မွတ္စုေလး တခ်ဳိ႔ ....

နိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းမ်ား လုပ္ေဆာင္နိုင္ေသာအခ်က္ (၆) ခ်က္

Six main Function of Human Rights.

 (၁) Information gathering evolution and dissemination

  - ေဒသဆိုင္ရာအဖဲြ႔အစည္းမ်ား ပို႔ေပးေသာသတင္းမ်ား စုေဆာင္းမည္။ တည္းျဖတ္မည္။ နိုင္တကာသိေအာင္

ျဖန္႔ခီ်ေပးျခင္း လုပ္ေဆာင္ေပးသည္။

(၂) Advocacy and human rights educations

  - လူ႔အခြင့္အေရးပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးသည္။ ျဖစ္သင့္ေသာကိစၥ၊ျဖစ္သင့္ေသာအရာေတြကို လူထုေတြလက္ခံလာေအာင္ပညာေပးမႈေတြလုပ္ေဆာင္ေပးသည္။

(၃) Developing Human Rights

   - လူ့အခြင့္အေရးစံခိ်န္စံညႊန္းမ်ားကို ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးသည္။

   ( ဥပမာ- cedaw,tourter,စေသာ Human Rights စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ကေလးအခြင့္အေရးစာခု်ပ္မ်ား )

ေပၚလာေအာင္ နိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားကလုပ္ေဆာင္ေပးသည္။

(၄) Legal aid and humanitarian relief ( ဥပေဒ ဆိုင္ရာအကူအညီေပးျခင္း)

   - Amnesty International အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္နိုင္ငံေရးမႈနွင့္ မတရားဖမ္းဆီးခံရမႈမ်ား တြင္ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးျခင္း ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။

(ဥပမာ-ေငြေၾကးအရအကူအညီေပးျခင္း၊အမႈစစ္ေဆးစဥ္ တရားမွ်တမႈရိွမရိွ တရားခြင္မ်ားကိုေလ့လာရန္ ပညာရွင္မ်ားကိုလႊတ္ေပးျခင္း၊ စသည့္ဥပေဒကာကြယ္မႈရယူရန္ ကူညီေပးသည္။)

(၅) Building Solidarity (လက္ေတြ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ တည္ေဆာက္ျခင္း)

   - သက္ဆိုင္ရာတိုင္းျပည္ရိွ Network ေတြနွင့္တကမၻာလံုးမွာရိွေသာ Network ေတြ ဆက္သြယ္ တည္ေဆာက္ျပီး Network ေတြပိုမိုၾကီးထြားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။

   ကမၻာမွာအၾကီးဆံုး လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ျဖစ္ေသာ (Amnesty International Organization) တြင္ နိုင္ငံေပါင္းတရာေက်ာ္ပါ၀င္ျပီး အဖဲြ႔၀င္ေပါင္း (၁.၂) သန္းေက်ာ္ပါ၀င္သည္။ ၎အဖဲြ႔၀င္အခ်င္းခ်င္းၾကား Network တည္ေဆာက္ထားၾကသည္။ ၎အဖဲြ႔၀င္အခ်ဳိ႔သည္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ားနွင့္ လည္း Network တည္ေဆာက္ထားၾကသည္။

( ဥပမာ - ဘန္ေကာက္တြင္ရိွ Amnesty International အဖဲြ႔၀င္မ်ားနွင့္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ား တည္ေဆာက္မႈရွိွၾကသည္။)

    - ပထမအဖဲြ႔၀င္အခ်င္းခ်င္းၾကား Network တည္ေဆာက္ၾကျပီး ဒုတိယအဆင့္မွာ နိုင္ငံတကာလူ႔အဖဲြ႔ အစည္းမ်ားနွင့္ Network တည္ေဆာက္မႈျဖစ္သည္၊၊

    - ဤသို႔ျဖင့္ Network နွစ္ထပ္ျပုလုပ္ ထားျခင္းျဖင့္ Network မ်ားၾကီးထြားလာေအာင္ တည္ေဆာက္ ၾကသည္၊၊

(၆) Moral condemnation and praise (ကိုယ္က်င့္သိကၡာပိုင္းေ၀ဖန္မႈ)

အစိုးရတရပ္၏လုပ္ေဆာင္မႈ (သို႔) ပုဂၢဳလ္တစံုတေယာက္၏ လုပ္ေဆာင္မႈပိုင္းနွင့္ပတ္သက္၍ လူ့အခြင့္အေရး နွင့္ဆန္႔က်င္ေနလွ်င္ေသာ္၎ တရားမွ်တမႈမရိွေသာ လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္ေနလွ်င္ေသာ္၎၊ ၎တို႔ကို ေ၀ဖန္ရႈံ႔ခ်မႈ ျပုလုပ္ၾကသည္။ ၎တို႔၏လုပ္ေဆာင္မႈေကာင္းမြန္ေနလွ်င္လည္း ထုတ္ေဖၚခီ်းမႊမ္းမႈ ျပဳလုပ္ေပးၾကသည္။

ကိုယ္က်င့္တရား

-ကိုယ္က်င့္တရားဆိုသည္မွာ-အရွက္တရားနွင့္အေၾကာက္တရား၊ အေကာင္းအဆိုးေ၀ဖန္ပိုင္းျခားမႈ ဆင္ျခင္ တံုတရား ျဖစ္သည္။

( ဥပမာ - လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ မေကာင္းတာလုပ္ျခင္းကို ရွက္တတ္ျပီး လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ပစ္ပယ္ထားမႈကို ေၾကာက္ရံႊ့ျခင္း)

လူ့အခြင့္အေရးကို လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ရိွေသာ ကိုယ္က်င့္တရားအေျခခံမွ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္းျဖစ္သည္၊၊

       လူေတြမွာ ကိုယ္က်င့္တရားရိွရန္လိုအပ္မႈကို အေျခခံအခ်က္ ေလးခ်က္ျဖင့္လည္းေထာက္ျပၾကသည္၊၊

(၁) Social contract self interest mediated by reciprocal duties (လူမႈေရးေပၚအေျခခံျခင္း)

- မိမိ၏ အကို်းစီးပြားအတြက္ကိုယ္က်င့္တရားရိွျခင္းေပၚ သူမ်ား၏ေလးစားမႈ ခံယူျခင္းျဖစ္သည္၊၊

- တေယာက္ျခင္းစီနွင့္ေပါင္းစပ္ထားေသာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ တေယာက္နွင့္တေယာက္ၾကားစည္းထားရိွျခင္း ျဖင့္ ကိုယ္က်င့္တရားတည္ေဆာက္ၾကသည္၊၊

(ဥပမာ - တေယာက္ပစၥည္းကိုတေယာက္က အျခားသူမသိေအာင္ ယူျခင္းမို်းမလုပ္ေဆာင္သင့္၊၊)

(၂) Utilitarian sympathy on  solidarity a right other human (ဂရုဏာအေပၚအေျခခံျခင္း)

 - မတရားလုပ္ခံရသူ၊ အမွားကူ်းလြန္ခံရသူမ်ားကို ကူညီ္ခ်င္သည္၊၊ကာကြယ္ခ်င္သည္၊၊ ဂရုဏာရိွသည္၊၊ ထိုအခါ ဂရုဏာရိွသူအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံခ်င္လာသည္၊၊ ၎ကဲ့သို့ဂရုဏာစိတ္ရိွလာျခင္းသည္လည္း ကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ဆက္စပ္ေနသည ္၊၊

( ၃) Kantain ethics disposition to pay respect to the rationality of others   (လူ့အခြင့္အေရးေပၚေလးစားမႈျဖင့္အေျခခံျခင္း)

ေလးစားမႈသည္ လူ့အခြင့္အေရးအေျခခံအယူအဆျဖစ္သည္၊၊လူတေယာက္မွာရိွေသာ အခြင့္အေရး ကိုေလးစားျခင္းျဖစ္သည္၊၊ေလးစားမႈသည္ ခ်စ္ျခင္း၊ မခ်စ္ျခင္းနွင့္မဆိုင္ေပ၊၊

( ဥပမာ - အၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ ေထာင္သားျဖစ္ေနေသာ္လည္း သူ႔မွာရိွသင့္ေသာ လူ့အခြင့္အေရးကို ေလးစားေပး ရမည္၊၊)

(၄) Virtue ethics concern for the maintenance of one's own moral identity

   (သကၡာကိုေလးစားမႈေပၚအေျခခံသည္)

          လူတိုင္းတြင္တစံုတရာကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ျပည့္စံုသည္ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယူဆထားၾကသည္။ ၎အေပၚ အေလးထားေပးရန္အသိအမွတ္ျပုေပးရန္လိုအပ္သည္၊၊

         (ဥပမာ - အေသသာခံမယ္၊ သိကၡာအက်မခံနိုင္ဘူးဟူေသာ ခံယူခ်က္၊ ယူဆခ်က္)

လူေတြကမ်ားေသာအားျဖင့္ ဤအခ်က္ေလးခ်က္အေပၚအေျခခံျပီး ကိုယ္က်င့္တရားကိုေလးစားၾကသည္။ လိုက္နာေစာင့္ထိန္းၾကသည္၊၊

-         လူသားအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရာ၌ ကိုယ္က်င့္တရားေလးစားေစာင့္ထိန္းရန္ ဥပေဒ မ်ားလိုအပ္လာသည္၊၊

-         ကိုယ္က်င့္တရားအေျခခံအယူအဆေလးခ်က္မွ (respect) ေလးစားမွႈကိုအဓိကထားျပီး ေခတ္မီ တိုးတက္ေသာလူ့အခြင့္အေရးအယူအဆတြင္ ဦးစားေပးစဥ္းစားၾကသည္၊၊

-         ေလးစားမႈေပၚအေျခခံျပီးကိုယ္က်င့္တရားကို တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ယဥ္ေက်းေသာလူ႔အဖဲြ႔အစည္း ျဖစ္လာေစသည္၊၊

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္း

- ေရွးတုန္းကလူေတြ၏ ယံုၾကည္မႈမွာကိုယ္က်င့္တရားသည္ ဘုရားသခင္ထံမွလာသည္ဟုခံယူထားၾကသည္။

- ယေန႔အခိ်န္ထိ သက္ဆိုင္ရာကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာတရားနွင့္ညီသည၊္ ရိွသည္ဟု အမ်ားကယံုၾကည္ဆဲ၊ လက္ခံထားဆဲ ျဖစ္သည္။

- လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း (၄၀၀) မွစ၍ ေခတ္မီွေသာလူ႔သမိုင္းတိုးတက္မႈတြင္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ လူမႈေရး တိုးတက္မႈကို လူတဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္မႈအေပၚ အေျခခံလာျခင္းျဖစ္သည္။

- လူတဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္မႈအေပၚအေျခခံေသာ အယူအဆသစ္ေၾကာင့္ Nation State  မ်ားျဖစ္လာျပီး အခု်ပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ျဖစ္လာၾကသည္။ အခ်ဳပ္အခ်ာသည္  ဘုရားသခင္မွလာသည္မဟုတ္၊ လူတဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္မႈအေျခခံမွလာသည္ဆိုေသာ အေတြးအေခၚသစ္မ်ား ေျပာင္းလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

- ေခတ္မီွေသာအေတြးအေခၚသစ္ကာလကိုလြန္ျပီး ယေန႔ကာလတြင္ကမၻာတခြင္၌ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ အမီွသဟဲျပဳ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာ ေခတ္ (Global Soeciety) ျဖစ္လာၾကသည္။

- ထို႔ေၾကာင့္၂၀ - ရာစုေခတ္ေနာက္ဆံုးပိုင္းမွစ၍ တကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးနွင့္ပတ္သက္ေသာ လႈပ္ရွားမႈကို တေျဖးေျဖးပို၍ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။

- တိုးတက္လာေသာ အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားေၾကာင့္္ အေတြးအေခၚမ်ားတိုးတက္လာသည္နွင့္အမွ် ဥပေဒ ဆိုတာ - လူတဦးခ်င္းစီပါ၀င္ေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက ျပဌာန္းခ်က္ျဖစ္သည္ဟု စဥ္းစားလာၾကသည္။

- ယခင္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက (Athoright person) အခြင့္အာဏာရိွသူေျပာသည့္ေပၚမွာ အေျခခံျပီးအမွားအမွန္ကို ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။  ( ဥပမာ - မိဘ၊ အထက္လူၾကီး ) ယခုအခိ်န္တြင္ထိုကဲ့သို႔မဟုတ္ေတာ့ဘဲ၊ မိမိဘာသာ အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားဆံုးျဖတ္နိုင္ျခင္းရိွ လာေအာင္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကျပုျပင္ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။

-       ဥပေဒကိုလည္း လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက လက္ခံေသာျပည္သူေတြထဲက ျပဌာန္းေသာဥပေဒ ျဖစ္ရမည္ဟု လက္ခံလာၾကသည္။

ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးနွင့္ ဥပေဒဆိုင္ရာအခြင့္အေရးျခားနားခ်က္

( Moral Rights   Vs  Legal Rights)

ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးက ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္နိုင္သည္။ ေပ်ာ့ေျပာင္းမႈနွင့္ဆိုင္သည္။ အတင္းအၾကပ္လုပ္ပိင္ခြင့္မရိွ။

   ( ဥပမာ - အမွားအမွန္ကို ကိုယ္ပိုင္ေ၀ဖန္ဆံုးျဖတ္နိုင္ခြင့္)

ဥပေဒဆိုင္ရာအခြင့္အေရးက မလိုက္နာမေနရ၊ အတင္းအၾကပ္လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္သည္။ မာေၾကာေသာသေဘာ ေဆာင္သည္။

   (ဥပမာ - အမွားလုပ္ရင္ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ျခင္းခံရမည္။)

- အခ်ဳိ႕ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာအခြင့္အေရးသည္ ေပ်ာ့ေျပာင္းမႈရိွသည္။ အတင္းအၾကပ္လုပ္ရန္ခက္ခဲေသာ အေျခ အေနမွာရိွတတ္သည္။

- ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးမွ ဥပေဒဆိုင္ရာအခြင့္အေရးအျဖစ္ အဆင့္ဆင့္ျဖစ္လာသည္။

(ဥပမာ-မိမိဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ ျဖစ္သင့္မျဖစ္သင့္စဥ္းစားသည့္အေျခအေနမွ ေနာက္ဆံုးမလိုက္နာမေနရ အေျခအေန ေရာက္သည္အထိ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာအခြင့္အေရးကို တေျဖးေျဖးေျပာင္းလဲယူရသည္။

- ကိုယ္က်င့္တရားအေျခခံနွင့္ၾကည့္လွ်င္ သံသယနွင့္ဖမ္းဆီးျခင္း၊နိွပ္စက္ျခင္းသည္လက္ခံနိုင္ဖြယ္မရိွေခ်။ အခြင့္အေရးခို်းေဖါက္ ရာေရာက္သည္။

- ကိုယ္က်င့္တရားအေျခခံခ်ဳိးေဖါက္ခံရမႈေတြ ၊ ဖိနိွပ္ခံရမႈေတြမ်ားလာလွ်င္ မခံနိုင္ေတာ့သည့္အဆံုး တုန္႔ျပန္မႈ ရိွလာတတ္သည္။

တုန္႕ျပန္မႈ (၄) မ်ဳိးရိွိသည္။

(၁) ဖိနိွပ္မႈေၾကာင့္မခံနိုင္၍ တုန့္ျပန္ျခင္း

(၂) ဖိနိွပ္မႈကိုမတုန့္ျပန္ဘဲ ျငိမ္ခံေနျခင္း

(၃) ဖိနိွပ္မႈမခံနိုင္၍ အေ၀းသို႔ထြက္ေျပးျခင္း

(၄) ဖိနိွပ္မႈကိုလူ႔အခြင့္အေရးနွင့္ တုန့္ျပန္ျခင္း

- Norm ဆိုတာ လူေတြဖိနိွပ္မႈကို ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္သင့္သည္ဆိုေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္သည္။

- ေနရာတိုင္းတြင္ေရွးက်ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားရိွေနသည္။

( ဥပမာ - အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အမို်းသားဦးေဆာင္မႈေအာက္၌သာရိွရမည္ဆိုေသာ ခဲြျခားမႈအေတြးအေခၚ)

- ေခတ္သစ္ေတြးေခၚရိွလာခိ်န္တြင္ အမို်းသမီး၊ အမို်းသားတန္းတူျဖစ္သည္ဟု ယူဆလာၾကသည္။

- ထိုအခါခဲြျခားဆက္ဆံခံရမႈသည္ ဖိနွပ္မႈျဖစ္သည္ဟု ယူဆေတြးေခၚလာျပီး အခြင့္အေရးေတာင္းဆိုမႈျဖစ္ေပၚလာၾကသည္။

- ထိုအယူအဆအေတြးအေခၚမႈမ်ားကိုအမ်ားလက္ခံလာနိုင္ေအာင္ လုပ္လာၾကသည္။

- ကာလၾကာလာသည့္အခါ ထို new norm (စံခိ်န္စံညႊန္းသစ္) လက္ခံဖို႔လႈပ္ရွားမႈကို လက္ခံလာၾကျပီး လူ႔အခြင့္အေရးအျဖစ္သတ္မွတ္လာၾကသည္။

- လူမႈေရးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ဥပေဒစကားလံုးသစ္ေတြအျဖစ္ထြင္ျပီး ေဘာင္၀င္ေအာင္ေရးသား လာၾကသည္။

- ကိုယ္က်င့္တရားအယူအဆ အေတြးအေခၚမ်ားကို ဥပေဒအျဖစ္ေျပာင္းေရးလာၾကသည္။

- တရား၀င္သံုးစဲြခြင့္ရလာရန္၊ ဥပေဒသမားမ်ားကိုအကူအညီေတာင္းရသည္။

- ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးမွ ဥပေဒဆိုင္ရာအခြင့္အေရးအျဖစ္ေျပာင္းလဲေရးဆဲြျခင္းအေသ (ပံုေသမဟုတ္ဘဲ) အျမဲရွင္သန္ေနသည္။

လူ့အခြင့္အေရးဆိုတာဘယ္ကလာသနည္း။

-       လူ့အခြင့္အေရးဆိုတာ- လူေတြ၏ ကိုယ္က်င့္တရား ေတြးေခၚေမွာ္ျမင္ၾကံဆမႈမွျဖစ္လာခဲ့သည္။ (လူေတြကမိမိတို့ပတ္၀န္းက်င္ ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ေျပာင္းလဲေစဘို့ အျမဲၾကံဆေတြးေခၚၾကပါသည္။)

လူ့အခြင့္အေရးသည္အေတြးအေခၚၾကံဆခ်က္ ငါးခ်က္မွလာသည္၊၊

(၁) အေတြးအေခၚအယူအဆေဟာင္းမ်ားကို ဆန့္က်င္ျပီးကိုယ္က်င့္တရား အေျခခံသစ္ တင္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊

(၂) ထိုအေတြးအေခၚသစ္မ်ားကို လက္ခံလာေအာင္ လူမႈေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား လုပ္ရမည္၊၊ က်ား၊ မ တန္းတူအခြင့္အေရးရရိွေရးကို လက္ခံလာနိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း

(၃) ဥပေဒအရအေရးယွူ၍ ရသည္အထိ ၾကိုးစားလုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း

(၄) အခြင့္အေရးမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္လာသည္၊၊ ထိုသို့ပံုစံအမို်းမို်ုး လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း

(၅) ထိုသို့လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ထိေရာက္မႈရိွမရိွ ၾကီးၾကပ္သံုးသပ္ရန္ လူထုအသင္းအအသင္းမ်ား လိုအပ္လာသည္၊၊ ေစာင့္ၾကည့္ကာကြယ္ရန္ လြတ္လပ္ေသာ လူထုအသင္းအဖဲြ႔မ်ား ဖဲြ႔စည္းရန္လိုအပ္ လာသည္၊၊

                  -လူအခြင့္အေရးကို ဘက္ေပါင္းစံုမွခ်ဥ္းကပ္ျပီး အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုၾကသည္၊၊

- အခ်ဳိ႔ကဘာသာတရား၊ ယဥ္ေက်းမႈဘက္မွစဥ္းစားၾကသည္၊၊ လူအခြင့္အေရးကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနင့္ လူအေပၚအေျခခံျပီး စဥ္းစားရမည္၊၊

Main Thesis (အနွစ္ခု်ပ္)

လူအခြင့္အေရးဆိုသည္မွာ-ဖိနိွပ္မႈအေတြ႔အၾကံု စံခိ်န္စံညႊန္းမ်ားေပၚတြင္တံု့ျပန္ေသာ တံု့ျပန္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည္၊၊

- လူအခြင့္အေရးတခုလံုးကို စဥ္းစားလွ်င္ စံခိ်န္စံညႊန္းမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲလိုက္ျပီး ဥပေဒအျဖစ္ေျပာင္းလဲျပဌာန္းအေရးယူနိုင္ျခင္းသည္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွ လူေတြကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးျခင္းျဖစ္သည္၊၊

- လူ႔အခြင့္အေရးဆိုသည္မွာ-ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာေတြးေခၚယူခ်က္လည္းျဖစ္သည္၊၊

- လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ အမွားအယူအဆမ်ားကို အမွန္ျဖစ္ေအာင္ တံု့ျပန္နို္င္မႈလည္းျဖစ္သည္၊၊

- ဖိနိွပ္ဆိုးသြမ္းမႈမ်ားကို မေကာင္းမွန္းလက္ခံလွ်င္လူ႔အခြင့္အေရးကို လက္ခံျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊၊

- လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားသည္ အျပန္အလွန္တခုနွင့္တခု အမိီွသဟဲျပုေနၾကသည္၊၊

- နိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ တူညီေသာ အေလးထားမႈနွင့္ တန္းတူမွ်တမႈအေျခခံမွ လက္တဲြြေဖာ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္၊၊

- မတူကဲြျပားေသာ ဘာသာတရား လူမို်းေရးမ်ားနွင့္ မတူညီသာယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို မစဥ္းစားပဲ လူသားတဦးခ်င္းေပၚ အေျခခံျပီး အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ျမွင့္တင္မႈလုပ္ေဆာင္ေပးရန္ တိုင္းျပည္အစိုးရ၌တာ၀န္ရိွသည္၊၊