သမုိင္းႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ၅

 

ထီးလင္းနယ္ေတာင္သား သမီုင္းနဲ႕တူတာကေတာ႕ေတာင္သားေတြရဲ႕ မူးရင္းေဒသပာာ ပုပၸါးနယ္ဆုိပါ ၀င္ေရာက္လာပံုျခင္း ကေတာ႕ ကြဲလြဲတယ္။ သထံုပ်က္ျခင္းသည္ ပ်ဳလံုး၀ပ်က္စီးသြားျခင္းႏွင္႔ တူေလသည္။ ေက်ာက္စာအေထာက္အထား မရွိသည္႔အခါတြင္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမွဳသမုိင္းကုိ စူးစမ္းရွာေဖြမည္ဆုိလွ်င္ အႏွိဳင္းသိပၸံ ဘာသာေဗဒနည္းျဖင္႕ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ အထူးေအာင္ျမင္သည္႔ နည္းလမ္းျဖစ္ပါသည္။
ထုိ႕ေၾကာင္႔ေတာင္သူ (ပအူ) ပအုိ၀္းႏွင္႔ ေတာင္သား(ေရာင္တူ) လူမ်ိိဳးတုိ႔သည္ ပ်ဴလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းမွျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားေလသည္။ ပ်ဴတုိ႔၏ ျမိဳ႕ေတာ္ေပာာင္းမ်ားကုိ ေလ႔လာမွတ္တမ္းျပဳၾကရာ၌ သထံုကုိခ်န္ထားေလ႔ရွိၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာသထံု၏ ေႏွာင္းေခတ္ကာလမ်ား ၊ ပ်က္သုဥ္းရခ်ိန္မ်ားသည္ မြန္တုိ႕ ထုိးေဖါက္ ၀င္ေရာက္ လႊမ္းမုိးျခင္းေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။ ပ်ဴတုိ႔၏ ျမိဳ႕ေတာ္မ်ားမွာ ေရွးအက်ဆံုး ပာံလင္းမွတေကာင္း ၊ ဗိႆႏုိး ၊ သေရေခတၱရာ ၊ ပင္လယ္(မုိင္းေမာ) စေသာျမိဳ႕မ်ားအျပင္ သထံုသည္လည္း အဓိကပါ၀င္ပတ္သက္မွဳ ရွိခဲ႔ပါသည္။

တေကာင္းဆုိတာပ်ဴပဲ၊ တေကာင္းမွာ ပ်ဴအေထာက္အထားေတြေတြ႕ရတယ္။ အခုတေကာင္း ကုိ တူးေဖာ္၍ ေရႊေဖါင္းၾကြဆင္းတုေတာ္က ရန္ကုန္ကုိ ေရာက္ေနပါျပီ ။ အဲဒီေဖါင္းၾကြမ်ိဳး ၁၉၆၀- ျပည္႕ႏွစ္က သု၀ဏၰ ဘူမိျမိဳ႕၊ သထံုျမိဳ႕ကုိ ဆရာတပည္႔ ဦးစံ၀င္း မပာာ၀ိဇၨာဘြဲ႕အတါက္ က်မ္းျပဳဖုိ႕ေလ႕လာစဥ္က ေတြ႕ရွိသည္။ တေကာင္းနဲ႕ သု၀ဏၰဘူမိ ဆက္သြယ္ပံုကုိေလ႕လာဖုိ႕ လမ္းစေပၚေပါက္လာသည္။
သထံု ပာူေသာ ေ၀ါပာာရမွာပအုိ၀္းဘာသာ သဲုင္ထြဳံ မွေရြ႕လ်ားလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘီစီ ၆၀၀ ကတည္းကပင္ သထံုတြင္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးတုိ႕ ရွိခဲ႔ေၾကာင္း မပာာသကၠရာဇ္ ၂ ခုႏွစ္အတြင္း သူရိယႏၨာမင္း အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ ေရႊစာရံဘုရားတည္ခဲ႔ေၾကာင္း၊ လယ္တီ ဦးလွတင္ေရး ဇိနိန္ကြန္လွိဳင္ ေရႊစာရံဘုရားသမုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ သထံုတြင္ မင္းဆက္ေပါင္း (၁၅၈) ဆက္အုပ္ခ်ဴပ္ခဲ႔ျပီး (၁၄၇) ဆက္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဓမၼမာလာမင္းမွစ၍ ပအုိ၀္းမြန္စပ္မင္းမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႕ေၾကာင္း ေနာက္ဆံုးမင္းမွာ မႏုပာာမင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ သု၀ဏၰပကာသနီက်မ္းႏွင္႔ ဦးကုလားရာဇ၀င္က်မ္းတြင္ ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ေလ႔လာမွတ္သားရပါသည္။ ဘီစီ ၆၀၀ ရာစုခန္႔၌ တည္ေထာင္ေသာ တေကာင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္သည္႕ မင္းဆက္(၃၃) ဆက္ေျမာက္ ဘိႏၷကရာဇာ လက္ထက္တြင္ တရုတ္မ်ား၀င္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္သျဖင္႔ တေကာင္းျပည္ၾကီး ပ်က္စီးခဲ႔ရေလသည္။ (၈၃၂) ခုႏွစ္တြင္နန္ေခ်ာင္မင္း၏ စစ္သည္တုိ႔သည္ ယခုေခတ္ေရႊဘုိအနီးရွိ ပာံလင္းျပည္သား ပ်ဴတုိ႔ကုိတုိက္ ေလသည္ ထုိ႔ေနာက္ပဲခူး သထံုေဒသသုိ႔ (၈၃၅) ခုႏွစ္တြင္ဆင္း၍ တုိက္ျပန္ေလသည္။ နန္ေခ်ာင္စစ္သည္တုိ႔က တုိက္ခုိက္လာရာတြင္ ပ်ဴတုိ႔သည္ အနစ္နာဆံုးျဖစ္ေလသည္။
ပဲခူးပာူေသာ ေ၀ါပာာရသည္ ပ်ဴပအုိ၀္းတုိ႔၏ ေ၀ါပာာရျဖစ္သည္။ အထက္အရပ္ပာု ဆုိလုိသည္။ ေမာ႕ဒြမ္(မုဒံု) ဓလ/တလ/ကႅ စသည္တုိ႔သည္ေအာက္အရပ္၊ ေအာက္အစြန္းအရပ္ကုိ ညြန္းေသာေ၀ါပာာရမ်ား ျဖစ္သည္။ တရုတ္နန္ေခ်ာင္မင္းသည္ ပာံလင္းပ်ဴကုိတုုိက္သကဲ႔သုိ႔ သထံု ပ်ဴကုိလည္း ဆင္းတုိက္ခဲ႔ေၾကာင္း နားလည္ႏုိင္ေပသည္။
ေမာင္းေထာင္ဆရာေတာ္ရး ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ အတၳဳပၸတိၱမွ သု၀ဏၰဘူမိျပည္ပာု မတြင္မီကာလက ျပည္ေစာင္႔နတ္ ျမိဳ႕ေစာင္႔နတ္ပာု ရွိေသာ္လည္း တန္ခုိးဣဒၶိပါဒ္ မၾကီးလြန္း သာမညသာရွိကုန္ ၏ ။ ထုိ႕ေနာက္ သု၀ဏၰဘူမိျပည္ တည္ေထာင္ ျဖစ္ပြားသာယာစည္ပင္ရွိေသာအခါမွ ထုိနတ္တုိ႕ကုိ ျပည္ေစာင္႔ နတ္ ျမိဳ႕ေစာင္႔နတ္ပာု ေရွးထက္သာလြန္၍ မြန္လူမ်ိဳးပအုိ၀္းလူမ်ိဳးတုိ႔ လုိလားအားစုိက္ၾကကုန္၏ ။
ပေညာင္ပင္ၾကီးေအာက္တြင္ အုတ္ဂူ၊ အုတ္နန္း၊ နတ္နန္း၊ နတ္ကြန္း တည္လုပ္ကုိးကြယ္၏ ထုိကုိမြန္ဘာသာျဖင္႔ ဂုိသြယ္ဂထံုပာုေခၚၾကသည္။ ဂုိးကားဂူ၊ သြယ္ကားေညာင္၊ ဂထံုကား အရိပ္ေညာင္ရိပ္ဂူ ပာုဆုိလုိသည္ ေနာက္တြင္ ဂကုိးသြယ္ေပ်ာက္၍ ဂထံုမွ သထံုျဖစ္သြားသည္ပာု ေလ႔လာသိရွိရပါသည္။
သထံုဆုိသည္မွာ ယေန႔ျမန္မာျပည္ရွိသထံုခ်ည္းသက္သက္ကုိမဆုိလုိ။ နဂရပထမဆုိသည္႔ပထမ သထံုသည္ ထုိင္းအေခၚနခံုပထံုျဖစ္ျပီး သု၀ဏၰဘူမိ၏ျမိဳ႕ေတာ္ပာု သတ္မွတ္၏
ဓမၼေသာကႏွင္႔အမရ၀တီေခတ္(ေအဒီ ၁၂၀ မွ ၁၂၈) က အႏုပညာလက္ရာမ်ားရွိေနၾက၏ ေအဒီ ၂၁၇ မွ ၅၅၀ ႏွစ္အတြင္း တည္ေထာင္ေသာ ပူနန္ထက္ေရွးက်၏ နခံုပုထံုကုိ သာသနာႏွစ္ သံုးရာႏွင္႔ ေလးရာႏွစ္ ေလာက္တြင္တည္၏ ။ ေအဒီ(၉၅၇) တြင္ ကေမာၻဒီးယားက ျပန္ျပဳျပင္၏ ။ ေအဒီ ၁၀၅၇ တြင္ ေနာ္ရထာ နခံုပုထံုပ်က္စီးသြားျပီး ယူေတာင္းသုိ႕ ေျပာင္းသြား၏ ။ ယူေတာင္းသည္ ဒြါရ၀တီ၏ ေနာက္ဆံုျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္၏ ။ ယူေတာင္ဘုရင္ မြန္တုိ႕မွ စစ္ရွံဳး၍ နခံုပုထံုသုိ႔ ျပန္ေျပာင္းသြား၏ ။ ျမိဳ႕တည္ေသာ္လည္းမစည္ကားေတာ႕ေပ။
ပာံလင္းျမိဳ႕ေတာ္မွာလည္းေအဒီ ၈၃၂ တြင္ နန္ေခ်ာင္တုိ႕တုိက္ခုိက္ေသာေၾကာင္႔ ပ်က္စီးရသည္။ တစ္ဖန္ ၈၃၅ ခုႏွစ္တြင္ လယ္တြင္းေဒသ ပန္းေလာင္ျမစ္အနီးရွိ မုိင္းေမာပာုေခၚေနၾကေသာ ပထမပင္လယ္ျမိဳ႕ (တရုတ္ေခၚ မိခ်ဲင္=စပါးျမိဳ႕) ကုိလည္းနန္ေခ်ာင္တုိ႔က ဆက္လက္တုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီးခဲ႔ျပန္သည္။ ပာုလည္းေလ႕ လာမွတ္သား ရျပန္သည္။ ၈၃၅ ခုႏွစ္တြင္ နန္ေခ်ာင္တုိ႔ တုိက္ေသာ ပ်ဴေဒသမွာ ပင္လယ္ျမိဳ႕ျဖစ္ေစ ၊ သထံုျဖစ္ေစ ပ်ဴပအုိ၀္းတုိ႔အေရးနိမ္႔ခဲ႔ရသည္ ခ်ည္းသာျဖစ္ေၾကာင္းသိမွတ္ရမည္သာျဖစ္ေလသည္။
သု၀ဏၰဘူမိ၏ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ႔ေသာ နခံုပုထံု (နခြန္ပုထံု)သည္ ယေန႔ထုိင္းႏုိင္ငံျမိဳ႕ေတာ္ ဘန္ေကာက္၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မုိင္(၄၀) ေက်ာ္အကြာတြင္တည္ရွိျပီး ထုိနခံုပုထံုကုိ ေတာင္သူလူမ်ိဳးမင္းမ်ား တည္ထား စုိးစံျပီး သာသနာ႔အေဆာက္အဦး ဘုရားေစတီမ်ား တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔ေၾကာင္းလည္းၾကားနာမွတ္သားရ ဖူးပါသည္။
သု၀ဏၰသထံုပအုိ၀္းဒံု ပာုဆုိထားသည္ႏွင္႔ အညီ သု၀ဏၰဘူမိသထံုႏွင္႔ ပတ္သက္ေသာ မွတ္တမ္းမ်ား အယူအဆမ်ားမ်ားစြာရွိေနသည္ကုိ သိရွိေလ႕လာႏုိင္ရန္ ၾကိဳးစားတင္ျပျခင္းျဖစ္ရာ ျပီးျပည္႕စံုသည္႔တင္ျပမွဳ မပာုတ္ပာု သတိထား မွတ္ယူေစခ်င္ပါသည္။ သထံုဇာတိသား သထံုထာ၀ရသား ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ သထံု ႏွင္႔ပတ္သက္၍ သထံုဇဂၤမသား တုိ႔ထက္ သု၀ဏၰဘူမိသထံုအေၾကာင္းကုိ ပုိမုိသိသင္႔သည္ ပုိမုိေလ႕လာသင္႔သည္။
အံ႔ၾသဖြယ္ရာမ်ား စုေ၀းေနေသာ သု၀ဏၰဘူမိ ၊ Great Wonders of Suwanaphumi ပာူေသာ စီမံကိန္းကုိ ခ်မွတ္ကာေလ႔လာသုေတသနျပဳရန္ၾကံရြယ္ထားၾကသည္။ ထာ၀ရသား ျမန္မာႏုိင္ငံဖြား ၊ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္လည္း ထုိစီမံကိန္၌ မွတ္ေက်ာ္အတင္ခံႏုိင္ရန္ ၾကိဳးစားသင္႔လွသည္။
သု၀ဏၰဘူမိသည္-
(က) မပာာဇနကဇာတ္ေတာ္အရ မဇၥ်ိမေဒသမွ သေဘာၤထြက္၍ ယူဇနာ (၇၀၀)တြင္ သေဘာၤပ်က္ေၾကာင္းပါရွိ၍ ၎ယူဇနာ(၇၀၀) ထက္ပုိ၍ ေ၀းလံေသာအရပ္ေဒသ ျဖစ္ရေပမည္။
(ခ) ပါရာဇိကဏ္ အဌကထာအရ ကြ်န္းေျမျဖစ္ျခင္း ။
(ဂ) ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္၏ အေရွ႕ဘက္၌တည္ရွိျခင္း။
(ဃ) ေလွသေဘာၤႏွင္႔ သြားလာကုန္ကူးသန္းမႈသန္းမႈ မ်ား မ်ားျပားျခင္း။
(င) ေရွးေပာာင္းသာသနာ႕အေဆာက္အအံုမ်ား ထင္ရွားျခင္း။
စေသာအခ်က္မ်ားအေပၚမူတည္၍ ေကာက္ခ်က္ခ်ရေသာ္ ျမန္မာျပည္အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နယ္ပယ္မ်ားျဖစ္ေသာ မေလး ၊ စကၤာပူ၊ ဂ်ာဗား ၊ စုမၾတား ၊ ယုိးဒယာ၊ ကေမာၻဒီးယား ၊ လာအုိ ႏွင္႔ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံအားလံုးတုိ႔ကုိပင္ေခၚသည္။ ၀ါအင္ဒုိခ်ိဳင္းနာ ကြ်န္းစြယ္တစ္ခု လံုးႏွင္႔ ဂ်ားဗား ၊ စုမၾတာတုိ႔သည္ သု၀ဏၰဘူမိပင္ျဖစ္သည္ပာု မွတ္သားသင္႔ေပသည္။
ေဖာ္ျပပါဌာနၾကီးတစ္ခုလံုးကုိ သု၀ဏၰဘူမိတုိင္းပာု ျခံဳ၍ေခၚရေသာ္လည္း ျမိဳ႕ေတာ္သည္ကား အေျခအေနအားေလွ်ာ္စြာ အေျပာာင္းအလဲမ်ားရွိမည္မွာ မလႊဲေပ။ မပာာဇနကမင္းသားတုိ႔ေခတ္က သု၀ဏၰဘူမိ ျမိဳ႕ေတာ္ သည္မည္သည္႕ျမိဳ႕ပာု အတိအက်မသိရေသာ္လည္း ေသဏေထရ္ ၊ ဥတၱရေထရ္တုိ႔ သာသနာျပဳၾကြ လာေသာေခတ္၌မူ စာေပအရပ္ရပ္ကုိေထာက္႐ႈ၍ သုဓမၼပူရ (ေကလာသေတာင္ပတ္၀န္းက်င္ဌာန)သည္ပင္ျမိဳ႕ ေတာ္ျဖစ္ေနသည္ပာု ယူဆထားသင္႔၏ ။ (ေနာက္သုဓမၼ မွ သုဓုမ္= သထံုပာူေသာအမည္ျဖင္႕ ယခုသထံုျမိဳ႕ေန ရာသုိ႔ေရႊ႕ေျပာင္း၍ တစ္ေခတ္တစ္ခါ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္လာေပသည္။) နာလႏၨပုရပုိက္ပါ စုမၾတာဘုရင္ သိရိပုတၱေဒ-လက္ထက္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၄၄ အခ်ိန္တြင္မူ သု၀ဏၰဘူမိတုိင္း၏ ျမိဳ႕ေတာ္သည္ စုမၾတာကြ်န္း၌ျဖစ္ေနသည္ပာု ယူဆႏုိင္သည္။ ေအာဒီ ၃ ရာစုအတြင္းက တရုတ္ျပည္မွ အိႏၵယျပည္သုိ႔ ကုန္းလမ္းခရီးျဖင္႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွျဖတ္သြားစဥ္ ပင္လယ္ေရျပင္ထဲရွိ ကြ်န္းတစ္ကြ်န္းေပၚတြင္ ပ်ဴဘုရင္၏ ေရႊျမိဳေတာ္ရွိ၏ ဘုရင္ကုိယ္တုိင္ကစာေပက်မ္းဂန္ကုိ ေရးသားျပဳစုတတ္၏ မ်က္ျမင္ေတြ႕ရခဲ႔ေသာ က်မ္းတစ္ဆူသည္ စကားလံုးအေရအတြက္သံုးေထာင္တုိ႔ႏွင္႔တကြ ျဖစ္၏ စသည္ျဖင္႔ တရုတ္ဘုန္းေတာ္ၾကီးနွစ္ပါးက တရုတ္ဘာသာျဖင္႔ မွတ္တမ္းျပဳခဲ႔ဖူး၏ ။
ထုိအေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိေထာက္ဆျပီး မဇၥ်ိမေဒသသုိ႔သြားေရာက္ကာ သကၠတုိင္းသက်နယ္ေျမ တည္ေထာင္ခဲ႔ေသာ သာကီ၀င္ျမန္မာလူမ်ိဳး ပ်ဴပအုိ၀္းတုိ႔၏ အစဥ္အလာသည္ ဂုဏ္ငယ္စရာရွိမည္မထင္ေပ။
သက်ာသမတၳာပဋိဗလာတိအေတၳာ ပာူေသာ ဒီ၊ ဌ၊ ၁၊ ၂၃၄-အရ သကၠ ပာူသည္မွာ လြန္စြာစြမ္းေဆာင္ နုိင္သူမ်ား ၊ လြန္စြာရဲ၀ံ႔သတိၱေကာင္းသူမ်ား ပာုေခၚဆုိႏုိင္ပါသည္။ ထုိသကၠတုိ႕သည္ ေတာထပ္ထပ္ ေတာင္အသြယ္သြယ္ ျမစ္ျပင္က်ယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ျဖတ္သန္းလာခဲ႔ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကသျဖင္႔ စြမ္းရည္သတိၱအျပည္႕ရွိ သူမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ျဗဟၼာလူမ်ိဳးစုတုိ႕က ထုိသူတုိ႔ကုိ သကၠလူမ်ိဳးပာု ေကာင္းခ်ီးေပးကာ ခ်ီးမြမ္းခဲ႔ၾက သည္။ သကၠမွသက်မ်ားျဖစ္လာသည္။ မဇၥ်ိမေဒသတုိင္းသားတုိ႕က သကၠမ်ားကုိ သက်လူမ်ိဳးမ်ားပာု ေခၚခဲ႔ၾကသည္။ ထုိသက်တုိ႔ကုိ ေႏွာင္းေခတ္ ျမန္မာတုိ႔က သာကီ၀င္မ်ားပာုေခၚခဲ႔ၾကသည္။ သကၠ၀ံသ သက်၀ံသမွ သာကီ၀င္ျဖစ္လာသည္။ အားလံုးအဓိပၸါယ္ အတူတူပင္ျဖစ္ေလသည္။ ပ်ဴပအုိ၀္း ဘာသာစကား၌ ပါဠိသက္စကားလုံးျဖစ္ေသာ သက်ႏွင္႔ သာကီ၀င္ဆုိသည္မွာ သ=စိတ္၊က် = ရဲ၀ံ႔ျခင္း သတိၱရွိျခင္းႏွင္႔သာ = ခက္ခဲျခင္းမရွိ ၊ သာလြန္ ျမင္႔ျမတ္ျခင္း ၊ ကီ=အထက္တန္းစား ၊ ၀င္ = သူ တကာတုိ႕ပာုဖြင္႔ဆုိႏုိင္သျဖင္႔ သက် = စိတ္ဓါတ္ရဲရင္႔သူ ၊ သာကီ၀င္ = သူတကာထက္ သာလြန္ျမင္႔ျမတ္ေသာ အထက္တန္းစားလူမ်ိဳးစသည္ျဖင္႔ ေ၀ါပာာရ အနက္ အဓိပၸါယ္ရွိေလသည္။
သေရေခတၱရာပ်က္စဥ္ သံုအုပ္စုကြဲေသာ ပ်ဴလူမ်ိဳးမွ တစ္အုပ္စုသည္ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ မၾကာခဏ ပုိမုိရင္ဆုိင္ခဲ႔ၾကရျပီးမွ ပုဂံတြင္ ျမန္မာပာုတြင္လာျခင္းကုိထင္ရွားစြာ သိျမင္ခဲ႔ၾကျပီးျဖစ္ေလသည္။
ပ်ဴခ်ည္းသက္သက္ ျမန္မာျဖစ္လာသည္ မပာုတ္ဘဲ ပ်ဴႏွင္႔ဗမာ ၊ ပ်ဴမြန္စပ္ႏွင္႔ ဗမာ ေပါင္းစည္းျခင္းမွ သည္ ျမန္မာျဖစ္လာသည္ပာု သက္ေသျပစရာအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားစြာရွိေလသည္။ အေလာင္းစည္သူမင္း၏ ဘုိးေဘး အစဥ္အဆက္ကုိေလ႔လာၾကည္႕ပါက ထင္ရွားေပမည္ ။ ပ်ဴ ကုိ ပထမျမန္မာ ၊ ပ်ဴဗမာစပ္ ကုိ ဒုတိယျမန္မာ ၊ ပ်ဴမြန္စပ္ႏွင္႔ ပ်ဴဗမာစပ္ ကုိ တတိယျမန္မာ ပာူ၍ သတ္မွတ္ကာ ျမန္မာ႔ သမုိင္းကုိ ေလ႔လာမည္ ဆုိပါက သမုိင္းစဥ္တစ္ခုကုိ ရွင္းလင္းစြာ သိျမင္ခြင္႔ရလာ ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ပထမျမန္မာႏွင္႔ ဒုတိယျမန္မာကုိေလ႔လာတင္ျပမည္ျဖစ္ပါသည္။
သာကီမ်ိဳးေပာ႕ဒုိ႔ျမန္မာ ပာု ျမန္မာမ်ား အစဥ္အလာေၾကြေၾကာ္ခဲ႔ၾကသည္။ အေၾကာင္းမဲ႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ႔ ၾကမည္မပာုတ္ပါ။ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္၍ ေၾကြးေၾကာ္၀ံ႔ျခင္းသာျဖစ္သည္။ ေသြးရင္းသားရင္းပင္ျဖစ္၍ မမိွတ္မသုန္လက္ခံပာစ္ေၾကြး ႏုိင္ခဲ႔ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးအစႏွင္႔ ဆက္ႏြယ္၍ အယူအဆႏွစ္ရပ္ရွိခဲ႔သည္ကုိ ဤက႑၌ ဆက္စပ္ေလ႔လာသံုးသပ္ တင္ျပလုိပါသည္။
ပထမအယူအဆမွာ ျမန္မာ႔ေရွးေပာာင္း ရာဇ၀င္စာတမ္းမ်ား အဆုိအမိန္႔ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ႔ေရွးေပာာင္း ရာဇ၀င္ေလာကတြင္ ရွင္မပာာသီလ၀ံသ (၁၆ - ရာစုတစ္ဦး) ၊ ဦးကုလား(၁၈ - ရာစုအဦး) ၊ တြင္းသင္းတုိက္၀န္ မပာာစည္သူ (၁၈-ရာစု) တုိ႔သည္ ေတြ႕ရွိရသမွ်အနက္ ေရွ႕ေျပး ရာဇ၀င္က်မ္း ျပဳဆရာ မ်ားျဖစ္သည္။ ထုိဆရာတုိ႔ ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္ တေကာင္း ကစသည္။ သုိ႔ေသာ္ တေကာင္းေခတ္ဦး မင္းဆက္မ်ားအ ေၾကာင္း အေသးစိတ္ မေဖာ္ျပၾက တေကာင္းေခတ္ ေနာက္ပုိင္းကုိ ေရးရာ၌သာ မည္သည္႔ တေကာင္းမင္းလက္ထက္ စသည္ျဖင္႔ မွတ္တမ္းတင္ ေလ႔ရိွသည္။ ထုိ႔ျပင္ ထုိတေကာင္းမင္းတုိ႔သည္ မည္သည္႔ အမ်ိဳးအႏြယ္ ျဖစ္သည္ကုိလည္း ထုိက်မ္းတုိ႔၌မေဖာ္ျပ။ သုိ႔ေသာ္ ၁၈၂၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ျပဳစု ေသာ မွန္နန္းရာဇ၀င္ ဆရာမ်ားလက္ထက္ေရာက္ေသာအခါ တေကာင္းရာဇ၀င္ကုိ အက်ယ္ေျပာဆုိလာသည္။ တေကာင္းမင္းဆက္ ပထမဘုရင္သည္ အဘိရာဇာပာုဆုိသည္။ တေကာင္းမ်ိဳးႏြယ္စုသည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ မဇၥိ်မေဒသမွ ထြက္လာခဲ႔ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္ပာု ဆုိသည္။ အထူးသျဖင္႔ကား ထုိမ်ိဳးႏြယ္စုသည္ ျမတ္စြာဘုရား သခင္၏အႏြယ္၀င္ သက်သာကီ၀င္မ်ားျဖစ္သည္ပာုဆုိသည္။ မွန္နန္းရာဇ၀င္အလုိအရ ျမန္မာတုိ႔သည္ အိႏိၵယအဆက္အႏြယ္ သာကီ၀င္မ်ိဳးမ်ားပာုဆုိရလိမ္႔မည္။
( မွတ္ခ်က္ ။ ။ ထုိအဆုိ မွာမမွန္ကန္ပါ။ ပ်ဴတုိ႔၏ ေနရာေဒသအက်ယ္အျပန္႕ကုိေလ႔လာပါက ျမန္မာတုိ႔ အဆုိသာမွန္ကန္ေၾကာင္းေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ယေန႔ အိႏိၵယကုန္းေျမ၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကုိပုိင္ စုိးခဲ႔ဖူးသည္႔ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ သိရွိပါက အိႏိၵယယဥ္ေက်းမႈႏွင္႔နီးစပ္ခဲ႔မည္ကုိ နားလည္ႏုိင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။)
ျမန္မာတုိ႕သည္ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈႏွင္႔ မကင္းေသာ္လည္း ျမန္မာတုိ႔သည္ အိႏိၵယအဆက္အႏြယ္မ်ား မပာုတ္သည္မွာ ထင္ရွားျပီးျဖစ္ရာ ထုိအဆုိအမိန္႔၏ မခုိင္မာပံုကုိအက်ယ္ရွင္းရန္ မလုိေတာ႔ေပ ။ သုိ႔ေသာ္ သာကီ၀င္ တုိ႔ႏွင္႔ အမ်ိဳးစပ္ခ်င္ေသာ မွန္နန္းရာဇ၀င္ ဆရာတုိ႔၏ စိတ္ဓါတ္ကုိမူ သတိခ်ပ္သင္႔လိမ္႔မည္။ ေရွ႕သြား က်မ္းအမ်ားက မဆုိမမိန္႔ဘဲ ဤက်မ္းတြင္မွဆုိမိန္႔ျခင္းသည္ ထူးျခားသည္ ပာုဆုိထားရာ ပထမျမန္မာျဖစ္သည္႔ ပ်ဴပအုိ၀္းတုိ႔၏သမုင္းေၾကာင္းကုိ ဂဃနဏေလ႔လာသိျမင္ပါက မည္သည္႔ အဆုိက မွားျပီး မည္သည္႕အဆုိက မွန္သည္ကုိ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာတုိ႔သည္ သာကီမ်ိဳးအမွန္ျဖစ္ေပသည္။
ဒုတိယအယူအဆမွာ ေနာက္ေႏွာင္း သုေတသီတုိ႔၏ အဆုိအမိန္႔ျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္ ကန္စုျပည္နယ္မွ ဆင္းသက္လာၾကကာ ျမန္မာတုိ႔၏ မူလာေဒသသည္ ေတာင္ဘက္၌ေတာင္ရွိ၍ ေျမာက္ဘက္၌ ျမစ္ေၾကာရွိေသာ ပာုိအင္ပာုိ ျမစ္ၾကီး၏ မာခ်ဳ ေခၚျမစ္ဖ်ားအစိတ္အပုိင္းႏွင္႔ ဗယန္ခရ ေခၚေတာင္ၾကီး၏ စပ္ၾကားေဒသျဖစ္သည္ပာု မွန္းဆၾကသည္။ ထုိသုိ႔ မွန္းဆၾကရာ၌ ျမန္မာစကားတြင္ သံုးႏႈန္းေသာ ေျမာက္အရပ္ဆုိင္ရာေ၀ါပာာရသည္ ပဓာနအေၾကာင္းတစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ေျမာက္အရပ္ကုိ ေရွးေပာာင္းျမန္မာစကားတြင္ ျမစ္ေအာက္ (မက္ေအာက္) ပာုေရးသားခဲ႔သည္။ ျမစ္၏ ေအာက္ဘက္အရပ္ပာု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ျမစ္ေရစတင္စီးဆင္းရာအရပ္ကုိ ျမစ္အထက္ ပာူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင္႔ ျမစ္ညာပာုသာ ေခၚဆုိေလ႔ရွိရာ ျမစ္ေအာက္ ပာူေသာစကားမွာ ျမစ္စုန္ဆင္းသြားရာ အရပ္ျဖစ္မည္ကုိ သံသယရွိရန္မလုိ။ ပာုိအင္ပာုိ ျမစ္သည္ ၾကံဳေတာင္႔ ၾကံဳခဲ ေျမာက္ဘက္သုိ႔စီးဆင္းေနေလရာ ထုိအရပ္သည္ပင္ ျမန္မာတုိ႔၏ မူရင္းေဒသပာု တြက္ဆသည္မွာ က်ိဳးေၾကာင္းညီညြတ္သည္ပာုဆုိရ လိမ္႔မည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ျမန္မာတုိ႔သည္ သာကီ၀င္မပာုတ္မူ၍ တိဘက္ျမန္မာအႏြယ္၀င္မ်ားသာျဖစ္ၾကသည္။ ထုိမူလျမန္မာမ်ားသည္ ထုိေဒသတြင္ ေအးေအးခ်မ္ခ်မ္း မေနႏုိင္ခဲ႕ၾကေခ်။ တရုတ္တုိ႕၏ အႏွိပ္အစက္ကုိ မၾကာခဏခံခဲ႔ရသည္ပာုဆုိသည္။ တရုတ္တုိ႕ရန္ကုန္ေရွာင္ရင္း ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာသုိ႔ တစ္သုတ္ျပီးတစ္သုတ္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ႔ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္ဘက္ေရာက္မွ တည္တည္တံ႔တံ႔ ေနခြင္႔ရၾကသည္။
ထုိဒုတိယအယူအဆမွာ ေဖာ္ျပေသာျမန္မာသည္ ပ်ဴႏွင္႔ေပါင္းစပ္လာသည္႔ ဗမာအဆက္ဒုတိယ ျမန္မာျဖစ္သည္။ သာကီ၀င္ျဖစ္သည္႔ ပထမျမန္မာ(ပ်ဴပအုိ၀္း) တုိ႔ႏွင္႔ မ်ိဳးမစပ္ေသးမီကာလပာု ယူဆပါက သာကီ၀င္မပာုတ္ပာုဆုိေသာ အဆုိမွန္ႏုိင္ေပမည္။ ပထမ ျမန္မာႏွင္႔ ဒုတိယျမန္မာတုိ႔ေတြ႕ဆံု ေပါင္းစည္းခြင္႔ရခဲ႔ ေသာအခါ ယေန႔ျမန္မာသည္ သာကီမ်ိဳး မပာုတ္ပာုမည္သူျငင္းမည္နည္း ။
ေရွးေပာာင္းရာဇ၀င္တုိ႔အဆုိအရ ျမန္မာတုိ႔သည္ ဘီစီ ၆ ရာစု သုိ႔မပာုတ္ ၉ ရာစုကပင္ ေရာက္ရွိေနျပီပာုဆုိၾကသည္။ ဤအဆုိမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔ကုိရည္ညြန္းျခင္းမပာုတ္ေပ။ အိႏိၵယမွ သက်အႏြယ္ တုိ႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းကုိ ေရးဆုိထားျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕သုေတတီတုိ႔ကမူ ေအဒီ (၉) ရာစု ေရာက္မွ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္ပာု ဆုိ၏ ဤအဆုိကုိ စတင္ေဖာ္ထုတ္သူမွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ပါေမာကၡလုစ္ျဖစ္သည္။ မစၥတာလုစ္သည္ တရုတ္တုိ႔ေရးေသာ မန္႐ႈးက်မ္းကုိ ကုိးကား၍ ေရးသားခဲ႔သည္။ ၎ကျမန္မာတုိ႔သည္ ေအဒီ (၉) ရာစုတြင္ နတ္ထိပ္ ေတာင္ၾကား လမ္းမွ ၀င္လာျပီးေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္၌ အေျခခ်ေနခဲ႔ၾကသည္ပာုဆုိ၏ ျမန္မာအစေက်ာက္ဆည္က ပာူေသာ သမုိင္းသစ္အဆုိကုိေၾကြးေၾကာ္ခဲ႔သည္။
အထက္ပါအဆုိကုိလက္ခံႏုိင္ဖြယ္မရွိပါ ။ ၉ ရာစုတြင္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားမွာ မင္အစု၀င္မ်ားသာျဖစ္ ေလသည္။ မစၥတာလုစ္သည္ မင္အစု နွင္႔ ျမန္မာအစု ကုိခြဲျခားမေလ႔လာ မိေသာေၾကာင္႔ အဆုိမ်ား တိမ္းယိမ္းခဲ႔ရသည္ ။ ျမန္မာပာု ေခၚတြင္မည္႕အစုသည္ ေအဒီ ၅ ရာစုခန္႕တြင္ အေထြေထြ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင္႔ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာဆင္းသက္လာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕သည္ ရခုိင္ေတာင္တန္းဆီသုိ႔ ေရာက္သြားာကသည္။ သူတုိ႔သည္ ရခုိင္ေဒသ၌ ကမ္းယံအမည္ျဖင္႔ ေျခခ်ေနထုိင္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕သည္ ပံုေတာင္ ပံုညာေဒသသုိ႔ တက္သြားၾကသည္။ သူတုိ႔ကုိ ေယာ (ယ၀္) ပာုေခၚသည္။
အခ်ိဳ႕ျမန္မာတုိ႔သည္ ဧရာ၀တီႏွင္႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္ႏွစ္သြယ္စပ္ၾကား၌ ေနရာသစ္ကုိ ရွာေဖြၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတုိ႔ အတြက္ အေျခခ်စရာေနရာ ေကာင္းမ်ားရွားပါးေနေခ်ျပီ ။ ေျမေကာင္းေျမသန္႔ ေဒသမ်ားမွာ ပ်ဴလူမ်ိဳးတုိ႔၏ လက္ေအာက္တြင္ရွိေနၾကျပီ။
ေရႊဘုိ၀န္းက်င္သည္ ပာံလင္းပ်ဴတုိ႔၏ လက္ေအာက္၌ ွရိွေန၏ လယ္တြင္းေဒသေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္ မွာလည္း မုိင္းေမာပာု ေခၚေနၾကေသာ ပင္လယ္ပ်ဴတုိ႔၏ လက္ေအာက္၌ ရွိေနသည္။ ေအာက္ပုိင္းေဒသမွာ သေရေခတၱရာ ပ်ဴတုိ႔၏ နယ္ေျမျဖစ္သည္။
ျမန္မာတုိ႔သည္ ေနရာသစ္ကုိရွာေဖြၾကရာ၌ ျမစ္၀ွမ္းေဒသကုိလည္းလုိခ်င္ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ၌ ေနရာေကာင္းမ်ား ရွားပါးေနျပီ။ ပ်ဴလူလူမ်ိဳးတုိ႔၏ မက္ေမာျခင္းမရွိေသာ ေဒသတစ္ခု၌ ေျခခ်ေန ၾကရသည္။ ထုိေဒသကာလေနာင္အခါတြင္ အရိမဒႏၨနေခၚ ပုဂံျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးျဖစ္လာမည္႕ ဧရာ၀တီ ျမစ္ေကြ႕ ေဒသပင္တည္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးတုိ႔ မက္ေမာျခင္း မရွိေသာေဒသပာုဆုိေသာ္ မသင္႔ေလ်ာ္ေပ ။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆုိ ေသာ္ ပ်ဴဂါမ ၊ ပ်ဴရပ္ ပ်ဴရြာပာူေသာ အဓိပၸါယ္ေဆာင္သည္႔ ပ်ဴဂါမ၊ပ်ဳဂါမ၊ပုဂါမ၊ပုဂါမ္၊ပုဂံ (မြန္သံ ႏွင္႔ ေပါကၠံ ပာုဖတ္သည္။ ) ပုဂံျမိဳ႕ေတာ္ကုိ သာသနာေတာ္ ႏွစ္ ၆၅၁ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၇ ) ခုတြင္ သမုတိရာဇ္မင္း တည္ေထာင္ သည္မွစ၍ အေနာ္ရထာမင္းစတင္အုပ္စုိးေတာ္မူေသာ သာသနာေတာ္နွစ္ ၁၅၈၈ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၄၄) အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၉၃၇နွစ္အတြင္း ပ်ဴႏွင္႔ ျမန္မာတုိ႔ေရာစပ္ေနသည္႕ အေျခအေနမ်ာ ပ်ဴလည္းျမန္မာ၊ ျမန္မာလည္းပ်ဴ ပာု ေခၚဆုိသင္႔ေသာအေျခသို႔ ေရာက္ေနျပီပာု ယူဆကလြဲႏုိင္မည္မပာုတ္ေခ် ပာူေသာ အဆုိကုိ သတိခ်ပ္သင္႕ သည္။
ပထမျမန္မာႏွင္႔ ဒုတိယျမန္မာတုိ႔ ေတြ႕ဆံုပူးေပါင္းကာ ျမန္မာပာု တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္းစည္းလံုး ညီညြတ္စြာ ခံယူေနထုိင္ခဲ႕ၾကေသာ အစအဦးကာလျဖစ္သည္။ ထုိကာလမ်ားအတြင္း ေအဒီ (၈၃၂) တြင္ အထက္အညာရွိ ပာံလင္းကုိ နန္ေခ်ာင္တုိ႔ တုိက္ခုိက္ ဖ်က္ဆီးသကဲ႔သုိ႔ ေအဒီ(၈၃၅) တြင္ လယ္တြင္းေဒသ ပန္းေလာင္ျမစ္အနီရွိ ပထမ ပင္လယ္ ျမိဳ႕ ( တရုတ္ အေခၚ မိခ်ဲင္ = စပါးျမိဳ႕) ကုိလည္း နန္ေခ်ာင္တုိ႔တုိက္ခုိက္ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရသည္႕ အခ်က္ကုိ အထက္၌ ေဖာ္ျပခဲ႕ျပီးျဖစ္သည္။
ေအဒီ (၆) ရာစုေလာက္တြင္ ျမန္မာတုိ႔သည္ အင္အားစုမိလာျပီး မိမိတို႕၏ ကုိယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ထူေထာင္ၾကျပီ။ ေအဒီ (၆၃၈) တြင္ ျမန္မာတုိ႔က ကုိယ္ပုိင္သကၠရာဇ္ကို အသံုးျပဳၾကသည္။ 

(ပ်ဴသကၠရာဇ္ပင္ ျဖစ္သည္)
ေအဒီ (၉) ရာစုေက်ာ္ေလာက္တြင္ နန္ေခ်ာင္ (နန္ေစာ) ေဒသ၌ ကြဲကြာေနရစ္ေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔ႏွင္႔ တစ္ႏြယ္တည္းျဖစ္သည္႕ မင္အစု ၀င္တုိ႔ကလည္း ျမန္မာျပည္အတြင္းသုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတုိ႕အင္အားစုၾကီးထြား လာျပီး ပုဂံကုိဗပာုိျပဳ၍ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ကုိ ထူေထာင္ၾကသည္။
မသည္သုိ႕ဆုိေစ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ အလီလီခံ ခဲ႔ရျပီး ရသမွ်အင္းအားကုန္စုရုန္းကာ ပုဂံျမိဳ႕ေတာ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာမည္႕ေဒသတြင္ ရာတည္၍ ေအးခ်မ္းစြာ ေနလုိေသာ ပထမျမန္မာျဖစ္သည္႔ ပ်ဴပအုိ၀္းႏွင္႔ တရုတ္တုိ႔၏ ႏွိပ္စက္မႈ ဒဏ္မွရုန္းထြက္ကာ လြတ္လပ္စြာေနလုိေသာ ဒုတိယျမန္မာတြင္ အ၀င္အပါျဖစ္လာမည္႔ ဗမာလူမ်ိဳး တုိ႔သည္ အျဖစ္ျခင္းအၾကိဳက္ျခင္း တူညီၾကကာ ပူးေပါင္းေနထုိင္ခဲ႔ၾကေလသည္။
ပ်ဴပာူေသာေ၀ါပာာရႏွင္႔ ပအုိ၀္းပာူေသာ ေ၀ါပာာရသည္ ပ်ဴဘာသာ စကားပ်ဴေ၀ါပာာရ ၊ ပအုိ၀္းဘာ သာ ပအုိ၀္းေ၀ါပာာ၇မ်ားပင္ျဖစ္ျပီး အဓိပၸါယ္အနက္သြားတူသည္႔ ေ၀ါပာာရမ်ားျဖစ္သည္။ ပ်ဴ ေ၀ါပာာရကုိ ဗ်ည္း ႏွင္႔ သရ ခြဲထုတ္ပါက ပ ဗ်ည္းႏွင္႔ အူ(ဦ) သရပါ၀င္ေနေၾကာင္းေတြ႕ရေပမည္။ ပ်ဴပအုိ၀္း ဘာသာစကားအရ ပသည္ေပၚေပါက္ျခင္း ၊ ေပါက္ဖြားျခင္းျဖစ္သည္။ အူ (ဦ) မွာ ဦးစြာျဖစ္ျခင္း ပထမျဖစ္ျခင္းကုိဆုိလုိသည္။ ထုိ႕ေၾကာင္႔ ပအူဆုိေသာ ဗ်ည္းသရေပါင္းေ၀ါပာာရကုိ ဧက၀ဏၰဖြဲ႕ပါက ပ်ဴပာုအသံထြက္လာပါသည္။ ပအုိ၀္းပာူ သည္ ကား ပ ဗ်ည္းႏွင္႔ အုိး သရတြဲထားေသာ ေ၀ါပာာရျဖစ္သည္။ ထုိ ပအုိ၀္း/ ပအုိ၀္း ေ၀ါပာာရကုိ ဧ၀ဏၰဖြဲ႕ေသာ္ ပုိ = ပုိလ္ ၊ ျမန္မာအဓိပၸါယ္ ဗုိလ္ျဖစ္သည္။ ဦးစြာ ေပါက္ဖြားေသာ လူမ်ိဳး ၊ ဗုိလ္ လ်င္ ေပါက္ဖြားေသာလူမ်ိဳးျဖစ္သည္။
ပ်ဴကုိျဖစ္ေစ ၊ ပအုိ၀္းကုိျဖစ္ေစ ေတာင္သူပာု သံုးႏႈန္းေဖာ္ျပေလ႕ရွိသည္ ။ ပ်ဴပအုိ၀္းကုိ ေတာင္သူပာုသိ ခဲ႕ၾကသည္။ ထီးလႈိင္မင္းနန္းတည္ေက်ာက္စာ၌ တိဂ္စူလ္ ၁ ၊ ပါရွမွတ္တမ္းတြင္ ၾတသူလ္ ၆ ဋဴသူလ္ ၂ ပာု သံုးႏႈန္းမွတ္တမ္းတင္ခ႔ဲသည္။ ေစြမင္းဆက္ တရုတ္တုိ႔သည္ က်ဲ(န္)လာ႔ (ခမာ) တုိ႔၏ အေနာက္ဘက္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ ပ်ဴႏုိင္ငံတြင္ ေနထုိင္သူတုိ႔ုကုိ ထူေလာ္က်ဴပာုသိလာၾက၍ ထုိႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ျမစ္ၾကီး ဧရာ၀တီကုိ ထူးေလာ္က်ဴးက်ီးယန္း (ထူေလာ္က်ဴးျမစ္ သုိ႔ ထူေလာ္က်ဴးတုိ႕၏ျမစ္) ပာု သိခဲ႔ၾကေပမည္။ ထုိေၾကာင္႔ ပ်ဴႏုိင္ငံ ကုိ ထူေလာ္က်ဴးက်ီးယန္းႏုိင္ငံ ( ထူေလာ္က်ဴးျမစ္ ႏုိင္ငံ သုိ႕ တိရ္စူလ္ ျမစ္ႏုိင္ငံ သုိ႔ ပ်ဴျမစ္ ႏုိင္ငံ) ပာုေခၚခဲ႔ပာန္တူသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိအမည္သည္ ရွည္လ်ားလြန္းသျဖင္႔ ထူေလာ္ကုိ ျဖဳတ္လုိက္၍ က်ဴးက်ီးယန္းႏုိင္ငံပာု အက်ဥ္းအားျဖင္႔ ေခၚလုိက္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၏ အဓိကျမစ္မင္း ဧရာ၀တီသည္ ေရွးက ေတာင္သူျမစ္ ၊ ပ်ဴျမစ္ပာု မွတ္တမ္းတင္ခဲ႕သည္။ သံလြင္ျမစ္သည္ ပအုိ၀္းဘာသာအားျဖင္႔ ေရးစီးၾကမ္းေသာ ၊ ေရစီးသန္ေသာျမစ္ပာု ဆုိႏုိင္သည္။
ပအုိ၀္းအစ သထံုက ပာုဆုိေသာ္လည္း ပ်ဴအစ ပာံလင္းကပာု သတိျပဳရန္လုိသည္။ ပာံလင္းသည္မင္း သက္အရွည္ဆံုးႏွင္႔ ျမိဳ႕သက္ အရွည္ဆံုးျမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ပာံလင္းရာဇ၀င္၌ သာမပာုတ္ ကမာၻ႕ ရာဇ၀င္၌လည္း မင္းဆက္အမ်ားဆံုးျမိဳ႕သက္ အရွည္ဆံုး ပာုသိရသည္။ ပာံလင္းျမိဳ႕အေနအထားမွာလည္း တေကာင္း ၊ သေရေခတၱရာ ႏွင္႔ ပုဂံျမိဳ႕မ်ားထက္ ပုိမုိၾကီးမား ခုိင္ခံ႔ေၾကာင္းေရးသား ေဖာ္ျပထား၏
ပ်ဴအစပာံလင္းမွသည္ ပ်ဴေခတ္အဆံုး သေရေခတၱရာႏွင္႔ ပအုိ၀္းအစသထံုကသည္ ယေန႕ တုိင္ေအာင္ သမုိင္းစဥ္ေရြ႕ေလ်ာ္လာခဲ႔ေသာ ျဖစ္ရပ္သည္ ၾကီးက်ယ္လွ၏ ခမ္းနားလွ၏ သမုိင္းသင္ခန္းစာ ယူမည္ဆုိပါက မ်ားစြာ သံေ၀ဂယူစရာ ၊ သတိျပဳစရာ အခ်က္မ်ား ျပည္႕ လွ်မ္းေနပါသည္။ ေတာင္သူပာု ေခၚတြင္ခံလာရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကုိေလ႕လာေဖာ္ထုတ္ရေသာ္ မ်ားစြာရရွိလိမ္႕မည္ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။
(၁) ဇမၺဴဒီပါလကၤ်ာ ေတာင္ကြ်န္း ၾသဘာနမိတ္ထြန္းသည္႕ ေတာင္ကြ်န္းသူ ေတာင္ကြ်န္းသား ။
(၂) မြန္ဂုိလ္လြိဳက္ (၄) မ်ိဳးတြင္ ေတာင္ပုိင္းမ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္ျခင္း ။
(၃) ပာိမသႏာၱေတာင္စဥ္ ေတာင္တန္းႏွင္႔ ေတာင္ဘက္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ား ။
(၄) တရုတ္အိႏိၵယပုိးလမ္းမၾကီး၏ ေတာင္ဘက္တြင္ ေနၾကသူမ်ား ၊
(၅) ေတာင္ဘက္ပင္လယ္သမုဒၵရာဆီသုိ႔ စီး၀င္ေသာ ျမစ္ၾကီးငါးသြယ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္ၾကသူမ်ား ။
(၆) ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေရွးေပာာင္း ျမိဳ႕ျပၾကီး မ်ားတြင္ သထံုသည္ ေတာင္ဘက္ အက်ဆံုး၌ ရွိေနသျဖင္႔ ယင္းတြင္ေနထုိင္သူေတာင္သူ ။
(၇) ပုဂံျမိဳ႕ေတာင္ဘက္ မင္းကပါအရပ္တြင္ စစ္သံု႕ပန္းအျဖစ္ ေနထုိင္ၾကရသူ ။
(၈) ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတုိင္းျပည္တစ္ျပည္၏ ေျခခံလူတန္းစားအမ်ားစု ေတာင္သူလယ္သမား ။
(၉) ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတုိင္းျပည္တစ္ျပည္၏ အေျခခံလူတန္းစားအမ်ားစု ေတာင္သူလယ္သမား ။
(၁၀) ေသလြန္သူမ်ားကုိ ေတာင္ရွိရာအရပ္ဘက္ဦးေခါင္းထားျမဳပ္ႏွံသည္႔ (သုိ႕) ေျမာက္အရပ္သုိ႔ ဦးေခါင္းထားသိ ၿဂၤ ဳိပာ္ေလ႕ ရွိေသာ လူမ်ိဳး (ၿမတ္ဗုဒၶပရီနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူေသာ အေနအထားႏွင္႔ ေညာင္ကန္ေဒသ ေၾကးေခတ္အေလာင္းမ်ား၏ အေနအထားမ်ားမွာ ပအုိ၀္းတုိ႔၏ ထံုးစံဓေလ႔ႏွင္႔ ကုိက္ညီသည္။ )
ထုိအခ်က္မ်ားကုိ ေထာက္ေသာ္ ပ်ဴေတာင္သူ ပအုိ၀္းပာူသည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ထာ၀ရသားမ်ားအျဖစ္ ေရွးအတီေတ ကာလမွသည္ မ်က္ေမွာက္ကာလႏွင္႔ ေနာက္ေနာင္အနာဂတ္ကာလမ်ား ဆီ ကမာၻဆံုးတုိင္ေအာင္ေလာကဓံလႈိင္းကုိ ရင္ဆုိင္သြားၾကမည္ သာျဖစ္ပါသည္။
သု၀ဏၰသထံုပအုိ၀္းဒံု ပာူသည္ ယေန႕ ျမန္မာသထံုမွ်မက က်ယ္၀န္းခဲ႔သည္ကုိ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာေအာင္း ေမ႔ ဆင္ျခင္ႏုိင္ရန္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပလုိက္ရေပသည္။
ဒုံပာူေသာေ၀ါပာာရသည္ ယေန႕ေခတ္နားလည္သည္႕ ရြာမည္ကမတၱပာု မယူဆေစလုိ ။ လူ႕ျပည္နတ္ရြာဆုိသကဲ႔သုိ႔ ဒံုကုိတုိင္းႏုိင္ငံၾကီးအျဖစ္သိျမင္နားလည္ႏုိင္ပါေစ ။

စာညြန္းႏွင္႕က်မ္းကုိး
(၁) ၁၉၉၃-ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔၊ (၄၅)ႏွစ္ေျမာက္ လြတ္လပ္ေရးေန႔သို႔ သ၀ဏ္လြာ၊
(၂) ၂၈-၄-၉၅ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္းအမႈေဆာင္မ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး သင္တန္းအမွတ္စဥ္(၅) သင္တန္းဆင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည့္ၾသ၀ါဒစကားမွ၊
(၃) ၁၀-၇-၉၅ ရက္ေန႕တြင္ ျပည္ေထာင္စုၾက႔ံခုိင္ေရးႏွင္႔ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္းအမူေဆာင္မ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရး သင္တန္းအမွတ္စဥ္ (၆) သင္တန္းဆင္းပြဲတြင္ေျပာၾကားသည္႕ၾသ၀ါဒစကားမွ၊
(၄) တကၠသုိလ္တင္ခ၏ ျမန္မာႏွင္႕အျဖားေဆာင္းပါးမ်ားမွ စာမ်က္ႏွာ ၅/၆
(၅) ဦးလွသိန္းထြဋ္ ဓမၼာစရိယ (B.A) ၏ ဗုဒၶႏွင္႕ ျမန္မာလူမ်ိဳး စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀/၁၀၁ ။
(၆) ရွာရွာေဖြေဖြ ျမန္မာ႕သမုိင္း အတြဲ (၂) (ရည္စိန္) လင္(န္) ယန္(င္)ႏွင္႔ ဆက္စပ္ေသာ ေရွးေပာာင္းျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္းတစ္ရပ္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၉ ။
(၇) ေတာင္ၾကီးေဂါက္ကလပ္ႏွစ္ (၅၀) ျပည္႕ ေရႊရတု အထိမ္းအမွတ္ မဂၢဇင္း ၊ စာမ်က္ႏွာ ၆၇
(၈) ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ပါတီစည္းရံုးေရး ၊
(၉) ဗပာုိေကာ္မတီ ၁၂/၁၃ ဌာနခ်ဳပ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသား ယဥ္ေက်းမႈ ရုိးရာဓေလ႔ထံုးစံမ်ား ။ ကရင္ ။ ပထမအၾကိမ္ပံုႏွိပ္ျခင္း ၊ မဆလ ပါတီမူပုိင္ ၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ထုတ္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၆-၉၇-၁၀၄-၃၈၈။
(၁၀) ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးမ်ား အေၾကာင္း (ဘာသာျပန္လက္ႏွိပ္မႈ) ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံေတာ္ နယ္ဘဲြ႕လြန္ တကၠသိုလ္ ၊ ၀ီလီယံဒန္းပာက္က္၏ ဒႆနိက ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ ေဒါက္တာဘြဲ႕အတြက္ တင္သြင္းသည္႕ စာတမ္း စာမ်က္ႏွာ ၇၂-၈၀-၈၁-၈၂-၈၄ ။
(၁၁) ပင္လံုစစ္တမ္းဦးအုန္းေဖ ( ရွမ္းျပည္နယ္ဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ေပာာင္း) စာမ်က္နွာ ၁၉၇ ။
(၁၂) ျပည္ေထာင္စုၾက႔ံခုိင္ေရးႏွင္႔ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္းအမူေဆာင္မ်ားစီမံခန္႔ခြဲေရးသင္တန္းအမွတ္စဥ္ (၁) ၇-၃-၉၄ ရက္ေန႕ သင္တန္းပုိ႕ခ်ခ်က္ မွတ္စု ။
(၁၃) သတၱမ အၾကိမ္ထုတ္ ဦးဘသန္း-ဘီေအ စီရင္ေရးသားသည္ ျမန္မာရာဇ၀င္ စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ။
(၁၄) ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ၏ သုေတသနစာေပမ်ား စာမ်က္ႏွာ၂၅
(၁၅) မင္းဆယ္ပါး ရာဇ၀င္ ေဒါက္တာမတင္၀င္း (ပညာေရးတကၠသိုလ္) စာမ်က္ႏွာ ၉၆/၉၇
(၁၆) အုိဘယ္႔အေနာ္ရထာ တကၠသုိလ္စိန္တင္ စိန္တင္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၈၆ ။
(၁၇) ျမန္မာႏုိင္ငံ ပိဋကတ္တုိက္စာၾကည္႕တုိက္မ်ား ပခုကၠဴ ဦးအံုးေဖစာေပဆုရ ၊ ေဇာ္ေအာင္ထြတ္ (စာၾကည္႕တုိက္ပညာ) စာမ်က္ႏွာ ၆ ၊ ၇ ။
(၁၈) ပ်ဴစစ္သည္ ျမ၀တီ စာမ်က္ႏွာ ၄၂ ။
(၁၉) ျမန္မာမႈအေထြေထြ ၊ ဦးလွေအာင္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၉၅ ။
(၂၀) ပအုိ၀္း ေမာင္ခြန္ႏြယ္ (အင္းေလး) ၊ အမ်ိဳးသားစာေပဆုရ စာမ်က္ႏွာ ၆၀ ။
(၂၁) ပုဂံေခတ္ျမင္ကြင္းက်ယ္ ၊ လွသမိန္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇ ။
(၂၂) ေတာင္သား(သုိ႕) ေရေျမကို ေအာင္ႏုိင္သူ ၊ ေစာၾကဴေမာင္ (ေယာေျမ) ၊ စာမ်က္ႏွာ ၈ - ၂၉ - ၃၁ - ၃၂ - ၅၈ -၅၉ - ၆၀ ။
(၂၃) ပါေမာကၡ ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ၏ သုေတသနစာေပမ်ား ေဒါက္တာႏုိင္ပန္းလွ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၇ ။
(၂၄) ျမန္မာ႔ရြဲပညာ မွတ္ေက်ာ္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၅ ။
(၂၅) ပအုိ၀္းယဥ္ေက်းမႈမဂၢဇင္း ၊ ၁၉၇၈ တကၠသုိလ္မ်ား(ရန္ကုန္) စာမ်က္ ၄၇ ။
(၂၆) ျပည္ေထာင္စု သမုိင္းမွတ္တုိင္မ်ား ဦးသိန္းပာန္ မပာာ၀ိဇၨာဘြဲ႕ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၁ ။
(၂၇) ကန္ၾကီးသာသနာပုိင္မွတ္တမ္း ေတရသမေရႊက်င္နိကာယ သံဃရာဇာေရႊက်င္သာသနာပုိင္ကန္ၾကီး ဆရာေတာ္ဘုရား၏ သာသနာေရး ေလာကေရး အေထြေထြ မွတ္စု ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၀၃ ၊ ၁၅၉ ။
(၂၈) ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေရစၾကိဳ အရွင္ဧသိက စာမ်က္ႏွာ ၉၂ ။
(၂၉) PNO ဥကၠ႒ ျဖားတန္ ဦးေအာင္ခမ္းထီ၏ ေနာင္ခဲတြင္ ျမြက္ၾကားေသာ မွတ္တမ္းတိတ္ေခြမွ
(၃၀) ဘိကၡဳနီသာသနာႏွင္႕ သီလရွင္သမုိင္း ရေ၀ထြန္း ၁၉၉၈ ႏုိ၀င္ဘာ စတုတၳအၾကိမ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀။
(၃၁) ျမန္မာ႕စာတုိက္ၾကီးမ်ား ဒဂံုညႊန္႕ ၂၀၀၀ျပည္႕ႏွစ္ ၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ သုတစြယ္စံုမဂၢဇင္း အမွတ္ ၂၁၇ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၈ ။
(၃၂) ဗုဒၶႏွင္႕ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဦးလွသိန္းထြဋ္ ဓမၼာစရိယ (B.A) စာမ်က္ႏွာ ၁၅၃-၁၅၄ ။
(၃၃) ေရွးေပာာင္းသုေတသနႏွစ္ခ်ဳပ္ အစီရင္ခံစာ ၊ ဗပာုိပံုႏွိပ္တုိက္ ၊ ၁၉၆၆ ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂ ၊ ၁၃ ။
(၃၄) ပုဂံေခတ္ ျမန္မာစာ ပထမတြဲ ေစာ္လူ ( ပခုကၠဴဦးအံုးေဖ စာေပဆုရ) စာမ်က္ႏွာ ၂၀ - ၂၁ ။
(၃၅) ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေရစၾကိဳ အရွင္ဧသိက ေရွးေပာာင္းမြန္ေက်ာင္စာေပါင္းခ်ဳပ္ အပိုင္း (၂) ဦးခ်စ္သိန္း စာမ်က္ႏွာ ၁၄ ။
(၃၆) ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေရစၾကိဳ အရွင္ဧသိက ၊ စာမ်က္ႏွာ ၉၄ ။
(၃၇) ႏုိင္ငံသမုိင္းသုေတသနစာေစာင္ (၅) ၊ တရုတ္မွတ္တမ္းလာေရွးေပာာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အမည္တစ္ခု ၊ ရည္စိန္ သုေတသနမူး ၊ စာမ်က္ႏွာ (၂၀) ။
(၃၈) ပာန္လင္းေရႊျပည္ ၊ စန္းယံုေအာင္ ၊ ၁၉၅၅ ခု ၊ ယဥ္ေက်းမႈ စာေစာင္ ။

http://kaungnanne.com/2012-07-30-03-36-45/117-2012-08-03-09-51-27 မွ ....