Thursday, November 7, 2013

Doctor ေဒါက္တာ




Doctor ေဒါက္တာဆိုတာ အဓိပၸါယ္ (၃) မ်ိဳး ရွိပါသတဲ့။
(၁) Doctor ပါရဂူဘြဲ႔ရထားသူ၊
(၂) Physician သမားေတာ္ နဲ႔
(၃) Surgeon ခြဲစိတ္ဆရာဝန္။

Doctor ကို နာမည္ေရွ႕မွာ Title ကင္ပြန္းတပ္ေခၚရတာဟာက (လက္တင္) စကားကေနလာျပီး၊ စာလံုးေပါင္းေရာ အဓိပၸါယ္ပါတူတယ္။

သင္ၾကားသည္၊ သင္ၾကားရန္ကေနလာတဲ့ နာမ္စာလံုး Docēre ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။ ဥေရာပမွာ တကၠသိုလ္ေတြ စေပၚကတည္းကေန ဂုဏ္ျပဳေခၚလာေနခဲ့တာပါ။ ဒိေနာက္ ကိုလိုနီနယ္ေတြဆီ ေရာက္တယ္။ အေမရိကန္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလဲပါတယ္ေပါ့။ Doctorate-level degree ပါရဂူဘြဲ႔နဲ႔ အဆင့္တူတာ ရထားသူကို Dr. နဲ႔ Dr တပ္ေခၚတာဟာ စာသင္ေနတဲ့ ပညာရွင္ဆရာေတြေရာ သုေတသနျပဳေနသူ ပညာရွင္ေတြပါ အၾကံဳးဝင္ပါတယ္။

Physician ေဆးပညာရွင္ကို ျမန္မာလို “သမားေတာ္” လို႔ ေယဘုယ်ေခၚေနခဲ့တယ္။ ရိုးရိုး MBBS ေဆးပညာဘြဲ႔ ရယံုနဲ႔ “သမားေတာ္” လို႔ ေခၚေလ့မရွိၾကဘူး။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဆရာဝန္မွန္သမွ် Physician လို႔ အမ်ားဆိုင္နာမ္အေနနဲ႔ ေခၚပါတယ္။ “ေဆးပညာကို အသံုးခ်သူပညာရွင္” လို႔ အဓိပၸါယ္ေဆာင္တယ္။ ေဆးပညာကို တိုးတက္ေစအာင္လုပ္မယ္၊ ထိန္းသိမ္းတာလုပ္မယ္၊ လူ႔က်န္းမာေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးမယ္၊ ဒီလိုလုပ္တာေတြထဲမွာ ေလ့လာသင္ယူ-သင္ၾကားျခင္း၊ ေရာဂါရွာေဖြျခင္း၊ ကိုယ္က်န္းမာေရး-စိတ္က်န္းမာေရးကို ကုသေပးျခင္းေတြပါတယ္။

သူတို႔အထဲမွာ Specialist medical practitioners အထူးကုဆရာဝန္ေတြပါမယ္။ General practitioners (GP) မိသားစု ဆရာဝန္ေတြဆိုတဲ့ လူနာတဦးခ်င္းျဖစ္ျဖစ္၊ မိသားစုေတြကိုျဖစ္ျဖစ္၊ အသိုင္းအဝန္ကိုျဖစ္ျဖစ္ က်န္းမာေရးအတြက္ တာဝန္ယူ ကုသေပးသူေတြလဲပါတယ္။ ဒီလိုဆရာဝန္တိုင္းဟာ ေဆးပညာကို အေျခခံကအစ (ဥပမာ ခႏၶာေဗဒ၊ ဇီဝကမၼေဗဒ၊ ေရာဂါေဗဒ)၊ ကုသနည္း ဆိုတဲ့ ေဆးသိပၸံပညာေတြကိုပါ အေသးစိတ္ သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားရတယ္။ ဒါတင္မက Art or craft of medicine ေဆးပညာရဲ႕အႏု-လက္မႈပညာကိုပါ နားလည္ၾကရပါတယ္။

Surgeon ဆိုတာက Surgery ခြဲစိတ္ေဆးပညာအထူးကုျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးအက်ံဳးဝင္တယ္။ ခြဲစိတ္ အထူးကုတိုင္းဟာ Physician ေဆးပညာ၊ Dentist သြားဘက္ဆိုင္ရာေဆးပညာ၊ Podiatrist ေျခေထာက္ပိုင္း ေဆးပညာ၊ Veterinarian တိရစၧာန္ေဆးပညာ ဆရာဝန္ေတြျဖစ္ျပီးမွ ထပ္ျပီးအထူးျပဳသင္ယူထားရသူျဖစ္တယ္။

Doctor စကားလံုးကို တျခားေနရာေတြမွာလဲ သံုးပါေသးတယ္။ တခုခုကို ဆရာဝန္ေတြေဆးကုသလို ေျပာင္းသြားေအာင္ လုပ္ေပးတာကိုလဲ ၾကိယာအေနနဲ႔ သံုးေလ့ရွိတယ္။ ေကာင္းသြားေအာင္ေရာ ဆိုးသြားေအာင္လုပ္တာမွာပါ သံုးတယ္။
• She doctorred the soup with a dash of sherry. စြပ္ျပဳတ္ကို ပိုျပီး အရသာရွိေအာင္ ျပဳျပင္စီမံလိုက္တယ္။
• He doctors people. လူေတြကိုသြားျပီးဆရာလုပ္တယ္
• He doctored the evidence. သက္ေသခံပစၥည္းကို လိုသလိုျပဳျပင္တယ္။

ေရွးအဂၤလိပ္မွာ Doctor ဆိုတာ Expert ၾကြမ္းက်င္သူ၊ Authority အခြင့္အာဏာရွိသူလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ဘမ္းစကား အေနနဲ႔ ေတာစခန္းထြက္ခ်ိန္နဲ႔၊ သေဘာၤေပၚမွာ ထမင္းခ်က္သူကိုလဲ ေဒါက္တာ ေခၚပါေသးတယ္။ ေဆးပညာမဟုတ္တဲ့ နယ္ပယ္ေတြမွာလဲ ေဒါက္တာေခၚတယ္။ တျခားဘာသာရပ္တခုခုမွာ Doctor of Philosophy Ph.D. ဘြဲ႔ရရင္ ေဒါက္တာ ေခၚတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာမွာ Theology (Th.D.) ဘြဲ႔ရထားသူေတြကိုလဲ ေဒါက္တာလို႔ ေခၚတယ္။ Doctor of the Church လို႔လဲရွိပါတယ္။

• ေဆးပညာဆိုရင္ အေမရိကားမွာ Doctor of medicine (M.D.) နဲ႔ Doctor of osteopathic medicine (D.O.) ဘြဲ႔ရတာရင္ ေဒါက္တာေခၚႏိုင္တယ္။ Osteopathy ဆိုတာက တျခားနည္းေဆးပညာရပ္တခု ျဖစ္တယ္။
• အေမရိကားမွာ DPM, MD, DMD, DDS, DPT, DC ဘြဲ႔ေတြရရင္ ေဒါက္တာေခၚျပီး၊ ယူေကမွာ MBBS ရရင္ ေခၚတယ္။
• Veterinary medicine တိရစၧာန္ေဆးပညာဘြဲ႔ရသူေတြကိုလဲ ေဒါက္တာေခၚတယ္။
• Folk medicine ေခၚတဲ့ ရိုးရာေဆးပညာ ကြ်မ္းက်င္သူကို ေခၚတာလဲရွိတယ္။
• ဆရာဝန္တဦးဟာ ေဆးပညာရပ္နဲ႔ဆိုင္တာ၊ သိပၸံပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္တခုခုကို Ph.D. ဘြဲ႔ေတြပါထပ္ရရင္ အထူးကုဆရာဝန္ဆိုတာထက္ ပညာရွင္လို႔ သတ္မွတ္တာက ပိုျပီးသင့္ေလွ်ာ္လာေတာ့တယ္

အေမရိကားမွာ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ေတြကို တျခားအထူးကုေတြထက္ပိုျပီး ၾကာၾကာသင္ေပးတယ္။ ရိုးရိုးေကာလိပ္မွာ ၄ ႏွစ္၊ ေဆးေကာလိပ္မွာ ၄ ႏွစ္နဲ႔ ေဆးရံုမွာ ၃ ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၁၁ ႏွစ္ၾကာသင္ရတယ္။ အထူးကုဆိုရင္ ေဆးရံုမွာတင္ ၈ ႏွစ္ထိ ေနရတယ္။ ဆရာဝန္ျဖစ္ခ်င္သူတိုင္း ေကာလိပ္မွာ Biology ဇီဝဗေဒ၊ Chemistry ဓါတုေဗဒ၊ Physics ရူပေဗဒ၊ Math သခ်ၤာေတြအျပင္ English အဂၤလိပ္စာပါသင္ရတယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ၄ ႏွစ္ကို Medical school နဲ႔ ၅ ႏွစ္ အနည္းဆံုး Residency လုိ႔လဲရွိတယ္။ ၉ ႏွစ္ၾကာတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ၆ ႏွစ္နဲ႔ အျပီးအစီးလုပ္လိုက္တာဟာ စဥ္းစားစရာျဖစ္မေနပါလား။

ဆရာဝန္ေတြဟာ သူမ်ားေတြထက္ အလုပ္ခ်ိန္ပိုတာမ်ားတယ္။ ၂ဝဝ၈ စစ္တမ္းတခုအရ ဆရာဝန္ ၁ဝ ေယာက္မွာ ၃ ေယာက္ဟာ တပတ္မွာ နာရီ ၆ဝ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ထံုးစံက နာရီ ၄ဝ သာျဖစ္တယ္။ ရံုးလို၊ ဓါတ္ခြဲခန္းလိုမွာ လုပ္ရသူေတြက အခ်ိန္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိႏိုင္ေပမဲ့ တျခားဆရာဝန္ေတြက အေရးေပၚေခၚရင္ ထေျပးၾကရတယ္။ အေမရိကားမွာ ဆရာဝန္ေတြ ဝင္ေငြေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ၂ဝဝ၈ စစ္တမ္းမွာဘဲ ရိုးရိုးဆရာဝန္ေတြက တႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၁၈၆,ဝ၄၄ ရၾကျပီး၊ အထူးကုဆရာဝန္ေတြက ၃၃၉,၇၃၈ ေဒၚလာရၾကတယ္။

ေဒါက္တာ (ဆရာဝန္) အဓိပၡါယ္ဖြင့္ဆိုမႈဟာ ေနရာေဒသအလိုက္ အရည္အခ်င္း၊ ဘြဲ႔အမည္၊ စတာေတြ ကြဲျပားပါတယ္။ ဝင္ေငြလဲ မတူပါ။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးမွာ တူညီခ်က္တခုရွိတယ္။ Ethics of medicine ေဆးပညာပဋိညာဥ္ဆိုတဲ့ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာအပ္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူ (ကံသံုးပါး) အတြက္ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္က ဆရာဝန္တိုင္း Hippocratic Oath ဟစ္ပိုကေရးတီးပဋိညာဥ္ကို လိုက္နာၾကရတာဟာ တသက္တာအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ့္ကို “ဆရာ” လို႔တလံုးတည္းေခၚတာ သေဘာက်တယ္။ အသက္ၾကီးေပမဲ့ “ဆရာၾကီး” မဟုတ္ပါ။ ေဆးေလာကမွာ အထူးကုေတြကိုသာ “ၾကီး” ထည့္ေလ့ရွိတယ္။ စာေရးရင္ေတာ့ နာမည္ေရွ႕မွာ “ေဒါက္တာ” လို႔ ေရးပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အစိုးရေဂဇက္မွာ ဒီအတိုင္းပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက ရတာဆိုလို႔ ဒါတခုဘဲရွိလို႔ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၁၁-၂ဝ၁၂

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...