အယူအဆလြဲရင္ (အသိ) လြဲျပီး အ လုိ႔ အ မွန္းမသိ ျဖစ္တတ္တယ္။ အပိုင္း (၁)

အယူအဆလြဲရင္ (အသိ) လြဲျပီး အ လုိ႔ အ မွန္းမသိ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဆရာ အတင္လြဲရင္ အယူလြဲ တတ္ပါတယ္   Part I   ခ်ိဳတူးေဇာ္ ေရ - ေနသိပ္မေကာင္းတာနဲ႔ နားေနရလို႔ ခုမွ အေသအခ်ာ ဖတ္မိတယ္။ ခုလိုအရွည္ ၾကီး စိတ္ထဲရွိတာေရးျပတာ ကိုေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြရဲ႕ အျမင္ကိုသိရတာေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔ ဖတ္လိုက္တာနဲ႔ အဒမ္စတစ္ Adam Smith  ရဲ႕ Invisible Hand လို အရည္းၾကီး ရဲ႕ Invisible Hand ကို တန္းျမင္ရတာပဲ။ ၀ါဒေရးဆိုတာ ဘိန္းစြဲသလိုပဲ ေခါင္းထဲ၀င္သြားရင္ အေတာ္ အေျဖရခက္တယ္။   ဗမာေတြရဲ႕အက်င္႔က ဆရာတင္မိရင္ ဆရာေျပာတာေတြကို မ်က္စိမွိတ္ယံုလိုက္ၾကတယ္။ 

 

ဟုတ္၏ မဟုတ္၏ ကို မစဥ္းစားၾကေတာ႔ဖူး။ ဗမာျပည္မွာ က ဆရာဆိုရင္ မိဖနဲ႔ တဂိုဏ္းထဲ ထားတာေၾကာင္႔ ျပန္ေမးရဲ တဲ႔ ဓေလ႔ မရွိဖူး။ ျပန္ေမးရင္ အာခံတယ္ အထင္ခံရမွာ ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဗမာျပည္မွာ Journalism သင္ျပီးျပန္လာတဲ႔ Australian အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ က ဗမာေက်ာင္းသာေတြဟာ ေမးတာျမန္းတာ မရွိၾကဖူး ေဆြးေႏြးတာအားနဲတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်သြားဖူးတယ္။ ဒါ ယဥ္ေက်း မႈေရာ ဓါးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ အာဏါရွင္ စံနစ္ေအာက္မွာ ၾကီးျပင္းရတာပါ ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ critical thinking ဆိုတာကို နားမလည္ၾကဖူး။ ေဒါက္တာ ညီညီ တို႕ကစျပီး ဖ်က္စီးသြားတဲ႕ ပညာေရး စံနစ္ေၾကာင္႔ လည္း အမ်ားၾကီးပါ ပါတယ္။   စိတ္ေတာ႔မရွိပါနဲ႕ ေနာ္ Basic ကို မေၾကပဲ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရး စကားေတြပဲ ထပ္ခါတ လည္ လည္ ၾကားေနရေတာ႔(နားလည္မွား) ေနတာေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ ဆရာၾကီး ကိုယ္ႏႈိက္ လက္ေတြ႔ အလုပ္ မလုပ္ဖူးပဲ exposure အားနဲေတာ႔  စာအုပ္ထဲက အသိ နဲ႔ပဲ ရမ္း ခ်ေနတာ တပည္႔ေတြ ေခါင္းးထဲ ေရာက္သြားသည္လားမသိ။ အဆံုးသတ္ မွာ …..   ျပည္သူလူထုရဲ႕ အဆံုးစြန္ေသာ အႏၱိမလိုခ်င္တဲ့ အစိုးရပံုစံကေတာ့ အစိုးရမလို၊ စည္ပင္သာယာပဲ လိုတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႕ကို ဟုိဟာလုပ္၊ ဒီဟာလုပ္ အမိန္႕ေပးတဲ့အစိုးရမ်ိဳးကို မလိုခ်င္ဘူး။ က်ေနာ္တို႕ လုိခ်င္တာကို ျဖည့္ဆည္းေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းပဲ လုိခ်င္တယ္။ စိတ္တုိင္းမက်ရင္ အခ်ိန္မေရးျဖဳတ္လို႕ရရမယ္။ ေနာက္တဖြဲ႕ကို စမ္းခန္႕ၾကည့္မယ္။ အေကာင္းဆံုး၀န္ေဆာင္မႈ၊ အေကာင္းဆံုးျပည္သူ႕ဆႏၵကိုျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းဟာ အစိုးရသက္တမ္းၾကာမွာပဲ။ အဲဒါ အတိုင္းတိုင္း အျပည္ျပည္ က ျပည္သူေတြရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ရည္မွန္းခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္းဗ်ာ။     ဒီစာပိုက္ ဟာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႔ (ဘံုနိဗၺန္) Communist Utopia ဆန္လြန္းတယ္။ ေနာက္ governance လို႔ ေခၚတဲ႔ အစိုးရ ဘယ္လိုအုပ္ခ်ဳပ္တယ္ ဆိုတာကို (နားမလည္) တာေပၚလြင္တယ္။   မာ႕က္စ္က ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕(ဘံုနိဗၺန္) ကိုေရာက္သြားရင္ အစိုးရ ဆိုတာလည္းမရွိေတာ႕ဖူး။ ပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈ ဟာလည္း အျမတ္ အစြန္း အတြက္ မဟုတ္ေတာ႕ဖူး။ 

 

လူေတြဟာ မိမိ အစြမ္းရွိသမွ် လုပ္ၾက လိုအပ္သမွ် ကိုပဲ (ရယူ) ၾကမယ္ေပါ႕။ ဒါကို မာ႕က္စ္က (From each according to  his ability to each according to his need) လို႕ ေရးခဲ႕တယ္။   ဒီ မွာ အေရးၾကီးတာက မာက္႕က္စ္ တို႔ က (ရုပ္၀ါဒ) ကို အားကိုးျပီး ရုပ္ကိုဦးစားေပး ၾကည္႕ တာေၾကာင္႔ (လူေတြ) ရဲ႕ (အတၱ) ၊ (ေလာဘ) ၊ (ေဒါသ) ၊ (ေမာဟ) ေတြကို အေလးမထားပဲ လူေတြကို စက္ရုပ္သဖြယ္ ျမင္ၾကတယ္လို႔ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ Marxism ကို တခ်ိဳ႕ က Dialectical Materialism လို႕ ရည္ညႊန္းၾကတယ္။   ဒီမွာ ဒုကၡ ေရာက္ၾကတာပဲ    အရွည္ၾကီး ရွင္းရမယ္။ ေနာက္ မွ Marxism Capitalism အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမွ အေသးစိပ္ ေျပာၾကရေအာင္။    ဒီ စိတ္ကူးယဥ္ ကမၻာ ကို မေရာက္ ခင္ (လိုိရာ) ကိုပဲ ထုတ္လုပ္ ဖို႔ စက္ရံုေတြ ေက်ာင္းေတြ အေဆာက္ အဦးေတြ ဘယ္က ရမွာ လဲ? ဒါေၾကာင္႔ မာက္စ္ က အရင္ ဆိုရွယ္လစ္ စံနစ္ကို ျဖတ္သန္း ရမယ္ (အရင္းအႏွီး) စုေဆာင္းရဦးမယ္ေလ။ ဒီ ဆိုရွယ္လစ္ စံနစ္မွာ လူတိုင္းကိုယ္ စြမ္းသမွ် အလုပ္လုပ္ ၾကျပီး- ကိုယ္လုပ္သမွ် ခံစားၾကရမယ္တဲ႔။ ဒါကို မာ႔က္စ္ က (From each according to his ability to each according to his work) လို႕ ေရးခဲ႕တယ္။   ျပန္ေကာက္ရရင္ ကာ(လ္)မာက္္စ္ ဟာ သူေမွ်ာ္မွန္းခဲ႕တဲ႕ utopia လို႕ေခၚတဲ႕ လူ႕ဘံုနိဗၺန္္ (ဘံုဘ၀) ကိုေရာက္ဖို႕ အဆင္႕(၂) ဆင္႕ ကိုျဖတ္သန္းရမယ္ လို႕ အမိန္႕ ရွိခဲ႕တယ္။ 

 

          (၁) ဆိုရွယ္လစ္ အဆင္႕  -                From each according to his ability to each according to his (work)

           (၂) ကြန္ျမဴနစ္ အဆင္႕ -                From each according to his ability to each according to his (need)   ( Critique of the Gotha Program, Karl Marx, 1875 )     မာ႕က္စ္ စိတ္ကူးယဥ္မႈဟာ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ ဆိုရွယ္လစ္ အဆင္႔ ကို မေရာက္ လိုက္ရဖူး အကုန္လံုး အတြင္းက လႈိက္စားျပီး ပ်က္စီးျခင္း နဲ႕ ရင္ဆိုင္ရျပီး အနိစၥ ေရာက္ကုန္ၾကတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ ဆို ယေန႔ လူေတြ ငတ္ေသ လမ္းမွာ ေတြ႔သမွ် ေျပာင္းဖူး ေစ႔ေတြေကာက္စားၾကရရွာတယ္။ ဒါ မာ႕က္စ္ ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ အသီးအပြင္႔ေတြေလ။   မာ႕က္စ္ ရဲ႕အေရးၾကီးတဲ႔ contribution က Das Kapital ပဲ။ အရင္းရွင္ စံနစ္ကို ေ၀ဖန္သံုးသပ္ ထားတာ။ 

 

မာက္စ္ ၀ါဒ က ႏုိင္ငံေရးအေတြးအေခၚ သာမက တြဲဖက္ စီးပြားေရး စံနစ္ပါ ပါလာတယ္။သူ႕ကို Planned Economy လို႕ ေခၚတယ္။ အားလုံးကို Plan နဲ႕ အားလံုးကို Controlled ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ။ ဒါေၾကာင္႔ Centrally Planned Economy လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္။   ေကာင္းျပီ အရင္းရွင္ စံနစ္မွာ (အရင္းအႏွီး) ေတြကို (အရင္းရွင္) ေတြက ပိုင္တယ္။ ဒါကလူနဲစု။ လူမ်ားစု ျဖစ္တဲ႕ (အရင္းမဲ႕) အလုပ္သမားေတြက ပစၥည္းေတြကို (အျမတ္) ရဖို႕ ထုတ္လုပ္ေပးရတယ္။ အရင္းရွင္ ေတြက အျမတ္ထုတ္ ေခါင္းပံုျဖတ္ ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင္႕မာ႔က္စ္ က ပစၥည္းမဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး ကို မေရွာင္ႏုိင္ ဒီေတာ္လွန္ေရးက မွ ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္ စံနစ္ ကိုထူေထာင္ျပီး (အရင္းရွင္) ေတြရဲ႕ (အရင္းအႏွီး) ေတြအားလံုးကို (ျပည္သူပိုင္) သိမ္းရမွာ။   ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္ စံနစ္ အေတြးအေခၚ (concept) ဟာ မာ႕က္စ္ နဲ႕ စခဲ႕ေပမဲ႕ မာ႕က္စ္ က အေတြးသမား။ ဒါကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖၚသြားသူက လီနင္ျဖစ္တယ္။ မာ႔က္စ္ ကပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္ စံနစ္ ကိုဘယ္လိုေဖၚထုတ္ရမလဲ ဆိုတာကို အေသးစိပ္ မေဖၚျပခဲ႕ေပမဲ႕ ျပင္သစ္ေတာ္လွမ္ေရးအတြင္း ေခတၱသာ အသက္ရွည္ခဲ႔တဲ႕ ပဲရစ္ကြန္ျမဴး Paris Commune ကို ဥပမာ အျဖစ္လက္ျငွိဳးထိုးျပခဲ႔တယ္။   ၁၉၂၁ ခုႏွစ္မွာက်င္းပတဲ႔ ၁၀ ၾကိမ္ေျမာက္ ပါတီကြန္ကရက္ အစည္းအေ၀း မွာ လီနင္က ပါတီဟာ အျမင္ေတြအားလံုးကို လက္ခံ ခြင္႔လႊတ္ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ထုတ္ေဖၚျငင္းဆိုေနရမဲ႕ စကားရည္လုပြဲ လူ႕အဖြဲ႔အစည္း (Debating Society) မဟုတ္ဖူး။ ပါတီဟာ (ဦးေဆာင္ပါတီ) ျဖစ္္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ ေခါင္း ေဆာင္အေနနဲ႕ အဆင္႔ျမင္႔တဲ႔ ဖြဲ႔စည္းမႈနဲ႔ တင္းၾကပ္တဲ႔ စည္းကမ္း ရွိမႈလိုတယ္။
 

 

အထိမ္းအကြပ္မရွိတဲ႔ (ေဆြးေႏြးမႈ) ေတြဟာ ပါတီအတြင္း သေဘာမတူညီမႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစကာ အုပ္စုေတြ ကို ျဖစ္ေပၚ ေစျပီး ပါတီ၏ ထိေရာက္မႈကို ေႏွာင္႔ေႏွးေစႏိိုင္တယ္။ တဖက္ကလည္း ဗဟို ထိမ္းခ်ဳပ္မႈဟာ လံုး၀ဥသံုတင္းၾကပ္ခဲ႔ ရင္ေအာက္ေျခက ေတြးေခၚမႈ အသစ္ ေပၚထြက္လာမႈကို ဟန္႕တားရာေရာက္လိမ္႕မယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပါတီအတြင္းမွာ အတိုင္းအတာ တခုအထိ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာပါေစ။ ေအး မဲခြဲဆံုးျဖတ္ ျပီးရင္ေတာ႔ ေဆြြးေႏြြးမႈေတြ အားလံုးရပ္ဆဲ ေစရမယ္လိုဆိုခဲ႕တယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီးရင္ (အမ်ားရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္) ဟာလက္ရွိ ပါတီလိုင္း ျဖစ္ေစ ရမယ္။ ပါတီ၀င္ အားလံုး လိုက္နာေစရမယ္ လုိ႕လီနင္ကဆိုခဲ႔တယ္။     (ပါတီအတြင္းဒီမိုကေရစီ) ဆိုတာ ဒါကို ရည္ညႊန္းၾကတာ။ ဒါေၾကာင္႕ ဗကပ ေတြ အတြက္ ကြန္ျမဴနစ္ အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ လာရင္ ပါတီဆံုးျဖတ္တာလိုက္နာပါ႕မယ္ လို႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေရရြတ္ၾက ရတာ။ သခင္ ဗသိန္းတင္ ရဲ႕ ဗဟိုက ဗဟိုအတြင္း အေတာ္လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြး ခြင္႔္ျပဳ႕တယ္ လို႕ဆို တယ္။   ဒီဖက္ ေခတ္မွာ ဒီမိုကေရစီ ေခတ္စားလာေတာ႕ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကလည္း အသံကုန္ ဒီမိ္ုကေရစီ ေအာ္ ေနၾကေလရဲ႕။ ဒါေပမဲ႔ သူတို႔ေအာ္ေနတဲ႔ ဒီမိုကေရစီက လီနင္ရဲ႕ ပါတီတြင္း ဒီမိုကေရစီ။ လီနင္ ရဲ႕State and Revolution မွာ Proletarian democracy အေၾကာင္းကိုေရးျပထားတယ္။ လီနင္တုိ႔ ေျပာတဲ႔ ဘူဇြာဒီမိုကေရစီဆိုတာက ယေန႔ လူုတိုင္းေတာင္းတတဲ႔ လစ္ဖရယ္ ဒီမိုကေရစီပဲ။ လီနင္ေရးတဲ႕  The Proletarian Revolution and the Renegade Kautsky:Bourgeois And Proletarian Democracy ကိုျဖတ္ၾကည္႔ပါ။ မာ႕က္စ္ တို႔ လီနင္တို႔ ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီက Participatory Democracy  ျဖစ္တယ္။ လစ္ဖရယ္ ဒီမိုကေရစီက Representative Democracy လို႔ေခၚတယ္။ ဒါေတြကို ရွင္းရရင္  Academic ဆန္သြားမယ္။ ဒါေၾကာင္႔ လူတိုင္း နားလြယ္ တဲ႔နည္းနဲ႔ေျပာရင္ ၊  လစ္ဖရယ္ဒီမိုကေရစီမွာ လူတုိုင္း မဲေပးခြင္႔ရွိတယ္။ အသဲၾကားကမဲတျပားနဲ႔ မိမိကို ကိုယ္စားျပဳမဲ႔ မိမိကိုယ္စားလွယ္ (representative) ကို ေရြးခြင္႔ရွိတယ္။ သတ္မွတ္ထား တဲ႔ သက္တန္းကုန္ရင္ မိမိကို အစိုးရ အုပ္္ခ်ဳပ္သူကို အမ်ားစုက မလိုလားရင္ ျဖဳတ္ခ်ခြင္႔ရိွတယ္။ လီနင္ တို႔ရဲ႕  ပါတီတြင္း ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာက (ပါတီ) ေကတာေတြပဲ (မဲေပးပိုင္ခြင္႔ ) ရွိတာ။ ျပည္သူေတြမဲေပးခြင္႔မရွိၾကပါ။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အာဏါရျပီးရင္ ေရွ႔ကိုဆက္ေျခတက္္ဖို႔ပဲရွိတယ္။ တရုတ္ျပည္ ၊ က်ဴးဗား ၊ ေျမာက္ကိုရီးယား ေတြမွာ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတုန္းပဲေလ။ ျပည္သူေတြကနင္းျပား။ အစိုးရ ကိုေရြးခ်ယ္ဖို႔ ေနေန သာသာ ေ၀ဖန္ရင္ေတာင္ အဖမ္းခံရ အထုခံရ အသတ္ခံရတာ။   ဒါေၾကာင္႔ လစ္ဖရယ္ ဒီမိုကေရစီ နဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ပါတီတြင္းဒီမိုကေရစီဟာ ဆီနဲ႔ေရလို ပဲကြာတယ္။ လူငယ္ေလးေတြ ကို (ခြဲျခား) သိေစခ်င္လို႔ပါ။ မာ႔က္စ္ အေၾကာင္းေျပာရင္ (စိတ္ထင္ရာ) လက္လြပ္စပယ္ေျပာလို႔မရဖူး။ ခ်ိဳတူးေဇာ္ ညႊန္းသလို ပါတီတြင္း လြတ္လပ္စြာေ၀ဖန္ေျပာဆိုခြင့္ေတြ၊ ႏုိင္ငံသားတိုင္း လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ေျပာဆို ခြင့္ ေတြ အျပည့္ပါတယ္ ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တပါတီစနစ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဆို တဲ႔ေနရာမွာ ပါတီအတြင္း ဒီမိုကေရစီကေတာ႔ ရွင္းျပီ ဘယ္မွာ (ႏုိင္ငံသားတိုင္း လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ေျပာဆို ခြင့္ ေတြ အျပည့္ပါတယ္)  ဆိုတာကို မာ႔က္စ္ ကေရးျပ ခဲ႔တယ္ဆိုတာကို ညႊန္းျပေပးပါလား။ ဆရာၾကီးစီက ၾကားတာလို႔ေတာ႔ မေျပာနဲ႔ေနာ္။ ဘယ္တုန္းက ဘယ္ကြန္ျမဴ နစ္ႏိုင္ငံ မွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္း လြပ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုခြင္႔ေတြ ေပးဖူးပါသလဲ? ၁၉၅၇ ေႏြဦးမွာ တရုတ္ျပည္မွာ Hundred Flowers Campaign ဆိုျပီး (ပန္းမ်ိဳးတရာ ပြင္႔ပါေစ) ဆိုလိုက္တာေၾကာင္႔ အသံမ်ိဳးစံု ထြက္လာေတာ႔ ႏွိပ္ကြပ္လိုက္ရတာ ေျပာဆိုခြင္႔ဟာ ေျခာက္ ပတ္ (six weeks) ေတာင္ မခံ လိုက္ဖူး မဟုတ္ လား?   ဒီမွာ အလံျဖဴ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ အားနဲခ်က္ တခုကိုတင္ျပ ပါရေစ။   စာေပေလာက မွာ ကြန္ျမဴနစ္ လိုလားသူေတြနဲ႔ လႊမ္းမိုးထားတယ္။ တခါ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ေခါင္းထဲမွာ ဘာလုပ္လုပ္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးက ေခါင္းထဲဆြဲ ေနတယ္။ သူတို႔ကိုထိရင္ က်ီးကန္းေတြလို ၀ိုင္းအာလိုက္ၾက ေသး။ ဒါေၾကာင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို ေ၀ဖန္ရဲ တဲ႔ သူမရွိလွ။ ဟိုအရင္ က စာေရးေကာင္းတဲ႔ ရန္ကုန္ ဘေဆြ တေယာက္ေလာက္သာ ထင္ရွားတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ သခင္တင္ျမ ဟာကြန္ုျမဴနစ္ ဥါဥ္မေပ်ာက္ ေသးပဲ ခုထိ ရန္ကုန္ ဘေဆြ ကိုျပန္ေရးေနဆဲ။ ဒီလို အသာစီးရထားေတာ႕ ကြန္ျမဴနစ္ေတြဟာ ပ်က္စီး Spoilt ျဖစ္လာ တယ္။ ေရးခ်င္တာေတြအရမ္းေရးလာၾကတယ္။ ဥါဏ္မမွီတဲ႔ မိမိ အေတြးအျမင္ေတြကို ရာဇ၀င္အခ်က္အလက္ ေနရာမွာ အစားထိုး။ ေထာက္ျပေတာ႔ ဖင္လွန္ျငင္း။ ရာဇ၀င္ အခ်က္အလက္ ကို မျပင္ရဖူး ဆို တာ ေတာင္ (အသိ) မရွိ။ မႏိုင္ေတာ႕ (လိုလို) ဆိုျပီး ညာျငင္ေသး။မနိုင္ေတာ႔ ခင္ဗ်ား ထက္ ညစ္ပတ္ တာ ခင္ဗ်ားအေဖပဲရွိတယ္ ဆိုျပီး ပုဂၢိဳရ္ေရး ေဆာ္ကားတာေတြပါလာတယ္။   ေဟာအခုလည္း ေျပာႏုိင္တဲ႔သူ မရွိဖူးထင္ျပီး သံုးေလးေၾကာင္းေလာက္ေရးျပီး လြယ္လြယ္နဲ႔ ထင္ျမင္ ခ်က္ေတြေရး။ ပညာတတ္ေတြ အီလစ္ေတြ မေကာင္းဖူး။ တိန္ေလ်ာက္ပိန္ကို လည္း ေ၀ဖန္ လာေသး တယ္။ အရည္းၾကီးကို ဆရာတင္မိ တဲ႔လူငယ္ေတြအဖို႔ကေတာ႔ ဆရာၾကီးေျပာတာကို ဦးထိပ္ထားျပီး တခါ ေလ်ာက္ေရး၊ ေ၀ေလေလေတြကေထာက္ခံ၊ စိတ္ေၾကနပ္မႈေတြရၾကျပီး ၊ (အသိ) အမွားေတြနဲ႔ သံသရာ လည္ကုန္ၾကေရာ။ စာဖတ္ထားတဲ႔ သူေတြနဲ႔ ေတြ႔မွ ေထာက္ျပေတာ႔ ကားရားၾကီး အရွက္ ကြဲရေရာ။

 

  ဒါေၾကာင္႔ ရာဇ၀င္ အခ်က္အလက္ ေတြ ၊ ၀ါဒေရးရာေတြ ေရးရင္ သတိရွိရတယ္။ မိမိ ရဲ႕ (အသိစြမ္းအား) capacity ( နဲ ) လို႔ (နားလည္လြဲ) ႏုိင္တာရွိသလို အဂၤလိပ္ ဘာသာလည္း ကၽြမ္းရမယ္။ စကားလံုး အသံုးအႏံႈူး ကို အဓိပၸါယ္အေကာက္ လြဲရင္ (နားလည္မႈ) လံုး၀လြဲ သြားႏုိင္တယ္။ Lost in translation လို႔ ေခၚတာေပါ႔။ ေနာက္တခါ ဘာသာ ရပ္ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈံးေတြကိုလည္း နားလည္ရမယ္။ အထူးသျဖင္႕ မာ႔က္စ္ တို႔လို တကယ္႔ ပညာ ရွင္ေတြေရးတာကို နားလည္ဖို႔ဆို မလြယ္ပါ။ ဒါေၾကာင္႔ မာ႔က္္စ္ ဘာေျပာသလဲဆိုျပီး သိရ ေအာင္ ခ်က္ခ်င္းသြားဖတ္လို႔ မရဖူး။ knowledge base ရွိမွ။ ဒီအသိ က  accumulated knowledge တသက္လံုး စာဖတ္ေလ႔လာစုေဆာင္းတိုးပြား ေအာင္လုပ္ရတာ။ ေနာက္သတိ ရွိဖို႔က Wikipedia မွာပါတိုင္း မမွန္ဖူး။ ပိုနက္တဲ႔ ဘာသာရပ္ဆိိုင္ရာ ဌါန ေတြမွာရွာရမယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ မာ႔က္စ္ တုိ႔လီနင္ တို႔ေရးတာေတြကို ကိုးကားႏုိင္ရမယ္။လီနင္ေတာင္ ကာလ္ ေကာက္စကီ  (Karl Kautsky)  ရဲ႕  Marxism and Bolshevism: Democracy and Dictatorship ကိုေခ်ပေတာ႔ မာ႔က္စ္ တို႔ရဲ႕ အေရးအသား ေတြကိုျပန္ ကိုးကား ရတာပဲ။   မာ႔က္စ္ က ပစၥည္းမဲ႔တို႔၏အာဏါရွင္စံနစ္ ဆိုတဲ႔အသံုးအႏႈံးကို ဇႏၷ၀ါရီ ၁၈၅၀ ခုုမွာေရးျပီး မတ္လမွာ ထုတ္ေ၀ခဲ႔တဲ႔ Class Struggles in France 1848-1850 ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါးမွာ စတင္ သံုးခဲ႕ တာျဖစ္ တယ္။ Marx and the Dictatorship of the Proletariat (1918) by Julius Martov ကိုဖတ္ၾကည္႔ပါ။ မာ႕က္စ္ရဲ႕ အေတြး ကိုသိ ပိုရပါလိမ္႔မယ္။ ဒါေၾကာင္႔ Marxism ဆိုတာ အာဏါရွင္ မဟုတ္ဖူးလို႔ ဆရာၾကီး ကို ကာကြယ္လိုစိတ္နဲ႔ ျငင္း လို႕ေတာ႕ ရပါရဲ႕။ ဒါေပမဲ႔ ႏြံနစ္ရင္ လႈပ္ေလနစ္ ေလ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။   ကြန္ျမဴနစ္ ဆရာအို အရည္းၾကီးနဲ႕ ဗမာကြန္ျမဴနစ္ေတြ ယေန႕ အထိ အသဲစြဲ က်န္လ်က္ရွိတဲ႕ (ဗဟိုဦးစီးစံနစ္)  ဆိုတာ လီနင္ရဲ႕ (ဗဟိုဦးစီးစံနစ္) ပဲ။ သူတို႕ ယေန႕ အထိ သေဘာမေပါက္ ေသးတာ က ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အားလံုး ပ်က္စီးရတာဟာ ဒီ (ဗဟိုဦးစီးစံနစ္)  ေၾကာင္႕ပဲ။ ႏုိင္ငံေရးအရ (ဗဟိုဦးစီးစံနစ္) ဆိုတဲ႕ ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္ စံနစ္ ကို အေသကိုင္ထားျပီး စီးပြာေရးအရ မာ႔က္စ္ ရဲ႕ Planned Economy ၾကီးကို အတင္းေဖၚထုတ္ၾကတာေၾကာင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ စံနစ္ၾကီး ဟာ က်ဆံုးျပီး ေျမာင္းထဲေရာက္ သြားရတာ။    အဲဒီေတာ႕ ပစၥည္းမဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲအျပီးမွာ အရင္းရွင္ေတြရဲ႕အရင္းအႏွီးေတြကို အာဏါရွင္ တို႔ရဲ႔ အာဏါမသံုးပဲ ဘယ္လို (ျပည္သူပိုင္) သိမ္းယူမွာလဲ? လစ္ဖရယ္ ဒီမိုကေရစီ မွာ Rule-of-Law ရွိတယ္။ ေလွ်ာ္ ေၾကးေပးရမယ္။အားလံုးကို သိမ္းလို႕မရ။ဒါေၾကာင္႔ ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္စံနစ္ကို တည္ေဆာက္ရတာ။ ဒါေပမဲ႕ (လူ) ေတြရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေၾကာင္႔ ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္စံနစ္ ဆိုတာလည္း ပ်က္စီးရတာပဲ။   ဒါေၾကာင္႕ မာ႔က္စ္ ၀ါဒ ကိုယံု ရင္ အထူးသျဖင္႔ မာ႔က္စ္-လီနင္ ၀ါဒလို႔ ေခၚတဲ႔႔႔႔႔ ကြန္ျမဴ နစ္၀ါဒ ကို လက္ခံရင္ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးလို႔ နားလည္ၾကတဲ႕ planned economy ကို က်င္႕သံုးရမယ္။ ျပည္သူပိုင္သိမ္းရမယ္။ပစၥည္းမဲ႔အာဏါရွင္စံနစ္ ကို တည္ေဆာက္ကိုတည္ေဆာက္ ရမယ္။ 

 

ဒါေၾကာင္႕ မာ႔က္စ္ ၀ါဒကို ေက်ေက်ညက္ညက္ နားမလည္ရင္ေတာ္ေသးရဲ႕ ၊ သိလ်က္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရး အ တြက္ (အမွန္) ကို မေျပာရင္  dishonest ျဖစ္တာာ (ညာ) တာ ပဲ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။   တခုပဲရွိတယ္ - တခ်ိဳ႕ ပညာရွင္ေတြက မာ႕က္စ္က (class dictatorship) လူတန္းစားတခုလံုးရဲ႕ အာဏါရွင္ စံနစ္ ျဖစ္တဲ႕အတြက္ လူတဦးထဲ ကအုပ္စိုးတဲ႕ သာမန္ရိုးက် လို႕ေျပာလို႕ရတဲ႕ classical dictatorship မဟုတ္ဖူးလို႕ ေျပာၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း စတာလင္ က စျပီးဘာျဖစ္သြားတယ္ ဆိုတာ ေျပာစရာ မလိုေတာ႕ပါဖူး။   အာဏါရွင္ စံနစ္ဟာ ဘယ္ပံုနဲ႕လာလာ အတူတူ ၾကီးပါပဲ။ ဗမာေတြ သိသင္႔ပါျပီ။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက အာဏါရွင္ေအာက္ ေနလာၾကျပီး အာဏါရွင္စံနစ္ ကို အေကာင္း ထင္ေနေသးရင္ ဥါဏ္နဲတာလား မိုက္မဲတာလား တခုခုပဲ။ ပစၥည္းမဲ႕ အာဏါရွင္စံနစ္ ကို (ပိုသိခ်င္) ရင္….. K Marx , Letter to Weydemeyer, 5 Mar. 1852, in D McLellan (ed.), Karl Marx: Selected Writings (Oxford, 1977).  ဖတ္ၾကည္႕ၾကပါ။   ပညာနဲ႔ အသိ ရွာတဲ႕ေနရာမွာ (စာအုပ္) ဖတ္ဖို႕ တိုက္တြန္းပါရေစ။ အင္တာနက္ ေခတ္မွာ အေပၚယံေၾကာ ဖတ္ျပီး ငါနားလည္ျပီးလို႕ ထင္တဲ႕ သူေတြက အမ်ားသား။ ဒီအေပၚမွာ ဒိ႒ိ အရည္းၾကီးေတြရဲ႕ ဗရန္းဗတာ ေဟာၾကားခ်က္ေတြ ထပ္ဆင္႔လိုက္ေတာ႕ အလြဲလြဲ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ေတြျဖစ္ကုန္ေရာ။ ဒါကို ထပ္ဆင္႔ ပို႔ခ်ၾကေတာ႕ ပုဂၢိဳရ္ေရး လိုက္ျပီး (အိုေကာင္းလွခ်ည္ရဲ႕) ဆိုတဲ႕ ေ၀ေလေလ ေတြက အမွားေတြထပ္္ဆင္႕ ထပ္ျဖန္႔ နဲ႕ အကန္းေတြအကန္းေနာက္ လိုက္တာမ်ိဳး ျဖစ္မွာဆိုးလို႕ပါ။   Pipe Piper of Hamelin ဆိုတာၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ပထမၾကြက္ေတြကို ပုေလြမႈတ္ ေခၚသြားျပီး ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားေတြက ပိုက္ဆံမေပးလို႔ သူရဲ႕ ပုေလြမႈတ္ျပီး ျမိဳ႕က ခေလးေတြကို ေခၚထုတ္သြားတာ ျပန္မေရာက္လာၾကဖူးတဲ႕ …….  ၀ါဒ အစြဲ ဆိုတာ Pipe Piper ရဲ႕ Magic လိုပဲ ေၾကာက္္စရာ ေကာင္း တယ္။ ေနာက္ကသာ လိုက္ေနၾကတာ Pipe Piper ကိုယ္တိုင္ က အကန္းၾကီး ဆိုရင္ အခန္႕မသင္႔ ရင္ ေဂ်ာက္ထဲက်သြားႏိုင္တယ္ေနာ္ …. သတိရွိၾကပါ။   စိတ္ေတာ႕မရွိပါနဲ႕ေနာ္ ဒါေပမဲ႕ အဒမ္စမစ္ရဲ႕ အျမတ္ပဓာန အရင္း႐ွင္စနစ္ဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးမွာပဲ ကိုလိုနီစနစ္နဲ႕အတူ ကမၻာေပၚမွာ အၿပီးတိုင္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားခဲ့တယ္ လို႕ ျပတ္ျပတ္သားသား ျမင္ပါတယ္။ 

 

အဒမ္စမစ္ရဲ႕အျမတ္ပဓာနအရင္း႐ွင္စနစ္က ဒုတိယကမၻာ စစ္ၿပီးကတည္းက ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ၿပီးသားပါ။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ဆိုတာ အရင္း႐ွင္စီးပြားေရးစနစ္နဲ႕ မတူပါဘူး။ အႏွစ္သာရမွာ အရမ္းကို ကြဲျပားပါတယ္။ အမည္နာမ အေခၚအေ၀ၚမွာတင္ သိသိသာသာ ကြဲျပားပါတယ္။ ဂ်ိဳးဇက္မကၠာသီ ေၾကာင့္ ယိုင္နဲ႕ခဲ့ရတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို အခ်ိန္မီျပဳျပင္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးေတြနဲ႕ အခ်ိန္မီေဆးကုအဖတ္ဆည္ခဲ့ႏိုင္လို႕ေပါ့။ ဒီေန႕အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ ေကာ္ပိုးေရး႐ွင္းေတြ၊ ကုမၸဏီေတြကို မလႈပ္ႏိုင္မယွက္ႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒေတြအမ်ိဳးမ်ိုဳးနဲ႕ ကန္႕သတ္ထားတာ တကယ့္ကို ဆို႐ွယ္လစ္ဆန္ဆန္ျဖစ္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ လက္႐ွိ ကမၻာမွာ အလုပ္သမားအခြင့္ အေရးအမ်ား ဆံုးရထားတာလည္း အေမရိကပါ။ ဒီေရးသားခ်က္ေတြဟာ တခုမွ မမွန္ဖူး လုိ႕ ျငင္းခ်က္ထုတ္လို႕ ရပါတယ္။ ဒီအေတြးအေခၚေတြ ဘယ္က စီးဆင္းလာသလဲ? ဆိုတာလည္း ခန္႕မွန္းလို႕ရပါတယ္။   ခဏေလး သည္းညည္းခံ။ စိတ္၀င္စားတာေလးတခု ေရးေနလို႕ အခ်ိန္ မေပးႏုိင္ေသးလို႕ ေနာက္မွ မာ႕က္စ္ ၀ါဒေရာ အရင္းရွင္စံနစ္နဲ႕ လက္ရွိ စီးပြားေရးျပႆနာေလးေတြကို ေဆြးေႏြးရေအာင္   စီးပြားေရးဟာ အင္မတန္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးစိတ္ ၀င္စားရင္ စီးပြားေရးကို သိ သင္႕တယ္။ ဒါေပမဲ႕ အရင္းရွင္ စီးပြားေရး ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးေတြကို နားလည္ဖို႕ စီးပြားေရး အေျခခံ ေတြကို နားလည္ရမယ္။ ဒါမွ economic terms  ေတြကိုနားလည္မယ္။ economy ေအာက္ မွာ market ။ သူ႕ေအာက္ မွာမွ market segment ဆိုတာေတြရွိတယ္။ energy ေအာက္မွာ crude oil – gas – coal – renewable ဆိုျပီးရွိသလိုေပါ႕။    theories ဆိုရာမွာလည္း supply-side တို႕ trickle-down တို႕ရွိျပန္တယ္။ တီအန္မင္ ကိစၥမွာ ျပဳတ္သြားတဲ႕ တရုတ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေက်ာက္စီးယန္းရဲ႕ စာအုပ္မွာ relative advantages ကို open market policy နဲ႕ လက္ေတြ႕ ဥပမာ ေတြနဲ႔ ရွင္းသြားတာ ဘယ္ လိုေကာင္းမွန္းမသိဖူး။   ႏုိင္ငံေရးအတြက္ macro economics ကပိုအေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ ကစားနည္းေတြက ပိုရႈပ္ေထြးလာတယ္။ ဥပမာ  QE  Quantitative Easing ဆိုတာကိုနားမလည္ပဲ လက္ရွိ  dollar imported inflation ဆိုတာကို နားလည္ဖို႕ ခက္သြားတယ္။ finance ကိုနားလည္မွ currency imbalance တုိ႕ကိုနားလည္မယ္။ ဒါမွ hedge funds ေတြ နဲ႔ investment bankers ေတြရဲ႕ currency manipulation လုပ္တာေတြ ကိုနားလည္ မယ္။ Bond yield spreads နဲ႔ credit default swaps ရဲ႕ risk insurance အႏၱရာယ္ ကိုသိမွ ေလာေလာဆယ္ ဥေရာပမွာ ျဖစ္ေနတဲ႔ sovereign debt issues ကိုနားလည္မယ္။ stocks and bonds ေတြမပိုင္ဆိုင္ဖူး ပဲ စာေတြ႕တခုထဲနဲ႔ intricacies ေတြကိုတကယ္ ကၽြမ္းကၽြမ္းး က်င္က်င္ နားလည္ဖို႔ခက္တယ္။  တခုနဲ႕တခု ဆက္ေနတာကို သိေစခ်င္တာပါ။ ဘာသာ ရပ္တခု ထဲတြင္ သိစရာေတြအမ်ားၾကီးရွိတယ္။ လက္ေတြ႔ (အသိ) မရွိပဲ (စာေတြ႕) တခုထဲနဲ႕ နား လည္ ဖို႕ မလြယ္ဖူးဆိုတာသိေစခ်င္တာပါ။ ကိုယ္ကမကၽြမ္းရင္ 1997 Asian Financial Crisis တုန္း ကလို သူမ်ား ျပဳသမွ် - ႏု ၾကရမယ္။   ေနာက္ စာအုပ္ထဲမွာ ဖတ္ရတာနဲ႕ လက္ေတြ႕ေရာက္ဖူး ျမင္ဖူး ၾကံဳဖူး တာမတူဖူး။ ေရာက္ဖူး ေပမဲ႕လည္း Tourist လိုေရာက္ဖူးတာနဲ႕ local – native လိုေန ဖူးတာမတူဖူး။ စိတ္၀င္စားမွ ေလ႕လာမွ။ အေမရိကားေရာက္ျပီး ဗမာလိုေန ေနသူေတြ အမ်ားၾကီး။ ေသာက္စားမူုးရစ္ျပီး (လုပ္) အေမရိကန္ ျဖစ္ေနၾကသူေတြလည္းအမ်ားၾကီး။ ကမၻာပတ္ ဖူး ျပီး ႏုိင္ ငံေပါင္း စံုေရာက္ဖူး ျမင္ဖူးရင္ exposure ရွိတယ္ေခၚတယ္။ exposure ရွိသူနဲ႔ တေနရာထဲ အေသထိုင္ျပီး စာအုပ္ထဲက (အသိ) ရသူတို႕ရဲ႕ (အျမင္) မတူတာေတြရွိ ႏုိင္တာေပါ႕။ အေမရိကားမွာ အႏွစ္ ၂၅ ေက်ာ္ေက်ာ္ ေနခဲ႕ တဲ႕သူက စာအုပ္ဖတ္ျပီး အေမရိကန္ ကို ကေလာ္ ဆဲေနသူေတြေျပာတာကို လက္ခံရ မခက္ႏုိင္ ဖူးလား?   လစ္ဖရယ္ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာက ႏုိင္ငံေရးစံနစ္ Capitalism အရင္းရွင္ စံနစ္ဆိုတာက စီးပြားေရးစံနစ္။    ႏွစ္ ခုစလံုး ဟာ လူတိုင္းကို (အခြင္႕အေရး) ေပးတာေၾကာင္႔ ေအာင္ျမင္တာ။အရင္းရွင္စံနစ္ ေအာက္က ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကိုု အာဏာရွင္ စံနစ္ေအာက္မွာ တည္ေဆာက္ရင္ Crony Capitalism ေရာင္းရင္းအရင္းရွင္စံနစ္ ျဖစ္သြားတယ္။

 

  ဒါေၾကာင္႔ န၀တ-နအဖ ေအာက္မွာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စံနစ္ကို က်င္႕သံုးေပမဲ႕ Crony Capitalism ေရာင္းရင္းအရင္းရွင္စံနစ္ ဆီဦးတည္သြားတာပဲ မဟုတ္လား? အာရပ္ ႏုိင္ငံေတြ ရုရွားမွာ အားလံုး မွာ Crony Capitalism ေတြ ျဖစ္ကုန္ျပီး အာရပ္ Spring ျဖစ္လာရတာေလ။ ဗမာႏိုင္ငံမွာ ေစ်းကြက္ စီးပြား ေရးဆိုတာကို က်င္႔သံုးတယ္ဆိုေပမဲ႔ တကယ္က်င္႔သံုးတာ ကာက economics term အရ (rent) လို႔ေခၚတဲ႕ ငွားစားတဲ႕ အဆင္႔ သာသာေလးရွိတယ္။ စစ္စကားနဲ႕ေျပာရရင္ နယ္ ေျမစိုးမိုးျပီး (ဆက္ေၾကး) – toll ေကာက္စားတာပဲ။ ထုတ္လုပ္မႈ ကိုအားေပးတာမဟုတ္ဖူး။ regulation နဲ႔ ညွစ္ျပီး အခြင္႔အေရး ေဖၚ - ေငြ- ေဖၚစားတာ။ ဒါေၾကာင္႔ လူရင္းေတြပဲ အခြင္႔အေရး ရျပီး လူရင္း (Cronies) ေတြပဲ ခ်မ္းသာကုန္တာ။   ဒီေနရာမွာ ျဖတ္ျပီး အရင္းရွင္စံနစ္ နဲ႕ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး အေၾကာင္းနဲနဲေျပာပါရေစ။ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး ဆိုတာက ေစ်းကြက္မွာ ထုတ္ကုန္ပစၥည္း goods နဲ႕ အလုပ္စြမ္းအား services တို႔ရဲ႕ တန္ဖိုးကို ေရာင္းအား- ၀ယ္အား အေပၚမူတည္ျပီး ေစ်းကြက္ကဆံုးျဖတ္တဲ႕ စီးပြားေရးကိုေခၚတာ။ သူ႕ရဲ႕ ေျပာင္းျပန္ က ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးးေအာက္မွာက်င္႔သံုးတဲ႕ controlled markeထိန္းခ်ဳပ္ ေစ်းကြက္ျဖစ္ တယ္။ ဒီလို ေစ်းကြက္က ဆံုးျဖတ္တဲ႕ စီးပြားေရးဟာ အားလံုးကို ေပးစားတဲ႕ (၀ါ) တဦးခ်င္းအခြင္႔အေရး Individual rights ကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ႕ အရင္းရွင္ စံနစ္ေအာက္မွပဲ ေရရွည္ ရွင္သန္ၾကီးထြားတယ္လို႔ ျငင္း လို႕ရႏိုင္တယ္။ အတန္စမစ္ (Adam Smith) ရဲ႕နံမည္ေက်ာ္တဲ႔ (မျမင္ရတဲ႕လက္) Invisible Hand က ေစ်းကြက္ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးလိမ္႕မယ္ ဆိုတဲ  ႕ေဟာာ ၾကားခ်က္ ခုထိ (မွန္ကန္) တုန္းပဲ။ စမစ္က ဒီ (မျမင္ရတဲ႕လက္) ကို အတၱ (Self Interest) ၊ ျပိဳင္ဆိုင္မႈ (Competition) ၊ ေရာင္းအား- ၀ယ္အား (Supply & Demand) တို႕က ေဖၚထုတ္ေပးလိမ္႕မည္လို႔ ဆိုခဲ႔တယ္။ အရင္းရွင္ မရွိပဲ ဘယ္သူက  ေစ်းကြက္ကို ေဖၚထုတ္မွာလည္း?   ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစံနစ္က Wealth Exchange။ အရင္းရွင္စံနစ္က Wealth Creation လို႕ နားလည္ရင္ ပိုလြယ္သြားႏိုင္တယ္။   သတိရွိဖို႕က အရင္းရွင္ စံနစ္မွာ (အတၱ) နဲ႕(ေလာဘ) ကို လက္နက္ အျဖစ္ အသံုးျပဳတာေၾကာင္႔ (ေလာဘ) ေဇာ္အားၾကီးၾကျပီး ၂၀၀၇-၂၀၀၈ မွာ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ႕ စီးပြားေရးဒုကၡ ဆိုက္ေရာက္ရတာကိုး။ ဒီမွာ ကိန္း (Keynes) ရဲ႕ ေတြးေခၚခ်က္က (လိုအပ္) လာျပန္တယ္။ ကိန္း ကဘာေျပာလည္း ဆိုေတာ႕ တခါတရံ မထိမ္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ (ေစ်း) တက္တတ္ျပီး ထိန္းရခက္တဲ႕ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈ recession ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ အစိုရကႏၱ Public sector က ၀င္ျပီး စီးပြာေရးတည္ျငိမ္ဖို႔ ေပၚလစီ ခ်ကာ ၀င္ထိန္း ေက်ာင္း ေပးရမယ္လို႔ ဆိုတာ။ 

 

  ေနာက္ဆံုးေတာ႔ ဘုရားေဟာတဲ႔ အလယ္အလတ္ မဇၥ်ိမပဋိပတာ ပဲေရာက္လာတာပဲေလ။ လက္ရွိ wall Street က အရင္းရွင္ေတြ အစြန္းေရာက္ ရမ္းကားေနခ်ိန္မွာ တိန္ေလ်ာက္ပိန္ရဲ႕ တရုတ္ေတြက ေခါင္း ေအးေအး  နဲ႔ အစိုးရကထိန္းသြားေပးႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ လူေတြက တရုတ္ေတြကို ပိုေလးစား လာ ၾကျပီး Bejing Consensus ကို Washington Consensus ထက္ ပိုစိတ္၀င္စားကာ တရုတ္ေတြမ်က္ႏွာ ပို ၾကီးလာၾကတယ္။ လက္ရွိတရုတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ စီးပြားေရးကို အေမရိကန္ေတြ ေခါင္းေဆာင္ ေတြ ထက္ ပိုနား လည္ ကၽြမ္းက်င္တာကိုေတာ႕ ျငင္းလို႔မရ။

By: Bo K Nyein