23.01.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား
by Myanmar Journal on Monday, January 23, 2012 at 8:19pm
ျမန္မာ့ အေရးကို အေလးထားတဲ့ ဆီးနိတ္တာ မက္ကိန္း
ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႏိုင္ငံတကာ ဝင္စစ္ခြင့္ ေပးဖို႔ ကန္အမတ္ ေတာင္းဆို
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ က ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့ အခါ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ က ေလ့လာသူေတြကို ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ ေပးသင့္တယ္လို႔ တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။
ဧၿပီလမွာ က်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမၽွတမယ္ ဆိုရင္ အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တိုးျမႇင့္ေပးမယ္လို႔ ဆီးနိတ္ အမတ္ မက္ကိန္းက ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္က စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္ရွားဖို႔ ဆိုရင္ ျမန္မာ အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသက ပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းဖို႔ အပါအဝင္ လုပ္ေဆာင္ စရာေတြ အမ်ားႀကီး လိုေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေလးေယာက္ဟာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ေဆြးေႏြး ခဲ့ ပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားက တခ်ိဳ႕ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ ေပမယ့္ က်န္တဲ့ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြ အတြက္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ ေတြ လိုလိမ့္မယ္လို႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
တိုင္းလိုင္ ေခၚ ရွမ္းနီ လူမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ က သူတို႔ လူမ်ိဳးေတြ အျခား တိုင္းရင္းသား ေတြ လို တန္းတူ အခြင့္ အေရး ရရွိေရး ကို ရည္႐ြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တခု ထူေထာင္ လိုက္ ပါတယ္။
Taileng Nationalities Development Party (TNDP) တိုင္းလိုင္ ေခၚ ရွမ္းနီ အမ်ိဳးသားမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ပါတီ ကို ထူေထာင္သူ ေတြထဲမွာ တဦး အပါအဝင္ ျဖစ္တဲ့ စိုင္းေဌးေအာင္ က ႏိုင္ငံကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲတဲ့ ေနရာမွာ တဖက္တလမ္း က ပါဝင္ႏိုင္ဖို႔ နဲ႔ တိုင္းရင္းသား တန္းတူ အခြင့္ အေရး ရဖို႔ အတြက္ ပါတီ တည္ေထာင္ တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘီဘီစီ ကို ေျပာပါတယ္။
အခု ရွမ္းနီ ပါတီ ကို ဦးေဆာင္ တည္ေထာင္သူ ၁၈ ဦး ရွိၿပီး စိုင္းေဌးေအာင္ အပါအဝင္ တခ်ိဳ႕ေခါင္းေဆာင္ ေတြ ဟာ က်ားျဖဴ ပါတီ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ရွမ္း တိုင္းရင္းသား မ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ ကို ဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြ ပါ။
ႏိုင္ငံေရး ပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ၾကရဦးမွာ ျဖစ္လို႔ အခု ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ ပြဲ ကို ဝင္ႏိုင္ဖို႔ သူတို႔ မေမၽွာ္လင့္ ထားေပမယ့္ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မွာ ဝင္ႏိုင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေမၽွာ္မွန္း ထားၾကပါတယ္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စု တခုျဖစ္တဲ့ ရွမ္းနီ လူမ်ိဳး အမ်ားစု ဟာ စစ္ကိုင္းတိုင္းအထက္ ပိုင္း နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း ေနထိုင္ ၾကပါတယ္။
ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံမွာ ေသြးထြက္ သံယိုမႈေတြ အဆုံးသတ္ သြားေအာင္ ႏိုင္ငံေရး အစီအမံသစ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ပန္ၾကား လိုက္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသား ညီၫြတ္ေရး အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ သစ္ေတြ က်င္းပေပးဖို႔ ဆီးရီးယား အစိုးရကို အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေတာင္းဆို လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕မွာ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝး ပြဲက ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ သေဘာ တူညီမႈေတြနဲ႔ အဆိုျပဳခ်က္ ေတြကို ေျပာၾကား ရာမွာ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေစ့စပ္ ၫွိႏႈိင္းၿပီး အမ်ိဳးသား ညီၫြတ္ေရး အစိုးရ ဖြဲ႕ဖို႔ ၊ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို အဆုံးသတ္ဖို႔ ဆီးရီးယား သမၼတ ဘတ္ရွား အယ္ အာဆက္ကို ပန္ၾကား လိုက္ေၾကာင္း ကာတာ ႏိုင္ငံျခားေရးက ေျပာပါတယ္။
အဲဒီ အစည္းအေဝး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အရ ဆီးရီးယားက လူထု အုံႂကြမႈေတြ အတြင္း ေသဆုံးမႈေတြကို စုံစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ အထူး ေကာ္မရွင္ တရပ္ ဖြဲ႕စည္း ဖို႔ကိုလည္း အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေတာင္းဆို ထားပါတယ္။
ယီမင္ႏိုင္ငံမွာ သူအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သုံးဆယ္ေက်ာ္ အတြင္း မွားယြင္းမႈ တစုံတရာ ရွိရင္ ခြင့္လႊတ္ပါလို႔ သမၼတ အလီ အဗၸဒူလာ ဆာေလးက တိုင္းျပည္က မထြက္ခြာခင္ ျပည္သူ လူထုကို မိန္႔ခြန္း ေျပာရာမွာ ထည့္သြင္း ေျပာဆို သြားခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ ဆာေလးဟာ အိုမန္ႏိုင္ငံကို ထြက္ခြာ သြားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယီမင္ အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လတုန္းက သူ႕အိမ္ၿခံဝန္း အတြင္းမွာ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ပြားတုန္း ရခဲ့တဲ့ ဒဏ္ရာကို ထပ္မံ ေဆးကုသဖို႔ လိုတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ကို သြားၿပီး ေဆးကုမယ္လို႔ သူ႕မိန္႔ခြန္း ထဲမွာ ဆိုသြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ေတာ့ ယီမင္ကို ျပန္လာပါ့မယ္လို႔ သမၼတ ဆာေလးက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ အရာရွိေတြကေတာ့ သမၼတ ဆာေလး အေမရိကန္မွာ ေဆးလာကုဖို႔ ကိစၥကို ခြင့္ျပဳ ထားၿပီးပါၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္ေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႕က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန အနည္းငယ္ တိုးတက္လာတဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႕ေနရေပမယ့္ စိုးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ အစိုးရ စစ္တပ္ဟာ အရပ္သားေတြအေပၚ ႏွိပ္စက္ ၫွင္းပန္း သတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ Human Rights Watch အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
အစိုးရစစ္တပ္က ေျမျမဳပ္မိုင္း သုံးတာ ကေလးစစ္သား သုံးတာမ်ိဳးကို တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ ၾကားမွာလည္းေတြ႕ရတယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လကစၿပီး ႏိုင္ငံေျမာက္ဘက္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တိုက္ပြဲေတြ အျပင္းအထန္ ဆက္လက္ ျဖစ္ေနရာမွာ အဲဒီေဒသဘက္မွာ လူေပါင္း ၅ ေသာင္း ေလာက္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ တခ်ိဳ႕ေပးတာ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးတာေတြကို လူ႕အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈအျဖစ္ အဲဒီ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၉၀ ေက်ာ္က လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အဲဒီအစီရင္ခံစာသစ္ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုလို ေဖၚျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း ေသလုေမ်ာပါး ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ကိုသက္ႏြယ္ဟာ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔က လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္လြတ္လာ ေပမယ့္လည္း ေဆးကုသခ်ိန္ မမီေတာ့တဲ့ အတြက္ တနဂၤေႏြေန႔က ကြယ္လြန္သြား ခဲ့ပါတယ္။
ေထာင္ဒဏ္ ၃၈ ႏွစ္က်ခံခဲ့ရတဲ့ ကိုသက္ႏြယ္ (ေခၚ) ကဗ်ာဆရာ ၿငိမ္းလူ ေထာင္က်ေနစဥ္က သူ႕ကို ျပင္ပထြက္ၿပီး ေဆးကုသခြင့္ေပးဖို႔ သူ႕မိသားစုက ေတာင္းဆိုခဲ့ ေပမယ့္ မရရွိခဲ့ဘဲ အခုျပန္လြတ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ေထာင္တြင္းက ပါလာတဲ့ ေဝဒနာေတြနဲ႔ဘဲ တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လည္က ကြယ္လြန္သြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ သူဟာ အသက္ ၅၄ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ကိုသက္ႏြယ္ ေထာင္ထဲမွာ ေနမေကာင္းျဖစ္တုန္းက အျပင္မွာ ေဆးကုသခြင့္ ေပးခဲ့ရင္ ခုလို အျဖစ္ဆိုးနဲ႔ ႀကဳံရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကိုသက္ႏြယ္ရဲ႕အမ ေဒၚမာလာႏြယ္က ေျပာပါ တယ္။
ကိုသက္ႏြယ္ ေထာင္က လြတ္လာလာခ်င္း သူ႕ကို ဘားလမ္းေဆး႐ုံေပၚကို တင္ခဲ့ေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ အသည္းက လုံး၀ ကၽြမ္းေနၿပီျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
စစ္ေၾကာေရးမွာ ကိုသက္ႏြယ္ဟာ ဖိနပ္ေတြနဲ႔ နံ႐ိုးေတြကို အကန္ခံရၿပီး၊ သြားေတြအားလုံး လည္း ႐ိုက္ခ်ိဳးခံရကာ အာ႐ုံေၾကာေတြ လုံးဝ ပ်က္စီးေနခဲ့တာလို႔ ေဒါမာလာႏြယ္က ဆက္ေျပာပါတယ္။
ကိုသက္ႏြယ္ဟာ ျပည္ပအေျခစိုက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး လက္နက္ေတြ သိမ္းဆည္းထား တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလက အမျဖစ္တဲ့ ေဒၚမာလာႏြယ္နဲ႔ အတူ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာပါ။
ေဒၚမာလာႏြယ္ကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ တသက္တကၽြန္း က်ခံရၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္လြတ္လာေပမယ့္ ကိုသက္ႏြယ္ကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၃၈ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုသက္ႏြယ္ရဲ႕ ဈာပနကိုေတာ့ ဇန္နဝါရီ ၂၄ ရက္ေန႔က်ရင္ ေရေဝးသုႆန္မွာ မီးသၿဂႋဳဟ္ မယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေကအင္ယူစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ က အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒသခံကိုရွင္းျပ
KNU နဲ႔ အစိုးရ အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး တပ္မဟာ ၇ ထိန္းခ်ဳပ္ ေဒသက ကရင္ လူထုကို ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္း အ႐ုံး ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတို႔ေဆာင္ ႐ြက္ခ်က္ ေတြကို တင္ျပ ၾကပါတယ္။
ေကအင္ယူနဲ႔ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္တို႔ ဒီႏွစ္ ဆန္းမွာ အပစ္ရပ္ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္ မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။
အစိုးရနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ နားလည္မႈ တည္ ေဆာက္တဲ့ အဆင့္မွာပဲ ရွိေသးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရေသးဘူး ဆိုတာကို ကရင္ လူထုကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေကအင္ယူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ ေရး အဖြဲ႕ ဘားအံ ခ႐ိုင္ ဥကၠဌ ေစာ ေအာင္ေမာ္ေအးက ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ အိုင္ဒီပီ ႐ြာပုန္း ႐ြာေရွာင္ေတြ အေရးကို ဦးစားေပး လုပ္သြားမယ္လို႔ သူက ေျပာၿပီး ႏိုင္ငံေရး သေဘာတူညီမႈေတြရၿပီးလ်င္ ထိုင္းက ဒုကၡသည္မ်ားအေရးကို ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္ သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အရပ္သားေတြကေတာ့ အပစ္ရပ္ေရးဟာ ကတိ သစၥာ ရွိရွိနဲ႔ ေအာင္ျမင္မယ္ဆိုလ်င္ ႀကိဳ ဆိုတယ္၊ ကိုယ့္ ရပ္႐ြာျပန္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္လို႔ ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အရပ္သား တခ်ိဳ႕က ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
ေကအင္ယူ စစ္သားေတြကလည္း တိုက္ခိုက္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ၾကာေနၿပီး ျပည္သူ ေတြလည္း ဒုကၡ ေရာက္ရေၾကာင္း၊ အပစ္အခပ္ ရပ္စဲၿပီး ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမယ္ဆို ဝမ္းသာေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ခု အစပဲ ရွိေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
လစ္ဗ်ား အသြင္ကူးေျပာင္း ေကာင္စီ ေျပာခြင့္ရသူ ႏုတ္ထြက္မယ္လို႔ ေျပာၿပီ
လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံမွာ အသြင္းကူးေျပာင္းေရး အစိုးရ အဖြဲ႕ထဲက လက္ေထာက္ အႀကီးအကဲ ျဖစ္တဲ့ Abdel Hafiz Ghoga သူ ရာထူးက ႏႈတ္ထြက္ေတာ့ မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
လစ္ဗ်ားရဲ႕ ဒုတိယ အႀကီးဆုံး ျဖစ္ တဲ့ ဘန္ဂါဇီၿမိဳ႕မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔တုန္းက လူေလးငါးရာ ေလာက္က အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္ကို ဝင္ေရာက္ စီးနင္း ဆႏၵျပခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ အခုလို ရာထူး ႏႈတ္ ထြက္မႈ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆႏၵျပသူေတြက အိမ္တြင္းလုပ္ ဗုံး ေလးငါးလုံးနဲ႔ ပစ္ေဖာက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေကာင္စီ အေနနဲ႔ ပိုၿပီး ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိေစဖို႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ဂိုဂါကို အဓိက ပစ္မွတ္ထား ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကဒါဖီ လက္ထက္က အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြနဲ႔ မစၥတာ ဂိုဂါဟာ အဆက္သြယ္ ရွိၿပီး သူဟာ အခြင့္သာတဲ့ ဖက္ကို ကူးတက္သူ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆႏၵျပသူ ေတြက စြပ္စြဲ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန စိုးရိမ္ေနရဆဲ
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
ဒီကေန႔ တနဂၤေႏြေန႔မွာ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး (Human Rights Watch) အဖဲြ႔ရဲ႕ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာ ထြက္ရိွလာတာမွာ အာရွႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မႏွစ္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ စစ္အစိုးရကေန အရပ္သားအစိုးရကို ကူးေျပာင္းလာခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ အလြန္တရာ ဆိုးရြားေနတုန္းပဲလို႔ ဒီအစီရင္ခံစာက ဆိုၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ နယ္ေျမေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အရပ္သား တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚ လူသတ္၊ မုဒိန္းက်င့္၊ ႏိွပ္စက္ညႇဥ္းပန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတာက ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ မၾကာေသးခင္က ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေမွးမိွန္ ေသးသိမ္ ေစတယ္လို႔ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖၚခြင့္၊ အသင္းအဖဲြ႔ ဖဲြ႔စည္းခြင့္၊ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ခြင့္ကို ပယ္ခ်ျခင္းေတြ ရိွေနဆဲပဲလို႔လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး (Human Rights Watch) အဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက စနစ္တက် က်ဴးလြန္ေနတာနဲ႔ ကေမၻာဒီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုလည္း ဒီအစီရင္ခံစာမွာ အေသးစိတ္ ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားထားပါတယ္။
Newt Gingrich ေတာင္ကယ္႐ိုလိုင္းနားမွာ အႏိုင္ရ
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
စေနေန႔က က်င္းပတဲ့ ေတာင္ကာ႐ုိလိုင္းနား (South Carolina) ျပည္နယ္၊ ရီပက္ပလီကန္ ပါတီတြင္း သမၼတေလာင္းေရြးပြဲမွာ ယခင္ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ နယူးတ္ဂင္းဂရစ္ခ်္ (Newt Gingrich) အႏိုင္ရရွိသြားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ အေမရိကန္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ရီပက္ပလီကန္ ပါတီတြင္းမွာ သမၼတေလာင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ျပည္နယ္အလိုက္ က်င္းပေနတာပါ။
နယူးတ္ဂင္းဂရစ္ခ်္ က မဲ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရရွိၿပီး နယူးဟမ္းရွား (New Hampshire) ျပည္နယ္မွာ အႏုိင္ရရွိခဲ့တဲ့ ယခင္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္း မစ္ရြန္မနီ (Mitt Romney) က မဲ ၂၈ ရာႏႈန္းကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္အလုိကေတာ့ မစၥတာ ရြန္မနီ အႏိုင္ရရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေပမဲ့ သူ႔အေပၚ အရင္းရွင္ႀကီး တစ္ေယာက္အျဖစ္ တုိက္ခုိက္တာကို သူ႔ရဲ႕ စည္း႐ံုးေရး အဖြဲ႔ေတြ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။
ယခင္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ရစ္ခ်္ဆန္တိုရမ္ (Rich Santorum) က ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တတိယ လုိက္ၿပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ရြန္ေပါလ္ (Ron Paul) က ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ စတုတၳလိုက္ခဲ့ပါတယ္။
အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈကိစၥ အေမရိကန္အမတ္မ်ား ေဆြးေႏြး
By မသိဂႌထိုက္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အေမရိကန္စင္တာမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း စကားေျပာဆိုေနစဥ္။ (ဇန္န၀ါရီလ ၂၂၊ ၂၀၁၂)
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ သဘာပတိ သူရဦးေရႊမန္းတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုပါတယ္။ ဒီလို ေတြ႔ဆံုတာမွာ အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာအေပၚ အေရးယူထားတဲ့ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္ လို႔လည္း ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ မသိဂႌထိုက္က တင္ျပထားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ ဇန္န၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုေတြ႔ဆံုတာမွာ ျမန္မာ စစ္အစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္က စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူေရး အားေပးေထာက္ခံခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း အပါအ၀င္ ဝါရင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ဂ်ိဳးဇက္လီဘာမန္၊ ကယ္လီအယို႔တ္ (Kelly Ayotte) နဲ႔ ရွယ္လ္ဒန္ ၀ိုက္ေဟာက္စ္ (Sheldon Whitehouse) တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။
ျမန္မာအေပၚ အေရးယူထားတဲ႔ စီးပြားေရး ဆိုင္ရာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေရးမွာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားကလည္း အေရးႀကီးတယ္ ဆိုၿပီး သူတို႔က ေျပာဆိုထားတာပါ။ ေတြ႔ဆံုမႈအၿပီး သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတာမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“ဒီ sanctions ေတြ အစကတည္းက လုပ္ကတည္းက ဘာေၾကာင့္ လုပ္တယ္၊ ဘယ္ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းရင္ ဘယ္ sanctions ေတြကို ႐ုပ္သိမ္းေပးမယ္ဆိုတာကို ေျပာထားၿပီးသားပါ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းၿပီးရင္ေတာ့ sanctions ေတြကို စၿပီးေတာ့ ႐ုပ္သိမ္းမွာပါ။ ဒီေျခလွမ္းေတြက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ခုတည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။”
ျမန္မာ စစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်တာ၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရက စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈနဲ႔ အေရးယူထားတာပါ။ ဒီလုိ အေရးယူထားတာေတြကို ဧၿပီလမွာ က်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ တရားမွ်တမႈ ရွိယံုနဲ႔ေတာ့ ဖြင့္ေပးမွာမဟုတ္ဘဲ အေရးယူထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္မာ အစိုးရဘက္က ဘယ္ေလာက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိမလဲ ဆိုတဲ႔ အေပၚမွာ စဥ္းစားၿပီး တစ္ဆင့္ခ်င္း ေျဖေလွ်ာ့သြားမယ္လို႔လည္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြနဲ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသူ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုေဌးၾကြယ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“sanctions နဲ႔ ပတ္သက္လာလို႔ရွိရင္ အေမရိကားရဲ႕ ပထမ ေပၚလစီျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဆုိင္းၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေျဖရွင္းေရးကို တည္ထားတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ေပၚလစီႏွစ္ရပ္ကိုပဲ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔နဂိုကတည္းက ရပ္တည္ထားတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လက္က်န္ ရွိေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ စာရင္းကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က ေပးမယ္ဆိုတာေတြ လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာအၾကား သံအမတ္ႀကီးအဆင့္ ျပန္ၿပီး ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္လာတာကို ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ျမန္မာ အတိုက္အခံေတြ အၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ျပန္႐ုပ္သိမ္းေရး အတြက္ မူလက ခ်မွတ္ထားတဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးေရး၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ရပ္စဲေရး လက္ရွိ ပကတိ အေနအထားေတြကို သံုးသပ္ဖို႔လည္း အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကို တိုက္တြန္းခဲ့တယ္ လို႔လည္း ကိုေဌးၾကြယ္က ေျပာပါတယ္။ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ကိုေဌးၾကြယ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ဒီလိုဗ်။ အခုခ်ိန္မွာ က်န္ေနေသးတယ္ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက လက္နက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ လက္နက္မႈေတြနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ အက်ဥ္းသား ဆိုတာကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ျပည္တြင္းစစ္က ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ ဒီျပည္တြင္းစစ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ကာလမွာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ဒါက ေရွာင္လႊဲလို႔မရတဲ့ကိစၥေတြပါ။ တကယ္တမ္းကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအရ ပဋိပကၡေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ဒီလို လက္နက္ကိုင္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာတာပါ။ ဒါေတြကို အခု တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ေတာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ေထာင္ထဲမွာရွိေနတဲ့သူေတြကိုေတာ့ စိုးရိမ္စရာ မရွိပါဘူး။ တကယ္တမ္းကေတာ့ အားလံုးကို ႏိုင္ငံေရးအရ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားခံရတဲ့ သူေတြအားလံုးကို ပုဒ္မေတြ ခြဲမေနေတာ့ဘဲ လႊတ္ေပးသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနကို က်ေနာ္တို႔ေျပာတာပါ။”
တနဂၤေႏြေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂြ်န္မက္ကိန္းက ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသာေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ျမန္မာလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ကို လာေရာက္ ေလ့လာဖို႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဆီးရီးယား အကဲခတ္အဖဲ႔ြက ေဆာ္ဒီကုိယ္စားလွယ္ေတြ ျပန္႐ုပ္မည္
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ အစီအစဥ္အတိုင္း အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ၁၀ လၾကာ ဆႏၵျပမႈေတြ အေပၚ အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြဲေနတာကို ရပ္တန္႔ဖို႔အေရး လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာကို ကန္႔ကြက္တဲ့ အေနနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယား ႏိုင္ငံကေန ဆီးရီယားႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ခဲ့တဲ့ ေလ့လာအကဲခတ္ေရး အဖြဲ႔၀င္ေတြကို ျပန္ေခၚယူေတာ့မယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
တနဂၤေႏြေန႔က အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕မွာက်င္းပတဲ့ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း အၿပီးမွာ ေဆာ္ဒီ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဆာ့္ဒ္ အယ္လ္ဖာဆယ္လ္ ကေၾကညာလိုက္တာပါ။ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြဟာ ဆီးရီးယားကို ေစလႊတ္ထားတဲ့ ၁၆၅ ဦးပါ ေလ့လာအကဲခတ္အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကို သံုးသပ္ၾကၿပီး အဲဒီေလ့လာ အကဲခတ္အဖြဲ႔ကို ဆက္ၿပီးထားသင့္ မထားသင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေလ့လာ အကဲခတ္အဖြဲ႔ကို တစ္လတာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ထားခဲ့တာ ၿပီးခဲ့တဲ့ၾကာသပေတးေန႔မွာ တာ၀န္ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေရးအခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ၀န္ႀကီးမ်ား ေကာ္မတီက တနဂၤေႏြေန႔ ေစာေစာပိုင္းတုန္းက ေလ့လာအကဲခတ္အဖြဲ႔ကို အင္အား ထပ္ျဖည့္ဖို႔နဲ႔ ေနာက္ထပ္တစ္လ ဆက္တိုးထားရွိဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေစလႊတ္တဲ့ အကဲခတ္အဖြဲ႔ဟာ ဆီးရီးယား အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္မႈေတြ ခံေနရပါတယ္။ အကဲခတ္အဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ဆီးရီးယားအစိုးရက ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈေတြ ရွိေနသလို ဆီးရီးယားအစိုးရက အဲဒီအကဲခတ္အဖြဲ႔ကို အကာအကြယ္ယူၿပီး အတိုက္အခံေတြကို သတ္ျဖတ္ေနတယ္လို႔ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။
သမၼတ ဘက္ရွာ အယ္လ္အာဆတ္ ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြ ရပ္တန္႔သြားေအာင္ ႏိုင္ငံတကာကေန ဖိအားေတြ ေပးၾကဖို႔ ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ မူစလင္ဘာသာ၀င္ ႏိုင္ငံေတြအျပင္ ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္၊ ရုရွား၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တို႔အေနနဲ႔ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔လည္း ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment