ပန္႔ခ္ ယဥ္ေက်းမွဳ

Contents
[hide]

   * 1 ပန့္ခ္(punk)ယဥ္ေက်းမႈ
         o 1.1 သမိုင္းေၾကာင္း (History)
         o 1.2 ဖက္ရွင္ (Fashion)
         o 1.3 ဂီတ (Music)
         o 1.4 အေတြးအေခၚ (Ideology)
         o 1.5 ႐ုပ္ရွင္ (Film)
         o 1.6 လူေနမႈစတိုင္လ္ (Lifestyle)
         o 1.7 ကခုန္ျခင္း (Dance)
         o 1.8 စာေပအေရးအသား (Literature)
         o 1.9 အသိုက္အဝန္း (Community)
         o 1.10 ကိုးကား

[ျပင္ဆင္ရန္​] ပန့္ခ္(punk)ယဥ္ေက်းမႈ

ပန့္ခ္(punk)ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ ဟာ ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ဂီတအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့
ယဥ္ေက်းမႈပံုစံကြဲတစ္ခုျဖစ္ပါ

တယ္။ ပန့္ခ္လႈပ္ရွားမႈဟာ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္
အလယ္ပိုင္းကေန ေႏွာင္းပိုင္းတဝိုက္ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကားနဲ့ ၾသစေၾတးလ် က
ပိုမိုက်ယ္ျပန့္တဲ့ ေရာ့ခ္အင္႐ိုးလ္ ဂီတရပ္ဝန္းကေန စတင္ေပၚထြက္လာခဲ့
ခ်ိန္ကတည္းက ကမၻာအဝွမ္း ပ်ံ႔ႏွံ့သြား ခဲ့ၿပီး၊ ကြဲျပားျခားနားတဲ့
ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး အျဖစ္ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။

ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈမွာ တမူ ထူးျခားတဲ့ ဂီတဟန္ေတြ၊ အေတြးအေခၚ ေတြ၊
ဖက္ရွင္စတိုင္လ္ေတြ၊ အျမင္ အာ႐ံုပိုင္းဆိုင္ရာ အႏုပညာပံုစံေတြ၊ အကဟန္ေတြ၊
စာေပေရစီးေၾကာင္းေတြ နဲ့ ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာပံုစံေတြအထိ မ်ိဳးစံု ေအာင္
ပါဝင္ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းထားပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီး ပန့္ခ္ဆိုတဲ့ စကားလံုး ဟာ
လူေနမႈဘဝပံုစံနဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကို လည္း ရည္ညႊန္းတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
ပန့္ခ္ျမင္ကြင္းတစ္ခုဟာုhardcore punk နဲ့ street punkတို့လို ပိုမို
ေသးငယ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ့ ဖြဲ႔စည္း ထားတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီယဥ္ေက်းမႈ
အုပ္စုငယ္ေတြဟာ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈ အေပၚ မတူျခားနားတဲ့ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆို
တင္ျပမႈေတြနဲ့ တစ္ခုခ်င္း ခြဲျခားထား ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ garage rock နဲ့
psychobily အပါအဝင္ တခ်ိဳ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ပံုစံေတြကေတာ့ ပန့္ခ္ကေန
တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ၾကေပမယ့္ သူ တို့ရဲ႔ အခြင့္အလမ္းေတြက တစ္ဆင့္
သီးသန့္ ခြဲထြက္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ပန့္ခ္ ယဥ္ေက်းမႈဟာ ေပၚျပဴလာယဥ္ေက်းမႈ
နဲ့ ဆူညံစိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့ၿပီး၊
စီးပြားေရးဆန္ျခင္းနဲ့ သင့္ေတာ္ဆီေလ်ာ္မႈတို့ကို ျငင္းဆန္ရင္း
႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] သမိုင္းေၾကာင္း (History)

ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ အေမ ရိကား၊ ၿဗိတိန္နဲ့ ၾသစေၾတးလ်မွာ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္
အလယ္ပိုင္းနဲ့ ေႏွာင္းပိုင္း တဝိုက္ေလာက္က စတင္ေပၚထြက္လာ ခဲ့ၿပီး
တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမႈေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။ ပန့္ခ္
ယဥ္ေက်းမႈဟာ ေထြျပားတဲ့ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈနဲ့ ေရွ႔ေဆာင္လမ္းျပပုဂၢိဳလ္ေတြ
ကေန အရင္းတည္ေပါက္ဖြားလာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒႆနိကနဲ့ အႏုပညာ
လႈပ္ရွားမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးက ဒီ ယဥ္ေက်းမႈ ကို ၾသဇာသက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ အတိအက်
ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေခတ္ေပၚအႏုပညာ မ်ိဳးကြဲတခ်ိဳ႔က ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈကို
ႀကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ မ်ားျပား တဲ့ စာေရးဆရာေတြ၊ စာအုပ္ေတြနဲ့
စာေပလႈပ္ရွားမႈေတြဟာလည္း ပန့္ခ္ ရသေဗဒျဖစ္ေပၚလာမႈအတြက္ အေရး ပါခဲ့တယ္။
အလားတူပဲ ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ဟာ ေထြျပားစံုလင္တဲ့ ေရာ့ခ္အင္႐ိုးလ္ဂီတ
စတိုင္လ္ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ေမြးဖြား လာခဲ့တာျဖစ္သလို အဲဒီအခ်ိန္က
ရွိႏွင့္ ၿပီးတဲ့ လူငယ္ယဥ္ေက်းမႈေတြရဲ႔ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးျခင္းကိုလည္း
ခံခဲ့ရပါတယ္။

Protopunk လု့ိေခၚတဲ့ အေစာဆံုးေရွ႔ေျပးပန့္ခ္ ဂီတပံုစံဟာ ၁၉၇ဝ
ခုႏွစ္အေစာပိုင္းကေန အလယ္ ပိုင္းတေလွ်ာက္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
အေရွ႔ေျမာက္ပိုင္းကေန စတင္ေပၚထြက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ပန့္ခ္ဆိုၿပီး တံဆိပ္ကပ္
ခံရတဲ့ ပထမဦးဆံုးဂီတျမင္ကြင္းဟာ ၁၉၇၄ နဲ့ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ ၾကားကာလ မွာ
နယူးေယာက္ခ္စီးတီးက စတင္ ေပါက္ဖြားလာခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ပိုင္း ေလာက္မွာပဲ
ပန့္ခ္ဂီတဟာ လန္ဒန္ ၿမိဳ႔မွာ စတင္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနခဲ့ၿပီျဖစ္ ပါတယ္။
မ်ားမၾကာမီမွာေတာ့ ေလာ့စ္ အင္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႔ဟာ အဓိကက်တဲ့ တတိယေျမာက္
ပန့္ခ္ဂီတျမင္ကြင္း အတြက္ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ေနရာ တစ္ခုျဖစ္လာတယ္။
အဲဒီၿမိဳ႔ႀကီး သံုးၿမိဳ႔ ဟာ လွ်င္ျမန္စြာ ႀကီးထြားလာတဲ့ ပန့္ခ္
လႈပ္ရွားမႈအတြက္ အမာခံေက်ာ႐ိုးျဖစ္ လာခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘရစၥဘိန္း
နဲ့ ေဘာ့စတြန္တို့လို ၿမိဳ႔ႀကီးေတြမွာ လည္း ပန့္ခ္ျမင္ကြင္းေတြ
ရွိေနခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၇၇ ခုႏွစ္ကစလို့ ပန့္ခ္ ယဥ္ေက်းမႈဟာ ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး
ကြဲျပားတိုးတက္လာခဲ့ၿပီး၊Z-Tone နဲ့ Anarcho-punk တို့လို အုပ္စုကြဲ ေတြက
ကိုယ့္လမ္းကိုယ္ ဆက္ေလွ်ာက္ ခဲ့ၾကတယ္။ ပန့္ခ္လႈပ္ရွားမႈေရစီးေၾကာင္း
အင္အားေလ်ာ့နည္းလာတာနဲ့အမွ် post-punk, New Wave နဲ့ No Wave
တို့လိုမ်ိဳး စိတ္သစ္ေတြဟာ မီဒီယာရဲ႔ အာ႐ံုစိုက္ျခင္းခံလာၾကရ တယ္။ ၁၉၈ဝ
ခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ေလာက္မွာေတာ့ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ လာတဲ့ ပန့္ခ္လႈပ္ရွားမႈဟာ
hardcore punk ယဥ္ေက်းမႈအျဖစ္နဲ့ တစ္ေက်ာ့ ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဖက္ရွင္ (Fashion)
ပန႔္ခ္တို႔ ဝတ္စား ဆင္ယင္ပုံ

ပန့္ခ္ေတြဟာ လူမႈေရးအရ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ျဖစ္တဲ့ အျပဳအမူ သေဘာထားေတြကို
က်ဴးလြန္ရန္စႏိုင္ ဖို့အတြက္ အဝတ္အထည္၊ အသံုး အေဆာင္ပစၥည္းေတြ၊
ဆံပင္စတိုင္လ္ ေတြ၊ အလွျပင္ပစၥည္းေတြ၊ ေဆးမင္ ေၾကာင္႐ုပ္ေတြ၊
လက္ဝတ္ရတနာနဲ့ ကိုယ္ခႏၶာပိုင္းအထူးျပဳလုပ္ခ်က္ေတြကို ျပဇာတ္ဆန္ဆန္
လြန္ကဲစြာ အသံုးျပဳ တတ္ၾကပါတယ္။ အေစာပိုင္း ပန့္ခ္ ဖက္ရွင္မွာ
ရွိရင္းစြဲအရာဝတၳဳေတြကို ရသေဗဒအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈအတြက္
ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ နမူနာ အားျဖင့္ စုတ္ျပဲေနတဲ့ အဝတ္အစား ေတြကို
တြယ္ခ်ိတ္ေတြနဲ့ ခ်ိတ္၊ တိတ္ ေတြနဲ့ ကပ္ၿပီး ထိန္းထားတာ၊ သမား
႐ိုးက်အဝတ္အထည္ေတြကို မာကာပင္န္ ေတြနဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ေဆးေရာင္ေတြ ေရး
ျခယ္တန္ဆာဆင္တာ၊ တြယ္ခ်ိတ္နဲ့ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓားေတြကို လက္ဝတ္ ရတနာအျဖစ္
ဆင္ယင္တာေတြပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ သားေရထည္ေတြ၊ ရာဘာနဲ့
ဗီႏိုင္းပလပ္စတစ္ဝတ္စံုေတြဟာလည္း ေရပန္းစားခဲ့တယ္။ အဲဒီအတြက္ အ
ေၾကာင္းရင္းတစ္ခုကေတာ့ လူအ မ်ား စုႀကီးက အဲဒီလို ဝတ္စံုေတြကို လုပ္႐ိုး
လုပ္စဥ္မဟုတ္တဲ့ စံလြဲလိင္ မႈေရးရာ အေလ့အက်င့္ေတြနဲ့ တြဲ ဖက္ၿပီး
႐ႈျမင္တတ္ၾကလို့ပဲျဖစ္ပါ တယ္။ ပန့္ခ္ အမ်ားစုဟာ 'drainpipe'
ဂ်င္းေဘာင္းဘီ အ က်ပ္ေတြ၊ ေသြးပ်က္ထိတ္လန့္စရာ ႐ုပ္ပံုေတြ ပါရွိတဲ့
တီရွပ္ေတြ၊ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ပန့္ခ္ဝိုင္းေတြရဲ႔ နာမည္စာလံုး ဒီဇိုင္းေတြ
ေရးဆြဲထားၿပီး ေကာ္လာ ေအာက္နားေတြ၊ အိတ္ဖံုးေတြကို တြယ္ ခ်ိတ္ေတြ၊
သတၲဳႏွိပ္ၾကယ္သီးေတြ ဆင္ ယင္လို့ အက်ႌတစ္ထည္လံုး မ်ားျပား လွတဲ့
သံခြ်န္ေတြ၊ သံမိႈေတြ ႐ိုက္ႏွက္ တန္ဆာဆင္ထားတဲ့ သားေရဂ်က္ကက္ ေတြနဲ့
Dr.Martens ဘြတ္ဖိနပ္ေတြ၊ စကိတ္႐ႈးေတြ၊ Converse ဖိနပ္ေတြ
ဝတ္ဆင္တတ္ၾကပါတယ္။

တခ်ိဳ႔ပန့္ခ္ေတြဟာ သူတို့ရဲ႔ ဆံပင္ေတြကို ဆူးခြ်န္ေတြလို ေထာင္ ထ ေန
ေအာင္ ပံုစံသြင္းၿပီး၊ ေခါင္း အလယ္တည့္တည့္မွာ ဆံပင္ခ်န္လို့
ေဘးႏွစ္ဘက္အေျပာင္ရိတ္ထားတဲ့ မိုေဟာ့ခ္ဆံပင္စတိုင္လ္ ဒါမွမဟုတ္
တျခားထူးဆန္းတဲ့ ဆံပင္ပံုစံေတြ ညႇပ္၊ သဘာဝမက်တဲ့ အေရာင္ေတာက္ ေတာက္ပပေတြ
ဆိုးထားတတ္ၾကတယ္။ ပန့္ခ္ေတြဟာ သူတို့စိတ္ႀကိဳက္ ဂ်က္ ကက္ေတြကို
ရင္ထိုးတံဆိပ္ေတြ၊ သူတို့ ႏွစ္သက္တဲ့ ပန့္ခ္ဂီတအဖြဲ႔ေတြ၊ ယံုၾကည္
သက္ဝင္တဲ့ အေတြးအျမင္ေတြကို ေဖာ္ က်ဴးထားတဲ့ စတစ္ကာ႐ုပ္ပံုေတြ ဆင္
ယင္ၿပီး၊ ျပင္ပကမၻာႀကီးကို သူတို့ ဘယ္ လိုလူေတြလဲဆိုတာ တစြန္းတစ္စ ထုတ္
ေဖာ္ျပသတတ္ၾကပါတယ္။ တစ္ခါ တ ေလလည္း သူတို့ဟာ သံမဏိ ၾကက္ ေျခခတ္တံဆိပ္လို
လူေတြ ထိတ္လန့္ ေရွာင္ရွားၾကတဲ့ သေကၤတအမွတ္အသား ေတြကို ဝံ့ၾကြားစြာ
ဆင္ျမန္းတတ္ၾက တယ္။ အေစာပိုင္း ပန့္ခ္တခ်ိဳ႔ဟာ နာဇီ
စၾကာတံဆိပ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဝတ္အ စားေတြကို ေျခာက္လွန့္ႏိုင္စြမ္း အတြက္
အခါအားေလ်ာ္စြာ ဝတ္ဆင္တတ္ၾက ေပမယ့္ ဒီေန့ေခတ္ ပန့္ခ္အမ်ားစု က ေတာ့
ပြင့္လင္းတဲ့ လူမ်ိဳးေရး ဝါဒဆန့္ က်င္သူေတြျဖစ္ၾကတဲ့အတြက္ ကန့္ လန့္ျဖတ္
အစင္းေၾကာင္းဆြဲျခစ္ထားတဲ့ နာဇီစၾကာဆန့္က်င္ေရး အမွတ္တံ ဆိပ္ကိုပဲ
ပိုၿပီး ဝတ္ဆင္ေလ့ရွိပါတယ္။

ေၾကာင္ေၾကာင္က်ားက်ား အဆင္အကြက္ေတြနဲ့ အသားကပ္ ေဘာင္းဘီရွည္၊
တီရွပ္လက္ျပတ္၊ စာတမ္းေတြ၊ ႐ုပ္ပံုေတြေရးဆြဲၿပီး၊ သံမိႈ၊ သံခြ်န္ေတြ
ျပြတ္သိပ္ေနေအာင္ စီတန္း ႐ိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ သားေရဂ်က္ကက္နဲ့
ႀကိဳးေပါက္ဆယ့္ရွစ္ေပါက္ပါတဲ့ တိုက္ပြဲ ဝင္ ဘြတ္ဖိနပ္ရွည္ေတြ ဝတ္ဆင္ၿပီး
လမ္းေပၚမွာ ေလွ်ာက္သြားေနတတ္တဲ့ ပန့္ခ္ေတြနဲ့ ဆန့္က်င္ဘက္အျဖစ္
အဝတ္အစားဖက္ရွင္ဆန့္က်င္ေရးကို ဦးတည္တဲ့ ပန့္ခ္တခ်ိဳ႔လည္း ရွိပါတယ္။
သူတို့က ဂီတနဲ့သာ ပန့္္ခ္ကို ဖြင့္ဆိုရ မွာျဖစ္တယ္။ ဖက္ရွင္နဲ့
မဟုတ္ဘူးလို့ ေစာဒကတက္ၾကတယ္။ အဲဒီအျမင္ကို hardcore punk ဂီတမွာ
အမ်ားဆံုး ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ပန့္ခ္ရသေဗဒ ခံစားပံုဟာ ပန့္ခ္ေတြႏွစ္သက္တဲ့ အႏုပညာ အမ်ိဳး အစားကို
ျပ႒ာန္းေပးပါတယ္။ ပန့္ခ္ အႏုပညာလက္ရာေတြဟာ မ်ားေသာ အားျဖင့္
ေျမေအာက္အႏုပညာ ဆန္ ၿပီး၊ အနည္းဆံုးဝါဒ၊ အထြဋ္အျမတ္ ထားတဲ့ အရာမ်ားကို
ေစာ္ကားဖ်က္ ဆီးျခင္းနဲ့ သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္တဲ့ အ ေငြ႔အသက္ပါရွိတဲ့
အာ႐ံုခံစားမႈေတြ ပါဝင္တတ္တယ္။ Hardcore ဟာ မူ
လလက္ေဟာင္းပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ့ တန္းတူ ေရခံေျမခံေကာင္းေၾကာင္း
သက္ေသျပႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ ဂီတအဖြဲ႔သစ္မ်ား စြာကို ထြက္ေပၚေစလာေစခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံကြဲေတြဟာ နဂိုရွိ ခဲ့ၿပီးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံေတြနဲ့အတူ
ပန့္ခ္ အလံေတာ္ေအာက္မွာ ရပ္တည္ခဲ့ၾက တယ္။

၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ေတြက အေမ ရိကန္ေျမေအာက္ပန့္ခ္လႈပ္ရွားမႈဟာ ပန့္ခ္ဂီတကေန
ဆင့္ကဲတိုးတက္ျဖစ္ေပၚ လာတ့ဲ တျခားဂီတျမင္ကြင္းေတြကိုေရာ၊ ဒီဂီတရဲ႔
စိတ္ဓာတ္နဲ့ ကိုယ္တိုင္လုပ္ယူ DIY အေလ့အထေတြကို လံုးဝ ကြဲျပားျခားနားတဲ့
ဂီတပံုစံေတြမွာ ထည့္ သြင္းထားတဲ့ တျခားဂီတမ်ိဳးကြဲေတြကိုပါ
ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့ၿပီး၊ ပန့္ခ္ဂီတရဲ႔ အေမြ အႏွစ္ကို
ေအာ္လ္တာေနးတစ္ဗ္ေရာ့ခ္နဲ့ Indie ဂီတရပ္ဝန္းေတြမွာ ခ်န္ထား
ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာ္လ္တာေနးတစ္ဗ္ ေရာ့ခ္ရဲ႔ စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈဟာ
ပင္မေရစီးမီဒီယာေတြက pop punk လို့ေခၚတဲ့ ေနာက္ထပ္စတိုင္လ္တစ္မ်ိဳး ကိုပါ
လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းနဲ့ အလယ္ပိုင္းတဝိုက္မွာ
အေမရိကားက လႈပ္ရွားမႈသစ္တစ္ခု သိသာထင္ရွားစြာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး
ပန့္ခ္ျပန္လည္ရွင္သန္မႈလို့ သတ္မွတ္ ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဂီတ (Music)
Crass ဂီတအဖြဲ႕(၁၉၈၁)

ဂီတဟာ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈ ရဲ႔ အေရးအပါဆံုး အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
ပန့္ခ္ဂီတကို ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ လို့ေခၚၿပီး တစ္ခါတ ေလမွာေတာ့ ပန့္ခ္ လို့ပဲ
အတိုေကာက္ ေခၚေလ့ရွိတယ္။ ပန့္ခ္ ေရာ့ခ္အမ်ားစုဟာ ေရာ့ခ္ဂီတအမ်ိဳးအ
စားေတြထဲက ျခား နား သိ သာ တဲ့ စတိုင္လ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ ေပမယ့္ တစ္ခါတရံ မွာ
တခ်ိဳ႔ပန့္ခ္ဂီတ သမားေတြဟာ တ ျခားဂီတမ်ိဳးကြဲေတြ ဆီက အစိတ္အပိုင္းေတြနဲ့
ေရာေႏွာ ေပါင္းစပ္ၿပီးလည္း ဖန္တီးတတ္ၾကပါ တယ္။
ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈအုပ္စုကြဲေတြ ဟာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ဂီတ
ဟန္ေတြက တစ္ဆင့္၊ တစ္ခုနဲ့ တစ္ခု ခြဲျခားထားၾကတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္
ပန့္ခ္ဂီတစတိုင္လ္တိုင္းမွာေတာ့ ဆက္ စပ္ေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံေတြ ရွိၾကတာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ပန့္ခ္ ေရာ့ခ္အမ်ားစုမွာ ႐ိုး ရွင္းတဲ့ ဖြဲ႔စည္းတည္
ေဆာက္ပံုေတြ၊ သီ ခ်င္းတိုတိုေတြနဲ့ ပန့္ခ္ေတြ တန္ဖိုး ထားတဲ့ ယံုၾကည္
ခ်က္၊ လူေနမႈပံုစံေတြ ကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ က်ဴးတဲ့ေတး စာသားေတြ ပါရွိတတ္
ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပန့္ခ္ ေရာ့ခ္ကို တစ္ကိုယ္ေတာ္ဂီတ သမား
ေတြအေနနဲ့ထက္ တီးဝိုင္းအဖြဲ႔ေတြနဲ့ သာ တီးခတ္သီဆိုေလ့ရွိပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] အေတြးအေခၚ (Ideology)

ပန့္ခ္အေတြးအခၚဒႆန အျမင္ဟာ တသီးပုဂၢလလူသားရဲ႔ လြတ္ လပ္ပိုင္ခြင့္နဲ့
တားျမစ္ကန့္သတ္မႈ ေလ်ာ့နည္းတဲ့ လူေနမႈဘဝပံုစံေတြနဲ့ အဓိကသက္ဆိုင္ပါတယ္။
ပန့္ခ္က်င့္ဝတ္ စည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လြတ္ လပ္မႈရေအာင္
ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရာမွာ ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္မႈရဲ႔ အခန္းက႑ကို
ေထာက္ခံအားေပးတာျဖစ္တယ္။ ေယဘုယ်ပန့္ခ္က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းေတြ မွာ
ထံုးတမ္းစဥ္လာ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္ ေတြကို လံုးဝဥႆံုဆန့္က်င္ပယ္ခ်ျခင္း၊
ကိုယ္တိုင္လုပ္ယူရတဲ့ DIY (Do It Yourself) စိတ္ဓာတ္၊ ႏိုင္ငံေရး
ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ တိုက္႐ိုက္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ့ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား
ရရွိေရးအတြက္ ပင္မေရစီးေၾကာင္းက အာ႐ံုစိုက္လာေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္
ေရာင္းမစားျခင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါဝင္တတ္တယ္။

ပန့္ခ္ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတြ ဟာ ေထြျပားစံုလင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဒႆန
နယ္ပယ္တစ္ခုလံုးမွာ ျဖန့္က်က္ေနရာ ယူထားေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပန့္ခ္
ေတြဟာ သူတို့ကိုယ္သူတို့ တိုးတက္တဲ့ အျမင္ရွိတဲ့ လက္ဝဲသမားေတြဆိုၿပီး
စာရင္းသြင္ထားခဲ့ ၾကပါတယ္။ ပန့္ခ္ ေတြဟာ ေဒသတြင္း၊ ႏိုင္ငံတြင္းနဲ့ တစ္
ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးဆန့္က်င္ ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ မ ၾကာခဏ ပါဝင္
ေလ့ရွိတယ္။ ေယဘု ယ်အက်ဆံုး ပန့္ခ္ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ေရ
စီးေၾကာင္းတခ်ိဳ႔ကေတာ့ မင္းမဲ့ဝါဒ၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈဆန့္က်င္ေရး၊ စစ္ဆန့္
က်င္ေရး၊ အရင္းရွင္စနစ္ ဆန့္က်င္ေရး၊ လူမ်ိဳးခြဲျခားမႈ ဆန့္က်င္ေရး၊
လိင္ခြဲ ျခားမႈဆန့္က်င္ေရး၊ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒဆန့္က်င္ေရး၊
ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရးဝါဒ၊ သားငါးနဲ့ ႏို့ထြက္ပစၥည္း
ေရွာင္ၾကဥ္ေရးနဲ့ တိရိစၧာန္အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုမႈေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီ
ယဥ္ေက်းမႈမွာ ပါဝင္သူတခ်ိဳ႔ဟာ လက္ ယာယိမ္းဝါဒနဲ့ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထား
တဲ့အေတြးအေခၚေတြနဲ့ ဆန့္က်င္ဘက္ ျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတြကို စြဲကိုင္
ထားၾကေပမယ့္ အနည္းစုေလာက္ပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နာဇီအေတြးအေခၚ ကို
လက္ခံေထြးပိုက္ထားတဲ့ Blood and Honour တို့လို လူျဖဴႀကီးစိုးေရး
အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ပါဝင္ တဲ့ ပန့္ခ္တခ်ိဳ႔လည္း ရွိပါေသးတယ္။
အေရးပါတဲ့ ပန့္ခ္ဇင္းတခ်ိဳ႔ကေတာ့ Maximum Rock N' Roll, Punk Planet နဲ့
Cometbus တို့ပဲ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ ပန့္ခ္အေၾကာင္းေရးသားထား တဲ့ ဝတၳဳေတြ၊
ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၲိေတြ နဲ့ ေကာမစ္႐ုပ္ျပစာအုပ္ေတြ အေတာ္
မ်ားမ်ားရွိခဲ့ၿပီး၊ အဲဒီထဲက Love and Rockets ဆိုတဲ့ ေကာမစ္႐ုပ္ျပစာအုပ္
မွာ ေလာ့စ္အင္ဂ်လိစ္ပန့္အသိုင္းအဝိုင္း အေၾကာင္း ဇာတ္ကြက္ေတြ ပါဝင္ခဲ့
တယ္။

ပန့္ခ္ကဗ်ာဆရာေတြထဲက တခ်ိဳ႔တဝက္ကို ေဖာ္ျပရမယ္ဆိုရင္ ဲJim Carroll, Patti
Smith, John Cooper Clarke, Seething Wells နဲ့ Attila the Stockbroker
တို့ပဲ ျဖစ္ ၾကပါတယ္။ Medway Poets တင္ ဆက္မႈ အႏုပညာအုပ္စုထဲမွာေတာ့
ပန့္ခ္ ဂီတသမား Billy Childish ပါဝင္ ခဲ့တယ္။ Jim Carroll ရဲ႔ ကိုယ္တိုင္
ေရး အတၳဳပၸတၲိဆန္တဲ့ အေရးအသား ေတြဟာ ပန့္ခ္စာေပပံုစံရဲ႔ ပထမဆံုး
နမူနာေတြပဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ပန့္ခ္ ယဥ္ေက်းမႈဟာ Cyberpunk နဲ့
Streampunk တို့လို စာေပအမ်ိဳးအစား ပံုစံသစ္ေတြကိုလည္း ၾသဇာသက္ေရာက္
လႊမ္းမိုးခဲ့ပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ႐ုပ္ရွင္ (Film)

ပန့္ခ္႐ုပ္ရွႈင္ေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားရွိခဲ့ၿပီး၊ ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ဂီတဗြီဒီယို
ေတြနဲ့ ပန့္စကိတ္ဗြီဒီယိုေတြဟာ လူသိ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ မွတ္တမ္းတင္
႐ိုက္ကူးနည္းဟာ ပန့္ခ္႐ုပ္ရွင္ကားေတြ ရဲ႔ အမွတ္အသားတစ္ခုပါပဲ။ နာမည္ႀကီး
ဂီတဝိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ႐ုပ္ရွင္ ကားေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဥပမာ
Rock N' Roll Highschool ဇာတ္ကားမွာ Ramones အဖြဲ႔၊ ႊ့န Great Rock N'
Roll Swindle မွာ Sex Pistols အဖြဲ႔သားေတြ ပါဝင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
လူသိမ်ားတဲ့ ပန့္ခ္ေတြအ ေၾကာင္း ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ အတၳဳပၸတၲိကားေတြလည္း
ရွိတယ္။ Sid and Nancy ဇာတ္ကားဟာ Sex Pistols အဖြဲ႔သား Sid Vicious နဲ့
သူ႔ ရည္းစား Nancy Spungen တို့ စံု တြဲ အေၾကာင္းကို ႐ိုက္ကူး
ထားတာျဖစ္ၿပီး၊ Sid အျဖစ္ Chloe Webb တို့က သ႐ုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ပန့္ခ္ေတြရဲ႔ နဂိုမူရင္း႐ုပ္ရွင္ ေတြဟာ ဂီတသတင္းမွတ္တမ္းကား
ေတြပဲျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီေန့အခ်ိန္ထိ ပန့္ခ္ ဝိုင္းတစ္ခုခ်င္းစီအ ေၾကာင္း သ
တင္း မွတ္ တမ္း ကား ေတြ အ ေျမာက္အမ်ား ႐ိုက္ကူး ခဲ့ၿပီး၊ တစ္ခုကို ထုတ္ျပ
ရမယ္ဆိုရင္ ပန့္ခ္ ႐ုပ္ ရွင္ဖန္တီးသူ Don Letts ႐ိုက္ကူးတဲ့ The Clash
မွတ္တမ္း ကား၊ Westway to the World ပဲျဖစ္တယ္။ လူသိမ်ားတဲ့ ပန့္ခ္ဂီတ
မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္တစ္ခု ကေတာ့ Sex Pistols အဖြဲ႔ ေပၚ ေပါက္ လာပံုကို
အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ ထားတဲ့ The Film and the Fury ပါပဲ။ အဲဒီ
႐ုပ္ရွင္ကားထဲမွာ Sex Pistols အဖြဲ႔သားေတြသာမက ဒီအဖြဲ႔နဲ့
ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနၾကသူေတြျဖစ္ တဲ့ Malcolm Mclaren, Vivienne Westwood,
Nancy Spungen တို့အျပင္၊ Billy Idol, Sting, Shane McGowan နဲ့
ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ Siouxie Sioux ဆိုၿပီး လူသိမ်ားလာ မယ့္
ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ကိုပါ ထည့္သြင္း႐ိုက္ကူးခဲ့တယ္။ အဲဒီကား ထဲက
ျပကြက္တစ္ခုကေတာ့ ဒုတိယ ေျမာက္အဲလိစဘက္ဘုရင္မႀကီး နန္း သက္စံ
ႏွစ္ဆယ့္ငါးႏွစ္ျပည့္ ေငြရတု သဘင္က်င္းပေနတုန္း Sex Pistols အဖြဲ႔က 'ြGod
Save the Queen' သီခ်င္းကို သိမ္းစ္ျမစ္လယ္က ကုန္ သေဘၤာတစ္စင္းေပၚမွာ
သီဆိုေဖ်ာ္ေျဖ ခဲ့ပံုနဲ့ အဲဒီေနာက္ ဖမ္းဆီးအေရးယူျခင္း
ခံခဲ့ရပံုပဲျဖစ္တယ္။

No Wave ႐ုပ္ရွင္လႈပ္ရွား မႈဟာလည္း ပန့္ခ္ရသေဗဒခံယူခ်က္ ေတြအေပၚ
အေျခခံခဲ့တယ္။ နာမည္ႀကီး ပန့္ခ္႐ုပ္ရွင္ဖန္တီးသူေတြကေတာ့ Derek Jarman
နဲ့ Don Letts တို့ပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပန့္ခ္အေၾကာင္း ႐ိုက္ ကူးထားတဲ့
႐ုပ္ရွင္ကားေတြအမ်ားႀကီး ထဲက 24 Hour Party People ကား မွာ
ပန့္ခ္ေရာ့ခ္ကေန New Wave နဲ့ Madchester ဂီတမ်ိဳးကြဲေတြအျဖစ္
ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာပံုကို တင္ဆက္ ထားၿပီး၊ ႊ့မနေအ ဇာတ္ကားမွာေတာ့
နယူးေယာက္ခ္ hardcore ဂီတျမင္ ကြင္းက စစ္ေသြးၾကြ Straight Edge
ပန့္ခ္ေတြအေၾကာင္းကို ႐ိုက္ကူးတင္ျပ ထားပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] လူေနမႈစတိုင္လ္ (Lifestyle)
1994-2004 အၾကား အေမရိကႏွင့္ ၿဗိတိန္တြင္ ထုတ္ေဝသည့္ ပန႔္ခ္ဇင္းတခ်ိဳ႕

အၾကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရရင္ ပန့္ခ္ ေတြဟာ အလုပ္သမားလူတန္းစားနဲ့
ေအာက္ေျခလူတန္းစားေနာက္ခံက ဆင္း သက္လာၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔
အေျခအေနမဲ့ ပန့္ခ္ေတြဟာ က်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ျခင္း၊ လိုက္လံေတာင္း
ရမ္းျခင္းနဲ့ အမိႈက္ပံုက ရွာေဖြေကာက္ ယူျခင္းေတြနဲ့
အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏိုင္ဖို့ ႐ုန္း ကန္ ၾက ရ တယ္။ ပန့္ခ္ အႏုပညာလက္ရာ ေတြကို
အယ္လ္ဘမ္ မ်က္ႏွာဖံုးေတြ၊ ေဖ်ာ္ေျဖ ပြဲ လက္ကမ္းေၾကာ္ျငာ စာ ရြက္ ေတြ နဲ့
ပန့္ခ္ မဂၢဇင္းေတြ (Punk Zines လို့ေခၚပါတယ္) မွာ အဓိကေတြ႔ရပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ ရွင္းလင္း ျပတ္သားတဲ့ သတင္းေပးခ်က္ေတြကို ခိုင္မာစြာ
ေဖာ္ျပေလ့ရွိတဲ့ ပန့္ခ္ အႏု ပညာဟာ တစ္ခါတရံမွာ လူမႈေရး တ
ရားမွ်တမႈကင္းမဲ့ျခင္းနဲ့ စီးပြားေရး မ ညီမွ်မႈတို့လို
ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းအရာ ေတြကိုလည္း တင္ျပ ေလ့ရွိပါတယ္။ တုန္ လႈပ္
ေခ်ာက္ျခားသြား ေအာင္ ေျခာက္လွန့္ ဖို့နဲ့ ၾကည့္႐ႈသူကို စာ
နာစိတ္ျဖစ္ေပၚလာ ေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ဖို့ အတြက္ နာက်င္ခံစား ေနရတဲ့
ပံုရိပ္ေတြကို အသံုးျပဳျခင္းကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီ လိုပဲ ပန့္ခ္အႏုပညာ
လက္ရာေတြမွာ တစ္ကိုယ္ေတာ္ဆန္ ျခင္း၊ မိုက္မဲမႈနဲ့ စိတ္ပါဝင္စားမႈ ကင္း
မဲ့ျခင္းေတြကို ေဖာ္က်ဴးတဲ့ ပံုရိပ္ေတြ ပါဝင္တတ္ၿပီး၊ ၾကည့္႐ႈသူကို
မထီမဲ့ ျမင္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာေအာင္လည္း ႏိႈး ဆြေပးတတ္ပါတယ္။ အေစာပိုင္း
ပန့္ခ္ လက္ရာအမ်ားစုဟာ မိတၲဴကူးဆိုင္ ေတြမွာ ကူးယူျဖန့္ခ်ိတဲ့
ပန့္ခ္ဇင္းေတြ မွာပဲ ပါဝင္ေလ့ရွိေၾကာင္း အျဖဴအမည္း ပံုေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
ေနာက္ၿပီး ပန့္္ခအႏုပညာဟာ ေပါ့ပ္ပန္းခ်ီဆရာ အင္ဒီ ဝါးဟိုးရဲ႔ Factory
စတူဒီယိုက ဆက္ ခံတဲ့ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ထုတ္လုပ္မႈ ရသေဗဒနည္းနာကိုလည္း
အသံုးျပဳခဲ့ တယ္။ Crass အဖြဲ႔က ဦးေဆာင္တဲ့ Stencil Art
ျပန္လည္ရွင္သန္မႈမွာ လည္း ပန့္ခ္ေတြဟာ တစ္တပ္တအား ပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။
Situationists လို့ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဝါဒီ ေတြကလည္း
ပန့္ခ္အႏုပညာ (အထူး သျဖင့္ Sex Pistols အဖြဲ႔) အေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ
ရွိခဲ့ပါတယ္။ ပန့္ခ္အႏုပ ညာလက္ရာ ေတြမွာ Collage ဆိုတဲ့ ျဖတ္ညႇပ္ကပ္
နည္းနာကိုလည္း မၾကာ ခဏဆိုသလို အသံုးခ်တတ္ပါေသး တယ္။ အဲဒါကို Crass,
Jamine Reid နဲ့ Wiston Smith တို့ရဲ႔ လက္ရာ ေတြမွာ
အထင္အရွားေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ John Holmstrom ဟာ ပန့္ခ္ကာ
တြန္းဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး၊ The Ramones နဲ့ Punk Magazine အတြက္ ပံုေတြ
ေရးဆြဲေပးခဲ့ တယ္။Stuck -ism အႏုပ ညာလႈပ္ရွားမႈ ဟာ လည္း ပန့္ခ္အႏုပညာ
လႈပ္ရွားမႈဟာ လည္း ပန့္ခ္ အႏုပညာအ ေပၚ အေျခခံၿပီး၊ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္
လီဗာပူးလ္ၿမိဳ႔ကWalker အႏုပညာ ျပခန္းမွာ က်င္းပခဲ့ တဲ့ သူတို့အုပ္စုရဲ႔
ပထမဦးဆံုးျပပြဲကိုThe Stuckists Punk Victorian လို့ နာမည္ေပးခဲ့ တယ္။
အဲဒီအုပ္စုကို စတင္တည္ ေထာင္ခဲ့ၾကသူေတြထဲက တစ္ေယာက္ ျဖစ္တCharles
Thomsonက ပန့္ခ္ ကို သူ႔ရဲ႔ အႏုပညာလမ္းေၾကာင္းမွာ အေရးအပါဆံုး
ထိုးေဖာက္ျဖစ္ထြန္းလာ မႈတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ကခုန္ျခင္း (Dance)

ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ မ်ား ျပားတဲ့ ကခုန္မႈစတိုင္လ္ေတြကိုလည္း
ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာေစခဲ့တယ္။ အဲဒီ ထဲက တခ်ိဳ႔စတိုင္လ္ေတြဟာ ႐ုန္းရင္း
ဆန္ခတ္ႏိုင္ၿပီး၊ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ျဖစ္ၾကတာမို့
ပန့္ခ္ေဖ်ာ္ေျဖပြဲေတြကို အဓိက႐ုဏ္းအေသးစားေတြလို ျဖစ္လာ ေစခဲ့ပါတယ္။
ပန့္ခ္ေရာ့ခ္နဲ့ အဓိက သက္ဆိုင္တဲ့ ကခုန္မႈစတိုင္လ္ေတြက ေတာ့ Pogo dancing
(တစ္ေနရာ တည္းမွာ ရပ္ၿပီး စည္းလြတ္ဝါးလြတ္ ခုန္ေပါက္ေနတဲ့
စတိုင္လ္တစ္မ်ိဳးပါ) နဲ့ moshing (hardcore ဂီတသမားေတြရဲ႔Slam dancing
နဲ့ ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္)တို့ ျဖစ္ၾကပါ တယ္။ စတိတ္စင္ျမင့္ေပၚက
ဒိုင္ဗင္ထိုးခ်တာ နဲ့ လူအုပ္ ေပၚမွာ လိႈင္းစီးတာေတြကိုThe Stooges
တို့လို ေရွ႔ ေျပးပန့္ခ္ ဝိုင္းေတြက စတင္ ခဲ့ၿပီး၊ အခုအခ်ိန္ထိ ပန့္ခ္
မက္တယ္လ္နဲ့ ေရာ့ခ္ေဖ်ာ္ ေျဖပြဲေတြမွာ ေတြ႔ျမင္ေနရ ဆဲျဖစ္ပါတယ္။Ska punk
ေတြကshanking လို့ ေခၚတဲ့ အကစတိုင္လ္ကို ေခတ္နဲ့ ေလ်ာ္ညီေအာင္
ျပဳျပင္ၿပီး ပြဲထုတ္ခဲ့ၾကတယ္။Hard -core dancing ကေတာ့ အဲဒီစတိုင္လ္
ေတြအားလံုးရဲ႔ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈနဲ့ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာတဲ့
ကခုန္မႈစတိုင္လ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။


[ျပင္ဆင္ရန္​] စာေပအေရးအသား (Literature)
ပန႔္ခ္ဆံပင္ပုံ

ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ ကဗ်ာ နဲ့ စကားေျပအေရးအသားပံုစံသစ္ေတြ ကိုလည္း
ျဖစ္ထြန္းလာေစခဲ့တယ္။ ပန့္ခ္ ေတြဟာ သူတို့ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္တဲ့ ေျမ
ေအာက္ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ သတင္းေတြ၊ ေကာလဟာလေတြ၊
ယဥ္ေက်းမႈပိုင္းဆိုင္ရာ ေဝဖန္ခ်က္ေတြနဲ့ အင္တာဗ်ဴးေတြပါဝင္တဲ့
ပန့္ခ္ဇင္းေတြ ကို ထုတ္ေဝတတ္ၾကပါတယ္။ အမ်ား အားျဖင့္ ပန့္ခ္ေတြဟာ
အလယ္တန္း ေက်ာင္းသားဘဝရဲ႔ အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြ မွာ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈထဲကို
ဝင္ေရာက္ လာခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုဟာ အဲဒီေနာက္ႏွစ္အတန္ၾကာတဲ့အထိ ပန့္ခ္
ေတြအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္သြား ၾကၿပီး၊ တခ်ိဳ႔တေလကေတာ့ သူတို့ရဲ႔
ယံုၾကည္သက္ဝင္မႈကို တစ္ဘဝလံုးစာ ရပ္တည္မႈအျဖစ္ ခံယူသတ္မွတ္ခဲ့ၾက တယ္။
ပန့္ခ္လူဦးေရးရဲ႔ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားဆံုးဟာ ၿမီးေကာင္ေပါက္အရြယ္
ေတြျဖစ္ၾကေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အရ ပန့္ခ္ျဖစ္တဲ့အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ ေတြလည္း
အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

ပန့္ခ္ေတြဟာ လိင္ခြဲျခားေရး ဝါဒကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ႐ႈ႔႔ံခ်ျပစ္တင္
ၾကေပမယ့္ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာRiot Grrrl လႈပ္ရွားမႈကို ဖယ္ၾကည့္ရင္
ေယာက်္ားသားေတြ ႀကီးစိုးတဲ့ ယဥ္ေက်း မႈတစ္ရပ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီယဥ္ေက်းမႈ
အစျပဳကတည္းက ပန့္ခ္ အမ်ိဳးသမီး ေတြဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ ကေန
ပါဝင္ခဲ့ေပမယ့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ အနည္းငယ္ပဲ ရရွိခဲ့သလို အမ်ားစုဟာ
ေရွ႔တန္းမေရာက္ခဲ့ၾကဘူး။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တျခားအစားထိုးယဥ္ေက်းမႈ
ေတြနဲ့ ႏိႈင္းစာရင္ ပန့္ခ္ေတြဟာ အေတြး အေခၚအယူအဆပိုင္းအရ ပိုၿပီး လိင္မႈ
ေရးရာ သာတူညီမွ်မႈရွိတယ္လို့ ဆိုႏိုင္ ပါတယ္။ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ မူဝါဒ
အတိုင္းဆိုရင္ လူမ်ိဳးေရးဝါဒဆန့္က်င္တဲ့ အျမင္ရွိတယ္လို့ ဆိုေပမယ့္
လူျဖဴေတြ သာ အမ်ားဆံုးႀကီးစိုးထားတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ လူျဖဴေတြ
အမ်ားဆံုးေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြမွာ ထြန္းကားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခု
ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမည္းေတြ၊ လက္တင္အေမရိကန္ေတြ၊ အာရွတိုက္
သားေတြဟာလည္း ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈ ကို တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာဖို့ အေရးပါတဲ့
အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေဆးလိပ္၊ အရက္နဲ့ မူးယစ္ ေဆးဝါးေရွာင္ၾကဥ္တStraight Edge
လႈပ္ရွားမႈကလြဲရင္ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ့ တျခားစိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစတတ္တဲ့
အရာဝတၳဳေတြအလြဲသံုးျခင္းဟာ ပန့္ခ္ ယဥ္ေက်းမႈရဲ႔ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းလို ျဖစ္
ေနတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာလည္း တခ်ိဳ႔အုပ္စုကြဲေတြ အထူးသျဖင့္ Anarcho punk
လို့ေခၚတဲ့ မင္းမဲ့ ဝါဒီပန့္ခ္ေတြရဲ႔ စစ္ဆန့္က်င္ေရး လႈပ္ရွား မႈမွာ
ပါဝင္သူေတြက ဆန့္က်င္ေနၾက ေပမယ့္ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈထဲမွာ ဆက္
လက္တည္ရွိေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] အသိုက္အဝန္း (Community)

ပန့္ခ္ေတြဟာ ေဒသတြင္း အစုအဖြဲ႔ေတြအျဖစ္နဲ့ အနည္းဆံုး လူဦး ေရ ဒါဇင္ဝက္ကေန
ေထာင္ခ်ီတဲ့ အေရအတြက္ထိ ရွိၾကပါတယ္။ ပံုစံက် ပန့္ခ္ျမင္ကြင္းတစ္ခုမွာ
ဂီတအဖြဲ႔ေတြ၊ ပရိသတ္ေတြ၊ ဂီတပြဲခန္းမေတြ၊ မွီခိုမႈ ကင္းရွင္းတဲ့Indie
ဓာတ္ျပား ေလဘယ္လ္ေတြ၊ ပန့္ခ္ဇင္းထုတ္ေဝသူ ေတြ၊ အျမင္ပိုင္းဆိုင္ရာ
အႏုပညာရွင္ ေတြနဲ့ အဝတ္အစားဖန္တီးျပဳလုပ္သူ ေတြ ပါဝင္ၾကတယ္။ ေဒသတြင္း
ပန့္ခ္ ျမင္ကြင္းတစ္ခုဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အခိုင္အမာယံုၾကည္သူ
ပန့္ခ္အုပ္စုငယ္ တစ္ခုကို ပိုၿပီး ေလးနက္မႈနည္းပါးတဲ့
အစြန္အဖ်ားပတ္သက္သူေတြက ဝန္းရံ ထားၾကတာျဖစ္တယ္။ က်ဴးေက်ာ္ဝင္
ေရာက္ေနထိုင္ျခင္းဟာ တခ်ိဳ႔ ပန့္ခ္ အသိုက္အျမံဳေတြအတြက္ ခိုလံႈစရာနဲ့
တျခားလိုအပ္တဲ့ ေထာက္ပ့ံမႈေတြရရွိဖို့ အခန္းက႑တစ္ခုအျဖစ္ အေရးပါခဲ့ တယ္။
ပန့္ခ္က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြနဲ့ အျခား ပန့္ခ္ေဂဟာေတြဟာ နယ္လွည့္
ေဖ်ာ္ေျဖေရးထြက္လာတဲ့ ဂီတအဖြဲ႔ေတြ တေထာက္နားဖို့ေနရာေတြျဖစ္လာခဲ့ တယ္။
ပန့္ခ္ေတြ အုပ္စုလိုက္ အတူ ေနထိုင္ၾကတဲ့ Dial House လို႔
ပန္႔ခ္စုေပါင္းစခန္းေတြလည္း ရွိတယ္။ အင္ တာနက္ဆက္သြယ္မႈစနစ္ဟာ ပန့္ခ္
ယဥ္ေက်းမႈမွာ ႀကီးမားတဲ့ အခန္းက႑ က ပါဝင္လာခဲ့ၿပီး၊On-Line လူ႔
အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ့ မွတ္တမ္းဖိုင္ေတြ မွ်ေဝသံုးစြဲမႈ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို
ေပၚထြန္း လာခဲ့ေစပါတယ္။

ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈဟာ တစ္ခု နဲ့ တစ္ခု မတူျခားနားတဲ့ ျပဳမူလုပ္
ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ဂီတအမ်ိဳးအစားေတြ နဲ့ ဝတ္ပံုစားပံုစတိုင္လ္ေတြကတဆင့္
ခြဲျခားထားၾကတဲ့ အုပ္စုကြဲ အမ်ိဳးစံု ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီထဲက တခ်ိဳ႔အုပ္စုကြဲေတြဟာ တစ္ခု နဲ့တစ္ခု အတိုက္အခံသေဘာေဆာင္ၿပီး၊
တခ်ိဳ႔အုပ္စုေတြဟာ ပန့္ခ္ယဥ္ေက်းမႈ ရဲ႔ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုဟုတ္တယ္၊
မဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုလည္း ႀကီးမားတဲ့ သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပန့္ခ္တစ္ဦး တစ္ ေယာက္ကို အခုေဖာ္ျပထားတဲ့ အုပ္စုခြဲ
ေတြထဲက တစ္ခုခု ဒါမွမဟုတ္ ဘာ တစ္ခုနဲ့မွ တိတိက်က်မဟုတ္ဘဲ အမွတ္
သညာျပဳႏိုင္ပါတယ္။ [1]--Mayor mt 10:24, 23 ေအာက္​တို​ဘာ​ 2009 (UTC)