(၁၂) လြတ္လပ္ေသာ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို ဥပေဒအရအာမခံခ်က္ေပးရမည္။ Free and Democratic elections are guaranted by law

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႔ေနမ်ားေကာင္စီ၏ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စာအုပ္မွ ...

ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြသည္အေရးၾကီးေပသည္။ ေရြးေကာက္ပဲြ၏အနွစ္ခု်ပ္မွာ မိမိ၏ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တဦးတေယာက္ကိုေရြးခ်ယ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထို့ေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပဲြမ်ားသည္ ကိုယ္စားျပဳ ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ မရိွမျဖစ္အေရးပါေသာ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ျဖစ္ေပသည္။ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈရိွေစရန္ အတြက္ လွ်ဳိ႕၀ွက္မဲေပးစနစ္ကို က်င့္သံုးရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔လြတ္လပ္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပဲြျဖင့္သာ လူထု၏သေဘာထားဆနၵနွင့္အညီ လူထုကိုယ္စားလွယ္ အစစ္အမွန္ကိုရနိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုး ေသာနိုင္ငံမ်ား၌ အခု်ပ္အျခာအာဏာသည္ ျပည္သူထံမွဆင္းသက္ရစျမဲျဖစ္သည္။ ျပည္တို႔၏ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆနၵအရ မိမိတို႔အားကိုယ္စားျုပမည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ကာ မိမိကိုယ္စား တိုင္းနိုင္ငံအား စီမံခန္႔ခဲြအုပ္ခု်ပ္ေစျခင္းျဖစ္ေပသည္။

အာဏာရွင္အစိုးရစနစ္ကို က်င့္သံုးေသာနိုင္ငံမ်ား၌မူ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကိုၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ က်င္းပေလ့ရိွၾက သည့္တိုင္ မိမိတို့နွစ္သက္ေသာကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ၾကရျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ အထက္မွသတ္မွတ္ေပး ထားသည့္ ကိုယ္စားလွယ္တဦးတေယာက္ကိုသာ မဲထည့္ၾကရျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ယခင္ ကြန္ျမူနစ္နိုင္ငံ ေဟာင္း မ်ား၌ျဖစ္ေစ၊ အဂတိလိုက္စား၍ ေျခာက္လွန့္မႈမ်ားရိွေသာ မဲရံုနွင့္မဲေပးမႈမ်ားေအာက္၌ က်င္းပရ ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားရိွသည့္ နိုင္ငံမ်ား၌ျဖစ္ေစ ထိုကဲ့သို့ေသာအေျခအေနမို်းကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါနိုင္ငံ မ်ား၌ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းဆိုသည္မွာ မဲဆနၵရွင္မ်ား၏ကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးခ်ယ္ေစ ျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ ေရြးေကာက္ျခင္းခံရသူမ်ား၏ တရား၀င္မႈအတြက္လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ျပည္သူ့အစိုးရအတြက္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ အာဏာရွင္မ်ားအတြက္ ဥပေဒေဘာင္၀င္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္တြင္က်င္းပေသာ အနွစ္သာရမဲ့ျပီး ေရြးခ်ယ္ စရာမရိွေသာေရြးေကာက္ပဲြမ်ားသည္ ျပည္သူလူထု၏ေန့စဥ္လူေနမႈဘ၀တြင္ ၾကံုေတြ႔ေနရေသာ အဓိကက် သည့္လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အမွန္တကယ္အဆံုးအျဖတ္ေပးနိုင္စြမ္းရိွေသာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္နွင့္အစိုးရကို တရား၀င္လုပ္ပိုင္ခြင့္အပ္နွင္းမည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားေလာက္ အေရးပါမည္မဟုတ္ေပ။

လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈရိွေသာ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပဲြမ်ားကိုက်င္းပေသာနိုင္ငံမ်ား၌ နိုင္ငံသားမ်ားသည္ ၄င္းတို့၏ဆနၵကိုျမင့္မားစြာထုတ္ေဖၚနိုင္ခြင့္ရိွၾကျပီး၊ ေရြးခ်ယ္ခံၾကမည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မွာ ျပည္သူတို့၏ဆနၵကို ေတာင္းခံၾကရသူမ်ားသာျဖစ္ေပသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၄င္းတို့သည္ နိုင္ငံေရးပါတီ တခုခုမွ တာ၀န္ခံအမည္စာရင္းတင္သြင္းထားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ကင္း ရွင္းေစရန္အတြက္လည္း မဲဆနၵေပးျခင္းကို လိွု်႕၀ွက္ မဲေပးျခင္းစံနစ္ကိုက်င့္သံုးၾကသည့္အျပင္ မည္သူက မဲေပးသည္ဆိုသည္ကို မသိနိုင္ေစရန္အတြက္ ဆနၵမဲျပားေပၚတြင္ ၾကက္ေျခခတ္အမွတ္အသားကိုသာျပဳေစျခင္း (အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ မဲေပးစက္ျဖင့္ မဲေပးျခင္း) ျဖင့္ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးခ်ယ္မႈျဖစ္ေစရန္ ဖန္တီးထားၾကေပ သည္။

ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပဲြမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျဖစ္ေပၚလာေသာ အစိုးရမ်ားအတြက္ တာ၀န္အပ္နွင္းျခင္း နွင့္ တာ၀န္အပ္နွင္းျခင္းခံရသူမ်ားအၾကားတြင္ မည္ကဲ့သို့ လက္ေတြ႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကသည္ကို သရုပ္ျပ ျခင္းလည္းျဖစ္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္ နိုင္ငံသားမ်ား၏ နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာလြတ္လပ္ခြင့္ကို လက္ေတြ႔ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္းျဖစ္ေပသည္။ ထို့အတူ ဒီမိုကေရစီနည္းက် မည္ကဲ့သို့ တရား၀င္အတည္ျဖစ္ေစ သည္ကို နည္းစနစ္က်နစြာ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးျခင္းလည္းျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္၍ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား မွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္သကဲ့သို့၊ အဆိုပါေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို ျဖစ္ထြန္းနိုင္ေစရန္အတြက္လည္း ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္း၍ အကာအကြယ္ေပးရန္၊ အေကာင္အထည္ေဖၚရန္လည္း အထူးလိုအပ္ပါသည္။

သို့မွသာလွ်င္ ျပည္သူလူထုသည္ စစ္မွန္သည့္ ျပည္သူ့ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္နိုင္မည္ ျဖစ္ျပီး အဆိုပါကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ျပည္သူလူထုကိုယ္စား ျပည္သူလူထုကို အကို်းျုပမည့္ဥပေဒျပုျခင္း နွင့္ အုပ္ခု်ပ္ေရးဆိုင္ရာစီမံခန့္ခဲြမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္နိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။ ျပည္သူလူထု၏ စစ္မွန္ေသာကိုယ္စား လွယ္ကို ေရြးခ်ယ္နိုင္ေစရန္အတြက္ ဥပေဒျဖင့္သတ္မွတ္ထားေသာ အခိ်န္မွန္က်င္းပေလ့ရိွသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားနွင့္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တမႈကိုေဖၚေဆာင္နိုင္မည့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပဲြမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းထားရိွ ျခင္းအားျဖင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကို ေဖၚေဆာင္နိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။ 

လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရရိွျပီးေနာက္ ျပဳလုပ္နို္င္ခဲ့ ေသာ္ လည္း ၁၉၆၂ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း စစ္တပ္မွအာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြ မ်ားကို က်င္းပျုပလုပ္နိုင္ျခင္း မရိွေတာ့ေခ်။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားသည္ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကိုထူေထာင္ကာ တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခု်ပ္ခဲ့ၾကသည္။ မဆလေခတ္တြင္ လြတ္လပ္၍တရား မွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကိုက်င္းပသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ျပည္သူသေဘာဆနၵအရ ေရြးခ်ယ္ရျခင္းမဟုတ္ေခ်။ မဆလဦးေဆာင္ပါတီမွ လွ်ာထားသတ္မွတ္ခ်ျပေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုသာ ျပည္သူတို႔အား မဲေပးေရြးခ်ယ္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္သူလူထုကမေထာက္ခံလိုေသာ ကိုယ္စားလွယ္ကိုလည္း ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ နည္းအမို်းမို်း ျဖင့္ လုပ္ၾကံဖန္တီးယူခဲ့သည္။ မိမိတို့မၾကိုက္သည့္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ကိုလည္း အတင္းအၾကပ္မဲေပး ေစခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔ဆနၵအမွန္ကိုထုတ္ေဖၚ၍ ေျပာမိလွ်င္လည္း မဆလအာဏာပိုင္တို႔က ေရြးေကာက္ တင္ေျမာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒအားေနွာက္ယွက္သည္ဟူ၍ အေရးယူခဲ့မႈမ်ားရိွခဲ့ေပသည္။ မဆလေခတ္ တြင္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားအတြက္ ဥပေဒအရ အာမခံခ်က္ေပးထား သည္ကို မေတြ႔ရေပ။

လက္ရိွအုပ္ခု်ပ္ေနေသာ န၀တ/နအဖ စစ္အစိုးရလက္ထက္၌လည္း ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္တြင္ က်င္းပျပုလုပ္ခဲ့ ေသာ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ စစ္မွန္ေသာ ျပည္သူ့ကိုယ္စား လွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္နိုင္ခဲ့သည့္တိုင္ေအာင္ ျပည္သူလူထု၏ဆနၵကို ေလးစားရေကာင္းမွန္းမသိေသာ၊ ျပည္သူလူထု၏ အာဏာကိုသိမ္းယူထားေသာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္၌ ေရြးေကာက္ပဲြကိုအာမခံသည့္ ဥပေဒမ်ားသည္ အသက္မ၀င္၊ အေကာင္အထည္ေပၚ မလာခဲ့ေပ။ ထို့ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္တြင္ က်င္ပျပီးစီးခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္သည္ ေနာင္နွစ္ေပါင္း(၁၂) နွစ္ေက်ာ္ၾကာသည့္ယေန့တိုင္ အေကာင္အထည္ေပၚမလာဘဲ ျပည္သူလူထု၏ လူ့အခြင့္အေရးမ်ား လက္လြတ္ဆံုးရံူးေနၾကရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

သို့ျဖစ္၍ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကိုေဖၚေဆာင္နိုင္ရန္အတြက္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြ မ်ားကို ဥပေဒျဖင့္အာမခံခ်က္ေပးထားျပီး ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မ်ား ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္နိုင္ ျခင္းျဖင့္ အဆို ပါကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား ဥပေဒမ်ားေရးဆဲြျပဌာန္းေစျခင္း၊ တိုင္းျပည္အားစီမံအုပ္ခု်ပ္ေစျခင္း မ်ားကို ျပဳလုပ္နိုင္ ေစရမည္ျဖစ္ေပသည္။

၄ -၂ ။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ အျခားလိုအပ္သည့္ မူသေဘာတရားမ်ား။

ပါလီမန္သည္ မဲဆနၵနယ္အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ လိုလားခ်က္နွင့္ဆနၵမ်ားကို ေပါင္းစပ္ သည့္ ေနရာျဖစ္သည္။ Parliament must be composed of persons who represent the wishes of the electorate;

ဥပေဒသည္ နိုင္ငံ၏အျမင့္ဆံုးေနရာမွအေျချုပ၍ ထြက္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္၍ အခု်ပ္အျခာ အာ ဏာပိုင္ေသာနိုင္ငံတိုင္း၌ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာသည္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ေပသည္။ ဥပေဒျပုပိုင္ခြင့္ရိွေသာ အဖဲြ႔အစည္း ကို ျပည္သူတို႔ကေရြးခ်ယ္ေသာ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအဖဲြ႔အစည္းကို အခု်ပ္အျခာအာဏာပိုင္သည္ဟု သတ္မွတ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ပါလီမန္သည္ ဥပေဒမ်ားကို ျပဳနိုင္၊ ျပင္နိုင္၊ ပယ္ ဖ်က္နိုင္သည္။ ၎မွထုတ္ျပန္သည့္ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တိုင္းျပည္အားစီမံအုပ္ခု်ပ္ရသည္။ ၎မွထုတ္ျပန္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို အျခားေသာမည္သည့္ဌာနကမွ် ေျပာင္းလဲ၍မရေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ပါလီမန္ကို အခု်ပ္အျခာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔ ျဖစ္သည္ဟုဆိုၾကသည္။ နိုင္ငံေတာ္အခု်ပ္အျခာအာဏာ (၃) ရပ္ကို ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ ခြင့္ျုပခ်က္အရ က်င့္သံုးျခင္းျပုၾကရျပီး အခ်ဳိ႕နိုင္ငံမ်ား၌ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္နိုင္ေသာ အာဏာကိုလည္း ပါလီမန္တြင္အပ္နွင္းထားရိွျခင္းေၾကာင့္ ထိုအခု်ပ္အျခာအာဏာပိုင္ခြင့္ ရိွျခင္းဟုလည္း ေခၚဆိုၾကသည္။

ထိုကဲ့သို့ ပါလီမန္၏အခန္းက႑သည္ အေရးပါသျဖင့္၊ ပါလီမန္သည္ မဲဆနၵနယ္အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္ အသီးသီးတို့၏ လိုလားခ်က္နွင့္ဆနၵမ်ား ေပါင္းစပ္သည့္ေနရာျဖစ္မွသာလွ်င္ ျပည္သူလူထုသည္ မိမိတို့ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွတဆင့္ မိမိတို့ဆနၵသေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရိွၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ပါလီမန္တြင္ ကိုယ္စားျုပျခင္းနွင့္ပတ္သက္၍ အေျခအေနပံုစံ (၃) မို်းျဖင့္ ကိုယ္စားျုပျခင္းကို ျမင္ေတြ႔နိုင္ေပသည္။ 

-       ပထမတမို်းမွာ ေဒသအလိုက္ကိုယ္စားျုပျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္း၏ အရိုးရွင္းဆံုး ပံုစံမွာ လူဦးေရအခို်း အစားအရ သက္ဆိုင္ရာေဒသအသီးသီးမွ မဲဆနၵရွင္မ်ား၏မဲေပးေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ကို ေရြးခ်ယ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါကိုယ္စားျုပျခင္းတြင္ တနိုင္ငံလံုးရိွ ေနရာေဒသအသီးသီးမွ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား ပါလီမန္တြင္ေရာက္ရိွလာျခင္းျဖစ္သည္။

-       ဒုတိယတမို်းမွာ လုပ္ငန္းအလိုက္ ပညာရွင္မ်ားကို ကိုယ္စားျုပျခင္းျဖစ္သည္။ ပါလီမန္တြင္ လုပ္ငန္း တမို်းတည္းကိုသာ ကိုယ္စားျုပသူမ်ား အမ်ားအျပားပါ၀င္ေနပါက ( ဥပမာ - ေရွ့ေနမ်ား၊ ဆရာ၀န္မ်ား၊ ေက်ာင္းဆရာမ်ား၊ စသည္ျဖင့္) အျခားေသာလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကိုယ္စားျုပသူ မ်ားပါလီမန္တြင္ မပါ၀င္သျဖင့္ ပါလီမန္၏အခန္းက႑သည္ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုမႈရိွမည္မဟုတ္ေပ။ ထိုကိစၥသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနွင့္ပို၍သက္ဆိုင္သည္။ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို့ပါတီမွ နိုင္ငံေတာ္အားဦးေဆာင္ခြင့္ရမည္ဆိုပါက မည္သည့္ပံုစံ၊ မည္သူတို့ျဖင့္ မည္ကဲ့သို့ေသာေပၚလစီမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကိုေရးဆဲြျပဌာန္းအုပ္ခု်ပ္မည္ဆိုသည္ကို ျပည္သူလူထုသို့ ခ်ျပသည္နွင့္အတူ ပါလီမန္တြင္ ပါ၀င္လာမည့္ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုလည္း အခို်းအစားက်နစြာ စီမံခန့္ခဲြေရြးခ်ယ္ ေပးရန္ျဖစ္ေပသည္။ တတိယအမို်းအစားမွာ အလႊာထုကို ကိုယ္စားျုပ၍ ပါလီမန္တြင္ပါ၀င္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ပါလီမန္သည္ တနည္းအားျဖင့္ဆိုပါက နိုင္ငံ၏ ေၾကးမံုျပင္ျဖစ္ရာ နိုင္ငံတြင္းရိွ အမို်းသမီးထု၊ အလႊာကို ကိုယ္စားျုပ၍ပါ၀င္လာသူမ်ား၊ တက္သစ္စ လူငယ္ထုကိုယ္စားျုပမႈ၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ားကို ကိုယ္စားျုပမႈ၊ ဘာသာေရးနွင့္ ဘာသာစကားကဲြျပားမႈအရ ကိုယ္စားျုပမႈ၊ အစရိွသျဖင့္ အလြာအသီးသီး ကို ကိုယ္စားျုပေသာကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါလီမန္တြင္ပါ၀င္လာျခင္းအားျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္၏အေရးအရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း  ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပါလီမန္၏အခန္းက႑မွာ ပို၍ေကာင္းမြန္ ျပည့္စံု မည္ျဖစ္ေပသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရေသာ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲတြင္ အမို်းသမီး အမတ္ဦးေရအခို်းအစား မည္မွ်ပါရမည္ဟူ၍ ဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္းထားေသာ ခဲြတမ္းစနစ္မ်ားက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္၄င္း၊ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ၌ ပါတီမ်ားကို အမို်းသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား အေရအတြက္တစံု တရာကို ထည့္သြင္းရမည္ဟုျပဌာန္းထားျခင္းမို်းကို၄င္း၊ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို့အလိုအေလ်ာက္ အမို်းသမီး မ်ားကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအျဖစ္ ပါတီအဆင့္မွာကတည္းကပင္ (တရား၀င္သတ္မွတ္ ထားျခင္းမဟုတ္သည့္တိုင္) ခဲြတမ္းျဖင့္ သတ္မွတ္ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖင့္ ပါလီမန္တြင္ အလႊာထု၏ပါ၀င္ နိုင္မႈကိုေဖၚေဆာင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ပထမေရးဆဲြျပဌာန္းေသာ ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခု်ပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ၌ နိုင္ငံသားတို႔၏ အခြင့္ အေရးမ်ား လံုေလာက္စြာေပးထားျခင္းမရိွခဲ့ေခ်။ အစိုးရ၏လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကိုလည္း အလြန္အကံြ်ေပးခဲ့သျဖင့္ ျပည္သူတို႔သည္ မိမိကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွတဆင့္ ၁၇၈၉ ခုနွစ္တြင္ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အလံုအ ေလာက္ေပးရန္ ဥပေဒ၌ထပ္မံေရးဆဲြရသည္။ နိုင္ငံသားတို႔၏ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို ေရးသားခြင့္၊ စုရံုးခြင့္နွင့္ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ စသည့္အခြင့္အေရး မ်ားကို ကြန္ကရက္လြတ္ေတာ္မွ ျပဌာန္း ေပးခဲ့ရသည္။

လူနည္းစုအကို်းစီးပြားကို ကာကြယ္ရန္နွင့္ အတိုက္အခံမ်ားအတြက္ လြတ္လပ္စြာလႈပ္ရွားေဆာင္ ရြက္ခြင့္ရိွ သည့္ေနရာရိွရမည္။ There must be room and freedom of action for an opposition and protection of minority interests; 

ေကာင္းမြန္ေသာအုပ္ခု်ပ္မႈဆိုသည္မွာ အာဏာလက္၀ယ္ရိွေနသူမ်ားအေပၚ၌သာ တည္မီေနျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ အစိုးရအဖဲြ႔တြင္မပါ၀င္သူ အတိုက္အခံလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေပၚ၌လည္း ထပ္တူနီးပါးမွ်တည္မီ၍ ေနေပသည္။ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံတြင္ လူမ်ားစုအကို်းစီးပြားအတြက္ လူနည္းစု၏အခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္၍မရေပ။ လူနည္းစု၏အကို်းစီးပြားကိုလည္း တနည္းနည္းျဖင့္ အကာအကြယ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ လူနည္းစုအကို်းစီးပြား အတြက္ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္၊ အတိုက္အခံျပဳပိုင္ခြင့္ကို ခြင့္ျုပရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ သေဘာတရားအရပင္ လူမ်ားစု၏ဆနၵကို လိုက္ေလ်ာယံုမွ်သာမက လူနည္းစု၏ဆနၵကိုလည္း အသိအမွတ္ျုပျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ အနိုင္ရပါတီမွ အစိုးရဖဲြ႔ျပီးအုပ္ခု်ပ္ရေသာ္လည္း အတိုက္အခံပါတီမွ အစိုးရ၏လုပ္နည္း ကိုင္နည္းကို အျမဲတမ္းေလ့လာသံုးသပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ အစိုးရ၏အားနည္းခ်က္ ေပ်ာ့ကြက္ဟာကြက္အေပၚ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပနိုင္သည့္ အခြင့္အေရးရိွျခင္းျဖင့္ အစိုးရ၏မူ၀ါဒကို ၾကပ္မတ္ထိန္းေက်ာင္းခြင့္ျုပရမည္ ျဖစ္သည္။ အဂၤလန္နို္ငံ၌ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားအား အစိုးရမွလခေပးကာ တရား၀င္တည္ရိွခြင့္ျုပျပီး အစိုးရ၏အုပ္ခု်ပ္ မႈလုပ္ငန္းအား အျမဲတမ္းေလ့လာသံုးသပ္ေစသည္။

အာဏာရွင္အစိုးရတို႔သည္ အတိုက္အခံျပဳမႈကို လက္ခံသည္မဟုတ္ေခ်။ ၁၇၈၉ ခုနွစ္၌ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးသည္ နိုင္ငံသားတို့၏အခြင့္အေရးမ်ားကိုေတာင္းဆိုရာမွ ေပၚေပါက္ခဲ့ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း၌ အာဏာရေတာ္လွန္ေရးအစိုးရသည္ ၄င္းတို႔မူလေတာင္းဆိုေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ဂရုမျပဳ ေတာ့ဘဲ သေဘာထားကဲြလဲြသူ အတိုက္အခံမ်ားအား ဖိနိွပ္သတ္ျဖတ္လာေသာအခါ၌ ေသြးေျမက်ေသာ ျဖစ္ရပ္ဆိုးနွင့္ နိဂံုးခု်ပ္ခဲ့ရေပသည္။ ၁၉၇၃ ခုနွစ္တြင္ “ဂ်က္ကိုဘင္”ဂိုဏ္း အာဏာရသည့္အခါ၌ အတိုက္အခံ အင္အားစုအားလံုးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးၾကီးနွင့္ ပတ္သက္ျပီး အေမရိ ကန္ ဟားဗားတကၠသိုလ္ လူမႈေရးပါေမာကၡ “ဆိုင္မြန္ဆက္မား”၏ သံုးသပ္ပံုမွာ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ တေသြး တသံတည္းျဖစ္ေရး၊ လူတိုင္းရပ္တည္ခ်က္တူညီေရး စေသာအခ်က္မ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ဦးစားေပးေသာ ေၾကာင့္ သေဘာထားကဲြလဲြသည့္ လူနည္းစုကို အကာအကြယ္ျုပရန္အတြက္ အေျခခံဥပေဒတြင္ မျပဌာန္းနိုင္ ျဖစ္ခဲ့ရျပီး ကဲြျပားေသာသေဘာထားမ်ားကို ခြင့္မျုပနိုင္ေသာေၾကာင့္ ဆိုး၀ါးေသာအကို်းဆက္ကို ျဖစ္ေပၚခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ 

ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးကာလ၌ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေတာင္ဆိုခဲ့ၾကေသာ္ လည္း ကဲြျပားျခားနားေသာ သေဘာထားအယူအဆမ်ားကို ခြင့္မျုပခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီဖက္ကို ဦးမတည္ ေတာ့ဘဲ နပိုလီယန္၏ အာဏာသိမ္းမႈနွင့္ နိဂံုးခု်ပ္ခဲ့ရေလသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားျဖင့္ လူနည္းစု၏အခြင့္အေရးမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္ နွင့္ အတိုက္အခံတို႔၏ လြတ္လပ္စြာလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခြင့္ကို ဥပေဒအရ အာမခံခ်က္ေပးရန္လိုအပ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီရွင္သန္မႈအေရး၌ နိုင္ငံေရးပါတီအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေစာင့္ၾကည့္မႈ၊ အစိုးရနွင့္အတိုက္အခံ အၾကား အျပန္အလွန္ထိန္းသိမ္းမႈ စသည္တို႔သည္ အထူးလိုအပ္လွ်က္ရိွေပသည္။

၁၉ ရာစု အဂၤါလန္ ဒႆနပညာရွင္ ဂြ်န္စတူးအတ္မလ္က ကု်ပ္တို႔ဟာ ကု်ပ္တို႔ အယူအဆနဲ႔ ကဲြျပားေနတဲ့ အယူအဆေတြ၊ ဆန္႔က်င္အယူအဆေတြကို ခြင့္ျုပသင့္တယ္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေနြးခြင့္ ရိွရမည့္အျပင္ ဆန္႔က်င္ဘက္အျမင္ကို တင္ျပနိုင္ခြင့္ ေပးရမည္ဟုဆိုသည္။

အထူးသျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို တဦး၊တေယာက္၊တဖဲြ႔တည္းမွ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ရယူထားေသာ တိုင္းျပည္ မ်ားတြင္ အာဏာရသူတို႔က တကိုယ္ေကာင္းဆန္လြန္းေသာေၾကာင့္ အတိုက္အခံလုပ္မႈမ်ားကို မၾကိုက္ျခင္းရိွ သကဲ့သို႔၊ အာဏာရထားသူတို႔က ၄င္းတို့ကိုòပိင္ဆိုင္လာမည္ကို ေၾကာက္ေသာေၾကာင့္လည္း အတိုက္အခံကို လက္မခံခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ လိုအပ္ခ်က္တရပ္ျဖစ္ေသာ လူနည္းစု၏အခြင့္ အေရးနွင့္ အတိုက္အခံတို႔၏ လြတ္လပ္စြာရပ္တည္ခြင့္ကို ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခု်ပ္ပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားရ မည္ျဖစ္ေပသည္။

နိုင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ထင္ျမင္ယူဆခ်က္နွင့္  ဆနၵသေဘာထားမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္နို္င္ ခြင့္ျပဳရမည္။ Citizens must be permitted to form their own opinions and express them freely;

နိုင္ငံသားတို႔၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ သေဘာထားမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္ျုပျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ပင္ျဖစ္သည္။

ဂရိေခတ္ ေအသင္ၿမဳိ့ျပနိုင္ငံတြင္ အရြယ္ေရာက္ျပီးနိုင္ငံသားတိုင္း ၿမဳိ့ျပတ၀ွန္းလံုး၏ သင္းလံုးကြ်တ္ လူထု အစည္းအေ၀းတြင္ မိမိတို႔သေဘာထားထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ရရိွခဲ့ ၾကသည္။ ဂရိတို႔၏ လူထု ေကာင္စီသည္ အခု်ပ္အျခာအာဏာပိုင္ အဖဲြ႔အစည္းပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္သူတို႔၏သေဘာထားကို ဆန္႔က်င္ နိုင္သည္မဟုတ္ခဲ့ေခ်။ လူထုေကာင္စီ၏ အေရးၾကီးေသာကိစၥျဖစ္သည့္ တနိုင္ငံနွင့္တနိုင္ငံ စစ္ေၾကညာျခင္း၊ စစ္ေျပျငိမ္းျခင္း၊ မဟာမိတ္စာခု်ပ္ခု်ပ္ဆိုျခင္း၊ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း၊ အေထြေထြဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္မြန္းမံ ျပဌာန္းျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လူထုေကာင္စီသည္ လူထုအစည္းအေ၀းသို႔ အတည္ျုပေထာက္ခံရန္ အစဥ္ျမဲတင္ျပရျပီး၊ လူထုအစည္းအေ၀းမွ အမ်ားဆနၵအရ သေဘာတူအတည္ျုပခ်က္ရရိွမွသာလွ်င္ ျပည္သူ လူထုကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပုသည္။

ထိုသို႔ဂရိေခတ္တြင္ လူထုသေဘာထားဆနၵကို အေလးဂရုျပဳသကဲ့သို႔၊ ေရာမေခတ္၌လည္း လူထု၏သေဘာ ထားဆနၵကို အာဏာပိုင္တို႔သည္အသိအမွတ္ျုပခဲ့သည္။ ကမၻာေက်ာ္သည့္ ေရာမ ဥပေဒ (၁၂) က်မ္းသည္ လူထု၏အတည္ျုပခ်က္သေဘာထားမ်ားေၾကာင့္ ခိုင္ျမဲတည္တံ့သည့္ ဥပေဒက်မ္းျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေခတ္သမိုင္းအဆက္ဆက္၌ မိမိတို႔၏ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ သေဘာထားဆနၵမ်ားကို ရဲ၀ံ့ေျပာင္ေျမာက္စြာ ေဖာ္ ထုတ္ခဲ့သည့္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ မ်ားစြာေပၚထြန္းခဲ့သည္။ ထိုသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္တိုင္ ဆနၵကိုေဖာ္ထုတ္ ရံုသာမက ျပည္သူမ်ားသို႔လည္း မိမိတို႔၏အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ခြင့္ရိွၾကရန္ ေဆာ္ၾသခဲ့ေပသည္။ အခ်ဳိ႕ပညာရွင္မ်ားသည္ အသက္နွင့္ရင္းျပီး အမွန္တရားအတြက္ မိမိဆနၵကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒုတိယေနာက္ဆံုးမင္းျဖစ္သူ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္၌္ ရတနာပံုသတင္းစာ ထုတ္ေ၀ေရး သားျခင္းနွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္သူတို႔၏ သေဘာထားထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို သတင္းစာဆရာတို႔အား လြတ္လပ္ စြာေရးသားခြင့္ျုပခဲ့ေလသည္။ စစ္အာဏာရွင္ဗိုလ္ခု်ပ္ေန၀င္းသည္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ အာဏာသိမ္းယူျပီးေနာက္ ျပည္သူ တို႔၏ သေဘာထားထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို ထင္ဟပ္သည့္ လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္၊ ပံုနိွပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာဆနၵေဖာ္ထုတ္ခြင့္တို့ကို ပိတ္ပင္လာခဲ့ရာ ယေန႔အခိ်န္ထိပင္ျဖစ္သည္။ ျပည္တို႔၏သေဘာထား မ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳကာ မိမိတို႔အာေဘာ္မ်ားကို ၎တို႔ထိန္းခု်ပ္ထားေသာ သတင္းစာနွင့္သတင္းမီဒီယာ အသီးသီးမွ ၀ါဒျဖန့္ သည့္ မဲျပာပုဆိုးသတင္းမို်းကိုသာ လႊင့္ထုတ္ေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။

၁၉၈၈ ခုနွစ္ လူထုအံုၾကြမႈၾကီးနွင့္ ဒီမိုကေရစီေတာင္းဆိုတိုက္ပဲြ၀င္မႈတို႔သည္ ျပည္သူတို႔၏ ဆနၵအမွန္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေစခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္အာဏာရွင္တို႔သည္ ျပည္သူတို႔၏ သေဘာထားကို အေလး ဂရုမျပဳေသာေၾကာင့္ အာဏာသိမ္းမႈျဖင့္ လူထုဆနၵကို ပိတ္ပင္ခဲ့ေတာ့သည္။ န၀တေခတ္တြင္လည္း (၁၉၉၀) ေရြးေကာက္ပဲြ၏ရလဒ္ကို အသိအမွတ္မျပဳျခင္းျဖင့္ ျပည္သူတို႔၏သေဘာ ထားကို မ်က္ကြယ္ျုပေနေပသည္။ ယေန႔န၀တ/နအဖမွ အမို်းသားညီလာခံ အတုၾကီးျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအားေရးဆဲြလွ်က္ရိွရာ ျပည္သူတို႔၏ ဆနၵသေဘာထား အစစ္အမွန္မဟုတ္သည့္အျပင္ စစ္အာဏာ ရွင္တစု၏ သေဘာထားဆနၵ၊ စစ္အာဏာရွင္၀ါဒ သက္ဆိုးရွည္ရန္သာျဖစ္ေၾကာင္း ယေန႔ျပည္သူမ်ား အသိပင္ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံသားအေနျဖင့္ အျခားသူမ်ားနွင့္ပူးတဲြ၍ လြတ္လပ္ေသာအသင္းအဖဲြ႔မ်ား ဖဲြ႔စည္းထူေထာင္ ခြင့္ျပဳရမည္။ Citizens must be free to associate with other citizens;

နိုင္ငံတခုသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးလွ်င္ နိုင္ငံသားတို့အား မိမိတို႔ဆနၵအေလွ်ာက္ အသင္းအပင္းမ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ဖဲြ႔စည္းခြင့္ရိွေၾကာင္း၊ ဖဲြ႔စည္းနိုင္ေၾကာင္း ဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္း သတ္မွတ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။  တနည္းအားျဖင့္ နိုင္ငံသားတို႔၏ လြတ္လပ္ခြင့္သေဘာတရားကို ထင္ဟပ္ေပၚ လြင္ေစလို၍ျဖစ္သည္။

၁၉၆၄ ခုနွစ္ မတ္လ (၈) ရက္ေန႔တြင္ စစ္အာဏာရွင္တစုသည္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥပေဒကိုလည္း ေကာင္း၊ အမို်းသားအား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးဥပေဒကိုလည္းေကာင္း ထုတ္ဆင့္၍ တနိုင္ငံလံုးရိွ အသင္း အဖဲြ႔မ်ားကို အျပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းေစခဲ့ျပီး မဆလ တပါတီစနစ္ကိုသာ က်င့္သံုးေစခဲ့သည္။ ဂ်ာနယ္သတင္းစာ မ်ားကိုလည္း (၆၂) ခုနွစ္ ပံုနိွပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ဥပေဒအရ ထုတ္ေ၀ခြင့္ပိတ္လိုက္သည္။ မည္သည့္အသင္းအဖဲြ႔မွ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ မေပးေတာ့ေခ်။ မဆလ၏ ၾကိုးကိုင္မႈေအာက္တြင္ရိွသည့္ အလုပ္သမားအစည္းအရံုး၊ ေတာင္သူ လယ္သမားအစည္းအရံုး၊ လမ္းစဥ္လူငယ္အစည္းအရံုး၊ စစ္ျပန္၊ စစ္မႈထမ္းအဖဲြ႔စသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားကိုသာ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထိုအသင္းအဖဲြ႔တို႔သည္ မဆလအာဏာရွင္တို႔၏ ေဒါက္တိုင္မ်ားသာျဖစ္ျပီး ျပည္သူတို႔ ၏ အေရးအရာကိစၥမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရိွေခ်။ လမ္းစဥ္ပါတီ၏ မူ၀ါဒသေဘာထားအေပၚ အေျခခံျပီး လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္။

အေျခခံအားျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း၌ မည္သည့္အုပ္စုအသင္းအဖဲြ႔ကိုမွ် အထူး အခြင့္အေရး မ်ားကို ခံစားခြင့္မေပးရန္ျဖစ္သည္။ In Principle, no groups within society (the police, members of particular party, etc) may be given special privileges.

လူ႔အဖဲြ႔အစည္းသည္ ေလာကပါလတရားနွင့္ျပည့္စံုရန္ အထူးလိုအပ္လွ်က္ရိွသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ လြတ္လပ္မႈ၊ ညီမွ်မႈ၊ တရားမွ်တမႈရိွျခင္းေၾကာင့္ လူမႈေရးပဋိပကၡမွကင္းေ၀းနိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခိ်န္ထိ ျပည္တြင္းစစ္မီး မျငိမ္းျခင္းသည္။ မညီမွ်ေသာအခြင့္အေရးေၾကာင့္ ဆို၍ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ယေန႔ထိတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ကို ေတာင္းဆိုဆဲျဖစ္သည္။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း အုပ္စုတစုသို႔ဘက္လိုက္ျခင္း၊ အထူးအခြင့္အေရးေပးျခင္း ထိုသို႔တန္းတူညီမွ်မႈမရိွ၍သာ ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ေလာင္ခဲ့ရသည္။

ယေန႔ခိ်န္ထိ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္္ စစ္တပ္သာလွ်င္အမိ၊ စစ္တပ္သာလွ်င္အဖဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနသည့္အျပင္ အနာ ဂါတ္နိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑ပင္ တပ္မေတာ္ပါ၀င္ရမည္ဟု အတိအလင္း ေဖာ္ထုတ္ေန ေသးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

မိမိအာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ မိမိကိုယ္ပိုင္ယနၱရားမ်ားကို အထူးအခြင့္အေရးေပးလွ်က္ က်ားကန္ေပးေစ သည္။ အထူးအခြင့္အေရးေပးျခင္းခံရသျဖင့္ အာဏာယစ္မႉးလာကာ ျပည္သူတို႔၏ အခြင့္တရားကို မ်က္ကြယ္ ျပုေစျခင္းျဖစ္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုအဖဲြ႔အစည္းတို႔သည္ ထင္တိုင္းရမ္းကားေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျမန္မာျပည္သူလူထုသည္ လူလံုးသူလံုးမပီျပင္ခဲ့၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ပေပ်ာက္သြားမွ နိုင္ငံသားတို႔သည္ မိမိကံၾကမၼာကို မိမိဖန္တီးနိုင္ခြင့္ရၾကမည္ ျဖစ္ေပသည္၊၊