ဗိုက္ထဲမွာ အစာရွိရွိ၊ မရွိရွိ နာ

ပုံမွန္ အစာ စားခ်ိန္မွာ အစာ မစား မိလုိက္ဘဲ အဆာ လြန္သြား တဲ့ အတြက္ ဗုိက္ေအာင့္ ေ၀ဒနာ ခံစား ရတာကုိ ေလနာ ထတယ္၊ ဒါမွ မဟုတ္ အစာအိမ္ ေရာဂါထတယ္လုိ႔ေျပာဆုိၾကေလ့ရွိပါ တယ္။ အစာအိမ္ဆုိတာက ၀မ္းဗုိက္ ထဲမွာ ေထာင္လုိက္တည္ ရွိေနတဲ့ ရွည္ ေမ်ာေမ်ာ ႂကြက္သားအိတ္ႀကီးကုိ ေခၚ ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္ပုိင္းနဲ႔ ေအာက္ ပုိင္းမွာ ႐ႈံ႕ထားတဲ့ ပုိက္ဆံ အိတ္တစ္ခုနဲ႔ အလားသဏၭာန္တူပါ တယ္။ အရွည္ ၁ ေပ နီးပါးရွိၿပီး ၆ လက္မ က်ယ္၀န္း ပါတယ္။ သာမန္ အားျဖင့္ ၀ါးၿပီးသား အစားအစာ ၂ ေပါင္ေက်ာ္ကုိ သုိေလွာင္သိမ္းဆည္း ေပးထားႏုိင္ ပါတယ္။ အစာအိမ္ဟာ ျပန္႔ကားဆြဲဆန္႔ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့အတြက္ ေရတစ္ဂါလန္အထိ ၀င္ဆံ့ႏုိင္ပါေသးတယ္။


ထူထဲပုိးေတာင့္တဲ

သဘာ၀က အစာအိမ္နံရံကုိ ပုိးေတာင့္ တဲတစ္ခုလုိ ထူထူထဲထဲ တည္ေဆာက္ေပးထားတဲ့အတြက္ အလႊာေလးလႊာ ပါရွိၿပီး ႀကံ့ႀကံ့ခုိင္ေန ပါတယ္။ အစာေခ်ဖ်က္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြင္း ဆုံးအလႊာကေန ဟုိက္ၿဒိဳကလုိရစ္ အက္စစ္ဓာတ္နဲ႔ အစာေျခအင္ဇုိင္းေတြ ကုိ ထုတ္လႊတ္ေပးရပါတယ္။ သာမန္ အားျဖင့္ အစာအိမ္အတြင္းနံရံကုိ အက္ စစ္ဓာတ္ေတြ မစားသြားႏုိင္ေအာင္ အစာအိမ္အခၽြဲေတြကဖုံးလႊမ္းကာကြယ္ ေပးထားၾကပါတယ္။
အေၾကာင္းတစ္ခု ခုေၾကာင့္ အက္စစ္ဓာတ္အထြက္မ်ား တဲ့အခါနဲ႔ အစာအိမ္နံရံမွာ အက္စစ္ ခံႏုိင္ရည္စြမ္းအား ေလ်ာ့နည္းသြား တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အစာအိမ္အတြင္းလႊာကုိ အက္စစ္စားၿပီး မီးျခစ္ဆံေခါင္းအရြယ္ ကေန လက္သည္း ခြံ အရြယ္ ပမာဏ ရွိတဲ့ ခ်ိဳင့္ခြက္အနာေလးေတြ ေပၚ ေပါက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအနာေတြက ထူထဲတဲ့ အစာအိမ္နံရံ ပုိးေတာင့္တဲ ေလးလႊာစလုံးကုိ ထုိးေဖာက္ႏိႈက္စား သြားရင္ေတာ့ အစာအိမ္ေပါက္တယ္ လုိ႔ ေခၚဆုိၾကပါတယ္။

အစာအိမ္နာလား အူသိမ္နာလား

အစာအိမ္နဲ႔ အူသိမ္ဦးပုိင္းရဲ႕ အတြင္းနံရံေတြမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ခ်ိဳင့္ခြက္အနာေတြကုိေရာႁပြမ္းၿပီး အစာအိမ္နာလုိ႔ အလြယ္တကူ ေခၚ ဆုိေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူနာေတြ က ဂက္စၾတစ္ (Gastric) ေရာဂါလုိ႔ ေခၚဆုိေနၾကေပမယ့္ ဂက္စၾတစ္ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ အစာအိမ္ကုိသာ ရည္ ညႊန္းၿပီး အူသိမ္ဦးပုိင္း မပါ၀င္ပါဘူး။ ဆရာ၀န္ေတြကေတာ့ ေနရာခြဲျခားၿပီး အစာအိမ္နာကုိ gastric ulcerအတုိေကာက္ GU နဲ႔ အူသိမ္ဦးပုိင္း အနာကုိ duodenal ulcer- အတုိ ေကာက္ DU ဆုိၿပီး
သတ္သတ္မွတ္ မွတ္ ေခၚဆုိၾကပါတယ္။

ေသာကေၾကာင့္လား ပုိးေၾကာင့္လား

အစာအိမ္ေရာဂါကုိ စိတ္ေသာက ဖိစီးတာနဲ႔ အပူအစပ္စားသုံးတာေတြ ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ အရင္တုန္းက ယူဆခဲ့ၾကေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အစာအိမ္ထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ H pylori လုိ႔ေခၚတဲ့ ဗက္တီးရီးယား ပုိးမႊားေတြေၾကာင့္လုိ႔ သိရွိလာၾကပါ တယ္။ ဒီမုိးမႊားေတြဟာ အစာအိမ္ ထဲက အခၽြဲလႊာကုိ ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကပါ တယ္။ အကာအကြယ္မဲ့ သြားတဲ့ အတြင္းလႊာကုိ နဂုိထြက္ရွိေနတဲ့ အက္ စစ္ကစားၿပီးခ်ိဳင့္ခြက္ အနာေတြေပၚေပါက္ လာရတာျဖစ္ပါတယ္။
ဗက္တီးရီးယားပုိးမႊား ေတြ အစာအိမ္ထဲ ကုိဘယ္ပုံဘယ္နည္း နဲ႔၀င္ေရာက္လာသလဲ ဆုိတာကုိ တိတိက် က် မသိရွိၾကေသး ေပမယ့္ေ၀ဒနာသည္ ရဲ႕ တံေတြးနဲ႔ မစင္ ထဲမွာလည္း ပုိးမႊား ေတြကုိ ေတြ႕ရွိေနရတာေၾကာင့္ အစား အစာနဲ႔ ေရကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္ ပ်ံ႕ပြားလာရတယ္လုိ႔ မွတ္ယူထားၾက ပါတယ္။ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ထဲကုိ ငယ္စဥ္ ကတည္းက ဗက္တီးရီးယားပုိးမႊားေတြ ၀င္ေရာက္ေနၿပီး အသက္ႀကီးလာမွ အစာအိမ္ေရာဂါ ျဖစ္လာရသူေတြ လည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။

ဗုိက္ထဲမွာ အစာရွိရွိ မရွိရွိနာ

အစာအိမ္နာ ေ၀ဒနာသည္ တစ္ ေယာက္ဟာ ရင္ညြန္႔နဲ႔ ၀မ္းဗုိက္ထဲက ေနပူေလာင္နာက်င္တဲ့ ေ၀ဒနာကုိ ခံစားၾကရတတ္ပါတယ္။ ရင္ပူတယ္ လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အစာအိမ္ထဲက အနာက အစာစားလိုက္ရင္ပုိမုိနာ က်င္လာတတ္ၿပီး၊ အူသိမ္ဦးပုိင္းထဲက အနာေတြကေတာ့ အစာစားလုိက္ရင္ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။ အစာ စားၿပီး ၂ နာရီ၊ ၃ နာရီအၾကာမွ ျပန္လည္နာက်င္လာတတ္ၾကပါတယ္။ ေ၀ဒနာထပ္တလဲလဲ ခံစားေနရတဲ့သူ ေတြမွာ ဗုိက္ေအာင့္လြန္းလုိ႔ ၀မ္းဗုိက္ ကုိ ေရေႏြးအိတ္နဲ႔ကပ္၊ ေရေႏြးပုလင္း နဲ႔ ကပ္နဲ႔ ဗုိက္တစ္ခုလုံး နီရဲၿပီး မီးေလာင္ဖုေတြ ထြက္လာတာ ကိုေတာင္ ေတြ႕ျမင္ရဖူးပါတယ္။  

အက္စစ္ဓာတ္ကုိ ေခ်ဖ်က္ႏုိင္ဖုိ႔

ဗုိက္နာလာရင္ ဂ်ဲလ္မက္ေဆး ျပား ၀ါးစားၿပီး သက္သာသြားသူေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူနာေတြက ေဆာ္ ဒါမႈန္႔ကုိ မ်ိဳခ်တတ္ၾကပါတယ္။ အစာ အိမ္ေဆးလုိ႔ ေခၚဆုိေနၾကတဲ့ ေဆာ္ ဒါမင့္၊ အလူပင္း၊ ဒုိင္ဂ်င္းနဲ႔ M.O.M ေဆးျပားေတြနဲ႔လည္း သက္သာတတ္ ၾကပါတယ္။ ႏြားႏုိ႔ေသာက္ၿပီး သက္ သာသြားသူေတြရွိသလုိ ႏြယ္ခ်ိဳ၊ လ်က္ ဆား၊ ေလႏုိင္ေဆးနဲ႔ လွ်ာပြတ္ေဆး ေတြလ်က္ၿပီး သက္သာသြားရသူေတြ လည္းရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ေပၚလာတဲ့ စီမက္တက္ဒင္း၊ ရာနီ တက္ဒင္း၊ အုိးမက္ဇ္ စတဲ့ေဆး၀ါးေတြ ကုိ ယေန႔ေခတ္ လူနာေတြ ေသာက္ ရပါ မ်ားလြန္းလုိ႔ ေဆးနာမည္ေတြကုိ ေတာင္ အလြတ္ရေနၾကပါတယ္။ ဒီ ေဆး၀ါးေတြ အကုန္လုံးဟာ အက္စစ္ ဓါတ္ကုိ ပ်က္ျပယ္ေစၿပီး အက္စစ္ အထြက္နည္းေအာင္လည္း တားဆီး ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဗက္တီးရီးယားပုိးမႊား ကုိ ေခ်မႈန္းသုတ္သင္တာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ အစာအိမ္ေရာဂါမၾကာခဏ ျပန္ထလာႏုိင္ပါတယ္။
အစာအိမ္နာ အျမစ္ျပတ္ရေအာင္
အစာအိမ္ ေရာ ဂါ အျမစ္ျပတ္ ေပ်ာက္ကင္း ေအာင္ ဗက္ တီးရီးယား ပုိးသတ္ ေဆးေတြ ကုိပါ ပူးတြဲ တုိက္ေကၽြး ဖုိ႔ လုိ အပ္ပါ တယ္။အစာအိမ္ ထဲမွာ ပုိးမႊား ေတြရွိ၊ မရွိအစာ အိမ္ထဲကုိ မွန္ ေျပာင္းထည့္ စစ္ေဆးလုိ႔ရပါတယ္။ အစာအိမ္အခၽြဲနဲ႔ အသားစ ကုိထုတ္ယူၿပီး ပုိးမႊားကုိ ရွာေဖြၾကည့္ ၾကရပါတယ္။ မွန္ေျပာင္းမသြင္းဘဲနဲ႔ ေဆးေတာင့္မ်ိဳ ခ်ခိုင္းၿပီး အာေငြ႕ကုိ တုိင္းထြာၾကည့္ ရင္လည္း ပုိးရွိ၊ မရွိ သိရွိႏုိင္ပါတယ္။ ပုိးေတြ႕ၿပီဆုိရင္ေတာ့ ပဋိဇီ၀ပုိးသတ္ေဆးေတြကုိ ၂ ပတ္က ေန ၄ ပတ္ၾကာေအာင္ တုိက္ေကၽြးၾက ရပါ့မယ္။ အက္စစ္ အထြက္ေလ်ာ့ေဆး ေတြကုိလည္း ၆ ပတ္ၾကာေအာင္ ေသာက္ သုံးဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။  

အစာအိမ္နာရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးအေထြေထြ

ေသြးယုိထြက္ေနတဲ့ အစာအိမ္ အနာေၾကာင့္ ေကာ္ဖီေရာင္ေတြ အန္ လာႏုိင္ၿပီး၊ ၀မ္းမည္းမည္းသြားတာ ေတြလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။ နီရဲေနတဲ့ ေသြးဟာ အက္စစ္နဲ႔ထိေတြ႕လုိက္ရင္ ေကာ္ဖီေရာင္ကုိ ေျပာင္းသြားၿပီး မစင္ နဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါမွာ ကတၱရာေစးလုိ မည္းနက္ၿပီး ေစးပ်စ္သြားတတ္ပါ တယ္။ အနာက အစာအိမ္နံရံတစ္ခု လုံးကုိ စားသြားရင္ေတာ့ အစာအိမ္ ေပါက္ၿပီး အစာေတြ ၀မ္းေခါင္းထဲကုိ ထြက္က်လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ၀မ္းဗုိက္တစ္ျပင္လုံး မခ်ိမဆံ့ နာက်င္ လာၿပီး ပ်ဥ္ျပားႀကီးလုိတင္းရင္းေန တတ္ပါတယ္။ ေဆး႐ုံတင္ၿပီး အေရး ေပၚခြဲစိတ္ကုသဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အူသိ္မ္ထဲက အနာေတြက အမာရြတ္ ထင္က်န္ရစ္ၿပီး အူက်ဥ္းသြားရသူေတြ လည္းရွိတတ္ပါတယ္။ အူက်ဥ္းလူနာ ဟာ အစာစားၿပီးတုိင္း အန္တတ္ပါ တယ္။ ေဆး႐ုံတင္ ခြဲစိတ္ကုသေပးရပါ တယ္။ အစာအိမ္ေရာဂါကေန အစာအိမ္ ကင္ဆာအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားရသူ ေတြကုိလည္း ရွားရွားပါးပါး ေတြ႕ရွိရ ႏုိင္ပါေသးတယ္။

ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ အစားအစာေတြ

အစာအိမ္ေရာဂါ ျဖစ္လာၿပီဆုိ ရင္ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္၊ သံပရာ ရည္၊ င႐ုတ္သီး၊ ခ်င္း၊ စပါကလင္နဲ႔ ဘိလပ္ရည္ေတြဟာ အနာကုိ ပုိမုိဆုိးရြားသြားေစႏုိင္တဲ့အတြက္ ေရွာင္ရွားဖုိ႔လို အပ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္နဲ႔ အရက္ကုိ လုံး၀ေရွာင္ၾကဥ္ၾကရပါ့မယ္။ အက္စပရင္ ေဆးနဲ႔ အက္စစ္ပါတဲ့ အကုိက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၀ါးေတြကုိ မေသာက္သုံးသင့္ ေတာ့ပါဘူး။ ေသြးတုိး၊ ႏွလုံး၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါတစ္ခုခုနဲ႔ ယွဥ္တြဲျဖစ္ေပၚေနရင္ ေဆာ္ဒါမ်ိဳတာကုိလည္း ေရွာင္ရွားဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့အစာကုိ နည္းနည္းခ်င္း ခဏခဏ တစ္ေန႔ကုိ ၆ ခါေလာက္ စားေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။
အစာအိမ္နာ ထဖူးရင္
အစာအိမ္ေရာဂါကုိ မိသားစု ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး H.Pylori ဗက္တီးရီးယားပုိး ရွိ၊ မရွိ တုိင္ပင္စစ္ေဆးဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ အစာအိမ္ မွန္ေျပာင္းၾကည့္ဖုိ႔နဲ႔ ေဆးမ်ိဳၿပီး ဓာတ္မွန္႐ုိက္ဖုိ႔လုိအပ္ရင္ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဆရာေတြ ဆီကုိ လႊဲေျပာင္းေပးပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါအျမစ္ျပတ္ေစဖုိ႔ ပဋိဇီ၀ပုိးသတ္ေဆးေတြကုိ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ေသာက္သုံးဖုိ႔လုိအပ္ပါေၾကာင္း အစာအိမ္ေရာဂါ သိမွတ္ စရာအျဖစ္ တင္ဆက္ေပးလုိက္ရပါတယ္။


ေဒါက္တာျမင့္ဦး(ဂ်ီပီ)