30.03.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Thursday, March 29, 2012 at 7:11pm ·

 

BRICS ငါးႏိုင္ငံမွေခါင္းေဆာင္မ်ား

စီးပြားေရးတိုးတက္စ၅ႏိုင္ငံက ကမၻာ့ဘဏ္နဲ႔ စင္ၿပိဳင္ေထာင္မည္
အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေဒလီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဘရာဇီးလ္ ႐ုရွား အိႏၵိယ တ႐ုတ္နဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေတြပါဝင္တဲ့ BRICS အဖြဲ႕ အစည္းအေဝး လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ BRICS ဆိုတဲ့ စီးပြားေရးႀကီးထြားစႏိုင္ငံ ၅ ႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့စီးပြားေရးမွာ အဓိက အင္အားႀကီး ျဖစ္ေနၿပီးသားပါ။သူတို႔ေတြရဲ႕ စီးပြားေရး ကူးလူးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢတို႔ထက္ ပိုပါတယ္။သူတို႔ အခ်င္းခ်င္း ကုန္သြယ္ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြဟာလည္း ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ခိုင္ခိုင္မာမာ ႀကီးထြားလာလ်က္ ရွိပါတယ္။

BRICS မွာ ထူးျခားတဲ့ အခ်က္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ဒီအုပ္စုထဲမွာ က်န္ ေလးႏိုင္ငံဆီက ကုန္ပစၥည္းေတြကို ပိုပိုဝယ္ယူလာေနတဲ့ အခ်က္ပါဘဲ။တ႐ုတ္ဟာ အခုအခါ ဘရာဇီး နဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေတြအတြက္ အႀကီးဆုံး ေစ်းကြက္ႀကီးလည္း ျဖစ္လာေနပါတယ္။
BRICS ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အစကတည္းက ေကာင္းေနၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ ဒီအဖြဲ႕အတြင္း အခ်င္းခ်င္းကုန္သြယ္မႈ ကို ပိုေကာင္းလာေအာင္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ကုန္သြယ္မႈႀကီးထြားလာေလေလ ႏိုင္ငံတကာမွာ သူတို႔ႏိုင္ငံသုံး ေငြေၾကးရဲ႕ အခန္းက႑ကို ပိုမိုခ်ဲ႕ထြင္လာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ပိုေကာင္းလာေလေလ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ ကုန္ေရာင္းသူ ဒါမွမဟုတ္ ကုန္ပစၥည္းတင္ပို႔သူေတြက အေမရိကန္ေဒၚလာတို႔ ယူ႐ို ဥေရာပ ေငြေၾကးအစား အိႏၵိယ႐ူပီး တို႔ ႐ုရွ ႐ူဘယ္တို႔ကို လိုလိုခ်င္ခ်င္ လက္ခံပါ့မလားဆို တာ အဓိက ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔သာ ေရာင္းသူက အိႏၵိယတို႔ ႐ုရွတို႔ ျဖစ္ရင္ေတာ့ သူတို႔ ေငြေၾကးနဲ႔ ေပးေခ်တာကို လက္ခံၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေပးေခ်ႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ လက္ထဲမွာ အစကတည္းက အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေငြေၾကးေတြ စုေဆာင္းၿပီးသား ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒါကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္ရာမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္႔ သုံးေနက်ျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကးေတြကို သုံးတာဟာ ပိုၿပီး လြယ္ကူႏိုင္မယ္လို႔ဘီဘီစီ စီးပြားေရးသတင္းေထာက္ Andrew Walker က သုံးသပ္ပါတယ္။                    

ဟားဗားနားၿမိဳ႕ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္ေတြကို ေတြ႕ဆုံ ေဟာၾကားပုပ္ ရဟန္းမင္း ကက္စ္ထ႐ိုေတြ႕
က်ဴးဘားကို ေရာက္ေနတဲ့ ကက္သလစ္ ပုပ္ ရဟန္းမင္း ဘင္နီဒစ္ က်ဴးဘား သမၼတ ေဟာင္း ဖီဒယ္ ကက္စ္ထ႐ိုနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ခဲ့ပါတယ္။
ကက္စ္ထ႐ို ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၉ က်ဴးဘား ေတာ္လွန္ေရး အၿပီး က်ဴးဘားႏိုင္ငံကို ဘာသာမဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေၾကညာ ခဲ့ပါတယ္။
ဒီပုဂၢိဳလ္ ၂ ဦး ေတြ႕ဆုံခ်ိန္မွာ ဝတ္ေက် တမ္းေက်ေလာက္ပဲ ေျပာဆိုခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဟာဗားနား ၿမိဳ႕က ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္က ဆိုပါတယ္။
ပုပ္ရဟန္းမင္းဟာ ဟားဗားနားၿမိဳ႕ ေတာ္လွန္ေရး ရင္ျပင္မွာ စု႐ုံးလာတဲ့ ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္ ၃ သိန္းကိုလည္း လြတ္ေျမာက္မႈ အစစ္အမွန္ ရွာေဖြဖို႔ ေဟာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
က်ဴးဘားေရာ ကမၻာႀကီးပါ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုတယ္၊ ေျပာင္းလဲဖို႔ရာ တဦးခ်င္းစီက အမွန္တရားကို ရွာေဖြၿပီး ေမတၱာလမ္းကို ေလၽွာက္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းက ႁမြက္ၾကား ပါတယ္။
က်ဴးဘားႏိုင္ငံက စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ က်မ္းစာ သင္ၾကားခြင့္လို အခြင့္အေရးမ်ိဳးေတြ ကက္သလစ္ ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ပိုေပးဖို႔ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရကို စပိန္ဘာသာနဲ႔ ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။


ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အႀကိတ္ အနယ္ မဲဆြယ္ ေန
ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ ၾကားထဲမွာ ႏွစ္ရက္ပဲ လိုပါေတာ့ခ်ိန္မွာ ျပည္သူ ေတြရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈေတြ ကလည္း တေန႔ တျခား တိုးလာ ေနတဲ့ အျပင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၾကမယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းေတြ က ရသမၽွ အခ်ိန္ အတြင္း အတတ္ႏိုင္ဆုံး လႈပ္ရွား မဲဆြယ္ ေနၾကပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ ေကာ့မႉး ၿမိဳ႕နယ္က အဓိက ၾကည့္ရမယ့္ တစ္ေနရာျဖစ္
ရန္ကုန္တိုင္း သုံးခြ ၿမိဳ႕နယ္ မွာ ျပည္သူ႕ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေနရာ အတြက္ အန္အယ္လ္ဒီ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေန ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ေဒၚစုစုလြင္က တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အေျခခံ ဥပေဒမွာ ပါတဲ့ ေျပာင္းလဲသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲ ႏိုင္ေရး စတာေတြကို ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္သြားမယ္ ဆိုတာေတြကို ခ်ျပၿပီး သူ႕ နယ္ေျမက ျပည္သူေတြကို စည္း႐ုံးတယ္ လို႔ ဘီဘီစီကို ေျပာ ပါတယ္။
သုံးခြ ၿမိဳ႕နယ္မွာ အန္ဒီအက္ဖ္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု၊ ႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ၊ လူ႕ေဘာင္သစ္ ပါတီ တို႔နဲ႔ အဓိက ယွဥ္ၿပိဳင္ ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚစုစုလြင္က ေျပာ ပါတယ္။
ႀကံ႕ခိုင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ ဘက္က စည္း႐ုံးေရး လုပ္တဲ့ ပုံစံက လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္႐ြက္ ေပးမယ္ ဆိုတဲ့ နည္းကို သုံးတာ ျဖစ္ၿပီး ဒီလို လုပ္ ေပး႐ုံနဲ႔ ျပည္သူေတြ ရဲ႕ လူမႈေရး ဒုကၡ ေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ လည္း သူက ေျပာ ပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္က လႈပ္ရွားမႈ
ရွမ္းျပည္နယ္ မွာ က်ားျဖဴ ပါတီက ဝင္ၿပိဳင္မယ္
ရွမ္းျပည္နယ္ လား႐ႈိး ၿမိဳ႕နယ္ ကေန အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေနရာ အတြက္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ က်ားျဖဴေခၚ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီက ဦးစိုင္းစံမင္း ကလည္း လား႐ႈိးမွာ က်ားျဖဴပါတီ၊ အန္အယ္လ္ဒီနဲ႔ ႀကံ႕ခိုင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ တို႔ က အင္အားခ်င္း ေရာ စည္း႐ုံးေရး မွာေရာ မတိမ္း မယိမ္း ရွိေနတဲ့ အတြက္ ဘယ္ပါတီ ႏိုင္မယ္ ဆိုတာ အတပ္ မေျပာႏိုင္ဘူးလို႔ ဆို ပါတယ္။
က်ားျဖဴပါတီက ေက်း႐ြာေတြဘက္ကို အဓိကထား စည္း႐ုံးတာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီက ျပည္သူေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို သူ႕ အေနနဲ႔ေရာ ပါတီ အေနနဲ႔ပါ ႏွစ္ေထာင္းအားရ ျဖစ္မိတယ္လို႔ လည္း သူက ေျပာ ပါတယ္။
မဲစာရင္းေတြ ကြဲလြဲမႈ ကေတာ့ တျခား ၿမိဳ႕နယ္ ေတြမွာ လိုပဲ ရွိေနတာ ေတြရေပမဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ေတာ့ အေၾကာင္းၾကားတာမ်ိဳး မလုပ္ဘူးလို႔ ဦးစိုင္းစံမင္းက ေျပာ ပါတယ္။
လာမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ လို႔ ဆိုေပမဲ့ လူအမ်ား စိတ္ဝင္စား ေနၾကတဲ့ အျပင္ ျပည္ပ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ သူေတြ ကလည္း လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈ ၾကမွာမို႔ ထူးျခားတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ႕သေဘာထား
ေနျပည္ေတာ္မွာ အဓိက ေျပာေနတာကေတာ့ NLD အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္
ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပမီ ႏွစ္ရက္အလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ရန္ကုန္တိုင္း ေကာ့မႉးၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ၿပီးရင္ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆုံး မဲဆႏၵနယ္ေတြ ကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္က မဲဆႏၵနယ္ေျမေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္မွာ အဓိက ေျပာေနၾကတာေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လက္ရွိအာဏာရ ပါတီ ျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီဟာလည္း ပရိသတ္ေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။
႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္း ကိုရွားၫို ကေတာ့ ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီက သူ႕အေဖ ကိုယ္စားေလာင္းအတြက္ ပုပၺသီရိ ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်း႐ြာတခုမွာ မဲဆြယ္ေနရာမွာ ေနာင္ကို လည္း လာေရာက္ ၿပီး အဲဒီေဒသက ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ေနမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီမွာ ဇတ္ကားေတြလည္း လာလိုက္ခ်င္ေၾကာင္း လူထုကို စည္း႐ုံးေနခဲ့ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းျဖစ္သူ ဉီးမင္းသူကေတာ့ အဲဒီေဒသဘက္မွာ NLD ကို အားတက္သေရာႀကိဳဆိုတာကိုေတြ႕ရတယ္လို႔ ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ဟာ ဝန္ထမ္းေတြ ႀကီးစိုးတဲ့ အရပ္ျဖစ္တာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လည္း ဝန္ထမ္းေတြဟာ ဘယ္ပါတီကို ေထာက္ခံတယ္ဆိုတာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာၾကားဖို႔ ဝန္ေလး ေနပုံရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း မိမိအျမင္ကို ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားရဲသူ ဝန္ထမ္းတဉီးကေတာ့ အခ်ဳပ္အခ်ယ္ အဟန္႔အတားသာ မရွိဘဲ မဲေပးရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ NLD ကိုပဲ မဲေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေနျပည္ေတာ္ကို ကိုယ္တိုင္သတင္းသြား ယူေနတဲ့ ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္ ကိုခ်ိဳကို ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

အဓိကျမစ္ႀကီး ၄ ခုကို ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္
ျမစ္လက္တက္မွာ တူးေဖၚတာျဖစ္လို႔ ေၾကညာ ခ်က္ဟာ အက်ိဳးမရွိဘူးလို႔ ေဒသခံေတြေျပာ
ဧရာဝတီ၊ သံလြင္၊ ခ်င္းတြင္းနဲ႔ စစ္ေတာင္း ျမစ္ေၾကာင္းေတြနဲ႔ ျမစ္ကမ္းေျခ ကေန ေပ ၃ဝဝ အတြင္း ေျမတူးေဖၚမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနက မတ္ ၂၈ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္ ပါတယ္။
သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးသိန္းထိုက္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္လိုက္ တဲ့ ဒီ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာခ်က္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၅ ကိုအေျခခံၿပီး၊ ျမန္မာ့ သတၱဳတြင္း ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၉ အရ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အစည္းအေဝး ကေန ဆုံးျဖတ္ ထုတ္ျပန္ထားျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒီအမိန္႔ကို လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ပါက တည္ဆဲ ဥပေဒအရ အေရးယူမယ္လို႔ လည္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ေ႐ႊတူးတာ၊ ေက်ာက္မ်က္တူးတာ၊ သဲတူးတာေတြဟာ ျမစ္ေၾကာင္းအတြင္း မွာ လုပ္တာနဲ႔ စာရင္ ျမစ္လက္တက္ေတြ မွာ တူးေဖၚလုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္လို႔ အခု ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ ဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ပတ္ဝန္က်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕မွာ အာရပ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အစည္းအေဝးက်င္းပ
 အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ၂၂ ႏိုင္ငံထဲ က ၁၀ ႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္
ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အတြင္း ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕မွာ ပထမဦးဆုံး ျပဳလုပ္တဲ့ အာရပ္ ႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထပ္သီး အစည္းအေဝးကို စတင္ က်င္းပတယ္ ဆိုရင္ပဲ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕လယ္မွာ ခ်က္ျခင္း ဆိုသလို ေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ ပါတယ္။
ေရာကက္၊ ေမာ္တာက်ည္ေတြနဲ႔ လည္း ပစ္ခတ္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ သတင္းေတြ ရရွိပါတယ္။
လုံၿခဳံေရး အႀကီးအက်ယ္ ခ်ထားတဲ့ အထူးဇုန္ျဖစ္တဲ့ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ Green Zone အနီးမွာလည္း ေပါက္ကြဲမႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အီရန္သံ႐ုံးနားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ မ်က္ျမင္ေတြ႕ရွိသူ တဦးက ေျပာပါတယ္။
ထိခိုက္ေသဆုံးမႈ ရွိမရွိကိုေတာ့ မသိရေသးပါ။
အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ၂၂ ႏိုင္ငံရွိတဲ့ အနက္ ၁၀ ႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္တြဟာ အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ ေနၾကၿပီး၊ ဆီးရီးယား အက်ပ္အတည္းကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ရ ပါတယ္။

ကိုဖီအာနန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမူ မေအာင္ျမင္ေသးၿငိမ္းခ်မ္းေရး အႀကံ ဆီးရီးယား မနာခံဆို
ကုလသမဂၢနဲ႔ အာရပ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစီအစဥ္ကို လက္ခံဖို႔ ကတိေပးထားတာကို ဆီးရီးယား သမၼတ အာဆတ္ဘက္က မလိုက္နာဘူးလို႔ အေမရိကန္ က ဆိုပါတယ္။
အစီအစဥ္ကို လက္ခံတယ္လို႔ ဆီးရီးယားက တျမန္မေန႔က ေၾကညာခဲ့ေပမယ့္ ဘာမွ လိုက္ပါ ေဆာင္႐ြက္တာ မရွိဘူးလို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနက ဆိုပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ အဆိုျပဳတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမူက အပစ္အခတ္ အဆုံးသတ္သြားဖို႔ အတြက္ ကုလ သမဂၢက ေစာင့္ၾကည့္ ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ အတိုက္အခံ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြကေန အစိုးရ တပ္ေတြ ဆုတ္ေပးဖို႔နဲ႔ လူမႈ ကယ္ဆယ္ေရး ေတြ ပိုမို ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳဖို႔ေတြလည္း ပါရွိပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစီအစဥ္ကို အျမန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ ဆီးရီးယားကို ကုလ သမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္ကလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အစိုးရတပ္ေတြက ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ေနတယ္လို႔ အတိုက္အခံေတြက ဆိုပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယား Cyber Warfare နဲ႔ ဓါတုလက္နက္အႏၱရာယ္ အေမရိကန္စိုးရိမ္
ဗြီအိုေအ 

• ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံက သမာရုိးက်နည္းလမ္းေတြနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ Cyber Warfare လို႔ေခၚတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ ကေန တုိက္ခုိက္တာေတြ၊ ဓါတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ တုိက္ခုိက္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္လာႏုိင္ေခ် ပိုၿပီးမ်ားလာေန တဲ့အေပၚမွာ သူ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္မိတယ္လို႔ ေတာင္ကိုရီးယားမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္စစ္တပ္ရဲ႕ ထိပ္တန္းတပ္မႉးႀကီး က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က ကြန္ျပဴတာေတြကို Hack လုပ္ၿပီး ထုိးေဖာက္ခုိးယူတာေတြ၊ ဇီ၀လက္နက္ေတြ အဆင့္ျမင့္တုိးတက္လာတာေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ တပ္အင္အားနဲ႔ ေပါင္းလုိက္ရင္၊ ေတာင္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံအတြက္ တကယ့္ကိုၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္ႀကီး ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး James Thurman က လြတ္ေတာ္လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႔ေရးရာ ေကာ္မတီကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ေျမာက္ကုိရီးယားနုိင္ငံကို စားႏွပ္ရိကၡာေတြ အကူအညီေပးေနတာကို အေမရိကန္အစိုးရက ရပ္တန္႔ဖို႔ ဆုံး ျဖတ္လိုက္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာန တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေျမာက္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံက ေရွ႕လက်ရင္ ဒုံးက်ည္တစင္းကို  လႊတ္တင္ဖို႔ စီစဥ္ေနတာေၾကာင့္ အဲဒီလိုဆုံးျဖတ္လိုက္ တာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အာရွပစိဖိတ္လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာ ယာယီလက္ေထာက္ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး  Peter Lavoy က - ဒုံးက်ည္ လႊတ္တင္မယ့္ကိစၥဟာ ေျမာက္ ကိုရီးယားက ႏုိင္ငံတကာကို သူတုိ႔လိုက္နာမယ္လို႔ ကတိျပဳထားခ်က္ေတြကို လ်စ္လွ်ဴရႈလိုက္တာကို ျပသေနတယ္လို႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့  လႊတ္ေတာ္ၾကားနာပဲြအတြင္းမွာ ေျပာ လိုက္ပါတယ္။  အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား ၊ တရုတ္ နဲ႔ ရုရွားတုိ႔က ေျမာက္ကိုရီးယားကို သူတုိ႔ရဲ႕ဒုံး က်ည္လႊတ္တင္မယ့္ အစီအစဥ္ကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္။  ေျမာက္ကိုရီးယားကေတာ့ ဧၿပီလ ဒုတိယပတ္အတြင္းမွာ လႊတ္တင္မယ္လို႔ ေၾကျငာထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့လက သေဘာတူညီခ်က္မွာေတာ့ ၊ ေျမာက္ကိုရီးယားက သူတုိ႔ရဲ႕ ႏ်ဴးကလီးယားစီမံကိန္းကို တစိတ္ တပို္င္းရပ္တန္႔ၿပီး၊ ဒုံးက်ည္လႊတ္တင္ဖို႔ကိစၥကို ရပ္ဆုိင္းဖို႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ အေမရိကန္ဘက္က စားႏွပ္ရိကၡာေတြ အကူအညီေပးသြားဖုိ႔ သေဘာတူထားတာပါ။

ၾသစေၾတးလ်လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ျမန္မာျပည္ ဝင္ခြင့္မရ
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)

• ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံက ပါလီမန္အမတ္ႏွစ္ဦးရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆန္လိုက္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေလဘာပါတီအမတ္ Janelle Saffin နဲ႔ အေနာက္ၾသစေၾတးလ် ျပည္နယ္ရဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Mathias Cormann တို႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေလ့လာေရး ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သြားေရာက္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထားၾကတာကို ကမ္ဘာရာၿမိဳ႕၊ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးက ဗီဇာေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

မစၥ္ ဆက္ဖဲန္က ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေထာက္ခံသူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အခုလို သူ႔ကို ျပည္ဝင္ခြင့္ ျငင္းဆန္လုိက္တာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္စဥ္ တစ္ခုလံုးအေပၚ သံသယ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ပါလီမန္အမတ္ေတြကို လက္မခံခ်င္ၾကဘူးလုိ႔လည္း သံုးသပ္ပါတယ္။
အာဆီယံႏုိင္ငံေတြက ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔မွာ ပါလီမန္အဖဲြ႔ဝင္ေတြကို ထည့္သြင္း ဖိတ္ၾကားခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္၊ ၾသေၾတးလ် စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကက်ေတာ့ အစိုးရအရာရွိေတြကိုသာ သတင္းသမားေတြနဲ႔ အတူ ဖိတ္ၾကားခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံႀကီးငါးခု ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေထာင္မည္
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)

• ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံႀကီးငါးႏိုင္ငံက သူတို႔ရဲ့ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေတြ ရရွိတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို မွ်ေ၀ၾကဖို႔အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊နယူးေဒလီၿမိဳ႕မွာက်င္းပတဲ့BRICSထိပ္သီးညီလာခံအၿပီးမွာ ေျပာဆိုလိုက္ၾကပါတယ္။

ဘရာဇီးလ္၊ ႐ုရွား၊ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ငါးႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ BRICS လို႔သိထားၾကတဲ့ အဖြဲ႔ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတို႔အဖြဲ႔မွာ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအေဆာက္အအံုအတြက္ ကိုယ္စားျပဳသူေတြ ပိုလိုအပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တရက္ၾကာညီလာခံမွာ အိမ္ရွင္အျဖစ္ တာ၀န္ယူက်င္းပေပးတဲ့ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မန္းမိုဟန္ဆင္းက သူတို႔ဟာ အျပန္အလွန္ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္း ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိကေျခလွမ္း လွမ္းႏိုင္ဖို႔ရာ တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို BRICS အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တျခား ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ၿပီး စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေတြက လုပ္ေဆာင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိကသမၼတ ေဂ်ေကာဗ့္ ဇူးမား Jacob Zuma ကေတာ့ သူနဲ႔ တျခား အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေတြက အခုအဆိုျပဳလိုက္တဲ့ ဘဏ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႀကိဳဆိုလိုက္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒါဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ အလုပ္အကိုင္သစ္ေတြ ဖန္တီးႏိုင္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရုရွားေခါင္းေဆာင္ ဒီမိထရိ မက္ဒ္ ဗီယဲဒက္ဗ္ Dimitry Medvedev ကလည္း BRICS ႏိုင္ငံေတြဟာ လာမယ့္ ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ကမာၻ႔စီးပြားေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြက္ အဓိကက်တဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္လာဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ညီလာခံအၿပီးထုတ္ျပန္တဲ့ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ထဲမွာ BRICS ႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူ၀ါဒကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။

တိဘက္သတင္းလႊင့္သူေတြကို တ႐ုတ္ၿခိမ္းေျခာက္
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ တိဘက္ အေျခအေနေဖာ္ျပတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖန္႔ေ၀သူေတြကို ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မယ္လုိ႔ ေျဗာင္ၿခိမ္းေျခာက္ေနေၾကာင္း နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ား အဖြဲ႔က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း ဂ်ဲန္စု Gansu ခ႐ိုင္၊ Gan Lho တိဘက္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမက တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ ဒီအၾကမ္းဘက္ေရး မူ၀ါဒကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာၾကားေနတယ္လုိ႔ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဖြဲ႔ႀကီးက ၾကာသပေတးေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
တိဘက္ဆိုင္ရာ သတင္းနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖန္႔ျဖဴးေ၀ငွသူေတြဟာ ႐ိုက္ႏွက္တာနဲ႔ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္တာ ခံရမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ထားတဲ့ သတိေပးစာေတြကုိ နယ္ေျမရဲေတြက လူအမ်ား ျမင္သာတဲ့ေနရာေတြမွာ ကပ္ထားတယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီစာေတြကို အေ၀းေရာက္ တိဘက္ေတြအေျခခ်ရာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ Dharamsala အေျခစိုက္၊ တိဘက္ Post International သတင္းနဲ႔ တိဘက္သတင္း ၀က္ဘ္ဆိုက္ စာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ဆုိပါတယ္။
ဒီလို လုပ္ေဆာင္တာဟာ တိဘက္ ဖိႏွိပ္ဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ျပတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖန္႔ေ၀မယ့္သူေတြ ေၾကာက္ရြံ႕ေအာင္ တ႐ုတ္အစိုးရက ၿခိမ္းေျခာက္တာမို႔ ႏိုင္ငံတကာ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈနဲ႔ လူမဆန္တဲ့၊ ရက္စက္တဲ့ အျပစ္ေပးမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံတကာပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ခ်ဳိးေဖာက္တာျဖစ္တယ္လို႔ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ားအဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Juan Mendez အေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

အာရပ္ထိပ္သီးေတြ ဆီးရီးယားအေရးေဆြးေႏြး
ဗြီအိုေအ

Kuwait's Emir Sheikh Sabah al-Ahmad Al-Sabah reads a statement during the opening session of the 23rd Arab League summit in Baghdad March 29, 2012. REUTERS/Saad Shalash (IRAQ - Tags: POLITICS)
အီရတ္ႏိုင္ငံဘက္ဂ္ဒက္ဂ္ၿမိဳဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ထိပ္သီးညီလာခံကေန ဆီးရီးယားအေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ ကိုဖီအာနန္ ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဦးေဆာင္လုပ္ငန္းေတြကို အေထာက္အကူေပးဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းတရပ္ကို အာရပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ စဥ္းစားေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီထိပ္သီးညီလာခံမွာ အတည္ျပဳခ်က္ရဖို႔ အာရပ္နိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြေရးဆြဲတဲ့ မူၾကမ္းမွာ အတိုက္အခံ ဆႏၵျပသူေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပခြင္႔ေပးၿပီး ျပည္သူေတြကို အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္ကြပ္ ေနတာေတြ ရပ္တန္းကရပ္ဖို႔ ဆီးရီးယားသမၼတ Bashar al-Assad အစိုးရကို ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံက သူ႔ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ေပမဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနဆဲဘဲလို႕ ကိုဖီအာနန္ကေျပာပါတယ္။
အစိုးရတပ္ေတြက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္ပိုင္းက ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ေဒသေတြကို အင္အားသုံး တိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူေတြက ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာဆိုပါတယ္။ Hama ေဒသက တိုက္ပြဲေတြမွာ အရပ္သား  ၄ ေယာက္၊ အစိုးရတပ္ဖြဲ႔၀င္ ၄ ေယာက္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ ၅ ေယာက္ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။  ဆီးရီးယားအစိုးရဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လက္ေတြ႔ မေဆာင္ရြက္ဘူးဆိုတာ ရွင္းလင္းျမင္သာပါတယ္လို႔ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရး႒ာနေျပာခြင့္ရ  Victoria Nuland ကေျပာဆိုၿပီး  သမၼတအာဆတ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တရားဥပေဒအရ အေရးယူခံရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထပ္ေလာင္း သတိေပး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ့ျမစ္ႀကီး (၄) စင္းအနီး ကုန္ၾကမ္းမရွာေဖြရအမိန္႔ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသူေတြႀကိဳ
မိုးေဇာ္

Irrawaddy delta
ျမန္မာျပည္ရဲ့ အဓိက ျမစ္ႀကီး ေလးစင္းရဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ျမစ္ေၾကာင္းအတြင္းနဲ႔ ျမစ္ကမ္းစပ္ကေန ေပ (၃၀၀) အကြာ အတြင္းမွာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ၊ ဓါတ္သတၳဳနဲ႔ စက္မႈတြင္းထြက္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြကို စမ္းသပ္ ရွာေဖြ ထုတ္လုပ္ျခင္းမလုပ္ဖုိ႔ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးက ဒီေန႔ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာ စာထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့အေပၚ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အေရးေဆာင္ရြက္ ေနသူေတြက သတိနဲ႔ႀကိဳဆုိ လုိက္ပါ တယ္။
တဆက္တည္းမွာပဲ ဒီျမစ္ႀကီးေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖံြၿဖိဳးဖု႔ိဆုိရင္ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ေရကာတာေတြကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ဖုိ႔နဲ႔ တည္ေဆာက္တာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကို ထိုင္းအေျခစိုက္သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာ၀တီ၊ သံလြင္၊ ခ်င္းတြင္းနဲ႔ စစ္ေတာင္းစတဲ့ ျမန္မာျပည္က အဓိက ျမစ္ႀကီးေတြရဲ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအက်ိဳးအတြက္ သန္႔ရွင္းတဲ့ပတ္၀န္းက်င္ျဖစ္ေပၚေစေရးနဲ႔ ေရစီးေရလာ ေကာင္းမြန္ေရးအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး အခုလို တားျမစ္မိန္႔ ထုတ္ျပန္တာျဖစ္ေၾကာင္း ဒီေန႔ထုတ္ အစိုးရ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။
သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီး႒ာနရဲ့ တားျမစ္မိန္႔ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို FREDA ေခၚ သယံဇာတပတ္၀န္းက်င္ ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးနဲ႔ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္းက ဒုဥကဌ ဦးအံုးက ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“သတၳဳေတြမတူးဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရမ္းေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ တူးလုိ႔ရိွရင္လည္း ေဘးအႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ တူးလ႔ုိရိွရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မကန္႔ကြက္ပါဘူး။ ဧရာ၀တီျမစ္တို႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္တုိ႔မွာ ေရႊတူးတဲ့ အခါမွာ စက္ေတြနဲ႔ တူးတယ္။ စက္ေတြနဲ႔တူးၿပီးေတာ့ ျပဒါးတုိ႔၊ ဆုိင္ယာႏိုဒ္္တုိ႔ သံုးေတာ့ အကုန္လံုး အဆိပ္ ေတြသင့္ၿပီးေတာ့ pollution ေတြျဖစ္တယ္။ အခု ေရႊတူးတာက ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြ အင္းေတြ အုိင္ေတြ အကုန္လံုး အဆိပ္ေတြ သင့္ၿပီးေတာ ့pollution ေတြျဖစ္လုိ႔ ကန္႔ကြက္ေနရတာပါ။”
ဒီျမစ္ၾကီးေတြရဲ့ ေရစီးေရလာေကာင္းမြန္ေရးအတြက္ဆုိရင္ ျမစ္ေၾကာင္းေတြေပၚမွာ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ေရကာတာေတြက ျမစ္ေရစီးဆင္းတာကို  ထိခုိက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ဦးအံုးက ဆက္ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရိွ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ေရကာတာေတြကို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ေတြကို ေသခ်ာဆန္းစစ္ဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ဦးအံုးက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ေရကာတာေတြ ေဆာက္လ႔ုိရိွရင္ သံုးမ်ိဳးလုပ္ရမယ္။ EIA လို႔ေခၚတဲ့ Environment Impact Assessment ၊ SIA လို႔ေခၚတဲ့ Social Impact Assessment ၊ ေနာက္တခုက Environmental Management Plan ၊  Environment ပ်က္တဲ့အတြက္ ဘယ္လို ျပန္ၿပီးေကာင္းေအာင္ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ Plan ပါ လုိပါတယ္။ ဒီ၃ခု မလုပ္ဘဲနဲ႔ ဘယ္ေရကာတာမွ ေဆာက္ခြင့္ျပဳဖုိ႔ မေကာင္းပါဘူး။ ခုက ဘာမွ မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတုိ႔ဖာသူတုိ႔ စလုပ္ ေနတယ္။ ဒီဟာေတြလုပ္လုိ႔ အေျဖထြက္မွ ျပည္သူလူထုကို ခ်ျပ ၊ ျပည္သူလူထုက ေကာင္းတယ္၊ မေကာင္း တယ္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၿပီး ဒီမုိကေရစီဆန္ဆန္လုပ္ၿပီးမွ အစိုးရက ဆံုးျဖတ္ရမွာ။ အခုေတာ့ ဘယ္သူမွ မဆံုး ျဖတ္ခင္ သူတို႔ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္တယ္။”
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ျမန္မာနိဳင္ငံျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားဆုိင္ရာ ကြန္ယက္အဖဲြ႔က လက္ေထာက္ တာ၀န္ခံ မအားနန္ကေတာ့ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီး႒ာနရဲ့ တားျမစ္မိန္႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“အခုခ်ိန္မွာ ေနျပည္ေတာ္က ေျပာလုိက္တဲ့အလုပ္ေတြက တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တကယ္ထိေရာက္မႈ မရိွဘူးလုိ႔ က်မတုိ႔ ျမင္တယ္။ ဒီျမစ္ဆံုေနရာမွာ တကယ္တမ္း ဘယ္သူေရႊတူးေနလဲ။ သူတို႔ အရင္ကတည္း ကလည္း မႏွစ္ကတည္းကလည္း ေၾကညာခဲ့တယ္။ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြမွာ ေရႊအႀကီးးအက်ယ္ တူးခြင့္မေပး ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေဒသမွာက ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ တူးေဖာ္ေနတယ္။ တကယ့္ အစိုးရဌာန ေတြကေနပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ဆက္လက္ တူးေဖာ္ေနတာကို ေတြ႔ရိွရတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တကယ္တမ္းျမစ္ဆံုမွာ တျခားျမစ္ေခ်ာင္းေတြေပၚမွာ ေရႊတူးရပ္မရပ္ဆုိတာကို က်မတုိ႔ ေသခ်ာေလ့လာစမ္းသပ္ဖု႔ိလုိတယ္ေပါ့ေနာ္။”
မအားနန္ကေတာ့ ျမစ္ႀကီးးေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖံြျဖိဳးဖုိ႔ဆုိရင္ ျမစ္ႀကီးးေတြေပၚမွာ တည္ေဆာက္တဲ့ ေရကာတာေတြ သာမက ျမစ္လက္တက္ေပၚက ေရကာတာေတြကိုပါ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ လုိမယ္လို႔ ေျပာဆုိပါတယ္။
“ျမန္မာနိဳင္ငံမွာရိွတဲ့ျမစ္ေခ်ာင္းေတြကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီေရကာတာေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္ ေပါ့ေနာ္။ ဥပမာ ဧရာ၀တီျမစ္မွာဆုိရင္ ေရကာတာေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွာ ဆုိးက်ိဳး အမ်ားႀကီး ရိွႏိုင္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့မွ ပညာရွင္ေတြအျပင္ က်မတုိ႔ အၿမဲတမ္းေတာင္းဆုိတာရိွတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရ ေျပာတာကေတာ့ သူ႔ဆီမွာစီး၀င္ေနတဲ့ ျမစ္လက္တက္ေတြအမ်ားႀကီးပဲလုိ႔ ေျပာတယ္။ တကယ္တန္း ဧရာ၀တီရဲ့ အဓိက ျမစ္လက္တက္ေတြကိုျပန္ၾကည့္မယ္ ေရႊလီတို႔၊ ျမစ္ငယ္ျမစ္တုိ႔ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီမွာ ေရကာတာေဆာက္ၿပီးတဲ့ဟာနဲ႔ ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ဟာေတြ ရိွတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳးစီမံကိန္းေတြ ရိွေနသေရြ႔ကေတာ့ က်မတုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ဒီျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအုိင္ေတြကို လာမယ့္ အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ဆုိတာ အရမ္းကို ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနေရာက္သြားမွာပဲ ေသခ်ာ တယ္။”
ျမန္မာျပည္ရဲ့ အဓိကျမစ္ၾကီးေတြရဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး နဲ႔ ေရစီးေရလာ ေကာင္းမြန္ေရး အတြက္ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ျမစ္ေၾကာင္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ဆုိၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းက ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူအမ်ားက ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ဆည္တည္ ေဆာက္တာကို ကန္႔ကြက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ဒီစီမံကိန္းကို ယာယီရပ္ဆုိင္းလုိက္ပါတယ္။
ေလာေလာဆည္မွာေတာ့ ေမခနဲ႔ မလိချမစ္ေပၚမွာ လုိင္ဇာ၊ ေခါင္လန္ဖူး၊ ဖီေဇာ၊ လာကင္၊ ပါရွီနဲ႔ ခ်ီေဗြ စတဲ့ စီမံကိန္း (၇) ခု၊ သံလြင္ျမစ္ေပၚမွာ တာဆန္း၊ ၀ဲႀကီး၊ ဟတ္ႀကီး၊ ဒါးဂြင္၊ ရြာသစ္ေရကာတာစီမံကိန္းနဲ႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္မွာ တမံသီ ေရကာတာစီမံကိန္းေတြကို အခ်ိဳ႕ တည္ေဆာက္ေနၿပီး အခ်ိဳ႕ကို တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြကေတာ့ ဒီေရကာတာေတြေၾကာင့္ ေက်းရြာနဲ႔ လယ္ယာေျမ ေတြ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ နစ္ျမဳပ္ ဆံုးရႈံးမွာျဖစ္သလုိ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာလည္း ေရခမ္းတာနဲ႔ ပင္လယ္ေရ၀င္ေရာက္လာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္တာေတြ ရိွႏိုဳင္ေၾကာင္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ဒီေရကာတာ စီမံကိန္းက ထြက္ရိွမယ့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကိုလည္း အိမ္နီးခ်င္းတုိင္းျပည္ေတြကို အဓိက တင္ပို႔ ေရာင္းခ်မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ အက်ိဳးအျမတ္မရႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။