စိတ္ဓာတ္ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ (ႏွစ္သစ္ကူးအက္ေဆး)

Kyaw Ba Thit

“လူေရွ႕သူေရွ႕ တံေတြးေထြးတာ လူႀကားထဲ ေသးေပါက္ျပတာနဲ႔ အတူတူပဲ...” တဲ့။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာဖူးတယ္။ သူေျပာသလုိ ေသးနဲ႔တံေတြး လုံးလုံးမတူဘူးဆုိရင္ေတာင္မွ ရြံဖုိ႔ေကာင္းတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဟုတ္ကဲ့.. ကၽြန္ေတာ္လည္း တစ္ခါတစ္ခါေတာ့ ေထြးမိတယ္။
သတၱ၀ါမွန္ရင္ ပုရြက္ဆိတ္အစ ေဂၚဇီလာအဆုံး စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ႀကတာခ်ည္းပဲ။
လူကေတာ့ ထိပ္ဆုံးကေပါ့ေလ။ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းအေႀကာင္းရင္းေတြထဲမွာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွင္သန္ျဖစ္တည္ခြင့္ရမႈလည္း ပါ၀င္ေနလိမ့္မယ္။ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေယာက္က ႀကိဳးနဲ႔ မခ်ည္၊ တစ္ေယာက္ျဖစ္တည္မႈကုိ တစ္ေယာက္ ေလးစား။
အျခားတစ္ေယာက္က ကုိယ့္ရဲ႕ ကိစၥတုိင္းမွာ ေဘးကေန ၀င္၀င္ပါေနရင္၊ စီရင္ခ်က္ေတြ ဖတ္ႀကားေနရင္၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ၀င္ခ်ေပးေနရင္၊ ကုိယ့္ကံႀကမၼာကုိ အုပ္မုိးခ်ဳပ္ကုိင္ထားရင္ ခ်ဳပ္သူ၊ အခ်ဳပ္ခံ ႏွစ္ေယာက္လုံးပဲ မလြတ္မလပ္ ျဖစ္ရ၊ အသက္ရွဴ ႀကပ္ရ၊ ခ်ည္သူေရာ၊ အခ်ည္ခံပါ တုိင္ပတ္ႀကရေတာ့တယ္။ ဆုိေတာ့ကာ... တစ္ဘက္သားျဖစ္တည္မႈအေပၚ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ခ်င္တဲ့ ဥာဥ္မ်ိဳးကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္အပါအ၀င္ ဆင္ျခင္ဖုိ႔လုိဦးမယ္။
ျပႆနာတစ္ရပ္၊ အခက္အခဲတစ္ခုနဲ႔ ႀကဳံႀကရတဲ့အခါ အဲဒီ့ျပႆနာရဲ႕အေႀကာင္းရင္းကုိ ရွာလုိက္တုိင္း ကုိယ္တုိင္က လြတ္လြတ္ေနေလ့ရွိတယ္။ ဆက္ဆံေရးတစ္ခု ပ်က္သုဥ္းသြားေတာ့၊ စီးပြားေရးတစ္ခု က်ရႈံးသြားေတာ့၊ အႏၱရာယ္တစ္စုံတစ္ရာ ရင္ဆုိင္ႀကဳံေတြ႔ရေတာ့၊ မျမင္ရတဲ့ အေျခအေနေတြက ဘ၀ေတြကုိ ကုိင္လႈပ္ခံရေတာ့ ကုိယ္ကေတာ့ မွန္ေနတာခ်ည္းပဲ။ တစ္ျခားတစ္ေယာက္ကုိ လက္ညိႈးေငါက္ေငါက္ထုိးတယ္...(တစ္ခါတစ္ခါေတာ့လည္း) ကံပဲေပါ့လကြာ...လုိ႔ လြယ္လြယ္ကူကူ နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ႀကတယ္။
တစ္ျခားလူကုိ လက္ညိႈးေငါက္ေငါက္ထုိးသူေရာ၊ ကံပဲေပါ့လကြာသမားမွာပါ တူညီတဲ့အခ်က္က ဒီကိစၥအတြက္ ကုိယ့္မွာ တာ၀န္မရွိဘူးလုိ႔ ခံယူႀကတာပါပဲ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ တာ၀န္မယူလုိတာနဲ႔ အျခားသူနဲ႔ ကံႀကမၼာကုိ ရုိးမယ္ဖြဲ႔လုိျခင္းဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခုလက္ရွိ အုံလုိက္က်ဥ္းလုိက္၊ တစ္သုိင္းတစ္၀ုိင္းႀကီး ရင္ဆုိင္ခံစားေနရတဲ့ ဒုကၡသုကၡေတြရဲ႕ လက္သည္လုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ (လမ္းမေပၚ တံေတြးေထြးခ်င္တာ၊ လူေတြအေပၚ သိမ္းပုိက္ခ်င္တာ၊ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ တာ၀န္ေရွာင္ခ်င္တာ.. အပါအ၀င္... မ်ားစြာေသာ) အျပဳအမူေတြဆုိတာ ကုိယ္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ ျပဳလုပ္မိ (ေျပာဆုိ၊ ခံစားမိ)တဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုကေန ရလာတဲ့ ခံစားမႈဆုလာဘ္အေပၚ အရသာေတြ႔သြား (craving ျဖစ္) ရာက အလားတူ အေျခအေနမ်ိဳး ႀကဳံတဲ့အခါ အလားတူအရသာမ်ိဳး ရွာရင္းရွာရင္းက အဆက္မျပတ္ လည္ပတ္ျဖစ္ပြားက်န္ရစ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အခန္းတစ္ေနရာက လွ်ိဳ႕၀ွက္အင္ဂ်င္ေတြပါ...တဲ့၊ (Charles Duhigg က ဆုိပါတယ္)။
ကုိယ္ေပၚမွာလည္ပတ္ေနတဲ့ ဥာဥ္တြ၊ စရုိက္ေတြ၊ ခြစီးထားတဲ့ အက်င့္ဆုိးေတြရဲ႕ ဖိအားေႀကာင့္ ကုိယ္လုပ္ေနတဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုကေန ဆုိးက်ိဳးရလာဒ္ေတြ ေတြ႔ႀကဳံရမယ္ဆုိရင္ေတာင္ ခံစားရမယ့္အက်ိဳးဆက္က မျမင္ရတဲ့ အနာဂတ္ ခပ္ေ၀းေ၀းမွာ ရွိျပီး ရရွိမယ့္ သာယာမႈက လက္ငင္းျဖစ္ေနတာေႀကာင့္ လတ္တေလာသာယာမႈဘက္ ေရြးျပီး အျပဳအမူေတြကုိ ဆက္လုပ္ျမဲ လုပ္ႀကေလ့ရွိတယ္.. တဲ့၊ (ရွင္ဥာဏက ဆုိပါတယ္)။
သုိ႔ေသာ္... ရွင္ဥာဏတရားမွာေရာ၊ ခ်ားလ္စ္ဒူးဟဂ္ရဲ႕ အဆုိမွာပါ တူညီတာတစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အေလ့အက်င့္ေတြဆုိတာ ေမြးရာပါ ၀ဋ္နာကံနာေတြေတာ့ မဟုတ္ႀကဘူး...တဲ့။ အက်င့္ဆုိးကုိ အက်င့္ေကာင္းနဲ႔ ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ႏုိင္သလုိ အက်င့္ေတြ အဆင့္ဆင့္ ျမင့္တက္လာဖုိ႔ အျမင္၊ အေတြး၊ အေျပာအဆုိ၊ အျပဳအမူေကာင္းေတြကုိ ပြားမ်ားအားထုတ္ယူလုိ႔လည္း ရတယ္လုိ႔ ဆုိႀကပါတယ္။ စိတ္အားစုိက္ထုတ္မႈေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ လုိတာေပါ့ေလ....။
လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ စထားခဲ့မိတဲ့ အေလ့အက်င့္တစ္ခုဟာ ေပါ့ေသးေသးအရာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္းတဲ့အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ အားလုံးဟာ အျခားသူေတြရဲ႕ အေလ့အက်င့္ေတြအေပၚ တဖြဲဖြဲ ကူးစက္သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ အခ်ိန္ ႀကာလာတာနဲ႔အမွ် အေလ့အက်င့္ေတြဟာ အျပန္အလွန္ ကူးလူးဆက္ႏြယ္ျပီး ထုထည္ႀကီးမားတဲ့ လူမ်ိဳးစု အမူအက်င့္ေတြ၊ စရုိက္လကၡဏာေတြ၊ အမွတ္အသားေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ အမူအက်င့္မွသည္ ေနာက္လုိက္သုိ႔၊ ဆရာရဲ႕အမူအက်င့္မွသည္ တပည့္သုိ႔၊ မိသားစုထဲမွာဆုိရင္ မိဘေတြ ျပဳမူျပသထားတဲ့ အမူအက်င့္ေတြက သားသမီးေျမးျမစ္ေတြအထိပါ လက္ဆင့္ကမ္း မ်ိဳးရုုိးလုိက္သြားႀကတယ္...။
လူဆုိတာ လူတူ၊ ေမ်ာက္တူသတၱ၀ါမ်ိဳးစိပ္ကေန ဆင့္ကဲျဖစ္လာႀကရင္း အခုလက္ရွိ လူပုံစံဆီ ေရာက္ရွိလာႀကသတဲ့။ စိတ္ဓာတ္၊ အမူအက်င့္ေတြပါ အဆင့္ဆင့္တုိးတက္ ေျပာင္းလဲလာမယ္ဆုိ လူေတြဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပုိျပီး "လူ"ျဖစ္လာႀကမယ္။
...............................................
ႏွစ္သစ္မွာ ေဘာ္ဒါအားလုံးပဲ ျငိမ္းခ်မ္းႀကေစခလုိ.....။