Communication skills

by Phio Thiha on Monday, April 2, 2012 at 10:54pm 

Management ကို စိတ္၀င္စားတာေၾကာင့္ ေရႊဂံုတိုင္က Wise Int'l School မွာ Practice Management သင္တန္းေလး တက္ၿဖစ္ေနပါတယ္။ အဲလိုတက္လိုက္မွပဲ ကုိယ္အရင္က မသိခဲ့တာေတြ အေတာ္ေလး သိလာခဲ့ရပါတယ္။ ဒီ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Management) နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ (Leadership) ဆိုတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြဟာ အခုေခတ္မွာ အေတာ္ေလးကို ေခတ္စားလာပါတယ္။ စာအုပ္ေတြဆိုလဲ ဖတ္လို႔ေတာင္ မကုန္ႏုိင္ေအာင္ပါပဲ။ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေလး က်င္းပတာကစလို႔ တုိင္းၿပည္တည္ေဆာက္ေရးအထိ ေနရာတိုင္းမွာကို အေရးၾကီးလာတာပါ။

မေန႔က သင္သြားတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလးကေတာ့ Communication & Interpersonal skills ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ အခုမွ Powerpoint slides ၅ခ်ပ္ေလာက္ပဲ ေၿပာရေသးတယ္ ဆိုေပမဲ့ နားေထာင္ေနရင္းနဲ႔ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆရာ၀န္ေတြအတြက္ တကယ္အသံုးတည္႔မွာပဲ လို႔ၿမင္လာမိတဲ့အတြက္ အဲဒါေလးေတြကို ၿပန္ၿပီး share လုပ္ပါရေစ..

ကၽြန္ေတာ္တို႔တတိယႏွစ္မွာ ေဆးရံုစဆင္းေတာ့ ပထမဆံုးသင္ရတာက လူနာကုိ ေရာဂါရာဇ၀င္ (History taking) ဘယ္လိုေမးရတယ္၊ သူေၿဖခ်င္လာေအာင္၊ ကိုယ့္ကုိ ယံုၾကည္လာေအာင္ ဘယ္လိုေၿပာဆိုဆက္ဆံရတယ္ ဆိုတဲ့ Communication skills ပါပဲ၊ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆရာ၀န္ ၿဖစ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီပညာက လူနာကို ေရာဂါရာဇ၀င္ေမးတဲ့ ေနရာမွာတင္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ တရားစြဲဆိုခံရတဲ့အခါ၊ မီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာပါ အသံုးခ်တတ္ဖို႔ လိုအပ္လာၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္။

Communication - transferring and understanding meanings.

ဆက္သြယ္မႈဆိုတာဟာ ကိုယ္သိထားတဲ့အသိ၊ ရွိထားတဲ့အၿမင္တစ္ခု၊ ကိုယ္ေၿပာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကုိ လူတစ္ဖက္သား သိသြားေအာင္၊ သိရံုတင္မက နားပါလည္သြားေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

Communication can take many forms :

- oral vs written

- verbal vs non-verbal

- interpersonal vs organizational

ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုကို ေဆာင္ရြက္ရင္ ၃ မ်ိဳးၿပဳလုပ္တတ္ပါတယ္.. စကားနဲ႔ေၿပာလို႔ ရတယ္၊ စာနဲ႔ေရးၿပလို႔ ရတယ္၊ အမူအရာနဲ႔လဲ ၿပလုိ႔ရပါတယ္။ လူနာကို တစ္ေယာက္ခ်င္းရွင္းၿပတဲ့အခါ စကားကို အဓိကထား သံုးၿပီးေတာ့ လူထုကုိ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်န္းမာေရးအသိပညာေပးတဲ့အခါက် စကားအၿပင္ လက္ဟန္ေၿခဟန္နဲ႔ပါ သရုပ္ၿပေပးရပါတယ္။ အဲလိုမဟုတ္ဘဲ စာေစာင္ေတြမွာ ပညာေပးေဆာင္းပါးေတြ ေရးတာမ်ိဳး၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ေ၀တာမ်ိဳးက်ေတာ့ စာနဲ႔ေရးၿပီး ဆက္သြယ္တာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲလို အေၿပာ၊ အေရးနဲ႔ အၿပ ၃မ်ိဳးရွိတဲ့ထဲမွာ အၿပကေတာ့ အထိေရာက္ဆံုးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာနဲ႔စကားေၿပာတဲ့အခါ ၀မ္းနည္းစရာကို ေၿပာေနၿပီး အမူအရာက ၿပံဳးရႊင္ေနလို႔ မရသလို၊ ၀တ္တာ စားတာ ေနတာ ထိုင္တာကအစ သတိထားဖို႔ လိုပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတာမွာ ဆရာ၀န္နဲ႔ လူနာတစ္ေယာက္ခ်င္း စကားေၿပာတာလဲ ရွိသလို၊ ဆရာ၀န္က လူအမ်ားကို ပညာေပးရတာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ၿမန္မာၿပည္က ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ ကိုရီးယားက ဆရာ၀န္ေတြ အဲလိုတစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္၊ တစ္ဖြဲ႔နဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ ေၿပာရ၊ ေဆြးေႏြးရတာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။

Communication Process

Sender >>> Channel >>> Receiver >>> Feedback to Sender

ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုမွာ အပိုင္း ၄ ပိုင္းပါ၀င္ပါတယ္..

(၁) သတင္းတစ္ခု၊ အသိတစ္ခုကို ေပးခ်င္တဲ့သူ - သူက ကိုယ္ေၿပာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏိုင္ ေၿပာၿပႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

(၂) သတင္းေပးမဲ့ ၾကားခံ မီဒီယာ - ဒါကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္၊ အဆင္ေၿပတာကို သံုးဖို႔ပါပဲ။ အခုလို မီးေတြပ်က္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ email ကို မသံုးသင့္ဘဲ ဖုန္းန႔ဲဆက္သြယ္တာမ်ိဳး၊ ဖုန္းကလဲ လိုင္းသိပ္မမိတာေၾကာင့္ အေရးၾကီးကိစၥေတြဆို လူခ်င္းေတြ႔ၿပီး ေၿပာလိုက္တာက ပိုေကာင္းတာမ်ိဳးေပါ့။

(၃) နားေထာင္သူ - သူလဲ အေရးၾကီးတာပါပဲ၊ တစ္ဖက္က ေၿပာခ်င္တာကို ေသခ်ာနားစုိက္ေထာင္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

(၄) ဘယ္ေလာက္နားလည္လဲ ၿပန္ဆန္းစစ္ဖို႔ - ဒါကေတာ့ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုမွာ အေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။ ကိုယ္ေၿပာတာကို သူသိမွသိရဲ႔လား၊ နားေရာလည္ရဲ႔လား ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကုိယ္က email ပုိ႔ထားတယ္၊ သူက မီးပ်က္ေနလို႔ မဖတ္ရေသးဘူး၊ သူဖတ္ရေတာ့ ကိုယ္ခ်ိန္းတဲ့အခ်ိန္ကို လြန္သြားၿပီ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ မၿဖစ္ဖို႔ပါ။ အေပၚက ၃ခု အားနည္းေနရင္ေတာင္ feedback ကုိ ေသခ်ာလုပ္ႏိုင္ရင္ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုဟာ ေအာင္ၿမင္ႏုိင္ပါတယ္။

Communication Barriers

ဒီအပိုင္းကေတာ့ စိတ္၀င္စားဖို႔ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုကို အရာမေရာက္ၿဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္ ၆ ခ်က္ရွိပါတယ္..

(1) Filtering - စစ္ထုတ္တယ္လို႔ တိုက္ရိုက္ၿပန္လို႔ မရပါဘူး၊ သတင္းတစ္ခုကုိ နားေထာင္တဲ့သူအတြက္ စိတ္ခ်မ္းသာရေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့ေၿပာဆိုၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿမန္မာဆရာ၀န္ေတြ ေၿပာေလ့ရွိတဲ့ ေကာင္းသြားမွာပါ ဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳးေပါ့၊ ဒါေၾကာင့္လဲ ၿပႆနာတစ္ခု ၿဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္၊ ၾကားမိလိုက္ၾကမွာပါ၊ဒါဟာ ဆရာ၀န္ငယ္ေတြအတြက္ေတာ့ သင္ခန္းစာယူရမွာပါပဲ။ ဒီလိုဆိုၿပီး အၿမဲတမ္း တည္႕တည္႕ၾကီး ဘြင္းဘြင္းၾကီးပဲ ေၿပာရမယ္လို႔ေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး၊ နည္းနည္းေလး စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္လို႔ရေအာင္ပါ။

(2) Selective Perception - တစ္ဖက္က နားေထာင္တဲ့သူက ကုိယ္လိုရာကုိ ဆြဲၿပီးေတြးတာမ်ိဳးပါ၊ အထူးသၿဖင့္ အစားေသာင္းက်န္းသူကို အစားေရွာင္ဖို႔ ေၿပာရင္ ေတြ႔ရတတ္တာမ်ိဳးပါ။

(3) Information overload - ဒါကေတာ့ မလိုအပ္ပဲ ေဆးပညာအသံုးအႏႈန္းေတြ အမ်ားၾကီးသံုးၿပီး ရွငိးၿပတာမ်ိဳး၊ မလိုတာေတြကိုပါ ေရာၿပီးေၿပာလိုက္တာမ်ိဳးပါ။ အဲလိုအခါမ်ိဳးမွာ လူနာက ဘာကိုမွ မမွတ္မိေတာ့ဘဲ ၿဖစ္သြားတတ္ပါတယ္၊ လူနာရဲ႔ ပညာအရည္ခ်င္းကုိ လုိက္ၿပီး ေပးခ်င္တဲ့ information ကုိ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

(4) Emotion - ဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆရာ၀န္ေတြ အားအနည္းဆံုးနဲ႔ သတိအထားသင့္ဆံုး အခ်က္တစ္ခ်က္ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ Final part 1 တုန္းက သင္ရပါတယ္၊ မႈခင္းဆရာ၀န္က တရားခြင္မွာ သက္ေသထြက္ဆိုရင္ တစ္ဖက္ေရွ႔ေနက ကိုယ့္ကို အသေရပ်က္ေအာင္၊ စိတ္မတို တိုေအာင္ေၿပာၿပီး ဆြတဲ့အခါ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ရွိဖို႔ အေရးၾကီးေၾကာင္းပါ။ ေက်ာင္းသားဘ၀ကေတာ့ အဲလိုအမႈေတြ မလိုက္ဘူး၊ နယ္မသြားဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြ သိဖို႔မလိုပါဘူးဆိုရင္ေတာင္ အခုေတာ့ မရေတာ့ပါဘူး၊ အေၾကာင္းက ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ တရားစြဲဆိုခံရတာေတြ ၾကံဳလာႏိုင္တာေၾကာင့္ပါပဲ။ အနည္းဆံုးေတာ့ လူအမ်ားရဲ႔ေရွ႔မွာ မီဒီယာေတြရဲ႔ ေမးၿမန္းမႈေတြကို ခံရရင္၊ တစ္ဖက္လူနာရွင္က ကိုယ့္ကို ရင့္ရင့္သီးသီးေတြ ေၿပာေနခဲ့ရင္၊ ကုိယ့္စိတ္ကို ႏိုင္ေအာင္ထိန္းၿပီး ေၿဖစရာရွိတာကို ခ်က္က်လက္က် ေၿဖႏုိင္ဖို႔၊ ေၿဖတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သူက ရိုင္းလို႔ဆိုၿပီး ကိုယ္က ၿပန္ရုိင္းလို႔ မရသလို စိတ္လႈပ္ရွားၿပီး အထစ္ထစ္ အေငါ့ေင့ါနဲ႔ ေၿဖေနလို႔ မရပါဘူး။

(5) Language - ဒါကေတာ့ ႏုိင္ငံၿခားသြားမဲ့သူေတြ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုနဲ႔ ၾကံဳရမဲ့သူေတြ သတိထားသင့္တဲ့အရာပါ။ ဘာသာစကား ပုိင္ႏိုင္ဖို႔ လိုသလို၊ စကားလံုးေရြးခ်ယ္သံုးႏႈန္းတတ္ဖို႔လဲ လိုပါတယ္။ ဘန္းစကားေတြခ်ည္း သံုးေနရင္လဲ တစ္ဖက္က အလြယ္တကူ နားလည္ခ်င္မွ လည္မွာပါ၊ ေနာက္ၿပီး အထင္အၿမင္လဲ ေသးသြားႏုိင္ပါတယ္။

(6) Apprehension - ဒါကေတာ့ နားေထာင္သူရဲ႔ ပညာအရည္အခ်င္းနဲ႔ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ ကုိယ္ေၿပာခ်င္တဲ့သူရဲ႔ အေနအထားကို ၾကိဳတင္သိထား၊ ၿပင္ဆင္ထားႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုးပါပဲ။

Overcoming Barriers

ဒီလို ဆက္သြယ္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ားကို သိၿပီဆိုရင္ ဒါေတြကို ဘယ္လိုရွင္းရမယ္ဆုိတာကို ဆက္ၾကည္႕ၾကရေအာင္ပါ..

Be calm & cool - ဘယ္လိုအေၿခအေနမ်ိဳးမွာမဆို ကိုယ့္ရဲ႔ခံစားခ်က္ေတြကို ခ်ဳပ္တည္းထားႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

Action speaks louder than words - ကုိယ့္အမူအရာက လူနာအထင္ေသးစရာ ေကာငး္ေအာင္ ကပ်က္ကေခ်ာ္ ၿဖစ္မေနဖို႔ လိုပါတယ္၊ စေတြ႔ေတြ႔ခ်င္း First impression မွာကတညး္က လူနာေလးစားေအာင္ ၿပဳမူတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

Use Feedback - အေစာက ေၿပာခဲ့သလိုပဲ၊ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခု ထိေရာက္ဖို႔အတြက္ feedback ကအေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာက ေဟာေၿပာပြဲေတြမွာဆို မစခင္မွာ background knowledge ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ သိဖို႔ေမးခြန္းေလးေတြ အရင္ေၿဖခိုင္းပါတယ္။ ေဟာေၿပာပြဲၿပီးတာနဲ႔ သူတုိ႔ဘယ္ေလာက္သိသြားလဲဆိုတာကို ေမးခြန္းေတြထပ္ေမးၿပီး စစ္ၿပန္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ၿခင္းၿဖင့္ ကုိယ္ရဲ႔ဆက္သြယ္မႈဟာ ေအာင္ၿမင္တယ္၊ မေအာင္ၿမင္ဘူး သိႏုိင္ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ အဲလို မလုပ္ႏုိင္ရင္ေတာင္ ကုိယ္ေၿပာခဲ့သမွ်ေတြကုိ ၿခံဳငံုၿပီး ေၿပာၿပလိုက္ဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။

Simplify language

Listen actively - လူနာက ကိုယ့္ကုိေၿပာတာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္၊ မီဒီယာက ကုိယ့္ကုိ ေမးၿမန္းေနတာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ အေသအခ်ာ နားစိုက္ေထာင္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကုိယ္ၿပန္ေၿပာတဲ့အခါမွာလဲ တစ္ဖက္လူက ေသခ်ာနားေထာင္ မေထာင္ ဂရုစိုက္ၾကည္႕ေနဖို႔ လိုပါတယ္။  ။

လူဟာ အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္ေတြးတတ္ဖို႔ လိုသလို၊ အနာဂတ္မွာ ၿဖစ္လာႏုိင္တာေတြအတြက္လဲ ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီ communication skills ဟာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြအနာဂတ္မွာ မတတ္မၿဖစ္ တတ္ထားရမဲ့ ပညာတစ္ခု ၿဖစ္လာပါၿပီ။ ဒါေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားမိသေလာက္ေလး ၿပန္ၿပီး share လိုက္တာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေၿပာသင့္ ေ၀မွ်သင့္တာေလးေတြ ရွိလာရင္လဲ ၾကိဳးစားေရးသားသြားပါဦးမယ္။