ပညာေရး ဒႆန ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ၀ါဒ
by မင္းခက္ရဲ (Min Khet Ye) on Thursday, April 26, 2012 at 6:26pm ·
ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ၀ါဒ
ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သတ္လာရင္ ေခတ္သစ္ႏုိင္ငံေရးမွာ အေရးအႀကီးဆုံးနဲ႔ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္းအ ျဖစ္ဆုံးေမးခြန္းေတြ၊ အေျဖေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကရတာခ်ည္းပါပဲ။ ဗဟု၀ါဒနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ႔ေမးခြန္းေတြဟာ ႏုိင္ငံေရး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက ပညာေရးအတြက္ အေျခခံက်တဲ႔ ေမးခြန္းေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ ။
ဂၽြန္ေလာ႔ခ္ရဲ႕ လက္ရာအတြင္းက ထြက္လာတဲ႔ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီ အေပၚအသိဟာ အစိုးရစနစ္တစ္ခုနဲ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအေပၚအေျခခံတဲ႔ အျမင္ျဖစ္တယ္ ။ ေကာင္းမြန္ေသာဘ၀ကုိ ပုိင္ဆုိင္ရရွိေရးဆုိတာသက္သက္ထက္ ေကာင္းမြန္းတဲ႔ ဘ၀ကုိ ပုိင္ဆုိင္ရရွိဖုိ႔ အစုိးရစနစ္နဲ႔ စနစ္အတြင္းလုပ္ရမယ္႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အဆင္႔ဆင္႔အသုံးျပဳရွာ ေဖြေရးအေပၚ အေျခခံထားတာပါပဲ ။ ႏုိင္ငံသားေတြၾကားထဲ႔မွာ ဓမၼဓိဌာန္က်က်နဲ႔ အျပန္အလွန္ဆက္ဆံရင္း ေကာင္းမြန္တဲ႔ ဘ၀ကုိ ရရွိေရးအတြက္ လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ႔ ေလာ႔ခ္ရဲ႕ အေတြးအေခၚ ဟာ ဗဟု၀ါဒယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ပဠိပကၡျဖစ္လာတယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္ ။
ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေပါင္းစုံေနမယ္ ၊အင္းအားႀကီးတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ လူမ်ဳိးနဲ အင္အားေသးတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ လူမ်ဳိးေတြၾကားမွာ ဓမၼဓိဌာန္က်က်နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ႔မလား ။ လႊမ္းမုိးႀကီးစုိးႏုိင္တဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ရဲ႕ ၾကားေနေရးဆုိတာ တျခားေသာလူမ်ဳိးေတြ အေပၚ အသားစီးရေနရင္းက ဆုိေနတယ္ ဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မေမ႔အပ္ဘူး။ ၾကားေနဆုိတာ ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ အေျမာအျမင္ႀကီးတဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ေျပာဆုိေနတဲ႔စကားတစ္ခြန္းရွိပါတယ္ ။ ဒီစကားက လူမ်ဳိးႀကီးေတြ(ယဥ္ေက်းမႈအရ အားႀကီးသူေတြ)ဟာ ပုိၿပီးသေဘာထားႀကီးရတယ္ ဆုိတာပါပဲ ။ တနည္းအားျဖင္႔ တျခားေသာ ယဥ္ေက်းမႈ အငယ္ေတြ ၊ လူမ်ဳိးေတြ ၊ လူမ်ဳိးစုေလးေတြရဲ႕ လုိအပ္မႈကို အနစ္နာခံေပးရတယ္ဆုိတဲ႔ သေဘာပါပဲ ။ ေနာက္ထပ္ ပုံစံတစ္ခုက လူဦးေရမ်ားျပားတဲ႔ ဗမာလူမ်ဳိးပင္႔ ျဖစ္လင္႔ကစာ “ ဗမာကုိလည္း တုိင္းရင္သားအျဖစ္သတ္မွတ္ေပးပါ” ဆုိတဲ႔ စကာမ်ဳိးေတြ ပဲ ။ ဒါဟာ ဗဟု၀ါဒကုိ လစ္ဘရယ္အျမင္အတြင္ကေန အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္တဲ႔ သေဘာထားမ်ဳိးပဲ ။ ေလာ႔ခ္ဆုိခဲ႔ သလုိ လူမ်ဳိးႀကီးနဲ႔ လူမ်ဳိးငယ္ ၊ လူမ်ဳးိစုေတြၾကား ၊ အက်ဳိးအျမတ္အုပ္စုႀကီးနဲ႔ အက်ဳိးအျမတ္အုပ္စုငယ္ေတြၾကားထဲမွာ ဆက္ဆံေရးဟာ အလုိုလုိေနရင္း ဓမၼဓိဌာန္က်ေနမွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိလည္း ထင္သာျမင္သာေစတယ္ ။ ယဥ္ေက်းမႈအားႀကီးသူနဲ႔ လူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအၾကား လူမ်ဳိးႀကီးေတြရဲ႕ အနစ္နာခံ ဆက္ဆံမႈကသာလ်င္ ဓမၼဓိဌာန္က်က် ဆက္ဆံေ၇းဆုိတာကုိ ျဖစ္ေပၚေစမွာ ျဖစ္တယ္ ။ ဗဟု၀ါဒယဥ္ေက်းမႈအျမင္အတြက္ေတာ႔ ညီမွ်မႈဆုိတာ အနစ္နာခံျခင္း ၊ သေဘာထားႀကီးျခင္းအေျခအေနတစ္ရပ္မွာ အႀကဳံး၀င္တယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။ သာမန္အားျဖင္႔ၾကည္႔ရင္ေတာ႔ လစ္ဘရယ္၀ါဒမွာ နုိင္ငံသားေတြရဲ႕ ကုိယ္႔ကိုယ္ကုိ ပုိင္စုိးမႈနဲ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ညီမွ်မႈဟာ ဗဟု၀ါဒယဥ္ေက်းမႈအတြက္ လူမ်ဳိးႀကီးေတြက သေဘာထားႀကီးေပးပုံနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတာေတာ႔ အမွန္ပဲ ။ ဒါဟာ လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံတုိင္းမွာ ဗဟု၀ါဒယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပတ္သတ္လာရင္ ဘယ္လုိလုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ေနသလဲ ဆုိတဲ႔ အျမင္တစ္ရပ္ေပၚထြက္လာေစတာပါပဲ ။ တကယ္က လစ္ဘရယ္ႏုိင္ငံမွန္ရင္ ကုိယ္႔ကိုယ္ကုိယ္ပုိင္စုိးမႈအတြက္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးသာမကဘူး ၊ သူ႔ရဲ႕ နုိင္ငံသားေတြကုိ ညီမွ်တဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳမႈေပးေရးဆုိတာပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ ညီမွ်တဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳမႈဆုိတာ အေရးႀကီးတယ္ ။ ဗဟုယဥ္ေက်မႈကုိ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီနဲ႔ ေပါင္းစပ္ႏုိင္ႀကဳိးစားတဲ႔ ဘက္မွာ ၾကည္႔ရင္ေတာ႔ ညီမွ်တဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳမႈဆုိတာ သူ႔ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈေတြကိုပါ အသိအမွတ္ျပဳႏုိင္ဖုိ႔ စနစ္က်တဲ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြကေန တစ္ဆင္႔ႀကဳိးစားေပးတာျဖစ္တယ္။ သက္ဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳတဲ႔ေနရာမွာ ယဥ္ေက်းမႈအရလႊမ္းမုိးႀကီးစုိးသူေတြက သူတုိ႔ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အဖိႏွိပ္ခံယဥ္ေက်းမႈကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ ရႈျမင္ေပးရတာ ၊ အကာအကြယ္ေပး ရတာေတြလုပ္ေပးရမွာေတာ႔ အမွန္ပဲ ။ တစ္ဖက္မွာ အဲဒီလုိအကာအကြယ္ေပးမႈေတြမွာ အခြင္႔အေရးအရျပႆနာရွိေနတာေတြကုိလည္း လစ္ဘရယ္ ဒီမုိက ေရစီကုိ ယုံၾကည္သက္၀င္တဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔မေမ႔အပ္ဘူး။ ကေနဒီယနး္ကြီးဘတ္ေဒသတြင္းမွာ ယဥ္ေက်းမႈႀကီးမားတဲ႔ အဂၤလုိအေမရိကန္ ယဥ္ေက်းမႈေအာက္က အားနည္းတဲ႔ျပင္သင္စကားေျပာယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ ႀကဳိးစားတယ္ ။ ဒီလို လုပ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီမွာသက္၀င္ေနတဲ႔ လူအမ်ားစုရဲ႕ လြတ္လပ္မႈ နဲ႔အခြင္႔အေရးေတြကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ေနသလုိ ျဖစ္ေနျပန္ေရာ ။ ဒါေၾကာင္ ဗဟု၀ါဒ ယဥ္ေက်းမႈအတြင္း လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီနဲ႔ အညီေျဖရွင္းရမယ္ ျပႆနာေတြ အေျမာက္အျမားရွိေနတယ္ ။ ျပႆနာေတြဟာလည္း အခြင္႔အေရးနဲ႔ လြတ္လပ္မႈကုိ အေျခခံတယ္ ။ အထက္ပါျပႆနာရပ္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကဳိးစားထားတဲ႔ စာတမ္းတစ္ခုက ဒႆန ပညာရွင္ ခ်ားလ္ေတလာရဲ႕ The Politics of Recognition (1994) စာတမ္းပဲ ။ စာတမ္းမွာ ေတလာက လစ္ဘရယ္ႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ႔ “လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိမႈ” နဲ “ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈ ” ၾကားထဲက ျပႆနကုိ ဘယ္လုိကုိင္တြယ္မလဲ ဆုိတာကုိ မေဖာ္ျပထားဘူး ။ ေတလာကုိ ေ၀ဖန္သူေတြက လူမ်ဳိး၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အခြင္႔အေရးၾကားထဲက ျပႆနာကုိ ကုိင္တြယ္ဖုိ႔အတြက္ ေတလာဟာ ပညာေရးကေန ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ မႀကဳိးစားတာပဲ ။ လူအဖြဲ႔အစည္းအတြင္း တတ္ေလ႔တတ္ ထရွိတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြဟာ ပညာေရးအင္စတီက်ဴးရွင္းမွာလည္း လာတတ္ေလ႔ရွိတယ္ ။ ဒါကုိ ပညာေရးျပႆနာရပ္ေတြအေနနဲ႔ပညာေရးအေဆာက္အအုံအတြင္း ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ ႀကဳိးစားတာဟာ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ သြားႏုိင္ဖုိ႔ရာ အစဦး ခလုတ္ဆူးေညွာင္႔ေတြကို ေျဖရွင္းထားျခင္းသားျဖစ္တယ္ ။ ဥပမာ ကြီးဘတ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက သူတုိ႔ရဲ႕ ျပႆနာကုိ ပညာေရးစနစ္အတြင္းကေန ေျဖရွင္းထားပုံကုိ ၾကည္႔ရင္ သိႏုိင္တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ဗဟု၀ါဒအတြက္ ပညာေရးအတြင္း ျပႆနာအတတ္ဆုံးက ဘာသာစကားကိစၥပဲ ။ ပညာေရးရဲ႕ အေျခခံအက်ဆုံးယူနစ္တစ္ခုက ဘာသာစကားပဲ ။ ဘာသာစကားဟာလည္း ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ကိစၥျဖစ္ေနတယ္ ။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးက ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ လူမ်ဳိး၊ဘာသာစကားေတြၾကားမွာ ဗမာဘာသာစကားနဲ႔ သာသင္ၾကားေနရတဲ႔ ကိစၥဟာ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ျပႆနာႀကီးတစ္ခုျဖစ္မွာေတာ႔ အမွန္ပဲ ။ တစ္ျခား ေသာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမ်ဳိးေတြမွာ ပညာေရးအေျခခံ ဘာသာစကားအတြက္ ေရြးခ်ယ္မႈမရွိတာဟာ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ သေဘာနဲ႔ ခၽြတ္ယြင္းတိမ္းပါးေနတယ္။ ဒါေပမယ္႔ လည္း တစ္ဖက္မွာ ဘာသာစကား၊ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းေရြးခ်ယ္မႈေတြကုိ ေဒသခံ လူမ်ဳိးစုေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ေပးလုိက္မယ္ဆုိရင္ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံအျဖစ္သြားမယ္႔ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးရာ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ လႈိက္စားခံေနရမယ္႔ သေဘာရိတယ္ ။ သင္ရုိးညြန္းတမ္းဘာသာရပ္ေတြမွာ သခၤ်ာလုိ ဘာသာရပ္ေတြက ဘာသာစကားဆုိင္ရာဘက္လုိက္မႈကင္းတယ္လို႔ ယူဆႏုိင္ေပမယ္႔ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ သမုိင္းနဲ႔ သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာ ဘာသာစကားျပႆာနက ၀င္ေရာက္လာတယ္ ။ အဆုံးသတ္မွာ ဘယ္လုိစာေပ နဲ႔ အႏုပညေတြကုိ ထည္႔၀င္မလဲက အစ ၊ ဘယ္လုိေရးသားထားတဲ႔ သမုိင္း၊ ဘယ္သူေတြ အေၾကာင္းေရးသားထားတဲ႔ သမုိင္းမ်ဳိးကု သင္ၾကားမလဲဆုိတာ ၿမဳိ႕ျပနုိင္ငံျဖစ္ထြန္းတုိးတက္မႈအတြက္ၾကည္႔ရင္ ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနတယ္ ။ အဂၤလိပ္နဲ႔ အေမရိကန္မွာ ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ၀ါဒနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး အျမင္တစ္ရပ္ရွိတယ္ ။ ယဥ္ေက်းမႈတုိင္းဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ပညာေရးစနစ္တုိင္းမွာ တူညီတဲ႔ တန္ဖုိးစံေတြရွိရမယ္ ။ ပညာေရးစနစ္ဟာ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ကုိ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးရမယ္ဆုိတဲ႔ အျမင္ပဲ ။ ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္ၾကသူက ယဥ္ေက်းမႈတုိင္းဟာ တကယ္ပဲ တူညီတဲ႔ တန္ဖုိးစံရွိသလား ၊ ပညာေရးစနစ္အတြင္း ညီမွ်တဲ႔ တန္ဖုိးစံအျဖစ္နဲ႔ လုပ္ေပးလုိ႔ရတယ္ဆုိတာ လက္ေတြ႔ကက်ပါ႔မလား ဆုိတဲ႔ ေမးခြန္းပဲ ။ ဒါဟာ ယဥ္ေက်းမႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳေပးတာထက္ပုိၿပီးလြန္ကဲတဲ႔ အေနအထားတစ္ရပ္ဆီကုိ ေရာက္သြားေစတယ္လုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ေပးၾကတယ္ ။ ဒါဟာ ပညာေရး ၊ လစ္ဘရယ္၀ါဒနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈ ဗဟု၀ါဒအတြင္း ေျဖရွင္းရခက္ခဲတဲ႔ ျပႆနာရပ္တစ္ခုအျဖစ္အၿမဲတည္ရွိေနတာ ။ ဒါေပမယ္႔ တစ္ဖက္မွာလည္း တျခားေသာ တုိင္းရင္းသားေတြ ၊ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာအုပ္စုေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ လစ္လ်ဴထား၊ ေဘးဖယ္ထုတ္ထားတဲ႔ ပညာေရးဟာ လူအဖြဲ႕အစည္းကြဲျပားျခားနားမႈေရာက္တဲ႔ အတြက္ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲေနတဲ႔ ပညာေရးမ်ဳိးဆုိတာေတာ႔ ဘယ္သူမွ ျငင္းပယ္မွာ မဟုတ္ဘူး ။ ဗဟု၀ါဒ ယဥ္ေက်းမႈကုိ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီအေပၚ သက္၀င္ယုံၾကည္သူမ်ားက သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ ပညာေရးေပၚလစီအတြင္း အေကာင္းဆုံး ထည္႔သြင္း ထုတ္ေဖာ္သြား ဖုိ႔ ဟာ အေရးႀကီးတဲ႔ ေပၚလစီ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ပဲ ။ ဒီလုိ ေပၚလစီကုိေမ႔ေပ်ာက္ထားမယ္ဆုိရင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ယဥ္ေက်းမႈ ေပါင္းစုံ ၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ၊ လူအုပ္စုေပါင္းစုံဟာ အၿမဲထိပ္တုိက္ေတြ႔ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနမွာ ျဖစ္တယ္ ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဟာ ယဥ္ေက်းမႈအားျဖင္႔ ျပင္းထန္တဲ႔ ပဠိပကၡေတြကုိေဖာ္ေဆာင္မယ္႔ ႏိုင္ငံေရး သြင္ျပင္ တစ္ရပ္ဆီ ေရြ႕လ်ားသြားမွာျဖစ္တယ္ ။
မင္းခက္ရဲ
0 comments:
Post a Comment