အေၾကာင္းျမင္မွ အက်ိဳးထင္

ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ လူမႈဘ၀နယ္ပယ္အတြင္းတြင္ လႈပ္ရွားရုန္းကန္ ေနရေသာအခါ သိ၍ ျဖစ္ေစ ၊ မသိဘဲလည္းျဖစ္ေစ ေဆာင္ရြက္ေနတတ္မႈမ်ားရိွေနတတ္ပါသည္ ။ အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ိဳး၊ အဆိုးႏွင့္ အေကာင္း၊ ဗီဇႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္၊ ပုံသ႑န္ႏွင့္ အတြင္းသရုပ္  ၊ ပုံဟန္ႏွင့္ အႏွစ္သာရ ၊ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈႏွင့္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျဖစ္ေပၚမႈ ၊ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ နည္းဗ်ဴဟာ ၊ အဓိကႏွင့္ သာမည စသည္ျဖင့္ က်င္လည္ရာ အခ်ိန္ႏွင့္ အေျခအေနကိုလိုက္၍ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တတ္ၾကပါသည္ ။
မည္သို႔ ေျဖရွင္းခဲ့ၾကသည္ကို အမွတ္တမဲ့ ျဖစ္ေစ ၊ အမွတ္တရျဖစ္ေစျဖတ္သန္းခဲ့ၾကသည္သာျဖစ္ၾကပါသည္။ အနည္းငယ္စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါလွ်င္အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳးဟူေသာ သေဘာက အခရာေနရာတြင္ရိွေနေၾကာင္းသိနိုင္ၾကပါသည္ ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပညာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ပညာ၏အဓိပၸါယ္ကိုအေၾကာင္းအက်ိဳး၊အေကာင္းအဆိုးခြဲျခားသိျမင္နိုင္ေသာညာဏ္ ဟူ၍ ဖြင့္ဆိုၾကစၿမဲ ျဖစ္ပါသည္ ။

မညင္းနိုင္ပါ ။ ဤသည္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ပါက အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ိဳးဆက္စပ္မႈကို ထင္ရွားလာေစပါသည္ ။
သိဃၤသူ႕သမီးေက်ာက္စာတြင္ မျဖစ္လိုသည္ ၊ ျဖစ္လိုသည္မ်ားကို ဆုေတာင္းရာ ပညာမဲ့ေသာ ၊ မိုက္ေသာ ၊ ပညာရိွေသာ ၊အေၾကာင္းကို သိတတ္ေသာ ဟူ၍ ပါရိွပါသည္ ။ ျမန္မာတို႔အေနျဖင့္ ပညာကို ေရွ႕တန္းမွ ထားေၾကာင္းဗုဒၶ ၏ အဆုံးအမမ်ား ကိုသိျမင္လာၾကကတည္းက ခိုင္မာလာျခင္းျဖစ္ပါမည္ ။ ပညာအသိျဖစ္ေပၚလာေအာင္ သတိ ျဖင့္ ထိန္းေက်ာင္းခဲ့ၾကပါသည္ ။ ပညာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ အတၱႏွင့္ပရကိုလည္းမွ်တေစနိုင္ေသာေၾကာင့္
မ်က္လုံး ႏွစ္လုံးျမင္ျခင္းႏွင့္တူေၾကာင္း ရွင္မဟာသီလ၀ံသ က အင္း၀ေခတ္မွာပင္ ျမန္မာစကားေျပျဖင့္ ဖြင့္ဆိုထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္ ။

အက်ိဳးတရားတစ္စုံတစ္ခု ရရိွလာေစေရးအတြက္ အေၾကာင္းတစ္ခုမက ရိွတတ္ပါသည္ ။ စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ျခင္းေဟူေသာ အက်ိဳးတရားမွာပင္ မိဘ ( သို႔မဟုတ္ ) အုပ္ထိန္းသူမ်ား၏ ပံ့ပိုးမႈ ၊ ဆရာ ဆရာမမ်ား၏ သင္ၾကားျပသမႈ ၊ သင္ယူသူ၏ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ျပည့္စုံမႈ စေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား၏ေပါင္းဆုံမႈမ်ားက ပါ၀င္ေနခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕နိုင္ပါသည္ ။ ထိုအေၾကာင္း တရားမ်ား၏ ညီညြတ္မႈကစာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ျခင္း အက်ိဳးတရားကိုရရိွေစနိုင္ျခင္းျဖစ္ကာ စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ျခင္း အက်ိဳးတရားသည္ တကၠသိုလ္ ပညာသင္ၾကားေရး ၊ အလုပ္ခြင္၀င္ေရး စေသာေနာက္တစ္ဆင့္အတြက္အေၾကာင္းတရားတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ေၾကာင္း သိျမင္နိုင္ပါသည္ ။

ဆက္စပ္မႈက ကြင္းဆက္မ်ား သဖြယ္ ဆက္၍ ျဖစ္ေပၚေနတတ္ပါသည္ ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကိစၥမ်ားမွာမူ အက်ိဳးတရားကို ျမင္သာေနေသာ္လည္း အေၾကာင္းတရားကို မျမင္သာနိုင္ေသာ အေျခအေနမ်ားျဖင့္ ႀကဳံေတြ႕ရနိုင္ပါသည္ ။ လူသားတို႔ အလယ္တြင္ေမြးဖြားလာၾကျခင္း၊ေသဆုံးျခင္းအက်ိဳးတရားမ်ားကို လူသားတိုင္းခံစားၾကရေသာ္လည္း သတိျပဳ၍ အေၾကာင္းရင္းကို မရွာႀကံခဲ့ ၾက၊ မရွာေဖြနိ္ုင္ခဲ့ၾကပါ ။ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္က ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ က်င့္ႀကံ သင္ၾကား ေပးျခင္းမွ ေမြးဖြားျခင္း ႏွင့္ ေသဆုံးျခင္း တို႔၏ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္လမ္းကို သတိျပဳနိုင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ။
ထို႔ အတူ လူမႈနယ္ပယ္တြင္ ေလရိွေၾကာင္း သိ၍ ရြက္ကို အသုံးခ်နိုင္ျခင္း ၊လွ်ပ္စစ္ဓါတ္သေဘာကို သိျမင္လာ၍ အလင္းေရာင္ထုတ္လႊင့္မႈမွသည္ တိုးတက္တီထြင္ အသုံးခ်ၾကျခင္းျဖင့္ လူတို႔၏ အေတာမသတ္ နိုင္ေသာလိုအင္ဆႏၵ မ်ားကို တတ္နိုင္သမွ် ျဖည့္ဆည္းနိုင္ရန္ သိပၸံ ပညာရွင္မ်ားက ႀကိဳးစားႀကံေဆာင္ ေနၾကပါသည္ ။

ဇာစ္ျမစ္ဟူေသာ ျဖစ္စဥ္၏ အေၾကာင္းရင္းမွ အသုံးခ်နိုင္ရန္ လူသားတို႔၏ စိတ္ကူးအေကာင္အထည္မွာ အံ့မခန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ ပညာရွင္မ်ားက လိုအပ္သလို ႀကံေဆာင္ေနမႈမ်ားလာေသာ အခါ အခ်ိဳ႕ေသာ အသုံးျပဳသူမ်ားမွာ အေၾကာင္းရင္းႏွင့္
ေ၀း၍ ေ၀း၍ သီးျခားသဖြယ္ျဖစ္လာသည္ကို ေတြ႕ျမင္လာရပါသည္။ လူသား၏ စိ္တ္ဓာတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အကန္႔ပိုင္းျခားလိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္လာရပါသည္ ။ အျခားေသာ မက္ေမာဖြယ္အရာမ်ားတြင္သာ စိမ့္၀င္ေနၾကျခင္းျဖင့္၄င္း ၊ ႀကိဳးစားရွာေဖြျခင္းမလိုပဲ အလြယ္ျဖင့္ ခံစားမႈကို ျမွင့္တင္နိုင္ျခင္းေၾကာင့္၄င္း ၊ သီးျခား လူသားအ၀န္းအ၀ိုင္းတြင္ က်င္လည္ေနတတ္ျခင္းျဖင့္၄င္း ပညာႏွင့္ ေ၀းရာဆီသို႔ ေရာက္သြားနိုင္ ၾကသည္မွာ အထင္အရွား ျဖစ္လာပါေတာ့သည္ ။
ထိုမွ စည္းစိမ္ခံစား ယစ္မူးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့သည္ ။ စည္းစိမ္ကိုတြယ္တာမက္ေမာစိတ္ႀကီးလာေသာ အခါ မိမိ၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ ျမင့္မားမႈအတြက္ တရားနည္းလမ္းက်ျခငိ္း ၊ မက်ျခင္းတို႔ကိုဂရုမစိုက္ဘဲရ
ေအာင္ယူတတ္လာပါေတာ့သည္ ။ အျခားသူမ်ားကို ထိခိုက္နိုင္  မထိခိုက္နိုင္ မစဥ္းစားေတာ့ပါ ။ အတၱစိတ္မ်ားႀကီးထြားလာပါေတာ့သည္ ။

ပုဂံေခတ္မွာပင္ ဤအျဖစ္မ်ိဳးႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ဖူးပါသည္။ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ ေရွးအစဥ္အဆက္ မင္းမ်ား၏ လုံ႕လ ႀကိဳးစားမႈ ၊ အေမွ်ာ္အျမင္ႀကီးမားမႈမ်ားေၾကာင့္ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို အလြယ္တကူ ခံစားနိုင္ခဲ့ေသာ မင္းျဖစ္ခဲ့ပါသည္ ။
အစားက်ဴးျခင္း ၊ ပညာရွင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း ၊ မိမိ စိတ္အလိုအတိုင္း ျပဳက်င့္ရာတြင္ တစ္ပါးသူ ထိခိုက္ေသာ္လည္း ဂရုမျပဳျခင္း ( သား - သီဟသူ အေပၚတြင္ မေထမဲ့ျမင္ က်ီစားျခင္း ၊ မိဖုရား ေစာလုံကို ကာအိေၿႏၵပ်က္ျပားေအာင္ ျပဳမူျခင္း ) မ်ားျပဳခဲ့ပါသည္ ။

တိုင္းျပည္ေရးရာမ်ားတြင္လည္း မိမိ မထိခိုက္လွ်င္ ၿပီးစတမ္း သေဘာထား၍ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားကို လ်စ္လ်ွဳရႈခဲ့ျခင္းလည္း ရိွပါသည္ ။ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား၏လိုအပ္ခ်က္ကို မၾကည့္ျမင္နိုင္ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္ ။
လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ား ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ား ရိွေနသကဲ့သို႔ တရားစီရင္ရာတြင္လည္း မိမိ၏ အလိုက်အတိုင္း စီရင္ခဲ့ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာပါေတာ့သည္ ။ မာန္မာန ျဖင့္ထင္တိုင္းႀကဲလာေသာအခါ ၀ါးအစည္းေျပသကဲ့သို႔ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ ပ်က္ျပားေရးကို ဦးတည္ခဲ့ပါေတာ့သည္ ။ နရသီဟပေတ့ လြန္၍ ေစာနစ္ ၊ ေစာမြန္နစ္ မင္းတို႔ နန္းတက္လာေသာအခါ ထိန္းမနိုင္ေသာေၾကာင့္ ပုဂံျပည္ႀကီး ပ်က္ျပားလာရ သည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္ပါေတာ့သည္။

သမိုင္းကို လိမ္လည္၍ မရပါ ။ အေျခအေန ၊ အခ်ိန္အခါ မတူညီ၍လည္း အက်ဳိးဆက္ မတူဟုယူဆ၍မရပါ။ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ား တူညီလာခဲ့ပါလွ်င္ အက်ိဳးဆက္လည္း တူညီလာနိုင္သည္သာျဖစ္ပါသည္ ။ ယေန႔ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ပညာေရး မွာ နိမ့္ပါးလ်က္ရိွေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္ ။ ပညာကို တိုးတက္ျမင့္မား ေစၿပီး စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ မက္ေမာမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္မွ တိုးတက္မႈ တီထြင္ႀကံဆမႈမ်ားျဖင့္ ကမၻာ အလည္တြင္ ရပ္တည္မႈခိိုင္မာလာမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကိုသာ မက္ေမာၿပီး ျဖည့္ဆည္းႀကံဆနိုင္ေသာ စိတ္မ်ား မရိွပါက တျဖည္းျဖည္းလုံပါးပါး၍ သြားမည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္ ။ ပညာတိုးတက္ေရးအတြက္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၊ အမိန္႔မ်ားကိုထုတ္ျပန္ေနရုံႏွင့္ မရနိုင္ပါ ။ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈမ်ား ၊ စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္ တတ္ကၽြမ္းသူမ်ား၏ အကူအညီ အႀကံေပးခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရေပလိမ့္မည္ ။ ပညာေရးကို အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း၍ မရနိုင္ပါ ။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈျဖင့္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မွသာ ေအာင္ျမင္နိုင္မည္ဟု ယုံၾကည္ေနမိပါေတာ့သည္ ။

ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ားစိုးမိုးလ်က္ ပညာျဖင့္ ဦးေဆာင္နိုင္ၾကပါေစ
ၿငိမ္းစိုးဦး
( April ; 20 ; 2011 )