"တည္ရွိျခင္း၏ ဆန္းက်ယ္မွႈ "

Min Thant Syn created the doc:

ကြ်ပ္ႏု္ပ္တို႔ တည္ရွိေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အခ်ိန္က တိုေတာင္းေနတယ္။ ထိုအခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ေလ႔လာ စူးစမ္းမွႈေတြ ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ႔ စၾက၀ဠာႀကီးရဲ႕ ေသးငယ္လြြန္းတဲ႔ အစိတ္အပိုင္း ေလာက္ကိုပဲ ေလ႔လာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္ လူသားေတြဟာ စပ္စုတတ္တဲ႔ မ်ဳိးစိတ္တစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ေတြဟာ ေလ႔လာစူးစမ္းၾကတယ္။ အေျဖေတြကို ရွာေဖြၾကတယ္။ က်ယ္ေျပာလွတဲ႔ ကမၻာႀကီးထဲက သက္ရွိေတြဟာ ၾကင္နာတတ္သလို ရက္လည္းရက္စက္တတ္တယ္။ နက္ရွႈိင္းလွတဲ႔ အထက္မိုးေကာင္းကင္ႀကီးကို ေငးေမာၾကည့္ေနတတ္တယ္။ လူသားေတြဟာ အလြန္မ်ားျပားလွတဲ႔ ေမးခြန္းေတြကို အၿမဲတမ္း ေမးေနတတ္ၾကတယ္။

ကြ်ႏု္ပ္တို႔ကိုယ္တုိင္ ေတြ႔ရွိေနရတဲ႔ ေလာကႀကီးကို ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ဘယ္လို နားလည္ရမလဲ။
စၾက၀ဠာႀကီးဟာ ဘယ္လိုျပဳမူေနတာလဲ။
အစစ္အမွန္တရားရဲ႕ သဘာ၀ဟာ ဘာလဲ။
အရာရာတိုင္းဟာ ဘယ္ကလာတာလဲ။
စၾက၀ဠာႀကီးအတြက္ ဖန္ဆင္းရွင္းတစ္ပါး လိုအပ္ပါသလား။
ကြ်ႏု္ပ္တို႔အမ်ားစုဟာ ထိုေမးခြန္းေတြေၾကာင္႔ပဲ အခ်ိန္ၾကာၾကာ အနားမယူႏိုင္ၾကပါ။ ထိုေမးခြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္ပူပန္ေနတတ္ၾကပါတယ္။
ေရွးတုန္းကေတာ႔ ထိုေမးခြန္းေတြဟာ ဒႆနပညာအတြက္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း၊ ယေန႔မွာေတာ႔ ဒႆနပညာဟာ က်ဆံုးခဲ႔ပါၿပီ။ ေခတ္ေပၚသိပၸံပညာ အထူးသျဖင္႔ ရူပေဗဒရဲ႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးမွႈေတြထဲမွာ ဒႆနပညာဟာ ထိန္းမႏိုင္သိမ္းရ ျဖစ္ေနခဲ႔ရတယ္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ ပေဟဠိေတြကို စူးစမ္းေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ရာမွာ သိပၸံပညာရွင္ေတြကသာ မီးရွႈးတန္ေဆာင္ကို သယ္ေဆာင္သူေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
အထက္ပါ ေမးခြန္းေတြရဲ႕ အေျဖေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မၾကာေသးခင္က ေလ႔လာစူးစမ္းမွႈေတြနဲ႔ သီအိုရီပို္င္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမွႈေတြက ဆံုးျဖတ္ခဲ႔တာေတြကို ေဆြးေႏြးၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

၄င္းတို႔ဟာ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔အတြက္ စၾကာ၀ဠာရဲ႕ အသြင္အျပင္သစ္၊ ေရွးရိုးအယူအဆေတြန႔ဲ အလြန္ကြဲျပားေနတဲ႔ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔ေနရာ၊ ၿပီးေတာ႔ လြန္ခဲ႔တဲ႔ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုႏွစ္ခုနဲ႔ေတာင္မွ ျခားနားေနတဲ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ အသစ္ေတြပါပဲ။ အသိပညာအသစ္ရဲ႕ ပထမပံုၾကမ္းေတြအတြက္ ရာစုတစ္ခုနီးပါး ေနာက္ျပန္ေျခရာခံ ေလ႔လာၾကရပါမယ္။
ေရွးရိုး စၾကာ၀ဠာဆိုင္ရာ ယူဆခ်က္အရ အရာ၀တၳဳေတြဟာ တိက်တဲ႔လမ္းေၾကာင္းေတြေပၚမွာ ေရြ႕လ်ားၿပီး၊ တိက်တဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္းေတြရွိၾကတယ္လို႔ ဆိုခဲ႔ပါတယ္။ အခ်ိန္အခိုက္အတန္႔ တစ္ခုစီမွာ အရာ၀တၳဳတစ္ခုရဲ႕ တည္ေနရာကို တိက်စြာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တယ္။
ေန႔စဥ္ အေတြ႔အႀကံဳေတြမွာ ထိုအခ်က္မွန္ကန္ေသာ္ျငားလည္း၊ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ အက္တမ္နဲ႔ အက္တမ္ေအာက္ အမွႈန္ေတြရဲ႕ တည္ရွိမွႈစေကးအေပၚ ဆန္းက်ယ္တဲ႔ ေလ႔လာဆန္းစစ္ခ်က္ေတြအရ ေရွးရိုးစံထား အသြင္အျပင္ေတြဟာ အသံုးမ၀င္ ျဖစ္ခဲ႔ရပါတယ္။
ေရွးရိုးစံထား ရူပေဗဒ (classical physics) ရဲ႕ ေနရာမွာ ကြမ္တမ္ ရူပေဗဒ (quantum physics) လို႔ ေခၚတဲ႔ ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ေဘာင္ (framework) တစ္ခု ေမြးစားလိုက္တာပါပဲ။ ကြမ္တမ္သီအိုရီဟာ အင္မတန္ ေသးငယ္လြန္းတဲ႔ စေကးေတြမွာ ခန္႔မွန္းထားတဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို တိတိက်က် အံ႔ဖြယ္ညြန္ျပႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။
ေရွးရိုးစံထား ရူပေဗဒကလည္း ေသးငယ္လြန္းတဲ႔ မိုကၠရိုေလာကကို ေလ႔လာတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ေရွးရိုးနဲ႔ ကြမ္တမ္ ရူပေဗဒႏွစ္ခုတို႔ဟာ အလြန္ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ ရူပေဗဒဆိုင္ရာ အမွန္တရား အသိပညာေတြေပၚမွာ အေျခခံထားၾကပါတယ္။

ကြမ္တမ္သီအိုရီေတြဟာ မတူတဲ႔ နည္းေပါင္းစံုမ်ားစြာထဲမွာ ေဖာ္ျမဴလာ ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ထုိနည္းမ်ားစြာကို ထဲထဲ၀င္၀င္ အေဖာ္ျပႏိုင္ဆံုး ရူပေဗဒပညာရွင္ ရွိခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ကာလီဖိုးနီးယား နည္းပညာ တကၠသိုလ္က ရစ္ခ်ဒ္ ဖိုင္းမင္း (Richard Feynman) ပါပဲ။
ရစ္ခ်ဒ္ ဖိုင္းမင္း ရဲ႕အဆိုအရ 'စနစ္ system တစ္ခုမွာ သမိုင္းေၾကာင္း တစ္ခုမက မ်ားစြာရွိႏိ္ုင္တယ္' လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါကို ဆက္လက္ေလ႔လာရင္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ စၾကာ၀ဠာႀကီး ကိုယ္တုိင္ဟာ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ခုထဲ ရွိတာမဟုတ္။ တစ္နည္း တစ္ခုတည္း လြတ္လပ္စြာ တည္ရွိေနတာ မဟုတ္ပါ။ ဒါဟာ ရူပေဗဒ ပညာရွင္မ်ားအတြက္ေတာ႔ ေတာ္လွန္ေရး အယူအဆသစ္တစ္ခုပါပဲ။

                                            ရူပေဗဒပညာရွင္ ရစ္ခ်ဒ္ ဖိုင္းမင္း
ယေန႔ သိပၸံပညာရွင္မ်ားရဲ႕ အေတြးအျမင္အမ်ားအျပားဟာ သာမန္ေတြးေတာႏိုင္မွႈေတြကို ခ်ဳိးဖ်က္ေနၾကပါတယ္။ သာမန္အေတြးဆုိတာက ေန႔စဥ္အေတြ႔အႀကံဳေတြေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ စၾကာ၀ဠာႀကီးအေပၚမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေခတ္ေပၚနည္းပညာေတြရဲ႕ အံမခန္းတိုးတက္မွႈဟာ အက္တမ္ရဲ႕အတြင္းပိုင္း နက္နက္ရွႈိင္းရွႈိင္းအထိ၊ စၾကာ၀ဠာ အေစာပိုင္းကာလေတြကို ေနာက္ျပန္ေလ႔လာမွႈေတြရဲ႕ အေပၚမွာ ရွိေနၾကတယ္။ လက္ေတြ႔ယွဥ္ၿပီး ေလာကႀကီး ရဲ႕ လွ်ႈိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ျပလိုက္မွသာ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ရဲ႕ သာမန္အေတြးက သတိမူမိသြားတာပါ။

ဖိုင္းမင္း ရဲ႕ ေခတ္ေပၚ ရူပေဗဒ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ဳိးကေတာ႔ သာမန္အေတြးနဲ႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ရေတာ႔တာပါပဲ။ အမွန္တရားရဲ႕ ရွႈခင္းရွႈကြက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ ခပ္ႏုံႏံုအေတြးေတြဟာ ေခတ္ေပၚရူပေဗဒကို မယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ။
အဲသလို ၀ိေရာဓိေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ 'ပံုစံအမွီျပဳ သရုပ္မွန္၀ါဒ' (model-dependent realism) ဆိုတဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္မွႈ တစ္ခုကို ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေမြးၾကရတယ္။ ဒါဟာ ေလာကရဲ႕ ပံုစံတစ္ခုကို ျပဳလုပ္ၿပီး၊ ကြ်ႏ္ုပ္တု႔ိရဲ႕ ဦးေႏွာက္ေတြက ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ အာရံုခံ အဂၤါအတြက္ 'အ၀င္' (input) ကို ဖြင္႔ဆိုရွင္းျပတဲ႔ အယူအဆအေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။
ထုိပံုစံတစ္ခုဟာ ျဖစ္ရပ္ေတြကို ရွင္းျပလို႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ႔အခါ၊ ဒါဟာ အမွန္တရားရဲ႕ အရည္အေသြး (quality of reality) လား၊ ပကတိ အမွန္တရား (bsolute reality) လား ဆိုတာကို အေျခခံအခ်က္ေတြ အသိပညာေတြနဲ႔ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္းကို ရွင္းျပရပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ ပံုစံထဲမွာ မတူတဲ႔ နည္းလမ္းမ်ားစြာဟာ တူညီတဲ႔ ရူပေဗဒအေျခအေနေတြနဲ႔ ရွိေနရင္၊ မတူတဲ႔ အေျခခံအခ်က္ေတြ အသိပညာေတြကို တစ္ခုစီအတြက္ အသံုးျပဳရလပါမယ္။ အကယ္၍ ရူပေဗဒ သီအိုရီ (၀ါ) ပံုစံႏွစ္ခုဟ တူညီတဲ႔ ျဖစ္ရပ္ေတြကို အတိအက် ခန္႔မွန္းေပးေနတယ္ဆိုရင္ တစ္ခုက အျခားတစ္ခုထက္ ပိုမွန္တယ္လို႔ ေျပာလု႔ိမရပါ။ အဆင္ေျပမယ္႔ ဘယ္တစ္ခုကိုမဆို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
သိပၸံပညာသမိုင္းေၾကာင္းကို ၾကည့္ရင္၊ ပေလတိုအစ နယူတန္ရဲ႕ ေရွးရိုးစံထား ရူပေဗဒအလယ္ ေခတ္ေပၚ ကြမ္တမ္သီအိုရီအဆံုး ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ႔ သီအိုရီေတြ ပံုစံေတြရဲ႕ "အစဥ္တစ္ခု' (a sequence) ကို ေလ႔လာ ရွာေဖြခဲ႔ၾကတာပါပဲ။ ဒါဆိုရင္ သဘာ၀က်တဲ႔ ေမးခြန္းေတြ ေမးႏိုင္ပါတယ္။
ထုိ'အစဥ္' ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ 'အဆံုးမွတ္' (end point) တစ္ခုကို ေရာက္ရွိမွာလား။ ဆိုလိုတာကေတာ႔ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္သမွ် လက္ေတြ႔စူးစမ္းမွႈ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ 'အား' ေတြ အားလံုး ပါ၀င္မယ္႔ စၾက၀ဠာရဲ႕ အဆံုးစြန္ သီအိုရီတစ္ခုကို ေတြ႔ရွိမွာလား။

ဒါမွမဟုတ္၊ ပိုၿပီး ပိုၿပီး ေကာင္းတဲ႔ သက္ေသမျပႏုိ္င္တဲ႔ သီအိုရီေတြကို ထာ၀ရ ဆက္ရွာေဖြေနရမွာလား။
ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ဟာ ထိုေမးခြန္းေတြကို မေျဖႏုိင္ေသးပါ။ ဒါေပမဲ႔ 'အရာရာတုိင္းရဲ႕ အဆံုးစြန္ သီအိုရီ' အတြက္ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ အေကာင္းဆံုး သီအိုရီတစ္ခုကိုေတာ႔ ရူပေဗဒပညာရွင္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကပါတယ္။ ဒါကို 'M သီအိုရီ' လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဆံုးစြန္ေသာ သီအိုရီမွာ ပါ၀င္သင္႔တဲ႔ ဂုဏ္သတၱိေတြက 'M သီအိုရီ' မွာ ပါ၀င္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
'M သီအိုရီ' ဟာလည္း သာမန္အာရံုေတြနဲ႔ ေတြးေတာနားလည္ ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ကူပါ။ ၄င္းဟာ စူးစမ္း ေလ႔လာမွႈ ခိုင္လံုတဲ႔ မတူညီတဲ႔ သီအိုရီေတြရဲ႕ မိသားစုႀကီးတစ္ခုသဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ သူ႔နယ္နမိ္တ္ ကန္႔သတ္ခ်က္နဲ႔သူ ရွိေနတဲ႔ ကမၻာ႔တိုက္ႀကီးေတြ အားလံုးပါ၀င္ေနတဲ႔ ကမၻာ႔ေျမပံုတစ္ခုလိုပါပဲ။
ဖန္ဆင္းျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး 'M သီအိုရီ' အရဆိုရင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ အနႏၱစၾကာ၀ဠာႀကီး (cosmos) တစ္ခုတည္းသာမက၊ အလြန္မ်ားျပားလွတဲ႔ အနႏၱစၾကာ၀ဠာေတြ ဘာမွမရွိျခင္းကေန ေမြးဖြားလာၾကပါသတဲ႔။ ထိုစၾကာ၀ဠာ အသီးသီးရဲ႕ ဖန္ဆင္းျဖစ္ေပၚျခင္းေတြမွာ အခ်ဳိ႕ေသာ သဘာ၀လြန္သက္ရွိ၊ တစ္နည္း နတ္ဘုရားေတြရဲ႕ ၀င္ေရာကစြက္ဖက္ျခင္းကို မလိုအပ္ဘူးလို႔ 'M သီအိုရီ' က ဆိုထားပါတယ္။
ထုိ မာတီလ္ဗာ႔စ္ (multiverse) ဗဟုစၾကာ၀ဠာ လို႔ေခၚတဲ႔ 'စၾကာ၀ဠာ အနႏၱ' ဟာ ရူပေဗဒ နိယာမေတြကသာ သဘာ၀က်က် ေပါက္ဖြားလာၾကပါတယ္။ ၄င္းတို႔ဟာ သိပၸံပညာရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
စၾကာ၀ဠာတစ္ခုစီမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ မ်ားစြာရွိေနၿပီး၊ အနာဂတ္အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေျခအေနေပါင္းကလည္း မ်ားစြာ ရွိေနၾကပါသတဲ႔။ ထိုအေျခအေနအမ်ားစုဟာ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေလ႔လာေနဆဲ စၾက၀ဠာနဲ႔ လံုး၀မတူ သက္ရွိဖြဲ႔စည္းမွႈတိုင္းရဲ႕ တည္ရွိမွႈအတြက္ လံုး၀ကို မသင္႔ေတာ္တဲ႔ ပံုစံ ျဖစ္ေနၾကပါလိမ္႔မယ္။

အလြန္နည္းပါးတဲ႔ တခ်ဳိ႕တေလကေတာ႔ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ တည္ရွိေနသလို သက္ရွိသတၱ၀ါေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ ခြင္႔ျပဳထားပါလိမ္႔မယ္။ ဒါေၾကာင္႔လည္း ကြ်ႏု္ပ္တို႔ လူသားေတြရဲ႕ လက္ရွိတည္ရွိမွႈဟာ စၾကာ၀ဠာမ်ားရဲ႕ ႀကီးမားလွတဲ႔ အစီအစဥ္ထဲကပ ေရြးခ်ယ္မွႈတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ တည္ရွိေနမွႈနဲ႔ သဟဇာတ ျဖစ္ေနပါတယ္။
အနႏၱစၾကာ၀ဠာႀကီးရဲ႕ စေကးနဲ႔ယွဥ္ရင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔တေတြဟာ ေသးငယ္ႀကံဳလွီၿပီး အရာမေရာက္ေသးပါ။ ဒါဟာ ဖန္ဆင္းျခင္း အရွင္သခင္မ်ားဆိုတဲ႔ အေတြးအာရံုတစ္ခု ကြ်ႏု္ပ္တို႔ကို ျဖစ္ေပၚေနေစပါတယ္။
စၾကာ၀ဠာႀကီးကို အနက္ရွႈိင္းဆံုးအဆင္႔အထိ နားလည္ခ်င္ရင္ စၾကာ၀ဠာႀကီး 'ဘယ္လို' ျပဳမူသလဲ ဆိုတာသာမကဘဲ၊ 'ဘာေၾကာင္႔လဲ' ဆိုတာေတြကိုပါ သိရွိဖို႔ လိုပါတယ္။
ဘာမွမရွိဘဲ ေနရမယ္႔အစား ဘာေၾကာင္႔တစ္စံုတစ္ရာ ေရာက္ရွိေနတာလဲ။
-ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ဘာေၾကာင္႔တည္ရွိေနတာလဲ။
-ယခုထိ သိရွိၿပီးသား နိယာမေတြသာ သီးသန္႔ အထူးျဖစ္သေလာ၊ ဘာေၾကာင္႔ အျခားေသာ တခ်ဳိ႕တေလ နိယာမေတြ မရွိတာလဲ။
ဒါေတြဟာ စၾကာ၀ဠာနဲ႔ အရာရာတိုင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ႔ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ဘ၀ရဲ႕ အဆံုးစြန္ေသာ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ပါေတာ႔တယ္။

စိုးစိုး (အဂၤပူ)