သိျပီးမွ ရယူနိုင္မွာ (၃)

Ye Min Tun September 25, 2013 at 12:43pm

နိုင္ငံေရးသိပံၸက ဘာနွင့္တူလည္းဆိုေတာ့ ေဆးသိပံၸပညာရွင္ေတြ ေရာဂါကို ဘယ္လိုကုရမလဲ ေလ့လာသလိုမ်ိဳး။ ပထမ ေနာက္ခံ သမိုင္းကို ေလ့လာတယ္၊ ေရာဂါျဖစ္ပြားရာ ေဒသ အေျခေနနွင့္ ကူးစပ္ပံု၊ ပိုးမႊားရဲ႕သဘာ၀ကို ေလ့လာျပီးမွာ ဘယ္လိုကုသရမယ္ ကာကြယ္ရမယ္ ဆိုတာကို အေျဖထုက္နိုင္မယ္။ ဒီလိုဘဲ နိုင္ငံေရးသိပၸံဆိုတာ။ ေနာက္တခ်က္ နို္င္ငံေရးသိပၸံက အျခားဘာသာရပ္ေတြလို အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းမႈ အတြက္ မက္ေမာစရာ အေျခေနေတြ ဖန္တီးနိုင္ဖို႕ အခြင့္လမ္းနည္းပါးတာေၾကာင့္ ခဏေလးနဲ႕ စိတ္ပ်က္သြားနိုင္တယ္။ စိတ္၀င္စားသူ အတြက္ေတာ့ Wonderland ေရာက္ေန သလို ခံစားရမွာ။

နို္င္ငံေရးသိပၸံမွာ ပထမဆံုး သီအိုရီေတြ အရင္မွတ္သားရမယ္။ ထိုမွတဆင့္ နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အေတြးေခၚပိုင္းကို ေလ့လာတယ္။
တိုင္းျပည္ေတြ အေၾကာင္း ေဒသဆိုင္ရာ အခြင့္ေရးေတြ။ ကမာၻ႕နယ္ေျမအုပ္စုေတြ စသည္တို႔ကို နိုင္ငံေရး အမည္ေအာက္ကေန ေလ့လာျပီး။ သမိုင္း၊ မနုႆေဗဒ၊ ေဘာဂေဗဒ၊ လူမႈေဗဒ နွင့္ စိတၱေဗဒ တို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ စဥ္းစားရတာျဖစ္လို႔ စာမ်ားမ်ား ဖတ္ရမယ္။

သီအိုရီေတြ အိုင္ဒီယာေလာ္ဂ်ီေတြကို ဘာေၾကာင့္ေလ့လာရမလဲ။ လက္ေတြ႕အလုပ္သာ လုပ္ဖို႔လိုတယ္ မဟုတ္လားလို႔ ေတြးလာမိရင္။ ဟိုးေခတ္တုန္းက ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး မတိုင္ခင္က အဓိပၸါယ္ေဖၚခ်က္ အတိုင္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ သီအိုရီဆိုတာ မ်က္လံုးအျမင္နဲ႕ တူလို႔ သီအိုရီ မပါဘဲ သြားရင္ အကန္းတေယာက္လို ဟိုတိုး ဒီတိုက္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ လက္ေတြ႕မရွိျပန္ရင္လဲ သြားလာမရတဲ့ အက်ိဳးတေယာက္ ျဖစ္ေနမွာ ဒါေၾကာင့္ လက္ေတြ႕လုပ္ကိုင္မည့္ သူတေယာက္ဟာ မွ်တစြာ လုပ္ကိုင္ရပါမယ္။
 ဂရိအေတြးေခၚပညာရွင္ ပေလးတိုး၏ Classic Theories မွာ  အေကာင္းဆံုး နိုင္ငံေရးအသိုင္း၀ိုင္းမွာ လူလတ္တန္းစားမ်ား ပါ၀င္ဖဲြ႕စည္းထားေသာ လူ႔အဖဲြ႕စည္းျဖစ္ျပီး လူလတ္တန္းစားမ်ား ပါ၀င္မႈမ်ားလာရင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဖြံ႕ျဖိဳးလာနိုင္တယ္။ ဒီမိုကေရစီသည္ လူနည္းစုကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ အစိုးရစနစ္ထက္ ပိုမိုလံုျခဳံမႈ ရွိျပီး။ လူလတ္တန္းစားမ်ားရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ အစိုးရတြင္းမွာ ရွိေနတာ ေကာင္းတဲ့ လကၡာျဖစ္ျပီး။ လူလတ္တန္းစား မရွိရင္ေတာ့ မေကာင္းနိုင္ဘူး ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဆင္းရဲမဲြေတမႈက ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာ တိုးပြားလာေစျပီး နို္င္ငံတခု၏ ပ်က္သုန္းျခင္းကို ေရာက္ေစနိုင္တယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕အယူဆကို အသံုးျပဳျပီး မ်က္ေမွာက္ကမာၻမွာ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာ အီရတ္မွာ လူလတ္တန္းစား မရွိဘူး။ တရုတ္ျပည္မွာ အခုေနာက္ပိုင္း ပညာအတင့္တင့္ရွိတဲ့ လူလတ္တန္းစားတရပ္ကို ဖန္တီးေနတယ္ လူဦးေရမ်ားလြန္းတာရယ္ နယ္ေျမရယ္ ေဖၚေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရထားတဲ့ ေစတနာပမာဏရယ္ေၾကာင့္ မျဖစ္နိုင္ေသးဘူး။

ဒီအယူဆက ေလးရာစုတုန္းက ေဖၚထုက္ခဲ့တာျဖစ္ေသာ္လည္း။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေအာင္ျမင္မလဲ  ဘယ္လိုက်ရံူးနိုင္သလဲ ဆိုတာကို လူတန္းစားလိုအပ္ခ်က္နဲ႕ ေတြးေခၚတင္ျပထားခဲ့တာပါ။ အလယ္ေခတ္နွင့္ စာေပယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ ဥေရာပသား အေတြးေခၚပညာရွင္ေတြဟာ ဘာသာေရး နိုင္ငံေရးနွင့္ အစိုးရ အခန္းဂ႑ အေရးပါပံုကို သတိထားျပီး ဆည္းပူးလာခဲ့တယ္။ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေနထားေတြနွင့္ ဘာသာေရး တရားမွ်တေရး ေတြးေခၚကိုးကားျပီး လူ႕ဘံုကို အေကာင္းဆံုး အေနထားျဖစ္မည့္ ဘံုတခုအျဖစ္ တည္ေဆာက္သြားနုိင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။

ယေန႕ နိုင္ငံေရးသိပံၸရဲ႕ အခရာျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆထားၾကေသာ နီကိုလာမာကီဘဲလိ (Niccolo Machiavelli) လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို အေလးထားေလ့လာခဲ့တယ္။ မာကီဘဲလီရဲ႕ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေသာ the Price မွာ နိုင္ငံေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ဘယ္လိုရယူျပီး ဘယ္လို အသံုးခ်ရမယ္ဆိုတာကို တင္ျပထားခဲ့တယ္။ အေတြးေခၚပညာရွင္အမ်ားစုက မာကီဘဲလီကို အေတြးေခၚပိုင္းရဲ႕ ပမာဏလမ္းျပသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ မာကီဘဲလီ ရဲ႕ နို္င္ငံေရး အေတြးေခၚပို္င္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နွင့္ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္ေတြမွာ နိုင္ငံေရးအယူဆဟာ ဘာသာေရးနွင့္ ဆက္စပ္ဖို႔မလိုတာကို ေဖၚထုက္ျပခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ေကာင္အျဖစ္ ထိုေခတ္က ယူဆခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ မာကီဘဲလီ က ယထာဘူတ၀ါဒီ (Realist) တေယာက္ျဖစ္ျပီး။ အခြင့္အာဏာနွင့္ ပတ္သက္ျပီး အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ျငင္းခံုထားခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ နိုင္ငံေရး အေတြးေခၚပိုင္းသည္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို အလံုးစံု ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ အာဏာရွင္ မေပၚေပါက္လာေရးကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ျခင္းမွာ မာကီဘဲလီရဲ႕ အယူဆကို အေျခခံျပီး ဥေရာပတိုက္ရဲ႕ နုိင္ငံေရး အျမင္မ်ားကို ခဲြျဖားေလ့လာ အသံုးျပဳခဲ့လို႔ ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းနို္င္ငံေရးသမားျဖစ္ျဖစ္ စိတ္၀င္စားသူ အားေပးသူျဖစ္ေစ ကိုယ္ပိုင္ အားသန္ရာ အေတြးေခၚကို သိထားသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္လို႔ဘဲ ဟိုေကြ႕ေရာက္ ဟိုတက္နဲ႕ေလွာ္မယ္ ဒီေကြ႕ေရာက္ ဒီတက္နဲ႕ေလွာ္မယ္ဆိုတာမ်ိဳးက ပန္းတိုင္မရွိတဲ့ အေျပးသမားလို ျဖစ္ေနမွာ အေရးၾကီးပါတယ္။

အေရးၾကီးဆံုး သတိျပဳရမွာက ဘယ္လိုနို္င္ငံေရး အေတြးေခၚမဆို စာအုပ္ထဲက အတိုင္းပံုေသက်င့္သံုးလို႔ မရပါဘူး။ လူေနမႈစနစ္နွင့္ လိုအပ္ခ်က္ ေရေျမလိုက္ျပီး ေဖၚျပပါပံုအတိုင္း လည္ပတ္ေနရပါမယ္။ အျမဲတမ္း သတိျပဳရမွာက ျငိမ္းခ်မ္းသာယာေသာ လူ႕ေဘာင္ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေနတာျဖစ္လို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြအတိုင္း ျပဳျပင္က်င့္သံုးေနရပါမယ္။ ျပဳျပင္သြားရတဲ့စနစ္ကို ေအာက္ပါပံုတြင္ၾကည့္ပါ။




နိုင္ငံေရး အေတြးေခၚမ်ား
 တကယ္ေတာ့ အေတြးေခၚဆိုတာ က်ေနာ္ပထမပိုင္းေတြမွာ တင္ျပထားသလို လူ႕ေလာကၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႕ေဘာင္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုတည္ေဆာက္မလဲဆိုတဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈပါ။ အဲတခု ထူးျခားတာက အာဏာရွင္ေတြကေတာ့ အဲဒီလို ရည္ရြယ္ခ်က္ တစက္မွ မရွိပါဘူး။ ကမာၻမွာ အဓိကက်တဲ့ အေတြးေခၚေတြကေတာ့

• Classic Liberalism
• Classic Conservatism
• Modern Liberalism
• Modern Conservatism
• Marxist Socialism
• Social Democracy
• Communism
• Nationalism
• Fascism   အဓိက အေတြးေခၚပိုင္းေတြက ဒါပါဘဲ ဒါေတြကို အေျခခံျပီးမွာ Neo ေတြ Regional ေတြ ခဲြထြက္လာတာမို႔။ အဓိက လူတိုင္း နားလည္ေအာင္ အၾကမ္းျဖင္း တင္ျပေပးသြားမယ္။ အေျခခံေတြသိမွ က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ဖို႔ပိုလြယ္ကူလာမွာပါ။ 

နိုင္ငံေရးအေတြးေခၚေတြ ဆက္စပ္ေနပံုကို ျပတဲ့ဇယားကြတ္ေလး ေလ့လာထားပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေထာက္ကူျပဳပါလိမ့္မယ္။




          Classic Liberalism  

Yale သကၠသို္လ္က Frederick Watkins ကေတာ့ ၁၇၇၆ ခုနွစ္ကို အေတြးေခၚေတြ ရွင္သန္မႈရဲ႕ ေခတ္ဦးလို႔ ေခၚျပီး အဲဒါေတြဟာ အေမရိကန္ေတာ္လွန္ေရး တခုထဲနွင့္ မသက္ဆိုင္ဘူး တကမာၻလံုးနွင့္လည္း ဆိုင္တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္။ စေကာ့လူမ်ိဳး ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ အက္ဒန္စမစ္ (Adam Smith) ရဲ႕ the Wealth of Nations စာအုပ္မွ စျပီး Classic Laissez-faire Economics အေျခခံပါတယ္။ Smith က နိုင္ငံတခု ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈက  ေရႊေတြ ေငြေတြ ၾကြယ္၀မႈေတြနွင့္ မဆိုင္ဘူး။ အဲဒီနိုင္ငံရဲ႕ ထြက္ကုန္နွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈကို အေျခခံတဲ့ ကုန္ထုက္ စြမ္းအား နွင့္သာ ဆိုင္တယ္လို႔ သူတင္ျပခဲ့တယ္။ စပိန္ကိုလိုနီေတြဟာ ကမာၻသစ္က ေရႊေငြ သယံဇာတေတြကို ျပည္မကို ျပန္သယ္ယူကာ ၾကီးပြား တိုးတက္ေအာင္ ၾကံစည္ခဲ့ဖူးမႈဟာ အခ်ည္းနွီးျဖစ္ျပီး ပိုျပီး ဆင္းရဲတြင္း နက္လာတဲ့ ျဖစ္ရပ္ကို ေထာက္ျပခဲ့တယ္။

ျပင္သစ္ေတြက ျပင္သစ္ဘုရင္ လူ၀ီ ၁၄ (Louis XIV  ) လက္ထက္ကေန ေနာက္ပိုင္း ရာစုေတြအထိ အစိုးရက စီးပြားေရးနွင့္ ကုန္ထုက္လုပ္ငန္းကို သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ဦးေဆာင္မႈေတြ နွင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါကို Smith သေဘာမက်ဘူး ျငင္းတယ္။ အစိုးရက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမွာ ၀င္ေရာက္ ခ်ယ္လွယ္ရင္ ကုန္ထုက္စြမ္းအား ျမင့္မားလာဖို႔မရွိဘူး။  အစိုးရဆိုတာ စီးပြားေရးမွာ ေဘးဖယ္ေနရမယ္ ဒါမွ စီးပြားေရး တိုးတက္လာဖို႔ အေထာက္ကူျပဳမွာ။

ဒါဆိုရင္ အစိုးရ မထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းနွင့္ လြတ္လပ္စြာ ျပိဳင္ဆိုင္မႈေတြေၾကာင့္ ကုန္ထုပ္လုပ္မႈ ဗရမ္းပတာ ျဖစ္မလာနိုင္ဘူးလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို Smith ျပန္ေျဖတာက။

မျဖစ္နိုင္ဘူး။  စီးပြားေရးစနစ္ကို စီးပြားေရးစနစ္က ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္သြားမယ္။ အေကာင္းဆံုး ကုန္ထုက္သမားေတြက ၾကီးပြားတိုးတက္လာမယ္။ ထိေရာက္မႈမရွိတဲ့ ထုက္ကုန္သမားေတြ ေနာက္ေရာက္သြားမယ္။ ကုန္ထုက္စြမ္းအားနွင့္ ၀ယ္လိုအား၏ ေစ်းနႈန္း သတ္မွတ္သြားမႈက အစိုးရက လိုက္ျပီး ထိန္းေနတာထက္ ပိုျပီး စနစ္က်လိမ့္မယ္။ Free Market ရဲ႕ မျမင္နိုင္တဲ့ လက္ေတြဟာ စီးပြားေရးစနစ္ကို စနစ္ေတြ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အလိုအေလ်ွာက္ ခ်ေပးျပီးသား ျဖစ္လာမယ္။  လူေတြရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ကုန္ထုက္လုပ္ငန္းက သိေနမယ္။ ကုန္ထုက္လုပ္ငန္းက ျပည္ပထုက္ကုန္ နဲ႕ ေဒသတြင္းထုက္ကုန္ ျပိဳင္ဆိုင္မႈလုပ္ျပီး စားသံုးသူ လိုအပ္ခ်က္ကို အထိေရာက္ဆံုး  စြမး္ေဆာင္နိုင္သူက အနိုင္ရမယ္။ မျမင္နိုင္တဲ့ လက္ေတြဟာ အျမတ္နႈန္းေတြ အရည္ေသြးနွင့္ အေရတြက္ကို သတ္မွတ္သြားလိမ့္မယ္ လို႔ Smith ဆိုပါတယ္။

လက္တင္စာသား Liber ဆိုတာ Free လို႔ အဓိပၸါယ္ရျပီး။ လူအသိုင္း၀ိုင္းဟာ အစိုးရ၏ ဗရမး္ဗတာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ မရွိသင့္ဘူးလို႔ ေတြးေခၚယူဆပါတယ္။

ေသာမတ္ဂ်ဖာဆန္ ( Thomas Jefferson) ကေတာ့ “ အေကာင္းဆံုး အစိုးရဆိုတာ အနည္းဆံုး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ”  လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးထားပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြနွင့္ Classic Liberalism ဆိုတာ ေရနွင့္ ဘဲလို ဆက္ႏြယ္ရွင္သန္ေနပါတယ္။

ခ်စ္ခင္စြာျဖင့္
ရဲမင္းထြန္း