ေအသင္ၿမိဳ႕ ႏိုင္ငံမွာ တုိက္ရိုက္ဒီမိုကေရစီ ေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္းအက်ဥ္း

အပိုင္း(၃)

ဘီစီ ၆၀၀ ၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ေအသင္ၿမိဳ႕ရဲ႕လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္းနဲ႕ အလ်င္မီေအာင္ လယ္သမားေတြက စားနပ္ရိကၡာ အလံု အ ေလာက္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေအသင္ၿမိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္မႈ ေတြေပၚေပါက္ခဲ့ရတယ္။ စားနပ္ရိကၡာ မလံုေလာက္တဲ့အခါၾကေတာ့ လယ္သမားေတြက သူတို႕ ရဲ႕ လယ္ယာေျမေတြ ကို တပိုင္းစီ ဖဲ့ေရာင္းၿပီး အစာေရစာ ၀ယ္ယူခဲ့ ၾကရ တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အေၾကြး ေတြ တင္လယ္ယာေျမေတြဆံုးရႈံးၾကရၿပီးခြ်တ္ျခံဳက်တဲ့ အထိျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။ ေျမယာေျမ ပိုင္ဆိုင္မႈ ကလည္း လက္ တဆုပ္ စာ ရဲ႕လက္ထဲမွာရွိၿပီး လယ္ယာေျမ ငွားခမေပးဆပ္ႏိုင္သူေတြဟာ ေျမရွင္ ေတြရဲ႕ ေက်းကြ်န္ဘ၀ကို က်ေရာက္ ၾကရ တယ္။

ဒီ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ဟာ ဘီစီ ၅၉၄ မွာ ေအသင္ၿမိဳသားေတြက Solon ေခၚ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေဟာင္းတဦးကို ႏိုင္ငံ့ အက်ပ္အတည္း ေတြ ကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႕ အႀကီးအကဲ အျဖစ္ တင္ေျမွာက္လိုက္တဲ့ အခါမွာ အေတာ္အသင့္ ေျပလည္မႈ ရရွိသြားပါတယ္။ Solon ကသူတက္လာတဲ့အခါမွာ လယ္ယာ နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေၾကြးျမည္ ေတြအားလံုး ေရွာ္ပစ္လို္က္တဲ့ အျပင္ ေအသင္ၿမိဳ႕သား အခ်င္းခ်င္း ကြ်န္ျပဳမႈကို ဖ်က္သိမ္း ၿပီး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္း သာ ခြင့္ေပး ပစ္လိုက္တယ္။ Solon ဟာ ပဋိပကၡ ေတြကို ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္း မွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းေလ့ ရွိတယ္လို႕ အမ်ား ကယံုၾကည္ ၾကတယ္ လို႕ဆို တယ္။ Solon ဟာ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ေဒသေတြ လူတန္းစား ေတြ နဲ႕ ကြဲျပားေနတဲ့ ေအသင္ၿမိဳ႕ ရဲ႕ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္း ကို လူတန္းစား(၄)ရပ္ အျဖစ္ခြဲျခား ေပးတဲ့ အေျဖခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး တရပ္ ကိုစတင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလို လူတန္းစား(၄)ရပ္ခြဲ လိုက္တဲ့အခါမွာ မ်ိဳးႏြယ္စုကိုအေျခမခံပဲ သူတို႕ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ လယ္ယာထြက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ အနည္းအမ်ား ေပၚမူတည္ ၿပီးခြဲ ျခား သတ္မွတ္ လိုက္ တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုလူတန္းစား (၄)ရပ္ထဲကေန အျမင့္ ဆံုးလူတန္းစား (၃) ရပ္ကို ႏိုင္ငံ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပါ၀င္ေစတယ္။ Solon ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ထဲမွာေတာ့ မိန္းမေတြ၊ ကေလးေတြ၊ ကုန္သည္ေတြ၊ အႏုပညာသည္ေတြ၊ တနယ္တေက်းကေျပာင္းေရႊ႕ေနထို္င္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ၊ ထုတ္လုပ္မႈ ျမင့္ျမင့္မားမားမရွိတဲ့ လယ္ယာေျမ မပိုင္ဆိုင္သူေတြနဲ႕ ျပင္ပကကြ်န္ေတြ ကို ေတာ့ ပါ၀င္ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး။
Solon ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဟာ တာရွည္မခံခဲ့ေပမဲ့ သူ႕ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ေနာင္မွာ ေအသင္ တုိက္ရိုက္ ဒီမိုကေရစီ ေပၚထြန္းလာဖို႕ အေျခခံအုပ္ျမစ္အျဖစ္ ေလ့လာသူတခ်ိဳ႕က ယူဆ ၾကတယ္။ Solon ရဲ႕အေျခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး က အရင္က ေအာက္က်ေနာက္က်ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိသားစုတခ်ိဳ႕နဲ႕ လူသစ္တခ်ိဳ႕ ကို ႏိုင္င့ံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပါ၀င္လာႏိုင္ေအာင္နဲ႕ စီးပြားေရးမွာ လည္း နလံထူလာႏိုင္ေအာင္ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း လယ္ယာေျမ ကိုအေျခခံတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြကိုေတာ့ အဆံုးမသတ္ ေပးႏိုင္ ခဲ့ပါဘူး။ အုပ္စုဖြဲ႕ အကြဲအျပဲေတြကေတာ့ေျပေပ်ာက္မသြားခဲ့ပါဘူး။ Solon တက္လာတဲ့ကာလမွာ ဂရိေခၚမတ၀ွမ္းမွာ မင္းဆိုး မင္းညစ္ ေတြ စတင္ထြန္းကားစျပဳေနပါတယ္။

ေအသင္ရဲ႕ မင္းဆိုးမင္းညစ္မ်ား The Tyrants of Athen

အမ်ားအားျဖင့္ ၿမိဳ႕ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စစ္နဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္ေရး ကိစၥ ေတြကို အုပ္စိုးသူဘုရင္ေတြကသာ တဖက္သတ္ ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။  ဘီစီ ၅၆၁ မွာ Pisistratus (c.600-527 B.C.) ဆိုတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းတဦးက Solon ကိုျဖဳတ္ခ်ၿပီး မင္းဆိုးမင္းညစ္ တဦး အျဖစ္ ေအသင္ ကို စတင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့တယ္။ သူေသဆံုးတဲ့ ဘီစီ ၅၂၇ အထိ သူဟာ သူ႕ေနာက္လိုက္ တခ်ိဳ႕ကို ခ်မ္းသာတဲ့ မိသားစုေတြရဲ႕ လယ္ယာေျမ ေတြကုိသိမ္းပိုက္ၿပီး လယ္ယာေျမ ေ၀ငွေပးကမး္ တဲ့နည္းနဲ႕ သိမ္းသြင္းစည္းရံုးခဲ့တယ္။ ဒီ လုိနည္းနဲ႕ သိမ္းသြင္းထားတဲ့ လယ္သမားေတြဟာ ေအသင္ ေခတ္ရဲ႕ ခရိုနီေတြ ပဲ ဆိုၾက ပါဆုိ႕။ Pisistratus ဟာ ကူးသန္းေရာင္၀ယ္မႈ နဲ႕ လူထုလုပ္ငန္းေတြကိုပါ ကိုျမွင့္တင္ခဲ့တယ္။ ဘုရားေက်ာင္းေတြတည္ေဆာက္ၿပီး ဘာသာေရး အေဆာက္အအံု ေတြကိုလည္း ျပဳျပင္ခဲ့တယ္။ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ေတြကိုလည္း စတင္က်င္းပေပးခဲ့တယ္။   ဘီစီ ၆ ရာစုရဲ႕ အလယ္ပိုင္းေလာက္မွာ ေအသင္မွာ လူဦးေရ တုိးပြား လာတာ နဲ႕အမွ် စီးပြားေရးပါတုိးတက္စျပဳလာတယ္။ တႀကိမ္ထည္းမွာလည္း ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ဟာလည္းပဲ ျမင့္တက္လာေနတယ္။ အခ်ိန္ပိုေတြလည္းပိုရလာတာနဲ႕အမွ် အရင္ မ်ိဳးဆက္ေတြ နဲ႕စာရင္ အခ်င္းခ်င္း အၾကား သတင္း ဖလွယ္မႈ လည္း ပိုမ်ားလာပါတယ္။ Pisistratus လို မင္းဆိုးမင္းညစ္ က သူ႕ရဲ႕ အာဏာကို ေအာက္ေျခ အထိ ေ၀မွ်ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေထာက္ခံမႈကိုရယူလိုခဲ့တာမို႕ သူအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကာလမွာပဲ ႏိုင္ငံသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က ႏိုင္ငံေရး အေတြ႕အၾကံဳ ေတြရရွိ လာၾကပါတယ္။ ဒီထက္အျပင္ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈ ကိုလိုက္ၿပီး အုပ္္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ေတြ ကို ထမ္းေဆာင္ ခြင့္ ရလာ ၾကတာ ဆိုေတာ့  ၀င္ေငြေတြတုိးပြားလာၾကတဲ့ အဲဒီကာလမွာပဲ အစိုးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ေတြကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က ပါ၀င္ ထမ္းေဆာင္လာႏိုင္ ၾကပါတယ္။

Pisistratus ေသေတာ့ သူ႕ရဲ႕ အရိုက္အရာ ကို သူ႕သား Hippias က ဆက္ခံၿပီး၊ Hippias ကေတာ့ အရင္သူ႕အေဖေခတ္အတုိင္းပဲ စနစ္ေတြမေျပာင္ပဲ ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ ခဲ့ပါတယ္။ ဘီစီ ၅၁၀ မွာ ေတာ့ Pisistratus ရဲ႕သားေတြက နယ္ႏွင္ဒါဏ္ ေပးတာကို ခံခဲ့ရတဲ့ ေဆြမ်ိဳးစုတခုက စပါတာရဲ႕ အကူ အညီ ကိုရယူၿပီး Hippias ကိုနန္းျဖဳတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ Hippias လည္း ပါးရွားကို တိမ္းေရွာင္ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္။ စပါတာ ေတြထြက္သြား တဲ့အခါမွာ ေအသင္ကို Isagoras ကဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ ေပမဲ့ သူဟာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႕ထက္ Solon မတိုင္မီ ေခတ္ ဆီကို ေခတ္ေနာက္ ျပန္ဆြဲၿပီး မင္းမ်ိဳးရာဇာေတြအုပ္စိုး တဲ့ ေခတ္ ကိုျပန္လည္ထူေထာင္ ဖို႕က်ိဳးစားၿပီး ေအသင္ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကိုပါ သန္႕စင္ဖို႕ က်ိဳးပမ္း လာ တဲ့အတြက္ သူ႕ကို ဆန္႕က်င္မဲ့ Cleisthenes ဆိုသူတဦး ဟာသူတုိ႕ေဆြမ်ိဳးအုပ္စုထဲ ကေနပဲ ၿပိဳင္ဘက္ အေနနဲ႕ ေပၚေပါက္ လာပါေတာ့တယ္။  ဒါေပမဲ့ Isagoras က စပါတာရဲ႕အကူအညီကို တခါထပ္မံရယူၿပီး ကေလ့ဟ္ေသနီ ကို ေအသင္ကေန ေမာင္းထုတ္ျပစ္လို္က္တဲ့အျပင္ လူေပါင္းရာနဲ႕ခ်ီၿပီး သူတို႕ရဲ႕ေနအိမ္ေတြ ကေန ေမာင္းထုတ္ခဲ့တယ္။ ဒီထက္ ဆိုး၀ါး တာ က ၿမိဳ႕ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကိုပါ ဖ်က္သိမ္းဖို႕လုပ္လာတာျဖစ္တယ္။ ေကာင္စီ ကဒါကိုအျပင္းအထန္ဆန္႕က်င္တဲ့အခါမွာ ျပည္သူေတြ ကပါေကာင္စီဖက္မွာ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံ ပါ၀င္လာၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ Isagoras နဲ႕ အေပါင္းပါေတြ ဟာ ထြက္ေျပး တိမ္း ေရွာင္သြားရၿပီး ျပည္သူေတြ က ျပည္ပ အေ၀းေရာက္ Cleisthenes ကိ္ုျပန္ေခၚတဲ့အခါမွာ သူဟာ ရာေပါင္း မ်ားစြာ ေသာ တျခား အေ၀း ေရာက္ေတြနဲ႕ အတူ ျပည္ေတာ္ ျပန္ၿပီး တုိင္းျပည္ကို ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။

ေအသင္တြင္တုက္ရိုက္ဒီမိုကေရစီစနစ္ေပၚထြန္းျခင္း

Cleisthenes ဟာသမိုင္းမွာ ဘယ္သူမွလုပ္ေလ့မရွိခဲ့ တ့ဲအလုပ္ကိုလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒါ ကေတာ့ အရင္ေခါင္းေဆာင္ေတြလို မင္းမ်ိဳးရာဇာ နဲ႕ စစ္ဖက္ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြကို အားကိုးတာမ်ိဳး လည္းမလုပါဘူး၊ လူတန္းစားနဲ႕ မ်ိဳးႏြယ္ေတြကြဲျပားမႈကိုေျခခံၿပီး၊ အခြင့္ေကာင္း ယူၿပီး ေတာ့လည္း အာဏာၿမဲ ေအာင္မလုပ္ခဲ့ဘူး၊ ဒီလိုလုပ္ရိုး လုပ္စဥ္ေတြကေနခြဲထြက္ၿပီး သူဟာ ျပည္သူေတြ ကို တုိက္ရိုက္ အားကိုးခဲ့တယ္။ ျပည္သူေတြ စီ ကေနလည္း တခဲနက္ေထာက္ခံမႈကိုရယူႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဘီစီ ၅၀၈ မွာ ကေလ့စ္ေသနီ က ျပည္သူေတြက ေအသင္ၿမိဳ႕ႏိုင္ငံကို တုိက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္မဲ့ ႏိုင္ငံေရး စနစ္တခုကို ခ်မွတ္ခဲ့တယ္။ ဒီ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းသစ္ကို သူက demokratia (သို႕မဟုတ္) ဒီမိုကေရစီ လို႕အမည္ေပးလိုက္တယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ျပည္သူ အားလံုး ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက အုပ္ခ်ဳပ္သည္ လို႕အဓိပၸါယ္ရတယ္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္သစ္ ဟာေကာင္းမြန္လြန္းတဲ့အတြက္ ေနာင္အနာဂတ္မွာ ဒီစနစ္ကိုဖ်က္စီးဖို႕ အာဏာၿပိဳင္လုၾကမဲ့ မင္းဆိုးမင္းညစ္ ေတြ ေပၚေပါက္ႏိုင္ ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ကေလ့စ္သနီကယံုၾကည္တယ္။ ေအသင္ဒီမိုကေရစီ ကိုဘယ္ပံုဘယ္နည္း အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ပံုေဖၚခဲ့ၾကတယ္၊ ဒီေလာက္ေကာင္းမြန္တဲ့ စနစ္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ ဘာ့ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားရတယ္၊ အေနာက္တုိင္း ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရာ ဒီေန႕ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ လူသားအားလံုးရဲ႕ စံထားရတဲ့ စနစ္တခုအျဖစ္ ျဖစ္လာရတဲ့ ေအသင္ဒီမိုကေရစီ သမိုင္းရဲ႕ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းဆံုး အပိုင္းကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားပါမယ္။