ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ႏွင့္ေတြ႕ ဆံုေမးျမန္ျခင္း

by Kyaw Aye on Tuesday, June 5, 2012 at 5:42am 

by နဒီ ဧရာ on Friday, October 14, 2011 at 6:55pm

ယခုေဆာင္းပါးသည္ ျပည္သူ႕ ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၂၉  စက္တင္ဘာ၊၂၀၁၁ ၊  ႀကာသပေတးေန႕ ၊အတြဲ ၂၊ အမွတ္ ၆၂ မွကူးယူေဖၚျပပါသည္။ယင္း   ေတြ႕ ဆံုေမးျမန္းျခင္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္၏ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထား၊လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေပၚလြင္ထင္ရွားသည္ဟုယူဆပါသျဖင့္ ယခုလို အြန္လိုင္းရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကိုစိတ္ဝင္စားသူမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ျဖန္္႕ ေဝပါသည္။စားလံုးေပါင္းအမွားမ်ားေတြ႕ ရွိပါက ရိုက္ကူးသူ ကြ်န္ေတာ္ “နဒီဧရာ”ရဲ႕ အမွားသာျဖစ္ပါသည္။

ဤေတြ႕ ဆံုေမးျမန္းျခင္းကိုႀကိဳတင္ခြင့္မေတာင္းပဲ ျဖန္႕ေဝျခင္းအတြက္ အံတီေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ ႏွင့္ ျပည္သူ႕ ေခတ္ဂ်ာနယ္ ကို အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္ပါသည္။

က်န္ရွိေသာေဆာင္းပါးကို ေန႕ စဥ္ရိုက္ျပီးသမွ်တင္ဆက္ေပးသြားပါမည္။ မိတ္ေဆြမ်ားကိုေလးစားတဲ့      နဒီဧရာ   ၁၄ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၁

ေမး-ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းအစ္မေျပာလိုက္တာရွိပါတယ္။ျမန္မာျပည္မွာအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနရွိေနျပီဆိုတာ၊အဲဒါဟာ အစ္မ အစိုးရပိုင္းကပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕  ထိေတြ႕ ေျပာဆိုတာကျမင္လာတာလား၊ကြ်န္ေတာ္တို႕ အမ်ားျပည္သူေတြပါ ျမင္ေနရတဲ့အေနအထားေတြ၊ဥပမာ-သမၼတမိန္႕ ခြန္းတို႕၊လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မိန္ခြန္းတို႕ ၊လႊတ္ေတာ္မွာေဆြးေႏြးတာတို႕၊စီးပြားေရးအပါအဝင္ က႑ေတြမွာေဆြးေႏြးတာတို႕ စတာေတြအရေျပာတာလား။

ေျဖ-ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဘာေတြထက္ တကယ္ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လုပ္ငန္းေတြကိုပဲပိုျပီးေတာ့အေလးထားပါတယ္။ဥပမာဆိုရင္ အလုပ္သမားသမဂၢေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ထြက္လာတဲ့ဥပေဒေတြ၊အဲဒီဟာက ကြ်န္မ နားလည္သေလာက္ကေတာ့ ILO ကတင္ျပတဲ့အတိုင္း ဒီစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြက ကိုက္ညီတယ္လို႕ နားလည္ပါတယ္။အဲဒါဆိုလို႕ ရွိရင္ေတာ့ ဒါကေတာ့တကယ့္တိုးတက္မႈလို႕ ေျပာႏိုင္တယ္။လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေဆြးေႏြးတာေတြကေတာ့အခုထက္ထိ ဥပေဒရယ္လို႕ ျဖစ္လာတယ္ရယ္လို႕ မႀကားရေသးဘူး။ေဆြးေႏြးတာေတာ့ေဆြးေႏြးတာေပါ့။အဲဒါထက္ပိုျပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက တကယ့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေျခအေန။

       ဘာပဲေျပာေျပာ မီဒီယာေတြက နည္းနည္းပါးပါး အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ပိုျပီးေတာ့ လြတ္လပ္မႈရလာတယ္။

       ေနာက္တစ္ခုက ဧရာဝတီကိစၥမွာဆိုလို႕ ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္မွာေဆြးေႏြးရတဲ့အထိေရာက္လာတယ္ဆိုတာ ျပည္သူရဲ႕ အသံေႀကာင့္၊ျပည္သူရဲ႕ အသံက ဘာပဲေျပာေျပာ လ်စ္လ်ဴရႈလို႕ မရေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အသိက ဝင္လာတယ္လို႕ ကြ်န္မထင္တယ္။အဲဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕ ျပည္သူရဲ႕ အသံကိုလူေတြက နားေထာင္ရျပီဆိုလို႕ ရွိရင္ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္လာျပီ။ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္သြားျပီလို႕ေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးဘူးေပါ့။

  စတင္ေနျပီလို႕ ဆိုရေလာက္ေအာင္

ေမး-ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ဖို႕ အေနအထားေတာ့ ျမင္ေနရျပီလို႕ ဆိုတာေပါ့ေနာ္။သို႕ေသာ္ ေျပာင္းလဲမႈ  တကယ္စတင္ေနျပီလို႕ ဆိုရေလာက္ေအာင္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လိုဟာမ်ိဳးေတြ ျမင္ရဖို႕ လိုပါသလဲ။

ေျဖ-အလုပ္သမားသမဂၢ နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ေတာ့စတင္ေနျပီလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဒါကဥပေဒျဖစ္သြားျပီ။ဒီဟာကိုဘယ္ေလာက္အထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖၚမွာလည္းဆိုတာကိုေတာ့ ႀကည့္ရမွာေပါ့။တျခားေျပာင္းလဲမႈေတြက အမ်ားေျပာေနတဲ့ ကိစၥကေတာ့ အက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ေပးဖို႕ ကိစၥ၊ဒါကအင္မတန္မွအေရးႀကီးပါတယ္။အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အခုဆိုလို႕ ရွိရင္အက်ဥ္းသားေတြအစား ယံုႀကည္ခ်က္ေႀကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူမ်ားလို႕ ေျပာတာကို ဒါကို ကြ်န္မလက္ခံပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕ လည္းဆိုေတာ့ ဒီဟာကလည္း ဒီအေပၚမွာအေျခခံျပီးေတာ့ ေျပာရတာ ပိုျပီးေတာ့လည္းလြယ္တယ္။ဒီမိုုကေရစီစနစ္မွာဆိုရင္ မတူညိတဲ့ သေဘာထားေတြ။မတူညီတဲ့ယုုံႀကည္ခ်က္ေတြကိုလက္ခံႏိုင္ရမယ္။အဲဒါေတြကိုခြင့္ျပဳႏိုင္ရမယ္။အဲဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕ ယုံႀကည္ခ်က္ေႀကာင့္အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့သူေတြကို လႊတ္ေပးဖို႕ ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေႀကာင္းေပၚမွာ တကယ္ပဲသြားေနျပီလားဆိုတာ

ဆံုးျဖတ္ဖို႕ အတြက္သိပ္အေရးႀကီးတာျဖစ္တယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး

ေမး-ေျပာင္းလဲမႈဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး ေျပာဆိုႀကတဲ့အထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ႕ အေႀကာင္းတစ္ခုလည္းပါပါတယ္။အဲဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။

ေျဖ-တိုင္းရင္းသားနဲ႕  ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ လူတိုင္းကစိုးရိမ္ႀကတယ္။ဒါလည္းျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တာပဲ။ဒီႏိုင္ငံကျပည္ေထာင္စု၊တိုင္း

      ရင္းသားလူမ်္ိဳးစုေတြနဲ႕  တည္ေဆာက္ထားတဲ့ျပည္ေထာင္စု၊ဒီျပည္ေထာင္စုကေနတိုးတက္ဖို႕ ဆိုတာျငိမ္ခ်မ္းေရးရွိမွ၊ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိပဲ

     နဲ႕ ဘယ္တိုင္းျပည္မွ တကယ့္တိုးတက္မႈကိုမရႏိုင္ဘူး။အဲဒီဟာကိုလည္း အားလံုးကဝိုင္းျပီးေျပာႀကဆိုႀကတာကို ကြ်န္မ သေဘာက်

      တယ္။စျပီးေတာ့ေျပာတာ၊ဒီအသံေတြထြက္လာတာ။ဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕  အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေန ျမင္ေနရျပီ ဆိုတာဒါေတြ

    ေပါ့။အသံေတြေပါ့။အသံေတြႀကားေနရတာ၊အသံႀကားရံုနဲ႕ ေတာ့မျပီးေသးဘးူ။အသံေတြႀကားျပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအသံေတြ နား

    ေထာင္ျပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခါ ဘာဆက္လုပ္ဦးမလဲဆိုတာကေတာ့ အဲဒါေတြက ေစာင့္ျပီးေတာ့ႀကည့္ရမယ္။

ျပည္သူကိုအသိေပးႏိုင္မယ့္အခ်ိန္

ေမး-အစိုးရပိုင္း ပုုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕  ေဆြးေႏြးတဲ့အေႀကာင္းအရာေတြကို ေလာေလာဆယ္ မေျပာႏိုင္ေသးတဲ့ အေႀကာင္း အမ ေျဖေလ့ရွိတာေတြ႕

      ရပါတယ္။အဲဒါေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ ေရာက္ရင္ အမ်ားျပည္သူကို အသိေပးႏိုင္မွာလဲခင္ဗ်ာ။

ေျဖ-တိတိက်က်ေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး။သိပ္ျပိးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူးဆိုတာ ကြ်န္မတို႕ နားလည္ပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆို

      ေတာ့ ဒီလိုကိစၥေတြက သိပ္ျပီးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲတာနဲ႕ အမွ် ျပည္သူလူထုကလည္း ယံုႀကည္မႈေတြ နည္းသြားတတ္တယ္။အဲဒါေႀကာင့္

      မို႕ လို႕  ဒီလို ကိစၥေတြျဖစ္ဖို႕ ဆိုတာက အခ်ိန္အကန္႕ အသတ္ တစ္ခုအတြင္းမွာလုပ္ဖို႕ လိုတယ္လို႕ ေတာ့ ကြ်န္မတို႕ ထင္တယ္။ကြ်န္မ

      တို႕ အေနနဲ႕ လည္း အျမန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္လို႕ ေတာ့ ကြ်န္မတို႕  ႀကိဳးစားမွာပါ။ျပည္သူကေနျပီးေတာ့ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ဪ ဒါက

     ေတာ့ တိုးတက္မႈတစ္ခုပဲ ဆိုျပီးေတာ့ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနဟာ အျမန္ဆံုးေရာက္ဖို႕ လိုတယ္ဆိုတာ ကြ်န္မ လက္ခံပါတယ္။

ေမး-အမတို႕ ပံုမွန္ေတြ႕ ဖို႕ ညိွႏႈိင္းထားတာမ်ား ရွိသလားခင္ဗ်။

ေျဖ-ဒီလိုသေဘာမ်ိဳးရွိပါတယ္။တိတိက်က်ေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္၊ဘယ္အခ်ိန္၊ဘယ္အခ်ိန္လို႕ ေတာ့ မရွိပါဘူး။

                       တူညိတဲ့ကိစၥေတြ

ေမး-အစိုးရနဲ႕ မတူတာေတြ ေဘးဖယ္ထားျပီး တူတာေတြမွာ တြဲလုပ္မယ္လို႕ ႀကားရပါတယ္။တူတယ္ဆိုတာဘယ္ကိစၥေတြပါလဲ။တခ်ိဳ႕ က

       ေတာ့ တူတာေကာ ရွိရဲ႕ လားလို႕  ေဝဖန္ေျပာဆိုႀကတာေတြလည္းရွိပါတယ္။

ေျဖ-တူတယ္ဆိုတာကေတာ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳးနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြေပါ့။အစိုးရကလည္းဘာပဲေျပာေျပာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တယ္ဆို

      တာ ကြ်န္မတို႕ သိတယ္။ေနာက္ စီးပြားေရး တိုးတက္ေစခ်င္တယ္။ျပည္သူေတြရဲ႕ အေျခအေန ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းေစခ်င္တယ္။က်န္းမာ

      ေရး၊ပညာေရး အေျခအေနေတြေပါ့ေနာ္။အဲဒါေတြကေတာ့ တူညီတဲ့ ကိစၥေတြပဲ။အဲဒီဟာေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕လည္း ကြ်န္မ ေျပာျပီးပါျပီ

      တခ်ိဳ႕ ကတူညီတာေတြမ်ားရွိလို႕ လားဆိုတာ။တူညီတာေတြမရွိရင္ ပိုျပီးေတာ့ စကားေျပာဖို႕ လိုတယ္။တူညိတာေတြမရွိရင္ ပိုျပီးေဆြး

      ေႏြးဖို႕လိုတယ္။အဲသလို နည္းနဲ႕ ပဲ တူညီတဲ့ဟာေတြ ရွိေအာင္ ေဆာက္တည္ရမွာေပါ့။ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေနတဲ့သူေတြ အားလံုးဟာ လံုးဝ

     တူညီတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ဘာပဲေျပာေျပာ လွ်ပ္စစ္မီးမလံုေလာက္ဖူးဆိုတာေလာက္ေတာ့ အားလံုးသိႀကတာပဲ။

    ဥပမာအားျဖင့္ေျပာတာပါ။ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေနတဲ့ လူေတြ ႀကားထဲမွာ တူညီမႈလံုးဝ မရွိဘူးဆိုတာ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ႏိုင္ငံျခားသားေတြ

    ေတာင္မွ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ခဏလာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျပည္သူနဲ႕ အတူတူ ခံစားရတဲ့ဟာေတြ ရွိတာပဲ။ဥပမာ လမ္းမေကာင္းဆိုရင္ သူတို႕

     ကားေတြလည္း ခုန္တာပဲ။ဗမာေတြရဲ႕ ကားေတြမွ ခုန္တာမွမဟုတ္တာ။

                                အစိုးရေပၚယံုႀကည္မႈ

ေမး-အခု အစ္မ ေျပာတဲ့ စကားေတြအရဆိုရင္ အစ္မ အေနနဲ႕ အစိုးရနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အျမင္၊အစိုးရနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ယံုႀကည္မႈပိုရွိလာတယ္

       လို႕ ျမင္ရပါတယ္။အဲဒါဟုတ္ပါသလား။

ေျဖ-ကြ်န္မ ေျပာျပီးပါျပီ။ကြ်န္မအေနနဲ႕ ေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေကာင္းတဲ႕ ဖက္ကိုသြားခ်င္တယ္ဆိုတာေတာ့ ကြ်န္မ ယံုႀကည္တယ္။

       ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို တကယ္လိုလားတယ္ဆိုတာ ကြ်န္မယံုုႀကည္တယ္။

                                      လူထုအံုႀကြမႈသေဘာထား

ေမး-အေျခအေနေတြက ေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ေရာက္ေနျပီလို႕ အစ္မ ယံုႀကည္တယ္။တစ္ဖက္ကလည္း ေဆြေႏြးမႈေတြလုပ္ေန

       တယ္ေပါ့။ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ အင္အားစုေတြက တပ္မေတာ္အေျခခံတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္အေနနဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕

       ျပဳလုပ္မွာမဟုတ္ဘူး။ဒါမ်ိဳးက လူထုအံုႀကြမႈေတြနဲ႕ တိုက္မွ ေျပာင္းလဲမွာလို႕ တစ္စြန္းတစ္စ ေျပာေနတာေတြ ႀကားရတယ္။အစ္မ

       သေဘာထား သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ-အဲဒါေတာ့ကြ်န္မတို႕ အေနနဲ႕ က ဒါကိုပညာေပးျပီးေတာ့ စည္းရံုးဖို႕ လိုတာေပါ့။ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ လြတ္လပ္ေရး ကာလကိုသြား

      မယ္(ျပန္ႀကည့္မယ္)ဆိုရင္ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးတာေတာင္မွ ေႀကညာျပီးတာေတာင္မွ ဒါေရႊရည္စိမ္လြတ္လပ္ေရးပါဆိုျပီးေတာ့ ေျပာ

      တာ ရွိတယ္။ဒါမ်ိဳးကေတာ့ ရွိတာေပါ့။ဒါမ်ိဳးကေတာ့မတူတဲ့သေဘာထားေပါ့။ကြ်န္မတို႕ က ဒီမိုကေရစီကိုယံုႀကည္တာမို႕ လိုု႕  မတူတဲ့

      သေဘာထားရွိတယ္ဆိုတာ လက္ခံတယ္။မတူတဲ့ သေဘာထားေတြကို ညွိမယ္။တိုင္းျပည္အတြက္ ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြကို သေဘာမ

      တူတဲ့သူ ရွိလို႕ ရပ္ရမယ္ မဟုတ္ဘူး။သေဘာမတူတဲ့သူေတာ့ရွိမွာပဲ။ဒါလူ႕ သဘာဝပဲ။သေဘာမတူတဲ့သူေတြ ရွိေပမယ့္လည္း တကယ္

      တမ္း တိုင္းျပည္ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ ယံုႀကည္လို႕ ရွိရင္ ျဖစ္လာမွာပဲ။

      သေဘာမတူတဲ့သူေတြကို သေဘာတူေအာင္လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ဒါေပမယ့္ တစ္ရာ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာတူလက္ခံတဲ့

      ကိစၥဆိုတာ မရွိခဲ့ဘူး။ဥပမာ- ထမင္းဆိုင္မွာ သြားစားရင္ေတာင္ တစ္ေယာက္ တစ္မ်ိဳးစားႀကတာပဲ။အားလံုး ဒါပဲစားဆိုရင္ ဘယ္ျဖစ္

      ႏိုင္မလဲ။ဒါေပမယ့္ ကိုယ္က တကယ္  ေစတနာနဲ႕  ဒါေလး စားႀကည့္ပါလားလို႕  ေျပာလို႕ စားႀကည့္လို႕ အားလံုးႀကိဳက္သြားတာေတာ့

      ရွိမွာေပါ့

                                                             ဥပေဒစိုုးမိုုးေရးလက္ေတြ႕ က်ဖိုု႕

ေမး-ကြ်န္ေတာ္တိုု႕တိုုင္းျပည္မွာ ဒီမိုုကေရစီျဖစ္ထြန္းဖိုု႕ နဲ႕ ပတ္သက္လိုု႕  ဒီမိုုကရက္တစ္အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြရွိလာဖိုု႕ လိုုတယ္။အျမစ္တြယ္ဖိုု႕ လိုုတယ္။ခိုုင္ခိုုင္မာမာ ျဖစ္လာဖိုု႕လိုုတယ္စသျဖင့္ေျပာႀကတာရွိပါတယ္။တိုုင္းျပည္မွာ အဲဒီအင္စတီက်ဴးေတြရဲ႕ အေျခအေနက ဘယ္လိုု ဘယ္ပံုု ရွိေနပါသလဲ။အဲဒါေတြ ရွိေနျပီလိုု႕ေကာ ယူဆပါသလား

ေျဖ-ကြ်န္မတိုု႕ကေတာ့ ပထမဦးဆံုုး စရမွာေတာ့ ဥပေဒေရးရာ။ကြ်န္မတိုု႕ အေနနဲ႕ ဒီတိုုင္းျပည္မွာ ဥပေဒစိုုးမိုုးေရး ရွိျပီလားဆိုုရင္မျမင္ရေသးဘူးလိုု႕ ဆိုုရမွာေပါ့။ဥပေဒစိုုးမိုုးေရးကိုု ဦးတည္တယ္ဆိုုတာကေတာ့ သမၼတကိုုယ္တိုုင္က မိန္႕ခြန္းထဲ

မွာေျပာခဲ့ျပီးျပီ။ဒါေပမဲ့ ဦးတည္တယ္ဆိုုရံုုနဲ႕ ေတာ့ မျပီးေသးဘူး။လက္ေတြ႕က်က် ျပႏိုင္ဖို႕ လိုမယ္။အဲဒီေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ထူေထာင္မယ္ဆို

လို႕ ရွိရင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးက အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ေနာက္တစ္ခုအေရးႀကိးတာက ေစာေစာကေျပာတဲ့ဟာေတြနဲ႕ ဆက္ႏြယ္ေနပါ

တယ္။မတူတဲ့သေဘာထားေတြ ရွိတယ္ဆိုတာလက္ခံတာ။အဲဒါက ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံတန္ဖိုးတစ္ခုပဲ။လက္မခံႏိုင္ဘူး ငါတို႕ နဲ႕ သေဘာ

ထားျခင္း အားလံုးက တူရမယ္ဆိုရင္ အဲဒါ ဒီမိုကေရစိမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ဒါကေတာ့အျပန္အလွန္ေပါ့။ကြ်န္မတို႕ အေနနဲ႕ လည္း လက္ခံရ

မယ္။ကြ်န္မတို႕ နဲ႕ သေဘာထားျခင္းမတူတဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္ဆိုတာလက္ခံရမယ္။အဲဒိအတိုင္းပဲ တစ္ဖက္နဲ႕ တစ္ဖက္လက္ခံရမယ္။ဒါေပမယ့္

ဒီမိုကေရစီရဲ႕ လုပ္ပံုလုပ္နည္းအရဆိုရင္ မတူတဲ့သေဘာထားေတြကို ဘယ္သူကညွိလဲဆိုရင္ ျပည္သူကညိ်တာပဲ။ျပည္သူရဲ့သေဘာထားက

လႊမ္းမိုးရမယ္။အဲဒါကေတာ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵလႊမ္းမိုးျပိဆိုရင္ မတူညီတဲ့အဖြဲ႕ အစည္းေတြ ပုဂၢိဳလ္ေတြႀကားထဲမွာ ညွိႏိုင္တာ မညွိႏိုင္တာထက္

ျပည္သူက ညွိသြားမယ္။ျပည္သူက ဆံုးျဖတ္သြားမယ့္သေဘာရွိတယ္။အဲဒီေတာ့ ျပည္သူကိုစည္းရံုးရမွာေပါ့။ကိုယ္ရဲ႕ အျမင္ကိုလက္ခံေစခ်င္

ရင္။အဲဒီေတာ့ ကြ်န္မတို႕ က ဒီမိုကေရစိ ဘာျဖစ္လို႕ ယံုႀကည္သလဲဆိုတာကို ျပည္သူက လက္ခံေအာင္လုပ္ႏိုင္မွ ျပည္သူကလည္း ဒီစနစ္

ကို အင္တိုက္အားတိုက္ အားေပး ေထာက္ခံမွာ။ျပိးေတာ့ ဒီလိုအေဆာက္အအံုေတြရွိလာဖို႕ ဆိုတာဟာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးက အေရးႀကီးတယ္။

မတူညီတဲ့သေဘာထားေတြကိုလက္ခံႏိုင္ဖို႕ ကအေရးႀကိးတယ္။ဥပမာ-လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ၊လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာႏိုင္ဆိုႏိုင္

လဲ။အာဏာရေနတဲ့ ပါတီနဲ႕ ဆန္႕ က်င္တဲ့ သေဘာထားေတြကိုဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာႏိုင္ဆိုႏိုင္လဲ၊ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္ေအာင္လို႕

သယ္ေဆာင္ႏိုင္သလဲဆိုတာ ဒါေတြက အမ်ားႀကီးစကားေျပာတယ္။

                                                             လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေျပာဆိုေနတာေတြ

ေမး-ဒီကေန႕ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေျပာဆိုေနတာေတြအရေကာ အဲဒီအေနအထားေတြ မတူတဲ့အယူအဆေတြ တင္ျပႏိုင္တဲ့အေနအထားေတြ

       ေတာ္ေတာ္တန္တန္ ရွိေနျပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါသလား။

ေျဖ-အဲဒီဟာကေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာလို႕ မရေသးဘူး။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ့ ကြ်န္မက လႊတ္ေတာ္မွာ တင္လိုက္တဲ့ အဆိုေတြမွာ

      မတူညီတဲ့ သေဘာထားေတြ ဘယ္ေလာက္ပါလဲဆိုတာ နည္းနည္း စဥ္းစားစရာျဖစ္တာေပါ့။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ့ အခု တင္တဲ့ထဲမွာ

      ဆိုလို႕ ရွိရင္ ကြ်န္မ မွတ္မိသေလာက္ေတာ့ လံုးဝ လက္မခံတာေတြထဲမွာ ရပ္ကြက္ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကိစၥ လက္မခံဘူး။ေနာက္

      ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္။အဲဒီ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတဲ့ ဟာေတြထဲမွာ ဆိုရင္ ျမစ္ဆံုကိစၥပါတယ္။ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတဲ့ဟာေတြ

      ကေတာ့ ကြ်န္မတို႕ က သေဘာက်တယ္။ဘာပဲေျပာေျပာ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတဲ့ဟာက ပထမအဆင့္ပဲ။ေဆြးေႏြးျပီးဆံုးျဖတ္တာက်ေတာ့

      အင္အားရွိတဲ့ပါတီက ဆံုးျဖတ္မွာပဲဆိုျပီးေတာ့ ေျပာတဲ့သူကလည္းေျပာတယ္ေပါ့။ဒါလည္းမွန္ပါတယ္။ဘာပဲေျပာေျပာ ျပည္သူရဲ႕ အသံ

      ကိုနားေထာင္ပါတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဒါတိုးတက္မႈလို႕ ဆိုရမယ္။တျခားကိစၥ ေတြမွာဆိုလုိ႕ ရွိရင္ အက်ဥ္းသားမ်ားြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႕ 

      ပတ္သက္တဲ့ တင္တဲ့ အဆိုကိုဆိုရင္လည္း ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတဲ့သေဘာ၊စဥ္းစားမယ္ဆိုတဲ့သေဘာရွိတယ္။ဒီဟာကို တိုးတက္မႈလို႕

      ကြ်န္မတို႕ လက္ခံတယ္။ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကေတာ့ ကြ်န္မတို႕ သိတဲ့ကိစၥေတြေပါ့။တင္ခြင့္ကိုမရွိတဲ့ အဆိုေတြ ရွိတာ၊မရွိတာေတြေတာ့၊ႀကိဳ

     ျပိးတင္ထားရတာဆိုေတာ့ က်တာမက်တာေတြ ဘာေတြလဲဆိုတာေတာ့ ကြ်န္မတို႕ ေျပာရခက္တယ္။

                                          တရားရံုးေတြ စီမံခန္႔ခြဲေရး

ေမး-ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရရွိဖို႕ အတြက္ကိုေကာ ဘယ္သူေတြက ဘယ္လို လုပ္ႏိုင္မလဲ။

ေျဖ-ဥပေဒစိုးမိုးရရွိဖို႔ အတြက္က အလုပ္ႏိုင္ဆံုးကေတာ့အစိုးရပဲ။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ့ တရားရံုးေတြကေန စမွာမဟုတ္လား။တရားရံုးေတြကို

      ဘယ္သူေတြစီမံခန္႔ခြဲလဲ။တရားရံုးေတြကို ျပည္သူကေန သြားျပီးေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲလို႔ မရဘူး။ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကလည္း သြားျပီး စီမံခန္႔ခြဲလို႔

      မရဘူး။အစိုးရက စီမံခန္႔ခြဲရမွာ။တရားရံုးေတြကေန စရမွာ။တရားရံုးေတြက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ တရားဥပေဒနဲ႔ ညီရဲ႕ လား။အဲဒီဟာက

      ေန စျပီးေတာ့ ႀကည့္ရမွာေပါ့။လူေတြကိုုဖမ္တယ္မဟုတ္လား။တရားဥပေဒနဲ႔ အညီဖမ္းတာ မဟုတ္ရင္ တရားရံုးက တရားဥပေဒနဲ႔အညီ

      ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရင္ အဲဒီလူေတြလြတ္ရမယ္ေလ။အဲဒီေတာ့ အဓိကကေတာ့ တရားရံုးေတြရဲ႕ စီမံခန္႕ ခြဲမႈပဲ။ဒါက ဥပေဒ၊ ဒါက အစိုးရက

      ကို္င္ရမယ့္ကိစၥ။

ေမး-ျပည္သူအေနနဲ႕ က ဘာေတြတတ္ႏိုင္မလဲ။

ေျဖ-ျပည္သူအေနနဲ႕ ကအသံေတြထြက္ရမွာေပါ့။ဒီလိုမတရားမႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥေတြေဖၚထုတ္ရမယ္။ဒါလည္း ကြ်န္မတို႕ လုပ္

      ေနတာႀကာပါျပီ။ဘယ္သူကိုျဖင့္ မတရားသျဖင့္ဖမ္းဆီးပါတယ္။ဘာေႀကာင့္မို႔ လို႔ ဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူးဆိုတာ ကြန္မတို႔ အတန္တန္

      ေျပာေနတဲ့ ကိစၥပဲ။

                                                   ျပည္သူလား အစိုးရလား

ေမး-ဒီမိုကရက္တစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ ျပန္လာဖို႕ ဆိုတာ ျပည္သူလူထုေပၚမွာ အဓိကမူတည္သလား၊အစိုးရေပၚမွာ အဓိက မူတည္သ

      လား။

ေျဖ-အစိုးရေပၚမွာမူတည္ပါတယ္။ကြ်န္မတို႕ ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆိုတာ ရွိတာႀကာပါျပီ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရကပဲ အာဏာအရပ္

      ရပ္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ စနစ္က လႊမ္းမိုးခဲ့တာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ခီ်လာျပီ။အဲဒီေတာ့ အခုအစိုးရေပၚမွာ အမ်ားႀကီး တာဝန္ရွိပါတယ္။ျပည္

      သူေတြက လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္၊လုပ္ရဲကိုင္ရဲတဲ့ အေလ့အက်င့္က မရွိေသးဘူး။ဒီအေလ့အက်င့္ရေအာင္လို႔ ၊ျပည္သူေတြကကိုယ္တိုင္က

      လည္း လုပ္ယူရမယ္။ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဥစၥာရင္လို ဥစၥာရင္ခဲေပါ့။ဒါေပမယ့္ တကယ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ထူေထာင္ခ်င္တဲ့ အစိုးရ

      ဆိုလို႔ရွိရင္ ကိုယ့္မွာဘယ္ေလာက္ တာဝန္ရွိသလဲဆိုတာ ျမင္ျပီးေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္ေပးရမယ္။

                                               ျပည္သူႏွင့္ယံုႀကည္မႈ

ေမး-ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ျဖစ္ပ်က္သမွ်ေတြကို ျခံဳငံု သံုးသပ္ရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဓိကျပႆနာေတြက ဘာေတြ႕လို႕ ဆိုမလဲ ခင္ဗ်ာ။

ေျဖ-ဘယ္ကစရမလဲ။အဓိက ျပႆနာလို႕ ေျပာလို႕ မရေပမယ့္  ကြ်န္မ အေနနဲ႔အင္မတန္မွအေရးႀကီးတဲ့ဟာတစ္ခုေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္

      သူေတြရဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုႀကည္မႈ မရွိတဲ့ကိစၥ၊ျပည္သူေတြရဲ႕ ကိုယ့္အင္အားကို ကိုယ္မယံုႀကည္တဲ့ကိစၥပဲ။ျပည္သူေတြက ကိုယ့္

      ကိုယ္ကိုယ္ ယံုႀကည္ရမယ္။ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တန္ဖိုးထားရမယ္။ငါတို႔ ျပည္သူေတြဟာ ငါတို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကံႀကမၼာကိုဖန္တီးႏိုင္တဲ့ဆို

      တဲ့ ယံုႀကည္မႈရွိရမယ္။ဒီယံုႀကည္မႈရွိျပီးမွ ငါတို႕ ဒီဟာကိုဘယ္လို လုပ္မလဲဆိုတာကိုေတြးမွာကိုး။ယံုႀကည္မႈ မရွိရင္ မေတြးဘူးေပါ့။

      ဥပမာဆိုလို႕ ရွိရင္ ပန္းခ်ီမဆြဲတတ္ဘူးလို႕  ကိုယ္ကိုယ္ကိုယ္ ထင္ေနတဲ့သူ ဘယ္ေတာ့မွ ပန္းခ်ီ စျပီး ဆြဲေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ဒါေပမဲ့

      သူ႕စိတ္ထဲမွာ ငါ့မွာေတာ့ အႏုပညာ ပါရမီပါတယ္။ငါေတာ့ ပန္းခ်ီဆြဲလို႕ ရွိရင္ ရမွာပဲလို႕  ယံုႀကည္တဲ့သူက စျပီးေတာ့ စုတ္တံ ဒါမွမ

      ဟုတ္ ခဲတံေလးကိုင္ျပိး စကၠဴေပၚမွာျခစ္ႀကည့္မွာပဲ။အဲဒီလိုမွပဲ စျပီးေတာ့ လုပ္ႏိုင္မွာေပါ့။အစကတည္းက မလုပ္ႏိုင္ပါဘူးဆိုတဲ့စိတ္နဲ႕

      ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္ေျမာက္မွာမဟုတ္ဘူး။

                                             ဒီတိုင္းျပည္ျပႆနာက ဘာေတြလဲ

ေမး-ျပင္ပကေန ႀကည့္မယ္ဆိုရင္ေကာ ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြက ဘာေတြလို႕ ထင္ျမင္စရာရွိမလဲ။

ေျဖ-ဒါေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျမင္ႀကတာေပါ့။တခ်ိဳ႕ က်ေတာ့ ျမန္မာေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ၊သမိုင္းထံုတမ္းစဥ္လာ အရကို ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြ

      ဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႕  မထိုက္တန္ဘူးဆိုျပီး ေျပာတဲ့သူေတြလည္းရွိတာ ႀကားရမွာေပါ့။အဲဒီလိုလူေတြလည္း ရွိတာပဲ။ဒါေပမဲ့ပညာရွင္ေတာ္

      ေတာ္မ်ားမ်ားက ေျပာတာပဲ။ႏိုင္ငံေတြဟာ သမိုင္းရဲ႕ အက်ဥ္းသားေတြမဟုတ္ဘူး။သမိုင္းကဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သမိုင္းအစဥ္အလာက

      ေန ရုန္းထြက္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိဖို႕၊ ဒါက ကိုယ့္ရဲ႕ ဆႏၵ၊ကိုယ္ရဲ႕ ဇြဲေပၚမွာတည္ေတာ့ အရင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အတိတ္ကိုပဲ အျပစ္ပံုခ်တာကို

      ကြ်န္မ အယံုအႀကည္မရွိဘူး။ပစၥဳပၺန္ကိုပဲတည့္တည့္ႀကည့္၊ပစၥဳပၺန္ကိုပဲ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တာကိုလုပ္သြား။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ့ အေျပာင္း

      အလဲေတြကလည္းအမ်ားႀကီးပဲ။ဥပမာဆိုရင္ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာအရ ဗမာေတြက ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မသံုးႏိုင္ပါဘူးလို႕  ေျပာေနသူ

      ေတြက ၊ဒီထံုးတမ္းစဥ္လာ မျဖစ္တဲ့ကိစၥ၊အခု ဗမာေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ေနတာေတြ႕ရတယ္။ဥပမာဆိုရင္ အစားအေသာက္ပဲ ႀကည့္၊

      ကြ်န္မတို႕ ငယ္ငယ္တုန္းကဆိုရင္ ဒီေမာျပည္မွာဘာအစားအစာရလဲ။ဗမာ အစားအစာ၊ေနာက္  အိႏၵိယ အစားအစာနည္းနည္းရတယ္။

      တရုတ္အစားအစာနည္းနည္းရတယ္။ဒါပဲ။ဗမာအမ်ားစုက ဗမာအစားအစာပဲ စားတတ္ႀကတာပဲ။အခုက်ေတာ့ ကြ်န္မတို႕ မေတြ႕ ဖူးတဲ့

      အစာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးပဲ စားႀကတယ္။စားရံုတင္မကဘူး။အရသာေတြ႕ သြားတယ္။အဲဒီလိုေပါ့၊မေျပာင္းလဲႏိုင္ဘူးဆိုတာမဟုတ္ဘူး။အဲဒီ

      ေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံ ဘယ္လူမ်ိဳးမွ သမိုင္းရဲ႕ အက်ဥ္သားေတြမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့အျမင္ကို ကြ်န္မအမ်ားႀကီးေထာက္ခံတယ္။ကိုယ့္ဘာသာ

      ကိုယ္လုပ္ယူႏိုင္ရမယ္။မေအာင္ျမင္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတာင္မွ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းေတြ ရွိပါတယ္ ဆိုျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊

      စီးပြားေရး၊ပညာရွင္ေတြကေျပာလာျပီ။ေျပာလာျပီဆိုရင္ အခုနက ကြ်န္မ ေျပာလိုက္တဲ့အေပၚမွာ အေျခခံတာေပါ့ေနာ္။ကြ်န္မတို႕ အား

      လံုးက အတိတ္ရဲ႕ အက်ဥ္းသားေတြမဟုတ္ဘူး။အတိတ္ကေန ရုန္းထြက္ျပီးေတာ့  ပစၥဳပၺန္ကိုသံုးျပီးေတာ့ အနာဂတ္ကို တည္ေဆာက္

      ေနတယ္။တခ်ိဳ႕ ကေတာ့ ဒါက ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူးလို႕ ျမင္တဲ့သူေတြလည္း ရွိမွာေပါ့ေနာ္။တစ္ခုေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကြ်န္မ “ရဝမ္ဒါ” ကို

      ဥပမာထားျပီး ေျပာခ်င္တယ္။ရဝမ္ဒါဆိုရင္ တခါတည္း ေတာ္ေတာ္ကိုဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုပဲ။ဒါေပမဲ့ သူတို႕ ႏိုင္ငံ

      ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈေႀကာင့္မို႕ လို႕႕  ရဝမ္ဒါကို တခ်ိဳ႕ ကဆိုရင္ ဘယ္လိုတိုးတက္ ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့့ စံျပႏိုင္ငံ တစ္ခု

      အေနနဲ႕ ေတာင္မွေထာက္ျပေနႀကတယ္။ဒီေတာ့ အေျပာင္းအလဲ ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ မဟုတ္ဘူး။နံပါတ္တစ္က ဆႏၵေပါ့။ကြန္မ

      ထပ္တလဲလဲ ေျပာတဲ့ ေအာင္ျမင္ျခင္းတရားေလးပါးဆိုတာ ဆႏၵနဲ႕ စရမယ္။တကယ္ပဲ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိျပီဆိုရင္ ဆႏၵရွိက လမ္း

      စရ၊လမ္စကိုရွာရမွာေပါ့။

                                                 ဖြံ႕ ျဖိဳးမႈနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ

ေမး-တိုင္းျပည္ဖြံ႕ ျဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႕ ၊တိုင္းျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားမႈနဲ႕  ဘယ္ဟာက အရင္က်သလဲ ဆိုတာ ေျပာႀကတာေတြရွိတယ္။

       အစ္မအေနနဲ႕ ဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ-လက္တြဲသြားရမွာေပါ့၊ဒီလိုဖြံ႕ ျဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႕ ဒီမိုကေရစီကို ခြဲျပီးလုပ္တယ္ဆိုတာ ဒါဟာ သဘာဝမက်တဲ့ ခြဲျခားမႈပါ။ဒါက ခြဲျခားမယ္ဆို

      ျပိး ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ခြဲျခားမႈပဲ။တကယ္ေတာ့ ခြဲျခားလို႕ မရပါဘူး။တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ ျဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုတာ ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး

      စနစ္နဲ႕ အမ်ားႀကီးနဲ႕ ဆိုင္တယ္။ဒီႏိုင္ငံေရး စနစ္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီ ဟုတ္လား မဟုတ္လားဆိုတဲ့ စကားေတြက ေျပာလာတာေပါ့။ကြ်န္

      မ တို႕ က ဒီမိုကေရစီစနစ္က ဖြံ႕ ျဖိဳးတိုးတက္မႈကိုအားေပးတယ္လို႕ ဘာလို႕ ယံုသလဲဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာဆိုရင္ အေရးႀကီးဆံုး   

      ကိစၥတစ္ခုက တာဝန္ယူမႈ (accountability) ေပါ့။ ျမင္သာမႈ (transparency) ေပါ့။အဲဒါေတြ ရွိရမယ္။အဲဒီဟာေတြက ဖြံ႕ ျဖိဳးမႈ

      အတြက္ အရမ္း အေရးတယ္။ႀကားဖူးလား မသိဘူး။ ႏိုင္ငံေရး ဟာသကြက္တစ္ကြက္ရွိတယ္ေလ။

                                               တံတားႀကီး ေဆာက္လိုက္လို႕

      ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္က တျခားႏိုင္ငံကိုသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အာဏာရွင္ အခ်င္းခ်င္း တျခားႏိုင္ငံက အာဏာရွင္က

      ေတာ္ေတာ္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ခ့ံခ့ံညားညား ဆိုေတာ့ ဟိုတစ္ေယာက္က အားက်လို႕ ဘယ္လို႕ ေႀကာင့္လဲေမးေတာ့၊ ဟိုမွာႀကည့္ ဟို

      တံတားႀကိး ေဆာက္လိုက္လို႕ ဒီလိုျဖစ္လာတယ္လို႕ ေျပာတယ္တဲ့။ေနာက္ေတာ့ ဧည့္သည္အာဏာရွင္က သင္ခန္းစာယူျပီး ျပန္သြားျပီး

      ေနာက္ နည္းနည္းႀကာေတာ့  သူ႕ မိတ္ေဆြအာဏာရွင္ႀကီးကိုျပန္ဖိတ္လို႕ သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူကပိုေတာင္ ခမ္းနားေသးတာေပါ့။

      ေနပံုထိုင္ပံုက။ဟိုတစ္ေယာက္ကေမးတယ္တဲ့၊ခင္ဗ်ား ဘယ္ႏွယ့္ေႀကာင့္ဒီေလာက္ခ်မ္းသာသြားတာလဲဆိုေတာ့ သူက ျပတင္းေပါက္

      ကေန ဟိုတံတားႀကီးႀကည့္ ဆိုျပီး ျပတယ္။ဘယ္မွာလဲ တံတားလည္းမျမင္ဘူးေပါ့။(တံတားက မရွိဘူး)အဲဒါေႀကာင့္ ခ်မ္းသာတာေပါ့။

      အဲဒါမ်ိဳးေတြဆိုတာက ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆို ဒါေတြက ေမးတာျမန္းတာေတြျဖစ္မယ္။ဘယ္မွာလဲတံတား

      ဆိုတဲ့ ေမးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရွိရမယ္။ဒါေႀကာင့္မို႕  ဖြံ႕ ျဖိဳးမႈနဲ႕ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဒြန္တြဲျပီးေတာ့ ျမင္ရမယ္လို႕ ကြ်န္မကေတာ့ ယံု

      ႀကည္တယ္။

ေမး-ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚ ဖို႕  institution ေတြအေႀကာင္း ေစာေစာက နည္းနည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ civil society ဆိုတဲ့ လူမႈအဖြဲ႕ အ

       စည္းေတြ ထြန္းကားမႈကေရာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အေထာက္အထူျပဳပါသလဲ။

                                            ျပည္သူေတြ တာဝန္ယူႏိုင္ျပီဆိုရင္

ေျဖ-ဒါကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဒါက ျပည္သူနဲ႕ ဆိုင္တယ္။ျပည္သူရဲ႕ က႑က သိပ္ျပီးအေရးႀကီးတယ္။တကယ္

      စစ္မွန္တဲ့ civil society ဆိုတာ ျပည္သူကိုအေျခခံျပီး ျပည္သူထဲကေပါက္ဖြားလာတာ။အဲဒီေတာ့ တစ္နည္းအားးျဖင့္ civil society

      အင္အားႀကီးလာတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြက တာဝန္ယူလာတယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပဲ။ျပည္သူေတြကတာဝန္ယူႏိုင္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ဒီႏိုင္ငံ

      တစ္ခုရဲ႕ တိုးတက္မႈဟာ အင္မတန္အားရစရာျဖစ္လာမယ္။civil society ဆိုတာ အစိုးရနဲ႕ မဆိုင္တဲ့အဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊အစိုးရမဟုတ္ပဲ

      ျပည္သူေတြက မိမိတို႕ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္အရ လုပ္တာေပါ့။ကြ်န္မတို႕  ဒီမိုကေရစီ  ကြန္ရက္ထဲမွာဆိုရင္ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြအမ်ားျမင္ရ

      တယ္။အဲဒီရပ္ကြက္မွာ ေက်ာင္းသူေတြ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စုျပီး စာသင္ေက်ာင္းေလး တစ္ခု ထူေထာင္လိုက္တယ္။ဘုန္းေတာ္ႀကီး

      ေက်ာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ကေလးေတြကို စာသင္ေပးေနတာရွိတယ္။ဒီ့အျပင္ တျခားနည္းေတြနဲ႕  ေဆးကုသတဲ့နည္ေတြနဲ႕

      ကူညီေနတာေတြရွိတယ္။အဲဒီလိုေပါ့ ျပည္သူေတြက ငါတို႕ ဟာ ငါတို႕ ကူညီႏိုင္တယ္။ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကူညီႏိုင္တယ္။ကိုယ္အတြက္

      ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ဘယ္သူကိုမွ အားမကိုးရဘူး။ေစာေစာက ကြ်န္မေျပာတဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္ေပါ့။ငါတို႕ လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ယံုႀကည္

      ခ်က္က စလာျပီဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီကို အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူေပးပါတယ္။

                                    Civil Society မ်ားရဲ႕ အေနအထား

ေမး-အခု ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ civil society ေတြ အဖြဲ႕ အစည္းေတြရဲ႕ အေနအထားက ဘယ္ေလာက္အားေကာင္းေနျပီလဲလို႕ ျမင္လဲ။

ေျဖ-စေနဆဲလို႕ ေျပာရမွာေပါ့။အားေကာင္းလာျပီလို႕ မေျပာႏိုင္ဘူး။ဒါေပမဲ့ အားယူလာျပီလို႕ ေတာ့ ေျပာႏိုင္တယ္လို႕ ထင္တယ္။

ေမး-သူတို႕  အားေကာင္းဖို႕  ဘာေတြ လုပ္သင့္တယ္လို႕  အႀကံေပးခ်င္တာရွိတယ္။

ေျဖ-ဟိုဘက္ ဒီဘက္ေပါ့။အားေကာင္းလာဖို႕ ဆိုတာမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြလည္း ရွိရမယ္။ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံစနစ္ေတြ ဥပေဒေတြနဲ႕ လည္း

      ဆိုင္တယ္။ဥပေဒေတြ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြ ေျပာင္းဖို႕ ဆိုတာ တစ္ဖက္ကလည္း လုပ္ယူရတယ္။စျပီးေတာ့ ႀကိဳးစားရမွာပဲ။ အခု   

      ဒီအင္တာဗ်ဴး ထည့္ခ်င္လို႕ ရွိရင္ ထည့္ေတာ့ႀကည့္ရမွာေပါ့။ထည့္မႀကည့္ပဲနဲ႕ ေတာ့ ထည့္လို႕  ရ မရ ဘယ္သိမလဲ။ထည့္ႀကည့္လို႕

      ရွိရင္ ရရင္လည္း ရမွာေပါ့။အဲဒီေတာ့ လုပ္ႀကည့္ရင္းနဲ႕ ဒီတစ္ခါမရရင္ ေနာက္တစ္ေခါက္ ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။လုပ္ႀကည့္ရင္းနဲ႕ လည္းရ

      သြားမွာေပါ့။

                                          အစိုးရကူညီရင္ပိုျမန္မယ္

ေမး-civil society ေတြအားေကာင္းဖို႕ အတြက္ အစိုးရဘက္ကေန ခြင့္ျပဳတဲ့ အားေပးကူညီတဲ့ အစိတ္အပိုင္းလည္းလိုတယ္လို႕ ေျပာခ်င္

       တာလား။

ေျဖ-အစိုးရဘက္က ကူညီရင္ေတာ့ ပိုျပီးျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အားေကာင္းလာမွာေပါ့။အစိုးရဘက္ကလည္းကူညီသင့္တာေပါ့။ဒါေပမဲ့ တစ္ခု

      ေတာ့ရွိပါတယ္။ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္မွ အစိုးရဘက္ကဒီလို civil society ေတြကို ကူညီတယ္ဆိုတာထက္ civil society

      ေတြ ျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို ဖန္တီးတယ္လို႕ ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။civil society ဆိုကတည္းက government မဟုတ္ေတာ့ဘူး

      ေလ။အစိုးရက ဝင္ျပီးပါေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါအစိုးရကိစၥျဖစ္သြားျပီ။ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းက civil society ေတြ

      ရွင္သန္အားေကာင္းႏိုင္တဲ့ အခင္းအက်င္းျဖစ္ဖို႕ ဆိုတာ အစိုးရနဲ႕ အမ်ားႀကီးဆိုင္တာေပါ့။ဒါေပမဲ့လည္း ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္က လုပ္

      ယူရမယ္။အစိုးရလုပ္ဖို႕ ပဲထိုင္ျပီးေစာင့္ေနလို႕ မျဖစ္ဘူး

                                   ျပည္သူေတြလည္းပါရမယ္

ေမး-civil society ရဲ႕ သဘာဝက အစိုးရနဲ႕ အျပိဳင္သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္လို႕ ေကာ ဆိုႏိုင္လား။

ေျဖ-ကြ်န္မကေတာ့အဲလိုရွိတယ္လို႕ မေျပာခ်င္ဘူး။မႀကာခင္ကေတာင္မွ ကြ်န္မ ေဆာင္းပါးတစ္ခုေရးထားတယ္။ဒါေပမဲ့ ဒါက ေတာ္ေတာ္နဲ႕

      ထြက္မွာ မဟုတ္ေသးဘူး။ အဲဒီမွာ ကြ်န္မ ေျပာထားတာရွိတယ္။အခုဆိုရင္ civil society ေတြက civil responsibility ျပည္သူေတြရဲ႕

      ကိုယ့္ရဲ႕ တာဝန္သိစိတ္နဲ႕ အစိုးရရဲ႕ အလုပ္ေတြကိုျဖည့္ဆည္းေပးတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႕ ကြ်န္မကျမင္ခ်င္တယ္။အစိုးရနဲ႕ ပဲ မလံုေလာက္ဘူး

      ဆိုတဲ့ အသိအျမင္ေပၚလာမွာေပါ့။အစိုးရတစ္ခုနဲ႕ မလံုေလာက္ဘူး။တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ တိုးတက္ဖို႕  တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ဖြံ႕ ျဖိဳးဖို႕ ဆိုတာ

      ျပည္သူေတြလည္းပါရမယ္။အစိုးရကိုျပိဳင္တာ၊အစိုးရကို မေက်နပ္တာ ဆိုတာထက္ အစိုးရရဲ႕ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္

      ဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။အစိုးရဆိုတာလည္း အကန္႕အသတ္နဲ႕ ပဲ လုပ္ႏိုင္တာ။အစိုးရ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥေတြရွိတယ္။အဲဒါေတြ ငါတို႕ ျပည�