ဒီမုိကေရစီအေရးအတြက္ ဘာအေရးအၾကီးဆံုးလဲ...?

Myo Set's photo.

ဘုန္းဘုန္း အရွင္ရာဝိက ေမးထားၿပီး ဘုန္းဘုန္းေၿဖထားတာက အေၿခခံဥပေဒ ၿဖစ္တယ္။
မိမိေၿဖလိုက္တာက Democratic Institutions လို႔ေၿဖတယ္။ အဲ႔အထဲမွာ အရပ္ဖက္၊ အစိုးရဖက္၊ မီဒီယာ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တရားစီရင္ေရး အကုန္ပါသြားတာေပါ႔ေလ။

အခု အဲ႔ဒါကို နည္းနည္းအက်ယ္ခ်ဲ႔ေတြးမိတယ္။

ဒီမုိကေရစီစံနစ္ ဟာ တုိင္းၿပည္ၾကြယ္ဝဖို႔ အလားအလာေကာင္းမ်ားစြာဖန္တီးေပးႏိုင္တယ္။

ဒီေတာ႔ တုိင္းၿပည္ေအးခ်မ္းၾကြယ္ဝ လိုရင္ ဒီစံနစ္ကို ၿဖစ္ထြန္းေအာင္ လုပ္ၾကမယ္။

အဲ႔မွာ အယူအဆ နွစ္ရပ္ကို သတိၿပဳမိတယ္။

(၁) ကားလ္မာ႔စ္ရဲ႔အယူအဆ ၿဖစ္တဲ႔ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးစံနစ္က လူကိုပံုသြင္းတယ္ဆုိတာရွိတယ္။

(၂) ေနာက္ မာ႔စ္ဝီးဘားရဲ႔အယူအဆ ၿဖစ္တဲ႔ လူကအဓိကၿဖစ္ၿပီး လူသာလွ်င္ စံနစ္အတြက္ အေရးၾကီးတယ္ ဆုိတာရယ္ ရွိတယ္။လူက စံနစ္ကိုပံုေဖာ္တယ္ေပါ႔။

အခု ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ တစ္ခုခု ၿဖစ္ၿပီေဟ႔ ဆုိရင္ စံနစ္အေပၚ အရင္ဆံုးလက္ညွိဳးထုိးၾကတာေတြရွိတယ္။ အဲ႔ဒါ မာ႔စ္အေတြးအေခၚ လႊမ္းမိုးၿခင္းခံရတဲ႔ လူေတြပဲ။ (အဲ႔လူေတြကေတာ႔ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို ဘာအုိင္ဒီယာလႊမ္းမိုးခံထားရမွန္း သိမယ္မထင္ဘူး)။ဥပမာ အေနနဲ႔ လမ္းေဘးခလုတ္တုိက္လဲရင္ေတာင္ ေသြးစုပ္အာဏာ၇ွင္လူတန္းစားေၾကာင္႔ ဒီလို ၿဖစ္ရတယ္။ ဒါကို ၿပဳၿပင္ဖုိ႔ လူထုတုိက္ပြဲေခၚရမယ္။ နင္းၿပားေတြအားလံုး ညီညြတ္ၾက ဆုိတဲ႔ ဟာသ ဥပမာသည္ ဥပမာေကာင္းပဲ။

ေနာက္ တစ္ခုခုၿဖစ္တယ္ဆုိရင္ လူကသာအေရးအၾကီးဆံုး၊ ကိုယ္ေကာင္းရင္ေခါင္းဘယ္မေရြ႔ဘူး။ အစုိးရစံနစ္က ဘယ္ေလာက္ဆုိးဆုိး ကိုယ္သာလုပ္တတ္ရင္ မခက္ပါဘူး ဆုိတဲ႔အေတြးအေခၚ ဥပမာကိုလဲေတြ႔ရေလ႔၇ွိတယ္။ အဲ႔ဒါက ဝီးဘားရဲ႔သေဘာ စစ္စစ္ မဟုတ္လွေပမယ္႔ ခပ္ဆင္ဆပ္ ၿဖစ္တယ္။ Social Structure အေပၚကေနရႈၿမင္တာမဟုတ္ဘဲ အနီးကပ္တစ္ဦးခ်င္း ခံယူခ်က္ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တာမိ်ဳးၿဖစ္တယ္။

ဒီအယူအဆနွစ္ခု အားၿပိဳင္လြန္ဆြဲ တာေတြကို မၾကာခဏ ေတြ႔ရတယ္။ တစ္ကယ္တမ္းေတာ႔ မာ႔စ္ဝါဒမွာ စံနစ္ေၾကာင္႔လူေတြေတြးေခၚပံုလႊမ္းမိုးခံရၿခင္းၿဖစ္တယ္ဆိုတာ Macro View ဆန္ၿပီး တစ္ကယ္တမ္း တစ္ဦးခ်င္းရဲ႔ အယူအဆေတြကိုအေသးစိတ္ ရႈၿမင္ၿခင္းဟာ Micro View ဆန္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ႔ထင္တယ္။ နွစ္ခုလံုးအတြက္သက္ေသၿပထားတာေတြလဲ မနည္းဘဲ ရွိပါတယ္။

ဒီအယူအဆနွစ္ရပ္ကို လွလွကေလးနဲ႔ ၿမန္မာမွာ ေၿပာၾကတာရွိတယ္။ လူ နဲ႔ မူ တဲ႔။

အခု ဒီမုိကေရစီစံနစ္ၾကီးဖြံ႔ၿဖိဳးလာဖုိ႔ကို မာ႔စ္လိုအၿမင္နဲ႔အေၿခခံဥပေဒၿပဳၿပင္ၿခင္း၊ အာဏာရွင္ကို စိန္ေခၚၿခင္း၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို အားေပးၿခင္း၊ မိီဒီယာေလာက ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ တည္ေဆာက္ယူၿခင္း စတာေတြလုပ္ေနၾကသလို တုိင္းၿပည္တစ္ခုရဲ႔ အဓိက အေၿခခံယူနစ္ၿဖစ္တဲ႔ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႔ စိတ္ေနစိတ္ထား ခံယူခ်က္ေတြဟာ ဒီမုိကေရစီစံနစ္နဲ႔ အလြယ္တကူ အသားက်ေနဖို႔ အေရးၾကီးတယ္လို႔ၿမင္တယ္။

ဒီလိုအသားက်ေအာင္ပ်ိဳးေထာင္ေပးဖုိ႔ သိပ္ကို လိုအပ္တယ္လို႔ ယူဆမိတယ္။ ဝီးဘားရဲ႔ရႈေထာင္႔ကေန လွမ္းၾကည္႔တာေပါ႔ေလ။ ဒီမုိကေရစီမွာ အေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ၿဖစ္တဲ႔ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အတူ တြဲဖက္ပါဝင္လာတဲ႔ တာဝန္ယူရဲမႈ၊ ဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာမႈ စတဲ႔ အရည္အေသြးေကာင္းေတြ ကိုယ္႔ႏုိင္ငံသားေတြထဲမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေရးသည္ အင္မတန္ကိုမွ အေရးၾကီးတဲ႔ကိစၥတစ္ရပ္ၿဖစ္တယ္လို႔ ရႈၿမင္မိတယ္။

ဒီဟာကိုဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ လို႔ေမးေတာ႔ အသံုးလံုးေၾက သင္တန္းေတြကို သတိရမိတယ္။ ဦးဖိုးက်ားတုိ႔ေခတ္က အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြေကာလိပ္ေတြကို သတိရမိတယ္။ လူေတြ မ်က္စိပြင္႔လာဖို႔၊အၿမင္က်ယ္လာဖုိ႔ ဒီလို အဖိုးနည္း၊ ကုန္က်စရိတ္နည္း လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ရင္ ဘာလို႔ မၿဖစ္ႏုိင္ရမလဲ ဆုိတာကို ေတြးမိပါတယ္။ ဘူတန္ႏို္င္ငံဟာ နည္းပညာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအကူအညီနဲ႔ ပညာေရးေၿပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ခဲ႔တယ္။ အခု ၿမန္မာၿပည္မွာ နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ အရင္ေခတ္ အသံုးလံုးေၾကမွာ လူတစ္ရာလုပ္ရမွာကို အခု လူဆယ္ေယာက္ေလာက္နဲ႔ လုပ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းမလဲ လို႔ ေတြးမိေနတယ္။

ခ်ဳပ္ေၿပာရရင္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ဟာ တို္င္းၿပည္ထဲက လူထုရဲ႔အေၿခခံယူနစ္ၿဖစ္တယ္။ Grass Root Level လို႔ ငွားသံုးခ်င္တယ္။ အဲ႔ဒီလယ္ဗယ္အထိ ဆင္းၿပီး အေတြးအေခၚပိုင္း ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏြဲမွ တုိင္းၿပည္တုိးတက္ဖို႔ ၿဖစ္ႏိုင္မယ္။ အဲ႔လို အေတြးအေခၚ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏြဲတဲ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအတတ္ပညာသင္ေပးတာေတြပါ တြဲပါလာရင္ေတာ႔ Capacity Building ေခၚတဲ႔ စြမ္းရည္တည္ေဆာက္ၿခင္းၿဖစ္သြားၿပီ။ အၾကမ္းဖ်င္းၾကည္႔လိုက္လို႔ အေမရိကန္တစ္ေယာက္၊ စင္ကာပူႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္၊ ဂ်ပန္တစ္ေယာက္ နဲ႔အတူ ပခံုးခ်င္းယွဥ္ႏုိင္ေအာင္ အေတြးအေခ ၚခံယူခ်က္ ၿမင္႔မားတဲ႔ ၿမန္မာတစ္ေယာက္ကို ေတြ႔ရေအာင္ Average ဟာ စြမ္းရည္ၿမင္႔ေနၿပီဆုိရင္ ၿမန္မာ ဟာ အာရွထိပ္သီးဘဝကို ခဏေလးနဲ႔တက္လွမ္းႏိုင္မွာပဲၿဖစ္တယ္။