စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးအၾကား အံ့အားသင့္စရာ ဆက္စပ္မႈမ်ား
|
8:55 AM |
No မွတ္ခ်က္ |
စိတ္ခ်မ္းသာမွ ကုိယ္က်န္းမာဆုိတဲ့ စကားလုိ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ေနရင္ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု အေအးမိႏွာေစး ေရာဂါပုိးေတြ မကူးစက္ႏုိင္ဘူးဆုိတာ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ စိတ္ဆင္းရဲလြန္းရင္လည္း အလုိလုိ ငုိမိတာမ်ဳိးကုိလည္း ႀကံဳဖူးၾကမွာပါ။ အဲဒီလုိမ်ဳိးပဲ ကုိယ္ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈ၊ တံု႔ျပန္မႈတုိ႔ဟာ ကုိယ္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကုိ သြားၿပီး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိေနတတ္ပါတယ္။
ေအာက္ပါတုိ႔ကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈနဲ႔ က်န္းမာေရး ဆက္စပ္မႈ အေျခအေန ၁၂ ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကုိ ေဖာ္ထုတ္ျပသျခင္းဟာ ကုိလက္စထေရာ ပမာဏ ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္တယ္
ေလ့လာခ်က္တစ္ခုအရ ကုိလက္စထေရာ ပမာဏ ျမင့္တက္ေနသူ လူတစ္စုကုိ သူတုိ႔ခ်စ္တဲ့၊ ခင္တဲ့သူေတြအေၾကာင္း တစ္ပတ္ကုိ သံုးႀကိမ္ေလာက္ ေရးခုိင္းၾကည့္ရာမွာ အဲဒီလုိ မေရးတဲ့ တျခားလူ တစ္စုထက္ ကုိလက္စထေရာ ပမာဏ ပုိၿပီး ေလ်ာ့က်လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကုိ ေသခ်ာ မသိရေသးေပမယ့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိတာကေတာ့ ကုိလက္စထေရာ ပမာဏဟာ စိတ္ဖိစီးမႈ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Glucocorticoid ေၾကာင့္ ျမင့္တက္တတ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ခ်စ္တဲ့သူအေၾကာင္း ေတြးကာ၊ ေရးကာ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ ကုိလက္စထေရာ ပမာဏကုိ ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္ပါတယ္။
၂။ သေဘာေကာင္းျခင္းက ေသြးလႊတ္ေၾကာ နံရံမာေက်ာျခင္း (Arteriosclerosis) ကုိ ကာကြယ္ေပးတယ္
ေဒါသထြက္ျခင္းက ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြကုိ မာေက်ာေစေပမယ့္ ေကာင္းမႈကုသုိလ္ေတြ လုပ္ေပးရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကုိ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ သေဘာေကာင္းျခင္း၊ ၾကင္နာတတ္ျခင္းဟာ ေအာက္ဆီတုိစင္ ေဟာ္မုန္း ထြက္ရွိေစကာ အဲဒီေဟာ္မုန္းက ေသြးေၾကာမာေက်ာေစၿပီး ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြ ထြက္ရွိမႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုိယ္ရဲ႕ ကူညီမႈကုိ တစ္ဖက္လူက ေက်းဇူးတင္တဲ့ အၾကည့္၊ အျပံဳးနဲ႔ ျပန္လည္ တံု႔ျပန္ပါက ေအာက္ဆီတုိစင္ ပုိၿပီး ထြက္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔မွာ တစ္ေယာက္ေယာက္ကုိ ကူညီၾကည့္ပါ။
၃။ စိတ္ဖိစီးမႈက ဓမၼတာမတုိင္မီ ျဖစ္ေပၚတဲ့ လကၡဏာေတြကုိ ပုိဆုိးေစတယ္
စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္းက ဓမၼတာမတုိင္မီ ျဖစ္ေပၚတဲ့ လကၡဏာေတြကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ Prostaglandin ေဟာ္မုန္းထြက္ရွိမႈကုိ မ်ားေစပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္ တစ္ခုအရ မ်ားမ်ား စိတ္ဖိစီးတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ စိတ္ဖိစီးမႈ သိပ္မျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြထက္ စာရင္ ဓမၼတာလာစဥ္မွာ ကုိက္ခဲနာက်င္မႈေတြ ပုိျဖစ္တတ္တာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
၄။ ေဒါသထြက္ျခင္းက စိတ္ဖိစီးမႈကုိ ေျပေပ်ာက္ေစတယ္
ေနာက္တစ္ခါ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ မ်ားၿပီး တင္းက်ပ္လာရင္ ေပါက္ကြဲလုိက္ပါ။ ေဒါသထြက္ျခင္းက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ဘယ္ဘက္အျခမ္းဆီ ေသြးမ်ားမ်ား ေရာက္ရွိေစပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဒီအျခမ္းကေန ေပ်ာ္ရႊင္ေစတဲ့ ခံစားမႈ ျဖစ္ေပၚေစတာေၾကာင့္ စိတ္သက္သာရာ ရရွိသြားႏုိင္ပါတယ္။ ေဒါသေတြကုိ မ်ဳိခ်ၿပီး ဘာမွ မျဖစ္သလုိ ေနေနသူေတြဟာ ေဒါသထြက္စရာရွိ ထြက္တဲ့သူေတြထက္ ေသြးဖိအား ပုိတက္ေနသလုိ စိတ္ဖိစီးမႈ ေဟာ္မုန္းေတြလည္း ပုိၿပီး မ်ားမ်ား ထြက္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတိထားရမွာက အကယ္၍ အလုပ္မွာ ေဒါသထြက္စရာ ႀကံဳပါက အလုပ္ရွင္သူေဌးကုိ ေဒါသေပါက္ကဲြကာ ေအာ္ဟစ္မယ့္အစား လူကြယ္ရာ တစ္ေနရာမွာ တစ္ေယာက္တည္း ေပါက္ကြဲတာက သင့္ကုိ ထိခုိက္မႈ ပုိနည္းေစမယ္ဆုိတာကုိပါပဲ။
၅။ ေဒါသ ထြက္လြန္းရင္လည္း သြားဖံုးကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္ပါတယ္
တစ္ခါတေလမွာ ေဒါသေပါက္ကြဲတာ ေကာင္းေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္လုံး စိတ္တုိ ေဒါသ ထြက္ေနရင္ေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ သြားဖံုးေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္ တစ္ခုအရ ဦးစိတ္တုိေတြဟာ ကုိေအးေဆးေတြထက္ စာရင္ သြားဖံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ၇၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ပုိမ်ားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေဒါသထြက္စဥ္မွာ ထြက္ရွိတဲ့ အင္ဆူလင္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ အင္ဆူလင္ပမာဏ မ်ားျခင္းက သြားဖံုးေရာဂါနဲ႔ အလြန္ဆက္စပ္မႈ ရွိေနလုိ႔ပါ။ ေဒါသကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္ပါက ေဒါသထြက္ခါနီးမွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေဒါသထြက္ေတာ့မယ္ဆုိတာ သတိထားမိေအာင္ လုပ္ကာ အာ႐ံုလႊဲတဲ့ အေနနဲ႔ စားပြဲကုိ လက္နဲ႔ ေခါက္ေနလုိက္ပါ။ အဲဒီအခါ အာ႐ံုလြဲသြားၿပီး စိတ္ျပန္လည္ တည္ၿငိမ္လာပါလိမ့္မယ္။
၆။ အဆုိးျမင္ျခင္းက ေဆးဝါးအစြမ္း ေလ်ာ့ေစတယ္
ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ တကၠသုိလ္ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္ တစ္ခုအရ လူတစ္စုကုိ နာက်င္မႈသက္သာေဆး မေပးဘဲ၊ လွ်ဳိ႕ဝွက္စြာ ေပးအၿပီး၊ ေပးထားတယ္လုိ႔ ေျပာအၿပီးနဲ႔ ေဆးေပးထားေပမယ့္ မေပးဘူးလုိ႔ ေျပာထားတဲ့ အေျခအေန ေလးမ်ဳိးမွာ နာက်င္ေအာင္ ျပဳလုပ္ စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေဆးေပးထားေပမယ့္ မေပးဘူးလုိ႔ ေျပာထားတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ေဆး တကယ္မေပးထားတဲ့ အေျခအေန ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးမွာ နာက်င္မႈ ေဝဒနာ ခံစားရတဲ့ ပမာဏ တူညီတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေဆးေပးထားၿပီး ေဆးေပးထားတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့ အေျခအေနမွာေတာ့ နာက်င္မႈေဝဒနာ တစ္ဝက္ေလာက္ ေလ်ာ့နည္းတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အရ ေဆးေပးထားေပမယ့္ ေဆးေပးထားမွန္း မသိဘဲ နာက်င္ေတာ့မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါက ေဆးအာနိသင္ မျပေတာ့ကာ တကယ္ စိတ္ထင္တဲ့အတုိင္း နာက်င္သြားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္အေနနဲ႔ ေဆးေတြကုိ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းမယ္ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္စိတ္နဲ႔ ေသာက္သံုးပါမွ ေဆးေတြဟာ တကယ္ပဲ အစြမ္းျပၿပီး အာနိသင္ ထက္လာမွာပါ။
၇။ စုိးရိမ္ပူပင္ျခင္းက ကားေမာင္းစြမ္းရည္ကုိ ထိခုိက္ေစတယ္
စုိးရိမ္ပူပင္စိတ္က သင့္ကုိ ေလးလံသြားေစကာ တံု႔ျပန္မႈကုိ ေႏွးေကြးေစသလုိ ဖုန္းေျပာရင္း ကားေမာင္းတာကဲ့သုိ႔ သင္ရဲ႕ ကားေမာင္းမႈကုိ အေႏွာင့္အယွက္ ေပးပါတယ္။ စုိးရိမ္ပူပင္မႈဟာ ေတြေဝေစတာေၾကာင့္ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈကုိ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကားေမာင္းရင္း အာ႐ံုမမ်ားေအာင္ ဂ႐ုစုိက္ပါ။ အလုပ္ေၾကာင့္ စိတ္႐ႈပ္ေနရ၊ ပူပင္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚေနရပါက ကားမေမာင္းခင္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ အျပင္မွာ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ အရင္ႀကိဳးစားပါ။ စိတ္တည္ၿငိမ္ ေအးေဆးမွ ကားေမာင္းသင့္ပါတယ္။
၈။ ခ်စ္ျခင္းက ဦးေႏွာက္ကုိ က်န္းမာေစတယ္
လူတစ္ေယာက္ကုိ ခ်စ္မိသြားတဲ့အခါ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အပုိင္း ၁၂ ပုိင္းက အလုပ္ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီ အပုိင္းေတြကေန ေပ်ာ္ရႊင္မႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြအျပင္ အာ႐ံုေၾကာ ကလာပ္စည္းေတြ ဆက္သြယ္မႈကုိ ခုိင္ျမဲရာမွာ ပါဝင္ကူညီေပးတဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ႀကီးထြားမႈပစၥည္းလုိ႔ ေခၚတဲ့ ဓာတ္ေတြကုိပါ လႊင့္ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဦးေခါင္းကေန နာက်င္မႈ ေဝဒနာ ခံစားရမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၉။ ပ်င္းရိျခင္းက ေသေစႏုိင္တယ္
ပ်င္းလြန္းလုိ႔ ေသေတာင္ ေသသြားႏုိင္တယ္ဆုိတာ အမွန္ပါပဲ။ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြအရ အပ်င္းထူသူေတြဟာ တက္ႂကြသူေတြထက္စာရင္ ေနာင္ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ေသႏုိင္ႏႈန္း ႏွစ္ႀကိမ္နဲ႔ တစ္ဝက္ ပုိရွိေနတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ပ်င္းရိျခင္းနဲ႔ ေသဆံုးမႈက တုိက္႐ုိက္ ဆက္စပ္မေနေပမယ့္ ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ တျခားအခ်က္ေတြရဲ႕ အစလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ လူေတြဟာ ပ်င္းရင္ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္ကာ၊ ကြမ္းစားကာ၊ အိပ္ရာထဲ တစ္ခ်ိန္လံုး လွဲကာ၊ တီဗီေရွ႕ တစ္ေနကုန္ ထုိင္ၾကည့္ကာ အခ်ိန္ ျဖဳန္းတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္ လာေစတာေၾကာင့္ အသက္ရွည္ရွည္ မေနႏုိင္ေတာ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၀။ ခြင့္လႊတ္ျခင္းက နာက်င္မႈကုိ သက္သာေစႏုိင္တယ္
ခြင့္လႊတ္ႏုိင္သမွ် ခြင့္လႊတ္လုိက္ပါ။ ခြင့္လႊတ္ျခင္းက ခါးနာျခင္းကဲ့သုိ႔ နာတာရွည္ ေရာဂါေတြကုိ ေလ်ာ့နည္း သက္သာေစပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ လူေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ နာက်င္မႈကုိ တျခားသူေတြေၾကာင့္လုိ႔ စြပ္စြဲတတ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဆရာဝန္ေတြ ကုတာမေတာ္လုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ မေတာ္တဆ ထိခုိက္ေစခဲ့သူေၾကာင့္လုိ႔ စသျဖင့္ စြပ္စဲြကာ ေဒါသ ထြက္တတ္ၾကပါတယ္။ ေဒါသနဲ႔ မေက်မခ်မ္းမႈတုိ႔က နာက်င္မႈကုိ ကုသရာမွာ ခက္ခဲေစပါတယ္။ အဲဒီအစား ခြင့္လႊတ္သည္းခံစိတ္ ေမြးလုိက္ပါက ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ သဘာဝ နာက်င္မႈ သက္သာေစတဲ့ ဓာတ္ျဖစ္တဲ့ အန္ဒုိဖင္းေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္ရွိလာေစပါတယ္။
၁၁။ အေကာင္းျမင္ျခင္းက ပဋိပစၥည္းေတြ မ်ားေစႏုိင္တယ္
တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထုိးထားတဲ့ လူေတြရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ အေကာင္းျမင္စိတ္ အရွိဆံုးသူေတြဟာ ပဋိပစၥည္းေတြ အမ်ားဆံုး ထြက္ရွိတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေကာင္းျမင္ျခင္းက ကုိယ္ခံစြမ္းအား တုိးေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏုိင္ပါတယ္။ အေကာင္းျမင္တတ္သူ ျဖစ္ေအာင္ သင့္ဘဝမွာ ရွိတဲ့ ေကာင္းတဲ့အရာေတြကုိ ေန႔စဥ္ ေတြးၾကည့္ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာ အက်င့္ပါၿပီး အေကာင္းဘက္က ျမင္တတ္တဲ့သူ ျဖစ္လာမွာပါ။
၁၂။ ျငင္းခံုမႈေတြကုိ ေရွာင္ျခင္းက အာဟာရ တုိးေစႏုိင္တယ္
ဂ်ာမန္ႏုိင္ငံသား သုေတသန ပညာရွင္ေတြဟာ အစမ္းသပ္ခံသူေတြကုိ ျငင္းခံုမႈ မတုိင္မီနဲ႔ ျငင္းခုံအၿပီးမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ရွိ ဗီတာမင္စီ ပမာဏကုိ တုိင္းၾကည့္တဲ့အခါ မိနစ္ ၂၀ ၾကာ ျငင္းခံုမႈက ဗီတာမင္စီ ၃၀၀ မီလီဂရမ္ ေလ်ာ့က်ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အက္ဒရီနယ္ဂလင္းက စိတ္ဖိစီးမႈ ေဟာ္မုန္းေတြ ထုတ္ရာမွာ ဗီတာမင္စီရဲ႕ အကူအညီကုိ ယူၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျငင္းခံုတဲ့အခါ စိတ္ဖိစီးတာေၾကာင့္ ဗီတာမင္စီမ်ားစြာ အသံုးျပဳရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဘီ အထူးသျဖင့္ ဗီတာမင္ဘီ ၅ ကလည္း စိတ္ဖိစီးမႈ ေဟာ္မုန္း ထြက္ရွိရာမွာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးပါက ဗီတာမင္ဘီနဲ႔ ဗီတာမင္စီ ပါရွိတဲ့ အားေဆးေတြ ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။
Ref: Good Health
0 comments:
Post a Comment