ရာသီဖ်ား

by စာျကည့္တိုက္(ေရႊအိမ္စည္စာေပဒါနျပဳပါသည္) on Monday, April 2, 2012 at 3:15pm ·

Post Owner; ;ေဒါက္တာ သန္းဦး

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္ကမၻာ လံုးျခမ္းရွိ အာရွတိုက္၏ ေတာင္ဘက္ ထိုးထြက္လ်က္ ရွိေသာ

ကြ်န္းဆြယ္ႀကီး သံုးခု အနက္ အေရွ႕ဘက္ ဆံုး ျဖစ္ေသာ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ကြ်န္းဆြယ္တြင္ တည္ရွိၿပီး

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ားစု သံုးပံု ႏွစ္ပံု ေက်ာ္မွာ အပူပိုင္းဇံု အတြင္းတြင္ တည္ရွိကာ ေျမာက္ပိုင္း အခ်ိဳ႕

ေဒသ မ်ားသာ ေႏြးသမပိုင္း ဇံုတြင္ တည္ရွိ သျဖင့္ မုတ္သံုရာသီ ခံစားေသာ ရာသီ ျဖစ္သည္။ ေႏြ၊

မိုး၊ ေဆာင္း သံုး ရာသီ ခံစားေသာ သဘာဝ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေႏြမွ မိုးအကူး၊ မိုးမွ

ေဆာင္းအကူး၊ ေဆာင္းမွ ေႏြအကူး တို႔တြင္ ရာသီ အကူးအေျပာင္း ဖ်ားနာတတ္ ၾကသည္။

ဤသည္ကိုပင္ ရာသီဖ်ားဟု သတ္မွတ္ ၾကျခင္းပင္၊ ထိုသို႔ေသာ ကူးေျပာင္း ခ်ိန္မ်ားတြင္

အပူအေအး မညီမွ်မႈ၊ စြတ္စို ထိုင္းမိႈင္းမႈ၊ ပတ္ဖြဲ႕သိပ္သည္းမႈ စသည့္ ဥတုရာသီ ေဖာက္ျပန္မႈ

အလီလီကိုလည္း ခံစား ရတတ္သည္။ ထိုအခါ ႏွာမႊန္၊ ႏွာရည္ယို၊ ေခ်ာင္းဆိုး ခြ်ဲထ၊ တခ်ိဳ႕

ရင္ပါက်ပ္၊ မ်က္စိနာ၊ အာသီးေရာင္ ၾက႐ံုမွ်မက တုပ္ေကြး ဖ်ားလည္း ဖ်ားတတ္ ေပေသးသည္။

လူကို အႏၱရာယ္ျပဳ ေရာဂါရ ေစေသာ ေရာဂါ ပိုးမ်ားကို အရြယ္ ပမာဏ အခ်ိဳးအစား အရ

အၾကမ္းဖ်င္း ခြဲျခား ျပရေသာ္ ပ႐ို႔တိုဆိုဝါ ပိုးမ်ား၊ ဖန္းဂပ္စ္ ပိုးမ်ား၊ ဗက္တီးရီးယား ပိုးမ်ားႏွင့္

ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးမ်ား ျဖစ္ေပရာ အထက္ ေဖာ္ျပပါ ရာသီဖ်ား ေခၚ တုပ္ေကြး ဖ်ားကို ျဖစ္ေစေသာ

ေရာဂါပိုးမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး မ်ိဳးခြဲ အေနျဖင့္ ေအ၊ ဘီ၊ စီ ဟူ၍ သံုးလီ ခြဲျခား

ရွိေနျပန္ ပါသည္။ အဆိုပါ တို႔အနက္ လူစု လူေဝး၊ လူအုပ္စု အလိုက္၊ နယ္ေျမ ေဒသ အလိုက္

အမ်ားအျပား စုပံု ျဖစ္ပြား ေစႏိုင္ေသာ အစြမ္း ရွိသည့္ မ်ိဳးခြဲမွာ ေအ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး ဒုကၡလည္း

အေပးဆံုး၊ ကူးစက္မႈ ႏႈန္းလည္း အျမန္ဆံုး ျဖစ္ေပသည္။ မည္မွ် ျမန္ဆန္ သနည္းဟူမူ နာရီပိုင္း၊

ရက္ပိုင္း အတြင္း၊ အိမ္လံုးကြ်တ္၊ ရြာလံုးကြ်တ္၊ ရပ္ကြက္လံုးကြ်တ္ ကူးစက္ ႏိုင္စြမ္း ရွိသျဖင့္ တခ်ိဳ႕

အိမ္မ်ားတြင္ ေရေပးမည့္သူ မရွိေအာင္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ ၾကဖူးသည္မ်ား ရွိခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ တုပ္ေကြး

ေရာဂါသည္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြား ခံစား ေနရသူထံမွ အျခား သူမ်ားထံ ကူးစက္ ျမန္လွေပရာ မိသားစု

တစ္စုတြင္ တစ္ေယာက္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ ကူးစက္မႈ ခံရပါက တစ္နည္း ေရာဂါ လကၡဏာ ျပၿပီး

စတင္ ျဖစ္ပြား လာပါက က်န္မိသားစုဝင္ မ်ားထံ လြယ္လင့္ တကူ ကူးစက္ ႏိုင္ၿပီး မိသားစုလံုး

ကြ်တ္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ ျဖစ္တတ္ၾက ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မိသားစုဝင္ တစ္ဦးဦးတြင္

တုပ္ေကြးေရာဂါ၏ ကနဦး လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေသာ ႏွာရည္ယို၊ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ကိုယ္လက္

ကိုက္ခဲကာ စတင္ ဖ်ားလာၿပီ ဆိုကတည္းက က်န္မိသားစုဝင္မ်ား အားလံုး အထူး ဂ႐ုျပဳ ဆင္ျခင္

ေနထိုင္ၾကရန္ လြန္စြာ အေရးတႀကီး လိုအပ္ လွေပသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ အထက္

ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ခံစား ေနရသူ တစ္ဦး၏ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊

စကားေျပာျခင္း တို႔ျဖင့္ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္၏ ပါးစပ္ႏွင့္ ႏွာေခါင္း ေပါက္တို႔မွ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးမ်ားသည္

ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုထဲသို႔ လြယ္လင့္ တကူ ပ်ံ႕ႏွံ႕ သြားေစေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေရာဂါ

ျဖစ္ပြားသူ၏ ဟတ္ခ်ိဳး တစ္ခ်က္သည္ ဝန္းက်င္ တစ္ဝိုက္ အတြက္ ေရာဂါ ကူးစက္ရန္ အလြန္

လံုေလာက္သည္။ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူႏွင့္ တရင္းတႏွီး ေနထိုင္ျပဳစု မိရာက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမွာ အံုႏွင့္

က်င္းႏွင့္ ႏွာေခါင္း ေပါက္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ အသက္ရွဴျပြန္မ်ား အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ သြားၿပီး

ႏွစ္ရက္ခန္႔ အတြင္းတြင္ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပေပေတာ့သည္။ ထိုကာလမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုး ကူးစက္

ခံရသူမွာ ေခါင္းအံု ကိုက္ခဲျခင္း၊ ကိုယ္လက္ ေတာင့္တင္း မအီမသာ ျဖစ္ျခင္းျဖင့္ စတင္ ခံစားခဲ့

ရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဝင္ေရာက္ လာေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးသည္ အာေခါင္၊ လည္ေခ်ာင္းႏွင့္

ေလျပြန္မ်ားတြင္ အေနမ်ားရာမွ တိုးပြားလာ (Viral Load မ်ားလာေသာ အခါ ေရာဂါ

လကၡဏာမ်ား ျပၾက ေပေတာ့သည္။ သိသာ ထင္ရွားေသာ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားမွာ ဖ်ားၿပီး

ကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္ျခင္း၊ ေခါင္းျပင္းထန္ စြာကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္း တစ္ခုလံုး အံုခဲျခင္း၊ မ်က္လံုးမ်ား

ပူျခင္း၊ ႏွာရည္ယို၊ ႏွာမႊန္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္း နာျခင္း၊အသံအက္ အသံပ်က္ျခင္း၊

အစားအေသာက္ ပ်က္ျခင္း၊ တစ္ကိုယ္ လံုးရွိ အဆစ္အမ်က္ အေၾကာအျခင္မ်ားႏွင့္

ၾကြက္သားမ်ား နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း စေသာ လကၡဏာမ်ား ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျဖစ္ေပၚ ခံစားရ

ပါသည္။ ယခု ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ားမွာ လူ၏ အသက္ အႏၱရာယ္ကို ႐ုတ္ျခည္း

ထိခိုက္ ႏိုင္ေလာက္သည္ မဟုတ္ေစကာမူ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ား လိုက္လာမည္ ဆိုပါက

ဘူးေလးရာ ဖ႐ံုဆင့္ ျဖစ္ၿပီး ရာသီဖ်ား တုပ္ေကြးဖ်ား အေလး မထားမိရာက မေမွ်ာ္လင့္ေသာ

ဆံုး႐ံႈးမႈ အေထြေထြႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရလ်က္ အသက္ပင္ ေပးရတတ္ ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ေပရာ

ဤေရာဂါအေပၚ သတိေလ်ာ့က် ေပါ့ဆ မေနဘဲ က်န္းမာေရး အသိ တရား ရွိရွိႏွင့္ သတိထား

ေစာင့္ၾကည့္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္မွာ လြန္စြာ အေရးႀကီးလွ ေပသည္။ ဤေနရာတြင္ တုပ္ေကြး၏

ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါ မ်ားမွာ တစ္ခု ၿပီး တစ္ခု သို႔မဟုတ္ ၿပိဳင္တူ ဝင္ေရာက္တတ္ ေပသည္။

ေရာဂါ ခံစားေနရသူ၏ အသက္ အပိုင္းအျခား၊ ကိုယ္ခံရည္ စြမ္းအား၊ စားေသာက္ေသာ

အစားအစာ အာဟာရ၊ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈ၊ က်န္းမာေရး အသိအျမင္ ဗဟုသုတ၊

ေသာက္သံုးေသာ ေဆးဝါးမ်ား အေပၚ မူတည္၍ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆင့္ပြား ေရာဂါမ်ား ဝင္ေရာက္

လာရျခင္းပင္။ ရာသီဖ်ား တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနစဥ္တြင္ ကာယကံရွင္၌ ကိုယ္ခံ စြမ္းရည္ က်ဆင္း

ေနခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ ေနပါက အျခားေသာ ဗက္တီးရီးယား ေရာဂါပိုးမ်ား ထပ္ဆင့္

ဝင္ေရာက္လာၾကကာ အသက္ရွဴ ေလျပြန္ ေရာင္ျခင္း (Bron-chitis)၊ အဆုတ္ အေအးမိျခင္း

(Pneumonia)၊ ေခ်ာင္းတဟြတ္ဟြတ္ဆိုး လည္ေခ်ာင္းကြဲ ေသြးစပါ လာတတ္ျခင္း (Severe

cough with Blood stained mucus)၊ အာသီးေရာင္ျခင္း (Tonsillitis) ႏွင့္ ယင္း၏

ေနာက္ဆက္တြဲ ေလးဖက္နာ ႏွလံုးေရာင္ျခင္း (Rheumatic Carditis)၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမ်ား

ဦးေႏွာက္တြင္း ဝင္ေရာက္ကာ ဦးေႏွာက္ ေျမႇးေရာင္ ျခင္း (Viral encephalitis) တို႔အျပင္ ႏွလံုး

ၾကြက္သားမ်ား ႐ုတ္တရက္ လႈပ္ရွားမႈ ေလ်ာ့က် ေသဆံုးျခင္း (Acute heart failure) တို႔သည္

ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါဆိုးမ်ား အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ တတ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္ေပရာ သာမန္ တုပ္ေကြး

ေရာဂါမွာ ေၾကာက္စရာ မဟုတ္ေသာ္လည္း ယခု ေဖာ္ျပခဲ့ ၿပီးေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါ

လကၡဏာ တစ္ခုခု သတိျပဳ မိပါက ခ်က္ခ်င္းပင္ တတ္ကြ်မ္း နားလည္ေသာ ေဆးဘက္ ဆိုင္ရာ

ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသကာ လ်င္ျမန္ ထိေရာက္စြာ ကုသမႈ ခံယူရန္မွာ လြန္စြာ အေရးႀကီးလွ ေပသည္။

အခ်ိန္မီခ်ဳပ္ အစုတ္ သက္သာ၊ ကာကြယ္ ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ ထိေရာက္၏ ဟူေသာ

ဆို႐ိုးစကားမ်ား အတိုင္း တုပ္ေကြး ေရာဂါအားလည္း မျဖစ္မီ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရန္မွာ အထူး

လိုအပ္လွ ပါသည္။ မိမိ၏ မိသားစုဝင္ အိမ္သား တစ္ဦးဦးတြင္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ ျဖစ္ၿပီ ဆိုပါက

အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အတူ အိပ္ျခင္း၊ စားျခင္း၊ စကားေျပာျခင္း တို႔ကို အခိုက္အတန္႔ ရပ္ဆိုင္းၿပီး

သီးျခား ေနထိုင္ အနားယူ ေစရ မည္။ ႏို႔တိုက္ မိခင္ တုပ္ေကြး ဖ်ားလွ်င္ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္တိုင္း

ႏွာေခါင္းစည္း ဝတ္ဆင္ၿပီးမွ ႏို႔တိုက္ရမည့္ အျပင္ က်န္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ကေလးကို ခ်ီပိုးျခင္းပင္

မျပဳသင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရာသီ ဖ်ား တုပ္ေကြးဖ်ား ထူေျပာေသာ ရာသီ အကူးအေျပာင္း မ်ားတြင္

လူစုလူေဝး ရွိရာ ပြဲလမ္း သဘင္ ႐ုပ္ရွင္ ဗီဒီယို႐ံုမ်ားသို႔ မသြားသင့္ပါ။ အိပ္ေရး မပ်က္ေစရ။

အိပ္ေရး ဝ၀ အိပ္ရမည္။ က်န္းမာေရးႏွင့္၊ ဥတုရာသီႏွင့္ ညီၫြတ္ မွ်တေသာ အစားအစာ

အာဟာရ မွီဝဲရမည္။ ခရမ္းသီး၊ ဝက္သား၊ ငါးသေလာက္၊ ပုစြန္၊ မိႈ၊ မွ်စ္၊ ေရႊဖ႐ံုသီး၊ အုန္းသီး၊

အုန္းႏို႔၊ ငါးရွဥ့္၊ တညင္းသီး၊ ဆူးပုပ္ရြက္ အစရွိသည့္ အေၾကာတက္ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲ ေစသည့္

အစားအေသာက္ မ်ားကို သတိထား ေရွာင္ၾကဥ္ ရေပမည္။ ေန႔စဥ္ အိပ္ရာထႏွင့္ ညေနေစာင္း

တို႔တြင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား အားကစားမႈ တစ္ခုခု ျပဳသင့္သည္။ ထိုသို႔

မျပဳလုပ္ႏိုင္ပါက အနည္းဆံုး နာရီဝက္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ သင့္သည္။ မိုးရြာေနပါက မိမိ အိမ္ခန္း

တြင္းတြင္ပင္ ေခါက္တံု႔ ေခါက္ျပန္ လမ္းေလွ်ာက္ ေပးသင့္သည္။ ေရခ်ိဳးကာ နီးတိုင္း ေရအဝ

ေသာက္ၿပီးမွ ေရခ်ိဳးသင့္သည္။ ေရခ်ိဳး ရာတြင္လည္း စိမ္ေျပနေျပ မခ်ိဳးသင့္ပါ။

သင့္တင္ ့ေလွ်ာက္ပတ္႐ံုသာ ခ်ိဳးသင့္ သည္။ ေအာက္ပိုင္း တစိုစို အေအးခံ အဝတ္ေလွ်ာ္ျခင္း၊

မိုးေရ ၾကာရွည္ အမိခံျခင္း၊ ေခါင္းကို မိုးစိုေရစိုျခင္း တို႔ကို ေရွာင္သင့္သည္။ ေဆးလိပ္

ေသာက္ျခင္း၊ ကြမ္းစားျခင္း တို႔ကိုလည္း အတတ္ ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ရွားသင့္သည္။ အိပ္ရာထ၊

အိပ္ရာဝင္ကာနီးတိုင္း ေလေကာင္း၊ ေလသန္႔ရရာ ေနရာတြင္ အသက္ရွဴ ေလ့က်င့္ခန္းကို

ဆယ္မိနစ္ခန္႔စီ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ အထက္ တြင္ ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္ေသာ တုပ္ေကြးႀကိဳတင္

လကၡဏာမ်ား ခံစားရသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ဆားရည္ ေႏြးေႏြး ငံုေထြး အာလုတ္ ေဆးျခင္းကို

အနည္းဆံုး တစ္ေန႔လွ်င္ သံုးႀကိမ္ ျပဳလုပ္သင့္ သည္။ ေၾကြပန္းကန္ ေစာက္အတြင္းသား

ပ႐ုပ္ဆီသုတ္၊ ေရေႏြး သံုးပံုႏွစ္ပံု ခန္႔ထည့္၊ တင္ပ်ဥ္ေခြေပၚ အဝတ္ခံတင္၊ အေပၚမွ ေစာင္ၿခံဳၿပီး

အပူေငြ႕ ရွဴျခင္း (Steam inhalation) ကိုလည္း တစ္ေန႔လွ်င္ သံုးႀကိမ္ခန္႔ ေဆာင္ရြက္မႈ

ေပးသင့္သည္။ ဤသို႔ ႀကိဳတင္ကာကြယ္၊ ျဖစ္စ ကုသပါလ်က္မွ ႐ုတ္တရက္ သက္သာခြင့္ မရလွ်င္

နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု ေဆးေပးခန္း၊ ဆရာဝန္၊ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္း တို႔ထံ ျပသကာ လိုအပ္ေသာ

ကုသမႈကို ေဆာလ်င္စြာ ခံယူ ကုသရေပမည္။ သို႔မွသာ ရာသီဖ်ား၊ တုပ္ေကြးဖ်ားႏွင့္ တကြ

ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါဆိုးမ်ားကို ျပတ္ သားစြာ တြန္းလွန္ ကာကြယ္ ႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္ေပသည္။

Source : Health Digest News Journal