"ဘယ္လိုစဥ္းစားၾကမွာလဲ"

Min Thant Syn created the doc:

ကမာၻျပားျပီဆိုတဲ့ စကားက ၂၁ ရာစုမွာ အေတာ္ေခတ္စားတဲ့စကားပါ။ ဒီနံမည္နဲ႔ ေသာမတ္ ဖရီးမင္းေရးတဲ့ စာအုပ္ကို ဆရာေက်ာ္၀င္းက ဘာသာျပန္ခဲ့တာ အမ်ိဳးသားစာေပဆုရသြားတယ္လို႔ ဖတ္လို္က္ရတယ္။ အခုေျပာခ်င္တာက ကမာၻျပားတဲ့အေၾကာင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻျပားျပီဆိုတာကုိ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး နယ္ပယ္ေတြမွာ အရင္တံုးကလို ပထ၀ီ အေနအထားေတြ၊ သေဘာတရားေတြနဲ႔ တိတိက်က် ပိုင္းျခားလို႔ မရေတာ့ဘူး။
အားလံုးက ဆက္စပ္ေျပာင္းလဲ ေနျပီလို႔ နားလည္မိပါတယ္။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ အရင္က လက္၀ဲ၊ လက္ယာဆိုတာ အုပ္စုခြဲလို႔ ရေသးတယ္။ အခုေတာ့ လက္၀ဲ၀ါဒီေတြကလဲ အရင္းရွင္စီးပြားေရးစနစ္ကို သူတို႔နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ယူသံုး။ လက္၀ဲအေတြးအေခၚျဖစ္တဲ့ လူမႈဖူလံုေရးတို႔ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈတို႔ ဆိုတာေတြကို အရင္းရွင္ႏိုင္ငံေတြက ယူသံုးတာ ကိုေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ျဖစ္၊ နုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ လူတစ္ေယာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပံုစံခြက္ထဲမွာ တရားေသရပ္ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ အေျပာင္းအလဲကို နားလည္ရမယ္။ ရွင္သန္ဖို႔အတြက္ ေျပာင္းလဲရမယ္လို႔ ျမင္မိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပားေနတဲ့ ကမာၻထဲမွာ၊ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ေခတ္ထဲမွာ အဲဒီလိုအေျပာင္းအလဲေတြကို မလိုက္ခ်င္တဲ့ အင္အားစုေတြ လဲရိွေသးတယ္။ အခု ေဆာင္းပါးမွ အေတြးဖလွယ္ခ်င္တာက ဒီလိုအေျပာင္းအလဲကို လက္မခံႏုိင္ေအာင္ ဘယ္လိုအရာေတြက လုပ္ေနသလဲဆိုတာပါပဲ။

ရိုးရိုးစင္းစင္းရႈျမင္ျခင္း
 Linear Thinking ကို ေျပာတာပါ။ အေတြ႔အၾကံဳကို အေျခခံျပီး စဥ္းစားတဲ့နည္းလမ္းပါ။ ဟိုတံုးက ဒီလိုျဖစ္တယ္။ အခုလဲဒီလိုျဖစ္လိမ့္မယ္။ တစ္ျပီးရင္ ႏွစ္လာလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ စဥ္းစားနည္းပါ။ ဒီစဥ္းစားနည္းနဲ႔ အသားက်ေနသူမ်ားဟာ အခုအခ်ိန္လို အျမဲေရြ႕လ်ားေျပာင္းလဲေနတဲ့ Fluid Situation မွာ အေျပာင္းအလဲကို လက္ခံဖို႔ ခက္ပါတယ္။ အေျခအေနမွန္ကို နားလည္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္နဲ႔ နည္းပညာေတာ္လွန္ေရးေခတ္မွာ ျဖစ္ရပ္ေတြက Non Linear ျဖစ္ေနတယ္။ Aged of Discontinuity ေခတ္ေရာက္ေနျပီမွာ ဒီပံုစံနဲ႔ ေတြးေခၚသံုးသပ္မႈက အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။

အျဖဴႏွင့္အမည္း၊ ရန္ငါရႈျမင္ျခင္း
တစ္ခ်ိန္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအယူ၀ါဒအရ လက္၀ဲ၊ လက္ယာ၊ ဒီမိုကေရစီ၊ အာဏာရွင္၊ ရန္သူ၊ မိမိ စသည္ျဖင့္ တိတိက်က် ခြဲျခားႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ့ လူတန္းစားလကၡဏာသတ္မွတ္ခ်က္ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ တစ္ခ်ိန္က ဆင္းရဲကို အေျခခံ၊ ခ်မ္းသာကို ၾကားထား၊ ေျမရွင္ကို တိုက္ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအရ ျပိဳင္ဖက္ျဖစ္ေနေပမယ့္ စီးပြားေရးအရ ယွက္ႏြယ္ ဆက္ဆံေနရတဲ့ ေခတ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ဆိုလဲ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်င့္သံုးေနတဲ့အခ်ိန္၊ ႏုိင္ငံေရး စနစ္မွာလဲ ဒီမိုကေရစီကိုပဲ အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔သင့္ရာသင့္ရာ က်င့္သံုးေနခ်ိန္၊ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးေနခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံေရးအရ၊ ၀ါဒအရ၊ စီးပြားေရးစနစ္အရ အုပ္စုခြဲဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ မလြယ္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္မယ့္ ျပႆနာအားလံုးကို အျဖဴနဲ႔ အမည္း၊ လူဆိုးနဲ႔လူေကာင္း ဆိုျပီးျမင္ေနတဲ့ သူေတြရိွေနတံုးပါပဲ။ ဒီလိုလူေတြက အျဖဴနဲ႔ အမည္းၾကားမွာ အျဖဴမ်ားတဲ့ မီးခိုးေရာင္၊ အမည္းမ်ားတဲ့ မီးခုိးေရာင္ စသည္ျဖင့္ ရိွေနတယ္ဆိုတာ လက္မခံႏုိင္ၾကပါဘူး။ ဘုရ္ွ ေျပာခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ တုိက္ဖ်က္ေရးစစ္ပြဲမွာ က်ဳပ္တို႔နဲ႔ လက္တြဲရင္လက္တြဲ၊ မတြဲရင္ က်ဳပ္တုိ႔ကို ဆန္႔က်င္တဲ့သူပဲဆိုတဲ့ စကားက ဒီသေဘာတရားကို ေျပာလိုက္တာပါပဲ။

အတိတ္မွာပဲေပ်ာ္ေမြ႕ေနျခင္း
Nostalgia ကိုဆိုလိုတာပါ။ အတိတ္က ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့တာပဲသတိရေန၊ အတိတ္မွာပဲေနျပီး ပစၥဳပန္ကိုလဲမသိ၊ အနာဂတ္ကိုလည္း မေတြးႏုိင္ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီလူေတြက အေျပာင္းအလဲ၊ အသစ္အဆန္းဆိုရင္ အာရံုမက်ပါဘူး၊ အျပစ္ျမင္ တတ္ပါတယ္။ ဟိုတံုးကဆိုတဲ့ အေတြးနဲ႔ပဲ အရာရာကို ခ်ဥ္းကပ္ပါတယ္။ ဒီလိုစိတ္နဲ႔ ရိုးရိုးစင္းစင္းေတြးေခၚမႈ ေပါင္းလိုက္ရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ ေျပာင္းလဲဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါ ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ့ခ်ဥ္းကပ္ပံုက ဟိုတံုးက ဒီလုိျဖစ္ခဲ့ တာေပါ့ကြာ။ ဒီလို လုပ္ခဲ့တာေပါ့။ ဒီတစ္ခါလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္မွာပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဟိုတံုးကလိုပဲ လုပ္ၾကတာေပါ့ ဆိုျပီး အဆင့္ဆင့္ သြားတာမို႔ပါ။

တံခါးပိတ္ထားျခင္း
အားလံုးသိျပီး၊ တတ္ျပီးျပီလို႔ ထင္တဲ့ဆရာၾကီးမ်ားရ့ဲ အမူအက်င့္ပါ။ သူတို႔က သူတုိ႔ဟာ အားလံုးကိုျပီး ျပည့္စံုေအာင္သိျပီးျပီ၊ တနည္းေျပာရရင္ ျပည့္၀ေဖ်ာ္ရည္ျဖစ္သြားျပီလို႔ ထင္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ကို ဘာမွထပ္ျဖည့္လို႔ မရေတာ့ဘူး၊ ထပ္ျဖည့္စရာလည္း မလိုဘူးလို႔ထင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တံခါးကိုအေသပိတ္ျပီး အဲဒီထဲကေနပဲ စဥ္းစားေတာ့တယ္။ ျဖန္႔ထြက္ေတြးျခင္း ဆိုတာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ အေျပာင္းအလဲေတြၾကားထဲမွာ ေနာက္က်န္ေနခဲ့ျပီး သူတံခါးဖြင့္ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ကမာၻၾကီးနဲ႔ အေ၀းၾကီးက်န္ခဲ့ပါျပီ။
အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုဟာ လိုအပ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္လုပ္ႏုိင္လဲ ဆိုတာကေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းရဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ အထက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြရိွေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းဟာ ေနာက္က်န္ေနခဲ့မွာပဲ။ ေသာမတ္ဖရီးမင္းကေတာ့ ဒီလိုေနာက္က်န္ မေနခဲ့ဖုိ႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ေရာ၊ အဖြဲ႔အစည္းအေနနဲ႔ပါ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျမဲေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ေနဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ သူကေနာက္ထပ္ အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္ကို ေျပာပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ဆန္းစစ္တဲ့အခါမွာ ရိုးသားမႈရိွဖို႔ လိုပါတယ္တဲ့။ ျမန္မာ့ႏုိ္င္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူေတြ အဲဒီလိုမ်ား ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ျပီးၾကျပီလားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြးမိပါတယ္။ ဘယ္သူေတြက ႏုိင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုစဥ္းစားပံုနဲ႔မ်ား ခ်ဥ္းကပ္ေနသလဲဆိုတာလဲ သိခ်င္မိပါတယ္။

ပိေထာက္ေျမ