုမွာ ဆိုရင္ အာဖဂန္ ရဲယူနီေဖာင္း ဝတ္ထားသူ တဦးက ေနတိုး စစ္သား တဦးကို ပစ္သတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစစ္သား အပါအဝင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ သတင္း ၂ ပတ္ အတြင္း ေသဆုံးခဲ့ရသူ ၁၀ ဦး ရွိၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Apple ကမၻာ့အႀကီးဆုံးကုမၸဏီ ျဖစ္လာ

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက Apple ကုမၸဏီဟာ ကမၻာေပၚမွာ တန္ဘိုး အႀကီးမားဆုံး ကုမၸဏီ ျဖစ္လာပါတယ္။

ဒီကုမၸဏီရဲ႕ တန္ဘိုးဟာ နယူးေယာက္က ေဒါဂ်ဳံးစ္ ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္မွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၆၂၀ ဘီလီယံ ရွိပါတယ္။

အိုင္ဖုန္း၊ အိုင္ပဒ္ နဲ႔ အိုင္ေပါ့ဒ္ ေတြကို တီထြင္ ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်တဲ့ ဒီကုမၸဏီရဲ႕ ရွယ္ယာ ေဈးေတြက အရင္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က မိုက္က႐ိုေဆာ့ဖ္ ကုမၸဏီ တင္ထားတဲ့ စံခ်ိန္ကို ခ်ိဳးသြား ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလ့လာသူေတြေတာ့ ေနာက္ထပ္ ထြက္လာေတာ့မယ့္ အိုင္ဖုန္း ၅ နဲ႔ အိုင္ပဒ္ ေမာ္ဒဲလ္ အသစ္ ေတြေၾကာင့္ Apple ရဲ႕ တန္ဘိုး ေတြတက္သြားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဓာတုလက္နက္ မသုံးဖို႔ ဆီးရီးယားကို ကန္သတိေပး

ဆီးရီးယား စစ္တပ္က ဓာတု လက္နက္ သုံးရင္ ႀကီးမားတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက သတိေပး လိုက္ပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္မွာ စစ္ေရး အရ စြက္ဖက္ဖို႔ ၫႊန္ၾကား မထားေပမယ့္ ဆီးရီးယားက ဓာတု လက္နက္ေတြ သုံးလာၿပီ ဆိုရင္ ဆီးရီးယား ကိစၥကို ကိုင္တြယ္ပုံကို ေျပာင္းဖို႔ စဥ္းစားရလိမ့္မယ္လို႔ အိုဘားမားက ေျပာပါတယ္။

ဆီးရီးယား စစ္တပ္က ဓာတု လက္နက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဇီဝ လက္နက္ေတြ သုံးလာရင္ ေဒသတြင္းက ပဋိပကၡဟာ ပိုၿပီး က်ယ္ျပန္႔ လာလိမ့္မယ္လို႔ အိုဘားမားက အိမ္ ျဖဴေတာ္မွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ရာမွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ ပါတယ္။

ဒီလို လက္နက္ေတြ သုံးလာရင္ ေဒသတြင္းက အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ အစၥေရးကို စိုးရိမ္တႀကီး ျဖစ္ေစႏိုင္သလို အေမရိကန္ အတြက္လည္း စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လိမ့္မယ္ လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ဆီးရီးယားမွာ ရွိတဲ့ ဓာတု လက္နက္ ပမာဏဟာ ကမၻာမွာ စတုထၳ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ သုေတသန ဂ်ာနယ္ တေစာင္က ခန္႔မွန္းထားၿပီး ဆီးရီးယား အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဒီလက္နက္ေတြကို သူတို႔ အေခၚ ရန္သူေတြကိုပဲ ရည္႐ြယ္ အသုံးျပဳမယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ လက ေျပာလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔ဆီမွာ ဓာတု လက္ နက္ေတြ ရွိေနႏိုင္တာကို အရိမ္အႁမြက္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေတာ အတြင္းမွာ ဆီးရီးယား ဆိုင္ရာ ကုလ အထူး ကိုယ္စားလွယ္သစ္ ကိုဖီ အာနန္ ေနရာကို ဆက္ခံတဲ့ လက္ခဒါ ဘရာဟီးမီက ဆီးရီးယား သမၼတ အာဆတ္ ရာထူးက ဆင္းသင့္ မသင့္ သူ႕မွာ ေျပာႏိုင္တဲ့ အေနအထား မရွိဘူးလို႔သာ ေျပာခဲ့ၿပီး သူ႕အေနနဲ႔ေတာ့ အေျဖ တခု ထြက္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္လို႔သာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အေစာပိုင္းက သမၼတ အာဆတ္ ဆက္ရွိသင့္ မသင့္ သူ႕မွာ ေျပာႏိုင္တဲ့ အေနအထား မရွိဘူးလို႔ ေျပာခဲ့တဲ့ အတြက္ ဆီးရီးယား အတိုက္အခံေတြက မေက်မနပ္ ျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ သူ႕ အခန္းက႑ဟာ ၾကားဝင္ ေစ့စပ္ ေျဖရွင္းေပးသူရဲ႕ က႑သာ ျဖစ္ၿပီး အပစ္ရပ္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္သူနဲ႔မဆို ေတြ႕ဆုံ စကားေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလ အထူး ကိုယ္စားလွယ္သစ္ ဘရာဟီးမီက ဘီဘီစီကို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

ကိုဖီ အာနန္ တာဝန္ ယူေနခ်ိန္က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ ဖို႔ကို ကုလသမဂၢရဲ႕ အဓိက တာဝန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခဲ့ေပမယ့္ အခု အဲဒိ တာဝန္ ေတြ အစား ကုလသမဂၢက ဒမတ္စကာဒ္ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ႐ုံဖြင့္ၿပီး ဆီးရီးယား အစိုးရ ထဲက တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး အပစ္ရပ္ေရး အတြက္ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ ဖ်က္သိမ္းဖို႔ အေမရိကန္္ တိုက္တြန္း

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ေတြတုန္းက ျမန္မာသတင္း ဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္ကို စာေပစိစစ္ေရးက ထုတ္ေ၀ခြင့္ အကန္႔အသတ္မရွိ ရပ္ဆိုင္းပစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္း သတင္းေထာက္ေတြ စာနယ္ဇင္းသမားေတြက ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းေတြ အေနနဲ႔ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုယူၿပီးမွ ထုတ္ေ၀ရတဲ့အဆင့္ကို မလုပ္ရေတာ့ဘူးဆိုေပမဲ့ အဲဒီအဖြဲ႔က ဆက္ရွိ ေနေသးတာမို႔ ဖ်က္သိမ္းဖို႔ေျပာတာပါ။ စာေပစိစစ္ေရးကေန တည္းျဖတ္ၿပီးမွ ထုတ္ေ၀ရတာမ်ဳိး မဟုတ္ေတာ့ေပမဲ့ သတင္း မီဒီယာဆိုင္ရာ ဥပေဒတရပ္ ထြက္မလာေသးတာမို႔ ဒီၾကားထဲမွာ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိလာမလည္း ဆိုတဲ့အေပၚမွာလည္း ေမးခြန္းထုတ္တာေတြက ရွိေနဆဲပါ။ အျပည့္အစံုကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္တြင္းထုတ္ စာနယ္ဇင္းေတြအေနနဲ႔ တင္ထုတ္လို႔ စာနယ္ဇင္းေလာကမွာေခၚၾကတဲ့ စာေပစိစစ္ေရး ဆီတင္၊ စိစစ္ေရးကခြင့္ျပဳမွ ထုတ္ေ၀ရတာမ်ဳိး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ စိစစ္ေရးဆီတင္စရာမလုိေတာ့ဘဲ ထုတ္ေ၀ႏုိင္ေတာ့မယ့္ အေၾကာင္း စာေပစိစစ္ေရးဌာန တာန္ရွိသူေတြက စာနယ္ဇင္းေတြကို ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ အသိေပးခဲ့တာပါ။

ဒီလုပ္ရပ္အေပၚ အေမရိကန္အစိုးရက ႀကိဳဆိုေပမဲ့ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔ဆက္ရွိေနေသးတာကို ေထာက္ျပၿပီး ဖ်က္သိမ္းေစခ်င္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ “သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕သတင္းေဆာင္းပါးေတြကို မထုတ္ေ၀ခင္ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနဆီ တင္သြင္းဖို႔ မလိုအပ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ ကို က်မတို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါက အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဆင္ဆာအဖြဲ႔ကို မဖ်က္သိမ္းရေသး ပါဘူး။ ဒီအဖြဲ႔ဟာ စာနယ္ဇင္းေတြကို ဆက္ၿပီး ႀကီးၾကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနဦးမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္တာကို က်မတို႔ ျမင္ခ်င္ပါ တယ္။”

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗစ္တိုရီးယား ႏူလန္းဒ္ (Victoria Nuland) က တနလၤာေန႔ ပံုမွန္သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာသြားတာပါ။

ျမန္မာ့စာနယ္ဇင္းေလာကမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း လႈပ္လႈပ္ရွားရွားအေျခအေနေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘယ္သူမွ ႀကိဳတင္ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အခုလုပ္ရပ္ကို စိစစ္ေရးအဖြဲ႔က လုပ္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ကို စာနယ္ဇင္းသမားေတြ ကိုယ္တိုင္နဲ႔ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ႀကိဳဆိုၾကေပမဲ့လည္း သတင္းလြတ္လပ္ ခြင့္ အျပည့္အ၀မရွိေသးတာကို ေထာက္ျပၿပီး သတိထား ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ သတင္းမီဒီယာဆိုင္ရာ ဥပေဒတရပ္ ထြက္ေပၚမလာေသးတဲ့အတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိလာမလည္းဆိုတာအေပၚ သံသယရွိေနၾကတာ ပါ။

ယိုဟန္း ဘီယာ (Johann Bihr) ဟာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ (RSF) ကပါ။

“ဒါဟာ အေရးပါတဲ့ေျခလွမ္းတရပ္ျဖစ္ေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီ့ထက္ပိုၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဥပေဒထဲမွာ ရွင္းလင္းတိက်တဲ့ လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြပါဖို႔ က်ေနာ္တို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ တာ၀န္ယူရမယ့္အပိုင္း၊ သူတို႔ မေက်ာ္လြန္ရမွာေတြ၊ အေရးယူခံရႏုိင္တာေတြကို တိတိက်က်သိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိကေတာ့ ျပည္တြင္း စာနယ္ဇင္းေတြ ဟာ ကိုယ့္ဖာသာ ဆင္ဆာလုပ္ေနရတဲ့ မႈန္၀ါး၀ါး အေျခအေနေအာက္မွာ ရွိေနတုန္းပါပဲ။”

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းႏွစ္ပတ္တုန္းကပဲ သတင္းဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္ကို စာေပစိစစ္ေရးက ထုတ္ေ၀ခြင့္ အကန္႔အသတ္မရွိ ရပ္ဆိုင္းပစ္ခဲ့ ေသးတဲ့ျဖစ္ရပ္ကို ဘီယာက ေထာက္ျပပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ စာနယ္ဇင္းသမားေတြက ၀ိုင္း၀န္းကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပၾကၿပီး တဲ့ေနာက္ အဲဒီစာနယ္ဇင္းႏွစ္ခုကို ျပန္ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ယိုဟန္း ဘီယာလို ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ျပည္ပကေန ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ဳိးေတြၾကားထဲမွာတင္ အဲဒီလိုအျမင္မ်ဳိး ရွိတာမဟုတ္ဘဲ ျပည္တြင္း စာနယ္ဇင္းသမားေတြကိုယ္တိုင္နဲ႔ ေလ့လာသူေတြၾကားမွာလည္း အလားတူအျမင္ေတြ ရွိၾကပါ တယ္။

အဲဒီထဲမွာ တဦးကေတာ့ 7 Days ဂ်ာနယ္က အမႈေဆာင္အယ္ဒီတာ ကိုအားမာန္ပါ။“ဘယ္ေလာက္ထိ လြတ္လပ္ခြင့္ရမလဲဆိုတာေတာ့ မၾကာခင္ထုတ္ျပန္မယ့္ ပံုနွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ဥပေဒထြက္လာေတာ့မွ သိမွာပါပဲ”

ဒါဟာ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းေလာကအတြက္ အေျပာင္းအလဲအဆင့္တခုျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုသူက ျမန္မာသတင္းစာဆရာမ်ားအသင္း ရဲ႕ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးကိုိကိုပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ တင္းက်ပ္ထားၿပီး ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စာနယ္ဇင္းဥပေဒကို ျပင္ဆင္တာအပါအ၀င္ ေနာက္ထပ္ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ဖို႔ လိုေသးတယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။

“စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔က ပထမအဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာဆိုင္ရာ ဥပေဒတရပ္ကို အတည္ျပဳ ျပဌာန္းရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဲဒီဥပေဒအသစ္ဟာ ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံၫႊန္း၊ ဒီမုိကေရစီစနစ္ေတြ နဲ႔ ကိုက္ညီဖို႔လိုပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာေတြ၊ ေရဒီယိုေတြနဲ႔ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြကို အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲရွိပါတယ္။ ပုဂၢလိ ကအေနနဲ႔ အပတ္စဥ္ထုတ္ စာေစာင္ေတြကိုသာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရၾကတာျဖစ္ၿပီး ေရဒီယိုနဲ႔႐ုပ္ျမင္သံၾကားကိုလည္း ပုဂၢလိက လုပ္ကိုင္ခြင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မရၾကေသးပါဘူး။ႏုိင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ပံုဖ်က္ဖံုးကြယ္ထားတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္က စာနယ္ဇင္းသမားေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ေန တုန္္းပဲလို႔ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူေတြက ျမင္ၾကပါတယ္။

ကိုေအာင္သူၿငိမ္းဟာ ဗဟုဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႔ကပါ။

“စာေပစိစစ္ေရးဆိုတာမ်ဳိး မရွိေတာ့ဘူး ဆိုတာ ေတာင္မွပဲ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားအျပားက သတင္းမီဒီယာကိုထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကမယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပ္ေသခ်ာပါတယ္။”

သမၼတဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လုပ္လာ တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္း ျပည္ပက အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးတာကို ရေနေပမဲ့လည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ မေပးေသး တဲ့အေပၚ ေ၀ဖန္တာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲပါ။ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံတခုအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာအလယ္မွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္သြားႏုိင္ေရး လုပ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အထူးအေရးပါတယ္လို႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားသူ ေတြက ေျပာၾကပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ျမန္မာ့စီးပြားေရး အလားအလာ ADB ခန္႔မွန္းခ်က္

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အလားအလာဟာ လာမယ့္ ဆယ္စုနွစ္ေတြ အတြင္း ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ အထိ ပံုမွန္တိုးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာနိုင္ၿပီးေတာ့ အာရွတိုက္အတြင္း စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြ နည္းတူ အလယ္အလတ္ ၀င္ေငြရွိတဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခု ျဖစ္လာနုိင္ေျခ ရွိ္တယ္လုိ႔ ADB အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ့လို ပံုမွန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ဖို႔အတြက္ အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ဖုိ႔ လုိေသးသလုိ ဘက္ေပါင္းစုံ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ တၿပိဳင္တည္း လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လည္း လုိအပ္တယ္လုိ႔ ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကိုေတာ့ ဒီကေန႔ ဒီေအဒီဘီက ဘန္ေကာက္က ဒီနုိင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ား အသင္းတုိက္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကို ကိုယ္တုိင္သြားေရာက္သတင္းယူခဲ့တဲ့ ၀ုိင္းေတာ္သား ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပထားပါတယ္။

ေအဒီဘီရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရကေတာ့ လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရက ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈအရွိန္အဟုန္တုိင္း ဆက္သြားေနမယ္ဆုိရင္ ႏွစ္စဥ္ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈႏႈန္းဟာ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိႏုိင္ၿပီး လာမယ့္ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္မွာ လက္ရွိ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြထက္ ၃ ဆေလာက္အထိ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္ လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတဲ့ အေၾကာင္း ေအဒီဘီရဲ႕ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ လက္ေထာက္အႀကီးအကဲ Cyn-Young Park က ေျပာပါတယ္။

“ သူေျပာသြားတာကေတာ့ - ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ဆက္လုပ္သြားဖုိ႔ လုိပါတယ္တဲ့။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ လက္ရွိ အေနအထားအတုိင္း တစုိက္မတ္မတ္ ဆက္လုပ္သြားမယ္ဆုိရင္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ႏွစ္စဥ္ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္လုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။”

ကုိယ့္ေရွ႕မွာ စံျပအျဖစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရေနတဲ့ ေဒသတြင္း အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ တရုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္လုိ ႏုိင္ငံေတြထံကေန နမူနာကုိယူၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ရွိေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ပုိၿပီး အလားအလာေကာင္းတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြရဲ႕ အက်ဳိးရလဒ္ဟာ အမ်ားျပည္သူၾကား တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေရာက္ေအာင္ အစုိးရအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ေတာ့ လုိမယ္လုိ႔ ေအဒီဘီရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ ေတာင္အရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ ဒုတိယအႀကီးအကဲ Stephen Groff က ေျပာပါတယ္။

“ သူေျပာသြားတာကေတာ့ - ဒီအထဲမွာ အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္ကေတာ့ ဒီဖြံၿဖိဳးမႈေတြဟာ လူလတ္တန္းနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့ လူတန္းစားေတြ အပါအ၀င္ အားလုံးအတြက္ ျဖစ္ေစဖုိ႔ပါပဲတဲ့။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သယံဇာတ ေပါႂကြယ္၀တဲ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ မထိခုိက္ေစေအာင္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ဟာလည္း အေရးႀကီးပါတယ္တဲ့။ တုိင္းျပည္ ေရရွည္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္နိုင္ေအာင္ ဒီအခ်က္ေတြကုိ လုိက္နာ က်င့္သုံးဖုိ႔ လုိပါမယ္လုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။”

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တုိင္းျပည္အတြင္းက ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္မႈေတြဟာ လူမ်ဳိးစု ေဒသအေပၚ အေျခခံၿပီး တုိးတက္ေနတယ္၊ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ ဒီ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြဟာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ကြက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရက တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြမွာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္း ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္လည္း ဧၿပီလက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေအဒီဘီရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ ကေတာ့ အစုိးရအေနနဲ႔ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းကုိ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလာက္မွာ ထိန္းထားႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အခုႏွစ္အတြင္း စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္းလည္း ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းခြဲေလာက္အထိ ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားတာပါ။

ေအဒီဘီဘက္က စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက အခုလုိ ေရရွည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြအတုိင္း ေရရွည္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိေပမယ့္လည္း ဒါေတြ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေပၚမေပၚ ဆုိတာကုိေတာ့ တုိင္းျပည္အတြင္းက လက္ရွိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ခ်ိန္ဆၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္လုိ႔ ဗဟု သုေတသနအဖြဲ႔က အႀကီးအကဲ တဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက သုံးသပ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ေပါ့ေနာ္ ဂ်ီဒီပီတြက္တဲ့ရာခိုင္နူန္းကေတာ့ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္နုိင္တယ္။ အခုလက္ရွိ ၆ရာခိုင္နူန္းရွိတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔မွန္းတဲ့ ၇ရာခိုင္နူန္း ေလာက္က ျဖစ္နုိင္တယ္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္က ေျပာရမယ္ဆိုရင္ဗ်ာ။ အခုမွ တံခါးဖြင့္ၿပီး အရိုင္းသပ္သပ္ျဖစ္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကေတာ့ စိတ္၀င္စားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးက ေယဘူက်ေျပာမယ္ဆိုရင္ မေကာင္းဘူးျဖစ္ေနတယ္ဗ်။ မေကာင္းဘူးဆိုတာက ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီကမၻာ့စီးပြားေရး ထိုင္းမိူင္းတဲ့ ရိုက္ခတ္မူလည္း ျဖစ္နုိင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း ဘာျဖစ္နုိင္လည္းဆုိေတာ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ တက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔က ရေငြ သံုးေငြ မ်ွေအာင္ သံုးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဘက္ဂ်က္ကို ထိန္းခ်ဳပ္လုိက္တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တခ်ိဳ႕ ပရိုဂ်က္ေတြ ရပ္ပစ္လိုက္တယ္။ အဲ့လိုအေနအထားမွာ ရင္းနွီးျမဳတ္နွံသူေတြကလည္း ဘာဆက္လုပ္ရမွန္းမသိဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ အေနအထားမွာ တခ်ိဳ႕ ထုိင္းမိူင္းတဲ့အေနအထားပဲ ေလာေလာဆယ္ ေတြ႕တယ္ေလ။”

အာဆီယံအဖြဲ႔ကလည္း ေဒသတြင္း စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္ေတြကုိ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အၿပီးသတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာလဲ ရွိေနတာေၾကာင့္ သယံဇာတ ေပါႂကြယ္၀ၿပီး ပထ၀ီအေနအထားအရ အာဆီယံနဲ႔ တရုတ္၊ အိႏၵိယလုိ ေဒသအတြင္းက အင္အားႀကီး စီးပြား ႏွစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အနာဂတ္မွာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မွာ ပါ၀င္လာမယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက တြက္ခ်က္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြနဲ႔စာရင္ အရာရာမွာ အေတာ္ေလး ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြက လာေရာက္ အျမတ္ထုတ္ ဂုတ္ေသြးစုတ္တာမ်ဳိး မခံရေအာင္ လူသား အရင္းအျမစ္ကအစ ဘက္ေပါင္းစုံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ အမ်ားႀကီးလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ က်န္ေနေသးတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

WikiLeaks ထူေထာင္သူ ခုိလႈံခြင့္ျပဳေရး ေတာင္အေမရိက ႏုိင္ငံေတြေထာက္ခံ

Wikileaks တည္ေထာင္သူ ဂ်ဴလီယန္အဆန္းခ်္က သူ႔ကိုေထာက္ခံသူေတြကို သူခိုလံူေနတဲ့ လန္ဒန္ရွိ အီေကြေဒါသံရံုး တံခါးေပါက္ကထြက္ၿပီး ေက်းဇူးတင္စကားေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လန္ဒန္က အီေကြေဒါသံရံုးမွာ ခိုလႈံေနတဲ့ ၀ီကီလိခ္ ၀က္ဘ္ဆို္က္ (Wikileakes website) ထူေထာင္သူ ဂ်ဴလီယန္ အဆန္းခ်္ကို (Julian Assange)  အီေကြေဒါက ႏိုင္ငံေရး ခိုလႈံခြင့္ေပးဖို႔ အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေတာင္အေမရိကႏုိင္ငံေတြက ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြက ေထာက္ခံလိုက္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၂ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့  ေတာင္အေမရိကတိုက္ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႔ (Union of South American Nations)  က သူတို႔ဟာ အီေကြေဒါႏိုင္ငံနဲ႔ တသေဘာထဲရွိေၾကာင္း တနဂၤေႏြေန႔က ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံဟာ တျခားႏုိင္ငံရဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမခံရဘဲ တစံုတေယာက္ကို ႏုိင္ငံေရး ခိုလႈံခြင့္ ေပးႏိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း  အဖြဲ႔က ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။