တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ အေၾကာင္း

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ သည္ တိဗက္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕ အျမတ္တႏိုး ကိုးစားယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ၾကေသာ စ်ာနိဗုဒၶ (စ်ာန္ဘုရား) တစ္ဆူ ျဖစ္၏။ တိဗက္ဘာသာအားျဖင္႕ ဒိုလ္မ ကာပို (Dolma Karpo)= အျဖဴေရာင္ တာရာေဒ၀ီ ဟု ေခၚပါသည္။

တာရာေဒ၀ီ ၏ အသြင္သ႑ာန္ (၂၁) မ်ိဳး ကို ဆိုင္ရာ အေရာင္အဆင္းမ်ား ျဖင္႕ ခြဲျခားထားၿပီး ၎တို႕ အနက္တြင္ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ႏွင္႕ တာရာစိမ္း ေဒ၀ီတို႕ မွာ အထူးထင္ရွားေသာ စ်ာနိဗုဒၶ မ်ား ျဖစ္၏။

တာရာေဒ၀ီ ကိုးကြယ္မႈ ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင္႕ ပတ္သက္၍ ပညာရွင္မ်ား အၾကားတိက်ေသာ အေျဖတစ္ခု မရေသးေပ။ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင္႕ ဟိႏၵဴဘာသာ ႏွစ္ခု စလံုး က တာရာေဒ၀ီ ကို တူညီစြာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေၾကေသာေၾကာင္႕ ျဖစ္၏။ မာလာ ဂို႕ရွ္ (Mallar Ghosh) က  တာရာေဒ၀ီ သည္ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴ ပူရာဏ္ က်မ္းမ်ားမွ ဒူဂ္ဂါေဒ၀ီ သခင္မ ၏ အသြင္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွကၱီ မယ္ေတာ္ ကိုးကြယ္မႈ မ်ား မွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း ဆို သည္။  တာရာေဒ၀ီ ကို မဟာဗိဓ်ာေဒ၀ီ ၁၀ ပါး တြင္ တစ္ပါးအပါ အ၀င္ အျဖစ္ ကိုးကြယ္ ၾကသည္။ 

ဗုဒၶဘာသာ ၏ ေရွးဦးမူလ သမိုင္းတြင္ ေဒ၀ီ ကိုးကြယ္မႈ မရွိ ေသးပဲ ေအဒီ ၂ ရာစု တြင္ ေပၚထြန္းလာေသာ ပညာပါရမိတာ ေဒ၀ီ ကိုးကြယ္မႈ သည္ အေစာဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ ရသည္။ ပညာပါရမိတာ ေဒ၀ီ ကို ဗုဒၶမာတာ အျဖစ္ ကိုးကြယ္ၾကၿပီး ဘုရားရွင္ တို႕ ကို ေမြးဖြားေပးေသာ မဟာေဗာဓိဥာဏ္ဓါတ္ အျဖစ္ ယံုၾကည္ၾကေလသည္။ ေႏွာင္းကာလ၀ယ္ မဟာေဗာဓိဥာဏ္ဓါတ္ ၏ ကရုဏာ သေဘာ ကို ပိုမို အေလးထားလာခဲ႕ ၾကၿပီး တာရာေဒ၀ီ အသြင္ ျဖင္႕ ကိုးကြယ္မႈ ေခတ္စားလာခဲ႕ ၏။ ေအဒီ ၅ ရာစု က်မ္းဂန္ ျဖစ္ေသာ မဥၨဴရွရီမူလကပၸ က်မ္းတြင္ တာရာေဒ၀ီ ကိုးကြယ္မႈ ကို အေစာဆံုးေတြ႕ရ၏။

ေရွးအက်ဆံုးေသာ တာရာေဒ၀ီ ဆင္းတုေတာ္ ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ မဟာရ႒ျပည္နယ္မွ အီလိုရာ လိႈဏ္ဂူ ( ၇ ရာစု) တြင္ ေတြ႕ ရၿပီး ပါလ မင္းဆက္မ်ား လႊမ္းမိုးခ်ိန္ ေအဒီ ၈ ရာစု မွ စတင္၍   တာရာေဒ၀ီ ကိုးကြယ္မႈ အႀကီးအက်ယ္ ျပန္႕ပြားထြန္းကား သြားေလ သည္။ တိဗက္တြင္ ဂ်က္ဆန္ ဒိုလ္မ တရုပ္တြင္ တ်ဴလွ်ိဴ ဂ်ပန္တြင္ တာရာနိ ဘိုဆတ္ဆု စေသာ အမည္မ်ား ျဖင္႕ ကိုးကြယ္ ၾက၏။

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ သည္ ကက္သလစ္ဘာသာမွာ မယ္ေတာ္မာရီ ကဲ႕သို႕ က်န္းမာျခင္း ၏ မယ္ေတာ္ ျဖစ္ၿပီး ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ အေပါင္း ၏ ကိုယ္စိတ္ႏွလံုးမွ ေရာဂါေ၀ဒနာ မ်ား ဒဏ္ရာမ်ား ကို အျမန္ဆံုးေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာေအာင္ ေစာင္႕ေရွာက္ကုသေပးသည္ဟု ယံုၾကည္ၾက၏။ လူသားတို႕၏ ေရာဂါ အေပါင္းတြင္ ဟဒယႏွလံုးတြင္ ကပ္ၿငိေနေသာ ကိေလသာေရာဂါ မွာ မူ ေရာဂါဘယမ်ား အနက္ အဆိုး၀ါးဆံုးႏွိပ္စက္တတ္ေသာ ေရာဂါဆိုးႀကီး ျဖစ္ေသာေၾကာင္႕ ထိုေရာဂါဆိုးေဘး မွ ကယ္တင္နိုင္ေသာ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ ကို အျမင္႕ဆံုး ေဗာဓိဥာဏ္ပညာ ၏ သေကၤတ အျဖစ္လည္း မွတ္ယူေလးျမတ္ၾက၏။

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ျဖစ္ေပၚလာပံု ဒ႑ာရီ မ်ား အရ အ၀ေလာကိေတသြာရ ေဗာဓိသတၱ အရွင္ သည္ ေနာက္ဆံုး ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေတာ္မူကာနီး အခ်ိန္တြင္ သံသရာေလာကဓါတ္ အေပါင္း မွ တစ္ခဲနက္ ငိုေၾကြးၿငီးတြားသံ ကို ၾကားရ ေလ၏။ ထိုသို႕ ၾကားရေသာ အ၀ေလာကိေတသြာရ ေဗာဓိသတၱ အရွင္ျမတ္၏ ႏွလံုးသား၀ယ္ မဟာကရုဏာဓါတ္လိႈင္းတို႕ က ရိုက္ခတ္သည္ ျဖစ္၍ မ်က္လံုးေတာ္ ႏွစ္ဖက္မွ မ်က္ရည္မ်ား စီးက် လာ ေလသည္။ မိမိ တစ္ဦးတည္း ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေတာ္မူမည္႕ အခြင္႕အေရး ကို လည္း ထာ၀ရစြန္႔ပယ္လိုက္ ေလသည္ဟု ဆို၏။ အရွင္ျမတ္၏ မ်က္ရည္မ်ားမွ တာရာျဖဴ ႏွင္႕ တာရာစိမ္း သခင္မ မ်ား အသြင္ ျဖစ္ထြန္းလာ သည္ဟု ဆိုရိုးရွိေသာေၾကာင္႕ တာရာေဒ၀ီ တို႕ သည္ မဟာကရုဏာ ရွင္ အ၀ေလာကိေတသြာရ ေဗာဓိသတၱ ၏ မဟာကရုဏာ အႏွစ္အသား စစ္စစ္ ျဖင္႕ သြန္းလုပ္ထုဆစ္အပ္ေသာ မဟာကရုဏာ အရွင္မ မ်ား သာ ျဖစ္ၾကပါသည္။

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ ၏ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ကို ေရးဆြဲထုလုပ္ ရာ တြင္ ျဖဴ၀င္းႏုညက္လွပေသာ အသားအေရ ပိုင္ရွင္ ကညာစင္ အသြင္ ျဖင္႕ ေဖၚျပၾကေလသည္။ အျဖဴေရာင္သည္ စင္ၾကယ္မႈ ႏွင္႕ ေမတၱာတရား ကို ကိုယ္စားျပဳ၏။ ျပည္႕၀ေသာ သားျမတ္အစံု ႏွင္႕တကြ ႏုပ်ိဳသစ္လြင္ေသာ ျပကေတ႕ သဘာ၀ ရူပကာယေတာ္ သည္ကား ဓမၼ ၏ အစဥ္အၿမဲ ႏုပ်ိဳရွင္သန္ေနေသာ သဘာ၀ ႏွင္႕ အကန္႕အသတ္အပိုင္းအျခားတို႕ ကို လြန္ေသာ အပၸမာဏ သဘာ၀ ကို ညႊန္းဆို ေနပါ၏။ 

လက္၀ဲဖက္လက္ေတာ္ တြင္ ဥပၸလ၀ဏ္ အျပာေရာင္ၾကာပန္း ကို သေကၤတ ျပဳ ထားျခင္း ေၾကာင္႕ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ သည္ ည ကာလ ကို စိုးမိုးေသာ ေဒ၀ီ ျဖစ္၏။ အနားယူျခင္း ၿငိမ္သက္ျခင္း သက္ရွည္ရွင္သန္ျခင္း လ ပမာ ေအးျမျခင္းတို႕ ကို ကိုယ္စားျပဳ ပါ၏။ ဥပၸလ၀ဏ္ အျပာေရာင္ၾကာပန္း သည္လည္း မ်ိဳးေစ႕ အဖူးအငံု ႏွင္အပြင္႕ တို႕ ၃ မ်ိဳး ပါ၀င္ ေနေသာ ေၾကာင္႕ အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ အနာဂတ္ ကာလ ၃ပါး မွာ ဗုဒၶ အဆူဆူ ကို ကိုယ္စားျပဳ ေနပါသည္။

လက္ယာဖက္ လက္ေတာ္ သည္ ကား ဆုေပးဟန္ ၀ရဒမုျဒာ ျဖင္႕ ဆုေတာင္းသူတို႕ ၏ အလိုခပ္သိမ္း ျပည္႕စံုေအာင္ ခြင္႕ျပဳ သနားဟန္ ကို ေဖၚျပေနပါ၏။ ပဒုမၼာသန ျဖင္႕ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေနေတာ္မူသည္႕ ေျခေတာ္အစံု သည္ကား အျမင္႕ဆံုး ေသာ မဟာသာဂရမုျဒာသမာဓိ ကို ၀င္စားေနျခင္း ၏ ျပယုဂ္ ျဖစ္၏။ ကိုယ္ေတာ္တြင္ ဆင္ျမန္းထားေသာ အဆင္တန္ဆာ တို႕ မွာ မိမိ ၏ စ်ာနိဗုဒၶ (စ်ာန္ဘုရား) ေဗာဓိသတၱ အျဖစ္ ကို ေဖၚျပေန၏။

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ ၏ ထူးျခားခ်က္ မွာ မ်က္ႏွာေတာ္ လက္ဖ၀ါးေတာ္ ေျခဖ၀ါးေတာ္ မ်ား၀ယ္ မ်က္လံုးေတာ္ မ်ား ပါရွိျခင္း ျဖစ္ၿပီး မ်က္လံုးေတာ္ (၇) ခု ရွိေလသည္။ ငရဲ-တိရစၦာန္-ၿပိတၱာ-အသူရကာယ္-လူ-နတ္-ျဗဟၼာ တည္း ဟူေသာ ဇာတိ ဂတိ ဘံုဘ၀ (၇) မွ ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါ အေပါင္း ကို မမွိတ္ေသာ မဟာကရုဏာ မ်က္လံုးမ်ား ျဖင္႕ အစဥ္သနားေတာ္မူလွ်က္ ေစာင္႕ၾကည္႕ ေနသည္ဟု ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ား က လက္ခံထားၾကပါသည္။   

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ ကို ပူေဇာ္သကၠာျပဳရန္ ပတၱနာမႏၱာန္ ေတာ္ ျမတ္ သည္ကား (( ဥဳမ္ တာေရ တုတာေရ တုေရ မမ အာယု ဥာဏ ပုည ပုထိ ံ ကုရု ဆြာဟာ )) ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။ မိမိ ကိုယ္တိုင္လည္း သံသရာ ညႊန္ေပ်ာင္းမွ ကူးေျမာက္လွ်က္ ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါ အေပါင္းအားလည္း မိမိ အတူ ကူးေျမာက္ေစေသာ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ သခင္မ သည္ တပည္႕ေတာ္ ၏ အသက္ ဥာဏ္ပညာ ႏွင္ ေကာင္းမႈကုသုတရားမ်ား ပြားမ်ားတိုးတက္ ေအာင္ အစဥ္သျဖင္႕ သနားေစာင္႕ေရွာက္ ေစာင္မေတာ္မူပါ ဟူေသာ အနက္ ကို ညႊန္း ပါသည္။ 

တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ က်င္႕စဥ္ (တာရာသာဓန) ကို အားထုတ္သူ သည္ ပတၱနာမႏၱာန္ ေတာ္ ကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ရြတ္ဆိုလွ်က္ မိမိ ၏ ေရွ႕ေမွာက္ တြင္ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ စိတ္ဖန္ရုပ္သြင္ (Visualization) ေပၚထြန္းလာေအာင္ အာရုံျပဳ ရေလသည္။ ဘာ၀နာ ထက္ျမက္လာသည္ ႏွင္႕ အမွ် ကသိုဏ္း၀န္း ကဲ႕ သို႕ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ စိတ္ဖန္ရုပ္သြင္ ထင္ေပၚလာ ေသာအခါ၀ယ္ ဖန္ဆင္းျခင္း ဥပၸနၷ၀ဂ္ ေအာင္ျမင္ၿပီ ဆိုႏိုင္၏။ ဒုတိယ အဆင္႕ အေနျဖင္႕ မိမိ ၏ တည္ရွိမႈ ႏွင္႕ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ စိတ္ဖန္ရုပ္သြင္ ကို ႏွစ္ခုမျပား တစ္သားတည္း အပၸနာဆိုက္ ေအာင္ ဘာ၀နာ ပြားရျပန္ေလသည္။ မိမိ ၏ တည္ရွိမႈ ႏွင္႕ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ စိတ္ဖန္ရုပ္သြင္ တစ္သားတည္း ျဖစ္ေလလွ်င္ ၿပီးေျမာက္ျခင္း သမၸႏၷ၀ဂ္ ေအာင္ျမင္ၿပီ ဆိုႏိုင္၏။ မိမိ ႏွင္႕ တကြ သတၱေလာက တစ္ခု လံုး၏ အနာေရာဂါ ဟူသမွ် တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ တန္ခိုးရွိန္ေစာ္ အာႏုေဘာ္အားျဖင္႕ ေ၀းလြင္႕ေပ်ာက္ပ်က္ၿငိမ္းေအးေစေၾကာင္း စိတ္ကို ညႊတ္ထားရပါ၏။

ေနာက္ဆံုးတြင္ စိတ္ဖန္ရုပ္သြင္ ၏ အရွိ အႏွစ္သား လည္း ဗလာနတၳိ ဟူေသာ သုညတဘာ၀နာ (Meditation on Emptiness) ျဖင္႕ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ ၏ အသြင္ ကို မူလပကတိသုညတာဓမၼ အတြင္း ျပန္လည္ ေပ်ာ္၀င္ ေပ်ာက္ကြယ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစျခင္း အား ျဖင္႔ တာရာျဖဴ ေဒ၀ီ က်င္႕စဥ္ ၿပီးဆံုးျခင္းသို႕ ေရာက္ေၾကာင္း တာရာ တႏၱရ က်မ္းမ်ား က ဆိုထားပါ၏။

(လင္းထက္ေဆြ)