Saturday, July 9, 2011

"စီးပြားပ်က္ကပ္ေကာက္ေၾကာင္းမ်ား"

created the doc: "စီးပြားပ်က္ကပ္ေကာက္ေၾကာင္းမ်ား"
Cloud Cuckoo Land created the doc: 
တတိယေထာင္စုႏွစ္ရဲ႕ လိုက္ကာအဖြင့္ကေတာ့ အျဖစ္အပ်က္အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ထံုမႊမ္း ေနပါတယ္။ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုးက မယံုႏိုင္စရာမရွိေအာင္ဘဲ ေျပာင္းလဲမႈက ျမန္ႏႈန္းျမင့္ေနပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္တိုးတက္လာ တဲ့စီးပြားေရးပံုစံခြက္ေတြက တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ကြဲအက္ၿပဳိက်ကုန္တယ္။ အေျပာင္း အလဲအသစ္ကို ႀကံဳရဖို႔အတြက္ ေဆြးေျမ့ေနတဲ့ စနစ္ေဟာင္းေတြ ၿပိဳက်ကုန္ျခင္းလား။


ကံေကာင္းလုိ႔ စီးပြားပ်က္တာပါ။ စီးပြားပ်က္လာတာဟာ ကံေကာင္းတာ ဟုတ္ပါ့မလား။ ဒါေပမယ့္ အခြင့္အလမ္းသစ္ေတြက ကံမေကာင္းတဲ့ အထဲမွာ ေရာပါလာတတ္ပါတယ္။ တခါတရံမွာေတာ့ အခက္အခဲေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တိုးတက္မႈေတြကို ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကံဆိုးတယ္လို႔ ထိုင္ေတြးေနလို႔ မျဖစ္ဘူး။ ျပႆနာႀကီးႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရေလေလ၊ လူသားရဲ႕ စြမ္းရည္ဟာ ပိုမိုတိုးတက္လာေလပါပဲ။ ေခတ္ကာလႀကီးက ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးကို စမ္းသပ္ဖို႔ပါ။

စီးပြားပ်က္ကပ္ေတြ ဘာေၾကာင့္ဆိုက္ရသလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းက ပညာရွင္ေတြၾကားမွာေတာ့ ပြတ္ေလာ႐ိုက္လႈိင္းထ၊ အေျဖအမ်ိဳးမ်ိဳး ေကာက္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ပါ။ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးအေနနဲ႕ကေတာ့ ပညာရွင္ေတြ ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုၾကတာ ဗားရွင္း ၂ အေနနဲ႔ပဲရွိပါေသးတယ္။ ပထမအ ႀကိမ္က ေဘာဂေဗ'ပညာရွင္ဂြၽန္ေမနပ္ကိန္းရဲ႕ ေငြေၾကးေတြကို လည္ပတ္သံုးစြဲေရး ေပၚလစီနဲ႔ကယ္ တင္ခဲ့ပါတယ္။ ေငြေၾကးဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ေသြးေတြလိုပဲ စီးပြားေရးအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးပါ။ ၿပီးေတာ့ လွည့္ပတ္စီးဆင္းမႈအားေကာင္းရင္ အဲဒီႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္မွာပါပဲ။ လက္ရွိလည္း အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္က ေဒ'ၚလာ ၇၀၀ ဘီလီယံနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ကို က်ားကန္ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္။ ဥေရာပ၊ အာ႐ွနဲ႔ အျခားေဒသဆိုင္ရာ ေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းေတြက အရန္ေငြေၾကးေတြနဲ႔ ေငြေၾကးယႏၲရားေတြကို အေျခမပ်က္ေအာင္ က်ားကန္ထားပါဦးမယ္။ဒ'ါေပမယ့္ ဒီလိုျပဳလုပ္ထားတာဟာ လက္ရွိေစ်းကြက္ေတြ ထပ္မံ ၿပိဳဆင္းမသြားေအာင္ဘဲ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးျပန္လည္လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္က အခ်ိန္ယူရဦးမွာပါ။ ဘာေၾကာင့္ စီးပြားပ်က္သလဲဆိုေတာ့ အေျခခံအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ အလြန္အမင္း စုေဆာင္းမႈနဲ႔ ၀င္ေငြကို အဆမတန္ ႀကိဳတင္သံုးစြဲမႈေတြေၾကာင့္ ပါပဲ။ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းမွာ ကမၻာႀကီးဟာ ေဒၚလာ ၁၁ထရီယံေလာက္ စုေဆာင္းခဲ့တယ္လို႔ IMF က ခန္႔မွန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေငြေသအိုင္ေတြဟာ ဒီကေန႔ စီးပြားေရးကို ယိုင္လဲသြားေစတဲ့ ထိုးႏွက္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဥေရာပရဲ႕ပင္စင္စုေဆာင္းေငြမ်ား၊ ဂ်ပန္ရဲ႕အိုနာစာ ရန္ပံုေငြမ်ား၊ အာရွသူေဌးေတြရဲ႕ Asset ၀ယ္ယူမႈေတြက ေငြေၾကးအက်ပ္အတည္းကို တနည္းတဖံု ပတ္သက္ေနပါတယ္။ အျခားတစ္ဖက္ ကလည္း ေရနံေစ်းႏႈန္းေတြက အဆမတန္ တိုးျမင့္လာေနတယ္။ ၂၀၀၃ခုႏွစ္က ေရနံတစ္စည္ကို ၂၉ ေဒၚလာအထိ တက္သြားလို႔ ၿဗိတိန္လမ္းမေတြေပၚမွာ ထရပ္ကားေတြရပ္ၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ ဖူးေပမယ့္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၁၄၀ ထိ တက္သြားတဲ့ ေရနံေစ်းကိုေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးက ေအာင့္အီးသည္းခံ ေနခဲ့ရတယ္။ ႐ုရွား၊ အိုပက္နဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ပိုက္ဆံ အလံုး အရင္းနဲ႔ လွိမ့္၀င္သြားပါတယ္။

အာရွေငြေၾကး အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ ဖင့္ေလးသြားခဲ့ရတဲ့ ဂ်ပန္နဲ႔ အာရွက်ားေတြ ေနရာမွာ တ႐ုတ္က စီးပြားေရးအင္ဂ်င္ကို ၀င္ကိုင္လာပါတယ္။

၂၀၀၁ စက္တင္ဘာ ၁၁ အၾကမ္းဖက္မႈအၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒအရ အိႏၵိယတိုက္ငယ္ကို အိုင္တီပညာရွင္ေတြ လူငယ္ေတြ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ လက္ဗလာ၊ ေျခဗလာနဲ႔ ျပန္လာတဲ့ လူငယ္ေတြက အုိင္ဒီယာေတြ ပါလာပါတယ္။ သူတို႔ကေန႔ခ်င္းညခ်င္း မီးခိုးတိတ္ ကုန္စည္ေတြ ထုတ္လုပ္ေတာ့တာပဲ။ မြန္ဘိုင္းကို အေျခစိုက္ၿပီး ကမၻာအရပ္ရပ္ကို ေဆာ့၀ဲေတြေရာင္းခ်တယ္။ Outsourcing ေတြလက္ခံေဆာင္ရြက္တယ္။ ၂၀၀၇ အိမ္ၿခံေျမ အက်ပ္အတည္း အၿပီးမွာေတာင္ ေၾကြးဆုိးေတြ ေၾကြးျပန္ေတာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းကို အိႏၵိယလူငယ္ေတြက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။

၁၉၃၀ ကာလေလာက္က "ဘဏ္ေတြက ငါတို႔၀ါခင္းေတြကို ဘာေၾကာင့္သိမ္းယူတာလဲ" ဆိုတဲ့ အုတ္ကီးေတြ ညည္းရတဲ့အျဖစ္မ်ိဳး တစ္ေက်ာ့ျပန္လာတာပါ။

"အဘိုးက ဒီေျမကို အသက္နဲ႔ရင္းၿပီး ရယူထားတာကြ၊ အေဖက်ေတာ့ ဒီေျမေပၚမွာ ေမြးခဲ့တာ။ ေပါင္းပင္ျမက္ပင္ေတြကို ပင္ပန္းႀကီးစြာရွင္းၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေျမျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတာ။ က်ဳပ္တို႔လည္း ဒီေျမမွာ ေမြးခဲ့တာ။ ရာသီဥတု အရမ္းဆိုး၀ါးတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ အေဖေငြနည္းနည္း ေခ်းခဲ့ရတယ္။ သူ႔ခမ်ာ အခက္အခဲႀကံဳလာေတာ့ ေငြမေခ်းလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ေတာ့ ဒီေျမကို ဘဏ္က ပိုင္သြားေရာ။ ဒ'ါေပမယ္႔ ဒီေျမမွာ က်ဳပ္တို႔ဆက္ေနခဲ့တယ္။ စိုက္ပ်ိဳးလို႔ ထြက္တဲ့ သီးႏွံေတြထဲက က်ဳပ္တို႔ နည္းနည္းပဲရတာ။

"'ဒါေၾကာင့္ဒီေျမဟာ က်ဳပ္တို႔ေျမပဲ၊ က်ဳပ္တို႔ေျမ"။

"မဟုတ္ဘူးကြ၊ ဘဏ္ကပိုင္တဲ့ေျမ။ မင္းတို႔ထြက္သြားေပးရမယ္"။

ဂြၽန္စတိန္းဘတ္ရဲ႕ ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခန္းပါ။ ၁၉၃၀ ကာလက အုိကလာဟိုးမားက ေျခသလံုးအိမ္တိုင္ ျဖစ္က်န္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ယာသမားေတြ အေၾကာင္းပါ။ စူးအက္တူးေျမာင္းေၾကာင့္ စပါးအေရာင္းအ၀ယ္ေတြ ေကာင္းၿပီး ႀကီးပြားလာတဲ့ အေရွ႕ေတာင္ အာရွသားေတြက်ေတာ့ . . .။

"အတိုးခဏ ဆိုင္းခ်င္လို႔ပါ ဘာဘူရယ္"။

"မရဘူး။ က်ဳပ္တို႔ကလည္း ဘဏ္ကို အတိုးျပန္သြင္းေနတာ။ အခု ဘဏ္က က်ဳပ္တို႔ကို ပိုက္ဆံျပန္ေတာင္းေနၿပီ"။

"စပါးေစ်းက ဒီႏွစ္ႏွစ္ ခြက္ခြက္လန္ေအာင္႐ႈံးတာ။ ရသမွ်လည္း ဘာဘူကို အကုန္ထိုးအပ္ တာပဲ"။

"ငါလည္း ဘာတတ္ႏိုင္မွာလည္း ၀ယ္မယ့္သူမွ မရိွတာအတိုးမတက္ႏိုင္ရင္ လယ္ခြဲေရာင္း ေပါ့"။

သမီးေပးတာေတာင္ ခ်စ္တီးအေၾကြးက မေၾကႏိုင္ဆိုတဲ့ ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ရပ္ေတြကို အေရွ႕ေတာင္အာရွက လယ္သမားေတြ ခံစားလိုက္ရပါတယ္။

၁၉၃၀ေတြနဲ႔ မတူတဲ့အခ်က္က ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္းက အျပန္႔က်ယ္လာတာပါပဲ။ ေလးမန္းဘရားသားဘဏ္ကို လက္လႊတ္ဆံုး႐ႈံးၿပီး၊ ေအအုိင္ဂ်ီ ကို မကယ္တင္ႏိုင္ခင္ စပ္ၾကားမွာေတာ့ စင္ကာပူက စေတာ့ရွယ္ယာရွင္ေတြက ေနမထိမထုိင္မသာပါ။ အေမရိကန္က စေတာ့ရွယ္ယာၫႊန္းကိန္းေတြက ကမၻာေပၚက စိုးရိမ္ေသာကေတြကို ကိုယ္စားျပဳေနပါေတာ့တယ္။ အနာဂတ္၀င္ေငြ အလြန္အမင္း ႀကိဳတင္သံုးစြဲမႈ ျဖစ္စဥ္က ကမၻာ့ေငြေၾကးကို အက်ပ္အတည္းကာလထဲ ထိုးစိုက္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ စီးပြားပ်က္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေလးေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရတြက္ၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ ကာကြယ္ေရးစရိတ္ အဆမတန္ တိုးျမင့္လာျခင္း၊ အခြန္ေလ်ာ့က်ျခင္းနဲ႔ အလြန္အကြၽံစုေဆာင္းျခင္း၊ အဆမတန္ႀကိဳတင္သံုးစြဲျခင္းနဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေၾကာင့္တို႔ပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အက်ပ္အတည္းကာလမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရစရာ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္ ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လက္ရွိကမၻာႀကီးထက္ ပိုေကာင္းမြန္တဲ့ ကမၻာႀကီးကို ခ်ီတက္ဖို႔ ေကာင္းမြန္ေသခ်ာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ စတင္ၾကဖို႔ပါပဲ။

အေမရိကန္မွာ အၿပီးသတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမလာခင္ ၂၀၀၇ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရွင္ အယ္ဂိုးက ဘားရတ္အိုဘားမားကို လူသိရွင္ၾကား ေထာက္ခံလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့သမၼတႀကီး လင္ကြန္းနဲ႔ ခိုင္းႏႈိင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ အယ္ဂိုးအေနနဲ႔ ဘားရတ္အိုဘားမားဘက္ကေန ၾကြား၀ါလြန္းေနရာ က်မလားေတာ့ မသိပါဘူး။ သူကေတာ့ ကမၻာႀကီးကို မကိုင္တြယ္ မထိရေသးပါဘူး။ အေျပာင္းအလဲဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ အိုဘားမား ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရလိုက္ပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိက သမၼတေဟာင္း နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားရဲ႕ သ၀ဏ္လႊာထဲမွာေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာ စကားတစ္ခြန္းပါ လာပါတယ္။ မစၥတာအိုဘားမားဟာ ကမၻာေပၚက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ထပ္မံေပါက္ပြားသူလို႔ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္တဲ့ စကားစုပါ။ အိုဘားမားလက္ကိုင္သံုးစြဲခဲ့တဲ့ စကားလံုးကလည္း အေျပာင္းအလဲ၊ ကမၻာႀကီးနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လိုအပ္ေနတာကလည္း အေျပာင္းအလဲပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ အိုဘားမားကိုယ္တိုင္က အေျပာင္းအလဲပါ။

ဘာေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲကို အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတာလဲ။ အေျပာင္းအလဲထဲမွာ လက္ရွိ အက်ပ္အတည္းထဲက ေဖာက္ထြက္ဖို႔အတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိေနလို႔ပါ။ ေခါက္႐ိုးက်ိဳးေနတဲ့ စနစ္ေဟာင္းေတြ၊ ေပ်ာ့ကြက္ ဟာကြက္ေတြ ရွိေနတဲ့ စနစ္ေဟာင္းေတြကို ေဆးၿမီးတိုနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ အၿပီးမွာ အားေကာင္းေမာင္းသန္တဲ့ စနစ္တစ္ခု လူမႈဘ၀တစ္ခု အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားလံုးဟာ ဒီကေန႔ အက်ပ္အတည္းေတြကုိ မ်က္ႏွာမူၿပီး ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရေတာ့မွာပါ။ ႏွစ္ေထာင္ျပည့္လြန္ ဆယ္စုႏွစ္ထဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လူမည္းသမၼတ၊ အရင္းရွင္ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတာ္၊ အာကာသ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ အုိင္တီ ေပါက္ကြဲမႈ၊ ကမၻာ့ေငြေၾကး အက်ပ္အတည္း၊ မုန္တိုင္းႀကီးမ်ား၊ ကမၻာေျမ စိမ္းလန္းစိုေျပေရးတို႔နဲ႔ တရံမလပ္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲေနပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ထဲမွာ လတ္တေလာေပ်ာက္ေနတဲ့ ယံုၾကည္မႈေတြက အေကာင္အထည္ မေဖာ္ရေသးတဲ့ သမၼတသစ္အိုဘားမားရဲ႕ စကားေတြေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ယံုၾကည္မႈ တခ်ိဳ႕ ျပန္လည္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ေရနံေစ်းက ေဒၚလာ ၅၀ ေက်ာ္ထိ ျပန္ျမင့္လာပါတယ္။ ေရႊတန္ဖိုး ျပန္ျမင္႔လာသလို၊ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ဘဏ္လုပ္ငန္းစုျဖစ္တဲ့ Citigroup ကုိ ကယ္တင္မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေၾကာင့္ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းေတြ ျပန္လည္ျမင့္တက္လာတာပါပဲ။

စီးပြားေရး ဂု႐ုႀကီး အဒမ္စမစ္က ေစ်းကြက္ကို အစိုးရက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာကို သေဘာ မက်ပါဘူး။ ေစ်းကြက္မွ အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းညႇိဖို႔ ခလုတ္ေတြရွိတယ္လို႔ သူက ယံုၾကည္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေစ်းကြက္မွာျမင္ရတဲ့ လက္ေတြရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၁ ရာစုမနက္ခင္းမွာ ေတာ့ Global Company ေတြ သိပ္မ်ားေနလြန္းသလို၊ ကမၻာပတ္လည္ ျဖန္႔က်က္လာတဲ့ ေကာ္ပိုရိတ္ေစ်းကြက္က မျမင္ရတဲ့ လက္ေတြကိုမွ ဖမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာၾကပါတယ္။ ေကာ္ပိုရိတ္ စီအီးအိုေတြဟာ ဖာ႐ို ဘုရင္ေတြထက္ လိုခ်င္တပ္မက္မႈ ပိုမိုမ်ားျပားလာတယ္။ သူတို႔က ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ဓနကို သူတုိ႔အိတ္ေထာင္ထဲ ေလွာင္ထည့္ထားခ်င္လာၾကတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးတို႔ကို စီးပြားေရးၾသဇာနဲ႔ တြန္းတိုက္ခ်င္ၾကတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ အင္ပုိင္ယာဟာ ႏုိင္ငံမ်ားၾကားက နယ္ျခားမ်ဥ္းေတြကုိ ေက်ာ္လႊားသြားခ်င္တယ္။ တတိယကမၻာရဲ႕ မျပည့္စံုေသးတဲ့ ဥပေဒစနစ္ေတြကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး မ်က္ႏွာဖံုးနဲ႔ ေက်ာ္လႊား သြားလာၾကတယ္။ စီးပြားေရးကိုလိုနီနယ္ေတြကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရးေခတ္ဦးမွာ ႏုိင္ငံစုံ ေကာ္ပုိရိတ္ေတြက ေျခလွမ္းျဖန္႔ခဲ့ၾကတယ္။ မျမင္ရတဲ့လက္ေတြကို မသမာတဲ့နည္းနဲ႔ ဖမ္းခ်ဳပ္ခ်င္ၾကတာပါ။ ႏိုင္ငံျခားတိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈ (FDI) ကို ေရငတ္သလို ငတ္မြတ္ေနတဲ့ တတိယကမၻာကအစိုးရေတြဟာ ေကာ္ပိုရိတ္ စီအီးအုိေတြရဲ႕အေခ်ာ့အျမဴမွာ ေပ်ာ့ညြတ္ခဲ့ရတဲ့ သာဓကေတြ ရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေကာ္ပုိရိတ္ေတြရဲ႕ ေလာဘဟာ အက်ပ္အတည္း တစ္ခုဆိုက္ၿပီး ဇာတ္သိမ္းသြားၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေဒ၀ူးရဲ႕အမာခံကုမၸဏီေတြဟာ ၀င္ေငြ၅၁ ဘီလီယံရွိၿပီး၊ ၄၅၈သန္း အ႐ႈံးေပၚခဲ့တယ္။ ႏွစ္ခ်ဳပ္စာရင္းေတြမွာ အျမတ္၀င္ေငြပိုျပ၊ အခြန္ပိုထမ္းျပၿပီးမွာ ရွယ္ယာတန္ဖိုး ႏွစ္ဆ၊ သံုးဆ ပိုတက္ေအာင္ လုပ္ျပတဲ့အတတ္ကို ေ၀ါစထရိကေန ဆိုးလ္အထိ စီအီးအိုေတြရဲ႕ အဌာ ရသ တစ္ပါးလို တတ္ေျမာက္ထားရမယ္လို႔ ေကာ္ပိုရိတ္ေလာက က ထင္မွတ္ထားၾက ပါတယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးမွာ ေပ်ာက္ေစဆရာေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ဆင္းရဲတြင္းထဲက နင္းကန္ထိုးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ေကာ္ပိုရိတ္ပြဲစားေတြရဲ႕ သုေတသန ဖန္ျပားေပၚမွာ အစမ္းသပ္ခံ သတၱ၀ါေလးေတြ ျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။ တသက္လံုးျဖစ္ေနတဲ့ အ႐ႈံးကို ႏွစ္ပိုင္း လပိုင္းအတြင္း အျမတ္ရာႏႈန္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈရလဒ္ေတြ၊ ေခတ္မီၿမိဳ႕ျပႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ျပလိုက္တယ္။ တတိယကမၻာက သူတို႔ျပန္ သယ္သြားတာက သစ္ေတာေတြ၊ တြင္းထြက္ေတြ၊ ေက်ာက္မ်က္၊ဓာတ္သတၲဳ ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာေတြ ပါပဲ။

ေငြေၾကးဟာ အေၾကြးစနစ္ေတြ လည္ပတ္မႈယႏၲရားမွာ တစ္ေနရာမွာ အဖုအထစ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ အက်ပ္အတည္း ဆိုက္ေတာ့တာပါပဲ။ ဘဏ္ေတြဟာ အရန္ေငြသားနဲ႔ အေၾကြးလည္ပတ္မႈ တန္ဖိုးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ က်ားကန္ေပးရပါတယ္။ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမား စုပံုေတာင္းခဲ့ရင္ ျဖစ္ေစ၊ ဘဏ္က ထပ္မံ ရင္းႏွီးထားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ အ႐ႈံးေပၚရင္ ျဖစ္ေစ ေငြေၾကး အက်ပ္အတည္း ဆိုက္ေရာက္တတ္ပါတယ္။ စာရင္းလိမ္ျပတတ္တဲ့ အတတ္ဟာ အက်ပ္အတည္း ဆိုက္ေစတာကလြဲလို႔ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈ နည္းပါးပါတယ္။ ေရတိုမွာေတာ့ ၿမိဳးၿမိဳးျမက္ျမက္အက်ိဳးရွိသေယာင္ဆိုေပမယ့္ အျမတ္ရာႏႈန္းေတြခ်ည္း မ်က္စိမွတ္တြက္ေနရင္ေတာ့ ေခ်ာက္ကမ္းပါးဘက္ ဦးတည္ေလွ်ာက္ေနသလိုပါပဲ။

ခႏၶာကိုယ္ ေလျဖတ္သလို အေၾကြးခ်ထားတာေတြက ျပန္မဆပ္ဘူး။ ဦးေႏွာက္ကို ေသြးတိုး သလို ေၾကြးပူေတြက အတိုးတက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ႏွလံုးကို ေလဟပ္ခံရတာပါပဲ။ အာရွေငြေၾကးအက်ပ္ အတည္းမွာ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေဆာက္လုပ္ေရးသူေဌးေတြ သူတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေဆာက္အအံု ျမင့္ျမင့္ေတြေပၚက လက္လြတ္ခုန္ဆင္းခဲ့ရတဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အေၾကြးဟာ စီးပြားအင္ဂ်င္ ေကာင္းမြန္စြာ လည္ပတ္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ ေခ်ာဆီလိုပဲ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ၀ယ္လိုအား၊ ေရာင္းလိုအားနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ တန္ဖိုးျပ ဂရပ္မ်ဥ္း သိသိသာသာ ျမင့္တက္သြားေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူဆိုတာ အၿမဲတမ္း စနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ သတၱ၀ါ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသြးေလေခ်ာက္ခ်ားသလို စိတ္ဓာတ္ေတြ ေဖာက္ျပားလာရင္ေတာ့ မိုက္မိုက္မဲမဲ သံုးျဖဳံးတတ္လာပါတယ္။ စီးပြားေရး သိပ္ဆန္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ေငြမုဆိုးေတြေတာင္ စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမ်ားလာရင္ အလြန္အကြၽံ သံုးျဖဳံးတတ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးက မျမင္ရတဲ့ ၀င္ေငြကို ႀကိဳတင္သံုးစြဲတာပါပဲ။

၁၉၉၂မွာ တ႐ုတ္ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးေခတ္ဦးထဲမွာ စြန္႔စြန္႔စားစား ထိုးစိုက္ဆင္းလာတာက တ႐ုတ္သူေဌးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကန္က စြန္႔စားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံသူေတြပါ။ ဆိုဗီယက္ အၿပိဳအပ်က္ထဲက သင္ခန္းစာေတြကို ေက်ညက္ခဲ့တဲ့ အာရွရဲ႕ ၾကယ္နီႀကီးဟာ တစ္ႏိုင္ငံစနစ္ႏွစ္မ်ိဳးနဲ႔ တိန္ေရွာင့္ဖိန္ရဲ႕ ဖီေလာ္ဆိုဖီကို ပီပီျပင္ျပင္ ကိုယ္တြယ္ျပလိုက္ပါတယ္။ နဂါးႀကီးႏိုးအထကို အာရွက်ားေတြ ကုတ္ခဲခ်င္ၾကပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၇ အက်ပ္အတည္းက နဂါးႀကီးကို အခြင့္အေရး ေတြ ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးရဲ႕ ခပ္ေသာက္ မကုန္တဲ့ ပင္လယ္ေရဟာ တ႐ုတ္ျပည္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ စားသံုးသူေစ်းကြက္၊ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ လုပ္အားေစ်းကြက္နဲ႔ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တ႐ုတ္ျပည္ကို ကုန္သြယ္ဖက္ ျဖစ္ခ်င္လာပါတယ္။ တ႐ုတ္စာ၊ တ႐ုတ္စကား၊ တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈက ကမၻာ့အႏွံ႕အျပားမွာ ေလ့လာလိုက္စားသူေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။

အက်ိဳးအျမတ္အေနနဲ႔ တိုင္ေပက တ႐ုတ္သူေဌးႀကီးေတြဟာ ခန္းေဆာင္နီအတြက္ ဧည့္ေကာင္း၊ ေဆာင္ေကာင္းျဖစ္လာပါတယ္။ အရင္က အငတ္ေဘးေတြနဲ႔ အၿမဲနပန္းလံုးခဲ့ရတဲ့ ကမၻာ့ လူဦးေရအမ်ားဆံုးႏိုင္ငံႀကီးဟာ အရံေငြေၾကးအမ်ားဆံုး၊ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာ အႀကီးဆံုးနဲ႔ အာ႐ွပစိဖိတ္ မဟာမိတ္ေတြရဲ႕ စိတ္ကူးအိပ္မက္ေတြကို တြန္းတိုက္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ စေတာ့ပူေဖာင္းေတြ ဘယ္အခ်ိန္ ထေပါက္မလဲလို႔ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စိုးရိမ္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးအကဲျဖတ္ေတြဟာ အေမရိကန္က ၀ါးကြမ္နဲ႔ အင္ရႊန္ၿပိဳအက်မွာေတာ့ မင္သက္ေနခဲ့ရပါတယ္။ အက်ပ္အတည္းၾကားမွာေတာ့ upgrade လုပ္ ထားတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ ဘယ္လို၀ွက္ဖဲေတြ ကစားမလဲလို႔ ကမၻာအရပ္ရပ္က ေစာင့္ၾကည့္ေနတုန္းပါ။

အေနာက္နဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးဆက္ဆံတတ္တဲ့ အာရွနိုင္ငံေတြထဲမွာ အိႏၵိယက ထိပ္ဆံုးမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ မဇၥ်ိမသားေတြက ကမၻာနဲ႔ မ်က္ေျခမျပတ္ေအာင္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံတတ္ပါတယ္။ စာမတတ္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ရင္၀ယ္ပိုက္ထားသလို ကမၻာေပၚမွာ အေတာ္ဆံုး ဦးေခါင္းေတြကိုလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ထုတ္လုပ္တတ္ပါတယ္။ ယမထာေရႊႀကိမ္လံုး ရယ္နဲ႔ ထြန္တံုးကိုတဲ့ ေျခေတာ္တင္ဆိုတဲ့ ျဗဟာရျပည္နယ္သားေတြရွိသလို၊ Cyberlab ထဲကေန ကမာၻပတ္လည္အေၾကြးေတာင္းေနတဲ့ လူငယ္မ်ားလည္း ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၀၇ အထိ စီးပြားေရးတုိးႏႈန္း ကုိးရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနတဲ့ အိႏၵိယဟာ သမၼတဘုရွ္ရဲ႕ နယူကလီးယားေလာင္စာ ေရာင္းခ်မႈအစီအစဥ္က အိႏၵိယတုိက္ငယ္ကုိ အားေဆးေပးလုိက္သလုိပါပဲ။ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး မဟာဗ်ဴဟာအရ အာရွကုိ အေမရိကန္က အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာညွိေပးသြားတာပါ။

မုဆုိးမမ်ားရဲ႕ ဂရားမင္းဘဏ္၊ လီမိသားစုရဲ႕ စကၤာပူေကာ္ပုိရိတ္၊ သက္ဆင္ရွင္နာ၀ပ္ရဲ႕ ပဥၥလက္စီးပြားေရးအတတ္တုိ႔နဲ႕ အာရွေငြေၾကးနဲ႔ အာရွစီးပြားေရးက မွန္ကူကြက္ဆန္ေနပါတယ္။ အာရွဟာ ကမာၻရဲ႕ ဘယ္အရပ္ေဒသထက္မဆုိ ေလာကဓံကုိ ပုိခံစားဖူးၿပီး၊ ပုိၿပီးရင့္က်က္ေနတာကုိေတြ႔ ေနရပါတယ္။ အက်ပ္အတည္းဆုိတာ အာရွရဲ႕လက္ရွိမ်ဴိးဆက္အတြက္ေတာ့ အခက္အခဲ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အစကတည္းက ေႏွာင္ၾကဳိးမဲ့ ေစ်းကြက္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္ အေလ်ာ့အတင္းဟာ အစုိးရမူ၀ါဒေတြနဲ႔ တုိက္ရုိက္ ပတ္သက္ေနပါတယ္…။ အာရွမွာ စီးပြားပ်က္ေပမယ့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သတ္ေသတဲ့ႏႈန္း နည္းတယ္။ အိမ္ကေလး တစ္လုံး မရွိတာနဲ႔ ဘ၀ကုိ အဆုံးခံမယ္ဆုိတဲ့ အေတြးမ်ဳိး အာရွသားေတြက မေတြးပါဘူး။ အာရွေငြေၾကး အက်ပ္အတည္းအၿပီး ၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ (ေအဒီဘီ)က ေဒၚလာငါးဘီလီယံတန္ဖုိးရွိ ေခ်းေငြေတြ ထုတ္ေခ်းေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေဒၚလာသန္း၂၀၀နီးပါး နည္းပညာ အကူအညီေတြ အာရွကုိ ခြဲေ၀ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း အာရွတရုတ္ၾကီးနဲ႔ ဂ်ပန္တုိ႔က အာရွေငြေၾကးေတြကုိ က်ားကန္ေပးမယ့္ ရန္ပုံေငြတစ္ရပ္ ေအဒီဘီမွာ ထည့္၀င္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနၾကပါတယ္။ ရင့္က်က္တဲ့ အာရွဟာ ေငြေၾကးအက်ပ္အတည္းကုိ ဘယ္လုိေဖာက္ထြက္မလည္းဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။

တရားခံဘယ္သူလဲေဟ့

ေလးမန္းဘရားသား ေဒ၀ါလီခံဖို႔ မေလွ်ာက္ထားခင္ ၂ ႏွစ္ေလာက္အလိုကတည္းက စီးပြား ေရးပညာရွင္ေတြက အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေပၚလာမွာကို ႀကိဳတင္သတိေပးခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ စကားေတြ အီရတ္စစ္ပြဲေလာက္ ျငင္းခုန္စရာ မေကာင္းပါဘူး။ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ကို ဖယ္ရွားၿပီးေတာ့ လည္း အမာတီနီဂ်က္နဲ႔ သမၼတဘုရွ္တို႔ ႏႈတ္လွန္ထိုးေနတာကို အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပက အာ႐ံုစိုက္ေန ၾကတယ္။ ယူ႐ိုေငြေၾကးက တျဖည္းျဖည္း မာလာတယ္။ ေရနံေစ်းက တရိပ္ရိပ္ တက္လာတယ္။ တာတာေကာ္ပိုရိတ္က အေမရိကန္သံမဏိ လုပ္ငန္းစုႀကီးကို ၀ယ္ယူလိုက္ပါတယ္။ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚ မွာ ေျမကြက္ေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီကို တ႐ုတ္အစိုးရက အေရးယူလိုက္တယ္။ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ ဥကၠ႒ အလန္ဂရင္းစပန္း အနားယူသြားတယ္။ ၁၉၃၃ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္ေငြေၾကးရဲ႕ အဆိုးဆံုး ႏွစ္ကာလေတြကို ရင္ဆိုင္လာရပါတယ္။ ကမၻာေပၚက စီးပြားေရးေ၀ဖန္သူေတြက ဘုရွ္အစိုးရအေပၚ ျပႆနာအစုအေ၀းကို ပံုခ်လာၾကပါတယ္။ သမၼတဘုရွ္ကလည္း သမိုင္းတြင္ေစမယ့္ ေဒၚလာဘီလီ ယံ ၇၀၀ကို ေငြေၾကးေစ်းကြက္ကို ကယ္တင္ဖို႔ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ လက္ဖြာတဲ့ အေမရိကန္ေတြ အတြက္ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာတဲ့ ေန႔ရက္ေတြ ေရာက္ရွိလာပါေတာ့ ေျခာက္ကပ္ကပ္ႏိုင္လွတဲ့ ခရစ္စမတ္ကာလ ျဖစ္ေတာ့မွာပဲလို႔ စိုးရိမ္မကင္းၾကသူေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါ။

ပစၥည္းသခၤါရ၊ လူသခၤါရ၊ ေငြေၾကးသခၤါရ မေသမခ်င္း ျပန္ရွာလို႔ ရပါတယ္။ ဒါဟာလူတိုင္း နားလည္တဲ့ သေဘာတရားပါ။ ဒါေပမယ့္ သခၤါရကို လူတိုင္း မခံစားႏိုင္တာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ စင္ကာပူကေန ျပည္ေတာ္ျပန္ခြင့္ ႀကံဳေနတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြ၊ လစာေတြ ငါးရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၂၅ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ခံရဖြယ္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားလုပ္သားေတြ၊ စေတာ့ေတြလည္း႐ႈံး၊ အိမ္အေပါင္လည္းဆံုးဆိုေတာ့ အဆံုးအ႐ႈံးေတြ ၾကားရတာ စိတ္မခ်မ္းသာစရာပါ။

GM နဲ႕ Ford တို႔ေတာင္ အစိုးရအိတ္ကပ္ထဲက ေငြေၾကးကို မ်က္စပစ္ေတာင္းဆိုေနရပါ တယ္။ အိမ္ျဖဴေတာ္အေနနဲ႔ကလည္း လူမႈဖူလံုေရးမွာ ရန္ပံုေငြေတြထိုးသြင္းမလား။ ေမာ္ေတာ္ကားလုပ္ငန္းေတြ ကိုပဲ က်ားကန္ေပးမလား။ အိုဘားမားကေတာ့ ကားလုပ္ငန္းေတြကို ကယ္တင္တာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို အကူအညီ ေပးသလိုပါပဲတဲ့။ ေစ်းႀကီးၿပီး ဆီစားတဲ့ အေမရိကန္ကားေတြကို ကမၻာႀကီးက သံုးစြဲႏိုင္ဦး မလား။ ေရနံစိမ္းတစ္ပီပါ ေဒၚလာ ၆၀ ဆိုေတာ့ စြမ္းအင္ကိစၥကို ဧၿပီလလယ္ေလာက္ကလို ကမၻာႀကီးက ပူပန္ေနပံု မရပါဘူး။ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀တဲ့ စင္ကာပူကြၽန္းေလးမွာေတာ့ အစိုးရ ၀န္ထမ္းေတြကအစ လစာေလွ်ာ့ခ်ခံရဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ တ႐ုတ္ေတြမွာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ မစၥတာလီရဲ႕ အသံကို သိပ္မၾကားရေတာ့ပါဘူး။

စီးပြားပ်က္ကပ္ကို ဘယ္ႏွစ္၊ ဘယ္အခ်ိန္ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးနဲ႔ ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ္လို႔ ဘယ္လိုပညာရွင္မ်ဳိးကမွ တိတိက်က် မေျပာႏိုင္သလို ဘယ္ေတာ့မွ အဆံုးသတ္မွာလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ေပမယ့္ အရာအားလံုးဟာ အစကေန ျပန္စၾကရမွာပါ။
ကိုးကား


(၁) ႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး - (ေက်ာ္၀င္း)
(၂) ကမၻာလံုးစီးပြားေရး အဘိဓာန္ - (ေက်ာ္၀င္း)
(၃) ကမၻာ့စီးပြားေရး ဇာတ္ခံုေပၚမွ ပံုရိပ္မ်ား (ေမာင္၀ံသ)
(၄) အင္တာနက္
ေအာင္ပိုင္စိုး

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...