အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ေပၚထြန္းခဲ႔ေသာ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း (၃)

(စုေဆာင္းတင္ျပသူ- လင္းထက္ေဆြ)

မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ စတင္ျဖစ္ထြန္းမႈဆိုင္ရာအယူအဆမ်ာ

း
မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ထြန္းမႈႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး မိမိ တို႔
ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ အလြန္မွားယြင္းဆိုး၀ါးေနေသာ အျမင္မ်ား
ပ်ံ႕ႏွံ႕လွ်က္ရွိသည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင္႔ ဆိုရလွ်င္ မဟာယာန
ဗုဒၶဘာသာ ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ရႈျမင္သံုးသပ္ေရးသားၾကေလသည္။

(၁) မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ သည္ မူလဗုဒၶဘာသာ ကို မိမိတို႕ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သလို
ျဖည္႕စြက္ျပင္ဆင္ႏုတ္ပယ္ ေရးသားထား ေသာ အတုအေယာင္ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သည္။
(၂) မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာသည္ ၀ိနည္း ကို အေလးမထားေသာ ပရိယတၱိ-ပဋိပတၱိ-ပဋိေ၀ဓ
သာသနာ (၃) ရပ္ မရွိေသာ အတုအေယာင္ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သည္။
(၃) မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာသည္ အဆင္႔ျမင္႕ သမထ-၀ိပႆနာ ဘာ၀နာက်င္႔စဥ္မ်ား
မရွိမူပဲ ေအာက္တန္းစား ဆန္ေသာ အင္းအိုင္ခါးလွည္႕လက္ဖြဲ႕
အေဆာင္ယံုၾကည္မႈမ်ား နတ္ေဒ၀တာ ကိုးကြယ္မႈမ်ား ျဖင္႕သာျပည္႔ႏွက္ေနေသာ
အတုအေယာင္ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သည္။

ဤ အေရးအသား အယူအဆမ်ားသည္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ၏ ပကတိသဘာ၀ အမွန္ ႏွင္႔
ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈ သမိုင္း ေၾကာင္း ကို မ်က္ကြယ္ျပဳလွ်က္ ဂုိဏ္းဂဏစြဲ
မ်ားျဖင္႔ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိလိုေသာ အေရးအသားမ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။

မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ထြန္းမႈ သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏
ဘာသာေရးသမိုင္းတစ္ခုလံုးႏွင္႔ ဆက္စပ္ေနေလသည္။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ သည္
အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ဘာသာေရးသမိုင္း တြင္ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင္႔ အျခားေသာ
ဘာသာေရးဂုိဏ္းမ်ား (အထူးသျဖင္႔ ဟိႏၵဴ ေ၀ဒႏၱဂုိဏ္း ႏွင္႔ ညာယ ၀ိေသသိက
ဂုိဏ္း) တို႔ အၾကား ရုန္းကန္မႈမ်ား၏ ရလာဒ္ ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏
ဘာသာေရးသမိုင္း တြင္ လိုက္ပါစီးေမ်ာခဲ႕ ရေသာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ အေနျဖင္႔
မူလဗုဒၶဘာသာ၏ အသြင္အျပင္ ႏွင္႔ ျခားနားေျပာင္းလဲလာခဲ႔ သည္မွာ
ဓမၼတာပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင္႔ မူလဗုဒၶဘာသာ တြင္ မပါ၀င္ခဲ႔ ေသာ
အယူအဆသစ္မ်ား  မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ နယ္ပယ္ တြင္ ေပၚေပါက္လာခဲ႔ သည္မွာ
အမွန္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း အယူအဆသစ္မ်ားမွာ မူလဗုဒၶဘာသာမွ
ေသြဖည္ရန္မဟုတ္ပဲ ဆန္႕က်င္ဖက္ ဘာသာျခား ဘာသာေရး ဂိုဏ္းမ်ားအၾကား
ဆက္လက္ရွင္သန္ႏိုင္ရန္ ရုန္းကန္ခဲ႔ရမႈ ၏ ေျခရာမ်ားသာျဖစ္သည္ကို ယေန႔ေခတ္
ပညာရွင္ သုေတသီမ်ား သိလာရၿပီျဖစ္ပါသည္။

ဘာသာေရးဂိုဏ္းမ်ားအၾကား ထိေတြ႕ကူးလူးဆက္ဆံမႈမ်ားေၾကာင္႕ ဟိႏၵဴ
ေ၀ဒႏၱဂုိဏ္း ႏွင္႔ ညာယ ၀ိေသသိက ဂုိဏ္း ဆန္ေသာ အယူအဆမ်ား မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ
အတြင္းသို႔ စိမ္႔၀င္ေရာက္ရွိခဲ႕ သည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏
ဘာသာေရးသမိုင္းအရ အလယ္ေခတ္တြင္ ေပၚေပါက္လာခဲ႔ေသာ တႏၱရေယာဂ က်င္႕စဥ္
အယူအဆမ်ား ေလာကီသိဒၶိဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား သည္ပင္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ
အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ႔ေလသည္။ ထို႔ျပင္ မဟာယာန
ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္ႀကီးမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ႔ျခင္းကလဲ ဤျဖစ္စဥ္ ကို
အားေပးခဲ႔သည္။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာသည္ တရုပ္ျပည္ ဂ်ပန္ျပည္ တိဗက္ျပည္
တို႔သို႔ ပ်ံ႕ပြားခဲ႔ေသာ အခါတြင္လည္း အဆိုပါတိုင္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္
အားေကာင္းစြာ ရွိေနႏွင္႕ေသာ ရုိးရာအေတြးအေခၚမ်ား
ယံုၾကည္မႈထံုးဓေလ႕မ်ားႏွင္႔ ေရာယွက္ေပါင္းစပ္ရျပန္ရာ ပိုၿပီး
ေျပာင္းလဲေသာ အသြင္ကို ေဆာင္ယူလာခဲ႔ သည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေလသည္။
ဤျဖစ္စဥ္မ်ား ကို ဆက္လက္ ၍
အေသးစိတ္ေရးသားေဖၚျပသြားပါမည္။ ယခု ဆက္လက္၍ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ စတင္
ျဖစ္ထြန္းမႈႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး ပညာရွင္ တို႔၏ အယူအဆမ်ား က
ေလ႕လာၾကည္႕ၾကပါစို႕။

မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈ (Mahayana Buddhist Movement) ကို
ေစတီပုထိုးမ်ား ကိုးကြယ္မႈ ႏွင္႔ ဆက္စပ္ကာ ေပၚေပါက္လာသည္ဟု အခ်ိဳ႕
ပညာရွင္မ်ားက မွန္းဆၾကသည္။ ဘီစီ (၃) ရာစု မွ ေအဒီ (၃) ရာစု အတြင္းကာလ သည္
အိႏၵိယႏိုင္ငံ တြင္ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေသာကာလျဖစ္သလို ဗုဒၶဘာသာ
လည္း ပ်ံ႕ပြား ေနေသာကာလျဖစ္သည္႔ အားေလ်ာ္စြာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အၾကား
ေစတီပုထိုးမ်ား ကိုးကြယ္မႈ လည္း ေခတ္စားေနခဲ႔ေသာ ကာလျဖစ္ေလသည္။

ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကို
မဟာပုရိသ အေနႏွင္႔ ကိုးကြယ္မႈမ်ား ရွိလာခဲ႔ၿပီး ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကို
ရည္မွန္းလွ်က္ ဓါတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ား ကို ေစတီပုထိုးမ်ား တည္ထား
ကိုးကြယ္မႈမ်ားလည္း ထြန္းကားခဲ႔သည္႕ အခ်ိန္လဲ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ
ေစတီပုထိုးမ်ား၏ ပရ၀ုဏ္ အတြင္း၀ယ္ ရဟန္းေတာ္မ်ား သီတင္းသံုးရာ
ေက်ာင္းတိုက္မ်ားရွိခဲ႔ၿပီး ယင္း ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ေစတီပုထိုးမ်ားကို
ေစာင္႔ေရွာက္ထိန္္းသိမ္းျခင္း ေစတီပုထိုးမ်ားကို ၀တ္ျပဳပူေဇာ္ျခင္း
တို႔ကို ဦးစီးရြက္ေဆာင္ရသူမ်ားျဖစ္ေလသည္။ အဆိုပါ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွ မဟာယာန
ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈ စတင္ခဲ႔ေလသေလာ ဟု လည္း
ပညာရွင္မ်ားေတြးေတာၾကည္႕ၾကသည္။

ေနာက္အယူအဆတစ္ခုမွာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈ အိႏၵိယႏိုင္ငံ
တြင္ေပၚေပါက္လာခ်ိန္မွာ ေရွးဦးဗုဒၶဘာသာ တြင္ ဂိုဏ္းမ်ား
အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲထြက္ေနေသာကာလ ျဖစ္တန္ရာသည္။ ဥေရာပ မွ
ခရစ္ယာန္ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးလႈပ္ရွားမႈ ကဲ႔သို႔
မဟာယာနဗုဒၶဘာသာလႈပ္ရွားမႈ သည္ တြင္ ဂိုဏ္းမ်ားအားလံုး
ေပါင္းစည္းညီညြတ္ေရး ႏွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ ၏ ယံုၾကည္မႈ အႏွစ္သာရ ကို
ျပန္လည္ေဖၚေဆာင္ရန္  အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္အေနႏွင္႔ ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
ေခတ္ၿပိဳင္ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏ ဘာသာ ႏွင္႔ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏ ဘာသာ ကို အားေပးေသာ
ဘုရင္မ်ား၏ ထိုးႏွက္မႈ မ်ားကို ႀကံ႕ ႀကံ႕ခံႏိုင္ေသာ
၀ါဒသေဘာတရားေရးရာတစ္ရပ္ အေနႏွင္႔ ေပၚေပါက္ခဲ႔ဟန္တူပါသည္။

ထိုေခတ္ကာလ က ဟီနယာနဂိုဏ္းမ်ားသည္ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရးကိုပဲဦးတည္ခ်က္ထားကာ
က်င္႔ႀကံအားထုတ္ ေနၾကေသာေၾကာင္႔ ႏိုင္ငံေရး ႏွင္႔ ကင္းလြတ္ေနေလသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးမ်ားမွာ ေနထိုင္ကာ တရားအားထုတ္ရင္း
ပရိယတၱိစာေပေလ႕လာမႈမ်ားလုပ္ ေနခဲ႔ၾကေသာေၾကာင္႔ လူအမ်ားနဲ႔
ကင္းကြာလာခဲ႔ၾကေလသည္။
မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈကို စတင္ခဲ႔ၾကေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား
ရဟန္းေတာ္မ်ားကမူ ေခတ္ၿပိဳင္ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏ အဖြဲ႔အစည္းႏွင္႔
ဆန္႕က်င္ရပ္တည္--ရဟန္းေတာ္မ်ားနည္းတူ ဥပသကာ ေတြ၏ အခန္းက႑ကိလည္းု
ေရွ႕တန္းတင္ခဲ႔ ၾကေလ၏ (၀ိမလကိတၱိနိေဒၵသသုတ္)…သို႔ေသာ္ ပညာတတ္ မဟာယာန
ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားကသာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္မည္မွာ
အေသအခ်ာပင္ျဖစ္ေလသည္။

ရက္ဂ်ီနယ္ေရး (Reginald Ray) ၏ အလိုအရမဟာယာနဗုဒၶဘာသာလႈပ္ရွားမႈသည္
အရည၀ါသီေတာရ ေဆာက္တည္ ေသာ ရဟန္းမ်ားမွ စတင္ခဲ႔ဟန္ရွိေၾကာင္း တင္ျပခဲ႔၏
ေရွးေဟာင္းမဟာယာနသုတၱန္မ်ာကို တရုပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုခဲ႕ေသာ ေလာကေခမ၏
ဘာသာျပန္ဆိုခ်က္မ်ားတြင္ တပအက်င္႔ ေယာဂအက်င္႔ ကမၼ႒ာန္းအက်င္႔မ်ား ကို
အသားေပးေဖၚျပခဲ႔သည္ကိုေတြ႕ ရသည္။  တပအက်င္႔ ေယာဂအက်င္႔
ကမၼ႒ာန္းအက်င္႔မ်ား အားျဖင္႔
သာမန္ထက္ထူးကဲေသာတန္ခိုးရျခင္းတိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္
ေနေသာက်မ္းစာမ်ားေဖၚထုတ္ျခင္း ေဒ၀ေလာက ပရေလာကႏွင္႔ အဆက္အသြယ္ျပဳလွ်က္
အဆင္႔ျမင္႔တရား ဓမၼေဒသနာမ်ားကို အသိေရာက္ေပါက္ေျမာက္ႏိုင္ျခင္း တို႔
အားျဖင္႔ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈ ကို တြင္က်ယ္ေစခဲ႔ လူအမ်ား
လက္ခံယံုၾကည္မႈကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ႔ သည္ဟု ဆိုပါသည္။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ
လႈပ္ရွားမႈ သည္ ဂါမ၀ါသီ ဂိုဏ္းမ်ားႏွင႔္ ၿပိဳင္ဆိုင္ခဲ႔ရဟန္တူေသာေၾကာင္႔
ေရွးေဟာင္းမဟာယာနသုတၱန္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ
အံ႕ဖြယ္သရဲတန္ခိုးသတၱိထူးမ်ားမွာ စာေပအလကၤာသေဘာအရ
အလွတန္ဆာဆင္ရုံသက္သက္မဟုတ္ပဲ ဂိုဏ္ခ်င္း ဘာသာတရားခ်င္း အၿပိဳင္အဆိုင္
စည္းရုံးရဟန္ျဖစ္ေသာ ရုန္းကန္မႈ မ်ားကိုညြန္ျပေနခဲ႔ပံုရေလသည္။

ဂရီဂိုရီ ရႈိပင္ Gregory Schopen ၏အျမင္ ေရွးေဟာင္းမဟာယာနသုတၱန္မ်ားတြင္
တူရူႏွစ္ခုရွိေနေၾကာင္းေဖၚျပသည္။
မဟာယာန သည္ ေရွးဦးဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္းမ်ားႏွင္႔ အေစးမကပ္ခဲ႔ ေသာေၾကာင္႔
ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးမ်ား အတြင္း ေနထိုင္ေသာ
မဟာယာန၀ါဒီရဟန္းေတာ္မ်ား-အမ်ားႏွင္႔မတူ အပယ္ခံ အႏွိမ္ခံျဖစ္ေနရျခင္း
ေတာရေဆာက္တည္ က်င္႔ႀကံေနေသာ အရည၀ါသီ မဟာယာန၀ါဒီရဟန္းေတာ္မ်ား-ဂါမ၀ါသီ
ဂိုဏ္းမ်ားမွ လက္မခံျခင္း တို႔ ကို ေတြ႕ရသည္။ မဟာယာန၀ါဒႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ
ေက်ာက္စာ အေထာက္အထားမ်ား ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ မရွိခဲ႔ျခင္း က ဤ အခ်က္ကို
သက္ေသထူေန သည္ဟု ဂရီဂိုရီ ရႈိပင္ က သံုးသပ္ထားပါသည္။

မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကိုလူဥပသကာတို႔ကစတင္ခဲ႔ေၾကာင္းအယူအဆ
မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကိုလူဥပသကာတို႔ကစတင္ခဲ႔ေၾကာင္းအယူအဆကို ျပင္သစ္လူမ်ိဳး
ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းပညာရွင္ ေအတ်န္းလာမုတ္(Étienne Lamotte) က တင္ျပခဲ႔၏။
လာမုတ္၏ အႏုမာန အရ ရဟန္းေတာ္တို႔၏ အတိမာန ႏွင္႔ ေထာင္လႊားမႈကို
လူဥပသကာတို႔က တုန္ျပန္ျခင္းအားျဖင္႔ ေပၚေပါက္ခဲ႔ သည္ဟုဆိုပါသည္။
ဘုရားရွင္လြန္ၿပီးေနာက္
ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ အတြင္း ဗုဒၶဘာသာသည္ တိုးတက္ခဲ႔ေသာ္လည္း အတြင္း အပ
အခက္အခဲေတြ ကို  ရင္ဆိုင္ခဲ႔ရေလသည္။

ပိဋကတ္က်မ္းစာမ်ားအေပၚ အျမင္မတူညီမႈ က်မ္းစာသစ္မ်ား ထပ္တိုးလိုေစျခင္း
၀ိနည္းကို ေလွ်ာ႔ေစျခင္း စေသာ ကြဲျပားမႈမ်ားျဖင္႔ ရုန္းကန္ခဲ႔ရာ၀ယ္
လူဥပသကာတို႔က ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ တရားေသ အနက္ဖြင္႔ဆိုခ်က္မ်ားကို
ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ရာမွ မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈစတင္ေၾကာင္း  ေအတ်န္းလာမုတ္ (Etiene
Lamotte) က ေတြးဆခဲ႔သည္။

ေစတီ ထူပါ ကိုးကြယ္မႈ ကို အေျခခံၿပီး မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကို လူဥပသကာ
တို႔ကစတင္ခဲ႔ေၾကာင္းအယူအဆကို ဂ်ပန္လူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းပညာရွင္ အကိရ
ဟိရကာ၀ (Akira Hirakawa) (1963; cf. Hirakawa 1990: 256–74).က တင္ျပခဲ႔
ပါသည္။ ဘုရားရွင္လြန္ၿပီးေနာက္ က်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ေစတီ
ထူပါ မ်ားတည္ေဆာက္ ႒ာပနာၿပီး ကိုးကြယ္ခဲ႔ၾကသည္။ ေစတီ ထူပါ တို႔ ကို
လူဥပသကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔က ေစာင္႕ေရွာက္ခဲ႔ၾကၿပီး ေစတီ ထူပါ ကိုးကြယ္မႈ
ကို အေျခခံ၍ မဟာယာနဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား တိုးတက္ထြန္းကားလာခဲ႔ေၾကာင္း အကိရ
ဟိရကာ၀ က ေကာက္ခ်က္ဆြဲလိုဟန္တူပါသည္။ ထို႕အျပင္
နာမည္ေက်ာ္၀ိမလကိတၱိနိေဒၵသသုတၱန္ မွာ လူဥပသကာ၀ိမလကိတၱိ က
အဆင္႔ျမင္႕မားေသာ မဟာယာနဆိုင္ရာ တရားအသိဥာဏ္ ကို ေဖၚက်ဴးခဲ႕ပံုကို
ေထာက္ရႈၿပီး မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကို လူဥပသကာ တို႔က ဦးေဆာင္မႈ ျပဳခဲ႔ေၾကာင္း
မွန္းဆၾကသည္။

ဘဒၵကာရဗ်ာကရဏသုတၱန္ မွာ လူေဗာဓိသတၱက မဟာယာနတရားမက်င္႔သံုးေသာ ရဟန္းထက္
ပိုျမင္႔ျမတ္ေၾကာင္း ေရးသားထားခ်က္ကို ေတြ႕ရေလသည္။ ထူးျခားေသာ အျဖစ္အပ်က္
တစ္ရပ္ကို မွတ္တမ္းျပဳထားပံုမွာအေသာကဒတၱာ ဗ်ာကရဏသုတၱန္တြင္ အေသာကဒတၱာ
အမည္ရွိ (၁၂) ႏွစ္အရြယ္ ဘုရင္႔ သမီးေတာ္ေလး က နန္းေတာထဲ၀င္လာေသာ
ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ရွိခိုးဦးခ်ရန္ ျငင္းဆန္ခဲ႔ပံု  ျခေသၤ႕ က ေတာေခြး မ်ား
ကို အရုိအေသျပဳရန္မလိုအပ္သလို မဟာယာနလမ္းစဥ္ကို လိုက္နာသူက ဟီနယာန
ရဟန္းမ်ားကိုအရုိအေသျပဳရန္ မလိုအပ္ပါေၾကာင္း  ဖခင္ ဘုရင္ႀကီးကို
ေလွ်ာက္ထားပံုမ်ား ပါ၀င္ေနသည္ကို ေထာက္ခ်င္႔္၍ မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကို
လူဥပသကာ တို႔က ရဟန္းေတာ္ တို႔ကို ဆန္႕က်င္ခဲ႔ဟန္ ကို ေတြ႕ရေပသည္။

သို႔ရာတြင္ ေခတ္ပညာရွင္မ်ားက ေစတီ ထူပါ ကိုးကြယ္မႈ ကို အေျခခံၿပီး
မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကို လူဥပသကာ တို႔ကစတင္ခဲ႔ေၾကာင္းအယူအဆကို
လက္သင္႔မခံလိုၾကေတာ႔ေခ်။ဂရီဂိုရီ ရႈိပင္ (Gregory Schopen) ၏
ေ၀ဖန္ခ်က္မွာ ေရွးေဟာင္းမဟာယာနသုတၱန္မ်ားတြင္ ေစတီ ထူပါ ကိုးကြယ္မႈ ကို
ျပင္းထန္စြာ ဆန္႕က်င္ထားခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရေသာေၾကာင္႔ျဖစ္ ေလသည္။ ေစတီ
ထူပါ ကိုးကြယ္မႈ ထက္ မဟာယာနလမ္းစဥ္ ကို ေဖာ္က်ဴးထားေသာက်မ္းစာမ်ား
ကိုးကြယ္မႈ ကို အေျခခံၿပီး မဟာယာနလႈပ္ရွားမႈကို စတင္ခဲ႔ေၾကာင္း Gregory
Schopen က ဆိုခဲ႕ပါသည္။

(ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။)