ေဒၚစု မိန္႕ခြန္း ( အေမရိကန္ႏိုင္ငံ Yale တကၠသိုလ္မွ )

by Spring Flowers on Friday, September 28, 2012 at 11:04pm ·

•                     ဒီေန႕ က်မေၿပာခ်င္တဲ႕ အေၾကာင္းအရာကေတာ႕ တရာဥပေဒစိုးမိုးေရး  '' Rule of Law ''  ပါဘဲ ။ ဒါေပမယ္႕ စာသင္ခန္းထဲမွာ ဆရာေတြ သင္ေလ႕ရွိတဲ႕ Rule of Law  မ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး ။ ဆရာေတြက က်မထက္သာေအာင္ ပိုၿပီး ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ေၿပာႏိုင္ၾကမွာပါ ။ အခု က်မက အဲဒီ  Rule of Law  ဆိုတာကို က်မၿမင္တဲ႕ ၊  ၿမန္မာၿပည္သူၿပည္သားေတြၿမင္တဲ႕ ပံုစံရယ္ ၊ ဘာေၾကာင္႕ အဲဒါဟာ က်မတို႕အတြက္ အေရးၾကီးသလဲဆိုတာကို ေၿပာခ်င္တာပါ ။

•                    ေၿပာရရင္ေတာ႕ က်မဘ၀မွာ (၁၉၈၈) ထိ ဥေပဒနဲ႕ ပတ္သက္စရာ မလုိခဲ႕သေလာက္ပါဘဲ ။  ( ၁၉၈၈) ထိ ဥပေဒနဲ႕ နီးနီးစပ္စပ္ၿဖစ္သြားဖူးတာ ၂ ခါဘဲ ရွိဖူးခဲ႕တယ္လုိ႕ ဆိုရမယ္ ။  ပထမတစ္ၾကိမ္တုန္းက ေအာက္စဖုိ႕ဒ္ေက်ာင္းသူဘ၀တုန္းကပါ ။ တလမ္းသြားလမ္းေပၚမွာ စက္ဘီးစီးလာရင္း ကင္းလွည္႕လာတဲ႕ ရဲကားကို တန္းကို ၀င္တုိက္မိတာဘဲ ( ရယ္သံမ်ား  ) ။ ရဲက သည္းၿငီးခံၿပီး က်မကို ေမးပါတယ္ ''  ဒါတလမ္းသြားလမ္းဆိုတာ သိလား ''  တဲ႕ ။ က်မလည္း သိပါတယ္ေပါ႕ ။ အဲဒီေနာက္ သူလည္း ကိုယ္႕လမ္းကိုယ္သြား ၊ က်မလည္း စက္ဘီးေပၚခုန္တက္ၿပီး က်မလမ္းကို က်မ ၿပန္ထြက္လာခဲ႕တာဘဲ ။

                        ေနာက္တၾကိမ္ကလည္း ေအာက္စ္ဖုိ႕ဒ္မွာပါဘဲ ။ အခ်ိန္က လမ္းမွာ လူရွင္းၿပီး ေမွာင္ရီပ်ိဳးစအခ်ိန္မွာ စက္ဘီးစီလာရင္း မီးနီကို အမွတ္တမဲ႕ ၿဖတ္ကူးမိတယ္ ။ လမ္းေတြက ရွင္းေနေပမယ္႕ က်မေနာက္တည္႕တည္႕မွာ ကင္းလွည္႕ရဲကားတစ္စီးေတာ႕ ရွိေနၿပန္ေရာ ( ရယ္သံမ်ား ) ။ ဒီေတာ႕ က်မအဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက သိခဲ႕ သင္႕ပါတယ္......က်မရဲ႕ ေရွ႕လာမယ္႕အနာဂတ္မွာ ဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္ရမွဳဟာ ထူးေတာ႕ထူးၿခားရမယ္ဆိုတာကိုေလ ။ ( ရယ္သံမ်ား )

•                   တကယ္တမ္းထဲထဲ၀င္၀င္ ဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္ရမွဳကေတာ႕ ပထမဆံုးအၾကိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်တုန္းကပါ ။  ( ၁၉၈၉ )  ဂ်ဴလုိင္လ ( ၂၀ ) ရက္ေန႕မွာ ရုတ္တရက္ ယူနီေဖာင္း၀တ္ရဲေတြ ၊  စစ္သားေတြတၿပံဳၾကီး က်မၿခံထဲ ေရာက္ခ်လာၿပီး ရွိသမ်လူေတြကို ၀ိုင္းထားေတာ႕တာဘဲ ။ အစတုန္းက က်မေတြးမိတာက က်မကို ေထာင္ကိုေခၚသြားမယ္ဘဲ ထင္တာပါ ။ ဒါေပမယ္႕ က်မကို အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်လုိက္ၿပီး က်န္တဲ႕လူေတြကိုေတာ႕ ေထာင္ကို ေခၚသြားပါတယ္ ။

                     သူတုိ႕လာဖမ္းတုန္းက ဖမ္းမိန္႕ပါ တခါတည္း ယူလာၿပီး က်မကို ဖတ္ၿပပါတယ္ ။ အဲဒီဖမ္းမိန္႕မွာပါတာက က်မကို သူတုိ႕ အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားမယ္ တဲ႕ ၊ ''ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေႏွာင္႕ယွက္ဖ်က္ဆီးသူမ်ားမွ ကာကြယ္ဖုိ႕ ''  ဥေပဒအရ က်မကို ဖမ္းရတာလုိ႕ ဆိုပါတယ္ ။ က်မဟာ သူတုိ႕အလုိအရ အဖ်က္သမား ပါတဲ႕  ။ အဲဒီဥပေဒပုဒ္မ  Section 10  အရ လူတစ္ေယာက္ကို ရံုးတင္စစ္ေဆးၿခင္းမရွိဘဲ အိမ္ထဲမွာ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားလုိ႕ ရပါတယ္ ။

•                 အဲဒီ  Section 10 ဆိုတဲ႕ ဥပေဒမွာ အပိုင္း ႏွစ္ပိုင္းပါပါတယ္ ၊ 10 A   နဲ႕  10 B ပါ ။ 10 A  အရ လူတစ္ေယာက္ကို ရံုးတင္စစ္ေဆးၿခင္းမရွိဘဲ ေထာင္ခ်လုိ႕ ရပါတယ္။ 10 B အရကေတာ႕ ရံုးတင္စစ္ေဆးၿခင္းမရွိဘဲ အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်လုိ႕ ရပါတယ္ ။ ဒီေတာ႕ က်မက 10 B  အရ အိမ္မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခဲ႕တာပါ ။ အဲဒီ 10 B  ဥပေဒအရ ဖမ္းမိန္႕ကို ေၿခာက္လတစ္ၾကိမ္ ထပ္တုိးရတယ္ ......အဲဒီလုိဆက္ၿပီး သံုးႏွစ္တိတိ ထပ္ထပ္တုိးသြားလုိ႕ ရပါတယ္ ။

                     ထပ္တုိး မတုိး ဆိုတဲ႕ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကေတာ႕ သူတုိ႕ အေခၚ ''  ဗဟုိ၀န္ၾကီးမ်ားေကာ္မတီ ''  က ခ်မွတ္တာပါ ။ အဲဒီအဖြဲ႕မွာ ၿပည္ထဲေရး ၀န္ၾကီးအပါအ၀င္ ၀န္ၾကီး သံုးေလးဦးပါပါတယ္ ။

 

•                       အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက က်မမွာ ဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္ဖူးတာ မရွိခဲ႕သေလာက္ဆိုေတာ႕ က်မထင္မိတာက က်မကို အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တာဟာ ဥပေဒနဲ႕ အညီလုပ္တာဘဲလုိ႕ ထင္မိခဲ႕တယ္ ။ အဲဒီတုန္းက အိမ္ထဲမွာ က်မ တစ္ေယာက္တည္းပါ ၊ အစကေတာ႕ က်မသားႏွစ္ေယာက္ ခဏတၿဖဳတ္ ရွိပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ေနာက္ေတာ႕ သူတုိ႕လည္း အဂၤလန္ကို ၿပန္သြားၾကတယ္ ။

                          ဒီလုိနဲ႕ က်မအက်ယ္ခ်ဳပ္က်ၿပီးေနာက္ ၿခံထဲမွာ အေစာင္႕စစ္သားေတြ လာေနပါေလေရာ.........အဲဒီအထိလည္း ဒါသူတုိ႕ လုပ္ပိုင္ခြင္႕ရွိလုိ႕ လုပ္တာဘဲလုိ႕ ထင္ခဲ႕မိတယ္  ။ ႏွစ္အေတာ္ၾကာမွ က်မနားလည္သြားတာက က်မၿခံထဲမွာ ဒီလုိ လာၿပီး အေၿခခ်ေနထုိင္ခြင္႕ သူတုိ႕မွာ လံုး၀မရွိဘူး ဆိုတာပါဘဲ ။ အဲဒီေတာ႕မွဘဲ  ငါ႕ တုိင္းၿပည္က ဥပေဒအေၾကာင္း ငါ အေတာ္မသိပါလား ဆိုတာကို စၿပီး သေဘာေပါက္သြားခဲ႕ရတယ္ ။ ဒီဥပေဒေတြကို တကယ္ေလးစားလုိက္နာမွဳ ရွိမရွိ ဆိုတာလည္း အေတာ္ေလး မသိခဲ႕တာဘဲ ဆိုတာကိုပါ နားလည္သြားခဲ႕တယ္ ။

•                     အက်ယ္ခ်ဳပ္အတြင္းမွာ လွိဳင္းတုိေရဒီယုိ နားေထာင္ခြင္႕ရခဲ႕ပါတယ္။ ဒီေရဒီယုိကဘဲ က်မကို ၿပင္ပကမၻာမွာ ဘာေတြၿဖစ္ေနလဲဆိုတာ သိေအာင္ လုပ္ေပးခဲ႕တာပါ  ။ေရဒီယုိကတဆင္႕ က်မပါတီ၀င္ေပါင္းမ်ားစြာ အဖမ္းခံရေနတယ္ဆုိတာကို သိခဲ႕ပါတယ္ ။ မ်ားေသာအားၿဖင္႕ သူတုိ႕ကို Section 5  နဲ႕ ဖမ္းတာမ်ားတယ္ ။ Section 5  ဆိုတာက  ( ၁၉၅၀ ) မွာ သူတုိ႕အေခၚ   '' အေရးေပၚအေၿခအေန ''  ေတြၿဖစ္ရင္ သံုးဖုိ႕ ထုတ္ခဲ႕တဲ႕ ဥပေဒပါ.......... အဲဒီကာလမွာတုန္းက ပုန္ကန္မွဳအရွဳပ္အေထြးေတြအမ်ားၾကီး ရွိခဲ႕တာကိုး ။ 

                       အဲဒီဥပေဒကို ေနာက္ပိုင္းမွာ က်မတုိ႕ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက '' အၿမင္ကတ္ပုဒ္မ ''  လုိ႕ ေခၚၾကတယ္ ။ သူတုိ႕ သည္းမခံႏိုင္ရင္ အၿမင္ကတ္ရင္ လူတစ္ေယာက္ကို အဲဒီပုဒ္မနဲ႕ ငါးႏွစ္ေလာက္ ေထာင္ခ်လုိက္လုိ႕ ရတယ္ ၊ ၿပီးရင္ ပုဒ္မအမ်ိဳးမ်ိဳးတပ္ၿပီး အႏွစ္ ( ၂၀ ) ေလာက္ထိ ခ်လိုက္လုိ႕ ရပါတယ္ ။ ဒီပုဒ္မနဲ႕ ေထာင္ထဲမွာ ကာလ အရွည္ဆံုး (၁၈) ႏွစ္နဲ႕ ( ၃ ) လေလာက္ ေတာက္ေလ်ွာက္ေနလုိက္ရတဲ႕ က်မတုိ႕ ပါတီ၀င္တစ္ေယာက္ ရွိဖူးပါတယ္ ။ အစတုန္းက သူ႕ကို ( ၅ ) နွစ္ဘဲ ခ်ထားတာပါ ။

 

•                    ဒီေတာ႕ က်မကိုယ္တုိင္ၾကံဳရတဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳက ၿမန္မာၿပည္မွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိဘူးဆိုတာကို နားလည္သြားေစခဲ႕ပါတယ္ ။ ဥပေဒဆိုတာ ၿပည္သူကို ကာကြယ္ေပးဖုိ႕ ထားတာမဟုတ္ဘဲ   အာဏာရွိသူေတြက သူ႕တို႕အက်ိဳးအတြက္ အသံုးခ်ေနခဲ႕ၾကတာပါ ။ ။ Section 5  တုိ႕ ၊ Section 10  တုိ႕၊ ေနာက္ၿပီး တၿခား Section  ေတြ ရွိပါေသးတယ္ ။ အဲဒီထဲမွာ တရားမ၀င္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ႕ ဥပေဒ  Section 17  နဲ႕လည္း က်မအေတာ္႕ကို ရင္းႏွီးလာရေသးတယ္ ။  ဒါေတြဟာ NLD ပါတီ၀င္ေတြကို သူတုိ႕ ၾကိဳက္တဲ႕ အခ်ိန္မွာ ၾကိဳက္သေလာက္ ေထာင္ခ်လုိ႕ ရေအာင္ စစ္အစိုးရက သံုးခဲ႕တဲ႕ Section ေတြပါဘဲ ။

•                    အက်ယ္ခ်ဳပ္မွာ သံုးႏွစ္ၾကာလုိ႕ က်မလြတ္ခါနီးလည္းက်ေရာ က်မကို ေနာက္ထပ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွာ ဆက္ထားလုိ႕ရေအာင္ Section 10 ကို  ၿပင္ဆင္လိုက္ၾကပါတယ္ ။ ဒီလုိနဲ႕ တကယ္လည္း က်မအထဲမွာ ( ၆ ) ႏွစ္ၾကာသြားပါတယ္ ။ လူတစ္ေယာက္တည္းကို ေထာင္ထဲမွာ ပိုၾကာၾကာထည္႕ထားဖုိ႕ အတြက္ ၿပင္လုိက္တယ္ဆိုတဲ႕ ဥပေဒမ်ိဳး လူၾကီးမင္းတုိ႕ ၾကားဖူးၾကပါသလား ။ ဒါကဘဲ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳေအာက္မွာ မရွိဘူးဆိုတာဘာကို ေၿပာတာလဲဆိုတာကို နားလည္ေစတာပါဘဲ ။

 

•                    အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွာတုန္းက NLD ပါတီ၀င္ေတြ အမ်ားၾကီး အဖမ္းခံရတာကို ေရဒီယုိကေန  ၾကားရတယ္ ။ ဒီေတာ႕ က်မတုိ႕မွာ ''  ဥပေဒအကူအဖြဲ႕ Legal Aid Committee ''  ဆိုတာ လုိမယ္လုိ႕ က်မဆံုးၿဖတ္ခဲ႕တယ္ ။ က်မတုိ႕ ႏိုင္ငံမွာ အဲလုိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳး မရွိပါဘူး ၊ ဟိုးအရင္ကလည္း ရွိခဲ႕မယ္ မထင္ပါဘူး ။ ဒီလုိနဲ႕ ( ၁၉၉၅ ) မွာ က်မလြတ္လြတ္ခ်င္းဘဲ ငါတုိ႕ေတာ႕ ဥပေဒအကူအဖြဲ႕ဆိုတာ ရွိမွၿဖစ္မယ္လုိ႕ က်မပါတီကို ရွင္းၿပခဲ႕တယ္ ။

                       အဲဒီအဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ဖုိ႕ က်မေရြးလုိက္တဲ႕လူက အဲဒီတုန္းက ပါတီ ဥကၠၿဖစ္တဲ႕ ဦးတင္ဦးပါဘဲ ။ သူက ဟုိးအရင္က စစ္တပ္မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ၿဖစ္ခဲ႕ဖူးၿပီး ကၽြမ္းက်င္တဲ႕ ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္လည္း ၿဖစ္တယ္ ။ စစ္တပ္က အထုတ္ခံလုိက္ရၿပီးေနာက္ ဥပေဒဘက္ကို လုိက္စားခဲ႕တာပါ  ။ အဲဒီလုိနဲ႕ က်မက ဥပေဒအကူအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕ဖုိ႕ သူ႕ကိုေၿပာတယ္ ။ ဒါမွလည္း ႕က်မတုိ႕ ပါတီ၀င္ေတြ Section တစ္ခုခုနဲ႕ အစြဲခံရရင္ ကာကြယ္ေပးလို႕ရေအာင္ပါ  ။  ဒီ Section ေတြအားလံုးဟာ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ႏိုင္ငံေရးကေန ဆြဲထုတ္လိုက္ဖုိ႕ရာအတြက္ ေထာင္ခ်ဖုိ႕ ဆင္ေၿခေတြခ်ည္းပါဘဲ ။

 

•                    က်မရဲ႕ အၾကံကို ဦးတင္ဦးက လုိက္ေလ်ာပါတယ္ ။ သူက အင္မတန္ ကၽြမ္းက်င္ၿပီးအေတြ႕အၾကံဳမ်ားတဲ႕ စစ္သားတစ္ေယာက္ပါ ။ အမိန္႕ကိုလည္း တေသြမတိမ္းလုိက္နာတတ္တဲ႕သူပါဘဲ ။ သူက က်မကို  commender လုိ႕ ေခၚေလ႕ရွိတယ္ ။ အဲဒီလုိနဲ႕ က်မအၾကံေပးေတာ႕ သူက အဲဒီအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ လအေတာ္ၾကာေတာ႕ သူက အဲဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ ထိေရာက္မွဳကို  သူအယံုအၾကည္မရွိဘူးလုိ႕ ဆိုလာတယ္ ။ က်မေၿပာလုိ႕သာ လုပ္ရတာ ၊ ဘာမွ အရာေရာက္မယ္မထင္ဘူး တဲ႕ ။ Section အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ တရားစြဲခံရတဲ႕ က်မတုိ႕လူေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႕ၾကိဳးစားေပမယ္႕ ဘယ္တစ္မွဳမွ ႏိုင္မွာ  မဟုတ္ဘူးလုိ႕ သူက ဆိုတယ္ ။

•                    ဒါေပမယ္႕ က်မက သူ႕ကို ရွင္းၿပပါတယ္.......က်မတုိ႕လူေတြအဖမ္းခံရရင္ ဒီအဖြဲ႕ေလးနဲ႕ သူတုိ႕ကို လြတ္ေအာင္ ကူညီခ်င္ႏိုင္မွ ကူညီနုိင္မယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ေတာ႕ က်မတုိ႕ လူေတြကို '' ပစ္ထားမခံရဘူး ''  ဆိုတဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ ရေစခ်င္တယ္ ။ တုိင္းၿပည္မွာ ရွိတဲ႕ ဥပေဒနဲ႕ သူတုိ႕ကို က်မတုိ႕က အတတ္ႏိုင္ဆံုး ကာကြယ္ေပးဖုိ႕ ၾကိဳးစားတယ္ဆိုတာ နားလည္ေစခ်င္တယ္ ။ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႕  တရားဥပေဒစိုမိုးမွဳမရွိလို႕ ၿဖစ္ခဲ႕တဲ႕ ဒီအမွဳေတြဟာ မွတ္တမ္းအၿဖစ္နဲ႕ အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ က်န္ခဲ႕မယ္ ။ ဒါမွလည္း ေနာင္လာေနာက္သားေတြက ဒါမ်ိဳးကို ေရွာင္လုိ႕ရမယ္ေလ ။

•                 ဦးတင္ဦးက က်မေၿပာတာကို လက္ခံေပမယ္႕ ထိေရာက္မယ္႕ အၾကံတစ္ခုဆိုတာယံုၾကည္ေၾကာင္း  မၿပပါဘူး ။ ဒါေပမယ္႕ ေနာက္ပိုင္းေတာ႕ သူမွားေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ႕တယ္ ။ က်မတုိ႕ ပါတီ၀င္ေတြအတြက္ထားတဲ႕ က်မတုိ႕ရဲ႕ ေစတနာေတြ.............ဆိုလုိတာက သူတုိ႕ မလြတ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သူတုိ႕ သိတာပါဘဲ ၊ ဒါေပမယ္႕ တရားရံုးမွာ သူတုိ႕အတြက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကလာၿပီး ကာကြယ္ေၿပာဆိုေပးတယ္ဆိုတာ သိရတာ သူတုိ႕ ေက်နပ္တယ္ ။ ဥပေဒအကူအဖြဲ႕ကို မဖြဲ႕ခင္တုန္းက အဲဒါမ်ိဳး မရွိခဲ႕ပါဘူး ။ ဒီလုိနဲ႕  က်မတုိ႕ဘက္က သတၱိေကာင္းတဲ႕ ေရွ႕ေနေတြ နည္းနည္းလာၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို  ကာကြယ္ေပးခဲ႕တယ္ ။

                   က်မတုိ႕ဘက္က တစ္မွဳမွေတာ႕ မႏိုင္သေလာက္ပါဘဲ ။ ဥပေဒအကူအဖြဲ႕က ကိုင္ခဲ႕တဲ႕ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အမွဳေတြထဲမွာ က်မတုိ႕ႏိုင္ဖူးတာဆိုလုိ႕ တကယ္႕ကို တစ္ခုတည္း ရွိပါတယ္ ။ ။ အဲဒီအမွဳမွာ တရားသူၾကီးက အမ်ိဳးသမီးပါ.....အမ်ိဳးသမီးၿဖစ္ေနလို႕ဘဲ ထူးသြားတာလား မသိပါဘူး ။ ဒါေပမယ္႕ က်မတုိ႕လူကို လႊတ္လုိက္ၿပီးေတာ႕ သူလည္း နယ္ကို အေရႊ႕ခံရတာပါဘဲ ....က်မတုိ႕အတြက္ တရားမ်ွတမွဳေဆာင္က်ဥ္းေပးတဲ႕ အတြက္ အၿပစ္ေပးခံရတဲ႕သေဘာေပါ႕ ။

•                           ဒီလုိနဲ႕ ေရွ႕ဆက္သြားရင္း က်မတုိ႕ သိလာရတာက တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိဘဲ က်မတုိ႕တုိင္းသူၿပည္သားေတြဟာ ဘယ္ေတာ႕မွာ အေၾကာက္တရားက လြတ္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာပါဘဲ  ။ သူတုိ႕ဘာအမွားမွ မလုပ္ရင္ေတာင္ သူတုိ႕ကို '' တုိင္းၿပည္ရဲ႕ ဥပေဒ ''  ဆိုတာေတြနဲ႕ ခ်ဳပ္ေႏွာင္လုိ႕ ရေနတာေၾကာင္႕ အၿမဲတမ္းေၾကာက္ေနရမွာပါဘဲ ။ ဒီလုိနဲ႕ဘဲ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမွဳရဲ႕ အေရးၾကီးပံုကို က်မတုိ႕ဟာ ေန႕စဥ္ဘ၀ကေန သိခဲ႕ရတယ္ ။

                                က်မတုိ႕လူေတြေၿမာက္မ်ားစြာဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေသးငယ္လြန္းတဲ႕ အမွဳေတြအတြက္ အဖမ္းခံခဲ႕ရတယ္ ၊  ဥပမာ  စစ္အစိုးရက အႏၱရာယ္မ်ားတယ္လုိ႕ သတ္မွတ္ထားတဲ႕  ကမၻာ႕လူ႕အခြင္႕အေရးေၾကၿငာစာတမ္းကို ၿဖန္႕ေ၀တာမ်ိဳးနဲ႕ေပါ႕ ။ တကယ္ေတာ႕ က်မတုိ႕ NLD က လူ႕အခြင္႕အေရးဆိုတာဘာလဲဆိုတာကို ၿပည္သူေတြ သိေအာင္လုပ္ေပးခဲ႕တာပါ ။ ဘာေၾကာင္႕လည္းဆိုေတာ႕ ၿမန္မာၿပည္ဟာ ကမၻာ႕လူ႕အခြင္႕အေရးေၾကၿငာစာတမ္းမွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ႕တဲ႕ တုိင္းၿပည္တစ္ခုၿဖစ္တယ္ ။ တကယ္လည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက စစ္အစိုးရက ကမၻာ႕လူ႕အခြင္႕အေရးေၾကၿငာစာတမ္းကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ၿဖန္႕ေ၀ေပးဖုိ႕ ကုလသမၼဂနဲ႕ သေဘာတူညီထားခဲ႕တယ္ ။

 

•                       ဒီေတာ႕ က်မတုိ႕ လုပ္ေနတာေတြဟာ စစ္အစိုးရက သေဘာတူလုပ္ေဆာင္ေနတဲ႕ အရာေတြပါဘဲ ....ဒါေပမယ္႕ အဲဒီ ကမၻာ႕လူ႕အခြင္႕အေရးေၾကၿငာစာတမ္းကို ေကာ္ပီကူးၿပီး ၿဖန္႕ေ၀ရံုေလးနဲ႕ က်မတုိ႕လူတခ်ိဳ႕အဖမ္းခံခဲ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ က်မတုိ႕အတြက္ေတာ႕ လူ႕အခြင္႕အေရးနဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာ ဒြန္တြဲေနပါတယ္ ။ ကမၻာ႕ကုလသမၼဂေၾကၿငာစာတမ္းအဖြင္႕မွာလည္း ပါပါတယ္ ....... လူ႕အခြင္႕အေရးေတြကို တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳနဲ႕ ကာကြယ္ေပးရမယ္ လုိ႕ပါ ။ က်မတုိ႕အေနနဲ႕လည္း ဒါဟာ တကယ္လုိအပ္တယ္လုိ႕ ယံုၾကည္ပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳ မရွိရင္ လူ႕အခြင္႕အေရးဆိုတာ မရွိပါဘူး ။

•                      NLD က ၾကားၿဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ၿပိဳင္မယ္လုိ႕ ၿပီးခဲ႕တဲ႕ ဧၿပီလက ဆံုးၿဖတ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ထည္႕သြင္း သတ္မွတ္ခဲ႕တယ္ ။ တကယ္ေတာ႕ေရြးေကာက္ပြဲ ဦးတည္ခ်က္က  တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရယ္ ၊ တုိင္းရင္းသား ပဋိပကၡေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းသြားဖုိ႕ရယ္ ၊ အေၿခခံဥပေဒကို ၿပင္ဆင္ဖုိ႕ရယ္ဆိုၿပီး သံုးခ်က္ရွိပါတယ္ ။

                          တခ်ိဳ႕ကလည္း ေမးၾကတယ္ ......တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တုိင္းရင္းသားကိစၥေရွ႕က ထားလို႕ ေကာင္းပါ႕မလားတဲ႕ ။ အဲဒါကို လက္ေတြ႕က်က်ေၿပာရရင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမရွိဘဲနဲ႕ တုိင္းရင္းသားပဋိပကၡကို ၿငိမ္းသြားေအာင္ လုပ္လို႕မရပါဘူး။ တရားဥပေဒအတုိင္း ၿဖစ္ရရံုမကဘဲ အဲလုိၿဖစ္တာကိုပါ  သိသာၿမင္သာေစပါ႕မယ္ဆိုတာကို တိုင္းရင္းသားေတြကို ကတိမေပးႏိုင္သေရြ႕ကေတာ႕ သူတုိ႕ဘက္ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးၿဖစ္စဥ္ကို စိတ္ခ်လက္ခ် ယံုၾကည္မွဳရွိရွိ ပါ၀င္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒီေတာ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳဟာ ၿမန္မာၿပည္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ႕ ဒီမိုကေရစီ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆီကို သြားရာမွာ ပထမဆံုးေၿခလွမ္းပါဘဲ ။ က်မတုိ႕ရဲ႕ ေန႕စဥ္ဘ၀ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာဟာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာ   က်မတုိ႕ ခံရဖူးတဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳအရ သိပါတယ္ .....။

•                     အဲဒီမွာမွ မရားတဲ႕ဥပေဒေတြ ၿဖစ္ေနၿပန္ရင္လည္း က်မတုိ႕ဟာ ေန႕စဥ္ႏွင္႕အမ်ွ မတရားသၿဖင္႕ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံၿဖစ္ရဦးမွာပါဘဲ ။ အခုေၿပာခဲ႕တဲ႕ Section 5 တုိ႕  Section 10 တုိ႕ ဆိုတာ အစကတည္းက က်င္႕သံုးခဲ႕ဖုိ႕ မေကာင္းတဲ႕ ဥပေဒေတြပါ ။ အဲဒီ ဥပေဒေတြကို ဥပေဒကိုယ္ထည္ၾကီးတစ္ခုလံုးကကို အၿပီးအပိုင္ ထုတ္ပစ္တာမ်ိဳးကိုဘဲ က်မတုိ႕လုိလားပါတယ္ ။ ခုထိေတာ႕ ၿဖစ္မလာေသးပါဘူး ။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းကေန က်မတုိ႕ အၿပင္းအထန္ၾကိဳးစားေနပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ က်မတုိ႕ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လူနည္းစုဘဲ ရွိေသးတယ္ ဆိုတာကိုေတာ႕ မေမ႕ေစခ်င္ပါဘူး ။ ၿပည္သူေတြရဲ႕ အေၿခခံ အခြင္႕အေရးေတြကို မရေစတဲ႕ ၊ အာဏာပိုင္ေတြက လိုသလုိ အလြဲသံုးစားလုပ္တဲ႕ ဒီဥပေဒေတြကို ဖယ္ပစ္မွ ရပါမယ္ ။ ဒီဥပေဒေတြနဲ႕ ဘယ္သူ႕ကို မဆို စြဲခ်က္တင္လုိ႕ ရပါတယ္ ။  လူတစ္ေယာက္ဟာ အဖ်က္သမား ဆိုတာ ဘာကို အတိအက်ဆိုလုိတာလဲ ။ က်မဟာ အဖ်က္သမားဟုတ္၊ မဟုတ္ဆိုတာ ဘယ္လုိ သက္ေသၿပမွာလဲ ။ ဒါေပမယ္႕ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ႕ က်မဟာ အဖ်က္သမား ၊ က်မဟာ တုိင္းၿပည္ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနမွဳကို ေႏွာင္႕ယွက္သူ ဆိုၿပီး ၿပီး သူတုိ႕ဟာသူတုိ႕ ဆံုးၿဖတ္တယ္ ၊ က်မကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုလည္း သူတုိ႕ဘဲ ဆံုးၿဖတ္တယ္ ။ ဒီလုိနဲ႕ဘဲ ပထမအၾကိမ္က ၆  ႏွစ္ ၊ ဒုတိယအၾကိမ္က ၂  ႏွစ္ ၊ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ကတခါ  ၆  ႏွစ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွာ ေနလုိက္ရပါတယ္ ။

 

•                       ေထာင္ထဲက က်မ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ပါတီ၀င္ေတြထက္စာရင္ က်မရဲ႕ အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က အမ်ားၾကီးသက္သာပါေသးတယ္ ။ သူတုိ႕ကို ေထာင္ထည္႕ပို႕လုိက္တဲ႕ Section 5 ဆိုတဲ႕ ဥပေဒကလည္း လူ႕အခြင္႕အေရးခ်ိဳးေဖာက္ရာမွာ အတူတူပါဘဲ ။ အဲဒီ Section 5 မွာ ခပ္ဆန္းဆန္း အပိုင္းေလးတစ္ပိုင္းကလည္း ပါေသးတယ္ .....အဲဒါကေတာ႕ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳအခ်စ္ခင္ပ်က္ေစသူကို Section 5 နဲ႕ ခ်လုိ႕ ရသတဲ႕ ။ ( ရယ္သံမ်ား ) ဒီေတာ႕ က်မေမးခ်င္တာက တစ္စံုတရာအေပၚ  လူတစ္ေယာက္ရဲ႕  ခ်စ္ခင္မွဳ ေလ်ာ႕သြားေစတယ္ဆိုတာကို ဘယ္လို တုိင္းတာဆံုးၿဖတ္ပါသလဲ ။ အင္မတန္ မေသခ်ာ မေရရာတဲ႕ ဥေပဒဆိုေတာ႕ ဘယ္သူ႕ကိုမဆို အဲဒီေအာက္မွာ ဆြဲထည္႕ပစ္လုိ႕္ရေနတယ္ ။ ဒါေၾကာင္႕ဘဲ က်မတုိ႕ ဒီၾကားၿဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ Rule of Law ဆိုတာကို ေရွ႕ဆံုးက တင္ၿပီး ၀င္ၿပိဳင္ဖုိ႕ ဆံုးၿဖတ္လုိက္တာပါဘဲ ။

•                     ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၄၄ ေနရာမွာ က်မတုိ႕က ၄၃ ေနရာနဲ႕ ႏိုင္ခဲ႕ၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္လာပါတယ္ ။ အဲဒီထဲေရာက္ၿပီးကတည္းက က်မကို လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက ''   တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႕ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီ  ''  မွာ ဥကၠဌလုပ္ခြင္႕ေပးပါတယ္ ။ ( ရယ္သံမ်ား ) ။ ရွင္တုိ႕ ရယ္ၾကမယ္ဆိုတာ က်မသိပါတယ္ ။ က်မအဲလုိ  Rule of Law and Tranquility Committee    လုိ႕ ေၿပာရင္ လူတုိင္း ၿပံဳးတတ္ၾကတယ္။...........ဒါေပမယ္႕ ရွင္တုိ႕ ေတြးမိတာေလးက ေကာင္းတဲ႕အေတြးပါ  ( ရယ္သံမ်ား ) ။

ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ႏွင့္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌ ( ဓါတ္ပံု-ကိုေမာေၿပ)

•                         တုိင္းၿပည္ထဲမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တကယ္က်င္႕သံုးေစဖုိ႕ ေၿခလွမ္းတစ္ရပ္အေနနဲ႕ က်မတုိ႕ဟာ အၿငိမ္းစားယူထားတဲ႕ တရားသူၾကီးေတြ ၊ အေတြ႕အၾကံဳရင္႕တဲ႕ ေရွ႕ေနေတြနဲ႕ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ခဲ႕ၾကတယ္ ။ တုိင္းၿပည္ထဲမွာ ဥပေဒၿပန္စိုးမိုးလာေစဖုိ႕ ဘာေတြလုိအပ္မလဲဆိုတာ သိေအာင္ပါ ။

                           '' ၿပန္စိုးမိုးလာဖုိ႕ '' ဆိုတဲ႕ စကားကို သံုးရတာက အရင္တုန္းက ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳ ရွိခဲ႕ပါတယ္ ။ တရားသူၾကီးေဟာင္းေတြ ေရွ႕ေနေဟာင္းေတြထဲက တစ္ေယာက္က လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ႕ေနာက္ ၿမန္မာၿပည္သူေတြ ခံစားခြင္႕ရဖူးတဲ႕ လြတ္လပ္ညီမ်ွတဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္အေၾကာင္းကို ေၿပာၿပပါတယ္....။ အဲဒီတုန္းက က်မတုိ႕ႏိုင္ငံဟာ ပါတီစံုဒီမုိကေရစီစနစ္ကို က်င္႕သံုးခဲ႕ၿပီး တရားေရးဘက္မွာ အေတာ္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွိပါတယ္ ။

•                       ၿမန္မာ႕တရားေရးမ႑ိဳင္ရဲ႕ သမိုင္းကို ဖတ္ခ်င္ရင္ Yale တကၠသိုလ္ Law School မွာ တက္သြားတဲ႕ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ရဲ႕ စာအုပ္ကို ဖတ္လုိ႕ပါတယ္ ။ သူက ၿမန္မာၿပည္မွာ ပထမဆံုးအာဏာသိမ္းမွဳမတုိင္ခင္ကာလက Yale Foundation က  စေကာလာရၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္  ပညာသင္ခြင္႕ရခဲ႕သူပါ ။ သူက ၁၉၈၈ အေရးအခင္းေနာက္ပိုင္းမွာ ၿမန္မာၿပည္သမၼတ ခဏေလး ၿဖစ္လိုက္ပါေသးတယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ရာထူးမွာေတာ႕ မၾကာခဲ႕ပါဘူး ။ သူ႕စာအုပ္မွာ တခ်ိန္တခါက ရွိခဲ႕ဖူးတဲ႕  ၿမန္မာၿပည္ရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္အေၾကာင္းကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္ ။

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ ( ၿမန္မာႏိုင္ငံသမၼတ 19 August 1988 – မွ 18 September 1988 ထိ )

•                       ဒါေပမယ္႕ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းလုိက္ေတာ႕ ဒီလြတ္လပ္မ်ွတမွဳလည္း ေပ်ာက္သြားခဲ႕ရတယ္ ။ ေရွ႕ေနၾကီးေတြ တရားသူၾကီးေဟာင္းေတြက ဒီလြတ္လပ္မ်ွတမွဳကို ၿပန္ရွင္သန္ေစခ်င္ၾကတယ္ ။ တကယ္လည္း ဒါဟာ အရမ္းအေရးၾကီးတဲ႕ အခ်က္တစ္ခုပါဘဲ ။ ဘာေၾကာင္႕လည္းဆိုေတာ႕ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ တရားေရးဌာနဟာ အစိုးရတြင္းအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားလက္ေအာက္ကို လံုး၀က်ေရာက္ေနခဲ႕တယ္ ။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို စစ္ေဆးတဲ႕အခါမ်ိဳးေတြမွာ တရားသူၾကီးမင္းေတြဟာ စာအိတ္ကေလးတစ္ခုသူတုိ႕ ေရွ႕ကိုေရာက္လာဖုိ႕ ေပၚတင္ဘဲ ေစာင္႕ၾကပါတယ္ ......အဲဒီစာအိတ္ကေလးထဲမွာမွ တရားခံကို ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ခ်ပါဆိုတဲ႕ အမိန္႕ပါတာကိုး ။ အဲဒီေတာ႕မွ အဲဒီအမိန္႕မွာ ပါတဲ႕ ႏွစ္အတုိင္း တရားသူၾကီးက ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ဆိုၿပီး အမိန္႕ခ်တာ ။

•                     က်မတုိ႕ပါတီ၀င္ေတြကို က်မတုိ႕မွာ သင္ေတာင္ သင္ထားရတယ္......လာဖမ္းတဲ႕လူေတြကို ဘာအတြက္နဲ႕ ဖမ္းတာလဲ ဆိုတာရယ္ ၊ ဖမ္းမိန္႕ပါရဲ႕လား ဆိုတာရယ္ ေမးဖုိ႕ ပါ ။ က်မတုိ႕ ပါတီ၀င္တစ္ေယာက္ဆုိရင္ လာဖမ္းေတာ႕ ဖမ္းတဲ႕လူေတြကို ေမးတယ္ .........ဖမ္း၀ရမ္းပါသလား ၊ ဘာအမွဳနဲ႕ ဖမ္းတာလဲ ေပါ႕ ။  အဲဒီေတာ႕ လာဖမ္းတဲ႕လူကၿပန္ေၿဖတယ္ '' ခင္ဗ်ား ဘာေတြ ရယ္စရာလာေၿပာေနတာလဲ ။ ခင္ဗ်ား ေထာင္ဘယ္ႏွစ္က်မယ္ဆိုတာေတာင္ က်ဳပ္တုိ႕ ဆံုးၿဖတ္ၿပီးၿပီ ''  တဲ႕ ။ ( ရယ္သံမ်ား )

 

•                       ၿမန္မာၿပည္ရဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳဆိုတာ ဒါပါဘဲ.... ။ အဲဒီလာဖမ္းတဲ႕သူက ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးဟာ သူတုိ႕အတြက္ လုပ္ဖုိ႕ အခြင္႕အေရးအၿပည္႕အ၀ရွိတယ္လုိ႕ လံုး၀ယူဆထားတယ္ ။ သူၿပန္ေၿဖတာကလည္း တကယ္ေတာ႕ တရားဥပေဒအတုိင္းလုပ္ဖုိ႕ဆိုတဲ႕ မိုက္မိုက္မဲမဲ အလုပ္ေတြကို ေလ်ွာက္လုပ္မေနနဲ႕ ဆိုၿပီး  က်မတုိ႕အဖြဲ႕၀င္သိေအာင္ ေၿပာၿပရံုေလးဘဲ ....ၿမန္မာၿပည္မွာ  ဥပေဒဆိုတာ အာဏာရွိသူအတြက္သာ အလုပ္လုပ္ေပးတာ မဟုတ္လား ။ အဲဒါကဘဲ က်မတုိ႕ၿမန္မာၿပည္သူၿပည္သားေတြအတြက္ Rule of Law   မရွိမွဳ ဆိုတာ ဘာလဲလုိ႕ ေဖာ္ၿပေနတာဘဲ ။ ဥပေဒဆိုတာ အာဏာရွိသူအတြက္သာၿဖစ္ၿပီး ၿပည္သူေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႕ မဟုတ္ဘူး ။ ၿပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအခြင္႕အေရးေတြကို ကာကြယ္ေပးဖုိ႕ ရွိမေနဘူး ။ စစ္အစိုးရကလည္း ဒီမိုကေရစီအခြင္႕အေရးေတြဆိုတာကို ယံုတာမွ မဟုတ္တာေလ ။

•                     ဒါေပမယ္႕ အခု က်မအေနနဲ႕ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီရဲ႕ ဥကၠဌၿဖစ္လာၿပီးဆိုေတာ႕ ၿပည္သူလူထုယံုၾကည္မွဳကို ရတဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္တစ္ခုကို ၿပန္တည္ေဆာက္ဖုိ႕ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္မွဳေတြကို လုပ္ရပါမယ္ ။ က်မတုိ႕ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားေတြက တရားဥပေဒကို ယံုမွ မယံုၾကေတာ႕တာေလ ။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြရယ္ ၊ လႊတ္ေတာ္ရယ္နဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္ဆိုတဲ႕ အကိုင္းအခက္ ( ၃ ) ရပ္ၾကားမွာ မ်ွေအာင္ ရပ္တည္ရတာပါ ။ အခုက်မတုိ႕မွာ မယ္မယ္ရရေၿပာဖုိ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္ဆိုတာေတာင္ မရွိပါဘူး ။ ဘာေၾကာင္႕လည္းဆိုေတာ႕ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ တရားေရးမ႑ိဳင္ဟာ စိစိညက္ညက္ေၾကေအာင္ အလုပ္ခံလုိက္ၿပီေလ ။

 

•                  ခုနကေၿပာတဲ႕ အစည္းအေ၀းမွာ က်မတုိ႕ရဲ႕ အၾကံေပးတခ်ိဳ႕ ေၿပာတာက လႊတ္လပ္မ်ွတတဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္ကို ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ယူဖုိ႕ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက တရားသူၾကီးအေလာင္းအလ်ာေတြကို သင္ၾကားေပးဖုိ႕ဘဲ တဲ႕ ။ ေရွ႕ေနေဟာင္းၾကီးတစ္ေယာက္ေၿပာတယ္ ......ၿမန္မာၿပည္မွာ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိတာဟာ ဥပေဒေရးရာမွာ ကၽြမ္းက်င္တဲ႕ ပညာရွင္ ေရွ႕ေနေတြ မရွိေတာ႕လုိ႕ဘဲ လုိ႕ ဆိုပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင္႕ဘဲ ၿမန္မာႏိုင္ငံက တရားရံုးေတြမွာ လာဘ္စားမွဳေတြ အၾကီးအက်ယ္ရွိေနတာေပါ႕ လုိ႕လည္း ေၿပာပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင္႕ ပညာတတ္ေရွ႕ေနေတြကို ေမြးထုတ္ေပးမွဘဲ လက္ရွိအေၿခအေနကို ကယ္တင္ႏိုင္မယ္လုိ႕လည္း သူက ဆိုပါတယ္ ။ က်မကေတာ႕ အဲဒီလုိ ေတြးတာဟာ သိပ္ရိုးစင္းလြန္းတယ္လုိ႕ ထင္ပါတယ္ ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်င္႕ပ်က္ၿခစားမွဳေတြကိုေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ဖုိ႕ ဆိုတာ အဲေလာက္ မလြယ္ပါဘူး ။ အက်င္႕ပ်က္ေနၿပီးတဲ႕ တရားသူၾကီးေတြဟာ Yale တကၠသိုလ္လိုေနရာက စပယ္ရွယ္သင္တန္းေတြ လာတက္ရံုနဲ႕ အက်င္႕ၿပန္ေကာင္းသြားမွာမွ မဟုတ္တာ ( ရယ္သံမ်ား )

 

•                   ဒီေတာ႕ ဒါဟာ ပညာေကာင္းေကာင္းတတ္တာတစ္ခုတည္းနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး ။  သေဘာထား attitude ၊ စိတ္ထား mindset ေတြနဲ႕လည္း ဆိုင္တဲ႕ ကိစၥၿဖစ္တယ္ ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ တရားသူၾကီးတင္မကဘူး .....သာမန္၀န္ထမ္းေတြကလည္း အရမ္းကို အက်င္႕ပ်က္ၿခစားေနလာခဲ႕ၾကတယ္ ။ အက်င္႕ပ်က္ရတဲ႕ အေၾကာင္းကို စေၿပာရရင္ လစာမေလာက္တာက စတာဘဲ ။ ဒီေတာ႕ လူလူသူသူေနႏိုင္ဖုိ႕ အေရး ၊ ကိုယ္႕သားသမီးကို ပညာသင္ေပးဖုိ႕ အေရးေတြအတြက္ လာဘ္ကို ေတာင္းၾကေတာ႕တာဘဲ ။ ရလည္း ရၾကတယ္ေလ ။ ဒီေတာ႕ အဲလုိ အက်င္႕ပ်က္ၿခစားတဲ႕ ဘ၀နဲ႕ ရင္းႏွီးလာတဲ႕လူဟာ သန္႕ရွင္းတဲ႕ လမ္းေၾကာင္းကို ၿပန္လွည္႕ဖုိ႕ဆိုတာ မလြယ္ေတာ႕ဘူး။

 

•                    ဟိုးအရင္က လခမဆိုးတဲ႕ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ဟာ လူတန္းေစ႕ေနႏိုင္တယ္ ။ သူ႕မွာ ေနဖုိ႕ အိမ္ရွိတယ္ ၊ စီးဖုိ႕ကားရွိတယ္ ။ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း ထားႏိုင္ခဲ႕တယ္ .။ သူေနတဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေလးစားခံရတယ္ ။ ဟုိအရင္ေခတ္က ၀န္ထမ္းရဲ႕ ဘ၀ဟာ ဒီေလာက္ပါဘဲ  ။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေခတ္အတြင္းက်ေတာ႕ တခ်ိဳ႕ေသာ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြဟာ သိပ္ခ်မ္းသာလာၾကတယ္ ၊ အိမ္ေတြမ်ားစြာပိုင္လာတယ္ ။ ကားေတြတစ္စီးထက္မက ရွိလာတယ္ ။ ကေလးေတြဆိုလည္း သူမ်ားမရတဲ႕ အခြင္႕အေရးမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံစားရတယ္ ။ ဒီေတာ႕ ဒီလူေတြကို လမ္းေဟာင္းကို ၿပန္သြားဖုိ႕ ေမ်ွာ္လင္႕ရမွာ  သိပ္မလြယ္ပါဘူး ။ အခုေနအခါ သူတုိ႕ကို လံုေလာက္တဲ႕ လခတစ္ခုေပးရင္ေတာင္မွ....လခဆိုတာ လူတန္းေစ႕ေနႏိုင္မယ္႕ လခမ်ိဳးေပါ႕ေလ .....သူေဌးလခမ်ိဳးေတာ႕ မဟုတ္ဘူးေပါ႕ ......အဲလုိ လူလူသူသူေနႏိုင္မယ္႕ လခမ်ိဳးေပးရင္ေတာင္မွ သူတုိ႕ ေက်နပ္မွာ မဟုတ္ဘူး ။ ဘာေၾကာင္႕လည္းဆိုေတာ႕ အက်င္႕ပါသြားၿပီေလ ။

 

•                      ဒီေတာ႕ သူတုိ႕ကို  reeducation လုပ္ေပးရမယ္ဆိုတာ ၿပန္လည္ ပညာသင္ေပးၿခင္းတစ္ခုတည္းကို ဆိုလုိတာမဟုတ္ဘူး ။ သေဘာထား attitude ေတြ ၊ စိတ္ထား mindset ေတြကိုလည္း reeducation လုပ္ေပးရမယ္ ( ၿပန္လည္ေလ႕က်င္႕ပ်ိဳးေထာင္ေပးရမယ္ ) ။ ဒီလုိ ဇိမ္က်ေနတဲ႕ ဘ၀ေတြနဲ႕ အက်င္႕ပါေနတဲ႕သူေတြကို သင္႕ေတာ္တဲ႕ စား၀တ္ေနေရးတစ္ခုနဲ႕ လူရိုေသ ရွင္ရိုေသၿပီး သန္႕ရွင္းတဲ႕ ဘ၀တစ္ခုကို ေနတတ္ဖုိ႕ ဘယ္လုိ သင္ေပးၾကမလဲ ...... ဒါဟာ တကယ္ခက္တဲ႕ အလုပ္ပါဘဲ ။

                        အဲဒီမွာတခါ Rule of Law ဆိုတာ ပါလာၿပန္ပါတယ္ ။ သင္႕ေတာ္တဲ႕ အေရးယူမွဳေတြဆိုတာ လုပ္ကို လုပ္ရမယ္ ။ '' မင္းတုိ႕ကို အခု သင္႕ေတာ္တဲ႕ လခတစ္ခုေပးမယ္ ၊ ဒါနဲ႕ မ်ွတေအာင္ေန '' လို႕ ဆိုရံုနဲ႕ မလံုေလာက္ေတာ႕ပါဘူး ။ အက်င္႕ပ်က္ ၀န္ထမ္းေတြ ၊ အက်င္႕ပ်က္တရားသူၾကီးေတြကို အေရးယူမယ္႕ ဥပေဒေတြ က်မတုိ႕မွာ ရွိရပါမယ္ ။ ဒီေတာ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳကေန ေနာက္ထပ္တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳတစ္ခုကို ေမြးဖြားသြားေပးပါလိမ္႕မယ္ ။ က်မတုိ႕ဟာ တရားေရးဘက္ကလူေတြကို ဥပေဒကို လုိက္စားေလးနာေစၿခင္းအားၿဖင္႕ ဒီလုပ္ငန္းကို စတင္ရမွာၿဖစ္တယ္ ။ ဒါသိပ္ေတာ႕ လြယ္မယ္႕ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး ။ တရားေရးဘက္မွာ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ဖုိ႕ က်မတုိ႕မွာ အကူအညီလုိပါတယ္ ။

 

•                           က်မတုိ႕ ေကာ္မတီက ပထမေၿခလွမ္းအေနနဲ႕ တရားရံုးမွာ တကယ္က်င္႕သံုးေနတာေတြဟာ ဘာေတြလဲဆိုတာကို သိဖုိ႕ အမွဳသံုးခုကို ေလ႕လာၾကည္႕ခဲ႕ပါတယ္ ။ တရားသူၾကီးက ဘယ္လုိ က်င္႕ၾကံသလဲ ၊ အစိုးရေရွ႕ေနက ဘယ္လုိ ၿပဳမူသလဲ ၊ အမွဳသည္ေတြက ဘယ္လို တရားမ်ွတမွဳမ်ိဳးကို ေမ်ွာ္လင္႕သလဲ စသည္ၿဖင္႕ေပါ႕ ။ ဒီလုိ လက္ေတြ႕အလုပ္ေတြကို က်မတုိ႕ လုပ္မွလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြကို အၾကံေပးလုိ႕ရမွာပါ ။ ၿပည္ထဲေရး ၊ ကာကြယ္ေရး ၊ အစိုးရေရွ႕ေနရံုး ၊ ၿပည္ၾကားေရးဌာန ....ဒါေတြအကုန္လံုးဟာ ၿမန္မာၿပည္မွာ က်မတုိ႕ Rule of Law ကို တည္ေဆာက္ဖုိ႕အတြက္ အင္အားစိုက္ထုတ္ရမွာပါ ။

                             ဒါကိုသာလုပ္ႏိုင္ရင္ က်မတုိ႕တုိင္းၿပည္အတြက္ အၾကီးအက်ယ္ေအာင္ၿမင္မွဳတစ္ခုကို ရမွပါဘဲ ။ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳ တုိင္းၿပည္တြင္းမွာ ရွိၿပီလုိ႕ ေၿပာလာႏိုင္တဲ႕တစ္ေန႕က်ရင္  ဒီမုိကေရစီလမ္းစဥ္ဟာလည္း ေအာင္ၿမင္ၿပီလုိ႕ ေၿပာလုိ႕ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီမေရာက္ေသးသေရြ႕ကေတာ႕ ေအာင္ၿမင္ၿပီလုိ႕ ေၿပာလုိ႕ မရႏိုင္ပါဘူး ။ က်မတုိ႕ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဥပေဒေတြကို ၿပဳေနရံုနဲ႕ မၿပီးေသးပါဘူး ။ ဒီဥပေဒေတြဟာ မွန္ကန္မ်ွတမွဳ ရွိရမယ္ ၊ မွန္ကန္မ်ွတမွဳ ရွိေနရံုနဲ႕လည္း မၿပီးေသးဘဲ ေလးစားလိုက္နာမွဳ ရွိရဦးမွာ ၿဖစ္တယ္ ။ သင္႕ေတာ္တဲ႕ လမ္းစဥ္ရွိရမွာ ၿဖစ္သလုိ မ်ွတတဲ႕ ဥပေဒေတြလည္း ရွိရမယ္ ။

 

•                             အဲဒီအခ်ိန္ထိ မေရာက္ေသးသေရြ႕ကေတာ႕ က်မတုိ႕ဟာ စိတ္ခ်ရတဲ႕ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ၿပီလုိ႕ ေၿပာလုိ႕ မရေသးပါဘူး ။ လူေတြက က်မကို ေမးေလ႕ရွိၾကတယ္ ၊   '' ေနာက္ၿပန္မလွည္႕မယ္႕ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္ေနၿပီလား ''  တဲ႕ ။ က်မကေတာ႕ မေရာက္ေသးဘူး လုိ႕ဘဲ ေၿဖပါတယ္ ။

                              ဘာေၾကာင္႕လည္းဆိုေတာ႕ အရင္ဆံုးေၿပာရရင္ အေၿခခံဥပေဒက ၾကားထဲ ခံေနတယ္ ။ အေၿခခံဥပေဒက စစ္တပ္ကို လြန္လြန္ကဲကဲ အာဏာေတြ အပ္ႏွင္းထားတယ္ ။ စစ္တပ္က ဒီအာဏာေတြ ပိုင္ဆိုင္ေနသမ်ွ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚကို ေရာက္တယ္လုိ႕ က်မတုိ႕ေၿပာလုိ႕ မရပါဘူး ။

                                ဒါေၾကာင္႕ဘဲ က်မတုိ႕က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရယ္ ၊ တုိင္းရင္းသားပဋိပကၡေတြ အဆံုးသတ္ေရးရယ္ ၊ အေၿခခံဥပေဒကို ၿပင္ဆင္ေရးရယ္ သံုးခ်က္ကို ဒြန္တြဲထားတာပါ ။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ဆက္စပ္ေနပါတယ္ ။ ဒီမိုကေရစီကို ၿပန္လည္ရခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီသံုးခုကို ရကို ရမွၿဖစ္မယ္ ။ ဒီသံုးခုမွာ တစ္ခုမရွိရင္ ေနာက္ႏွစ္ခုလည္း အလုပ္မၿဖစ္ပါဘူး ။ အေၿခခံဥပေဒကို မၿပင္ဘဲ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႕ တုိင္းရင္းသားၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာမရႏိုင္သလုိ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳမရွိဘဲနဲ႕ တၿခားႏွစ္ခုကိုလည္း မရႏိုင္ပါဘူး ။ ဒီလုိ ဆက္စပ္ေနတာေၾကာင္႕လည္း က်မတုိ႕ဟာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ၿပန္ရဖုိ႕ဆိုတာကို အရမ္းကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ေနၾကတာပါဘဲ ။ ဒါဟာ ဘာကိုဆိုလုိတာလည္းဆိုေတာ႕ က်မတုိ႕ ၿပည္သူေတြဟာ တုိင္းၿပည္ရဲ႕ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာ ဒီထက္ပိုၿပီး လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာေနလုိ႕ရရပါမယ္ ။

                               ''  တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳ Rule of Law ''  ဆိုတာ '' ဥပေဒနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ၿခင္း Rule by Law ''   ဆိုတာနဲ႕ မတူမွန္း ဒီက ဥပေဒေက်ာင္းသားေတြကို ရွင္းၿပေနစရာမလုိဘူးလုိ႕ က်မထင္ပါတယ္ ။ ဥပေဒေတြခ်ည္းရွိရံုနဲ႕ မရဘဲ မ်ွတတဲ႕ ဥပေဒ  Just Laws ေတြလည္း ရွိဦးမွ ၿဖစ္မွာပါ ။

•                            ဒီေတာ႕ ၿမန္မာၿပည္ဟာ လမ္းအစမွာဘဲ ရွိပါေသးတယ္ ။ ၿပီးေတာ႕ ဒီလမ္းဟာ က်မတုိ႕ သြားရမယ္႕ အခက္ခဲဆံုးလမ္းတစ္လမ္းဆိုတာကိုလည္း က်မ မၾကာခဏ သတိေပးပါတယ္ ။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တကယ္႕အေၿပာင္းအလဲၾကီးတစ္ခုၿဖစ္ခဲ႕ၿပီ လို႕ ထင္ၾကပါတယ္ ။ က်မကေတာ႕ အဲဒီလုိ ေၿပာလုိ႕ ရမယ္မထင္ပါဘူး ။ အဲဒီ အေၿပာင္းအလဲေကာင္း  breakthrough  ၾကီးကို  ရဖုိ႕ အခြင္႕အေရးေပးခံရတာပါ ။ ဒါေၾကာင္႕  က်မကေတာ႕ အဲဒီ အေၿပာင္းအလဲေကာင္းၾကီးကို  '' ရႏိုင္တယ္ ''  လုိ႕ဘဲ ေၿပာပါတယ္ ။ ရေသးတာမဟုတ္ေသးပါဘူး ။ ရေအာင္လုပ္ဖုိ႕ အခြင္႕အေရးရတာဘဲ ရွိပါေသးတယ္ ။

 (  နိဂံုးပိုင္း ကိုပါ publish လုပ္ထားၿပီး ၿဖစ္ပါသည္ ။ သိပ္မရွည္ပါဘူး..........ဒီပဲရင္းအေရးအခင္းရယ္ ၊ ေနာက္ၿပီး ၿမန္မာေတြ ဒီမုိကေရစီလမ္းစဥ္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လုိ စိတ္ထားသင္႕တယ္ဆိုတဲ႕အေၾကာင္းေတြပါတယ္ ။ သိထားရန္ သင္႕ေသာ မိန္႕ခြန္းမို႕လုိ႕  ဖတ္ၿဖစ္ေအာင္  ဖတ္ၾကပါ သူငယ္ခ်င္းတုိ႕ ။ Link ကို ေအာက္က comment မွာ ထည္႕ေပးထားတယ္ ။  )