ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ခရီး Myanmar Challenges and way forward by Rajiv Bhatia

by Ye Myint Thu on Saturday, July 9, 2011 at 10:41pm

(4 July 2011 ရက္စဲြပါ The Hindu မွ Rajiv Bhatia ေရးသားေသာ Myanmar Challenges and way forward ကုိ   ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)
(စာေရးသားသူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာသံအမတ္ႀကီးေဟာင္းျဖစ္သည္။)

စစ္အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေခတ္ေဟာင္းကုန္ဆံုးခဲ့ၿပီး၊ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေခတ္သစ္သည္ လုိအပ္ခ်က္ မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ စတင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
  ကၽြႏု္ပ္တုိ႔တုိင္းျပည္ႏွင့္ ႀကီးမားစြာ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနေသာ အိမ္နီးခ်င္းျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အၿမဲတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ေနရန္ လုိအပ္ေသာ ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ႏုိဝင္ဘာလက ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပၿပီးေနာက္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လႊတ္ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ား၏ အာ႐ုံစူးစိုက္မႈ ကုိခံခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္လမ်ားအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းအခ်က္အလက္ အနည္းငယ္သာ ရွိေသာေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားမႈေလ်ာ့က်ခဲ့ရသည္။
 ထုိသုိ႔ေသာ အခ်ိန္တြင္ အစုိးရသစ္ဖဲြ႕ၿပီးေနာက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ Myanmar and the International Community The way Forward အမည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုသုိ႔ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားခံခဲ့ရသည္။ အဆုိပါ ေဆြးေႏြးပဲြကုိ ဇြန္လကုန္ပုိင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ဂ်ာမန္ေဖာင္ေဒးရွင္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ FES တုိ႔ပူးေပါင္းက်င္းပခဲ့ၾကၿပီး အက်ဳိးရွိေသာ ေဆြးေႏြးပဲြ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေဆြးေႏြးမႈ၏ အရန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား အျဖစ္ အေျခခံဥပေဒသစ္ စတင္ျခင္း၊ ပါလီမန္အသစ္ ကက္ဘိနက္အသစ္စတင္ျခင္း၊ ေဒသဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ဝန္ႀကီးမ်ား စတင္ျခင္းစသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရးမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ေရြးေကာက္ပဲြသည္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈမရွိဟု ကန္႔ကြက္ ႐ႈတ္ခ်ေသာ ၾသဇာရွိသည့္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္း၏ အသံေၾကာင့္ ေဝဖန္ သံုးသပ္သူမ်ားၾကားတြင္ အုပ္စုႏွစ္စုကဲြသြားေစသည္။ ေျပာင္းလဲမႈ ဘာမွ်မရွိဟု ယံုၾကည္ေသာအုပ္စုႏွင့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားရွိသည္ဟု ျငင္းခ်က္ထုတ္ေသာ အုပ္စုႏွစ္စုျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ တစ္စုံတစ္ရာ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီးဟူေသာ အျမင္အေပၚတြင္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားထြက္ေပၚလာပါသည္။

၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ဒီမုိကေရစီလမ္းညႊန္ေျမပံုခုႏွစ္ခ်က္ကုိ ေရးဆဲြခဲ့ေသာ စစ္တပ္မွ မဟာဗ်ဴဟာခ်မွတ္သူ မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လမ္းညႊန္ ဒီမုိကေရစီ က်င့္သံုးရန္ စီမံခဲ့သည္။ စစ္အစုိးရေျပာခြင့္ ရပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အတိတ္မွ အမွားမ်ားကုိ သင္ခန္းစာယူ၍ေရြးေကာက္ပဲြကုိ က်င္းပမည္ဟု ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာထားခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ကကဲ့သုိ႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က တစ္ျပည္လံုးအႏုိင္ရသလုိမ်ဳိးျပန္မျဖစ္ရန္ ၎တုိ႔က ဆံုးျဖတ္ထားခဲ့ၾကသည္။ အကန္႔အသတ္ျပဳထားေသာ ဒီမုိကေရစီကုိ ယခုေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္အစုိးရ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကုိ မွားယြင္းအဓိပၸါယ္ ေကာက္ခဲ့ၾကေသာ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာအခ်ဳိ႕သည္ ဒီမုိကေရစီစစ္ လာေတာ့မည္ဟု ယံုၾကည္မႈ ဖန္တီး ခဲ့ၾကသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ႀကီးေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ျဖစ္မလာေသာအခါ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေဝဖန္မႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ အမွန္တကယ္တြင္ စစ္အစုိးရ သည္ ဒီမုိကေရစီစစ္အတြက္ မည္သည့္ကတိမွ်ေပးခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ လူအမ်ားစုကမူ စစ္တပ္မွ တုိက္႐ုိက္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းထက္စာလွ်င္ ယခု ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲသည္ ျပည့္စံုမႈမရွိေသးေသာ္လည္း ပုိေကာင္းသည္ဟု ခံယူခဲ့ၾကသည္။

ယခုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္တြင္ ပါဝင္ျခင္းမရွိေသာ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားအေနျဖင့္ေရာ မည္သုိ႔ရွိမည္နည္း။ အဆုိပါ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား ဆုိ သည္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဒီမုိကေရ စီလႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ သူမ၏ NLD ပါတီ၊ ၎တုိ႔ကုိ ေထာက္ခံေသာ ႏုိင္ငံျခားတြင္ ေနထုိင္သူ မ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔၏ အေနာက္ႏုိင္ငံ အင္အားႀကီးမဟာမိတ္မ်ားကို ဆုိလုိသည္။ အဆုိပါ အင္အားစုမ်ားသည္ စစ္တပ္အေပၚ ဘက္လုိက္ေရးဆဲြထားေသာ အေျခခံဥပေဒသစ္ကုိ ကန္႔ကြက္ေသာ အေျခခံအခ်က္မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔သည္ တုိင္းရင္းသားမ်ား ပါဝင္ေသာ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ခ်က္ျခင္းလႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိ ခဲ့ၾကသည္။

ကၽြႏု္ပ္ ရန္ကုန္တြင္ စကားေျပာခဲ့သူအားလံုးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈႏွင့္ သူမအေပၚ အမ်ား၏ ေလးစားယံုၾကည္ မႈ အေပၚ သံသယရွိသူတစ္ဦးမွ်မရွိေပ။ သူမသည္ အဆုိပါ ေက်ာ္ၾကားမႈႏွင့္ အမ်ား၏ ေလးစားမႈဆုိသည့္ စကားလံုးမ်ားတြင္ ပိတ္မိေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ အနည္းငယ္ကမူ သူမသည္ ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္လုိသလား သုိ႔မဟုတ္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး ႏုိင္ငံေရးအရ အာဏာရယူမည္လားဟု ယံုၾကည္ေနသည္။ အမ်ားစုကမူ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွ ပါဝင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွန္ေသာ လႈပ္ရွားမႈမွတစ္ဆင့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးအတြက္ သမုိင္းဝင္ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုဆံုး႐ႈံးရျခင္းအတြက္ ေနာင္တရလ်က္ရွိသည္။

သမတဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္တြင္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးပါဝင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တြင္ ဖိအားေပးေနေသာ စိမ္ေခၚမႈမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနသည္။ ၎သည္ စီးပြားေရးႏွင့္ ကမၻာႀကီးႏွင့္ ျပန္လည္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးကို အာ႐ုံျပဳဖြယ္ရွိေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေရွ႕ဆက္သြားမည္ကေတာ့ အမွန္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အဓိကဇာတ္ေကာင္ႏွစ္ဦးက ေဘးမွ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးမွာ အျပင္ထြက္ မသြားေသးသူ အာဏာရွင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဝင္မလာေသးသူ ျပည္သူ႔အသဲႏွလံုး ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ထိပ္ဆံုးမွ ဦးစားေပးရမည္မွာ စီးပြားေရးသာျဖစ္သည္ဟု ပါဝင္မႈအားလံုးက သေဘာတူၾကသည္။ ယင္းစစ္အစုိးရသည္ ၎တုိ႔၏ အဓိက ေအာင္ျမင္မႈမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈျဖစ္သည္ဟု ျပည္သူမ်ားယံုၾကည္လာေအာင္ စြမ္းအားကုန္သံုး၍ လူသိေအာင္ လုပ္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္ မၾကာမီက အစုိးရက တရားဝင္ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈပေပ်ာက္ေရးကုိ အာ႐ုံျပဳခဲ့ရာ ေဝဖန္သံုးသပ္သူမ်ား ႐ႈျမင္ခဲ့ေသာ တုိင္းျပည္ သည္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈႏွင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္မႈကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ခံစားခဲ့ရသည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ ဝန္ခံလုိက္သလုိ ျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ဆုိသည္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထပ္တလဲလဲအသံုးျပဳေသာ စကားလံုးသစ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ထိပ္တန္းအစုိးရ တာဝန္ရွိသူေဟာင္းတစ္ဦး ျငင္းခ်က္ထုတ္ခဲ့သလုိ ဘတ္ဂ်က္၊ ေငြေရးေၾကးေရး မူဝါဒ၊ ေငြလဲလွယ္မႈႏႈန္းမ်ားတစ္ခုတည္းျဖစ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးက႑ တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ အလားအလာမ်ားမွာ ရွင္းလင္းမႈမရွိျခင္းကုိေတြ႕ရသည္။ အျခားအစုိးရ တာဝန္ရွိသူေဟာင္း တစ္ဦးက လယ္ယာက႑ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ တင္ျပခဲ့သည္။

ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္ပဆက္ဆံေရးေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားကုိ ရွာေဖြခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰ ေမာင္လြင္က ၎၏ အဖြင့္ေက်ညာခ်က္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သမုိင္းတြင္ က႑သစ္တစ္ခုကို ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီဟု အေလးအနက္ေျပာခဲ့သည္။ တုိင္းျပည္ သည္ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔က သမတဦးသိန္းစိန္ ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းပါ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္မ်ားကုိ ဦးတည္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားၿပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း ၎က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစုိးရသည္ ေစ်းကြက္စီးပြား ေရးစနစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူ ယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး မူငါးခ်က္ေပၚတြင္ အေျခခံ ေသာ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒကုိ  အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ျဖစ္သည္။

 ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အေျခခံအခ်က္မ်ားမွာ အာရွ၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတည္းဟူေသာ ေဒါက္တုိင္သံုးခုေပၚတြင္ ေက်ာက္ခ်ထားသကဲ့သုိ႔ရွိသည္။ အေရးႀကီးေသာ ဆက္ဆံေရးအမ်ားစုမွာ အာဆီယံ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယတုိ႔ပါဝင္ေသာ အာရွႏွင့္ ျဖစ္သည္။ အံ့ၾသဖြယ္ရာမွာ စတုထၱေျမာက္ အာရွပါတနာ ဂ်ပန္မွာ ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ မတက္ေရာက္သည္မွာ သိသာလွၿပီး ၎၏ ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ထင္ဟပ္ ေစသည္။

အာဆီယံ႐ႈေဒါင့္အား စကၤာပူပညာရွင္ေခါင္းေဆာင္က တင္ျပရာတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမွာ ထြက္ေပၚလာသည္။ သုိ႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕အျမင္တြင္ ေအးတိ ေအးစက္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရသည္ဟုဆုိသည္။ တုိင္းရင္းသားမ်ား ကုိယ္စားျပဳေရးအတြက္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဒသဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ အေရးပါပံုကုိ ၎က မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့ၿပီး၊ ယခုအခ်ိန္သည္ မုိင္ေထာင္ခ်ီေသာ ခရီးအတြက္ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကဆုိသည္။ ၎သည္ အျခား အေရးႀကီးေသာ အခ်က္သံုးခုကုိလည္း ျပသခဲ့သည္။

 ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ အာဆီယံသည္ အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကုိ ဝင္ေရာက္မစြက္ဖက္ ဟု ကတိျပဳထားေသာ္လည္း အဖဲြ႕ႀကီး အေနျဖင့္ စုိးရိမ္ပူပန္မႈ၊ သံသယမ်ားကုိေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ၿပီး လုိအပ္လွ်င္ ေဝဖန္မႈပင္ ျပဳနုိင္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္မူ ျပည္္တြင္းေရးကုိ ဆိတ္ဆိတ္ေန ျခင္း ဒီပလုိေမစီကုိ က်င့္ သံုးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
                ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ၂၀၁၄ တြင္ အာဆီယံဥကၠ႒အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေလွ်ာက္ထားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဝါဒါကဲြေနမႈမ်ားကုိ ညႊန္းဆုိ၍ ၎က အႀကံျပဳရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အကယ္၍ ႏုိင္ငံေရးအရ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ထုိတာဝန္ကုိ ယူႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္ရွိပါက အာဆီယံအဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံ တစ္ခု အေနျဖင့္ ဥကၠ႒ေနရာ ယူႏုိင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ဆုိသည္။ တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ၎က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ တည္ေဆာက္ေရးတြင္ ေဒသတြင္းက အစျပဳကူညီမႈေပးေရးကို အႀကံျပဳေျပာၾကားခဲ့ၿပီး စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ ေက်းလက္ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးႏွင့္ ဥပေဒ မ်ား အားေကာင္းေရးအတြက္ ျပန္လည္ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကူညီႏုိင္သည့္ အာဆီယံ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကုိ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိခဲ့သည္။

 တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးကုိလည္း ခန္႔မွန္းတင္ျပမႈမ်ားျပဳခဲ့သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံသည္ ေဆြးမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့သည္။ ေမလက သမတ ဦးသိန္းစိန္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီးေနာက္ အလံုးစံုပါဝင္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာက်သည့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာ ပါတနာဆက္ဆံေရး အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခဲ့သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံသည္ နယ္စပ္စီမံခန္႔ခဲြမႈကုိ ပုိမုိပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၿပီး၊ ကုလသမဂၢႏွင့္ အာဆီယံတုိ႔ ဆက္ဆံေရး တြင္ ပုိမုိပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရန္လည္း သေဘာတူခဲ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္က အရင္းႏွီးဆံုးႏွင့္ အေရးႀကီးဆံုး သံတမန္ ဆက္ဆံေရးအတြက္ တ႐ုတ္အား ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။

အိႏိၵယ-ျမန္မာဆက္ဆံေရးကုိ အေသးစိတ္တင္ျပရာတြင္ ကၽြႏု္ပ္သည္ ေရွးယခင္မွစ၍ ကုိလုိနီေခတ္မွ လြတ္လပ္ေရးလြန္ကာလအထိ ႂကြယ္ဝ ေသာ သမုိင္းေၾကာင္းကို အက်ဥ္းတင္ျပခဲ့သည္။ အိႏိၵယသည္ ဒီမုိကေရစီ တန္ဖုိးမ်ားအတြက္ ကတိကဝတ္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ ရန္ လုိအပ္ခ်က္ၾကားတြင္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညီေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈကုိလည္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကၽြႏု္ပ္သည္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ႏွစ္ခုကုိ အေလးအနက္ ေျပာခဲ့သည္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ မူဝါဒသည္ ေဝဖန္မႈမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေနရရာ မူဝါဒ ဆုပ္ကိုင္ထားသူမ်ားက နယူးေဒလီသည္ ဒီမုိကေရစီျဖစ္ေပၚေရးကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳသည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚပုိမွီခုိလာျခင္းအေပၚ စိုးရိမ္မႈမ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္မႈမ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း ေဝဖန္မႈမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ ဆက္ဆံေရးသည္ အနာဂတ္တြင္ ျမန္မာအစုိးရသစ္ ဘာလုပ္ရမည္နည္း ဆုိသည့္ အခ်က္၏ သက္ေရာက္မႈ မ်ားကုိ ႀကံဳေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။

 ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယတုိ႔ျဖင့္ ဆက္ဆံေရးကိုတင္ျပရာတြင္ ျမန္မာအစုိးရ အႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာရာတြင္ သူမ၏ တုိင္းျပည္သည္ အမ်ဳိးသားဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရွိေသာ ဆက္ဆံေရး လုိအပ္ေၾကာင္း အေလးအနက္ထား ေျပာခဲ့သည္။

 ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အီးယူ၊ အေမရိကန္တုိ႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုအတြင္း ျပင္းထန္စြာ ဖိစီးမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ေခ်မႈန္းျခင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ မ်ားႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ဖမ္းဆီးထားမႈမ်ားေၾကာင့္ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခံ ခဲ့ရသည္။ အီးယူ၏ မူဝါဒသည္ ယခုအခါ ေျပာင္းလဲႏုိင္သည္။ အဆုိပါ သတင္းစကားကုိ ဥေရာပတာဝန္ရွိသူမ်ားက သယ္ေဆာင္လာသည္။ အစုိးရသစ္ သည္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ လႊတ္ရန္စဥ္းစားပါက ႐ုတ္တရက္ ႐ုိက္ခတ္မႈေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ၎တုိ႔က အႀကံျပဳၾကသည္။ ျမန္မာအစုိးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားကမူ အေရးယူ မႈမ်ား ႐ုတ္သိမ္းရန္ လုိအပ္ခ်က္ကုိ ေျပာခဲ့ၿပီး၊ ၎သည္ ျမန္မာအီးယူဆက္ဆံေရးအတြက္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ဳိးစီးပြားကုိ အားေကာင္းေစမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကလည္း ဥေရာပအရင္းအႏွီးမ်ားႏွင့္ နည္းပညာမ်ား ရႏုိင္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္လည္း Obama အစုိးရသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံမူဝါဒကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီး၊ စစ္အစုိးရေဟာင္းႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း သတိထား၍ ဆက္ဆံခဲ့ပါသည္။ ယခုေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ပါဝင္ေသာ အေမရိကန္ပညာရွင္က Sanction ကုိ ဆန္႔က်င့္ေၾကာင္း အသံျပဳခဲ့ၿပီး၊ Sanction မ်ားကုိ ႐ုတ္သိမ္းရန္အတြက္မူ သမတ Obama အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ႀကီးမ်ားေသာ အရင္းအႏွီးမ်ား ေပးဆပ္ရ ဖြယ္ရွိေၾကာင္း ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ကြန္ဂရက္တြင္ ႀကီးမားေသာ ေထာက္ခံမႈရရွိထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ကြန္ဂရက္ အမတ္တစ္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ ကြန္ဂရက္မွတ္တမ္းမ်ားအရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေဖာ္ျပမႈ ၁၅၉၈ ႀကိမ္ရွိခဲ့သည္ဟုဆုိသည္။

 ေဆြးေႏြးပဲြအနည္းဆံုးေန႔တြင္ နာမည္ႀကီး ၿဗိတိသွ်ပညာရွင္တစ္ဦးက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ လာေနၿပီျဖစ္သည္ဆုိသည္ကုိ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းက အသိအမွတ္ျပဳ၍ သင့္ေတာ္ေသာ တုန္႔ျပန္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။

ပညာအရေရာ မ်ဳိး႐ုိးအရပါ ေလးစားဖြယ္ ျမန္မာလူငယ္ပညာရွင္တစ္ဦးက ျမန္မာနုိင္ငံသည္ ေျပာင္းလဲမႈ အတြက္ အေရးပါေသာ အျဖစ္အပ်က္ (သုိ႔)အခ်ိန္ကုိ ႀကံဳေတြ႕ရလ်က္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ျမန္မာ့အေရးႏွင့္ သက္ဆုိင္သူအားလံုးသည္ လက္ေတြ႕က်ၿပီး ျပဳျပင္လြယ္ေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ား ျပဳႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၂၀၅၀ တြင္ ဘယ္ေရာက္ေနမည္ဆုိသည္မွာ ထုိသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ဳိးေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။

အျပန္လမ္းတြင္ ကၽြႏု္ပ္သည္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းယံုၾကည္မႈတစ္ခုရွိခဲ့ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အားလံုးဆက္စပ္ပါဝင္ေနေသာ အသြင္ ကူးေျပာင္း ေရး ကာလကုိ ျဖတ္သန္းေနၿပီျဖစ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖဲြ႕၏ ေခတ္ေဟာင္းကုန္ဆံုးကာ မျပည့္စံုေသးေသာ္လည္း အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္မႈေခတ္သစ္ကုိ စတင္ေနၿပီ ဆုိသည္ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။