သိရင္ေျဖၾကည့္ အေျဖညႇိ

by Moenge Aung on Wednesday, February 22, 2012 at 2:07pm ·

Good Health Originally posted

ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါဆိုတာ ဘာလဲ။
Coronary Artery Disease လို႔ေခၚတယ္။ ႏွလံုးႂကြက္သား ပ်က္စီးတတ္တဲ့ အတြက္ Coronary Heart Disease လို႔လည္း ေခၚတယ္။
ဒီေရာဂါက အျဖစ္မ်ားသလား။
အေနာက္ႏုိင္ငံမွာ အလြန္ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ေသႏႈန္းလည္း မ်ားတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တာလဲ။
အမ်ားစုမွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြ အဆီအခဲ ပိတ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခါတေလ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြ အလြန္ ညႇစ္တာေၾကာင့္ ပိတ္သြားတာမ်ဳိး ရွိတယ္။ Coronary Spasm လို႔ ေခၚတယ္။
ဘယ္လို လူမ်ဳိးေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္သလဲ။
ဆီးခ်ဳိရွိတဲ့သူ၊ ေသြးတိုးရွိတဲ့သူ၊ ေသြးထဲမွာ အဆီဓာတ္ မ်ားတဲ့သူ၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္တဲ့သူ၊ အဝ လြန္တဲ့သူ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားတဲ့သူ၊ ေလ့က်င့္ခန္း နည္းသူ။ အလုပ္ဖိစီးမႈ မ်ားသူ၊ ကိုကိန္း (Cocaine) စြဲသူ၊ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိသူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။
Coronary လို႔ ဘာလို႔ ေခၚတာလဲ။
ေသြးေၾကာေတြဟာ လက္သီးဆုပ္နဲ႔တူတဲ့ ႏွလံုးသားကို ပတ္ပတ္လည္ဝိုင္းၿပီး ႏွလံုးကို အာဟာရနဲ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေပးတယ္။ ႏွလံုးသားညႇစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေသြးစီးမဝင္ႏုိင္ဘူး။ ဒါဟာ တျခားအဂၤါေတြနဲ႔ စာရင္ ထူးတယ္။ ေသြးေၾကာပိတ္ေတာ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ မရဘူး။ ႏွလံုးက စဥ္ဆက္မျပတ္ ၂၄ နာရီပတ္လံုး ေမြးသည္မွ ေသသည္အထိ ခုန္ေနရတဲ့အတြက္ ေအာက္ဆီဂ်င္ အလြန္ လိုအပ္တယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ မရရင္ မရတဲ့ ႏွလံုးအစိတ္အပိုင္းဟာ ပ်က္စီးတယ္။ ႏွလံုးကို ပတ္လည္ ဝိုင္းထားတဲ့အတြက္ သရဖူနဲ႔ တူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Coronary လို႔ ေခၚတယ္။
ႏွလံုးခုန္တာက ဘာေၾကာင့္လဲ။
ႏွလံုးက ခႏၶာကိုယ္ အရပ္ရပ္ကို ေသြးေတြညႇစ္ၿပီး ေသြးေၾကာႀကီးေတြက တစ္ဆင့္ ပို႔ေပးတယ္။ ႏွလံုးထဲကို ခႏၶာကိုယ္ အရပ္ရပ္က ေသြးေတြဟာ ေသြးျပန္ေၾကာမႀကီးေတြနဲ႔ ျပန္ဝင္လာတယ္။ ဒါကို ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေသြးလည္ပတ္ျခင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ေသြးပို႔လႊတ္ေအာင္ ႏွလံုးအခန္းေတြထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးေတြကို ညႇစ္ထုတ္ရတယ္။ ေသြးေတြ ႏွလံုးရဲ႕ အခန္းေတြထဲမွာ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးႂကြက္သားကို ေျဖေလွ်ာ့ရတယ္။ ႏွလံုးဟာ ညႇစ္ၿပီး တစ္ခါေျဖေလွ်ာ့တာကို ႏွလံုးတစ္ခါ ခုန္တယ္လို႔ ေခၚတယ္။
ဘယ္ေလာက္ ျမန္ျမန္ ခုန္သလဲ။
တစ္မိနစ္မွာ အႀကိမ္ ၇၀-၈၀ ခန္႔ ခုန္တယ္။
ႏွလံုးထဲက ေသြးက သန္႔တယ္လို႔ ေျပာတယ္။
မွန္လည္း မွန္တယ္။ မွားလည္း မွားတယ္။ ႏွလံုးရဲ႕ ဘယ္ဘက္အပိုင္းမွာရွိတဲ့ ေသြးလက္ခံခန္းနဲ႔ ေသြးလႊတ္ခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးေတြဟာ အဆုတ္က လာတဲ့အတြက္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပါဝင္မႈ အလြန္မ်ားတယ္။ ညာဘက္အျခမ္းက ေသြးလက္ခံခန္းနဲ႔ ေသြးလႊႊတ္ခန္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ အရပ္ရပ္ကလာတ့ဲ ေသြးေတြျဖစ္ၿပီး ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ပါဝင္မႈမ်ားတယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ နည္းတယ္။ ဒီေသြးဟာ နီပုပ္ပုပ္ အေရာင္ရွိၿပီး ႏွလံုးက အဆုတ္ကို ပို႔ရတယ္။ အဆုတ္မွာ ေသြးက ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ထုတ္ၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ယူတယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္မ်ားတဲ့ ေသြးဟာ ရဲရဲနီေနတယ္။ ဘယ္ဘက္အျခမ္းကို ဝင္တယ္။
Angina ဆိုတာ ဘာလဲ။
ရင္ဘတ္ ညႇစ္ထားသလို ေအာင့္တာ။ Squeezing Chest Pain လို႔ ေခၚတယ္။ လူနာက ရင္ဘတ္အလယ္ေလာက္မွာ လက္သီးေလးဆုပ္ၿပီး ျပတတ္တယ္။ ရင္ဘတ္အလယ္မွာ ခဲဆြဲထားသလို ေလးေနတာလည္း ရွိတယ္။ လည္ပင္း၊ ေမး႐ိုး၊ ပခံုး၊ လက္ေမာင္းေတြအထိ ေအာင့္တာ ေရာက္သြားႏုိင္တယ္။ လူက အားကုန္တယ္။ ေခၽြးျပန္တယ္။ ပ်ဳိ႕ခ်င္သလို၊ အန္ခ်င္သလို ျဖစ္တယ္။ ႂကြက္တက္ခ်င္သလို ျဖစ္တယ္။ ေမာတယ္။
Stable Angina ဆိုတာ ဘာလဲ။
အလုပ္ျပင္းျပင္း လုပ္လိုက္တဲ့အခါ Angina ရလာတာကို ေခၚတာ။ ဥပမာ ေလွကားျမင့္ျမင့္ တက္လုိက္ရင္ ရင္ဘတ္ ေအာင့္လာတယ္။ ေမာသလိုျဖစ္ၿပီး ငါးမိနစ္ေလာက္ နားလိုက္ရင္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္တဲ့ ေဆးငံုလုိက္ရင္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ေသြးေၾကာ နည္းနည္းက်ဥ္းလို႔ ျဖစ္တာ။
Unstable Angina က ဘာလဲ။
လႈပ္ရွားမႈ မဟုတ္ဘူး။ အနားယူစဥ္ ကာလမွာ နာတယ္။ အခ်ိန္ၾကာတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ဘူး။ ၾကာေလဆိုးေလ ျဖစ္တယ္။
Heart Attack ဆိုတာ ဘာလဲ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာ လံုးလံုးပိတ္လို႔ Chest Pain ရတာ။ ရင္ဘတ္္ေအာင့္တာ ညႇစ္ထားသလို နာတယ္။ မူူးတယ္၊ ေမာတယ္။ ေခၽြးျပန္တယ္။ မ်က္ႏွာ ျဖဴဖပ္ျဖဴေရာ္ ျဖစ္တယ္။ ပ်ဳိ႕တယ္၊ အန္တယ္။ ေျခဖ်ား၊ လက္ဖ်ား ေအးတယ္။ ေသေတာ့မေလာက္ ေၾကာက္ရြံ႕ ခံစားရတယ္။ ဘယ္လုိမွ မသက္သာဘူး။ Myocardial Infarct လို႔ ေခၚတယ္။
ဘယ္လို သိႏိုင္သလဲ။
ECG ဆဲြၾကည့္ရတယ္။ ႏွလံုးတုိင္းစက္မွာ ေသြးေၾကာပိတ္ရင္ သိသာထင္ရွားစြာ ေပၚတယ္။ Cardiac Enzyme ေခၚတဲ့ Troponin, CK-MB, AST, LDH လို႔ေခၚတဲ့ enzyme ေတြ ျမင့္တက္လာတယ္။ အေရးႀကီး အေျခအေန ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ထားရပါမယ္။
ဘယ္လို ကုရမလဲ။
ေဆး႐ံုကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ေအာင္လာပါ။ ႏွလံုးေရာဂါဌာနရွိတဲ့ ေဆး႐ံုဆိုရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရပါမယ္။ အဆီ ေလွ်ာ့့စားရပါမယ္။ ေသြးေပါင္ ထိန္းရပါမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ခ်ရပါမယ္။ ဆီးခ်ဳိ ထိန္းရပါမယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာပြင့္ေဆး Thrombolytic Therapy ေပးရပါမယ္။ က်ဥ္းေနတဲ့ ေသြးေၾကာကို ေပါင္ေသြးေၾကာမွတဆင့္ Catheter နဲ႔ ခ်ဲ႕ေပးရပါတယ္။ Percutaneous Transluminal angioplasty (PTCA) လုပ္ရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ က်ဥ္းေနတဲ့ ေသြးေၾကာကို ျဖတ္ၿပီး ေျခသလံုးမွ ေသြးျပန္ေၾကာနဲ႔ အစားထိုး ခြဲစိတ္ရတယ္။ Coronory arterybypass graft (CABG) လို႔ ေခၚပါတယ္။

ပါေမာကၡ ဦးသံစစ္ (အသည္းအထူးကု)