ေလာက္ေသပင္

by Chan Myae on Wednesday, January 25, 2012 at 1:26pm

Item Name : Desmodium triquetrum DC (ေလာက္ေသပင္) Category : Raw Material Botany Term : Desmodium triquetrum DC Species Family : Papilionaceae.

Found In : ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ေအာက္ပိုင္း စြတ္စို ေသာ ေဒသမ်ား၌ ေပါက္၏။ သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။


Appearance : အပင္
- ပင္ေပ်ာ့ ပင္ငယ္ သက္ျပင္း မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ မီွတြယ္ ရာမရွိ ေသာ ေနရာမ်ား ၌ ေျမေပၚတြင္ ျဖန္႔တြား ေပါက္၏ ။ အျမင့္ ၅-၆ ေပခန္႔ ျမင့္၏။ ပင္စည္ ေသးသြယ္ ၿပီး မြဲေျခာက္ေျခာက္ ေရာင္ရွိသည္။ အကိုင္း အခက္ မ်ား အၫိုေရာင္ ရွိသည္။



အရြက္
- ရြက္ လြဲ ထြက္၏။ အလ်ား ၆ လက္မ ၊ အနံ ၂ လက္မ ခန္႔ ရွိ၏။ ရြက္ထိပ္ ခၽြန္၏ ။ အေပၚ မ်က္ႏွာ ျပင္တြင္ ေသးငယ္ေသာ ဆူးကေလးမ်ား ရွိသည္။ ရြက္ၫွာ အေတာင္ ပါသည္။ ရြက္ၫွာရင္း နား တြင္ ရြက္စြယ္ အဖတ္ေလး မ်ား ရွိ၏ ။
အပြင့္
- အလြန္ေသး ငယ္ ၏။ နီေရာင္ သမ္းေသာ အၫိ္ုေရာင္ သို႔မဟုတ္ မရန္းေရာင္ ရွိ၏။ နတ္ေတာ္၊ ျပာသိုလ မ်ား တြင္ ပြင့္ ၏။
အသီး
- သီးေတာင့္ ျဖစ္သည္။ ၁ လက္မမွ် ရွည္၍ ျပား၏ ။ ၁ လက္မ မွ် ရွည္၍ ျပား၏။အဆစ္ ၆-၈ ထိရွိ ၿပီး ေျပာင္ေခ်ာ ၏ ။ သို႔မဟုတ္ အေမြးႏု မ်ား ရွိသည္။ တေပါင္း ၊ တန္ခူး လမ်ား တြင္ အသီး ရင့္ မွည့့္သည္။
Useful Part : အျမစ္ ၊ အရြက္ ။
Including Compound : -
Usage : အာနိသင္
-ျမန္မာ ေဆးက်မ္း မ်ား အလိုအရ ေလာက္ေသ ပင္ သည္ ေလ ၊ သလိပ္ သည္းေျခကို ႏိုင္၏ ။ အသက္ကို ရွည္ေစ ၏ ။ ကာမကို အားေပး ၏ ။ ေရာဂါ ျဖစ္ေစေသာ ပိုး မ်ား ကို ပယ္တတ္ ၏ ။ အဆီကို တိုးပြား ေစ ၏ ။ အူတို႔ ကို တြန္႔ရႈံ႕ ေစတတ္ ၏ ။ အဖ်ား ေရာဂါ ၊ အဖ်ား ေရာဂါ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ စိတ္မသက္သာ မႈ ၊ ေလေရာဂါ၊ ျမင္းသရိုက္ ၊ ေဖာေရာင္ျခင္း ၊ပန္းနာ ေခ်ာင္းဆိုး ၊ ေရငတ္ႏွင့္ အန္ျခင္း တို႔ကို ေပ်ာက္ေစႏိုင္ သည္။

အသံုးျပဳပံု-
အျမစ္
၁။ ဆီးတြင္ ေသြးပါေသာ ေရာဂါ အတြက္ အျမစ္ကို ငရုတ္ေကာင္း အနည္းငယ္ ထည့္က်ိဳၿပီး ဆီးျပြန္ ေခ်ာင္းမွ ၎ ျပဳတ္ေဆး ကို ဖန္ျပြန္ ပိုက္ စသည္ျဖင့္ သြင္းေပး ေသာ္ ေပ်ာက္၏။
အရြက္
၁။ အရြက္ မႏုမရင့္ ကို ျပဳတ္၍ သုပ္စား ျခင္း ၊ တို႔စား ျခင္း ျဖင့္ ၀မ္းကိုက္ ေရာဂါ ၊ ၀မ္းေဖာ ၀မ္းေရာင္ ေရာဂါ ၊ ကေလးမ်ား သန္၀မ္းကိုက္ ျခင္း၊ ရင္ျပည့္ရင္ကယ္ ျဖစ္ ျခင္း ေပ်ာက္၏ ။
၂။ အရြက္ကို လက္ဖက္ ေျခာက္ ကဲ့သို႔ ေသာက္သံုး ေသာ္ ဆီးပူ ဆီးေအာင့္ ေရာဂါ ႏွင့္ အေရျပား ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၃။ ၎အရြက္ ကို အျခားေသာ ေဆးပင္ တို႔ႏွင့္ ေပါင္းစပ္၍ ဆီးရႊင္ ေဆးအျဖစ္ ေဖာ္စပ္ သံုးႏိုင္သည္။
၄။ ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ထား၀ယ္ မိႈင္း ရြက္ ကို ေရေႏြး ေျဖာ ၍ သုပ္စား ေသာ္ ဆီးပူ ၊ ဆီးေအာင့္ ၊ ၀မ္းကိုက္ ၊ ေသြး့၀မ္း သြား ၊ ေသြးျမင္း သရိုက္ ၊ မီးယပ္ ေသြးလြန္ တို႔ကို ရပ္တန္႔ ေစသည္။
၅။ ေလာက္ေသ ရြက္ေျခာက္ ၊ ဖလံ ေတာင္ ေ၀ွး ရြက္ေျခာက္ တို႔ကို ဆတူ အမႈန္႔ ျပဳ ၍ အုန္းဆီ ႏွင့္ ေဖ်ာ္ စပ္ၿပီး ေနပူပူ တြင္ လွန္း၍ အေပၚ ဆီအၾကည္ကို နားတြင္း သို႔ အစက္ခ် ျခင္း၊ ၾကက္ေတာင္ႏွင့္ ၾကပ္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ပါက နားျပည္ယို ၊ နားကိုက္ ေရာဂါ မ်ား ေပ်ာက္ရန္ နားတြင္း ရွိ ပိုးမ်ားကို ေသေစသည္။ လိမ္းေဆး အျဖစ္ သံုးပါက ၀ဲနာ၊ အနာစက္နာ ၊ အနာမီးလွ်ံ ၊ အိုင္းနာ ၊ ဒက္နာမ်ား ေပ်ာက္၏။
၆။ ေလာက္ေသရြက္ ၊ စံကားစိမ္း ပြင့္ေျခာက္ တို႔ကို ႏွမ္းဆီ စစ္စစ္ႏွင့္ စိမ္ၿပီး ေခါင္းလိမ္းဆီ အျဖစ္ သံုးပါက ေခါင္းကိုက္ ၊ ေခါင္းပူ ၊ ေဗာက္ထျခင္း ၊ ယားျခင္း ၊ သန္းေပါျခင္း မ်ား ေပ်ာက္၍ ဦးေႏွာက္ ကို ၾကည္လင္ ေစသည္။
၇။ ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ေဆာက္ျပာရြက္ ၂ မ်ိဳးကို ျပဳတ္၍ ေရေႏြးေႏြး ျဖင့္ မီးဖြား ၿပီး ေနာက္ မိခင္ ကို လည္းေကာင္း ၊ ကေလးကို လည္းေကာင္း ခ်ိဳးေပးပါက က်ဗဟံုး ေရာဂါ ၊ ေမြးကတည္း က ပါလာတတ္ေသာ သူငယ္နာ မ်ိဳးစံု ၊ အေၾကာတက္ ၊ အေၾကာကပ္ ေရာဂါႏွင့္ မိဘကိုယ္မွ ကူးစက္တတ္ ေသာ ေရာဂါ မ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ ၏။
၈။ ေလာက္ေသရြက္ ကို ကိုယ္ပူ ခၽြဲထ ၊ အေၫွာ္၀င္ ၊ ေခ်ာင္းဆုိး ႏွာေစး ၊ ႏွာပိတ္ ေရာဂါ အတြက္ လည္း ေဆးေဖာ္ စပ္သံုးႏိုင္ ၏ ။
၉။ ေလာက္ေသရြက္ ၊ ေရခရာ ရြက္ ၊ နႏြင္း ရိုးရိုး အရြက္ ဆတူ အကၽြမ္း ေလွာ္၍ ႏွမ္းဆီတြင္ ေဖ်ာ္ လိမ္းပါက ကေလးမ်ား ခ်က္ႀကိဳး ခ်က္တိုင္ ကိုက္ျခင္း ေပ်ာက္၍ ခ်က္ႀကိဳး ေၾကြလြယ္၏ ။ ႏို႔ေခ်ာင္း ပိတ္ ၊ ႏို႔နာ ၊ ႏို႔ပ်ဥ္းထ ေသာ မိခင္ မ်ားကို လိမ္းေပးက လ်င္ျမန္စြာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။
၁၀။ ကေလးမ်ား အနာစက္ ၊ ၀ဲစို ၊ အိုင္းနာ ကို ေလာက္ေသရြက္ အကၽြမ္းေလွာ္၍ ေရနံႀကီး စစ္ စစ္ ႏွင့္ လူးလွ်င္ ေပ်ာက္၏ ။
၁၁။ ကၽြဲ ႏြား မ်ား အနာေပါက္၍ ေလာက္ေကာင္ မ်ားက်ျခင္း ၊ ငပိအိုး တြင္ ေလာက္ေကာင္မ်ား က်ျခင္း အတြက္ ၎ ေလာက္ေသရြက္ ကို ေထာင္း၍ အမႈန္႔ျဖဴး ေပးေသာ္ ေလာက္မ်ား ေသေၾက ပ်က္စီး ၿပီး အနာမ်ား ကို လည္း အသားႏု တက္၍ က်က္ေစ၏။
၁၂။ စအို ေမွ်ာ့ ၀င္ကာ ေရာဂါ အတြက္ ေလာက္ေသရြက္ ၊ ၾကြက္နား ေပါင္းရြက္၊ ၾကက္ေမြး(ၾကက္ေတာင္ မွ အေမြး) ၎ ၃ ပါး ဆတူ စု၍ ျပဳတ္ၿပီး အေငြ႔ကို ေခၽြးေအာင္း သကဲ့သို႔ အိုးေပၚတြင္ ထိုင္ၿပီး အခိုး အေငြ႔ မ်ား အျခား သို႔ မထြက္ ႏိုင္ရန္ ခါးေအာက္ပိုင္း ႏွင့္ အိုးကို ပါ အ၀တ္ထူ ထူ ရစ္ပတ္၍ အေငြ႔ မိႈင္း ခံပါက ေမွ်ာ့မ်ား အေကာင္ လိုက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေၾကျပဳတ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း က်လာေစ ၏ ။ ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ၾကြက္နားေပါင္း ဆတူျပဳတ္ ၍ လက္ဖက္ရည္ ၾကမ္းပန္းကန္လံုး ႏွင့္လည္း ခပ္ပူပူ ေသာက္ေပးရ ၏။

source (http://www.arogyamonline.com/herbals/?item=32)