ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္လုိ႔ တိုင္းျပည္ ထိခိုက္သြားမလား

September 26, 2013 at 7:25am

VOA မ်က္ေမွာက္ေရးရာ / သတင္းသံုးသပ္ခ်က္

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တိုင္းတပါးရဲ႕ ၾသဇာကိုမခံယူ ဘဲ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵအတိုင္း ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္တာဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ အႏၱရာယ္ တစံုတရာ ႐ွိႏိုင္ပါသလား။ တိုင္းျပည္အႏၱရာယ္ျဖစ္မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို ကန္႔ကြက္တာဟာ တိုင္းျပည္အက်ိဳးလား၊ ပါတီအက်ိဳးလား ဆိုတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ႔အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ David Steinberg နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာတို႔ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Professor Steinberg ခင္မ်ား။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးအနက္ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ အသံေတြ ၾကားေနရပါတယ္။ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုထဲမွာ ဒီမုိကေရစီမဆန္တဲ့ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနလို႔ ျပန္ျပင္ရင္လည္း ျပင္ရမယ္။ အသစ္ျပန္ေရးရင္လည္း ေရးရမယ္ဆိုတဲ့အသံေတြ အမ်ားႀကီးၾကားေနရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဆရာႀကီးအေနနဲ႔လည္း ဒီဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ဒီမုိကေရစီမဆန္ဘူးဆိုတာ အရင္တုန္းက ေျပာခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အခုတခါ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာပါအုံး။ ဘယ္အခ်က္ေတြက ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ဒီမိုကေရစီ မဆန္တဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ေနသလဲဆုိတာကို။ David

Steinberg။ ။ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအားလံုးက ေရြးေကာက္ခံေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ၂၅% က ခန္႔အပ္ခံရသူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလူေတြက စစ္တပ္ကပဲလာလာ၊ ပါတီတခုကပဲလာလာ၊ အလုပ္သမားသမဂၢကပဲလာလာ၊ စီးပြားေရးေလာကလာလာ။ ခန္႔အပ္ခံရသူေတြဆိုေတာ့ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္းမက်ပါဘူး။ ဒါကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္ အဲဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုကိုလည္း ဒီမုိကေရစီဖြဲ႔စည္းပံုလို႔ ေခၚရခက္ေနပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီျပဳ လႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ေတြအားလံုးဟာ ေရြးေကာက္ခံေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ့ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ၇၅% က ေရြးေကာက္ခံေတြပါ။ ဒါက ေကာင္းပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒီမုိကေရစီကို ဘယ္ေလာက္လုိခ်င္သလဲ ဆိုတာေတြကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေရွ ႔ဆက္မေမးခင္မွာ။ အင္ဒိုနီးရွား ဖြဲ႔စည္းပံုအေၾကာင္း နည္းနည္းေမးခ်င္ပါတယ္။ တခ်ိန္တုန္းက အင္ဒိုနီးရွားမွာလည္း ဒီလုိမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးလား။ ဖြဲ႔စည္းပံုက ဒီလုိ ၂၅% စစ္တပ္က ခန္႔အပ္တာေတြနဲ႔ ႀကီးစိုးေနခဲ့တယ္ မဟုတ္ဘူးလား။

David Steinberg။ ။ ျမန္မာ့ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဆူဟာတိုလက္ထက္ အင္ဒိုနီးရွား နမူနာကိုယူထားတယ္ဆိုတာ သံသယရွိစရာ မလုိပါဘူး။ ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီတုန္းက ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုမ်ဳိးဟာ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ဘူးလို႔ ဆရာႀကီးက ဆုိခ်င္သလား။ David Steinberg။ ။ တျခားအခ်က္အလက္ေတြကို ထည့္တြက္ရင္ေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္ျဖစ္တယ္၊ မျဖစ္ဘူးဆိုတာဟာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရ အင္မတန္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းခ်မွတ္ႏိုင္မလား။ ျပည္သူေတြရဲ ႔ ဘဝကို အက်ဳိးျပဳႏိုင္သလား။ ဒါေတြအားလံုးဟာ အေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းေတြပါ။ သူတို႔လႊတ္ေတာ္က ဘာေတြကို လိုခ်င္သလဲဆိုတာ ျပည္သူက ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာဆုိရင္ တကယ့္ျပႆနာ ႀကံုေနရတာပါ။ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ဟာ ဘာကိုမွ အတည္မျပဳႏိုင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ယုတ္စြအဆံုး ေလာေလာဆယ္မွာေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျမန္မာဖြဲ႔စည္းပံုအေၾကာင္းကို ဆက္ရေအာင္ပါ။ ျမန္မာဖြဲ႔စည္းပံုမွာ အုပ္ခ်ုပ္ေရးက႑ရဲ ႔ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ သမၼတ၊ သမၼတေလာင္းအတြက္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။ ျပင္ရမယ္လို႔ ေျပာေနၾကတဲ့အထဲမွာ ဒါဟာ အဓိကအခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

David Steinberg။ ။ ႏိုင္ငံတုိင္းက သူဟာသူ ဆံုးျဖတ္ၾကတာပါပဲ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း သမၼတျဖစ္မယ့္သူဟာ ဒီႏိုင္ငံအတြင္း ေမြးဖြားသူျဖစ္ရမယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း သမၼတျဖစ္မယ္သူရဲ ႔ မိသားစုဝင္ေတြဟာ တုိင္းတပါးကို သစၥာခံသူ မျဖစ္ေစရလို႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဒီျပဌာန္းခ်က္ေတြဟာ လူပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ထဲကို ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ လူတုိင္းနဲ႔ အႀကံဳဝင္ေအာင္ ေယဘုယ်ျပဌာန္းခ်က္သာ ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံက ဆံုးျဖတ္ခ်မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယာက္ကို တမင္သက္သက္ ရည္စူးၿပီးေတာ့ အၿငိဳးအေတးနဲ႔လုပ္တဲ့ act ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ လုံးဝမျဖစ္သင့္တဲ့ ကိစၥမ်ဳိးပါ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ ေဒသႏၱရေတြအၾကား အာဏာခြဲေဝတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုလဲပဲ ျပင္ရမယ္။ တခ်ဳိ ႔ကဆို လံုးဝအသစ္ျပန္ေရးရမယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီး ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲ။

David Steinberg။ ။ ဒီအခ်က္ဟာ အင္မတန္ကို သိမ္ေမႊ႔တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတိတ္က ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ျပႆနာတခုကလည္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ Unitary State ပံုစံနဲ႔ ဗဟိုအစိုးရဟာ တုိင္းျပည္ရဲ ႔ က်န္အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ဘာမွနားမလည္းခဲ့ၾကပါဘူး။ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းခ်က္ေတြ အဲဒီေနရာေတြမွာ အာနိသင္သက္ေရာက္မႈ မရွိခဲ့တာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒီျပဌာန္းခ်က္ေတြကလည္း ေဒသႏၱရ ျပႆနာေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ တကယ္လို႔သာ ေဒသႏၱရ လႊတ္ေတာ္ေတြ၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြ ရွိခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဒီလႊတ္ေတာ္ေတြသာ ေဒသခံလူထုရဲ ႔ သေဘာဆႏၵကို အမွန္တကယ္ ထင္ဟပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဒီျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလုိတာက ေဒသႏၱရ ျပည္နယ္၊ သူတုိ႔လက္ထဲမွာလည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြ အတုိင္းအတာတခုထိ ရွိဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာ သူတုိ႔လက္ထဲမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ။ အင္မတန္ နည္းပါးတယ္။ မစို႔မပို႔မွ်သာ ရွိပါတယ္။ အနာဂတ္မွာေတာ့ သူတုိ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အာဏာ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာႏိုင္ပါေစလုိ႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ေဒသျပႆနာကို သူတုိ႔ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏုိင္ၾကမွ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးကိစၥကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုကို မျပင္ခ်င္တဲ့လူေတြက ျပင္ဆင္မယ္၊ ျပန္ေရးမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ ျပည္သူလူထုရဲ ႔ ဆႏၵနဲ႔ မကိုက္ညီဘူး။ ျပင္ခ်င္တဲ့ လူေတြအထဲမွာလည္း တခါ လံုးဝအသစ္ ျပန္ေရးခ်င္တဲ့လူနဲ႔ တခ်ဳိ ႔တဝက္ကို ျပင္ခ်င္တဲ့လူဆိုၿပီး အမ်ဳိးမ်ုိး ကြဲေနၾကပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး ျပင္ဆင္ေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့လူေတြအေပၚ ဆရာႀကီး ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ ျပင္ဆင္ျခင္းဟာ လူထုဆႏၵနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလုိ႔ ေျပာတဲ့လူေတြအေပၚ ဘယ္လုိ ယူဆပါသလဲ။

David Steinberg။ ။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတုိင္းဟာ တစံုတခုေသာ အခ်ိန္ကာလမွာ သူ႔ႏိုင္ငံနဲ႔သူ အေျခအေနအရ ေရးဆြဲခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနက ေျပာင္းလဲေနတာပါ။ အဲဒီအခါမွာ တရားဥပေဒေတြရဲ ႔ ပင္မ၊ အေျခခံဥပေဒကိုပါ လုိက္ပါ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံတုိင္းမွာ လုပ္ထံုလုပ္နည္းေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုဆုိတာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။ မၾကာခဏ ေျပာင္းလဲေနလို႔ေတာ့ မျဖစ္ပါဘူး။ ဘာမွ အဓိပၸါယ္မရွိ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အေျခအေနဆိုတာကို လူတုိင္းက လိုသလိုအသံုးခ်ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္သင့္၊ မျပင္သင့္ကို လူထုဆႏၵခံယူပြဲနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာႀကီးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါသလား။ ျပင္သင့္တယ္လို႔ ယူဆတဲ့သေဘာ ေျပာတာလား။

David Steinberg။ ။ မေျပာပါဘူး။ က်ေနာ္ အဲဒီလုိ မေျပာပါဘူး။ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေျပာင္းခ်င္ရင္ ေျပာင္းႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာတာပါ။ ႏုိင္ငံျခားသားနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္သူေတြကပဲ ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ သူတို႔မွာ ဒီကိစၥကို ဆံုးျဖတ္ဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ေကာ္မတီတရပ္လည္း ရွိေနပါၿပီ။ ေကာ္မတီက ဆံုးျဖတ္ရင္ မဲခြဲရမယ္။ ၿပီးေတာ့ လူထုဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ရမယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပန္ျပင္မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ေျပာင္းလဲမယ္ ဆုိတာမ်ုိး တစံုတခု လုပ္လာရင္ ႏိုင္ငံရဲ ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိခိုက္ႏိုင္စရာ ရွိတယ္လို႔ ဆရာႀကီး ထင္ပါသလား။ ဒါဟာ အာဏာရ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အႀကီးအကဲတေယာက္က ေျပာၾကားတဲ့ သတိေပးစကားကို က်ေနာ္ ကိုးကားၿပီးျပန္ေျပာၾကားတာပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုကိုျပင္လုိ႔ တုိင္းျပည္အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္ပါသလား။

David Steinberg။ ။ ျမင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္တဲ့ကိစၥဟာ တုိင္းတပါးရဲ ႔ အလုိအရ၊ တုိင္းတပါးက ညႊန္းၾကားထားတဲ့အတုိင္း လုပ္တယ္ျပင္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္းသေဘာထားနဲ႔ ျပင္ဆင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိခိုက္စရာအေၾကာင္း မျဖစ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ အထူးသတိထား ေရးဆြဲထားတာကို က်ေနာ္ ေတြ႔ရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကလည္း ဒီအခ်ဳပ္အျခာ ကာကြယ္ေရးကိုပဲ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေျပာလာခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အခုေျပာေနၾကတဲ့ကိစၥဟာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ဘူးလုိ႔ပဲ ထင္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာလည္း ႏုိင္ငံျခားတပ္ေတြ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာ့နယ္ေျမမွာ တပ္စြဲခြင့္ မျပဳဘူးလို႔ အတိအက် ေရးဆြဲထားတာ ေတြ႔ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြ ျပင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို မထိခုိက္ေစဘဲ ျပည္တြင္းမွာ သူတုိ႔ဆႏၵနဲ႔အညီ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆုိေတာ့ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ဆင္လုိ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိခုိက္မယ္လို႔ ေျပာျခင္းဟာ တိုင္းျပည္အက်ဳိးအတြက္ သူတုိ႔ပါတီရဲ ႔ အက်ဳိးကို ကာကြယ္တယ္လို႔ ေျပာျခင္း။ တနည္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ပါတီ အေျပာင္းအလဲကို လက္မခံဘဲ အာဏာရပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ေနၿမဲေနလိုလို႔ ဒီလုိေျပာျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ဆုိရင္ မွန္ပါသလား။

David Steinberg။ ။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အမ်ားစုမွာက ႏုိင္ငံေရးပါတီအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ ႔ ပါတီအတြက္ အက်ဳိးအရွိဆံုးကိစၥကို ေရြးၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတယ္လို႔ ေျပာပါရေစ။ ဒါဟာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္တႏိုင္ငံတည္းရဲ ႔ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကမာၻလံုးမွာ ျဖစ္ေနတယ့္ ျပႆနာလုိ႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ ခင္မ်ားက ပါတီအက်ဳိးထက္ ႏိုင္ငံအက်ဳိးကို ဦးစားေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေျပာတယ္။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီလုိပဲ ယူဆၾကပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာ လႊတ္ေတာ္မွာျဖစ္ေစ၊ အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္းမွာျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံေတာ္ကို သစၥာခံရပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒကို ကာကြယ္ဖုိ႔ က်မ္းသစၥာဆိုရပါတယ္။ ပါတီကို သစၥာခံဖုိ႔၊ ကာကြယ္ဖုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ဟာ သိပ္ကိုအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်န္တခ်ဳိ ႔ကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္သင့္တယ္လို႔ေတာ့ ျမင္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို ျပင္လုိက္ရင္ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္လာမွာကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာ တင္းမာမႈျဖစ္ေပၚလာရင္ ဒါက စုိးရိမ္စရာလား။

David Steinberg။ ။ တင္းမာမႈကေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒကို ျပင္ဖုိ႔လိုလားသူရွိမယ္။ မလုိလားသူေတြရွိမယ္။ ဒါဟာ ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈရဲ ႔ အေရးပါတဲ့ အဆင့္တရပ္ပါ။ ဒါဟာ pluralism ေခၚတဲ ့ဗဟုဝါဒပါ။ ႏိုင္ငံတခုဟာ အာဏာဗဟုိဟာ တခုမက ရွိရပါတယ္။ ဗဟိုလည္းရွိမယ္။ ေဒသႏၱရအလုိက္လည္း ရွိမယ္။ တႏိုင္ငံလံုး လႊမ္းၿခံဳၿပီးေတာ့ ရွိမယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑တုိ႔အၾကား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးတုိ႔အၾကား သေဘာမတူႏိုင္တဲ့အခ်က္ေတြ မၾကာခဏ ရွိေနၾကတာပါ။ ဒါဟာ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ပါ။ အေရးႀကီးတာက ဒီ တင္းမာမႈေတြဟာ ဘယ္လိုတင္းမာမႈမ်ဳိးလဲ။ ႏိုင္ငံအတြက္ အပ်က္သေဘာလား၊ အျပဳသေဘာလားဆိုတာပါ။ တင္းမာမႈဟာ ဘယ္ပံုစံနဲ႔ ျဖစ္ေနသလဲ။ ဘယ္ေလာက္ ျပင္းထန္သလဲ။ ဘယ္လုိ အေျဖရွာၾကမလဲဆိုတာ မူတည္ၿပီးေတာ့ အျပဳသေဘာလဲ ျဖစ္ႏုိင္၊ အပ်က္သေဘာလဲ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္မယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅% မဲရမွ ျပင္ႏုိင္မယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ၇၅% ရဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္မွ ခက္ခဲတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီ ကိစၥကို ဆရာႀကီး ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ လက္ေတြ႔က်ပါသလား။

David Steinberg။ ။ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ဘယ္လုိျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတဲ့ကိစၥက ရႈပ္ေထြးေနပါတယ္။ အလြယ္တကူ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို လံုးဝမႀကိဳက္လို႔ ဖ်က္သိမ္းၿပီးေတာ့ အစက ျပန္ျပင္မယ္ဆိုရင္လည္း ဒါက အလြန္႔အလြန္ ခက္ခဲတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ခင္မ်ားတို႔ တုိင္းျပည္မွာက အဓိပၸါယ္မရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ၿပီးေတာ့ ယုိးယြင္းခ်ဳပ္ၿငိမ္သြားျခင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာလည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ အာဏာပိုင္ေတြက ခ်မွတ္ေပးခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုေတြပါ။ ဒါဟာ ထိေရာက္မႈ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတရပ္ဆိုတာဟာ အဓြန္ရွည္တဲ့ တန္းဖိုးေတြ ရွိရပါလိမ့္မယ္။ လူတုိင္းက လိုလားတန္းဖိုးထားတဲ့ တန္းဖိုးထားမႈေတြ ျဖစ္ရပါမယ္။ တန္းဖိုးထားမႈဆိုတာကလည္း အဖြဲ႔အစည္းေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ငါတို႔ဟာ လြတ္လပ္မႈကို လိုခ်င္တယ္၊ ငါတုိ႔ဟာ တရားမွ်တမႈကို လိုခ်င္တယ္။ ထိေရာက္ထက္ျမက္တဲ့ အစိုးရမ်ဳိးကို လိုခ်င္တယ္။ ျပည္သူလူထုဘဝ သာယာၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို လိုခ်င္တယ္ စသျဖင့္ ဒါေတြဟာ သိပ္ကိုက်ယ္ဝန္းပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုတာဟာ အဲဒီလို တန္းဖိုးထားမႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္ေစရပါမယ္။ ျပည္သူလူထု သေဘာက်လည္းျဖစ္ေစ ရပါလိမ့္မယ္။