ဗမာ့စာေပ နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္

by Kyaw Thurein on Sunday, August 7, 2011 at 4:19am

Mar 22, 2009


ဒီရက္ထဲ ျငိမ္ကုပ္ျပီး..သမိုင္းပံုထဲ တိုးေနမိတာပါ။ ကိုယ္တုိးရမွာက..တျခား..။ ဒါေပမဲ့.. ကိုေအာင္သူျငိမ္းဆီက..သန္႕ျမင့္ဦး ရဲ႕ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ ကိုလဲ..အျပီးသပ္ သြားဖတ္.. ကိုေမာင္ရင္ဆီက..ဦးနာေအာက္ လဲ.. အကုန္စုဖတ္ ရတာနဲ႕.. ေနရင္းထိုင္ရင္း..သမိုင္းပံု ထဲကို ျပဳတ္ကို က်သြားတာ။


ဒီၾကားထဲ.. ပိတ္ရက္က ျမိဳ႕တက္ရင္း..ရထားေပၚဖတ္ဖို႕ဆို ျပီး.. ၀ယ္ထားတာ ၾကာေနျပီး.. ဟုတ္တိ ပတ္တိ မလွန္ရေသးတဲ့.. ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ Freedom from Fear စာအုပ္ ကို လွန္လိုက္မိတယ္။ ေဆာင္းပါးေတြ စာေတြ စုေပါင္းထားတဲ့ အထဲက.. Literature and Nationalism in Burma ဆိုတဲ့ စာတမ္း ေလးကို စိတ္၀င္စားသြားတယ္။ ဖတ္စရာေတြ အားလံုး စုဆံု အာရံုက်သြား တာကလည္း..သမိုင္းဆိုတာထက္.. သမိုင္းထဲကေန.. ေရာင္ျပန္တလက္လက္ ထေနတဲ့..ဗမာျပည္ ..ဗမာလူမ်ိဳးေတြ ရဲ႕ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ အေျခခံ..။ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ထဲက လိုဆိုရင္ေတာ့..ဗမာမင္းဆက္ ေတြရဲ႕...မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ထက္ပိုကဲတဲ့.. မ်က္ကန္းခ်စ္ ..တလမ္းသြား..တဖက္ျမင္ အယူအစြဲ ေတြ ။

++++++++++++++

လူတေယာက္ဟာ..ၾကီးျပင္းလာလို႕ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ.. သူ႕လူမ်ိဳးရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ သမိုင္းေတြကို စိတ္၀င္စားလာတာ.. လိုက္စားျဖစ္တာ.. အနဲဆံုး..အခ်ိန္ေပး ဖတ္ရွဳျဖစ္တာ ဟာ.. သဘာ၀ က်တဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုပါ။

အခုလဲ..ေဒၚစု ရဲ႕ စာတမ္းတခ်ိဳ႕ကို စဖတ္ၾကည့္ေတာ့မွ.. ဗမာ့သမိုင္းေတြ..ဗမာ့စာေပ ေတြကို္.. ေရွးမဆြထဲက.. နက္နက္နဲနဲ ႏွဳိက္ယူ ထားနိုင္ပံု ကို မယံုနိုင္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေတြ႕လိုက္ရတယ္။ အခု ဗမာ့စာေပ နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ဆိုတဲ့ စာတမ္းက.. ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ က်ိဳတိုု တကၠသိုလ္မွာ ေဒၚစု စာတမ္းျပဳစု ခ်ိန္က..ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ တခုပါ။

စာတမ္းမွာ..၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း ကာလေတြကို ၀ံသာနုေခတ္လို႕ တင္စားျပီး..သမိုင္းေၾကာင္း အက်ဥ္း နဲ႕အတူ တင္ျပထားပါတယ္။ ၁၉၃၀ မွာ အင္ဒို- ဗမာ အေရးအခင္းကေန.. မျငိမ္မသက္မူေတြ စျဖစ္လာတာ.. ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႕အတူ ဆရာစံ သူပုန္ ေပၚလာတာ.. ေနာက္ ဒို႕ဗမာ အစည္းအရံုးၾကီးနဲ႕အတူ လက္
၀ဲစာေပ ေတြ ထြန္းကားလာရာကေန.. ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ၾကီးျဖစ္.. ေနာက္ေတာ့..ဒုတိယ ကမၻာစစ္မီး ေတာက္ေလာက္ ကူးစက္လာတဲ့ ဗမာ့ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း ၾကီးကို အေျခခံလို႕ေပါ့..။ အဲဒီ နိုးၾကားလွဳပ္ရွားမူေတြ မျဖစ္လာခင္ တုန္းက.. ဗမာ့ ေရွးစာေပ ေတြကို..အုပ္ခ်ဳပ္သူ အေနာက္တိုင္းသား ပညာရွင္ေတြက.. စိတ္မ၀င္စား ၾက ပါဘူး။

အဲဒီ ေနရာမွာ ထူးထူးျခားျခား စိတ္၀င္စားဖို႕ ေကာင္းတာက.. အဲဒီလို ဘယ္သူမွ စိတ္မ၀င္စား အေလးမထားတဲ့ အခ်ိန္မွာ..၁၉၁၀ မွာ ျဗိတိသွ် အရာရွိ ( ပညာရွင္ ) J.S. Furnivall ကေနျပီး.. The Burma Research Society ဆိုတာ ကို စတည္ေထာင္ေပးခဲ့တာ ပါပဲ။ ဗမာ အရာရွိ ဦးေမေအာင္ နဲ႕ တြဲဖက္ျပီး သူကိုယ္တိုင္ ကမ ကထ ျပဳခဲ့တဲ့.. သူ႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က....ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ နဲ႕ ျဗိတိသွ် လူမ်ိဳးေတြ ၾကားထဲက.. တူညီတဲ့.. စိတ္၀င္စားမူ ေတြနဲ႕ ျမန္မာနိုင္ငံၾကီးကို အက်ိဳးျပဳနိုင္ဖို႕ လိုု႕ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဦးၾကီး ဖာနီဗယ္လို႕ ခ်စ္စနိုးေခၚ လာၾကတဲ့.. အဲဒီ မ်က္ႏွာျဖဴ ၾကီးရဲ႕ ျမန္မာ့သမိုင္း စာေပ ေတြအေပၚ စိတ္ေစတနာ ၾကီးပံုေတြကို ျမန္မာစာေပပညာရွင္တိုင္း သိၾကပါတယ္။ ပိုျပီး စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာက..အဲဒီ အသင္းၾကီးဟာ ၁၉၈၀ ခုနွစ္ေတြ အထိ ကို ရွိေနခဲ့ေသးတာပါ။ ( ေဒၚစု ၏ ေနာက္စာတမ္းတခု အရ- ဦးၾကီးဖာနီဗယ္၏ Burma Book Club ကပဲ..ျမန္မာျပည္ထဲကို လက္၀ဲစာေပ မ်ား မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ တာ ..လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္)

တကယ္ေတာ့..အဲဒီ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ခုေလာက္ အတြင္းမွာ- ေခတ္ပညာတက္္လည္းျဖစ္.. မ်က္ႏွာျဖဴ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ နဲ႕ လဲ နီးစပ္ျပီး.. ဗမာမ်ိဳးခ်စ္ ေတြ အေနနဲ႕ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ မရွိလွတဲ့..ဦးၾကီး ဖာနီဗယ္တို႕.. ေဒါက္တာ လုစ္ တို႕ ဦးေဖေမာင္တင္ တို႕ အုပ္စု ေတြ..ေနာက္.. တျခား မစ္ရွင္ ေက်ာင္းထြက္ ေတြကပဲ.. ဗမာ့စာေပ သမိုင္းတခုကို စတင္ခဲ့ၾကတာပါလား လို႕ စာေတြေပၚကေန ေရာင္ျပန္ဟပ္္ျပီး ေတြးၾကည့္ ေနမိ ေသး တယ္။ ဒီၾကားထဲမွာမွ.. ဆရာၾကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္ မွိဳင္းတို႕လို.. ရိုးရာ ဓေလ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာတတ္..က၀ိ အေက်ာ္ၾကီးေတြ ကလည္း.. အျပိဳင္ဆိုသလို ျဖစ္လာ ခဲ့တယ္။ အဲဒီလို.. ပါဠိိ အထံုအမႊန္း ေရွးျမန္မာစာ အခန္႕ နဲ႕ ေခတ္အျမင္ ကမၻာ့အေတြးေတြ ေရာယွက္လာတဲ့.. ေခတ္သစ္ ျမန္မာစာ ကို လွပ အဆင္ေျပစြာ ေပါင္းကူး ေပးခဲ့တာက.. ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့..ေခတ္စမ္း စာေပ ပဲ လို႕.. စာတမ္းထဲမွာ သံုးသပ္ထား ပါတယ္။

တကယ္လည္း ျမန္မာစာ သစ္ ရဲ႕ အခန္းကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ ခဲ့တဲ့..ပထမဆံုး ၀တၱဳ .. `ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မ ( ၁၉၀၄)´ ကို ေရးသားခဲ့သူဟာ.. ေအာက္ျမန္မာျပည္သား.. မစ္ရွင္ေက်ာင္းထြက္..ခရစ္ယန္ဘာသာ၀င္ ..ဂ်ိမ္းစ္ လွေက်ာ္( ေဂ်ာ္) ျဖစ္တယ္။ ၀တၱဳကေတာ့..နိုင္ငံျခားစာအုပ္ျဖစ္တဲ့ မြန္တီခရစ္တို ျမိဳ႕စားၾကီးကို မွီျငမ္း ထားတာ ျဖစ္ေပမဲ့.. ပထမဆံုး ျမန္မာ ဇတ္လမ္း၀တၱဳတပုဒ္ အျဖစ္ သမိုင္း
၀င္ ေနပါတယ္။

သူ႕ေနာက္မွာ ဆက္ထြက္လာတဲ့.. ဦးလတ္ ရဲ႕ `စပယ္ပင္´(၁၉၁၂) နဲ႕ ` ေရႊျပည္စိုး´ (၁၉၁၄)
၀တၱဳၾကီးေတြ အေၾကာင္းကိုလည္း..ေဒၚစုက.. ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ရွဳ သံုးသပ္ထားပံု ပါ။ ဦးလတ္ကလည္း.. ရန္ကုန္သား..မစ္ရွင္ေက်ာင္းထြက္.. အစိုးရ အရာရွိ။ အဲဒီ ဇာတ္လမ္းေတြ မွာ.. နိုင္ငံေရး ဆိုျပီး.. တိတိပပ အရိပ္အေယာင္ေတြ မပါေပမဲ့.. ေခတ္ ရဲ႕ လူမူစီးပြား မွန္ကူကြက္ ေတြ ျဖစ္တဲ့.. ရိုးရာ အစဥ္အလာ နဲ႕ ေခတ္ပညာတတ္ တို႕ရဲ႕ ၀ိေရာဒိ ေတြ..လူမ်ိဳးျခားမ်ား ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္မူရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေတြ..ဒါေတြအျပင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ျပ ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ ပါခဲ့တာမို႕..သမိုင္းတန္ဖိုး ရွိခဲ့ တယ္ လို႕ဆိုတယ္။

အဲဒီ ေနာက္ေတာ့..ျမန္မာ့စာေပ သမိုင္းမွာ..အခုထက္တိုင္ လႊမ္းမိုးပဲ့တင္ေနေသးတဲ့..ဆရာၾကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ရဲ႕ ဋီကာ ေတြ ေပါ့။ ဆရာၾကီးရဲ႕ ေလးခ်ိဳးၾကီးေတြကလည္း.. ေခတ္စနစ္နဲ႕ ကၽြန္ျပဳခံ သာမန္ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ႏွလံုးသား နဲ႕ ထပ္တူ က်ေန ခဲ့တယ္။ စာတမ္းထဲမွာေတာ့.. သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဆိုတာ..ဒုတိယ ကမၻာစစ္ မတိုင္မီ ကာလ ျမန္မာ့စာေပ ကို အမ်ားၾကီး ကိုယ္စား ျပဳ ခဲ့ ေပ တယ္ လို႕ သံုးသပ္ထားျပီး.. ဂႏၱ၀င္စာေပ အေရးအသား နဲ႕ အသံုးအႏွံဳး ေတြကို ထိန္းသိမ္း နိုင္သေလာက္..ကိုလိုနီ ေခတ္ ပညာေရး က ထြက္ေပၚလာတဲ့..လူငယ္ေတြရဲ႕ အေတြးအျမင္ ေခတ္မီွမူေတြကိုလည္း.. လက္၀ဲစာေပ ေတြ အထိ ..ေလးစား လက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့.. အျမင္က်ယ္သူ တေယာက္အျဖစ္ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့..သူ႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ တပည့္ သာ၀ကေတြ သက္၀င္ယံုၾကည္တဲ့ မာ့က္စ္ ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ အယူအဆ ေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ သူ တကယ္ ဖမ္းဆုပ္ ျဖစ္ခဲ့သလဲ ဆိုတာ.. ေမးခြန္းထုတ္စရာ ပါလို႕..ေဒၚစုက.. အဆံုးသပ္ထားပါတယ္။

၁၉၃၃ ကေန..၁၉၃၄ အထိကိုေတာ့.. ေခတ္စမ္း စာေပ ကာလ လို႕ ဆိုပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ၾကီးမွာ ျမန္မာစာ ဌါန ၾကီးတခု ျဖစ္လာေအာင္ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ရဲ႕ တပည့္ရင္း တပည့္ဦး ေတြ ျဖစ္တဲ့ သိပၸံ ေမာင္၀ ..ေဇာ္ဂ်ီ နဲ႕ မင္းသု၀ဏ္ တို႕ ၃ ဦးဟာ ေခတ္စမ္း စာေပ ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ သေကၤတ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕အုပ္စု ဟာ.. ေရွး ဂႏၱ၀င္ စာ ေပ ေတြကို လည္း ႏွံ႕စပ္တဲ့အျပင္.. အဂၤလိပ္စာ..ပ်ဴ..မြန္ နဲ႕ပါဠိိ စာေပ ေတြကိုပါ.. ကၽြမ္း၀င္ ၾကပါတယ္။ ပါဠိိ အသံုး ကိုးကားမူ ေတြ နဲ နိုင္သမွ် နဲနဲ နဲ႕ ရိုးရွင္း တဲ့ ၀ါက် တည္ေဆာက္ပံုေတြကို ..အေစာပိုင္း ကေတာ့..ေ၀ဖန္ ရွဳတ္ခ် မူေတြ လဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၀ ေလာက္မွာ ေပၚခဲ့တဲ့.. ဦးဖိုးက်ား နဲ႕ ပီမိုးနင္း စာေတြ ကိုလည္း..ေခတ္စမ္း ရဲ႕ ေရွ႕ေျပးေတြ အျဖစ္ ယွဥ္တြဲ သံုးသပ္ ထားပါေသးတယ္။

ေခတ္စမ္း ၃ေယာက္ထဲမွာျဖင့္..သိပၸံ ေမာင္၀ ကို ေ၀ဖန္အခံရဆံုး ျဖစ္တယ္ လို႕ ဆိုတယ္..။ အဂၤလိပ္ မင္း ေတြ ေအာက္မွာ အမူထမ္းတဲ့ အိုင္စီအက္စ္ အရာရွိ ျဖစ္ေနခဲ့တာကို.. အၾကမ္းဖ်င္း စာဖတ္ ပရိသတ္အေနနဲ႕.. လက္ညွိဳးထိုးစရာ ျဖစ္ေနခဲ့တာ.. တကယ္ေတာ့..စိတ္မေကာင္းစရာပါ။ သူ႕စာေတြက..အေျခခံ လူတန္းစားကို အေပၚစီးက ၾကည့္တယ္လို႕ ေျပာသူေျပာ.. မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ မရွိသူလို႕ ဆိုသူက..ဆိုၾက ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့..သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားလဲ ျဖစ္ခဲ့..အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းဆရာ လဲ လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သိပၸံေမာင္၀ ( ဦးစိန္တင္)ဟာ..တရားဥပေဒ ကို အင္မတန္ အေလးထား တဲ့ နိုင္ငံၾကီးသား တေယာက္ျဖစ္ျပီး..ဒီလို တန္ဖိုးထားျခင္းဟာ...လြတ္လပ္တဲ့ တိုင္းျပည္တခုမွာ ဂုဏ္အဂၤါ တရပ္ ျဖစ္ေပမဲ့.. နိုင္ငံျခား သား အုပ္စိုးမူ ေအာက္က..ရုန္းထြက္ဖို႕ ၾကိဳးစားေနတဲ့ ျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့..ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ ရ ျခင္းပဲ.. လို႕..ေဒၚစုက..သံုးသပ္ထားပါတယ္။ သူ႕ကို ဘဂၤါလီ စာေရးဆရာတေယာက္နဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ျပ ထားျပီး သူသာ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ.. မေသခဲ့ဖူး ဆိုရင္..( ၁၉၄၁ မွာ. ဓါးျပ သတ္လို႕ အသက္ဆံုးခဲ့ပါတယ္) လြတ္လပ္တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံၾကီးမွာ စာေရးဆရာတေယာက္အျဖစ္ ဘယ္လို ျပည္သူ႕အက်ိဳးျပဳမယ္ဆိုတာ.. ဘယ္သူမွ မသိနိုင္ပါဘူး လို႕ မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။

ေဇာ္ဂ်ီ နဲ႕ မင္းသု၀ဏ္ ရဲ႕ ကဗ်ာစာေပ ေတြမွာေတာ့..ေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ စာေတြက .ေတာ္လွန္ေရး နိူးေဆာ္သံ ေတြ..နိုင္ငံေရး အေငြ႕အသက္ ေတြ ပါ ျပီး..မင္းသု၀ဏ္က ေတာ့.. သဘာ၀ ေတာ ေတာင္ အလွ နဲ႕ ေက်းလက္ သဘာ၀ ေတြ ..ကေလး ကဗ်ာေတြမွာ ပို သက္၀င္ တယ္လုိ႕ ခြဲျခားသံုးသပ္ထားပါတယ္။ အခ်ဳပ္မေတာ့..ေခတ္စမ္း စာေပ ကဗ်ာေတြဟာ..အတံုးလိုက္ အတစ္လိုက္.. နိုင္ငံေရး ေ၀ါဟာရ ေတြ... ခ်ဲ႕ကား စိတ္ကူးယဥ္ ထားတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ မပါ ပဲ.. တကယ့္ လူမူ သဘာ၀ ကို ေဖာ္ျပ ရင္း.. တျပိဳင္တည္းမွာပဲ..၀ံသာနု တရားေတြကို လည္း ေပါင္းကူး ယွက္ႏြယ္ေပးရင္း.. စာဖတ္သူေတြ ရဲ႕ ရင္ထဲကို အမ်ိဳးသားေရး နိူးၾကားမူေတြ မသိမသာ ကိန္းေအာင္းေစခဲ့တယ္လို႕.. ႏွစ္သက္စြာ ေရးသားထားပါတယ္။

အဲဒီ ေခတ္က.. အမ်ိဳးသားေရး နိုးၾကားဖို႕ ဆိုတဲ့.. ေစတနာ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ သမိုင္း ေနာက္ခံ စိတ္ကူးယဥ္ ဇတ္လမ္းေတြကလည္း.. အေတာ့္ကို ထင္ရွားခဲ့တာကိုး။ ေဒၚစုက..ေတာ့္ေတာ့္ကို ႏွိဳက္ႏွိဳက္ခၽြတ္ခၽြတ္ လိုက္လံ ဖတ္ရွဳထား ခဲ့တာပါ..။ သူ နမူနာ ျပခဲ့တာေတြက..လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး ေရးတဲ့..`နတ္သွ်င္ေနာင္ (၁၉၁၉)´.. မဟာေဆြ ရဲ႕ `သူပုန္ၾကီး(၁၉၃၆)´ .. `စစ္ထြက္သူ (၁၉၃၉) ´ .. ေဇယ် ရဲ႕ ` ျမတ္ေလးေရႊဓါးဘို ( ၁၉၂၁).. ဦးသိန္းေမာင္ ရဲ႕ ` ရဲျမန္မာ့ (၁၉၃၁)´ ။ ေတာ္ေတာ့္ကို စံုပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ဒဂုန္ခင္ခင္ေလး ရဲ႕ ` ေရႊစြန္ညိဳ( ၁၉၃၃)´ ကို ဆိုရင္..အေသအခ်ာ ေတာင္ ဇတ္ေၾကာင္းျပန္ျပ ထားပါေသးတယ္။ အဲဒီမွာ.. ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ အရွဳပ္ေတာ္ပံုေတြ ၾကားက ..ေျပးလာတဲ့..မင္းမ်ိဳးႏြယ္ တေယာက္ ကစလို႕.. သူ႕ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ ၃ ဆက္တိုင္တိုင္..ေနာက္ဆံုး တရုတ္ ျမန္မာ နယ္ျခားက.. လက္၀ဲ ေတာ္လွန္ေရး သမား တေယာက္ထိ.. ေရးျပထားတယ္ ဆိုေတာ့.. ဖတ္ၾကည့္ခ်င္ စိတ္ေတာင္ ေပါက္လာပါတယ္။ ဂ်ဴး ရဲ႕ ရုပ္ရွင္ ရိုက္ခဲ့တဲ့` တခါက..ဧရာ၀တီညမ်ား´ ကိုေတာင္ သတိရ မိတယ္။

သိန္းေဖျမင့္ ကိုလည္း..ေဒၚစုက..ေတာ္ေတာ့္ကို ေလးေလးနက္နက္ သီးသန္႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး ေရးျပထားပါတယ္။ ` သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဦးလြန္း အတၱဳပတၱိ´ ဆိုတဲ့သူ႕ ရဲ႕ စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့တဲ့..နိဒါန္း အမွာ ထဲက..စာသားတခုကို အေသအခ်ာ ေကာက္နုတ္ျပ ထား တာ ေတြ႕ရတယ္။ -- အျပစ္မွာ အဖိုးအခ ရွိတယ္..ျပန္ေပးဆပ္ ရ လိမ့္ မယ္.. လူမူေရး..နိုင္ငံေရးေတြမွာ မွားယြင္း ေဖာက္ျပန္မူေတြကို လံုး၀ လ်စ္လ်ဴရွဳထားလို႕ မျဖစ္နိုင္ဘူး.. စာေရးဆရာ ေတြရဲ႕ တာ၀န္က....ဒါေတြကို ေထာက္ျပ ရံုတင္ မဟုတ္ ပဲ.. အျဖစ္နိုင္ဆံုး ေျဖွရွင္း နိုင္တဲ့ နည္း လမ္း ေတြကိုပါ ေပးသင့္တယ္--- ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။

ေဒၚစု ကိုယ္တိုင္ ေျပာတာကလဲ.. စာေရးဆရာ ေတြ ဟာ...ျပည္သူေတြရဲ႕ ရင္ခုန္သံ နဲ႕ ေ၀းျပီး..သူတို႕ရဲ႕ အသိပညာ အတတ္ပညာ ေလး ထဲမွာတင္ ရွိမေနသင့္ သလို.. တဖက္ကလည္း.. ျပည္သူ ကို ခင္းျပ ခ်ျပရမဲ့..နည္းလမ္းေကာင္းေတြ..အေတြးအေခၚ အသစ္ေတြကို လည္း.. အျမဲ ဆန္းသစ္ ေဖာ္ထုပ္ ေနသင့္တယ္လို႕....ဆိုထားပါတယ္။

ေနာက္ ဆံုး ပိုဒ္မွာ သူေထာက္ျပ တဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ တခ်က္ကေတာ့.. ဗမာျပည္ထက္ ကိုလိုနီ သက္တမ္းပိုရွည္တဲ့.. ပိုေစာတဲ့..အိႏၵိယ နိုင္ငံမွာေတာ့..စာေရးဆရာ ေတြ ပညာရွင္ေတြဟာ.. အေနာက္နိုင္ငံသားေတြ ရဲ႕ ၁၈ ရာစု လစ္ဘရယ္ ထံုးစံ အမူအက်င့္ေတြ ကို ပိုမို ထိေတြ႕ ကူးစက္ခြင့္ ရခဲ့ျပီး.. အဲဒီ ရလဒ္ေတြ အျဖစ္..၁၉ ရာစု ေလာက္ကတည္းက..ဖြဲ႕တည္လာတဲ့..လစ္ဘရယ္အယူအဆ ေတြနဲ႕ပဲ.. ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း လြတ္လပ္ေရးလွုပ္ရွားမူ ေတြကို.. တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ခဲ့တယ္လို႕.. ဆိုပါတယ္။ ဒါဆိုရင္.. ဗမာနိုင္ငံ မွာ.. ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္းကမွ.. အသက္၀င္လာခဲ့တဲ့..စာေပ လွဳပ္ရွားမူေတြ နဲ႕အတူ..၁၉၃၀ ပိုင္းေလာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ..ျမန္ဆန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ..ကမၻာ့အခင္းအက်င္းေတြ.. ေအာက္ကေန.. ရံုးၾကြ တက္ လာတဲ့..၀ံသာနု အမ်ိဳးသားစိတ္ေတြ ကေတာ့..လစ္ဘရယ္ အေျခခံ ေတြနဲ႕ အလွမ္းေ၀းခဲ့လို႕မ်ား.. ျပသာနာေတြ မျငိမ္းနိုင္ခဲ့ေလ သလား လို႕..ကိုယ့္ဖာသာ ဆက္ျပီး စဥ္းစားေန မိေသးတယ္။

ေဒၚစုက.. ဒီစာတမ္းကို ျပဳစုတဲ့အခါ တမင္တကာကို.. ပညာရပ္ဆန္တဲ့ အကိုးအကားစာအုပ္ ေတြ ကို မသံုး ပဲ.. အဲဒီ ၀ံသာနု ေခတ္ကာလက..ျပည္သူေတြၾကားထဲမွာ.. ထဲထဲ၀င္၀င္ စြဲစြဲျမဲျမဲ ရွိခဲ့တဲ့.. ဇတ္လမ္း ၀တၱဳေတြနဲ႕ စိတ္ကူးယဥ္ ရသ စာေပ ေတြကို အသံုးျပဳခဲ့တာလို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါမွလည္း ျပည္သူ ထဲက..လာတဲ့ ရင္ခုန္သံ စစ္စစ္..စိတ္ဆႏၵ အမွန္ေတြကို.. နားလည္ သံုးသပ္နိုင္မွာ မဟုတ္လား။ ရာဇ၀င္ ဆိုတာေတြကေတာ့..နံမယ္နဲ႕လိုက္ေအာင္..မင္းစိုးရာဇာေတြရဲ႕ အေၾကာင္းေတြ ခ်ည္းပဲ မို႕လို႕.. အဲဒီ ေခတ္ေတြက.. ရွားရွာပါးပါး..ဦးပုည ရဲ႕ ေရသည္ျပဇတ္ လိုမ်ိဳးေလး ေတြက လြဲရင္.. အားလံုးလိုလို က မွန္နန္းေဆာင္ ေပၚက..သမိုင္းေတြ
ခ်ည္း ျဖစ္ေနခဲ့တာပဲ ေလ။ ျပည္သူ႕စာေပ ေတြ မေပၚေသး တဲ့ ေခတ္ေတြ က ေန..ျပည္သူ႕စာေပ ေတြ..အင္နဲ႕အားနဲ႕ ရုန္းၾကြ လာခဲ့...ခုေတာ့လည္း..ျပည္သူ႕အသံ ေတြ ေသာေသာညံ လို႕.. ။
-
Ref: Literature and Nationalism in Burma, Freedom from Fear by Aung San Suu Kyi

Source:>http://tiny.cc/l6rhi