အပ်င္းေျပ ဘာသာစကား ဗဟုသုတေလးမ်ား

ဘာသာစကားဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိ

ကမၻာတစ္လႊားမွာ ဘာသာစကားအမ်ိဳးေပါင္း 7000 ခန္႔လက္ရွိေျပာဆိုသံုးစြဲေနတယ္လို႔ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ အဲဒီဘာသာစကားေတြရဲ႕ 90 % ေလာက္ကိုလူဦးေရ တစ္သိန္းေအာက္ရွိတဲ့လူမ်ိဳးေတြသံုးစြဲၾကပါတယ္။ လူဦးေရတစ္သန္းနဲ႔အထက္ ေျပာဆိုသံုးစြဲတဲ့ ဘာသာစကား အမ်ိဳးအစားေတြက ၁၅၀ ကေန ၂၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္တဲ့။ ကဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ကမၻာႀကီးဟာ အေရာင္အေသြးစံု၊ ရနံ႔စံုတဲ့ ပန္းဥယ်ာဥ္ႀကီးတစ္ခုနဲ႔မတူေပဘူးလား။ ပန္းဥယ်ာဥ္ထဲမွာ အေရာင္အဆင္းတစ္မိ်ဳးတည္းရွိတဲ့ ပန္းေတြစိုက္ထားတာထက္စာရင္ ျဖဴ၊ ျပာ၊ နီ၊ ၀ါ ဗဟုသေဘာက ပိုၿပီးအဆင္းပသာဒလွပမွာအမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကမၻာႀကီးက ရြာႀကီးတစ္ရြာျဖစ္လာ၊ မတူတာေတြေပါင္းစုလို႔တစ္သြင္တည္းၫွိၾကရာကေန လူနည္းစုေတြရဲ႕ဘာသာစကားေတြေပ်ာက္ကြယ္လို႔လာေနပါၿပီ။ ယူနက္စကိုရဲ႕အဆိုအရ ဘာသာစကားမ်ိဳးေပါင္း ၂၅၀၀ ခန္႔ဟာမ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္အႏၱရာယ္ေတြနဲ႔ရင္ဆိုင္ေနရပါၿပီတဲ့။

ဘာသာစကားေတြကိုအမ်ိဳးတူရာတူ မိသားစု၀င္ေတြလိုပဲ အုပ္စုေတြခြဲျခားထားပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အဂၤလိပ္စကားဟာ ဂ်ာမန္၊ ဒတ္ခ်္ ဘာသာေတြနဲ႔ေဆြမ်ိဳးေတာ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အင္ဒို-ယူ႐ိုပီယံ ဘာသာစကားအုပ္စုႀကီးထဲမွာပါလို႔ပါပဲ။ အဲဒီအုပ္စုထဲမွာပဲ လက္တင္ဘာသာကဆင္းသက္လာတဲ့ ႐ိုမန္ဘာသာစကားေတြျဖစ္တဲ့ ျပင္သစ္၊ စပိန္၊ အီတလီ၊ ေပၚတူဂီ စတဲ့ဘာသာစကားေတြလဲပါပါတယ္။ ကမၻာ့ဘာသာစကားေတြထဲက ၂၂၀၀ ခန္႔ေလာက္ဟာအာရွေဒသမွာရွိၿပီးေတာ့ ဥေရာပမွာေတာ့ အမ်ိဳး ၂၅၀ ေလာက္ပဲရွိပါတယ္တဲ့။

ကမၻာ့အသံုးအမ်ားဆံုးဘာသာစကားမ်ား

ယူနက္စကိုရဲ႕ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ မိခင္ဘာသာစကားအေနန႔ဲေရာ ဒုတိယဘာသာစကားအေနနဲ႔ပါအတြင္က်ယ္ဆံုးအသံုးျပဳေနတဲ့ဘာသာစကားေတြကေတာ့

1. မန္ဒရင္တ႐ုတ္
2. အဂၤလိပ္
3. စပိန္
4. ဟင္ဒီ
5. အာရဘီ
6. ဘဂၤါလီ
7. ႐ုရွား
8. ေပၚတူဂီ
9. ဂ်ပန္
10. ဂ်ာမန္
11. ျပင္သစ္ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ပါဇယားကေတာ့ Ethnologue, 13th Edition, and other sources. အရ အသံုးအမ်ားဆံုးဘာသာစကားဆယ္မ်ိဳးပါပဲ။

Language	Approx. number of speakers
1. Chinese (Mandarin)	1,075,000,000
2. English	514,000,000
3. Hindustani1	496,000,000
4. Spanish	425,000,000
5. Russian	275,000,000
6. Arabic	256,000,000
7. Bengali	215,000,000
8. Portuguese	194,000,000
9. Malay-Indonesian	176,000,000
10. French	129,000,00

ဘယ္စကားကသင္ဖို႔အခက္ဆံုးလဲ

ဘာသာစကားတစ္ခုကိုေလ့လာတဲ့အခါမွာ လြယ္တယ္၊ ခက္တယ္ဆိုတာဟာ ကိုယ့္ရဲ႕မိခင္ဘာသာစကားအေပၚမွာအမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္။ ဘာသာစကားႏွစ္ခုဟာ နီးကပ္စြာဆက္စပ္ေနမယ္၊ ယဥ္ေက်းမႈျခင္းလည္းနီးစပ္တယ္၊ ေ၀ါဟာရ၊ အေတြးအေခၚ၊ အသံ၊ သဒၵါ စသည္တို႔မွာပါ ႏွီးႏြယ္ေနတယ္ဆိုရင္ အျပန္အလွန္ေလ့လာဖို႔လြယ္ကူမွာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပင္သစ္၊ စပိန္၊ အီတလီ ေတြအတြက္  သူတို႔ ဘာသာစကားအခ်င္းခ်င္းေလ့လာရတာဟာ တ႐ုပ္၊ ဂ်ပန္ ဘာသာေလ့လာရတာထက္ပိုလြယ္ကူမွာပါ။ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဒတ္ခ်္ဘာသာကေလ့လာရတာအလြယ္ဆံုးပါတဲ့။ သူတို႔အတြက္အခက္ဆံုးစကားေတြကေတာ့ အာရပ္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားစကားေတြပါလို႔ သုေတသနတစ္ခုက ဆိုပါတယ္။ ကမၻာ့သင္ယူဖို႔အခက္ဆံုးဘာသာစကားက စပိန္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္နဲ႔ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေနာက္ေတာင္ ေဒသမွာရွိတဲ့ Basque (ဘာ့စ္ခ္)ေဒသရဲ႕ဘာသာစကားလို႔ဆိုပါတယ္။ ၄င္းဘာသာစကားဟာ ဘယ္ဘာသာစကားေတြနဲ႔မွဆက္စပ္မႈမရွိဘဲ ေ၀ါဟာရနဲ႔စကားတည္ေဆာက္ပံုေတြ အလြန္႐ႈပ္ေထြးတယ္လို႔သတ္မွတ္ျခင္းခံထားရပါတယ္။

အတြင္က်ယ္ဆံုးအေရးအသားစံနစ္

လက္တင္(႐ိုမန္)အကၡရာဟာကမၻာေပၚမွာအတြင္က်ယ္ဆံုးအေရးအသားစံနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ၄င္းရဲ႕မူရင္းဇစ္ျမစ္ကိုလိုက္လိုက္ေတာ့ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၀၀ ေလာက္မွာ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသအေရွ႕ဘက္ျခမ္း ဖနီးရွားေဒသ(Phoenicia)ကအစျပဳလာပါတယ္တဲ့။ သူ႔အကၡရာကိုမွ ဂရိလူမ်ိဳး၊ ထိုမွတဆင့္ ႐ိုမန္ေတြကလက္ဆင့္ကမ္းအသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ေအာက္မွာ အကၡရာအစဥ္လိုက္စီထားတဲ့ လက္ရွိအသံုးျပဳေနဆဲ ကမၻာ့အသံုးအမ်ားဆံုး အကၡရာေတြ(အေရးစံနစ္)ေဖာ္ျပ လိုက္ပါတယ္။ Amharic, Arabic, Armenian, Bengali, Burmese, Chinese script, Cyrillic, Devanagari, Georgian, Greek, Hebrew, Japanese script, Khmer, Korean, Lao, Latin, Sinhala, Thai and Tibetan.

ဘာေၾကာင့္တျခားဘာသာစကားေလ့လာရမွာလဲ

ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ ၇၅ % ဟာအဂၤလိပ္စကားတစ္လံုးမွမတတ္ဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါတယ္။ လက္ရွိကၽြန္ေတာ္လုပ္ေနတဲ့ ဟိုတယ္မွာ ထိုင္းလူမ်ိဳး၀န္ထမ္း ၂၀၀ ေက်ာ္မွာ အဂၤလိပ္စကားကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ေျပာတတ္တာထားလို႔ ထမင္းစားေရေသာက္ေျပာတတ္သူပင္ လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႔ရပါတယ္။ ထိုင္းကုမၸဏီျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ဗမာ၀န္ထမ္းေရာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၀န္ထမ္းေတြပါ ထိုင္ဘာသာစကားေျပာတတ္ပါမွ လုပ္ငန္းခြင္တြင္အဆင္ေျပပါသည္။ တျခားဘာသာစကားတစ္ခုတတ္ေျမာက္ထားျခင္းျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသစ္၊ မိတ္ေဆြသစ္ အခြင့္အလမ္းအသစ္ေတြေတြ႕ႀကံဳခံစားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ သုေတသနျပဳထားခ်က္အရ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အပိုဘာသာစကားအသံုးျပဳႏိုင္သူေတြဟာ၀င္ေငြ ၈% ပိုရရွိၾကပါတယ္တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာလူငယ္ေတြဟာ ကမၻာသံုးဘာသာစကားျဖစ္တဲ့ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားအျပင္ ေဒသသံုးဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးပါအနည္းဆံုးတတ္ေျမာက္ထားသင့္ပါတယ္။

သိပၸံပညာရွင္ေတြယံုၾကည္ထားတာကေတာ့ ဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးေလ့လာျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ကိုတိုးျမွင့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးတည္းသာေျပာသူႏွင့္ ႏွစ္မ်ိဳးေျပာတတ္သူတို႔ကိုႏွိင္းယွဥ္ေလ့လာရာမွာ ႏွစ္မ်ိဳးေျပာျခင္းဟာ အသက္အရြယ္ေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ယိုယြင္းမႈကိုေလ်ာ့နည္းေႏွးေကြးေအာင္ကူညီေပးႏိုင္တယ္လို႔သိရပါတယ္။ အနိမ့္ဆံုးအေနနဲ႔ေျပာႏိုင္တာကေတာ့ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားႀကီးရဲ႕စကားကိုးကားရရင္ “ခင္ဗ်ားလူတစ္ေယာက္ကို သူနားလည္တဲ့စကားနဲ႔ေျပာလိုက္ရင္သူ႕ေခါင္းထဲေရာက္သြားပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ သူရဲ႕မိခင္ဘာသာနဲ႔ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ ဒီစကားဟာ သူ႔ရဲ႕ႏွလံုးသားထဲေရာက္သြားမွာပါပဲ ”

ကၽြန္ေတာ္လည္းကၽြန္ေတာ့္စာေတြ စာဖတ္သူႏွလံုးသားထဲေရာက္ေစခ်င္လို႔ ဗမာစာနဲ႔ပဲအလွ်င္းသင့္သလိုေရးေနပါဦးမယ္။

ဇာနည္(MyWay!)

(28-01-12)