စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔ ျမန္မာစာ

by Moenge Aung on Saturday, September 29, 2012 at 9:01pm 

ညီေလး

အရင္တေလာက ကိုႀကီးေရးလိုက္တဲ့ “အကဲခတ္ နဲ႔ အကဲခပ္”အေၾကာင္း စာထဲမွာ “စုတူသတ္ စနစ္” အေၾကာင္း ပါသြားေတာ့ သီေလးက စိတ္ဝင္စားျပီး နည္းနည္းေလာက္ ခ်ဲ႔ျပီးရွင္းျပေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုလာလို႔ ဒီစာကို ဆက္ေရးလိုက္တာပါ။ “စုတူသတ္စနစ္” အေၾကာင္း ညီေလး စိတ္ဝင္စားတာ ဝမ္းသာပါတယ္။ ညီေလး စာစိတ္ေပစိတ္ ဝင္လာတာကို ခ်ီးက်ဴးႀကိဳဆိုပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ “စုတူသတ္စနစ္”ဆိုတာ ကိုႀကီး ေပးထားတဲ့ နာမည္ပါ။ နာမည္ကိုသာ ေပးတာေနာ္။ ဒီစနစ္ကေတာ့ ျမန္မာစကား၊ ျမန္မာစာမွာ နဂိုကတည္းက ရွိျပီးသားစနစ္ပါ။ စနစ္နာမည္ တပ္လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ စနစ္နာမည္ မတ္ဘဲပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီစနစ္ကို သံုးေနၾကပါတယ္။ ဒီစနစ္ကလည္း ျမန္မာစကား ျမန္မာစာမွာ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံု မွန္ကန္ဖို႔နဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္သိဖို႔ အလြန္ေကာင္းတဲ့စနစ္ ျဖစ္ေနတာကိုး၊ ဆရာေတာ္ ဦးေကာသလႅကေတာ့ “ျဗဟၼနိရုတၱိနယသဂၤဟ ေခၚ ျမန္မာစာလံုးေပါင္း ေျပာင္းထံုးက်မ္း(၁၉၈၅)မွာ အကၡရာ ဖိုမ ေျပာင္းလဲျခင္း”လို႔ ေခၚထားေလရဲ႔။

“စုတူသတ္စနစ္”လို႔ နာမည္ေပးရတဲ့အေၾကာင္းကစျပီး ရွင္းျပပါမယ္။ ျမန္မာစာမွာ အသတ္ ၁၀-ပါး ရွိတာကို ညီေလးသိပါတယ္။ က-သတ္၊ င-သတ္၊ စ-သတ္၊ ည-သတ္၊ တ-သတ္၊ န-သတ္၊ ပ-သတ္၊ မ-သတ္၊ ယ-သတ္၊ ဝ-သတ္၊ ဆိုတာေတြေပါ့။

ဒါက ေရွးအစဥ္အလာ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာအသတ္ ၁၀-ပါး။ အခုသတ္မွတ္ထားတာလည္း အသတ္ ၁၀-ပါးပဲ။ အဲဒါေတြကေတာ့ က-သတ္၊ င-သတ္၊ စ-သတ္၊ ဉ-သတ္၊ ည-သတ္၊ တ-သတ္၊ န-သတ္၊ ပ-သတ္၊ မ-သတ္၊ ယ-သတ္၊ ဆိုတာေတြပါ။

ေရွးအစဥ္အလာ ျမန္မာအသတ္ ၁၀-ပါးထဲမွာ ဝ-သတ္ပါတယ္၊ ဉ-သတ္ မပါဘူး၊ အခု သတ္မွတ္တဲ့ အသတ္ ၁၀-ပါးမွာေတာ့ ဝ-သတ္ မပါဘူး၊ ဉ-သတ္ပါတယ္။ ဆယ္ပါးေတာ့ ဆယ္ပါးခ်ည္းပဲ။

ျမန္မာမွာ-

က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ၊ င-ဆိုတဲ့ က-ဝဂ္ ဗ်ည္း ၅-လံုး

စ၊ ဆ၊ ဇ၊ စ်၊ ည-ဆိုတဲ့ စ-ဝဂ္ ဗ်ည္း ၅-လံုး

ဋ၊ ဌ၊ ဍ၊ ဎ၊ ဏ-ဆိုတဲ့ ဋ-ဝဂ္ ဗ်ည္း ၅-လံုး

တ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ န-ဆိုတဲ့ တ-ဝဂ္ ဗ်ည္း ၅-လံုး

ပ၊ ဖ၊ ဗ၊ ဘ၊ မ-ဆိုတဲ့ ပ-ဝဂ္ ဗ်ည္း ၅-လံုး

ရယ္လို႔ ဝဂ္ဗ်ည္း ၂၅-လံုးရွိတယ္ဆိုျပီး ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဋ-ဝဂ္ဗ်ည္း ၅-လံုးကိုေတာ့ ပါဠိဗ်ည္းသက္သက္ျဖစ္လို႔ ခ်န္ထားရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာမွာ ဝဂ္ဗ်ည္း (၂၀) ရွိတယ္ဆိုပါစို႔၊ (သဒၵေဗဒသေဘာအရ ျမန္မာဗ်ည္းေတြအေၾကာင္း အလ်ဥ္းသင့္တဲ့အခါ ရွင္းျပပါဦးမယ္) အဲဒီဝဂ္ဗ်ည္း (၂၀)မွာ  ျမန္မာမႈအရ အသတ္ဗ်ည္းေတြက ၈-လံုး ရွိပါတယ္။

အဲဒါေတြကေတာ့---

က-ဝဂ္မွာ က-သတ္နဲ႔ င-သတ္၊ ဝဂ္တူ၊ အစုတူ၊

စ-ဝဂ္မွာ စ-သတ္နဲ႔ ည-သတ္၊ ဝဂ္တူ၊ အစုတူ၊

တ-ဝဂ္မွာ တ-သတ္နဲ႔ န-သတ္၊ ဝဂ္တူ၊ အစုတူ၊

ပ-ဝဂ္မွာ ပ-သတ္နဲ႔ မ-သတ္၊ ဝဂ္တူ၊ အစုတူ၊ တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

စ-ဝဂ္က ည-ဆိ္ုတာမွာ ဉ-ကေလးသတ္နဲ႔  ည-ႀကီးသတ္ဆိုတဲ့ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ထည့္ရပါတယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအရ အသတ္ဗ်ည္း ၉-လံုးေပါ့။

က-သတ္၊ င-သတ္၊ စ-သတ္၊ ဉ-ကေလးသတ္၊ ည-ႀကီးသတ္၊ တ-သတ္၊ န-သတ္၊ ပ-သတ္၊ မ-သတ္၊ ဆိုတာေတြပါပဲ။

ဒီလိုဆိုေတာ့ က-ဝဂ္ က-အစုမွာ က နဲ႔ င ဝဂ္တူ၊ အစုတူတာမို႔ က-သတ္နဲ႔ င-သတ္က စုတူသတ္ေပါ့။

အဲဒီလိုပဲ စ-ဝဂ္မွာ စ-သတ္နဲ႔ ဉ-သတ္၊ ည-သတ္ တို႔က စုတူသတ္။

တ-ဝဂ္မွာ တ-သတ္နဲပ မ-သတ္တို႔က စုတူသတ္။

ပ-ဝဂ္မွာ ပ-သတ္နဲ႔ မ-သတ္တို႔က စုတူသတ္ေတြပဲ။

ဒီေနရာမွာ ညီေလးကို ထပ္မွာခ်င္တာကေတာ့ မ-သတ္နဲ႔ ေသးေသးတင္ကလည္း တူတာမို႔  ပ-သတ္နဲ႔ ေသးေသးတင္ကိုလည္း စုတူသတ္လို႔ ဆိုႏို္င္ပါတယ္။

တနည္းေျပာရရင္ေတာ့ ပ-သတ္နဲ႔ မ-သတ္၊ သို႔မဟုတ္ ေသးေသးတင္ေပါ့။

ညီေလး ထပ္ျပီးမွတ္စရာေတြ ရွိေသးတယ္ေနာ္။ အဲဒါကေတာ့

က-သတ္ ၃-လံုး၊ င-သတ္ ၉-လံုး၊

စ-သတ္ ၁-လံုး၊ ဉ-သတ္ ၃-လံုး၊ ည-သတ္ ၃-လံုး၊

တ-သတ္ ၃-လံုး၊ န-သတ္ ၉-လံုး၊

ပ-သတ္ ၃-လံုး၊ မ-သတ္ ၉-လံုး ရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ။

အဲဒီမွာ က-သတ္၊ စ-သတ္၊ တ-သတ္၊ ပ-သတ္၊ (က၊ စ၊ တ၊ ပ၊ အသတ္) ေတြကို ေရွးကေတာ့ “တိုင္သံ” လို႔ ေခၚၾကတယ္။ “သက္ေအာင့္သံ”လို႔လည္း ေခၚၾကေသးတယ္။ သံရပ္သရေတြကို ျဖစ္ေစတာမို႔ “ရပ္သံ”လို႔လည္း ေခၚမွာေပါ့ေလ။

င-သတ္၊ ဉ-သတ္၊ ည-သတ္၊ န-သတ္၊ မ-သတ္ ( င၊ ဉ၊ ည၊ န၊ မ-အသတ္ေတြ) ေတြကိုေတာ့ “ႏွာသံ”လို႔ ေခၚပါတယ္။

အခု ကိုႀကီးေျပာေနတဲ့ က-သတ္၊ စ-သတ္၊ တ-သတ္၊ ပ-သတ္ေတြနဲ႔ င-သတ္၊ ဉ-သတ္၊ ည-သတ္၊ န-သတ္၊ မ-သတ္ ဆိုတာေတြဟာ ဝဂ္ဗ်ည္းသတ္ေတြ၊ အစုဗ်ည္းသတ္ေတြေနာ္။ အဲဒီ ဝဂ္ဗ်ည္း၊ အစုဗ်ည္းေတြမွာ ဝဂ္တူ၊ အစုတူ အသတ္ခ်င္း အနက္ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္တယ္။ အနက္တူတယ္ဆိုတာကို ေျပာခ်င္လို႔ ဝဂ္တူသတ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စုတူသတ္စနစ္လို႔ ေခၚလိုက္တာပါပဲ။ ပိုျပီးမွတ္မိသြားေအာင္ ထပ္ျပီး ဇယားခ်ၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္။

ပထမကၡရာသတ္.......ဝဂၢႏၲအကၡရာသတ္...................................ဝဂ္အမည္-(အစုအမည္)............မွတ္ခ်က္

သက္ေအာင့္သံ.......သံရွည္..........သံတို..........သံေလး............

အက္.......................အင္................အင့္............အင္း.................ကဝဂ္................အနက္ႏွီးႏႊယ္(သို႔)အနက္တူ

ေအာက္..................ေအာင္............ေအာင့္.......ေအာင္း................က-ဝဂ္.......................................။...

အိုက္.......................အိုင္................အိုင့္............အိုင္း..................က-ဝဂ္.......................................။

အစ္.........................အဥ္................အဥ့္............အဥ္း...................စ-ဝဂ္........................................။

      .........................အည္..............အည့္..........အည္း.................စ-ဝဂ္.........................................။

အတ္........................အန္...............အန္႔............အန္း...................တ-ဝဂ္.......................................။

အိတ္........................အိန္...............အိန္႔............အိန္း....................တ-ဝဂ္......................................။

အုတ္........................အုန္................အုန္႔...........အုန္း....................တ-ဝဂ္......................................။

အပ္..........................အမ္(အံ).........အမ့္(အံ႔)....အမ္း....................ပ-ဝဂ္........................................။

အိပ္..........................အိမ္.................အိမ့္...........အိမ္း...................ပ-ဝဂ္........................................။

အုပ္..........................အုမ္(အံု)..........အုမ့္(အံု႔)....အုမ္း(အံုး)...........ပ-ဝဂ္........................................။

အဲဒီေတာ့ ဇယားၾကည့္တာနဲ႔ က-ဝဂ္ (က-အစု) မွာ အက္ နဲ႔ အင္၊ အင့္၊ အင္း၊

ေအာက္ နဲ႔ ေအာင္၊ ေအာင့္၊ ေအာင္း၊

အိုက္ နဲ႔ အိုင္၊ အိုင့္၊ အိုင္း-တို႔ အနက္အဓိပၸါယ္ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္တယ္၊ တူညီတယ္။

စ-ဝဂ္ (စ-အစု) မွာ အစ္ နဲ႔ အဥ္၊ အဥ့္၊ အဥ္း၊

အည္၊ အည့္၊ အည္း-တို႔ အနက္အဓိပၸါယ္ ႏီွးႏႊယ္ဆက္စပ္တယ္။ တူညီတယ္။

တ-ဝဂ္ (တ-အစု)မွာ အတ္ နဲ႔ အန္၊ အန္႔၊ အန္း၊

အိတ္ နဲ႔ အိန္၊ အိန္႔၊ အိန္း၊

အုတ္ နဲ႔ အုန္၊ အုန္႔၊ အုန္း-တို႔အနက္အဓိပၸါယ္ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္တယ္၊ တူညီတယ္။

ပ-ဝဂ္ (ပ-အစု)မွာ အပ္ နဲ႔ အမ္၊ အမ့္၊ အမ္း၊ (အံ၊ အံ႔)

အိပ္ နဲ႔ အိမ္၊ အိမ့္၊ အိမ္း၊ နဲ႔ အုမ္၊ အုမ့္၊ အုမ္း၊ (အံု၊ အုံ႔၊ အံုး) အနက္အဓိပၸါယ္ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္တယ္၊ တူညီတယ္ ဆိုတာေတြကို သိႏိုင္ေလာက္တယ္ထင္ပါရဲ႔။

အဲဒီ “စုတူသတ္စနစ္”ကိုသိရင္ စုတူသတ္ရဲ႔ သေဘာသဘာဝ-ကို သိရင္ ျမန္မာစာမွာ အထူးသျဖင့္ အသတ္အလတ္ကိစၥမွာလည္း ပိုင္-မယ္။ ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားရဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္အရာမွာလဲ ႏိုင္-မယ္လို႔ ေျပာႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အကဲခတ္ နဲ႔ အကဲခပ္-အေၾကာင္းေျပာတုန္းက အကဲခတ္-ကို တ-သတ္၊ ခတ္နဲ႔ေရးမွ သင့္တယ္။ မွန္တယ္ဆိုတာဟာ အကဲခတ္-ကို အကဲခန္႔-နဲ႔ ဖလွယ္ျပီး အကဲကို ခန္႔မွန္းတယ္ဆိုတဲ့ အနက္အဓိပၸါယ္ရတယ္ဆိုတာ အေျခခံျပီး ေျပာခဲ့တာပဲ။ အကဲကို ခန္႔မွန္းတယ္၊ အကဲခန္႔တယ္၊ အကဲခတ္တယ္ေပါ့၊ အကဲကို တီးခတ္၊ တီးေခါက္တဲ့အနက္နဲ႔ ၾကံရင္လည္း အကဲခတ္-လို႔ တ-သတ္ ခတ္-နဲ႔ ေရးရမွာပဲ မဟုတ္လား။ ကဲ စုသူသတ္စနစ္ဟာ ျမန္မာစာမွာ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုနဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္ဆိုင္ရာေတြမွာ တနည္းေျပာရရင္ ျမန္မာစာမွာ အေရးနဲ႔အနက္မွာ ဘယ္ေလာက္အသံုးဝင္ အရာေရာက္သလဲဆိုတာ သာဓကေလးေတြနဲ႔ ၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္၊ က-သတ္နဲ႔ င-သတ္က စလိုက္ၾကတာေပါ့။

က-သတ္မွာ အက္၊ ေအာက္၊ အိုက္-လို႔ က-သတ္ ၃-လံုး ရွိတယ္ေနာ္။

င-သတ္ကေတာ့ အင္၊အင့္၊ အင္း။ ေအာင္၊ ေအာင့္၊ ေအာင္း၊ အိုင္၊ အိုင့္၊ အိုင္း-ရယ္လို႔ ၉-လံုးေပါ့။

အက္,အင္၊ အင့္၊ အင္း

က-သတ္ အက္ ကာရန္နဲ႔ င-သတ္ အင္၊ အင့္၊ အင္း ကာရန္ေတြ အနက္ႏွီးႏႊယ္ ဆက္စပ္တာ၊ အနက္တူတာကို သာဓကေလးေတြနဲ႔ ရွင္းျပပါမယ္။

ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကားမွာ “ေလ့က်က္၊ ေလ့က်င့္”ဆိုတဲ့ စကားႏွစ္လံုးရွိတာ ညီေလးသိျပီးသားပါ။ အဲဒီစကားႏွစ္လံုးဟာ မူလအနက္အားျဖင့္ေတာ့ တသေဘာတည္းပါပဲ။ က်က္ နဲ႔ က်င့္က က-သတ္နဲ႔ င-သတ္ စုတူသတ္ေလ။ တဆက္တည္း တစပ္တည္း တဝဲလည္လည္၊ ဖန္တလဲလဲ ျပဳလုပ္တဲ့ အနက္ရွိတယ္။

(စာ)က်က္တယ္ဆိုတာ (စာကို) ႏႈတ္တက္ရေအာင္ စြဲျမဲမွတ္မိေအာင္ ထပ္တလဲလဲ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ရြတ္ဆိုတာပဲ။

က်င့္တယ္ဆိုတာလည္း အမႈအလုပ္တခုခုကို ကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ထပ္တလဲလဲ ျပဳမူတာပဲ မဟုတ္လား။ မူလအနက္သေဘာတူတူပဲေနာ္။ ဒါေပမဲ့ အသံုးအႏႈန္းအရ ေလ့က်က္ နဲ႔ ေလ့က်င့္ဟာ ရိုးတိုးရိပ္တိပ္ေတာ့ အနက္ရိပ္ျပားတာကို မွတ္ထားဖို႔ေကာင္းတယ္။

ျမန္မာစာအဖြဲ႔က ျပဳစုတဲ့ ျမန္မာအဘိဓာန္မွာ ေလ့က်က္ကို စြဲျမဲေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ၾကည့္ရႈမွတ္သားသည္-လို႔ ဖြင့္ျပီး ေလ့က်င့္ကိုေတာ့ စြမ္းရည္တိုးေအာင္ အထပ္ထပ္အားထုတ္သည္-လို႔ ဖြင့္ထားတယ္ေလရဲ႕။ ဒီေနရာမွာ ေလ့က်က္ နဲ႔ ေလ့က်င့္ကို အခ်ိဳ႔က အနက္တူလို႔ေတာင္ ယူတတ္ၾကတယ္။ အနက္တူ-လို႔ မယူဘဲ အနက္ႏွီးႏႊယ္ ဆက္စပ္ေလာက္နဲ႔ဆိုရင္ သင့္မယ္ထင္ပါတယ္။

ကြက္ နဲ႔ ကြင္းလည္း စုတူသတ္၊ အနက္တူ ဆိုတာ ညီေလး ေတြးမိျပီထင္ပါတယ္။ ကြက္ေရာ ကြင္းပါ တဆက္တည္း၊ တစပ္တည္းျဖစ္တဲ့ အနက္ရင္းကို အေျခခံတာပဲ။ အကြက္ နဲ႔ အကြင္း၊ လယ္ကြင္း နဲ႔ လယ္ကြက္၊ ကြက္ကြက္ နဲ႔ ကြင္းကြင္း တို႔ကေတာ့ က-သတ္၊ င-သတ္ အနက္တူဆိုတာ ေပၚလြင္တဲ့ သာဓကေတြပါ။ ေသြကြက္က ကြက္နဲ႔ ေကြကြင္းက ကြင္းတို႔ အနက္တူကိုလည္း စဥ္းစားၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြကြက္က ကြက္ဟာ ေသြသြား၊ ဖည္သြား၊ ကြင္းသြားတာပဲ မဟုတ္လား။

ခက္ နဲ႔ ခင္ လည္း စုတူသတ္၊အနက္တူပဲ ညီေလး။ အနက္ရင္းကေတာ့ ဆက္စပ္ပူးယွဥ္ ေႏွာင္ဖြဲ႔တြဲခ်ည္တဲ့ အနက္ပဲ။ ႀကိဳး၊ ႀကိမ္၊ တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပူးတြဲခ်ည္ဖြဲ႔တာကို ႀကိဳးနဲ႔ခက္တယ္၊ ႀကိမ္နဲ႔ ခက္တယ္လို႔ ေျပာတာ ညီေလးသိပါတယ္ေနာ္။ ခ်ည္မွ်င္ေတြကို ေပါင္းစည္းဖြဲ႔ယွက္ တြဲဖြဲ႔ထားလိုက္ရင္ ခ်ည္ခင္မျဖစ္ေပဘူးလား။ ခက္ နဲ႔ ခင္ အနက္တူတာ ထင္ရွားပါတယ္။ တဦးနဲ႔တဦး သံေယာဇဥ္ ႀကိဳးနဲ႔ ခ်ည္ထား၊ ေႏွာင္ထား၊ ဖြဲ႔ထား၊ လက္ထားတာကို ခင္ တယ္လို႔ ေျပာတာလည္း အလားတူပဲေပါ့။

တြက္ခ်က္တယ္၊ ခ်င့္တြယ္တယ္၊ ခ်င့္ခ်ိန္တယ္-ဆိုတဲ့ စကားေတြမွာ ခ်က္ နဲ႔ ခ်င့္ အနက္ရင္းတူတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။ ဂဏန္းပုစၧာရဲ႕ အေျဖကို ရွာတာကိုလည္း တြက္ခ်က္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ တြက္ဆတဲ့သေဘာ၊ မွန္းဆတဲ့သေဘာ၊ ခ်င့္ခ်ိန္တဲ့သေဘာမွာလည္း တြက္ခ်က္ကို သံုးပါတယ္။ ခ်င့္ခ်ိန္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ေကာင္း-မေကာင္း၊ သင့္-မသင့္ အစရွိတာကို တိုင္းဆ ဆင္ျခင္တာပါပဲ။ ခ်က္ နဲ႔ ခ်င့္-ဟာ စုတူသတ္၊ အနက္တူေပါ့။

ခြက္ရဲ႕အနက္က မ်က္ႏွာျပင္ ခ်ိဳင့္ဝွမ္းတဲ့ အနက္ျဖစ္ပါတယ္။ ပက္လက္အေနအထား၊ ပက္လက္အေနအထားမွာ ခ်ိဳင့္ဝွမ္းတဲ့သေဘာပါ။ ခြင္ ရဲ႕အနက္ကလည္း ေကြးတာ ေကာက္တာ၊ ခ်ိဳင့္ဝွမ္းသေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တာပါပဲ။ ေဒါင္လိုက္အေနအထား၊ မတ္မတ္အေနအထားမွာ ေကြးတာ ကိုင္းတာ မ်ိဳးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေျခေထာက္ နည္းနည္းေကြးတာကို ေျခခြင္တယ္၊ ခြင္တယ္-လို႔ ဆိုၾကတာပဲ။

ဒိုးကစားတဲ့အခါ ဒိုးစိုက္ဖို႔ တြင္းရာကေလး၊ အခြက္ကေလး၊ လုပ္ထားရတယ္ မဟုတ္လား။ အဲဒီအခြက္ကေလးကို ခြင္လို႔ ေခၚတာ ညီေလးသိပါတယ္။ ခြက္ နဲ႔ ခြင္ စုတူသတ္ေပါ့။ ခ်ိန္ခြင္မွာ ခြင္ရဲ႕အနက္ကို က-သတ္နဲ႔ ဖလွယ္လိုက္ရံုပါပဲ။ ခြင္-ဆိုတာ ခြက္နဲ႔ အတူတူပဲလို႔ သိသြားတာေပါ့။

အသားအေရ ေခ်ာေမြ႔ႏူးညံ႔တာမ်ိဳး၊ အဆိုအက အေရးအသား ေျပျပစ္တာမ်ိဳးကို ညက္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အေျပာအဆို အျပဳအမူ ညက္ေညာတာကို ညင္သာတယ္လို႔ ဆိုတယ္ေလ။ ညက္ေညာက ညက္နဲ႔ ညင္သာက ညင္ဟာ စုတူသတ္ အနက္တူပါပဲ။ ေလေျပေလညင္းဆိုတာ ညက္ညက္ေညာေညာ၊ ညင္ညင္သာသာ၊ ညင္းညင္းေပ်ာင္းေပ်ာင္း၊ ညင္းညင္းပ်ပ် တိုက္တဲ့ေလကို ေခၚပါတယ္။ ညက္ေညာ၊ ညင္သာ၊ ညင္းေပ်ာင္း၊ ညင္းပ် တို႔မွာပါတဲ့ ညက္၊ ညင္၊ ညင္း-တို႔ စုတူသတ္ အနက္တူပဲေနာ္။ ေလျပည္ေလညင္းလို႔ ေရးတဲ့အခါ ညင္းမွာ ဟထိုး ပါ-မပါ သိခ်င္ရင္ ညက္နဲ႔ ဖလွယ္ၾကည့္၊ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။ ညက္မွာ ဟထိုးမပါေတာ့ ညင္းမွာလည္း ဟထိုး မပါရဘူးေပါ့။ စာလံုးေပါင္း သတ္ပံုကိုလည္း မွန္ေစတဲ့ စုတူသတ္စနစ္ေလ။

အရာဝတၳဳတခုရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္အနံကို ျဗက္လို႔ ေခၚတယ္။ ျဗက္ရဲ႕ ရင္းျမစ္သေဘာကိုလည္း မသိ၊ စုတူသတ္ စနစ္နဲ႔လည္း မခ်ိန္မိသူေတြက ဗ်က္လို႔ မွားေရးတတ္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ မ်က္ႏွာျပင္၊ ေျမျပင္၊ ေရျပင္လို ျပင္၊ အျပင္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အနက္အဓိပၸါယ္လည္း သိ၊ စားလံုးေပါင္း သတ္ပံုလည္း သိသြားႏိုင္ပါတယ္။ ျပင္ကိုပဲ ျပက္လို႔ ဖလွယ္လိုက္ပါ။ ျပက္ကို အသံစြဲအေရးနဲ႔  ေရးရင္ ျဗက္ပဲေပါ့။ ျဗက္တိုတာ ေရျပင္၊ ေျမျပင္၊ မ်က္ႏွာျပင္တို႔က ျပင္နဲ႔ အနက္တူတာကို သိရင္ ျဗက္လို႔ ရရစ္နဲ႔ ေရးတာကိုလည္း ဘဝင္က်က် လက္ခံႏိုင္တာေပါ့။

မက္ေမာ၊ တပ္မက္၊ စြဲမက္တို႔မွာပါတဲ့ မက္ဟာ ခံုမင္၊ ခင္မင္တို႔မွာပါတဲ့ မင္နဲ႔ အနက္မတူေပဘူးလား။ မက္ကလည္း စြဲလမ္းတြယ္တာတဲ့ အဓိပၸါယ္၊ မင္ကလည္း စြဲလမ္းတြယ္တာတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲေလ။ အစားမက္တယ္ဆိုတာ အစား မင္တာပဲေပါ့။ ခံုမင္ နဲ႔ ခုပ္မက္ တို႔က မင္တာနဲ႔ မက္တာ တူသလို၊ ခံုတာနဲ႔ ခုပ္မက္-တို႔က မင္တာ နဲ႔ မက္တာ တူသလို၊ ခံုတာနဲ႔ ခုပ္တာလည္း အတူတူပါပဲ။ ခင္မင္တယ္၊ ခင္မက္တယ္လို႔ ပရိယာယ္အေနနဲ႔ သံုးတာလည္း ညီေလးသိမွာပါ။

ဦးယာရဲ႕ အဲခ်င္းတပုဒ္မွာ “ဟက္လက္ကယ္တဲ့ ဟာလာ၊ အသည္းလႈိက္ဆူ၊ မယ့္ၾကင္သူငယ္ေၾကာင့္၊ လြမ္းပူဆာလို႔ေလ” ဆိုတဲ့ စာေလးကို ေတြပေတာ့ ေၾသာ္-ဟက္လက္ဆိုတာ ဟင္းလင္းပါပဲကလားလို႔ ေတြးမိျပီး စုတူသတ္စနစ္ကို အေတာ္ ေက်းဇူးတင္မိတယ္။

စာလည္းအေတာ္ရွည္သြားျပီ။ ေနာက္မွ ဆက္ေရးလိုက္ပါမယ္။ စိတ္ရွည္ရွည္ ဇြဲႀကီးႀကီးနဲ႔သာ ဆက္ဖတ္ဖို႔ အားခဲထားေပေတာ့။

ျမန္မာစာကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္ပါေစ။

ကိုႀကီး။

ထြန္းတင္

(ျမဝတီမဂၢဇင္း ၂၀၀၁-ဇန္နဝါရီလ)