အာရွအစဥ္အလာႏွင့္ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္း

စံပယ္ျဖဴ မဂၢဇင္း  အမွတ္(၅)၊ ၾသဂုတ္၊ ၂၀၀၆

စိုးျမင့္ေအာင္

တစ္ခါက အာရွ၏စာသင္ခန္းတစ္ခုအတြင္း ဆရာမသင္ၾကားမႈ ၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး က ေမးရိုးေမးစဥ္မဟုတ္သည့္ အတန္ငယ္ေလးနက္၍ အေတြးပါေသာေမးခြန္းတစ္ခုကို ေမးလိုက္၏။ ဆရာမသည္ ေက်ာင္းသား၏ ျပန္လွန္အေမးကို ေမွ်ာ္လင့္မထားသည့္အတြက္ ေၾကာင္အမ္းအမ္းျဖစ္ကာ မ်က္ႏွာတင္းမာ သြားခဲ့သည္။ထိုအခါေမးသူေက်ာင္းသားငယ္ပင္လွ်င္ မလုပ္သင့္၊ မလုပ္အပ္ရာ တစ္ခုကို လုပ္မိသူအျဖစ္ အျပစ္ မကင္းသလုိ ခံစားမိရေတာ့သည္။ ဤျဖစ္ရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မိမိထက္ အသက္ အရြယ္၊ ပညာ၊ ဂုဏ္၊ ရာထူးႀကီးသူမ်ားကို ေမးခြန္းထုတ္ျခင္း အေလ့အထသည္ ကၽြန္ုပ္တို႔အေရွ႕ ကမာၻ ျခမ္းတြင္ နည္းပါးေနျခင္း ျဖစ္ သေလာ ဟူသည့္ ျပႆနာကိုစဥ္းစားမိလာေစပါသည္။

          မဂၢဇင္းေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတစ္ခုတြင္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူမႈျဖစ္စဥ္အေထြေထြကို ေလ့လာေနသူ ဖရန္စစ္ဖူကူယားမားက  “အေမရိကန္တို႔က တာဝန္ရိွသူကုိ ေမးခြန္းထုတ္ပါ (Question Authority) ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနခ်ိန္၌ စကၤာပူသားတို႔က တာဝန္ရိွသူကိုေလးစားပါ (Respect Authority) ဟုဆိုေပ လိမ့္မည္။”ဟူ၍မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့၏၊ (၁)စင္စစ္စကၤာပူတို႔၏ အျပဳအမူသည္ တာဝန္ရိွသူႏွင့္ပတ္သက္၍ ကၽြန္ုပ္တို႔ အာရွတိုက္သားအမ်ားဆံုး ထားရိွသည့္ အျမင္ကိုလည္းထင္ဟတ္လွ်က္ရိွသည္။

                ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကားတြင္ “ခ်စ္ေၾကာက္ ရိုေသ” ဟူေသာေကာင္းေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ေဆာင္သည့္ အသံုးအႏႈန္းတစ္ခု၏ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ ေၾကာက္ရြ႕ံမႈႏွင့္ရိုေသေလးစားမႈတို႔ကို ေရွ႕တန္းတင္ လြမ္းမိုးခံ၍ ခ်စ္ျခင္းႏွင့္ယွဥ္ေသာပြင့္လင္းစိတ္ (open mind )ထြက္မေပၚလာေအာင္ တားဆီးပိတ္ပင္ျခင္းမျပဳမိၾကေစရန္  အလြန္အေရးႀကီးသည္။ အထူးသျဖင့္ အာရွ၏တာဝန္ရိွသူကို ေလးစားလိုက္နာတတ္ေသာအစဥ္အလာသည္ စိတ္ကူးဖန္တီးမႈ အသစ္မ်ားအတြက္ အဟန္႔အတား မျဖစ္ေစသင့္ေပ။

          တီထြင္ႏိုင္ုစြမ္းသည္ ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမွာက္မႈႏွင့္ ျခားနား၏။ ဆိုလိုသည္မွာ ဂ်ပန္ျပည္သည္ ကမာၻေပၚ တြင္ အေကာင္းဆံုး အင္ဂ်င္နီယာ ပညာျဖင့္ ဆီမီးကြန္ဒတ္တာမ်ား (Semiconductors) ကို ထုတ္လုပ္ေကာင္းထုတ္လုပ္ႏိုင္၍ ေနာက္ဆံုးေပၚ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာကို တရုတ္သိပၸံရွင္မ်ားက တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ တတ္ေျမာက္ေကာင္း တတ္ေျမွာက္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းျဖစ္ေပၚတိုးတတ္မႈ မ်ားသည္ အေနာက္တိုင္းမွွလာေသာနယူတန္ ရူပေဗဒ (Newtonian Physics)ႏွင့္ ကြမ္တမ္မကၠင္းနုစ္(Quantun Mechanics) တို႔၌ အေျခခံထားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြန္ုပ္တို႔ မေမးသင့္ေပ။ (၂) လက္ေတြ႔အားျဖင့္ အာရွသည္ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အတြက္ အေနာက္တိုင္း အေတြးအေခၚႏွင့္ နည္းစနစ္မ်ားကို ယခုအခ်ိန္အထိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရည္ရြယ္သံုးစြဲေနရဆဲ ျဖစ္ေလသည္။

          သို႔ေသာ္ အေနာက္နိုင္ငံမွ လာသည့္အေတြးအေခၚမ်ားသည္ အေရွ႕တိုင္းသားတို႔ မေတြးေခၚမႀကံဆဖူးျခင္းက မဟုတ္ေခ်။ တရုတ္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္( Sun- Yat-sen)၏ အလိုရ ေနာက္တိုင္းႏွင့္အလားတူ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးစနစ္ကို အေရွ႕ကမာၻ၌ တစ္ေခတ္တစ္ခါက ႀကံစည္စဥ္းစားဖူးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉ ရာစုတြင္ ဥေရာပက အာရွအေပၚ သာလြန္ေက်ာ္ျဖတ္သြားမႈသည္ရုပ္ဝတၳဳယဥ္ေက်းမႈ(Mat-eral Civilization)နယ္ပယ္၌သာ ျဖစ္ေလသည္။ (၃) ထိုမွ်မက ေခတ္သစ္သိပၸံေလ့လာမႈအတြက္ အေျခခံက်ေသာ တီထြင္မႈမ်ားသည္ အာရွတိုက္မွ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သတိရသင့္သည္။

          အေရွ႕တိုင္းသားတို႔ အေနျဖင့္ အေနာက္တိုင္းေတြးေခၚအယူအဆမ်ား မိမိတို႔ေျမေပၚတြင္ အဘယ္

ေၾကာင့္ေနရာရ ေနသနည္းဟု စဥ္းစားမိပါက အာရွ၏အထူးခၽြန္ဆံုးပညာရွင္မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္အေနာက္ တိုင္းသို႔ ေရာက္ရိွျဖစ္ပြားေနရသနည္းဟူေသာ  ေမးခြန္းကိုလည္း အလားတူစဥ္းစားဆင္ခ်င္သင့္ၾက ေလ သည္။ ျပည္ပေရာက္ အာရွတုိက္သား ဥာဏ္ႀကီးရွင္အမ်ားအျပားက သူတို႔အာရွမွထြက္လာခဲ့သည္မွာ ဥာဏ္ပညာထြန္းေပါက္မႈထက္ ရာထူး၊ဝါစဥ္(Seniority)ႏွင့္ တည္ရိွ္ၿပီး  ထက္ေအာက္ဖြဲ႔စည္းပံု (The Established Hierarchy) ကိုေလးစားရမည့္ မြန္းၾကပ္ဖြယ္ ပညာအသိုင္းအဝိုင္းေၾကာင့္ဟု အေၾကာင္းျပ ေျပာဆိုၾက၏။ ထင္ရွားေသာသာဓကမွာ ၁၉၈၇ ခုနစ္တြင္ အေမရိကန္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္ စက္တကၠသိုလ္ (Massachusetts Institute of Technology)မွဂ်ပန္လူမ်ိဳးဆုဆုမူတိုနဲဂါဝ (Susumu Tonegawa) သည္ ေဆးပညာ ႏိုဗယ္ဆု(Nobel Prize of Medicine)ကို ဆြတ္ခူးရရွိခဲ့သည္။ တိုနဲဂါဝက အကယ္၍သူသာ တီထြင္ဖန္တီးမႈကို အားေပးသည့္ ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္တစ္ခုခုသို႔ ေရာက္ရိွသုေတသနခြင့္ မရခဲ့လွ်င္ ဤဆုကိုလည္း ရယူႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါဟု ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့၏။ (၄) ဂ်ပန္ျပည္တြင္မူ သုေတသီ တစ္ဦးသည္ ပညာရပ္နယ္ပယ္အတြင္း မိမိေနရာ အဆင့္ကို  သိရိွနားလည္ကာ အုပ္စုသဟဇာတျဖစ္မႈ (Group Harmony)ကိုဦးစားေပးရေသာေၾကာင့္ ပင္ကိုစြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ား ကြယ္ျမဳပ္ေနတတ္ ေလသည္။

          အမွန္စင္စစ္သိပၸံပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သည့္အေနာက္ႏိုင္ငံက မည္သည့္ေတြ႔ရိွသိျမင္မႈမဆို လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တစ္ရပ္လံုးအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမည္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ကမာၻႀကီး၌ ေပါင္းစည္း လိုက္ပါႏိုင္ႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးလွေသာ ကမာၻမႈျပဳေခတ္ (Globalization Era)တြင္ အာရွ၏ တီထြင္ဖန္တီး ႏိုင္စြမ္းကိုသီးျခားအမြန္းတင္ၾကရန္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ရာတြင္ ကၽြနု္ပ္တို႔ အာရွသည္ ယခုရာစုအတြင္း သာလြန္ေကာင္းမြန္သည့္ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္(Software)မ်ားကို ေရးထုတ္လိုလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကင္ဆာ ေပ်ာက္ေဆး က်ထံုးကို ရွာေဖြေေတြရိွလိုလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကြမ္တမ္မကၠင္နစ္ထက္ နက္နဲ အဆင့္ျမင့္သည့္ ရူပေဗဒ သီအိုရီအသစ္မ်ားကိုထုတ္ေဖာ္လိုလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စိတ္ကူးတီထြင္ ဥာဏ္ကို ယခုထက္ ပိုိမိုထက္သန္ေအာင္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ရေပလိမ့္မည္။ ဤေနရာ၌ ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ား ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈမ်ား အေရးပါသည့္နည္းတူ စိတ္ကူးဖန္တီးစြမ္းပကားကို ႀကီးပြားေအာင္ ပ်ိဳးေထာင္ရန္မွာ လည္း အေျခခံသုေတသန (fundamental research)လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ပဓာနက်ေၾကာင္း အသိအမွတ္ ျပဳသင့္သည္။ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္း ျမင့္မားေသာ အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အာရွတိုက္သားတို႔၏ သေဘာထားႏွင့္စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ(thinking) ထက္ အလြတ္က်က္မွတ္မႈ (memorization)ကို ဦးစားေပးေသာ ပညာေရးစနစ္တို႔ကို ျပန္ေျပာင္းသံုးသပ္ရန္ လိုအပ္ေပမည္။ အာရွသားတို႔ပညာေရးကို တန္ဖိုးထားၾကသည္ဟူေသာ သမာရိုးက် အျမင္သည္ အခါခပ္သိမ္း အမွန္ကန္ေပ။ ေရွးေခတ္ အခါက အာရွတြင္ ဘုရင့္စာေမးပြဲမ်ား ဝင္ေရာက္ ေျဖဆိုခဲ့ၾက

ျခင္းမွာ လစာဝင္ေငြေကာင္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာထူး ဌာနမ်ား ရယူရန္ အခြင့္အလွမ္းပြင့္ေစေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္တြင္လည္း ထိုနည္းတူပင္ျဖစ္၍  ဝင္ေငြေကာင္းသည့္ အလုပ္အကိုင္မ်ားကိုသာ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ပါက အသိပညာသက္သက္အတြက္ဆည္းပူးျခင္း(Learning for its own Sake) ကို အေရွ႕တိုင္းသားတို႔ေငြျဖဳန္းတီးမႈဟု မသတ္မွတ္ေစကာမူ ဇိမ္ခံအခြင့္အထူးတစ္ရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ထင္မွတ္ ၾကသည္။ ၁၉ရာစုကတရုတ္ပညာရိွ လ်န္ခ်ီေခ်ာင္း(Liang Qichao) သည္အေၾကာင္းအရာငယ္ကေလးမ်ား ကိုပင္လွ်င္ စိတ္ဝင္တစားအထူးျပဳေလ့လာေသာ ပညာရွင္တို႔ (Scholars) ၏သဘာဝကိုခ်ီးက်ဴးေရးသား ခဲ့၏။ ဤကဲ့သို႔ေသာ ပညာဆည္းပူးလိုသည့္ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးကို ယခု ၂၁ ရာစု၌လည္း အားေပးခ်ီးေျမွာက္ရန္ လိုအပ္ဆဲျဖစ္ေပသည္။

          ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ားကို နားလည္ ေၾကညက္ အာဂံုေဆာင္ရံုမွ်ျဖင့္ အနာဂတ္၏ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား ထူးခၽြန္ထက္ျမက္ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား အျဖစ္ ေပၚထြန္းမလာႏိုင္။ ပညာရွာမွီးသူတို႔က မိမိတို႔သင္ယူေနရေသာ ဘာသာရပ္မ်ား၏ တန္ဖိုးႏွင့္ အသံုးျပဳပံုကို ေသေသခ်ာခ်ာသိရိွ ေမြ႔ေလ်ာ္ႏိုင္မွသာ ပညာေရးစနစ္၏ ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္စံုေပမည္။

          သို႔ျဖစ္၍ တာဝန္ရိွသူကိုေလးစားလိုက္နာျခင္း ႏွင့္ ရိုးရာစဥ္လာနီတိ သြန္သင္ခ်က္မ်ားက ႏုနယ္ပ်ိဳျမစ္ေသာ စိတ္ကူးဖန္တီး စြမ္းအားကို အတားအဆီးမျဖစ္ေစသင့္။ ထာဝရမွန္ကန္ေသာ အေျဖမ်ား ကို က်မ္းစာအုပ္မ်ားထဲမွေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆရာသမားမ်ားထံမွေသာ္လည္းေကာင္း ရရိွႏိုင္သည္ ဟူေသာ အေရွ႕တိုင္းသားတို႔၏ စြဲမွတ္ယူထားမႈကို ဖယ္ရွားထုတ္ပစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ဤသို႔မွတ္ထင္မႈ၏ လြဲမွားပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ေလွနံဓားထစ္ဆိုေသာ အလုပ္၊ အေျပာ၊ အေတြးတို႔မွာ ပညာ၏ အဓိပၸါယ္ဆန္႔က်င္ဘက္ေပတည္း။” ဟုျပတ္ျပတ္သားသားေထာက္ျပခဲ့ေလသည္။ ထိုမွ်သာမက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သည္ သူ၏ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိတြင္လည္း ပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ သူ၏အျမင္ကို-

          “(ပညာသည္) ရာဇဝင္သိရံုသာမဟုတ္၊ ရာဇဝင္ကို ဖန္တီးႏိုင္ေစရမည္။ ေလာကဓာတ္ပညာကို တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ေစရမည္။ ေလာကအေၾကာင္းကို နားလည္ေစရံုသာမဟုတ္၊ သည္ထက္ေကာင္းေသာ ေလာက ကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေစရမည္” ဟုေဖာ္ျပခဲ့ရာတီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္း၏ အေရးႀကီးပံုကို ကနဦးကပင္ သိျမင္ လမ္းညႊန္သြားခဲ့ေသာအာရွေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

          (၅)တစ္ဖန္အာရွ၏ ရိွရင္းစြဲ ေကာင္းျမတ္သည့္ အစဥ္အလာမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍လည္း မိမိလိုရာဆြဲ အဓိပၸါယ္ေကာက္ မလြဲသင့္ၾက။ အာရွသားတို႔စီးပြားေရးအေအာင္ျမင္မႈမွာ အာဏာပိုင္အေတြးအေခၚမ်ား ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားအေပၚ ၎တို႔ထားရိွသည့္ အျမင္ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။

          (၆)ေခတ္သစ္တြင္ ျမန္လည္းျမန္၍ မွန္လည္းမွန္ေသာဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ အထူးအေရး ႀကီးလာ၏။ ထိုသို႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ႏိုင္စြမ္း၊သမူဟျပဳ(Synthesize)ႏိုင္စြမ္းစသည္ အရည္အခ်င္းမ်ား ပိုင္ဆိုင္ရေပမည္။ ထိုစြမ္းရည္မ်ားသည္ စဥ္ဆက္မျပတ္သည့္ ေဝဖန္ဆန္းစစ္စဥ္းစား ခ်က္မ်ား (Critical Thinking) အေလ့အက်င့္ရိွမွ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ ပညာေရး တြင္ ေဝဖန္ဆန္းစစ္မႈ၏ ပဓာနက်ပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက-

          “ပညာစစ္ကိုရရန္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာေျပာဆို ေဆြးေႏြးလုပ္ကိုင္လိုေသာ စိတ္ဓာတ္ကိုေမြးရန္လို၏။ ဤအခ်က္ကိုပညာေရးကၽြမ္းက်င္သူ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ပညာသင္ၾကားေရး လြတ္လပ္ခြင့္ (Academic Freedom) ဟုေခၚေဝၚၾက၏။ ဤအခ်က္ကား ကမာၻရာဇဝင္ကို တစ္မ်ိဳးတစ္မည္ ေျပာင္းလဲေစသည့္ ရီေနဆန္ႏွင့္ရီေဖာင္ေမရွင္းေခၚ ေခတ္သစ္ဝါဒ၊ေလာကဓာတ္ပညာျပန္႔ပြားရာ အေၾကာင္း အရင္းတည္း။ ဤအခ်က္ကား ကၽြန္ုပ္တို႔၏ ေဂါတမဘုရားသခင္ ေဟာၾကားေသာ ကာလာမ သုတၱန္ သေဘာအရပင္တည္း” ဟူ၍ “ေက်ာင္းသားဝတၱရား”ေဆာင္းပါး၌ေရးသားခဲ့ေလသည္။ (၇)စင္စစ္ ဗုဒၶဝါဒသည္ လူသား၏ အေတြးအေခၚလြတ္လပ္မႈ အားေပးၿပီး အမွန္တရားကို  သိျမင္ႏိုင္ရန္အတြက္ စီစစ္ေဝဖန္ရေသာဝိဘဇၨဝါဒပင္ျဖစ္၏၊ ထို႔အျပင္ ယေန႔ေခတ္တိုင္ အေရွ႕တိုင္းသားတို႔ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ သြားေရာက္ပညာသင္ယူၾကသည့္အေၾကာင္းတရားတစ္ရပ္မွာလည္း ဗိုလ္

ခ်ဳပ္ ေထာက္ျပခဲ့သည့္ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

          လက္ေတြ႔အားျဖင့္ေဝဖန္ဆန္းစစ္စဥ္းစားျခင္းသည္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ႏွင့္ တီထြင္ဖန္တီးရာ၌ သာမကလူ႔အဖြဲ႔အစည္း(Civil Society) တြင္ တတ္ၾကြစြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္လာႏိုင္ ေစရန္လည္းအေထာက္အကူျပဳေလသည္။ မည္သူမွ် အဆံုးအျဖတ္မေပးရဲ၊ တာဝန္မယူတတ္ မယူရဲေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ ေခတ္အခါက ေတာင္းဆိုလာသည့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ထိေရာက္မႈကိုလည္း မရရိွ မပိုင္ ဆိုင္ႏိုင္။ ေခတ္သစ္တြင္ ကၽြန္ုပ္တို႔သည္ တာဝန္သိတတ္သူမ်ားကိုသာမက တာဝန္ယူတတ္သူ၊ တာဝန္ယူ ရဲသူမ်ားကိုလည္း လိုအပ္ေပသည္။ တာဝန္ယူတတ္ျခင္းသည္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ (Self-Confidence)၊ အမီွခိုကင္းစြာရပ္တည္ႏိုင္မႈ (Independence)၊ မိမိ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားမႈတို႔ႏွင့္ လည္း ယွဥ္တြဲလွ်က္ရိွ၏။ဤအရည္အခ်င္းမ်ားမဖြ႔ံၿဖိဳးေသးလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ၏ အက်ိဳးေက်းဇူးကို အျပည္အဝ က်င့္သံုးခံစားႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။  ထို႔ေၾကာင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ အယူအဆမ်ားကို သည္းခံနားေထာင္မႈ၊ အျပန္အလွန္ေဝဖန္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရးဒီမိုကေရစီသေဘာမွ်သာ ေဆာင္သည္မဟုတ္၊ တီထြင္ ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းအတြက္ အေရးႀကီးလွေသာ အုတ္ျမစ္လည္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ လူ႔အေတြးေခၚကို ေဘာင္ခတ္ အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းကိုဆန္႔က်င္ေဖာက္ထြက္ေသာပြင့္လင္းစိတ္ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈကို ျမတ္ႏိုးျခင္း တို႔သည္ ဆက္ႏြယ္ေနၾကေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ကမာၻေပၚတြင္ အဖြံ႔ၿဖိဳး၊အတိုးအတတ္ဆံုး တုိင္းျပည္အမ်ားစု သည္ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္သည့္တိုင္းျပည္မ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္မွာ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္မႈ သက္သက္မွ် မဟုတ္ႏိုင္ေပ။

          အကယ္၍ အာရွသားတို႔သည္ အသိပညာမူပိုင္ရွင္မ်ားအျဖစ္ ကမာၻအားအက်ိဳးျပဳလိုၾကလွ်င္ ဆန္းသစ္တီထြင္ဥာဏ္ကို အခ်ိဳ႕ေသာ အစဥ္အလာေလာင္းရိပ္တို႔၏ အလႊမ္းအမိုးမခံေစဘဲ လြတ္လပ္စြာ စဥ္းစားေဝဖန္ျခင္းကို အားေပးရေပမည္။ အိႏိၱယ၏ ထူးျခားထက္ျမက္သည့္ ကြန္ပ်ဴတာ အစီအစဥ္ေရး သူမ်ား  (Computer Programmers) သည္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ပန္ျပည္မွ အဆက္မျပတ္ထြက္ေပၚေနသည့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္းဆန္းမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ အာရွတိုက္၏ တီထြင္ဖန္တီးမႈ အလားလာေကာင္း ကို သက္ေသျပဳမီးေမာင္းထိုးလ်က္ရိွၾကသည္။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏြံထဲမွ ဆယ္စုႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ႀကိဳးစား ရုန္းထြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ အာရွသည္ ၎၏ဥာဏ္ပညာ ေရေသကိုလည္းအသစ္တဖန္ တသြင္သြင္ျပန္လည္ စီးဆင္းလာေအာင္ အားထုတ္ရေပမည္။

 သို႔မွသာ တစ္ခ်ိန္က ကမာၻ႔အယဥ္ေက်းဆံုး၊အတိုးတတ္ဆံုးႏိုင္ငံေတာ္မ်ားႏွင့္ ဘာသာတရားမ်ား ေပၚထြန္း ခဲ့ရာဘူမိနက္သန္ျဖစ္ေသာ ကၽြႏ္ွပ္တို႔ အေရွ႕တိုင္းသည္ ေနာင္တစ္ေခတ္၏အံံ့မခန္း ဥာဏ္ႀကီးရွင္၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ားလူမႈစီးပြားေတြးေခၚရွင္မ်ားကို မိမိေျမေပၚ၌ပင္ ဖြားျမင္သန္႔စင္ေပးႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

                                                                                                စိုးျမင့္ေအာင္

မွတ္စုမ်ား(Notes)

(၁) Francis Fukuyama,The Culture of Prosperity “NPO(Winter1995).P.7.

(၂) Sin-ming Shaw, “Its True,Asians Can’t Think”, Time(May 31,1999),P.23.

(၃) Price,Frank W. trans, Sun Yat-sen,San Min Chu I; The Three Principles Of The People (Sha-

     Nghai Institute Of Pacific Relations,1927),PP.97-98.

(၄)Sin-ming Shaw, “Values True and Flase,” Newsweek(December 15,1997),

(၅) ျမဟန္(တည္း)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏စာေပလက္ရာ၊ ရန္ကုန္၊ တကၠသိုလ္မ်ား၊ သမိုင္းသုေတသနဌာန၊           

    ၁၉၉၈၊ စာ ၁၅၃။

(၆) ဤအခ်က္ကို စကၤာပူ ေခတ္ၿပိဳင္ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ ပညာရွင္ တုေဝမင္း(Tu  Wei-Ming)ကေထာက္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္

     သည္။ စိုးျမင့္ေအာင္၊ “ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ႏိုင္ပါမည္ေလာ” အေတြးအျမင္စာစဥ္ ၁၂၄၊ မတ္+ဧၿပီလ

    ၁၉၉၇၊ စာ ၈၅ တြင္ၾကည့္ပါ။

(၇) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာ၊ စာ ၈၆။