ပ်ိဳးခင္းကုိဝင္ ႏုိင္ငံကုိ ပညာျဖင့္ေစစားျခင္း
|
7:21 AM |
No မွတ္ခ်က္ |
by ဘုိ Bo on Monday, December 6, 2010 at 2:18am
(၁)
တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ဤႏွစ္မွ အမ်ိဳးသားေန႔ႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေမြးေန႔တုိ႔ တရက္ထဲ က်ေနသည္။ တကၠသုိလ္အက္ဥပေဒကုိ မေက်နပ္၍ ကန္႔ကြက္သည့္ေန႔ႏွင့္ အက္ဥပေဒအာဏာတည္သည့္ေန႔ ျဖစ္ေတာ့သည္။ မဖြင့္ခင္က သပိတ္ႏွင့္ ႀကံဳရေသာ တကၠသုိလ္သစ္သည္ မူလက ဒီဇင္ဘာ ၇ ၁၉၂၀ တြင္ ဖြင့္ရန္ ျပင္ထားသည္ ဆုိေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ဖြင့္ျဖစ္သလား ဆုိသည္ကုိေတာ့ ေသခ်ာမေတြ႔မိေသးပါ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းကုိ ေလ့လာသူတုိ႔အဖုိ႔ သပိတ္ေမွာက္သည့္ ၁၂၈၂ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ (၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာ ၅ ) ကသာ ပုိ အခရာက်ေပ၏။
သပိတ္ေမွာက္ခံရေသာ တကၠသုိလ္ကုိ စတင္လုိလားေတာင္းဆုိသူမ်ားမွာလည္း တုိင္းရင္းသား ျမန္မာျပည္သားမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္အစုိးရေကာလိပ္ကုိ ရန္ကုန္ဟုိက္စကူးေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ၁၈၇၈ က စတင္ဖြင့္လွစ္ကာ ေနာက္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္တြင္ အေမရိကန္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္က ေထာင္ေသာ ယုဒသန္ေကာလိပ္ အလုံတြင္ ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း အဆင့္ျမင့္ပညာရပ္မ်ားကုိ စုံစုံလင္လင္ သင္ႏုိင္သည့္ဌာနမ်ား မဟုတ္ပါ။ ေဆး၊ အင္ဂ်င္နီယာစသည့္ လက္ေတြ႔သိပၸံပညာမ်ား၊ ဥပေဒႏွင့္ ဝိဇၨာပညာရပ္အမ်ားစုကုိ ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ သင္လုိသူမ်ား ကာလကတၱားႏွင့္ ဘိလပ္ အေမရိကတုိ႔သုိ႔ သြားမွျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ ပုိ႔ခ်သည့္ဆရာမ်ား အရည္အခ်င္းမျမင့္လွဟု သမၼတေဟာင္း ဆာဘဦးက သူ၏ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ၌ ေရးဘူးသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရန္ကုန္တြင္ ေကာလိပ္ထားဖုိ႔ပင္ မနည္းအားခဲရသည့္ ျမန္မာလူလတ္တန္းစား ေခတ္ေပၚအရာ႐ွိႏွင့္ ဓနရွင္တုိ႔အဖုိ႔ သူတုိ႔သားမ်ား ဘြဲ႔ရပီး ၿမိဳ႔အုပ္ အရာ႐ွိျဖစ္ဖုိ႔မွာ အႏၱိမပန္းတုိင္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ပေဒသရာဇ္လြန္ မ်က္ႏွာျဖဴအရင္း႐ွင္တုိ႔ ကုန္ၾကမ္းထုတ္ကုိလုိနီဘဝက တုိးတက္ဖုိ႔ လုိသည့္ ပညာ႐ွင္လူတန္းစား အိႏၵိယကဲ့သုိ႔ မ်ားမ်ားစားစား ကမၻာ့တန္းမီ ထြက္လာဖုိ႔ ဟုိ အႏွစ္တရာက ျမန္မာမ်ား မမွန္းရဲေပ။
သုိ႔ေၾကာင့္ ေတာ္စိန္ခုိစသည့္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ထြက္ ပညာ႐ွင္ အရာ႐ွိႀကီးမ်ားဦးေဆာင္ပီး တကၠသုိလ္အဆင့္ တုိးျမွင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကသည္။ ေနာက္ ဝုိင္အမ္ဘီေအကဲ့သုိ႔ ဘာသာေရး လူမႈေရးအသင္းမ်ား၏ ၾသဇာႀကီးလာသည့္အခါ ထုိကိစၥက ေရွ႔တန္းေရာက္လာသည္။ ၁၉၁၀ ေက်ာ္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းမ်ားကလည္း သိပၸံ ဝိဇၨာပညာရပ္သစ္မ်ားကုိ အထူးတလည္ဦးစားေပး ေဖာ္ျပလာၾကသည္။ သုံးဆယ္လုိ ၿမိဳ႔ငယ္မွပင္ သိပၸံဘန္တုိက္ႀကီးဟု မဂၢဇင္းတေစာင္ကုိ အမ်ိဳးသမီးအယ္ဒီတာက ႀကီးမွဴးပီး ထုတ္ေဝေနေလၿပီ။ ပထမကမၻာစစ္တြင္း ကုိလုိနီမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈအထူးလုိသည့္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔အေနႏွင့္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပညာေရးစသည္တုိ႔ကုိ ျမွင့္တင္ေပးရန္ ေစ့စပ္လုိက္ေလ်ာျခင္းျဖင့္ ေခြ်းသိပ္ခ်င္ေနသည္။ ဓာတ္ခုိက္ႏွင့္ နတ္ႀကဳိက္ႀကံဳကာ တကၠသုိလ္အဆင့္ (ထုိေခတ္အေခၚ ယူနီဗာစီတီသိပၸံ) တုိးျမွင့္ခံရေသာ္လည္း ျမန္မာတုိ႔ လုိလားသကဲ့သုိ႔ လူမ်ားမ်ား လက္ခံသင္ၾကားေပးမည့္ လူထုတကၠသုိလ္မ်ိဳး ျဖစ္မလာပဲ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ကဲ့သုိ႔ လူ႔မလုိင္ခဲပညာထိပ္သီးမ်ား “ေလွာင္ေမြး”ဖုိ႔သာ ရည္႐ြယ္မွန္းထင္ရွားလာ၍ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဘြိဳင္းေကာ့လုပ္မႈကုိ ခံရေပေတာ့သည္။
ေရြးေကာက္ခံ ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပင္ မေပၚေသးဘဲ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတာင္းသည္သာ အျမင့္ဆုံး ႏုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ေသးေသာ၊ အထက္ျမန္မာျပည္တြင္ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၃၀ အတြင္းက တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ လက္နက္ျဖင့္ ရက္ရက္စက္စက္ေခ်မႈန္းခဲ့သည့္ ေနမဝင္လက္နက္ႏုိင္ငံဝင္ ဗ်ဴရုိကရက္ႀကီးစုိးသည့္ ျမန္မာျပည္၌ ထုိသုိ႔ အာဏာပုိင္အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပဝံ့သည္မွာ အလြန္႔လူစြမ္းေကာင္းဟု ဆုိသင့္ေပသည္။ ပထမဆုံး ႏုိင္ငံႏွင့္ခ်ီသည့္ လက္နက္မပါေသာ အုံၾကြမႈလည္း ျဖစ္သည္။ ေဘပု႐ွိန္ အဂၤလန္သြား အေရးဆုိမႈေနာက္ ႏုိင္ငံေရး သေႏၶရင့္မာကာ ဖြားခါစ ဂ်ီစီဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာေငြရွင္လူရည္တတ္မ်ားကလည္း ပညာေရးတုိးတက္မႈကုိ ေထာက္မအားေပးလုိရကား သပိတ္ေနာက္ဆက္တြဲ အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီႏွင့္ ေက်ာင္းမ်ား၊ အမ်ိဳးသားေကာလိပ္တုိ႔ပင္ ပြင့္ဖူးလာေတာ့သည္။
(၂)
အမ်ိဳးသားပညာေရးကုိ ဦးစီးသည့္ ဘူဇြာလူရည္တတ္မ်ား ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားမွာ ပထမသပိတ္ကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ကမကထျပဳခဲ့ေသာ္ျငား ႏုိင္ငံေရးအားျဖင့္ ရဲရဲေတာက္မ်ား မဟုတ္လွ။ အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ အမ္ေအဦးေမာင္ႀကီးမွာ မၾကာမီပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္ေအာက္တြင္ ပညာေရး က်န္းမာေရး ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနမ်ားကုိင္ရသည့္ ၂၁ ဦးပါတီမွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးတေနရာ ယူသြားသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း တကၠသုိလ္ဥပေဒျပင္ဆင္ေလွ်ာ့ေပါ့လာေအာင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အေထာက္အပံ့ရေအာင္ ကူမခဲ့ေပသည္။ ျမန္မာလူငယ္မ်ား စစ္ပညာအေျခခံေလ့က်င့္ေရးအတြက္ အေစာဆုံးစဖြဲ႔ခဲ့သည့္ ရဲတပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၊ ဦးေအာင္ေဇယ်ရွိေသးရင္ ဓျမေလာက္ျဖစ္မွာပဲ ေျပာမိ၍ ဆရာမႈိင္း အေငါက္ခံရဘူးသည့္ ထုိအမ္ေအဦးေမာင္ႀကီးမွာ အထက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မွသည္ ဆာဘြဲ႔ခံ ပထမဆုံး ျမန္မာထဲက ဘုရင္ခံ၏ ကာကြယ္ေရး အပုိအတုိင္ပင္ခံရာထူးထိပင္ တုိးျမင့္ႀကီးပြားသြားေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ စစ္ပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအစုိးရဝန္ႀကီး၊ ပထမဆုံး ၿဗိတိန္သံအမတ္ႀကီးစသည့္ ရာထူးတာဝန္မ်ားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးဘဝ အနားသတ္သြားခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္မွာကား အင္မတန္ၾသဇာႀကီး လူဝင္ဆန္႔သည့္ ပညာေရးပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၍ ၁၉၃၇ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္တြင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဒုဥကၠ႒အျဖစ္ ဘုရင္ခံက ေ႐ြးခ်ယ္ခန္႔ထားခံရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်ဆုံးခ်ိန္တြင္ ဆရာႀကီး ထုိရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ရုံမက အဂၤလိပ္အစုိးရေပးသည့္ ဘြဲ႔ထူးမ်ားကုိပါ ျပန္အပ္ခဲ့ေလသည္။
မိတၳီလာအမ်ိဳးသားေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘရင္ကဲ့သုိ႔ ဂဠဳန္ဦးေစာအစုိးရ သာသနာေရးဝန္ႀကီးျဖစ္ခဲ့သူ ႐ွိသလုိ ေတာင္ငူေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးဖုိးကြန္းကဲ့သုိ႔ ဝန္ႀကီးဘဝ လြတ္လပ္ေရးမွ ရဲေဘာ္ျဖဴေတာခုိရာ လုိက္သြားသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ ဆုိဗီယက္သံအမတ္ႀကီးျဖစ္လာသူလည္း ႐ွိသည္။မႏၱေလးေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မႏၲေလးတကၠသုိလ္ေက်းဇူးရွင္ အာဇာနည္ ဝန္ႀကီးမစၥတာရာဇတ္၊ ဖဆပလ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ဘဝႏွင့္ ဆုံးသည့္ ေပ်ာ္ဘြယ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဦးျမ၊ ဦးႏု အတြင္းဝန္ဘဝမွ ကုလအတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ျဖစ္သြားသည့္ ပန္းတေနာ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးသန္႔၊ ပဲခူးေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဘဝမွ ပမညတလူႀကီး ေနာက္ မဆလႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ျဖစ္သြားသည့္ ဆရာႀကီးဦးသာဒင္ စသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအေသြးစုံ ဘဝစုံလွသည္။ မူလသပိတ္ေမွာက္ ၁၁ ဦးေကာ္မတီဝင္မွ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ျဖစ္သည့္ ဦးေအာင္ဒင္၊ ေနာက္တုိးေကာ္မတီထဲက အာဇာနည္သခင္ျမ၊ ဖဆပလမွ ဦးႏုကုိ ဆန္႔က်င္ထြက္လာရဲသည့္ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းခ်ိန္တြင္ ဒီမုိကေရစီက်ဆုံးရသည့္သေဘာကုိ စာတအုပ္ထုတ္ခဲ့သည့္ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ ရာထူးဝန္ သတင္းစာဆရာ ဝန္ႀကီးဦးထြန္းေဖ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏုိင္ငံေရးမလုပ္သင့္ေၾကာင္း အသံလႊင့္ေဟာေျပာသည့္ အမ်ိဳးသားပညာဝန္ ဦးဖုိးက်ား၊ ဦးဖုိးက်ား၏ ၿမိဳ႔အုပ္မင္းဝတၳဳဇာတ္ေဆာင္ အတြင္းဝန္ ျမန္မာစာပညာ႐ွိ ဦးဖုိးလတ္၊ စစ္ပီးစ အဂၤလိပ္အစုိးရ ျပန္ၾကားေရးအရာရွိအျဖစ္ ေရႊမန္းေအာင္စည္သတင္းစာထုတ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာစာကထိက ေက်ာက္စာဝန္ ဦးလူေဖဝင္း စသည္ျဖင့္ ဘဝအစုံစုံကုိ ေတြ႔ရသည္။ အမ်ိဳးသားေကာလိပ္ပရုိဖက္ဆာ ဆရာလြန္းႏွင့္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတုိ႔ ႏုိင္ငံေရးက႑ကုိေတာ့ ထပ္ညႊန္းရန္ မလုိပီ။
ကုိလုိနီအစုိးရ အေထာက္အပံ့ခံတကၠသုိလ္တြင္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ေဒါက္တာထင္ေအာင္၊ ဦးေအးေမာင္ကဲ့သုိ႔ ျမန္မာဆရာမ်ား၊ ဝတ္လုံဦးပု၊ ဦးေက်ာ္ျမင့္စသည့္ ဒုိင္အာခီလႊတ္ေတာ္တြင္းက မင္းတုိင္ပင္အမတ္မ်ား၊ ဆာဘုိးသာ၊ ဆာဦးသြင္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ သူေဌးမ်ား၊ ၁၉၆၂ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ပညာေရးဌာနေအာက္မေရာက္မီ ေနာက္ဆုံးအဓိပတိျဖစ္သည့္ ေငြစာရင္းမင္းႀကီး ဦးစံလြင္ကဲ့သုိ႔ အစုိးရပဋိညာဥ္ခံ အရာ႐ွိႀကီးမ်ားမွာ အမ်ိဳးသားပညာေရးႏွင့္ တစိမ္းျပင္ျပင္ေနၾကသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ ၿမိဳ႔မေက်ာင္းရန္ပုံေငြကပြဲမ်ားကုိ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္အေဖ ဥပေဒျပဳေကာင္စီစကၠရီေတရီ ဦးဘဒြန္းတုိ႔ေမာင္ႏွံ ဦးေဆာင္ကာ အလွဴေငြေသာင္းခ်ီရေအာင္ က်င္းပအားေပးၾကၿမဲျဖစ္သည္။ ထုိပြဲမ်ိဳးတြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ပညာတတ္အထက္တန္းလႊာကလည္း တတ္သည့္ပညာဆုိသလုိ ဝါဂီနစ္ သုခုမတုိ႔ျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖအသုံးေတာ္ခံၾကၿမဲပင္။ ဥပမာ ေနာင္တြင္ ေက်းလက္ျပဳျပင္ေရးပညာ ဘိလပ္တြင္ ပညာေတာ္သင္သြားကာ မႏၲေလး ေနာ္မန္ဆရာျဖစ္သင္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ျဖစ္လာသည့္ သုစရိတယုဝ အရက္ေသစာေရွာင္ၾကဥ္ေရးအသင္းလူႀကီး စာေရးဆရာဦးတင့္ေဆြက ထုိပြဲမ်ိဳးတြင္ ရတုရကန္အဲအုိင္တုိ႔ႏွင့္ လက္ဝဲသုႏၵရအႏြယ္ပီပီ က်ဲတတ္သည္။ ၁၉၃၆ တြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားတုိ႔ နစ္နာမႈမ်ားကုိ ေနာက္တႀကိမ္ထပ္မံသပိတ္ေမွာက္အပီး ျမန္မာဘာသာျဖင့္ စက္မႈလက္မႈသက္ေမြးပညာမ်ား သင္ၾကားမည့္ အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ကုိ ဆာဦးသြင္ ဥကၠ႒မူကာ ၿမိဳ႔မၿမိဳ႔ဖမ်ား၊ ကုိေအာင္ဆန္း၊ ကုိဗဟိန္းစသည့္ သပိတ္ေမွာက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဝုိင္းဝန္းတည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ပုံေငြအခက္အခဲေၾကာင့္သာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ၿဗိတိသွ်အလုိေတာ္ရိအေခၚခံ ဒုိင္အာခီဘူဇြာပညာတတ္မ်ားက သူတုိ႔ကုိ ျပန္ဆဲမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ကုိ ရွိစုရွိမဲ့ျဖင့္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးသြားခဲ့သည္။
(၃)
သံအမတ္ႀကီးဦးသက္ထြန္းေရးဘူးသကဲ့သုိ႔ ၁၉၂၀-၄၀ အတြင္း ပညာသင္တတ္ေျမာက္သည့္ ျမန္မာလူငယ္မ်ိဳးဆက္မွာ တုိင္းျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးကုိ အရေဆာင္ၾကဥ္းသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ ၁၈၈၀၊ ၁၉၀၀ ေက်ာ္မ်ားက အေစာပုိင္း ပညာတတ္မ်ားႏွင့္ အေရအတြက္ေကာ အရည္အေသြးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး လူမႈစီးပြားေရးဘဝမ်ားပါ ကြာျခားၾကသည္။ ဝတ္လုံ၊ စစ္ကဲဝန္ေထာက္၊ စက္႐ွင္မင္းႀကီးစသူတုိ႔ အားႀကီးသည့္ ႏုိင္ငံေရးေခတ္မထခင္က ျမန္မာပညာတတ္လူတန္းစားမွာ အုပ္စုိးသူႏုိင္ငံျခားသားႏွင့္ အလြမ္းသင့္ေအာင္ေနကာ အခြင့္ထူးခံ ၾသဇာထူေထာင္သည့္ႏုိင္ငံေရး၌ လိမၼာသည္။ ျပဳျပင္ေရး ေခတ္မီေျပာင္းလဲေရး ေတာင္းဆုိေနပီျဖစ္ေသာ္ျငား ဝုိင္အမ္ဘီေအကြန္ဖရင့္မ်ားတြင္ပင္ ၿဗိတိသွ်ဘုရင္ႏွင့္ မိဘုရားအတြက္ ဆုေတာင္းပတၱနာျပဳကာ အစည္းအေဝးဖြင့္ရတုန္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာ ျမန္မာမႈထက္ အေနာက္တုိင္းအေလ့၌ ပုိကြ်မ္းက်င္ၾကသည္။ ဦးေ႐ႊဇံေအာင္မွအပ အျခားအဂၤလိပ္ပညာတတ္ တုိင္းရင္းသားမ်က္ႏွာႀကီးထဲမွ ျမန္မာစာေပေရးသားမႈဟု မရွိခဲ့လွ။ အဂၤလိပ္စာျဖင့္ က်မ္းျပဳပညာရွင္ဟုလည္း ဦးေမေအာင္၊ ဦးေဖေမာင္တင္၊ ေဒါက္တာဘဟန္စသူတုိ႔ေလာက္သာ ေပၚထြန္းေသးသည္။
ႏုိင္ငံေရး အရွိန္တက္ခ်ိန္ စီးပြားေရးကပ္ဆုိက္ သူပုန္ထခ်ိန္မ်ားတြင္ ပညာတတ္လာသည့္ သခင္ႏု၊ သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ေခတ္ မ်ိဳးဆက္ကား တကၠသုိလ္အသစ္မွ ပညာတတ္မ်ားမ်ား ေမြးထုတ္ေပးေနသည္သာမက အိႏၵိယမွ လာသည့္ ဘဂၤါလီ မဒရပ္စီပညာတတ္မ်ားႏွင့္လည္း အလုပ္ေနရာလုေနရပီျဖစ္၍ အထက္တန္းပညာေရးမွာ ေရွးကကဲ့သုိ႔ ဘဝအာမခံခ်က္ မေရရာေတာ့ေပ။ ထုိ႔ျပင္ တုိင္းရင္းသားေက်ာင္းေခၚ ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာစာေပ သမုိင္းတုိ႔ကုိ ဂရုျပဳသင္ၾကားကာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ကုိ လႈံ႔ေဆာ္ေပးလုိက္ရကား ယခင္မ်ိဳးဆက္တုိ႔ေလာက္ အဂၤလိပ္အစုိးရမင္းေအာက္ ႐ုိက်ိဳးပ်ပ္ဝံ့မႈက မႀကီးေတာ့ေပ။ တက္လူမ်ိဳးဆက္ သခင္မ်ိဳးဆက္ပီပီ နဟီးလစ္ ဗုိလရွီဗစ္စသည့္ အၾကမ္းပတမ္းႏုိင္ငံေရးပုံစံမ်ားကုိလည္း အိႏၵိယမွ အေနာက္စာေပတုိ႔မွ ျပန္႔ပြားလုိက္စားေနၾကေလပီ။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၃၀ ေႏွာင္းတြင္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ေပၚလာကာ လက္ဝဲလုိလားေသာ နန္းရင္းဝန္ေဒါက္တာဗေမာ္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ကြန္ျမဴနစ္စာအုပ္မ်ား တရားဝင္တင္သြင္း ျပန္ဆုိခဲ့သည္။ တကၠသုိလ္တြင္ ဦးေဖေမာင္တင္၊ ဆရာပြားတုိ႔ခ်ဲ႔ထြင္ေနေသာ ျမန္မာစာဌာနႏွင့္ အမ်ိဳးသားပညာေရးအေျခခံတုိ႔ ဓာတ္ျပဳကာ ဒဂုန္၊ သူရိယ၊ ႀကီးပြားေရး၊ တုိးတက္ေရးစသည့္ ေခတ္ေပၚ စာေပမဂၢဇင္းတုိ႔ ေျမေတာင္ေျမွာက္ထားသည့္ ကာလေပၚ ဝတၳဳဥယ်ာဥ္တြင္ ေခတ္စမ္းဆုိသည့္ ပန္းခင္းအသစ္ ေပၚလာကာ မၾကာမီ ၁၉၄၀ ဝန္းက်င္မွ စပီး ျမန္မာစာေပတြင္ တကၠသုိလ္ႏွင့္ နဂါးနီထြက္ ပညာတတ္စာေရးဆရာေပါက္စတုိ႔ အသံက ေနရာယူလာေတာ့သည္။ လြတ္လပ္ပီးေခတ္ ျမန္မာ့ပညာေရးကုိ ဓားမဦးခ်လယ္တည္ခဲ့ရသည့္ ပညာရွင္မ်ားလည္း ထုိေခတ္ကပင္ အၿပိဳင္းအရုိင္းထြက္ခဲ့ပါသည္။
ဖဆပလေခတ္ႏွင့္ မဆလေခတ္ဦးထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မေက်ာင္းႏွင့္ မႏၱေလးေနရွင္နယ္ေက်ာင္းထြက္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စစ္ဗုိလ္ႀကီးမ်ား၊ စာေရးဆရာပညာ႐ွင္မ်ား တုိင္းျပည္တြင္ ႀကီးစုိးကာ လက္ဝဲမ်ိဳးခ်စ္ဝါဒအတြက္ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးကုိလည္း ဆင္ႏႊဲခဲ့ေသး၏။ ဦးႏု၊ ဗုိလ္လက်္ာ၊ ဗုိလ္ေဇယ်၊ ဗုိလ္မင္းေဂါင္၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ဗုိလ္ခင္ေမာင္ကေလးႏွင့္ ညီ ဗုိလ္မွဴးႀကီးခင္ညိဳ၊ အမ္ေအေဒၚအုန္း၊ လူထုေဒၚအမာ စသျဖင့္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေနရွယ္နယ္မ်ိဳးဆက္ေကာင္းစားခ်ိန္တြင္ သူတုိ႔သားသမီးမ်ားကုိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း မပုိ႔ေတာ့ပါ။ ဦးရာဇတ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ခင္ကဲ့သုိ႔ သစၥာသိသူမ်ိဳးက တယ္မမ်ားလွေပ။ ဦးႏု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းမွ အစ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစု သားသမီးမ်ားမွာ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ားသုိ႔သာ သြားၾကသည္။ ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းအမ်ားစု အစုိးရပညာေရးစနစ္ေအာက္ ဝင္သြားၾကသည္က မ်ားသလုိ ေရွးကလုိ အမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာ ျပယုဂ္ႀကီးလည္းမဟုတ္ေတာ့။ လြတ္လပ္ေရးေန႔၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔၊ အာဇာနည္ေန႔၊ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ စသည့္ ေန႔ထူးအသစ္ေတြ ေပၚလာေသာေခတ္တြင္ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ မွိန္သြားသလုိ လူထုပညာေရး၊ စာေပဗိမာန္၊ ျပည္ေတာ္သာေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသုိလ္ေကာလိပ္သစ္မ်ားႏွင့္ စနစ္သစ္ပညာေရး စသည့္ အုပ္စုိးသူအသစ္တုိ႔ ပညာေရးေလာကသစ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အုိပယ္ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ဖဆပလေခတ္တေလွ်ာက္ လုိေတာင္းေကာ္မတီမ်ား၊ ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႏွင့္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ကြဲၿပဲမႈမ်ားျဖင့္ တက္ၾကြေနခဲ့ေသာ ပညာေရးျပဳျပင္ေရးလႈိင္းမွာလည္း ဆဲဗင္းဂ်ဴလုိင္အေရးအခင္းမွစကာ ပညာေရးႏုိင္ငံေရးဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္မႈခုခံေရး ခံစစ္အေနအထားေျပာင္းသြားခဲ့သည္။
(၄)
“တကၠသုိလ္မွာ သင္တဲ့ပညာေတြဟာ ေလာကအျမင္နည္းတယ္၊ အင္ပီရီယယ္လစ္ဝါဒကုိေထာက္ပံ့တဲ့ ရာဇဝင္ အလြမ္းအေဆြးစာေပေတြမ်ားေနတယ္၊ ထြက္လာတဲ့ အီေကာေနာမစ္ေတြကလဲ တုိင္းျပည္မွာ လူမ်ိဳးျခားေတြ စီးပြားေရးေသြးစုပ္ေနတာကုိ ေထာက္ျပတာ မေတြ႔ဘူး၊ သင္တဲ့ဆရာေတြက ဒဂၤါးအအေတြလား၊ ပညာေတြကပဲ နတ္အုိးကြဲမုိ႔လား၊ ပညာကုိ မလွ်ိဳပဲ သင္မွတတ္တယ္၊ ခုေတာ့ အေနာက္ကဆရာေတြ ရီဆာ့ခ်္လာလုပ္စရာေနရာပဲ ျဖစ္ေနတယ္ ” စသျဖင့္ ၁၉၃၈ က သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားဝတၳဳတြင္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ေဝဖန္ခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ လုိရာမရ၍ ႀကံဆေဖာက္ထြက္ခဲ့ရသည့္ အမ်ိဳးသားပညာေရး လႈပ္႐ွားမႈႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ တကၠသုိလ္ႏုိင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္မ်ားေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးထိ စခန္းပန္းတုိင္အေရာက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ျခင္းက သက္ေသသာဓကႀကီး မဟုတ္ပါေလာ။ ထုိမ်ိဳးဆက္မ်ားပင္ လြတ္လပ္ပီးေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ တုိင္းရင္းဘာသာႏွင့္ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း စက္မႈလက္မႈပညာမ်ား ဦးစားေပးသင္ႏုိင္ရန္ ႀကံစည္ခဲ့ၾကသည္မဟုတ္ပါေလာ။ ပညာေရးတြင္ ႏုိင္ငံေရးအသုံးခ်မႈက အၿမဲစြက္ေနသျဖင့္ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့သည္ကုိလည္း လက္ရွိအေျခအေနက ျပေနဆဲ။
မည္သုိ႔ဆုိေစ မႏၲေလး စုိက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ဥပစာေကာလိပ္မ်ား၊ ရန္ကုန္ေဆးေကာလိပ္၊ ဘီအုိစီ အင္ဂ်င္နီယာေကာလိပ္၊ တီတီစီ ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္၊ ပါေမာကၡဆာအဂၢါ၏ ဥပေဒပညာဌာန၊ လုစ္၏ အေရွ႔ဖ်ားသမုိင္းဌာန၊ ပါေမာကၡရုဒ္ႏွင့္ ဆရာထင္ေအာင္တုိ႔၏ အဂၤလိပ္စာဌာန၊ အသစ္တုိးခ်ဲ႔ထားသည့္ သိပၸံဌာနမ်ားစသည့္ ပညာတန္ေဆာင္မ်ားျဖင့္ ကာလကတၱားမွ ေဟာင္ေကာင္ မနီလာၾကားတြင္ အေကာင္းဆုံးတကၠသုိလ္တခုကုိ အႏွစ္ ၂၀ တြင္း ထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့သည္ကေတာ့ အမွန္ပါေပ။ အမ်ားလူထုႀကီးကုိ ထုိပညာေရး၏ အာနိသင္က မည္မွ်သက္ေရာက္ခဲ့သည္၊ တုိင္းျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈတြင္ ပညာခန္းက ဘယ္အထိစကားေျပာသည္ဆုိသည္ကေတာ့ ဆက္စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါသည္။ လာအုံးမည့္ လူမႈစီးပြားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အလွည့္အေျပာင္းမ်ားတြင္ ပညာေရးအတြက္ ဘယ္အထိ ျပင္ဆင္ထားရမည္ကုိ ၈၈ အလြန္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေလာကက ဆုံးျဖတ္ရပါေတာ့မည္။ တည္ဆဲအာဏာပုိင္မ်ားကေတာ့ မေထာက္မညွာ မီးတုိက္ခဲ့ၾကပီ။ တုိင္းျပည္တြင္ ေတာရမ္းပယ္ဘြဲ႔ျဖင့္ ရြာတြင္က်ယ္လုပ္ေနေသာ ပညာရမ္းကုမ်ား ေလာကဝိဓူအပ္ပုန္းမ်ားျဖင့္ ၾကက္ဆူေတာထလ်က္ရွိပီ။ သုိ႔ေၾကာင့္ ပညာစစ္ပညာမွန္မ်ား ျပန္လည္စည္ပင္ထြန္းကားေရးတြင္ ပညာတတ္ဆုိသူမ်ား ဓနရွင္မ်ား အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီလူႀကီးမ်ားထားခဲ့သည့္ ေစတနာထက္မေလ်ာ့ေသာ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ ေလာကစရိယကုိ ျပဳႏုိင္ၾကပါေစ။ မႏၲေလး ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးမ်ား ဘုိးေတာ္ဘုရားေခတ္မွ အႏွစ္ ၂၀၀ တုိင္တုိင္ အေျခမပ်က္ႀကီးပြားေအာင္ ႀကံေဆာင္ႏုိင္သလုိ ေလာကီပညာေရးတြင္လည္း ဝုိင္းဝန္းၾကပါကုန္။ လူသစ္တည္၍ ျပည္သစ္ေဆာက္ၾကပါစုိ႔။
( “ မင္း Facebook မွာ တင္ေပးေနတာေတြဟာ လူငယ္ေတြသိဖုိ႔ေကာင္းတာေတြ အမ်ားႀကီးပါတယ္”ဟု အားေပးခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးဦးဘလြင္သား ပါေမာကၡေဒါက္တာရန္ႏုိင္လြင္၊ အေနာက္အီလီႏြိဳင္းတကၠသုိလ္သုိ႔။ ဆရာရန္ႏုိင္လြင္ႏွင့္ ပါေမာကၡဆရာေစာထြန္းတုိ႔ ကူညီမႈႏွင့္ အေမရိကတြင္ ဘြဲ႔လြန္သင္ၾကားခြင့္ရေသာ ျမန္မာလူငယ္မ်ား အေတာ္မ်ားေနပီျဖစ္သည္။)
ဘိုဘိုလန္းစင္
တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ဤႏွစ္မွ အမ်ိဳးသားေန႔ႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေမြးေန႔တုိ႔ တရက္ထဲ က်ေနသည္။ တကၠသုိလ္အက္ဥပေဒကုိ မေက်နပ္၍ ကန္႔ကြက္သည့္ေန႔ႏွင့္ အက္ဥပေဒအာဏာတည္သည့္ေန႔ ျဖစ္ေတာ့သည္။ မဖြင့္ခင္က သပိတ္ႏွင့္ ႀကံဳရေသာ တကၠသုိလ္သစ္သည္ မူလက ဒီဇင္ဘာ ၇ ၁၉၂၀ တြင္ ဖြင့္ရန္ ျပင္ထားသည္ ဆုိေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ဖြင့္ျဖစ္သလား ဆုိသည္ကုိေတာ့ ေသခ်ာမေတြ႔မိေသးပါ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းကုိ ေလ့လာသူတုိ႔အဖုိ႔ သပိတ္ေမွာက္သည့္ ၁၂၈၂ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ (၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာ ၅ ) ကသာ ပုိ အခရာက်ေပ၏။
သပိတ္ေမွာက္ခံရေသာ တကၠသုိလ္ကုိ စတင္လုိလားေတာင္းဆုိသူမ်ားမွာလည္း တုိင္းရင္းသား ျမန္မာျပည္သားမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္အစုိးရေကာလိပ္ကုိ ရန္ကုန္ဟုိက္စကူးေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ၁၈၇၈ က စတင္ဖြင့္လွစ္ကာ ေနာက္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္တြင္ အေမရိကန္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္က ေထာင္ေသာ ယုဒသန္ေကာလိပ္ အလုံတြင္ ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း အဆင့္ျမင့္ပညာရပ္မ်ားကုိ စုံစုံလင္လင္ သင္ႏုိင္သည့္ဌာနမ်ား မဟုတ္ပါ။ ေဆး၊ အင္ဂ်င္နီယာစသည့္ လက္ေတြ႔သိပၸံပညာမ်ား၊ ဥပေဒႏွင့္ ဝိဇၨာပညာရပ္အမ်ားစုကုိ ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ သင္လုိသူမ်ား ကာလကတၱားႏွင့္ ဘိလပ္ အေမရိကတုိ႔သုိ႔ သြားမွျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ ပုိ႔ခ်သည့္ဆရာမ်ား အရည္အခ်င္းမျမင့္လွဟု သမၼတေဟာင္း ဆာဘဦးက သူ၏ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ၌ ေရးဘူးသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရန္ကုန္တြင္ ေကာလိပ္ထားဖုိ႔ပင္ မနည္းအားခဲရသည့္ ျမန္မာလူလတ္တန္းစား ေခတ္ေပၚအရာ႐ွိႏွင့္ ဓနရွင္တုိ႔အဖုိ႔ သူတုိ႔သားမ်ား ဘြဲ႔ရပီး ၿမိဳ႔အုပ္ အရာ႐ွိျဖစ္ဖုိ႔မွာ အႏၱိမပန္းတုိင္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ပေဒသရာဇ္လြန္ မ်က္ႏွာျဖဴအရင္း႐ွင္တုိ႔ ကုန္ၾကမ္းထုတ္ကုိလုိနီဘဝက တုိးတက္ဖုိ႔ လုိသည့္ ပညာ႐ွင္လူတန္းစား အိႏၵိယကဲ့သုိ႔ မ်ားမ်ားစားစား ကမၻာ့တန္းမီ ထြက္လာဖုိ႔ ဟုိ အႏွစ္တရာက ျမန္မာမ်ား မမွန္းရဲေပ။
သုိ႔ေၾကာင့္ ေတာ္စိန္ခုိစသည့္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ထြက္ ပညာ႐ွင္ အရာ႐ွိႀကီးမ်ားဦးေဆာင္ပီး တကၠသုိလ္အဆင့္ တုိးျမွင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကသည္။ ေနာက္ ဝုိင္အမ္ဘီေအကဲ့သုိ႔ ဘာသာေရး လူမႈေရးအသင္းမ်ား၏ ၾသဇာႀကီးလာသည့္အခါ ထုိကိစၥက ေရွ႔တန္းေရာက္လာသည္။ ၁၉၁၀ ေက်ာ္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းမ်ားကလည္း သိပၸံ ဝိဇၨာပညာရပ္သစ္မ်ားကုိ အထူးတလည္ဦးစားေပး ေဖာ္ျပလာၾကသည္။ သုံးဆယ္လုိ ၿမိဳ႔ငယ္မွပင္ သိပၸံဘန္တုိက္ႀကီးဟု မဂၢဇင္းတေစာင္ကုိ အမ်ိဳးသမီးအယ္ဒီတာက ႀကီးမွဴးပီး ထုတ္ေဝေနေလၿပီ။ ပထမကမၻာစစ္တြင္း ကုိလုိနီမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈအထူးလုိသည့္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔အေနႏွင့္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပညာေရးစသည္တုိ႔ကုိ ျမွင့္တင္ေပးရန္ ေစ့စပ္လုိက္ေလ်ာျခင္းျဖင့္ ေခြ်းသိပ္ခ်င္ေနသည္။ ဓာတ္ခုိက္ႏွင့္ နတ္ႀကဳိက္ႀကံဳကာ တကၠသုိလ္အဆင့္ (ထုိေခတ္အေခၚ ယူနီဗာစီတီသိပၸံ) တုိးျမွင့္ခံရေသာ္လည္း ျမန္မာတုိ႔ လုိလားသကဲ့သုိ႔ လူမ်ားမ်ား လက္ခံသင္ၾကားေပးမည့္ လူထုတကၠသုိလ္မ်ိဳး ျဖစ္မလာပဲ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ကဲ့သုိ႔ လူ႔မလုိင္ခဲပညာထိပ္သီးမ်ား “ေလွာင္ေမြး”ဖုိ႔သာ ရည္႐ြယ္မွန္းထင္ရွားလာ၍ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဘြိဳင္းေကာ့လုပ္မႈကုိ ခံရေပေတာ့သည္။
ေရြးေကာက္ခံ ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပင္ မေပၚေသးဘဲ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတာင္းသည္သာ အျမင့္ဆုံး ႏုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ေသးေသာ၊ အထက္ျမန္မာျပည္တြင္ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၃၀ အတြင္းက တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ လက္နက္ျဖင့္ ရက္ရက္စက္စက္ေခ်မႈန္းခဲ့သည့္ ေနမဝင္လက္နက္ႏုိင္ငံဝင္ ဗ်ဴရုိကရက္ႀကီးစုိးသည့္ ျမန္မာျပည္၌ ထုိသုိ႔ အာဏာပုိင္အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပဝံ့သည္မွာ အလြန္႔လူစြမ္းေကာင္းဟု ဆုိသင့္ေပသည္။ ပထမဆုံး ႏုိင္ငံႏွင့္ခ်ီသည့္ လက္နက္မပါေသာ အုံၾကြမႈလည္း ျဖစ္သည္။ ေဘပု႐ွိန္ အဂၤလန္သြား အေရးဆုိမႈေနာက္ ႏုိင္ငံေရး သေႏၶရင့္မာကာ ဖြားခါစ ဂ်ီစီဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာေငြရွင္လူရည္တတ္မ်ားကလည္း ပညာေရးတုိးတက္မႈကုိ ေထာက္မအားေပးလုိရကား သပိတ္ေနာက္ဆက္တြဲ အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီႏွင့္ ေက်ာင္းမ်ား၊ အမ်ိဳးသားေကာလိပ္တုိ႔ပင္ ပြင့္ဖူးလာေတာ့သည္။
(၂)
အမ်ိဳးသားပညာေရးကုိ ဦးစီးသည့္ ဘူဇြာလူရည္တတ္မ်ား ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားမွာ ပထမသပိတ္ကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ကမကထျပဳခဲ့ေသာ္ျငား ႏုိင္ငံေရးအားျဖင့္ ရဲရဲေတာက္မ်ား မဟုတ္လွ။ အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ အမ္ေအဦးေမာင္ႀကီးမွာ မၾကာမီပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္ေအာက္တြင္ ပညာေရး က်န္းမာေရး ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနမ်ားကုိင္ရသည့္ ၂၁ ဦးပါတီမွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးတေနရာ ယူသြားသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း တကၠသုိလ္ဥပေဒျပင္ဆင္ေလွ်ာ့ေပါ့လာေအာင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အေထာက္အပံ့ရေအာင္ ကူမခဲ့ေပသည္။ ျမန္မာလူငယ္မ်ား စစ္ပညာအေျခခံေလ့က်င့္ေရးအတြက္ အေစာဆုံးစဖြဲ႔ခဲ့သည့္ ရဲတပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၊ ဦးေအာင္ေဇယ်ရွိေသးရင္ ဓျမေလာက္ျဖစ္မွာပဲ ေျပာမိ၍ ဆရာမႈိင္း အေငါက္ခံရဘူးသည့္ ထုိအမ္ေအဦးေမာင္ႀကီးမွာ အထက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မွသည္ ဆာဘြဲ႔ခံ ပထမဆုံး ျမန္မာထဲက ဘုရင္ခံ၏ ကာကြယ္ေရး အပုိအတုိင္ပင္ခံရာထူးထိပင္ တုိးျမင့္ႀကီးပြားသြားေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ စစ္ပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအစုိးရဝန္ႀကီး၊ ပထမဆုံး ၿဗိတိန္သံအမတ္ႀကီးစသည့္ ရာထူးတာဝန္မ်ားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးဘဝ အနားသတ္သြားခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘလြင္မွာကား အင္မတန္ၾသဇာႀကီး လူဝင္ဆန္႔သည့္ ပညာေရးပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၍ ၁၉၃၇ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္တြင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဒုဥကၠ႒အျဖစ္ ဘုရင္ခံက ေ႐ြးခ်ယ္ခန္႔ထားခံရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်ဆုံးခ်ိန္တြင္ ဆရာႀကီး ထုိရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ရုံမက အဂၤလိပ္အစုိးရေပးသည့္ ဘြဲ႔ထူးမ်ားကုိပါ ျပန္အပ္ခဲ့ေလသည္။
မိတၳီလာအမ်ိဳးသားေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးဘရင္ကဲ့သုိ႔ ဂဠဳန္ဦးေစာအစုိးရ သာသနာေရးဝန္ႀကီးျဖစ္ခဲ့သူ ႐ွိသလုိ ေတာင္ငူေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးဖုိးကြန္းကဲ့သုိ႔ ဝန္ႀကီးဘဝ လြတ္လပ္ေရးမွ ရဲေဘာ္ျဖဴေတာခုိရာ လုိက္သြားသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ ဆုိဗီယက္သံအမတ္ႀကီးျဖစ္လာသူလည္း ႐ွိသည္။မႏၱေလးေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မႏၲေလးတကၠသုိလ္ေက်းဇူးရွင္ အာဇာနည္ ဝန္ႀကီးမစၥတာရာဇတ္၊ ဖဆပလ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ဘဝႏွင့္ ဆုံးသည့္ ေပ်ာ္ဘြယ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဦးျမ၊ ဦးႏု အတြင္းဝန္ဘဝမွ ကုလအတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ျဖစ္သြားသည့္ ပန္းတေနာ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးသန္႔၊ ပဲခူးေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဘဝမွ ပမညတလူႀကီး ေနာက္ မဆလႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ျဖစ္သြားသည့္ ဆရာႀကီးဦးသာဒင္ စသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအေသြးစုံ ဘဝစုံလွသည္။ မူလသပိတ္ေမွာက္ ၁၁ ဦးေကာ္မတီဝင္မွ ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္ျဖစ္သည့္ ဦးေအာင္ဒင္၊ ေနာက္တုိးေကာ္မတီထဲက အာဇာနည္သခင္ျမ၊ ဖဆပလမွ ဦးႏုကုိ ဆန္႔က်င္ထြက္လာရဲသည့္ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းခ်ိန္တြင္ ဒီမုိကေရစီက်ဆုံးရသည့္သေဘာကုိ စာတအုပ္ထုတ္ခဲ့သည့္ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ ရာထူးဝန္ သတင္းစာဆရာ ဝန္ႀကီးဦးထြန္းေဖ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏုိင္ငံေရးမလုပ္သင့္ေၾကာင္း အသံလႊင့္ေဟာေျပာသည့္ အမ်ိဳးသားပညာဝန္ ဦးဖုိးက်ား၊ ဦးဖုိးက်ား၏ ၿမိဳ႔အုပ္မင္းဝတၳဳဇာတ္ေဆာင္ အတြင္းဝန္ ျမန္မာစာပညာ႐ွိ ဦးဖုိးလတ္၊ စစ္ပီးစ အဂၤလိပ္အစုိးရ ျပန္ၾကားေရးအရာရွိအျဖစ္ ေရႊမန္းေအာင္စည္သတင္းစာထုတ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာစာကထိက ေက်ာက္စာဝန္ ဦးလူေဖဝင္း စသည္ျဖင့္ ဘဝအစုံစုံကုိ ေတြ႔ရသည္။ အမ်ိဳးသားေကာလိပ္ပရုိဖက္ဆာ ဆရာလြန္းႏွင့္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတုိ႔ ႏုိင္ငံေရးက႑ကုိေတာ့ ထပ္ညႊန္းရန္ မလုိပီ။
ကုိလုိနီအစုိးရ အေထာက္အပံ့ခံတကၠသုိလ္တြင္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ေဒါက္တာထင္ေအာင္၊ ဦးေအးေမာင္ကဲ့သုိ႔ ျမန္မာဆရာမ်ား၊ ဝတ္လုံဦးပု၊ ဦးေက်ာ္ျမင့္စသည့္ ဒုိင္အာခီလႊတ္ေတာ္တြင္းက မင္းတုိင္ပင္အမတ္မ်ား၊ ဆာဘုိးသာ၊ ဆာဦးသြင္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ သူေဌးမ်ား၊ ၁၉၆၂ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ပညာေရးဌာနေအာက္မေရာက္မီ ေနာက္ဆုံးအဓိပတိျဖစ္သည့္ ေငြစာရင္းမင္းႀကီး ဦးစံလြင္ကဲ့သုိ႔ အစုိးရပဋိညာဥ္ခံ အရာ႐ွိႀကီးမ်ားမွာ အမ်ိဳးသားပညာေရးႏွင့္ တစိမ္းျပင္ျပင္ေနၾကသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ ၿမိဳ႔မေက်ာင္းရန္ပုံေငြကပြဲမ်ားကုိ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္အေဖ ဥပေဒျပဳေကာင္စီစကၠရီေတရီ ဦးဘဒြန္းတုိ႔ေမာင္ႏွံ ဦးေဆာင္ကာ အလွဴေငြေသာင္းခ်ီရေအာင္ က်င္းပအားေပးၾကၿမဲျဖစ္သည္။ ထုိပြဲမ်ိဳးတြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ပညာတတ္အထက္တန္းလႊာကလည္း တတ္သည့္ပညာဆုိသလုိ ဝါဂီနစ္ သုခုမတုိ႔ျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖအသုံးေတာ္ခံၾကၿမဲပင္။ ဥပမာ ေနာင္တြင္ ေက်းလက္ျပဳျပင္ေရးပညာ ဘိလပ္တြင္ ပညာေတာ္သင္သြားကာ မႏၲေလး ေနာ္မန္ဆရာျဖစ္သင္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ျဖစ္လာသည့္ သုစရိတယုဝ အရက္ေသစာေရွာင္ၾကဥ္ေရးအသင္းလူႀကီး စာေရးဆရာဦးတင့္ေဆြက ထုိပြဲမ်ိဳးတြင္ ရတုရကန္အဲအုိင္တုိ႔ႏွင့္ လက္ဝဲသုႏၵရအႏြယ္ပီပီ က်ဲတတ္သည္။ ၁၉၃၆ တြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားတုိ႔ နစ္နာမႈမ်ားကုိ ေနာက္တႀကိမ္ထပ္မံသပိတ္ေမွာက္အပီး ျမန္မာဘာသာျဖင့္ စက္မႈလက္မႈသက္ေမြးပညာမ်ား သင္ၾကားမည့္ အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္ကုိ ဆာဦးသြင္ ဥကၠ႒မူကာ ၿမိဳ႔မၿမိဳ႔ဖမ်ား၊ ကုိေအာင္ဆန္း၊ ကုိဗဟိန္းစသည့္ သပိတ္ေမွာက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဝုိင္းဝန္းတည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ပုံေငြအခက္အခဲေၾကာင့္သာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ရသည္။ ၿဗိတိသွ်အလုိေတာ္ရိအေခၚခံ ဒုိင္အာခီဘူဇြာပညာတတ္မ်ားက သူတုိ႔ကုိ ျပန္ဆဲမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ကုိ ရွိစုရွိမဲ့ျဖင့္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးသြားခဲ့သည္။
(၃)
သံအမတ္ႀကီးဦးသက္ထြန္းေရးဘူးသကဲ့သုိ႔ ၁၉၂၀-၄၀ အတြင္း ပညာသင္တတ္ေျမာက္သည့္ ျမန္မာလူငယ္မ်ိဳးဆက္မွာ တုိင္းျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးကုိ အရေဆာင္ၾကဥ္းသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ ၁၈၈၀၊ ၁၉၀၀ ေက်ာ္မ်ားက အေစာပုိင္း ပညာတတ္မ်ားႏွင့္ အေရအတြက္ေကာ အရည္အေသြးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး လူမႈစီးပြားေရးဘဝမ်ားပါ ကြာျခားၾကသည္။ ဝတ္လုံ၊ စစ္ကဲဝန္ေထာက္၊ စက္႐ွင္မင္းႀကီးစသူတုိ႔ အားႀကီးသည့္ ႏုိင္ငံေရးေခတ္မထခင္က ျမန္မာပညာတတ္လူတန္းစားမွာ အုပ္စုိးသူႏုိင္ငံျခားသားႏွင့္ အလြမ္းသင့္ေအာင္ေနကာ အခြင့္ထူးခံ ၾသဇာထူေထာင္သည့္ႏုိင္ငံေရး၌ လိမၼာသည္။ ျပဳျပင္ေရး ေခတ္မီေျပာင္းလဲေရး ေတာင္းဆုိေနပီျဖစ္ေသာ္ျငား ဝုိင္အမ္ဘီေအကြန္ဖရင့္မ်ားတြင္ပင္ ၿဗိတိသွ်ဘုရင္ႏွင့္ မိဘုရားအတြက္ ဆုေတာင္းပတၱနာျပဳကာ အစည္းအေဝးဖြင့္ရတုန္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာ ျမန္မာမႈထက္ အေနာက္တုိင္းအေလ့၌ ပုိကြ်မ္းက်င္ၾကသည္။ ဦးေ႐ႊဇံေအာင္မွအပ အျခားအဂၤလိပ္ပညာတတ္ တုိင္းရင္းသားမ်က္ႏွာႀကီးထဲမွ ျမန္မာစာေပေရးသားမႈဟု မရွိခဲ့လွ။ အဂၤလိပ္စာျဖင့္ က်မ္းျပဳပညာရွင္ဟုလည္း ဦးေမေအာင္၊ ဦးေဖေမာင္တင္၊ ေဒါက္တာဘဟန္စသူတုိ႔ေလာက္သာ ေပၚထြန္းေသးသည္။
ႏုိင္ငံေရး အရွိန္တက္ခ်ိန္ စီးပြားေရးကပ္ဆုိက္ သူပုန္ထခ်ိန္မ်ားတြင္ ပညာတတ္လာသည့္ သခင္ႏု၊ သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ေခတ္ မ်ိဳးဆက္ကား တကၠသုိလ္အသစ္မွ ပညာတတ္မ်ားမ်ား ေမြးထုတ္ေပးေနသည္သာမက အိႏၵိယမွ လာသည့္ ဘဂၤါလီ မဒရပ္စီပညာတတ္မ်ားႏွင့္လည္း အလုပ္ေနရာလုေနရပီျဖစ္၍ အထက္တန္းပညာေရးမွာ ေရွးကကဲ့သုိ႔ ဘဝအာမခံခ်က္ မေရရာေတာ့ေပ။ ထုိ႔ျပင္ တုိင္းရင္းသားေက်ာင္းေခၚ ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာစာေပ သမုိင္းတုိ႔ကုိ ဂရုျပဳသင္ၾကားကာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ကုိ လႈံ႔ေဆာ္ေပးလုိက္ရကား ယခင္မ်ိဳးဆက္တုိ႔ေလာက္ အဂၤလိပ္အစုိးရမင္းေအာက္ ႐ုိက်ိဳးပ်ပ္ဝံ့မႈက မႀကီးေတာ့ေပ။ တက္လူမ်ိဳးဆက္ သခင္မ်ိဳးဆက္ပီပီ နဟီးလစ္ ဗုိလရွီဗစ္စသည့္ အၾကမ္းပတမ္းႏုိင္ငံေရးပုံစံမ်ားကုိလည္း အိႏၵိယမွ အေနာက္စာေပတုိ႔မွ ျပန္႔ပြားလုိက္စားေနၾကေလပီ။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၃၀ ေႏွာင္းတြင္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ေပၚလာကာ လက္ဝဲလုိလားေသာ နန္းရင္းဝန္ေဒါက္တာဗေမာ္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ကြန္ျမဴနစ္စာအုပ္မ်ား တရားဝင္တင္သြင္း ျပန္ဆုိခဲ့သည္။ တကၠသုိလ္တြင္ ဦးေဖေမာင္တင္၊ ဆရာပြားတုိ႔ခ်ဲ႔ထြင္ေနေသာ ျမန္မာစာဌာနႏွင့္ အမ်ိဳးသားပညာေရးအေျခခံတုိ႔ ဓာတ္ျပဳကာ ဒဂုန္၊ သူရိယ၊ ႀကီးပြားေရး၊ တုိးတက္ေရးစသည့္ ေခတ္ေပၚ စာေပမဂၢဇင္းတုိ႔ ေျမေတာင္ေျမွာက္ထားသည့္ ကာလေပၚ ဝတၳဳဥယ်ာဥ္တြင္ ေခတ္စမ္းဆုိသည့္ ပန္းခင္းအသစ္ ေပၚလာကာ မၾကာမီ ၁၉၄၀ ဝန္းက်င္မွ စပီး ျမန္မာစာေပတြင္ တကၠသုိလ္ႏွင့္ နဂါးနီထြက္ ပညာတတ္စာေရးဆရာေပါက္စတုိ႔ အသံက ေနရာယူလာေတာ့သည္။ လြတ္လပ္ပီးေခတ္ ျမန္မာ့ပညာေရးကုိ ဓားမဦးခ်လယ္တည္ခဲ့ရသည့္ ပညာရွင္မ်ားလည္း ထုိေခတ္ကပင္ အၿပိဳင္းအရုိင္းထြက္ခဲ့ပါသည္။
ဖဆပလေခတ္ႏွင့္ မဆလေခတ္ဦးထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မေက်ာင္းႏွင့္ မႏၱေလးေနရွင္နယ္ေက်ာင္းထြက္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စစ္ဗုိလ္ႀကီးမ်ား၊ စာေရးဆရာပညာ႐ွင္မ်ား တုိင္းျပည္တြင္ ႀကီးစုိးကာ လက္ဝဲမ်ိဳးခ်စ္ဝါဒအတြက္ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးကုိလည္း ဆင္ႏႊဲခဲ့ေသး၏။ ဦးႏု၊ ဗုိလ္လက်္ာ၊ ဗုိလ္ေဇယ်၊ ဗုိလ္မင္းေဂါင္၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ဗုိလ္ခင္ေမာင္ကေလးႏွင့္ ညီ ဗုိလ္မွဴးႀကီးခင္ညိဳ၊ အမ္ေအေဒၚအုန္း၊ လူထုေဒၚအမာ စသျဖင့္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေနရွယ္နယ္မ်ိဳးဆက္ေကာင္းစားခ်ိန္တြင္ သူတုိ႔သားသမီးမ်ားကုိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း မပုိ႔ေတာ့ပါ။ ဦးရာဇတ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ခင္ကဲ့သုိ႔ သစၥာသိသူမ်ိဳးက တယ္မမ်ားလွေပ။ ဦးႏု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းမွ အစ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစု သားသမီးမ်ားမွာ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ားသုိ႔သာ သြားၾကသည္။ ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းအမ်ားစု အစုိးရပညာေရးစနစ္ေအာက္ ဝင္သြားၾကသည္က မ်ားသလုိ ေရွးကလုိ အမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာ ျပယုဂ္ႀကီးလည္းမဟုတ္ေတာ့။ လြတ္လပ္ေရးေန႔၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔၊ အာဇာနည္ေန႔၊ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ စသည့္ ေန႔ထူးအသစ္ေတြ ေပၚလာေသာေခတ္တြင္ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ မွိန္သြားသလုိ လူထုပညာေရး၊ စာေပဗိမာန္၊ ျပည္ေတာ္သာေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသုိလ္ေကာလိပ္သစ္မ်ားႏွင့္ စနစ္သစ္ပညာေရး စသည့္ အုပ္စုိးသူအသစ္တုိ႔ ပညာေရးေလာကသစ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အုိပယ္ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ဖဆပလေခတ္တေလွ်ာက္ လုိေတာင္းေကာ္မတီမ်ား၊ ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႏွင့္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ ကြဲၿပဲမႈမ်ားျဖင့္ တက္ၾကြေနခဲ့ေသာ ပညာေရးျပဳျပင္ေရးလႈိင္းမွာလည္း ဆဲဗင္းဂ်ဴလုိင္အေရးအခင္းမွစကာ ပညာေရးႏုိင္ငံေရးဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္မႈခုခံေရး ခံစစ္အေနအထားေျပာင္းသြားခဲ့သည္။
(၄)
“တကၠသုိလ္မွာ သင္တဲ့ပညာေတြဟာ ေလာကအျမင္နည္းတယ္၊ အင္ပီရီယယ္လစ္ဝါဒကုိေထာက္ပံ့တဲ့ ရာဇဝင္ အလြမ္းအေဆြးစာေပေတြမ်ားေနတယ္၊ ထြက္လာတဲ့ အီေကာေနာမစ္ေတြကလဲ တုိင္းျပည္မွာ လူမ်ိဳးျခားေတြ စီးပြားေရးေသြးစုပ္ေနတာကုိ ေထာက္ျပတာ မေတြ႔ဘူး၊ သင္တဲ့ဆရာေတြက ဒဂၤါးအအေတြလား၊ ပညာေတြကပဲ နတ္အုိးကြဲမုိ႔လား၊ ပညာကုိ မလွ်ိဳပဲ သင္မွတတ္တယ္၊ ခုေတာ့ အေနာက္ကဆရာေတြ ရီဆာ့ခ်္လာလုပ္စရာေနရာပဲ ျဖစ္ေနတယ္ ” စသျဖင့္ ၁၉၃၈ က သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားဝတၳဳတြင္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ေဝဖန္ခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ လုိရာမရ၍ ႀကံဆေဖာက္ထြက္ခဲ့ရသည့္ အမ်ိဳးသားပညာေရး လႈပ္႐ွားမႈႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ တကၠသုိလ္ႏုိင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္မ်ားေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးထိ စခန္းပန္းတုိင္အေရာက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ျခင္းက သက္ေသသာဓကႀကီး မဟုတ္ပါေလာ။ ထုိမ်ိဳးဆက္မ်ားပင္ လြတ္လပ္ပီးေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ တုိင္းရင္းဘာသာႏွင့္ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း စက္မႈလက္မႈပညာမ်ား ဦးစားေပးသင္ႏုိင္ရန္ ႀကံစည္ခဲ့ၾကသည္မဟုတ္ပါေလာ။ ပညာေရးတြင္ ႏုိင္ငံေရးအသုံးခ်မႈက အၿမဲစြက္ေနသျဖင့္ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့သည္ကုိလည္း လက္ရွိအေျခအေနက ျပေနဆဲ။
မည္သုိ႔ဆုိေစ မႏၲေလး စုိက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ဥပစာေကာလိပ္မ်ား၊ ရန္ကုန္ေဆးေကာလိပ္၊ ဘီအုိစီ အင္ဂ်င္နီယာေကာလိပ္၊ တီတီစီ ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္၊ ပါေမာကၡဆာအဂၢါ၏ ဥပေဒပညာဌာန၊ လုစ္၏ အေရွ႔ဖ်ားသမုိင္းဌာန၊ ပါေမာကၡရုဒ္ႏွင့္ ဆရာထင္ေအာင္တုိ႔၏ အဂၤလိပ္စာဌာန၊ အသစ္တုိးခ်ဲ႔ထားသည့္ သိပၸံဌာနမ်ားစသည့္ ပညာတန္ေဆာင္မ်ားျဖင့္ ကာလကတၱားမွ ေဟာင္ေကာင္ မနီလာၾကားတြင္ အေကာင္းဆုံးတကၠသုိလ္တခုကုိ အႏွစ္ ၂၀ တြင္း ထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့သည္ကေတာ့ အမွန္ပါေပ။ အမ်ားလူထုႀကီးကုိ ထုိပညာေရး၏ အာနိသင္က မည္မွ်သက္ေရာက္ခဲ့သည္၊ တုိင္းျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈတြင္ ပညာခန္းက ဘယ္အထိစကားေျပာသည္ဆုိသည္ကေတာ့ ဆက္စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါသည္။ လာအုံးမည့္ လူမႈစီးပြားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အလွည့္အေျပာင္းမ်ားတြင္ ပညာေရးအတြက္ ဘယ္အထိ ျပင္ဆင္ထားရမည္ကုိ ၈၈ အလြန္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေလာကက ဆုံးျဖတ္ရပါေတာ့မည္။ တည္ဆဲအာဏာပုိင္မ်ားကေတာ့ မေထာက္မညွာ မီးတုိက္ခဲ့ၾကပီ။ တုိင္းျပည္တြင္ ေတာရမ္းပယ္ဘြဲ႔ျဖင့္ ရြာတြင္က်ယ္လုပ္ေနေသာ ပညာရမ္းကုမ်ား ေလာကဝိဓူအပ္ပုန္းမ်ားျဖင့္ ၾကက္ဆူေတာထလ်က္ရွိပီ။ သုိ႔ေၾကာင့္ ပညာစစ္ပညာမွန္မ်ား ျပန္လည္စည္ပင္ထြန္းကားေရးတြင္ ပညာတတ္ဆုိသူမ်ား ဓနရွင္မ်ား အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီလူႀကီးမ်ားထားခဲ့သည့္ ေစတနာထက္မေလ်ာ့ေသာ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ ေလာကစရိယကုိ ျပဳႏုိင္ၾကပါေစ။ မႏၲေလး ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးမ်ား ဘုိးေတာ္ဘုရားေခတ္မွ အႏွစ္ ၂၀၀ တုိင္တုိင္ အေျခမပ်က္ႀကီးပြားေအာင္ ႀကံေဆာင္ႏုိင္သလုိ ေလာကီပညာေရးတြင္လည္း ဝုိင္းဝန္းၾကပါကုန္။ လူသစ္တည္၍ ျပည္သစ္ေဆာက္ၾကပါစုိ႔။
( “ မင္း Facebook မွာ တင္ေပးေနတာေတြဟာ လူငယ္ေတြသိဖုိ႔ေကာင္းတာေတြ အမ်ားႀကီးပါတယ္”ဟု အားေပးခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးဦးဘလြင္သား ပါေမာကၡေဒါက္တာရန္ႏုိင္လြင္၊ အေနာက္အီလီႏြိဳင္းတကၠသုိလ္သုိ႔။ ဆရာရန္ႏုိင္လြင္ႏွင့္ ပါေမာကၡဆရာေစာထြန္းတုိ႔ ကူညီမႈႏွင့္ အေမရိကတြင္ ဘြဲ႔လြန္သင္ၾကားခြင့္ရေသာ ျမန္မာလူငယ္မ်ား အေတာ္မ်ားေနပီျဖစ္သည္။)
ဘိုဘိုလန္းစင္
0 comments:
Post a Comment